Phân tích tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn ô tô việt thắng

CH

NGă1.ăC ăS

LụăLU N V PHỂNăTệCHăTÌNHăHÌNH

TÀIăCHệNHăDOANHăNGHI P
1.1 T ngăquanăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.1.1. Khái ni m v tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là các quan h kinh t phát sinh g n li n v i quá trình t o
l p, phân ph i và s d ng các ngu n l c tài chính, các qu ti n t trong quá trình ho t
đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh m đ t t i m c tiêu nh t đ nh.
Tài chính doanh nghi p là m t b ph n trong h th ng tài chính, t i đây ngu n tài
chính xu t hi n và đ ng th i đây c ng là n i thu hút tr l i ph n quan tr ng các ngu n
TCDN. Tài chính doanh nghi p có nh h ng l n khơng ch v i tình hình s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p mà cịn nh h ng khơng nh đ n đ i s ng xã h i, s phát tri n
hay suy thoái c a n n kinh t nói chung. Tồn b các quan h kinh t đ c bi u hi n
b ng ti n phát sinh nh h ng đ n doanh nghi p đ u th hi n n i dung c a TCDN, bao
g m các quan h tài chính sau:
- Quan h trong n i b doanh nghi p: ó là các khía c nh tài chính liên quan đ n
v n đ phân ph i thu nh p và chính sách tài chính c a doanh nghi p nh v n đ c c u
tài chính, chính sách đ u t , chính sách phân chia l i nhu n kinh doanh, s d ng ngân
qu n i b doanh nghi p…
- Quan h tài chính gi a doanh nghi p và Nhà n c: ây là m i quan h phát sinh
khi doanh nghi p th c hi n ngh a v thu đ i v i Nhà n c và Nhà n c th c hi n trách
nhi m qu n lý đ i v i doanh nghi p.
- Quan h gi a doanh nghi p v i th tr ng tài chính và các t ch c tài chính trung
gian: i u này th hi n rõ ràng nh t trong vi c huy đ ng v n cho nhu c u kinh doanh
nh phát hành c phi u, trái phi u, đ u t ch ng khoán…
- Quan h gi a các doanh nghi p v i nhau: Trong n n kinh t , doanh nghi p có
quan h ch t ch v i các doanh nghi p khác trên th tr ng nguyên v t li u đ u vào hay

hàng hóa, d ch v đ u ra. Bên c nh đó là quan h c nh tranh v i các đ i th cùng ngành
ngh .
1.1.2. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích TCDN là t p h p các khái ni m, ph ng pháp và các công c cho phép
x lý các thơng tin k tốn, tài chính và các thông tin khác v qu n lý nh m đánh giá
tình hình tài chính c a m t doanh nghi p, đánh giá r i ro, m c đ và ch t l ng hi u
qu ho t đ ng c a doanh nghi p đó, kh n ng và ti m l c c a doanh nghi p, giúp ng
s d ng thông tin đ a ra các quy t đ nh tài chính và quy t đ nh qu n lý phù h p.

1

i


Tài chính doanh nghi p bao g m các lu ng chuy n d ch giá tr , các lu ng v n
đ ng c a t t c ngu n l c TCDN trong quá trình t o l p, phân ph i và s d ng các qu
ti n t ho c v n ho t đ ng c a doanh nghi p nh m đ t đ c m c tiêu kinh doanh. Phân
tích ph i t p trung vào vi c làm rõ các lu ng đó v n đ ng nh th nào, có phù h p v i
m c tiêu kinh doanh đã đ ra hay khơng, có phù h p v i c ch chính sách hi n hành
hay khơng... Qua đó, các nhà qu n tr tài chính hình thành m t cái nhìn tồn di n v tình
hình tài chính c a doanh nghi p, ph c v cho vi c đ a ra nh ng d báo chu n xác v
k t qu ho t đ ng trong t ng lai, quy t đ nh các bi n pháp ng x , h tr , c i thi n
tình hình TCDN hi n t i. Phân tích là chìa khóa cho nh ng quy t đ nh sáng su t.
1.1.3. Ý ngh a c a phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tài chính doanh nghi p tr c h t và quan tr ng h n c là công c h u
hi u ph c v cho công tác ra quy t đ nh c a các bên có l i ích g n v i doanh nghi p.
B i v y, vi c th ng xuyên ti n hành phân tích tình hình tài chính s giúp các bên liên
quan th y rõ b c tranh v th c tr ng ho t đ ng tài chính, xác đ nh đ y đ và đúng đ n
nh ng nguyên nhân, m c đ nh h ng c a các nhân t đ n tình hình tài chính c a
doanh nghi p. T đó, có nh ng gi i pháp h u hi u đ n đ nh và t ng c ng s c m nh

TCDN. C th ý ngh a c a phân tích tài chính doanh nghi p có th tóm g n nh sau:
Th nh t, phân tích tài chính cung c p đ y đ , k p th i và trung th c các thơng tin
v tài chính cho ch s h u, các bên ch n đ có nh ng quy t đ nh đúng đ n trong
t

ng lai nh m có đ

c hi u qu cao nh t trong đi u ki n các ngu n l c có h n. Qua

các báo cáo phân tích TCDN các nhà qu n lý th y doanh thu bán s n ph m nào đang
t ng s n ph m nào gi m, khi bi t đ c r i các nhà qu n lý s đ a ra nh ng s đi u ch nh
nh c t gi m s n ph m nào có doanh thu gi m và đ u t vào s n ph m nào mà đem l i
doanh thu cao và có xu h ng t ng.
Th hai, phân tích tài chính cung c p thơng tin v tình hình huy đ ng v n, các
hình th c huy đ ng v n, chính sách vay n , m t đ s d ng đòn b y kinh doanh, địn
b y tài chính v i m c đích làm gia t ng l i nhu n trong t ng lai. Thơng qua các báo
cáo phân tích TCDN c th
đây là qua b ng cân đ i k toán c a doanh nghi p ng i
đ c có th th y đ c c c u ngu n v n c a doanh nghi p đó nh th nào, vay ngân hàng
bao nhiêu, các kho n n là nhi u hay ít, c c u ngu n v n c a doanh nghi p là bao
nhiêu, v n ch s h u là bao nhiêu.
Th ba, phân tích tài chính cho ng i s d ng thơng tin hi u đ c và n m ch c ý
ngh a các con s trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Qua
đó, ng i s d ng thơng tin s áp d ng các cơng c phân tích khác nhau đ ch t l c
thông tin t d li u ban đ u phù h p v i m c đích c a mình.
2

Thang Long University Library

Th t , phân tích tài chính là c s cho các d đốn trong t ng lai, t đó có th
đ a ra các quy t đ nh tài chính phù h p. Vi c phân tích tài chính cùng các cơng c c a
nó giúp ng i s d ng thơng tin có th đ a ra nh ng đánh giá có c n c v tri n v ng
tài chính trong t ng lai c a doanh nghi p d a trên nh ng k t qu c a quá kh và con
s gi đ nh v t

ng lai.

1.1.4. Vai trị c a phân tích tài chính doanh nghi p
Ho t đ ng tài chính có m i liên h tr c ti p v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Do đó, t t c các ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u có nh h ng t i tình hình tài chính
c a doanh nghi p. Ng c l i tình hình tài chính doanh nghi p t t hay x u đ u có tác
d ng thúc đ y ho c kìm hãm đ i v i quá trình s n su t kinh doanh c a doanh nghi p.
Vì v y c n ph i th ng xuyên theo dõi đánh giá k p th i, ki m tra tình hình tài chính
c a doanh nghi p, trong đó cơng tác phân tích tài chính doanh nghi p có vai trị vơ cùng
quan tr ng. Nh đã nói trên, nhu c u thơng tin v tình hình tài chính doanh nghi p c a
các đ i t ng khác nhau là khác nhau, do v y, v i m i đ i t ng, vai trị c a phân tích
tài chính c ng có nh ng đ c tr ng riêng bi t. D i đây trình bày vai trị c a phân tích
tài chính doanh nghi p d i góc đ m i quan tâm c a các bên liên quan đ n doanh
nghi p.
1.1.4.1.

i v i ng

i qu n lý doanh nghi p

Các nhà qu n lý doanh nghi p là nh ng ng

i tr c ti p tham gia vào quá trình

qu n lý doanh nghi p, là nh ng ng i tr c ti p ra quy t đ nh v chi n l c s n xu t
kinh doanh, nh ng chính sách tác đ ng đ n k t qu kinh doanh c a doanh nghi p. Do
v y, nhu c u thông tin c a nhà qu n tr doanh nghi p luôn là l n nh t, chi ti t nh t có
th . Nh m đáp ng nhu c u này, doanh nghi p th m chí cịn t ch c m t h th ng k
tốn riêng, đó là k tốn qu n tr v i đ c tr ng là s linh ho t trong thu th p và trình bày
báo cáo, tính t c th i c a thông tin mà trong đó, bao hàm r t nhi u thơng tin n i b , bí
m t.
l

Phân tích tài chính doanh nghi p nh m giúp các nhà qu n lý đ a ra nh ng chi n
c đ u t dài h n cho doanh nghi p. T vi c phân tích tình hình, hi u qu s d ng tài

s n c a doanh nghi p, các nhà qu n lý s cân nh c nên đ u t vào lo i tài s n nào cho
phù h p. Bên c nh đó, d a vào vi c phân tích di n bi n s d ng v n và hi u qu s
d ng v n, các nhà qu n tr tài chính s nh n đ nh v tình hình cân đ i v n c a doanh
nghi p, t đó quy t đ nh t ng gi m các kho n m c ngu n v n và ngu n c ng nh cách
th c huy đ ng v n m t cách h p lý nh t. Nhà qu n lý doanh nghi p ph i l a ch n xem
doanh nghi p nên huy đ ng v n t ngu n nào và v i c c u th nào sao cho chi phí cho
m i đ ng v n vay là th p nh t.
3


Phân tích tài chính giúp d báo tình hình tài chính doanh nghi p trong t ng lai.
B t k m t doanh nghi p nào trong quá trình ho t đ ng, nhà qu n lý đ u c n đ t ra
nh ng m c tiêu ng n và dài h n trong t ng lai. Do đó, nh nh ng d báo tài chính có
đ c t vi c phân tích mà nhà qu n lý doanh nghi p có th đi u ch nh m c tiêu sao cho
phù h p nh t.
1.1.4.2.

i v i các nhà đ u t vào doanh nghi p

Các nhà đ u t vào doanh nghi p có th là các cá nhân, t ch c c ng có th là các
doanh nghi p khác. M i quan tâm hàng đ u c a đ i t ng này là kh n ng sinh l i c a
doanh nghi p, nh h ng đ n l i ích t ng ng v i kho n đ u t c a h hi n t i hay
nh ng kho n v n h có k ho ch góp trong t

ng lai.

Phân tích tình hình tài chính doanh nghi p s giúp các nhà đ u t có cái nhìn đúng
đ n v tình hình tài chính c a doanh nghi p, nh n bi t đ c kh n ng sinh lãi c a doanh
nghi p. T đó h đ a ra các quy t đ nh đ u t chính xác. N u báo cáo phân tích TCDN
ch ra doanh nghi p đang làm n có lãi hi n t i và tri n v ng cao trong t ng lai thì
các nhà đ u t s quy t đ nh góp v n vào doanh nghi p và ng c l i, h s khơng ch u
góp v n hay rút v n n u tình hình TCDN cho h d báo v thua l , m đ m.
1.1.4.3.

i v i ch n c a doanh nghi p

Ch n c a doanh nghi p là nh ng ng i cho doanh nghi p vay v n, bao g m các
ngân hàng, các t ch c tín d ng hay cá nhân cho vay. i u quan tr ng nh t đ i v i các
đ i t ng này là kh n ng sinh l i và kh n ng thanh tốn c a doanh nghi p. Thơng qua
vi c so sánh s l ng và ch ng lo i tài s n v i s n ph i tr theo kì h n, các đ i t ng
này s quy t đ nh xem có nên cho doanh nghi p vay hay khơng, n u cho vay thì cho bao
nhiêu, lãi su t hay các đi u ki n thanh tốn ra sao.
Ngồi ra, các ngân hàng cịn quan tâm đ n l ng v n ch s h u c a doanh nghi p
và coi đó là ngu n đ m b o cho kh n ng thu h i n khi doanh nghi p khi thua l , phá
s n. Ngân hàng s h n ch cho các doanh nghi p vay khi doanh nghi p không có d u
hi u có th thanh tốn các kho n n đ n h n.
1.1.4.4.

i v i ng

i lao đ ng trong doanh nghi p

Ng i lao đ ng trong doanh nghi p là nh ng ng i mà thu nh p c a h tr c ti p
nh h ng t k t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Thông th ng, các doanh
nghi p ln có nh ng quy đ nh v cách tính l ng, ngày tr l ng hay hình th c tr
l ng c th và cơng khai. Tuy nhiên, tình hình tài chính c a doanh nghi p đóng vai trị
l n đ i v i các kho n th ng ngoài l ng, các phúc l i b sung hàng n m c a nhân
viên. ôi khi, n u doanh nghi p g p v n đ trong kh n ng thanh tốn, nhân viên có th
b ch m l ng hay n l ng. Bi t đ c tình hình tài chính doanh nghi p giúp ng i lao
đ ng yên tâm làm vi c, g n bó lâu dài v i doanh nghi p.
4

Thang Long University Library


1.1.4.5.

i v i c quan qu n lý nhà n

Trong các c ch qu n Nhà n

c

c, c quan thu là đ n v quan tâm nhi u và th

ng

xuyên nh t đ n các báo cáo TCDN nh m xác đ nh s thu ph i n p c a doanh nghi p

t ng giai đo n, so sánh v i s ti n đã n p, t đó, đánh giá v tình tr ng th c hi n ngh a
v thu c a doanh nghi p. Ngoài ra, các c quan qu n lí Nhà n c c ng d a vào phân
tích tài chính đ ki m tra, ki m soát ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng tài chính ti n t
c a doanh nghi p có tn th theo đúng chính sách, ch đ và lu t pháp quy đ nh không,
c nh báo, x lý ngay nh ng doanh nghi p có d u hi u gian l n, b t th
doanh.

ng trong kinh

1.2.ăThơngătinăs d ngătrongăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.2.1. Thơng tin ngành kinh t
c đi m v ngành kinh t có tác đ ng l n đ n nh h

ng đ n ho t đ ng s n xu t

kinh doanh c a doanh nghi p, xu h ng phát tri n, các thách th c, khó kh n chung mà
các doanh nghi p cùng ngành ph i đ i m t. M t m t, các đ c đi m này nh h ng tr c
ti p đ n c c u tài s n, ngu n v n, các ch tiêu kinh t bình quân nh t c đ luân chuy n
v n, vòng quay hàng t n kho, t su t sinh l i c a tài s n c đ nh… Ta có th d dàng
nh n ra, c c u tài s n c a các ngân hàng s linh ho t, ít tài s n c đ nh các doanh nghi p
trong ngành khai khoáng, hay t c đ quay vòng hàng t n kho c a các doanh nghi p bán
l s nhanh g p nhi u l n các công ty b t đ ng s n.
M t khác, các ch tiêu trung bình là c s quan tr ng cho vi c xác đ nh v trí c a
doanh nghi p, đánh giá hi u qu ho t đ ng so v i m t b ng chung c ng toàn ngành. Ch
tiêu này đ c bi t khác nhau gi a các ngành khi n cho chu n so sánh c a các doanh
nghi p c ng ngành s gi ng nhau và khác ngành s khác nhau. Do v y, s d ng ph ng
pháp so sánh đ i v i các ch tiêu tài chính c a 2 doanh nghi p hai ngành khác nhau là
vơ ngh a.
Nói tóm l i, các thông tin v ngành kinh t s giúp cho ng i th c hi n phân tích
c ng nh ng i s d ng thơng tin phân tích có s đánh giá công b ng h n, khách quan

h n, t đó, giúp ích cho vi c ra quy t đ nh hi u qu h n.
1.2.2. Thông tin tài chính doanh nghi p
N u nh thơng tin ngành kinh t là nh ng thông tin chung, mang t m v mơ thì
thơng tin tài chính doanh nghi p l i là nh ng thông tin c th , là đ i t ng c a phân tích
TCDN. Các thông tin này bao g m nh ng thông tin v chi n l c, sách l c kinh doanh
c a doanh nghi p trong t ng th i k , thơng tin v tình hình và k t qu kinh doanh c a
doanh nghi p, tình hình huy đ ng, phân ph i và s d ng v n, kh n ng thanh toán, hi u
qu s n xu t kình doanh... đ c ph n ánh đ y đ trong các báo cáo tài chính c a doanh
5


nghi p. Báo cáo tài chính bao g m: B ng cân đ i k toán, Báo cáo k t qu kinh doanh,
Báo cáo l u chuy n ti n t và Thuy t minh báo cáo tài chính.
1.2.2.1. B ng cân đ i k toán
B ng cân đ i k tốn là m t báo cáo tài chính khái qt tồn b tài s n và ngu n
hình thành tài s n đó t i m t th i đi m nh t đ nh, d i hình thái giá tr .
B ng C KT g m hai ph n: tài s n và ngu n v n, theo ph ng trình k tốn:
T ngătƠiăs n = T ng ngu n v n
Ph n tài s n: ph n ánh toàn b giá tr tài s n hi n có c a doanh nghi p t i th i
đi m báo cáo theo c c u tài s n và hình th c t n t i trong quá trình ho t đ ng s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p, g m:
 Tài s n ng n h n. Tính ng n h n đ

c th hi n thông qua th i gian d ki n khai

thác các lo i tài s n này là nh h n ho c b ng m t niên đ k toán, th ng là m t
n m. Theo quy đ nh c a B Tài chính, các lo i tài s n thu c danh m c Tài s n
ng n h n bao g m: Ti n và các kho n t ng đ ng ti n, Các kho n đ u t tài
chính ng n h n, Các kho n ph i thu ng n h n, Hàng t n kho và Tài s n ng n h n
khác.

 Tài s n dài h n: Ng

c l i v i ng n h n, dài h n th hi n

th i gian s d ng,

luân chuy n, thu h i v n trong nhi u h n m t k kinh doanh, g m có: Tài s n c
đ nh, Các kho n ph i thu dài h n. Riêng v i tài s n c đ nh, theo thông t s
45/2013/TT-BTC c a B Tài chính ban hành ngày 25 tháng 4 n m 2013, có thêm
yêu c u v giá tr là ph i t ba m i tri u đ ng tr lên.
Ph n ngu n v n: ph n ánh ngu n hình thành tài s n hi n có c a doanh nghi p t i
th i đi m báo cáo, g m:
 N ph i tr là ngu n v n doanh nghi p đi vay, n ch a thanh toán hay chi m
d ng c a đ n v , cá nhân khác, bao g m N ng n h n và N dài h n.
 V n ch s h u là kho n ti n do ch doanh nghi p đóng góp, tách bi t v i tài
s n c a ng i góp v n. V n ch s h u là ngu n v n v nh vi n, th hi n tính t
ch tài chính và ti m l c c a doanh nghi p. Trong BC KT đ
đ u t c a ch s h u và Ngu n kinh phí, qu khác.

c chia thành V n

Theo m u do B Tài chính quy đ nh, m i ph n c a BC KT đ u đ c ph n ánh
theo 6 c t: S th t , tên ch tiêu, mã s , thuy t minh, s n m nay, s n m tr c. C s
d li u đ l p b ng là c n c vào s k toán t ng h p, s k toán chi ti t và BC KT k
tr c. c BC KT ta có th nh n đ nh nhanh v quy mô c a doanh nghi p, tính t ch
v m t tài chính, c c u s d ng ngu n v n,…
1.2.2.2. Báo cáo k t qu kinh doanh
Báo cáo k t qu kinh doanh là báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh t ng quát
tình hình và k t qu kinh doanh trong m t k ho t đ ng c a doanh nghi p và chi ti t
6

Thang Long University Library


cho các ho t đ ng kinh doanh chính. Nói cách khác, báo cáo k t qu kinh doanh là
ph ng ti n trình bày kh n ng sinh l i và th c tr ng ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p, d i hình thái ti n t . C s đ l p báo cáo k t qu kinh doanh là t s phát sinh
trong các s t ng h p v doanh thu, chi phí và s li u báo cáo kì tr c. Trong báo cáo
k t qu kinh doanh, các ch tiêu c b n đ
1.

Doanh thu
thu n

2.

L i nhu n g p

=

3.

L i nhu n
thu n

T ng doanh thu

L i nhu n
g p

4.

L i nhu n tr

=

=

c thu

Doanh thu thu n

=

Các kho n gi m tr

–

bán hàng

L i nhu n sau thu
Thu nh p doanh nghi p

5

c tính nh sau:
doanh thu

–

Giá v n hàng bán

Chi phí
bán hàng

–

Chi phí qu n lí
doanh nghi p

L i nhu n thu n

+

L i nhu n khác

–

=

L i nhu n
tr c thu

–

Thu Thu nh p
doanh nghi p

N i dung c a BCKQKD có th thay đ i nh ng ph i ph n ánh đ

c các n i dung

c b n là: doanh thu, giá v n hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh nghi p,
lãi, l . S li u trong báo cáo này cung c p nh ng thông tin t ng h p nh t v ph ng
th c kinh doanh c a doanh nghi p trong th i k và ch ra r ng, các ho t đ ng kinh doanh
đó đem l i l i nhu n hay l v n, đ ng th i nó cịn ph n ánh tình hình s d ng các ti m
n ng v v n, lao đ ng, k thu t và kinh nghi m qu n lý kinh doanh c a doanh nghi p.
L i nhu n là m c đích quan tr ng nh t c a doanh nghi p, do v y, vi c cung c p
các thơng tin v tình hình kinh doanh c a t ng ho t đ ng, s lãi, l c a doanh nghi p có
tác d ng quan tr ng trong vi c ra các quy t đ nh qu n tr , c ng nh quy t đ nh đ u t
c a nh ng ng i liên quan. Phân tích Báo cáo k t qu kinh doanh s làm sáng t các
m i quan h v l i nhu n, doanh thu, chi phí. Qua đó, ph c v công tác đánh giá hi u
qu ho t đ ng kinh doanh, và d báo ti m n ng, xu h ng phát tri n c a doanh nghi p
1.2.2.3. Báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là báo cáo t ng h p ph n ánh vi c hình thành và s
d ng l ng ti n trong k k toán c a doanh nghi p. Báo cáo l u chuy n ti n t là c s
đ phân tích kh n ng kinh doanh, tình hình nh h ng đ n kh n ng thanh tốn và nhu
c u tài chính b ng ti n trong k kinh doanh t i.
Ph

ng trình cân đ i c a dòng ti n trong doanh nghi p:

Ti n t năđ uăkìă+ăTi
Theo ph ng th c tr
nhóm: l u chuy n ti n t t
đ ng tài chính và l u chuy
- Dòng ti n t ho t đ

n thu trong k = Ti n chi trong k + Ti n t n cu i k
c ti p, nh ng lu ng ti n vào và ra đ c t ng h p thành ba

ho t đ ng s n xu t kinh doanh, l u chuy n ti n t t ho t
n ti n t t ho t đ ng đ u t .
ng s n xu t kinh doanh: là các dòng ti n ra và vào tr c ti p

liên quan đ n thu nh p t ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ
7

c ghi nh n trên b ng thu


nh p. Dòng ti n thu vào ch y u là t ho t đ ng bán hàng hóa, thành ph m ho c cung
c p d ch v cho khách hàng. Dòng ti n chi ra bao g m ti n chi tr cho nhà cung c p
hàng hóa, d ch v cho doanh nghi p, ti n chi tr l ng cho ng i lao đ ng,…
- Dòng ti n t ho t đ ng tài chính: là các dòng ti n ra và vào liên quan đ n các
nghi p v ti n t v i các ch th ngoài doanh nghi p (t các ch s h u và ch n ) tài
tr cho doanh nghi p và các ho t đ ng c a doanh nghi p. Dòng ti n vào ghi nh n các
ho t đ ng tài chính nh n ti n t ch s h u và ch n . Dòng ti n ra ng c l i.
- Dòng ti n t ho t đ ng đ u t : Là các dòng ti n ra và vào liên quan đ n vi c mua
và thanh lý các tài s n s n xu t kinh doanh do doanh nghi p s d ng ho c đ u t vào
ch ng khoán c a các cơng ty khác. Dịng ti n ra ph n ánh các kho n đ u t ti n m t
tồn b đ có đ c các tài s n này. Dòng ti n vào ch đ c ghi nh n khi nh n đ c ti n
t vi c thanh lý các tài s n đ u t tr

c.

1.2.2.4. Thuy t minh báo cáo tài chính
Thuy t minh báo cáo tài chính là tài li u đ c s d ng đ gi i trình khái quát nh ng
ch tiêu v tình hình tài s n, ngu n v n và k t qu s n xu t kinh doanh trong k , giúp
cho vi c ch đ o s n xu t kinh doanh c a lãnh đ o doanh nghi p và các c quan có liên
quan trong vi c ki m tra, giám sát vi c ch p hành các ch đ tài chính k tốn.

Thuy t minh báo cáo tài chính g m nh ng n i dung c b n sau:
c đi m ho t
đ ng c a doanh nghi p, k k toán, đ n v ti n t s d ng trong k toán, chu n m c k
toán và ch đ k tốn áp d ng, các chính sách k tốn áp d ng. Ngồi ra, cịn có các
thơng tin b sung cho các kho n m c trình bày trong b ng cân đ i k toán, báo cáo k t
qu ho t đ ng kinh doanh và báo cáo l u chuy n ti n t .
Do v y, đ phân tích tài chính phát huy hi u qu trong qu n lý thì nh ng thơng tin
c n thi t ph c v cho quá trình phân tích ph i đ c thu th p đ y đ , thích h p, ph n ánh
đ c đ chính xác, tính trung th c cao. ó chính là yêu c u c a thu th p thông tin trong
phân tích tài chính doanh nghi p.
1.3.ăPh
1.3.1 Ph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
ng pháp so sánh

So sánh là vi c đ i chi u tình hình bi n đ ng c v s tuy t đ i và s t
trên t ng ch tiêu c a báo cáo tài chính. ây là ph

ng pháp đ

ng đ i

c s d ng r ng rãi trong

phân tích tài chính đ nh n bi t đ c k t qu c a vi c th c hi n các m c tiêu đã đ ra,
c ng nh nh n đ nh xu h ng thay đ i tình hình tài chính.
áp d ng đ c ph ng pháp này c n ph i đ m b o các đi u ki n có th so sánh
đ c c a các ch tiêu (ph i th ng nh t v n i dung, ph ng pháp, th i gian, đ n v tính
tốn c a các ch tiêu so sánh) và theo m c đích phân tích mà xác đ nh g c so sánh. G c

so sánh có th ch n là g c v m t th i gian ho c không gian. K (đi m) đ c ch n đ
8

Thang Long University Library


phân tích g i là k phân tích (ho c đi m phân tích). Các tr s c a ch tiêu tính ra
k t ng ng g i là tr s ch tiêu k g c, k phân tích.

t ng

Ngồi ra, cịn có th s d ng các k thu t phân tích c a ph ng pháp so sánh nh :
- So sánh gi a s th c hi n k này v i s th c hi n k tr c đ th y rõ xu h ng
thay đ i v tài chính c a DN, th y đ c s c i thi n hay x u đi nh th nào đ có bi n
pháp kh c ph c trong k t i.
- So sánh gi a s th c hi n v i s k ho ch đ ra đ th y đ c m c đ hồn thi n
ch tiêu cơng vi c c a doanh nghi p.
- So sánh gi a s th c hi n trong k v i m c trung bình c a ngành đ th y đ
tình hình tài chính c a doanh nghi p đang
so v i các doanh nghi p cùng ngành.
Q trình phân tích theo ph

tình tr ng t t hay x u, đ

c hay ch a đ

ng pháp so sánh có th th c hi n đ

c
c

c b ng 3 hình

th c: So sánh theo chi u ngang (so sánh ngang); So sánh theo chi u d c (so sánh d c);
So sánh xac đ nh xu h ng và tính ch t liên h gi a các ch tiêu.
1.3.1.1 So sánh ngang
So sánh ngang trên các báo cáo tài chính là vi c so sánh, đ i chi u tình hình bi n
đ ng c v s tuy t đ i và s t ng đ i trên t ng chi tiêu, c a m i báo cáo tài chính.
Th c ch t c a vi c này là phân tích s bi n đ ng v quy mô t ng kho n m c, trên t ng
báo cáo tài chính c a doanh nghi p. Qua đó, xác đ nh đ

c m c bi n đ ng (t ng hay

gi m) v quy mô c a chi tiêu phân tích và m c đ

ng c a t ng nhân t đ n ch

nh h

tiêu phân tích.
1.3.1.2 So sánh d c
So sánh d c trên các báo cáo tài chính c a doanh nghi p chính là vi c s d ng
các t l , các h s th hi n m i t ng quan gi a các ch tiêu trong t ng báo cáo tài
chính, gi a các báo cáo tài chính c a doanh nghi p. Th c ch t c a vi c phân tích theo
chi u d c là phân tích s bi n đ ng v c c u hay nh ng m i quan h t l gi a các ch
tiêu trong h th ng báo cáo tài chính doanh nghi p.
1.3.1.3 So sánh xác đ nh xu h

ng và tính ch t liên h gi a các ch tiêu

Các ch tiêu riêng bi t hay các ch tiêu t ng c ng trên báo cáo tài chính đ c xem
xét trong m i quan h v i các ch tiêu ph n ánh quy mô chung và chúng có th đ c
xem xét trong nhi u kì, đ ph n ánh rõ h n xu h ng phát tri n c a cá hi n t ng kinh
t - tài chính c a doanh nghi p. Hình th c so sánh này c n l ng s li u l n, xuyên su t
trong nhi u n m c ng thêm nhi u yêu c u v tính nh t qn trong tính tốn và ghi chép
s li u. Do đó, ít ph bi n h n hình th c so sánh ngang và so sánh d c.
9


1.3.2 Ph

ng pháp lo i tr

Lo i tr là m t ph

ng pháp nh m xác đ nh m c đ

nh h

ng c a t ng nhân t

đ n k t qu kinh doanh, b ng cách khi xác đ nh m c đ nh h ng c a nhân t này, thì
lo i tr nh h ng c a các nhân t khác.
Trong th c t ph ng pháp lo i tr đ c s d ng trong phân tích kinh t d i 2
d ng là: ph ng pháp thay th liên hoàn và ph
1.3.2.1 Ph ng pháp thay th liên hoàn

ng pháp s chênh l ch.

Là ph ng pháp xác đ nh nh h ng c a các nhân t b ng cách thay th l n l t

và liên ti p các nhân t t giá tr k g c sang k phân tích đ xác đ nh tr s c a ch tiêu
khi nhân t đó thay đ i. Sau đó so sánh tr s c a ch tiêu v a tính đ
ch tiêu khi ch a có bi n đ i c a nhân t c n xác đ nh s tính đ

c v i tr s c a

cm cđ

nh h

ng

c a nhân t đó.
1.3.2.2 Ph ng pháp s chênh l ch
Ph ng pháp s chênh l ch th c ch t là
thay th liên hồn. Do v y, nó c ng địi h i nh
h n ch nh thay th liên hoàn.
Theo ph ng pháp này, m c đ nh h
t ng h p đ c xác đ nh b ng s chênh l ch c
đ c c đ nh trong khi l p tích s
1.3.3 Ph

ph ng pháp rút g n c a ph ng pháp
ng đi u ki n và c ng có nh ng u đi m,
ng c a nhân t nào đó đ i v i ch tiêu
a nhân t đó nhân v i các nhân t khác

ng pháp Dupont

Ph ng pháp phân tích tài chính Dupont là k thu t đ c s d ng đ phân tích kh

n ng sinh l i c a m t doanh nghi p b ng các công c qu n lý hi u qu truy n th ng.
Mơ hình Dupont tích h p nhi u y u t c a báo cáo thu nh p v i b ng cân đ i k tốn
đ phân tích m i liên h gi a các ch tiêu tài chính qua đó giúp phát hi n ra nh ng nhân
t đã nh h ng đ n ch tiêu phân tích theo m t trình t nh t đ nh. ây là k thu t mà
các nhà qu n lý n i b doanh nghi p th ng s d ng đ xác đ nh các y u t t o nên
đi m m nh, đi m y u trong ho t đ ng kinh doanh, t đó có cái nhìn c th h n, sâu s c
h n trong vi c ra quy t đ nh.
B n ch t c a ph ng pháp này là tách m t ch tiêu kinh t t ng h p thành tích c a
m t chu i các t s có quan h m t thi t v i nhau. i u này cho phép phân tích tác đ ng
c a t ng ch tiêu thành ph n đ n ch tiêu t ng h p, t đó ra quy t đ nh phù h p v i tình
hình tài chính c a doanh nghi p. C th , mơ hình Dupont th c hi n vi c tách các t s
ROA, ROE thành các b ph n có liên h v i nhau đ đánh giá tác đ ng c a t ng b
ph n lên k t qu sau cùng.
Tóm l i, ph ng pháp phân tích Dupont là m t cơng c đ n gi n nh ng vô cùng
hi u qu , cho phép nhà phân tích có th nhìn khái qt đ c toàn b các v n đ c b n
10

Thang Long University Library


c a doanh nghi p t đó đ a ra các quy t đ nh đúng đ n. i u này có ý ngh a l n đ i v i
qu n tr doanh nghi p th hi n ch có th đánh giá đ y đ và khách quan các nhân t
tác đ ng đ n hi u qu s n xu t kinh doanh t đó ti n hành công tác c i ti n t ch c qu n
lý c a doanh nghi p.
1.4 QuyătrìnhăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.4.1 L p k ho ch phân tích
Giai đo n chu n b phân tích là m t khâu quan tr ng, nh h

ng nhi u đ n ch t

l ng, th i h n và tác d ng c a phân tích ho t đ ng tài chính. Cơng tác chu n b bao
g m vi c xây d ng ch ng trình (k ho ch) phân tích và thu th p, x lý tài li u phân
tích.
+ K ho ch phân tích ph i xác đ nh rõ n i dung phân tích (tồn b ho t đ ng tài
chính hay ch m t s v n đ c th ), ph m vi phân tích (tồn đ n v hay m t vài b
ph n), th i gian ti n hành phân tích (k c th i gian chu n b ), phân công trách nhi m
cho các cá nhân, b ph n và xác đ nh hình th c h i ngh phân tích (Ban giám đ c hay
toàn th ng i lao đ ng). c bi t, trong k ho ch phân tích ph i xác đ nh rõ lo i hình
phân tích đ c l a ch n. Tùy thu c vào cách th c ti p c n, có th k ra m t s lo i hình
phân tích ch y u sau:
+ D a vào ph m vi phân tích, phân tích tài chính đ c chia thành phân tích tồn
b (phân tích tồn di n) và phân tích b ph n (phân tích chun đ ). Phân tích tồn b
là vi c phân tích tồn b ho t đ ng tài chính trên t t c các khía c nh nh m làm rõ các
m t c a ho t đ ng tài chính trong m i quan h nhân qu gi a chúng c ng nh d i tác
đ ng c a các ngun nhân, nhân t bên ngồi. Phân tích b ph n hay là phân tích chuyên
đ là vi c t p trung vào m t hay m t vài khía c nh c th , trong ph m vi nào đó trong
ho t đ ng tài chính.
+ D a vào th i đi m ti n hành phân tích ho t đ ng tài chính, phân tích tài chính
đ c chia thành phân tích d đốn, phân tích th c hi n và phân tích hi n hành. Phân
tích d đốn (phân tích tr c, phân tích d báo) là vi c phân tích h ng vào d đốn
các hi n t

ng có th x y ra, các m c tiêu có th đ t đ

c trong t

ng lai. Phân tích

th c hi n (phân tích đánh giá, phân tích q kh ) là vi c phân tích tình hình đã và đang
di n ra trong quá trình ti n hành các ho t đ ng tài chính nh m đánh giá th c hi n, ki m

tra th ng xuyên trên c s đó đi u ch nh nh ng sai l ch, phát hi n nguyên nhân giúp
nh n th c đ c tình hình th c hi n làm c n c đ a ra các quy t đ nh. Phân tích hi n
hành là vi c phân tích các nghi p v hay k t qu thu c ho t đ ng tài chính đang di n ra
nh m xác minh tính đúng đ n c a các k ho ch hay d toán tài chính đ có bi n pháp
đi u ch nh k p th i nh ng b t h p lý trong các d tốn, k ho ch tài chính.
11


+ D a vào th i đi m l p báo cáo phân tích, phân tích tài chính đ c chia thành
phân tích th ng xuyên và phân tích đ nh k . Phân tích th ng xuyên đ c đ t ngay
trong quá trình th c hi n, k t qu phân tích là tài li u đ đi u ch nh các ho t đ ng m t
cách th ng xuyên. Phân tích đ nh k đ c đ t ra sau m i k ho t đ ng, th ng đ c
th c hi n sau khi k t thúc ho t đ ng. K t qu phân tích c a t ng k là c s đ xây d ng
m c tiêu và ra quy t đ nh cho k sau.
Bên c nh vi c l p k ho ch phân tích, c n ph i ti n hành s u t m và ki m tra tài
li u, b o đ m yêu c u đ , không thi u, không th a. N u thi u, k t lu n phân tích s
khơng xác đáng, n u th a s lãng phí th i gian, công s c và ti n c a. Tu theo yêu c u,
n i dung, ph m vi và nhi m v t ng đ t phân tích c th đ ti n hành thu th p, l a ch n,
x lý tài li u. Tài li u ph c v cho vi c phân tích bao g m tồn b h th ng báo cáo tài
chính liên quan, k c các báo cáo k ho ch, d toán, đ nh m c, các biên b n ki m tra,
x lý có liên quan... Các tài li u trên c n đ c ki m tra tính chính xác, tính h p pháp,
ki m tra các đi u ki n có th so sánh, khi nh ng s li u s d ng đ phân tích đ c ki m
tra nh th thì ch t l ng phân tích s hi u qu h n.
1.4.2 Th c hi n phân tích
- Giai đo n th c hi n phân tích đ
+

c th c hi n theo trình t sau:

ánh giá chung (khái quát) tình hình:

D a vào ch tiêu ph n ánh đ i t

ng nghiên c u đã xác đ nh theo t ng n i dung

phân tích, các nhà phân tích s d ng ph ng pháp so sánh đ đánh giá chung tình hình.
Có th so sánh trên t ng th k t h p v i vi c so sánh trên t ng b ph n c u thành c a
ch tiêu k phân tích v i k g c. T đó, xác đ nh chính xác k t qu , xu h
tri n và m i quan h bi n ch ng gi a các ho t đ ng kinh doanh v i nhau.

ng phát

+ Xác đ nh nhân t nh h ng và m c đ nh h ng c a t ng nhân t đ n đ i
t ng phân tích. Ho t đ ng tài chính ch u nh h ng c a r t nhi u nguyên nhân, có
nh ng ngun nhân mà nhà phân tích có th xác đ nh đ c m c đ nh h ng và có
nh ng ngun nhân khơng th xác đ nh đ c m c đ nh h ng c a chúng đ n s bi n
đ ng c a đ i t ng nghiên c u. Nh ng nguyên nhân mà các nhà phân tích có th tính
tốn đ c, l ng hóa đ c m c đ nh h ng đ n đ i t ng nghiên c u g i là nhân t .
Vì th , sau khi đã xác đ nh l ng nhân t c n thi t nh h ng đ n đ i t ng nghiên c u,
các nhà phân tích s v n d ng ph ng pháp thích h p (lo i tr , liên h cân đ i, so sánh,
toán kinh t ...) đ xác đ nh m c đ nh h ng và phân tích th c ch t nh h ng c a
t ng nhân t đ n s thay đ i c a đ i t

ng nghiên c u.

+ T ng h p k t qu phân tích, rút ra nh n xét, k t lu n v ch t l
tài chính c a doanh nghi p:
12

Thang Long University Library

ng ho t đ ng


Trên c s k t qu tính tốn, xác đ nh nh h ng c a các nhân t đ n s bi n đ ng
c a đ i t ng nghiên c u, các nhà phân tích c n ti n hành liên h , t ng h p m c đ bi n
đ ng c a các nhân t đ n đ i t ng nghiên c u nh m kh c ph c tính r i r c, t n m n.
T đó, rút ra các nh n xét, ch rõ nh ng t n t i, nguyên nhân d n đ n thi u sót, sai l m,
đ ng th i, v ch ra các ti m n ng ch a đ
h p v i m c tiêu đ t ra.

c khai thác, s d ng đ có các quy t đ nh phù

1.4.3 K t thúc phân tích và k t lu n
K t thúc phân tích là giai đo n cu i cùng c a ho t đ ng phân tích. Trong giai đo n
này, các nhà phân tích c n ti n hành vi t báo cáo phân tích, báo cáo k t qu phân tích
tr c nh ng ng i quan tâm (Ban Giám đ c, các nhà đ u t , c đơng...) và hồn ch nh
h s phân tích.
Trên c s nh ng k t qu đã phân tích, c n rút ra nh ng nh n xét, nh ng đánh
giá, nh ng u đi m và nh ng t n t i, nh ng thành tích đã đ t đ c c ng nh ng nh ng
y u kém và bi n pháp kh c ph c trong ho t đ ng tài chính doanh nghi p.
1.5. N iădungăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.5.1. Phân tích b ng cân đ i k tốn
1.5.1.1 Phân tích c c u, quy mơ tài s n, ngu n v n
Phân tích b ng cân đ i k tốn hay chính là phân tích tình hình tài s n và ngu n
v n là ho t đ ng xem xét, đánh giá s thay đ i c a m i ch tiêu gi a đ u k so v i cu i
k , đ u n m so v i cu i n m, n m này so v i n m khác đ xác đ nh c c u và tình hình
tài s n, ngu n v n. Q trình này địi h i nhà phân tích c n ph i phân tích m i quan h
gi a các kho n m c c a BC KT d a trên quan đi m luân chuy n v n trong doanh
nghi p.

Phân tích BC KT cơng vi c quan tr ng đ u tiên là ph i tính tốn đ c t tr ng
c a t ng hàng m c tài s n, ngu n v n trong m i quan h v i t ng tài s n c a doanh
nghi p, tính b ng cách:
Giá tr h ng m c A
T tr ng h ng m c A
=
× 100%
T ng giá tr tài s n
T tr ng c a t ng h ng m c đ c tính b ng t l ph n tr m, t c là trong 100 đ ng
tài s n thì h ng m c A chi m bao nhiêu đ ng. T tr ng c a m t h ng m c càng cao
t ng ng v i nh h ng c a h ng m c đó đ n tình hình tài s n hay ngu n v n càng
l n. Trong đó, t tr ng v n ch s h u là m t trong nh ng ch tiêu có ý ngh a đ c bi t
v i doanh nghi p, đ c đ t tên khác là H s t tài tr .
H s t tài tr

=

T ng giá tr v n CSH
T ng giá tr ngu n v n
13


H s t tài tr ph n ánh v n CSH chi m bao nhiêu ph n tr m trong t ng ngu n
v n c a doanh nghi p hay là m c đ t ch v v n c a doanh nghi p. H s này càng
l n càng ch ng t doanh nghi p có nhi u v n CSH, tính đ c l p v m t tài chính cao,
doanh nghi p ít b ràng bu c hay ch u s c ép t n vay, tuy nhiên n u s d ng quá nhi u
v n CSH thì khó khu ch đ i đ c t su t l i nhu n v n CSH.
Tùy vào t ng ngành ngh , l nh v c ho t đ ng c a m i doanh nghi p s có nh ng
địi h i v t tr ng c a t ng ch tiêu tài s n và ngu n là khác nhau. Do đó nhà phân tích
ph i đ t các ch tiêu này trong m i quan h so sánh v i m c trung bình ngành đ th y

đ c tình tr ng và v trí c a doanh nghi p so v i các đ i th c nh tranh. ây là c s đ
đ a ra nh n xét, ti n hành tìm hi u và gi i thích ngun nhân, t đó xây d ng các ph
án qu n lý phù h p.

ng

Ti p theo, đ th c hi n vi c so sánh gi a các n m, ta c n tính chênh l ch c a m i
ch tiêu so v i n m li n tr c. Trong đó, có chênh l ch tuy t đ i và chênh l ch t
đ i. Cơng th c tính nh sau:
Chênh l ch tuy t đ i (A) = Giá tr (A) n m N – Giá tr (A) n m (N-1)
Chênh l ch t

ng đ i (A)

=

Các chênh l ch này có th âm ho c d

ng

Chênh l ch tuy t đ i (A)

× 100%
Giá tr (A) n m (N-1)
ng, l n ho c nh tùy thu c vào s bi n đ ng c a

ch tiêu đang xét. Ch tiêu này không nh ng cho bi t m c đ bi n đ ng mà khi đ c t p
h p nhi u n m, có th cho th y m t xu h ng bi n đ ng ph c v cho cơng tác d báo
tình hình tài s n, ngu n v n trong t ng lai.
1.5.1.2. Phân tích m c đ đ c l p tài chính

M c đ đ c l p, t ch v m t tài chính c a doanh nghi p ph n ánh quy n c a
doanh nghi p trong vi c đ a ra các quy t đ nh v chính sách tài chính và ho t đ ng c ng
nh quy n ki m sốt các chính sách đó. M c đ đ c l p tài chính th hi n trong m i
quan h gi a v n CSH (hay N ph i tr ) v i các ch tiêu tài s n đ làm n i b t lên vai
trò c a v n CSH.
“H s t tài tr ” là ch tiêu ph n ánh kh n ng t đ m b o v m t tài chính và
m c đ đ c l p tài chính c a doanh nghi p. Ch tiêu này cho bi t, trong t ng s ngu n
v n huy đ ng đ c doanh nghi p, ngu n v n do CSH đóng góp chi m bao nhiêu ph n.
Th c ch t, ch s này chính là t tr ng v n CSH trong T ng ngu n v n c a doanh nghi p.
H s tài tr xác đ nh theo công th c:
H s t tài tr

T ng giá tr v n CSH

=

T ng giá tr ngu n v n

14

Thang Long University Library


Tr s c a ch tiêu càng l n, ch ng t kh n ng t đ m b o v m t tài chính càng
cao, m c đ đ c l p tài chính càng l n. Tr ng h p tr s c a ch tiêu “H s t tài tr ”
m c th p, d i m c trung bình ngành, các nhà phân tích có th xem xét b sung các
ch tiêu khác nh H s t tài tr tài s n dài h n hay H s t tài tr tài s n c đ nh.
H s t tài tr tài s n dài
h n

=

T ng giá tr v n CSH
Tài s n dài h n

Tài s n dài h n có đ c đi m là th i gian luân chuy n dài, thu h i v n lâu, ph i
l n h n 1 n m hay ngồi m t chu kì kinh doanh. N u ngu n v n CSH đ tài tr , doanh
nghi p không ph i s d ng các ngu n v n khác, gi m b t đ c khó kh n trong thanh
tốn nh ng kho n n đ n h n. i u này giúp doanh nghi p t đ m b o v an ninh tài
chính đ v

t qua nh ng khó kh n trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
H s t tài tr tài s n c
đ nh

=

T ng giá tr v n CSH
Tài s n c đ nh

Tài s n c đ nh là b ph n tài s n dài h n ch y u, ph n ánh c s v t ch t, trang
thi t b ph c v ho t đ ng hàng ngày c a doanh nghi p, do đó, khơng th d dàng
nh ng bán, thanh lý toàn b TSC . Do v y, ngu n v n CSH ph i luôn đ m b o tài tr
h t cho giá tr TSC , c th , H s t tài tr TSC ph i l n h n ho c b ng 1 n u mu n
đ m b o tình hình tài chính doanh nghi p lành m nh. M t khi h s này nh h n m t,
ban lãnh đ o doanh nghi p nên d ng ngay ho c xem xét k l i các quy t đ nh v đ u t
hay mua bán đ tránh sa l y vào n n n, phá s n.
T ng t nh cách đánh giá H s t tài tr , giá tr c a h s tài tr TSDH và
TSC càng cao, ch ng t doanh nghi p càng t ch v tài chính, các r i ro v thanh
kho n đ c gi m thi u, đ c bi t c n thi t trong b i c nh suy tho i kinh t . Tuy nhiên,

n u duy trì m c quá cao trong th i gian dài có th làm gi m t su t sinh l i c a v n
CSH
1.5.1.3 Phân tích cân b ng tài s n – ngu n v n
Vi c đ m b o nhu c u v v n là v n đ c t lõi cho quá trình kinh doanh đ

c

di n ra liên t c và có hi u qu . Phân tích cân b ng tài s n – ngu n v n là vi c tính tốn,
xem xét tính h p lí gi a tình hình huy đ ng v n c a doanh nghi p và cách s d ng
ngu n v n đã huy đ ng, trong đó, n i dung ch y u xoay quanh V n l u đ ng rịng.
V n l u đ ng là hình thái giá tr tài s n doanh nghi p s h u v i đ c tr ng v
th i gian s d ng, thu h i, vòng quay lu n chuy n th ng d i m t n m hay m t chu
kì kinh doanh. Cân b ng tài s n – ngu n v n trong doanh nghi p đ c th hi n qua hình
thái v n l u đ ng thông qua hai ch tiêu: Nhu c u v n l u đ ng ròng (cân b ng ng n
h n) và V n l u đ ng ròng (cân b ng dài h n).
15


Phân tích cân b ng tài s n – ngu n v n trong ng n h n.
Nhu c u
v n l u đ ng ròng

=

Ph i thu
khách hàng

+

Hàng t n kho

–

N ng n h n

Trong đó, n ng n h n là các kho n n không bao g m các kho n đi vay.
Trong n n kinh t th tr

ng, tín d ng th

ng m i là m t ngu n tài tr có chi phí

th p và r t linh ho t trong th i h n và đi u ki n thanh toán, cho nên, th ng xuyên đ c
các doanh nghi p t n d ng trong quá trình ho t đ ng kinh doanh. Nhu c u v n l u đ ng
ròng ph n ánh vi c các ngu n tài tr ng n h n t bên ngoài đ c bi t là kho n tín d ng
th ng m i c a doanh nghi p có đáp ng đ
nghi p.

c cho nhu c u s d ng ng n h n c a doanh

Nhu c u v n l u đ ng ròng âm t c là kho n t n kho và các kho n ph i thu nh
h n n ng n h n. Chính vì v y các ngu n ng n h n t bên ngoài d th a và bù đ p đ
cho các s d ng ng n h n c a doanh nghi p. Nhu c u v n l u đ ng ròng âm là m t tình
tr ng r t t t v i doanh nghi p, v i ý ngh a là doanh nghi p đ c các ch n ng n h n
cung c p v n c n thi t cho chu k s n xu t kinh doanh.
Nhu c u v n l u đ ng ròng d ng t c là t n kho và các kho n ph i thu l n h n
n ng n h n. Trong tr ng h p này, các s d ng ng n h n c a doanh nghi p l n h n
các ngu n v n ng n h n mà doanh nghi p có t bên ngồi. Vì v y, doanh nghi p ph i
dùng ngu n v n dài h n đ tài tr cho ph n chênh l ch.

gi m nhu c u v n l u đ ng

rịng, bi n pháp tích c c nh t là gi i phóng t n kho và gi m các kho n ph i thu.
Phân tích cân b ng tài s n – ngu n v n trong dài h n
Các nhà phân tích s d ng ch tiêu V n l u đ ng ròng đ nh n xét v s

n đ nh,

b n v ng, cân đ i và an toàn trong tài tr và s d ng v n.
V n l u đ ng ròng

=
Tài s n ng n h n
–
Ngu n v n ng n h n
= Ngu n v n dài h n
–
Tài s n dài h n
Nguyên t c tài chính ch ra r ng, doanh nghi p c n s d ng ngu n v n có th i

h n hồn tr l n h n chu kì ho t đ ng c a tài s n mà nó tài tr . Nói đ n gi n, n u doanh
nghi p s d ng ngu n v n ng n h n đ mua tài s n dài h n, thì khi đ n h n thanh tốn
g c và lãi cho v n huy đ ng thì tài s n ch a ho t đ ng h t m t chu kì, n u khơng có
ngu n v n khác bù l i thì nguy c ph i bán tài s n đ tr n là r t cao, nh h ng đ n
quá trình ho t đ ng kinh doanh trong kì. Giá tr v n ho t đ ng thu n bi u hi n tính n
đ nh trong vi c huy đ ng và s d ng ngu n tài tr .
 V n l u đ ng ròng < 0: Cân b ng x u, doanh nghi p ch u áp l c n ng n v thanh
toán n ng n h n
16

Thang Long University Library


 V n l u đ ng ròng = 0: Cân b ng tài chính t

ng đ i b n v ng, nh ng tín n

đ nh ch a cao, ti m tàng nguy c x y ra “cân b ng x u”.
 V n l u đ ng ròng > 0: Cân b ng t t, doanh nghi p c n duy trì trong su t quá
trình s n xu t kinh doanh.
1.5.2. Phân tích báo cáo k t qu kinh doanh
Báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh đ

c các nhà phân tích h t s c quan tâm. Nó

cung c p các s li u v ho t đ ng s n xu t kinh doanh mà doanh nghi p đã th c hi n
đ c. Khi s d ng s li u trên báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh đ phân tích tài
chính, c n l u ý:
Gi a doanh thu, chi phí và l i nhu n có m i quan h ràng bu c nhau. i u này th
hi n

ch : Khi t c đ t ng doanh thu l n h n t c đ t ng chi phí d n đ n l i nhu n

t ng. Khi t c đ t ng doanh thu nh h n t c đ t ng chi phí d n đ n l i nhu n gi m.
xem xét s bi n đ ng doanh thu, chi phí và l i nhu n ta l p b ng phân tích k t
qu s n xu t kinh doanh qua các n m. Cách th c tính tốn chênh l ch tuy t đ i, chênh
l ch t ng đ i làm t ng t nh khi phân tích BC KT. Tuy nhiên, BCKQKD yêu c u
phân tích nhi u ch tiêu ch su t riêng bi t nên các ch tiêu v t tr ng đ c tách riêng,
khơng phân tích trong b ng.
1.5.3. Phân tích báo cáo l u chuy n ti n t

Phân tích báo cáo l u chuy n ti n t s cho nhà đ u t bi t thông tin v các kho n
ti n m t mà doanh nghi p đã nh n đ

c và chi ra trong n m tài chính, thơng tin c th

v các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, ho t đ ng đ u t và ho t đ ng tài chính c a doanh
nghi p. Th y đ c s tác đ ng c a các ho t đ ng c a doanh nghi p lên ti m l c tài
chính c a chính nó.
Báo cáo l u chuy n ti n t còn cho chúng ta bi t:
+ Doanh nghi p có t o ra đ l ng ti n m t đ tài tr cho ho t đ ng th
không?
+L

ng k

ng ti n m t mà doanh nghi p t o ra có đ đ tr các kho n n và lãi vay khi

chúng đ n h n hay khơng?
+ Doanh nghi p hi n t i có c n thêm ngu n đ u t nào không?
+ Doanh nghi p có đ ti m l c tài chính đ theo đu i các c h i kinh doanh khơng?
Phân tích Báo cáo L u chuy n ti n t đ c ti n hành b ng vi c so sánh l ng
l u chuy n ti n thu n c a t ng ho t đ ng c v s tuy t đ i và t ng đ i đ xác đ nh s
bi n đ ng, m c đ nh h ng c a ti n thu vào và chi ra nh h ng đ n l u chuy n ti n
thu n trong k c a t ng ho t đ ng d a vào công th c:

17


L u chuy n
ti n thu n

trong k

=

L u chuy n
ti n thu n t
Ho t đ ng
kinh doanh

+

L u chuy n
ti n thu n t

+

Ho t đ ng
đ ut

L u chuy n
ti n thu n t
Ho t đ ng tài
chính

Ng i phân tích c n xác đ nh và so sánh gi a k này v i k tr c v t tr ng l u
chuy n ti n thu n c a t ng ho t đ ng trong t ng l u chuy n ti n thu n trong k đ
nghiên c u và đánh giá tình hình l u chuy n ti n trong m i liên h gi a các ho t đ ng.
1.5.4 Phân tích di n bi n huy đ ng v n và s d ng v n
Phân tích di n bi n huy đ ng v n và s d ng v n là xem xét và đánh giá s thay
đ i các ch tiêu cu i k so v i đ u k trên BC KT v ngu n v n và cách th c s d ng

v n c a doanh nghi p vào công vi c c th . S thay đ i c a các tài kho n trên BC KT
t k tr c t i k này cho ta bi t ngu n v n và s d ng v n.
ti n hành phân tích di n
bi n ngu n v n và s d ng v n, tr c tiên ng i ta trình bày BC KT d i d ng b ng
cân đ i báo cáo (trình bày m t phía) t tài s n đ n ngu n v n, sau đó, so sánh s li u
cu i k v i đ u k trong t ng ch tiêu c a b ng cân đ i đ xác đ nh tình hình t ng gi m
v n trong doanh nghi p theo nguyên t c:
 N u t ng ph n tài s n và gi m ph n ngu n v n thì đ
 N u gi m ph n tài s n và t ng ph n ngu n v n thì đ

c x p vào c t s d ng v n.
c x p vào c t t o v n.

 Hai ph n t o v n và s d ng v n ph i cân đ i v i nhau.
Vi c phân tích tình hình t o v n và s d ng v n s giúp doanh nghi p nhìn ra
nh ng l nh v c đ u t ch a hi u qu d n đ n tình tr ng thi u h t v n, gây đ ng, m t
mát và làm gi m hi u qu s d ng v n, t đó doanh nghi p s đ a ra nh ng ph
gi i quy t nh m đem l i l i nhu n l n nh t cho doanh nghi p.

ng án

1.5.5 Phân tích các ch tiêu tài chính
1.5.5.1. Phân tích kh n ng thanh toán
M t doanh nghi p đ c đánh giá là có tình hình tài chính lành m nh tr c h t
ph i đ c th hi n kh n ng chi tr , thanh toán các kho n n . Doanh nghi p ch có th
ti p c n v n vay c a ngân hàng hay các t ch c tín d ng chuyên nghi p khi kh n ng
thanh toán đ c đ m b o. Nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán (KNTT) ph n ánh m i
quan h gi a các kho n c n kh n ng thanh toán trong kì v i các kho n có th s d ng
đ thanh tốn trong kì, bao g m:
H s kh n ng thanh toán ng n h n: Ph n ánh kh n ng đáp ng ngh a v tr

các kho n n ng n h n khi s d ng toàn b tài s n ng n h n.
Tài s n ng n h n
H s kh n ng thanh toán n
=
ng n h n
N ng n h n
18

Thang Long University Library


Tài s n ng n h n bao ti n và các kho n t ng đ ng ti n, đ u t tài chính ng n
h n, các kho n ph i thu khách hàng, hàng t n kho và tài s n ng n h n khác.
N ng n h n là các kho n n ph i tr trong n m bao g m: vay ng n h n, vay dài
h n đ n h n tr và các kho n ph i tr khác.
Ch tiêu này cho bi t t ng giá tr tài s n ng n h n hi n có c a doanh nghi p có
đ m b o thanh tốn đ c h t các kho n n ng n h n hay không. Giá tr c a ch tiêu càng
càng ch ng t kh n ng thanh toán ng n h n t t, m t b ph n tài s n đ c đ u t b ng
ngu n v n n đ nh, t ng tính t ch tài chính c a doanh nghi p.
H s kh n ng thanh toán nhanh: Ph n ánh kh n ng tr các kho n n ng n
h n b ng tài s n ng n h n d chuy n đ i thành ti n.
H s kh n ng thanh toán

Tài s n ng n h n – Hàng t n kho

=

nhanh

N ng n h n

Trong các kho n m c đ c li t kê là TSNH, hàng t n kho đ c coi là lo i tài s n
có kh n ng chuy n đ i thành ti n kém nh t. Tích tr nhi u hàng t n kho làm t ng giá
tr TSNH, s là r t t t n u nh đây là m t tính tốn chi n l c c a cơng ty hay m t ho t
đ ng bình th ng tr c mùa v kinh doanh. Tuy nhiên, n u nguyên nhân là do doanh
nghi p d báo sai nhu c u th tr ng, hàng hóa khơng có n i tiêu th ph i l u trong kho
thì đây là bi u hi n c a s
đ ng v n, làm gi m kh n ng sinh l i c ng nh kh n ng
thanh toán c a doanh nghi p. Do v y, ch s trên lo i b giá tr hàng t n kho đ cung
c p m t góc nhìn khác v kh n ng thanh tốn c a doanh nghi p. T

ng t nh thanh

toán ng n h n, giá tr ch s cao th hi n kh n ng thanh tốn nhanh c a cơng ty t t. Tuy
nhiên, n u quá cao s mang ý ngh a nh m t bi u hi n x u khi đánh giá v hi u qu s
d ng v n, d n đ n kh n ng sinh l i th p. N u th p quá và kéo dài l i là d u hi u c a
r i ro tài chính và nguy c phá s n.
H s kh n ng thanh toán t c th i: Ph n ánh vi c cơng ty có th đáp ng ngh a
v tr các kho n n đ n h n và quá h n b t c th i đi m nào b ng ti n m t và các
kho n t ng đ ng ti n hay khơng.
H s kh n ng thanh tốn
t c th i

Ti n và các kho n t

=

ng đ

ng ti n

N ng n h n
Trong đó, Ti n bao g m ti n m t, ti n g i, ti n đang chuy n. Các kho n t ng
đ ng ti n là các kho n đ u t ng n h n (d i 3 tháng) có th chuy n đ i thành ti n b t
k lúc nào nh : ch ng khoán ng n h n, th ng phi u, n ph i thu ng n h n và các kho n
đ u t ng n h n khác.
Các doanh nghi p có kh n ng thanh tốn n t c th i t t th ng duy trì ch tiêu
này kho ng b ng 1. Vì n u H s kh n ng thanh toán t c th i có giá tr quá cao hay
quá th p đ u khơng có l i có doanh nghi p. N u quá cao, doanh nghi p tích tr ti n quá
19


nhi u kh n ng quay vòng v n gi m, t su t l i nhu n th p. N u quá th p và kéo dài, uy
tín doanh nghi p b nh h ng, có th d n t i phá s n hay gi i th .
Kh n ng thanh toán lãi vay: Ph n ánh m c đ l i nhu n đ m b o kh n ng tr
lãi c a doanh nghi p.
H s kh n ng thanh toán

L i nhu n tr

=

lãi vay

c thu và chi phí lãi vay

Lãi vay ph i tr
Trong đó, lãi vay ph i tr là kho n chi phí s d ng v n vay n doanh nghi p ph i
tr cho nhà cung c p v n trong kì. Ngu n tr lãi là t l i nhu n tr c lãi vay và thu .
Ch s này cho bi t kh n ng thanh toán lãi ti n vay c a doanh nghi p, đ ng th i

ph n ánh m c đ r i ro có th g p ph i c a các ch n . Ch s này càng cao ph n ánh
công ty làm n càng hi u qu , m c sinh l i c a đ ng v n đ đ đ m b o thanh toán lãi
vay đúng h n và ng c l i.
1.3.5.2 Phân tích hi u qu s d ng tài s n
Khi phân tích hi u qu s d ng tài s n, c n ph i nghiên c u m t cách toàn di n
c v th i gian, không gian, môi tr ng kinh doanh và đ ng th i đ t nó trong m i quan
h v i s bi n đ ng giá c c a các y u t s n xu t.
Do v y, khi phân tích hi u qu s d ng tài s n tr

c h t ph i xây d ng đ

ch

th ng các ch tiêu tài chính t ng h p và chi ti t phù h p v i đ c đi m c a t ng nhóm tài
s n s d ng trong các doanh nghi p, sau đó ph i bi t v n d ng ph ng pháp phân tích
thích h p. Vi c phân tích ph i đ

c ti n hành trên c s phân tích t ng ch tiêu sau đó

t ng h p l i, t đó đ a ra cá bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng tài s n, nh m khai
thác h t công su t các tài s n đã đ u t .
Các ch tiêu ph bi n đ phân tích hi u qu s d ng tài s n nh sau:
S vòng quay c a tài s n

=

T ng doanh thu thu n
Tài s n bình quân

Ho t đ ng kinh doanh đ t ra yêu c u tài s n ph i ho t đ ng không ng ng, m i

vòng quay c a tài s n là m t l t l i nhu n đ c sinh ra, giúp nâng cao giá tr doanh
nghi p. Ch tiêu này cho bi t trong m t kì phân tích, các tài s n quay đ

c bao nhiêu

vịng. Giá tr c a nó càng cao, ch ng t các tài s n v n đ ng càng nhanh, góp ph n làm
t ng doanh thu, đi u ki n tiên quy t gia t ng l i nhu n cho doanh nghi p. Ch tiêu này
ph thu c r t nhi u vào đ c đi m ngành ngh kinh doanh và đ c tr ng c a m i doanh
nghi p. M t ch tiêu song song v i S vòng quay c a tài s n là Chu kì m t vịng quay
c a tài s n. Ch tiêu này tính b ng cách l y s ngày c a m t n m chia cho s vịng quay,
th hi n th i gian trung bình đ tài s n quay đ

c m t vòng.

20

Thang Long University Library


Chu kì m t vịng quay c a

=

tài s n

360 ngày
S vòng quay c a t ng tài s n

Chu kì c a m t vịng quay càng nh , t c là th i gian đ tài s n lu n chuy n càng
th p, t o đi u ki n t t đ ra t ng doanh thu và l i nhu n cho doanh nghi p. Ch tiêu này

càng th p, ch ng t doanh nghi p s d ng tài s n càng hi u qu .
Trong các lo i tài s n, hàng t n kho là m t y u t có nh h ng không nh đ n
t c đ quay c a t ng tài s n. Do đó, chi tiêu T c đ quay c a hàng t n kho đ c tính
nh m t ch tiêu b sung cho t c đ quay c a tài s n.
S vòng quay c a

=

hàng t n kho
T

Giá v n hàng bán
Hàng t n kho bình quân

ng t v i t ng tài s n, ta có ch tiêu Chu kì m t vịng quay c a hàng t n kho.
360 ngày

Chu kì m t vòng quay
Hàng t n kho

=

Hàng t n kho là lo i tài s n đ

Hi u su t s d ng Hàng t n kho
c kì v ng có t c đ l u chuy n cao, th i gian l u

chuy n ng n. Ch tiêu chu kì m t vịng quay hàng t n kho càng ng n, t c là hi u qu s
d ng hàng t n kho nói riêng, và s d ng tài s n nói chung càng hi u qu .
Ngồi ra, khi phân tích hi n qu s d ng tài s n, các nhà phân tích th ng s

d ng nhóm ch s v kh n ng qu n lí n . N ph i thu và ph i tr là s khác bi t gi a
doanh thu, chi phí và dịng ti n th t s thu v , chi ra c a ho t đ ng s n xu t, kinh doanh.
Khi đó, các nhà phân tích s d ng các ch tiêu công n nh sau:
H s thu n

=

H s tr n

=

Doanh thu thu n
Ph i thu khách hàng
Giá v n hàng bán
Ph i tr ng

i bán

Hai h s thu n và tr n này cho bi t trong kì phân tích, các kho n ph i thu và
ph i tr quay đ c bao nhiêu vòng, n u giá tr cao t c là doanh nghi p th c hi u thu n
và tr n tích c c, khơng có hi n t
doanh nghi p gia t ng trên th
T

ng tr

ng chi m d ng v n hay b chi m d ng v n, uy tín
ng.

ng t , v i phân tích s vịng quay t ng tài s n, ta l y th i gian kì phân tích là

360 ngày chia cho t ng h s đ bi t đ c th i gian thu n , tr n trung bình trong kì
phân tích c a doanh nghi p. T đây, so sánh v i k ho ch hay s li u kì tr c đ đánh
giá tính hi u qu trong ho t đ ng tín d ng th ng m i c a doanh nghi p. Th i gian thu
n , tr n th p là minh ch ng cho công tác x lí cơng n c a cơng ty hi u qu , gi m
21


đ c r i ro c a nh ng kho n n x u, n dài ngay c ng nh b o v đ
ty trong m i quan h v i khách hàng và đ i tác.
Kì thu ti n bình qn

=

Kì tr n bình qn

=

c hình nh cơng

360 ngày
H s thu n
360 ngày
H s tr n

1.5.5.3 Phân tích kh n ng sinh l i
đánh giá chính xác kh n ng sinh l i c a doanh nghi p c n đ t l i nhu n trong
m i quan h v i doanh thu, tài s n và s v n s d ng trong k . Ta có các ch tiêu đ
s d ng đ phân tích kh n ng sinh l i:

c

T su t sinh l i trên doanh thu (Return On Sales - ROS): Là m t ch tiêu tài
chính đ c tr ng dùng đ theo dõi tình hình sinh l i. Nó ph n ánh m i quan h gi a l i
nhu n ròng và doanh thu c a doanh nghi p.
ROS

L i nhu n sau thu

=

Doanh thu thu n kinh doanh
T su t sinh l i trên doanh thu cho bi t l i nhu n sau thu chi m bao nhiêu ph n
tr m trong doanh thu. T s này mang giá tr d ng ngh a là công ty kinh doanh có lãi,
t s càng l n lãi càng l n, ng c l i n u mang giá tr âm đ ng ngh a v i vi c công ty
kinh doanh thua l .
T su t sinh l i trên t ng tài s n (Return On Assets - ROA): Là m t ch tiêu tài
chính dùng đ đo l ng kh n ng sinh l i trên m i đ ng tài s n, cho bi t hi u qu qu n
lý và s d ng tài s n đ t o ra thu nh p c a doanh nghi p.
ROA

L i nhu n sau thu

=

T ng tài s n bình quân
T su t này ph n ánh c m t đ ng tài s n trong k t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n
tr c và sau thu . T su t này càng cao càng cho th y doanh nghi p đang s d ng tài
s n có hi u qu .
Ch tiêu t su t sinh l i trên t ng tài s n cịn đ c phân tích thơng qua mơ hình

Dupont. M c đích c a mơ hình Dupont là phân tích kh n ng sinh l i c a m t đ ng tài
s n mà doanh nghi p s d ng d i s nh h ng c th c a nh ng b ph n tài s n,
doanh thu nào. Thơng qua đó, các nhà qu n tr có th đ a ra quy t đ nh nh m đ t đ c
kh n ng l i nhu n cao.
ROA

=

L i nhu n sau thu

×

Doanh thu thu n

Doanh thu thu n
Tài s n bình quân
Hay ROA = T su t sinh l i trên doanh thu × Hi u su t s d ng t ng tài s n
22

Thang Long University Library


Ta có th th y ngay đ nâng cao kh n ng sinh l i c a m t đ ng tài s n mà doanh
nghi p đang s d ng thì c n có nh ng bi n pháp nâng cao kh n ng sinh l i c a doanh
thu và s v n đ ng c a tài s n.
T su t sinh l i trên v n ch s h u (Return On Equity - ROE): Là m t ch
tiêu tài chính đo l

ng kh n ng sinh l i trên m i đ ng v n c a doanh nghi p.

ROE

L i nhu n sau thu

=

V n CSH bình quân

T su t sinh l i trên v n ch s h u ROE cho bi t m i 100 đ ng v n ch s h u
c a công ty s t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu
s d ng v n c a CSH t t, góp ph n nâng cao kh n ng đ u t . Ng c l i, n u ch tiêu
này nh thì hi u qu kinh doanh th p và có th g p khó kh n trong vi c thu hút v n.
phân tích các nhân t nh h ng đ n t su t sinh l i c a v n CSH ta có th
bi n đ i ch tiêu ROE theo mơ hình Dupont nh sau:
L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n
Tài s n bình qn
ROE =
×
×
Doanh thu thu n
Tài s n bình quân
V n CSH bình quân
Mu n nâng cao kh n ng sinh l i c a v n CSH khi nghiên c u mơ hình Dupont thì :
- T ng doanh thu, gi m chi phí, nâng cao ch t l
nhu n c a doanh nghi p.

ng s n ph m. T đó t ng l i

- T ng hi u su t s d ng tài s n.

-

i u ch nh t l n vay và t l v n CSH cho phù h p v i n ng l c ho t đ ng.

T ăsu tăsinhăl iătrênăti năvay:ă
T su t sinh l i trên ti n vay

=

L i nhu n sau thu

T ng ti n vay bình quân
Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích thì m t đ ng ti n vay t o ra bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao thì hi u qu s d ng v n vay càng cao.
V n vay n đ c coi là đòn b y tài chính c a doanh nghi p, vay các nhi u, đòn b y
càng l n. Trong tr ng h p này, n u doanh nghi p làm n có hi u qu , ch s h u s
đ c h ng l i l n t ph n ti t ki m thu do v n vay mang l i nh ng r i ro c ng s l n
h n khi tình hình kinh t khó kh n. Do v y, ch tiêu này cao hay th p không ch ph
thu c vào l i nhu n sau thu , mà còn ph thu c chi n l c vay n hay ý chí c a ch s
h u doanh nghi p.
1.3.5.4 Phân tích tình hình s d ng địn b y
ịn b y tài chính là khái ni m dùng đ ch s t ng quan gi a t tr ng c a N
ph i tr và V n ch s h u trong T ng tài s n c a doanh nghi p. òn b y tài chính l n
h n trong các doanh nghi p có t tr ng N ph i tr l n, và nh h n khi h n t tr ng c a
v n ch s h u l n
23


òn b y tài chính là m t con dao hai l i, m t m t nó thúc đ y l i nhu n sau
thu trên m t đ ng v n ch s h u, t c là ch s h u nh n đ c nhi u l i ích h n trên

cùng m t s v n b ra. Nh ng đó là khi vi c kinh doanh thu n l i, doanh nghi p làm n
có lãi. Ng c l i, khi doanh nghi p thua l , địn b y tài chính s làm t n th t c a ch s
h u t ng lên. Nh v y, v b n ch t, địn b y tài chính khơng ph i m t gi i pháp, mà là
m t cơng c , hình thành d a trên c c u N ph i tr , có l i hay có h i cịn tùy thu c và
cách s d ng c a nhà qu n tr doanh nghi p.
Khi đòn b y tài chính cao, ch c n m t s thay đ i nh c a l i nhu n tr c thu
và lãi vay c ng làm thay đ i l n t l l i nhu n sau thu trên v n ch s h u ngh a là t
l l i nhu n sau thu trên v n ch s h u s r t nh y c m v i l i nhu n tr c thu và
lãi vay. V th c ch t, đòn b y tài chính ph n ánh s thay đ i c a t su t l i nhu n sau
thu trên v n ch tr
òn b y tài

c s thay đ i c a l i nhu n tr c thu và lãi vay.
T l thay đ i t su t l i nhu n
sau thu trên v n CSH

=

chính (DFL)

T l thay đ i l i nhu n
tr c thu và lãi vay
EBIT

=

EBIT – I –

% EPS

=
% EBIT

PD
(1-t)

Trong đó,
EBIT: L i nhu n tr

c thu và lãi vay

I: Lãi vay ph i tr
PD: c t c c phi u u đãi
t: t su t thu Thu nh p doanh nghi p
òn b y tài chính ph n ánh kh n ng ra t ng c a t su t l i nhu n trên v n ch
s h u khi doanh nghi p ra t ng l i nhu n tr c thu và lãi vay. Vì lãi vay ph i tr
không đ i khi s n l ng thay đ i, do đó địn b y tài chính s r t l n trong các doanh
nghi p có t s n cao, và ng c l i đòn b y tài chính s r t nh trong các doanh nghi p
có t s n th p.
l n ịn b y tài chính càng cao t ng ng v i vi c ch s h u s
nh n đ c nhi u l i ích h n v i cùng m t s k t qu kinh doanh. Nh ng n u l i nhu n
không đ bù đ p chi phí lãi vay, ch s h u ph i l y ph n l i ích c a mình đ bù đ p,
d n đ n vi c thi t h i n ng n h n.
1.6ăCácănhơnăt

nhăh

ngăđ năqătrìnhăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

1.6.1 Nhân t khách quan

Là nh ng nhân t do bên ngoài tác đ ng nh h ng đ n ch t l ng phân tích tài
chính doanh nghi p. Ví d nh h th ng các ch tiêu trung bình ngành, môi tr ng kinh
t , v n nhân l c…
24

Thang Long University Library


- Ch tiêu trung bình ngành
ây là c s tham chi u quan tr ng khi ti n hành phân tích. Ng

i ta ch có th

nói các t l tài chính c a m t doanh nghi p là cao hay th p, t t hay x u khi đem so
sánh v i các t l t ng ng c a doanh nghi p khác có đ c đi m và đi u ki n s n xu t
kinh doanh t

ng t mà đ i di n đây là ch tiêu trung bình ngành. Thơng qua đ i chi u

v i h th ng ch tiêu trung bình ngành, nhà qu n lý tài chính bi t đ

c v th c a doanh

nghi p mình t đó đánh giá đ c th c tr ng tài chính doanh nghi p c ng nh hi u qu
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p mình.
- Mơi tr ng v n hóa xã h i
Trình đ v n hóa nh h ng đ n kh n ng đào t o c ng nh ch t l ng chuyên
môn và kh n ng ti p thu ki n th c c n thi t c a đ i ng lao đ ng, phong cách, l i s ng,
phong t c t p quán, tâm lý xã h i…nó nh h
nghi p.

s

ng t i c u v s n ph m c a các doanh

- Môi tr ng kinh t
Bao g m các y u t nh t c đ t ng tr ng và s n đ nh c a n n kinh t , s c mua,
n đ nh c a giá c , ti n t , l m phát, t giá h i đoái...t t c các y u t này đ u nh

h ng đ n phân tích tài chính doanh nghi p.
đ m b o thành công c a ho t đ ng
doanh nghi p tr c bi n đ ng v kinh t , các doanh nghi p ph i theo dõi, phân tích, d
báo bi n đ ng c a t ng y u t đ đ a ra các gi i pháp, các chính sách t ng ng trong
t ng th i đi m c th nh m t n d ng, khai thác nh ng c h i, né tránh, gi m thi u nguy
c và đe d a.
- Môi tr ng ngành
S c nh tranh gi a các doanh nghi p hi n có trong ngành nh h ng tr c ti p t i
l ng cung c u s n ph m c a m i doanh nghi p, nh h ng t i giá bán, t c đ tiêu th ...
Ngoài ra, kh n ng gia nh p m i c a doanh nghi p v i s n ph m thay th c ng là nhân
t trong môi tr ng ngành nh h ng đ n hi u qu doanh nghi p.
1.6.2 Nhân t ch quan
Là nh ng nhân t bên trong doanh nghi p tác đ ng tr c ti p đ n ch t l ng phân
tích tình hình tài chính doanh nghi p. i n hình là nhân t ch t l ng thơng tin s d ng
và trình đ cán b phân tích.
- Ch t l ng thông tin s d ng
ây là y u t quan tr ng hàng đ u quy t đ nh ch t l ng phân tích tài chính, b i
m t khi thơng tin s d ng khơng chính xác, khơng phù h p thì k t qu mà phân tích tài
chính đem l i ch là hình th c, khơng có ý ngh a. Vì v y, có th nói thơng tin s d ng
trong phân tích tài chính là n n t ng c a phân tích tài chính.
T nh ng thơng tin bên trong tr c ti p ph n ánh tài chính doanh nghi p đ n nh ng

thơng tin bên ngồi liên quan đ n môi tr ng ho t đ ng c a doanh nghi p, ng i phân
25