luận văn thạc sĩ đề tài phát triển các khu công nghiệp ở tỉnh vĩnh phúc

Phát triển các khu công nghiệp ở
tỉnh Vĩnh Phúc : Luận văn ThS. Kinh
tế: 60 31 01 / Trần Minh Ngọc ; Nghd.
: PGS.TS. Mai Thị Thanh Xuân
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việc thành lập các khu công nghiệp (KCN), khu chế
xuất (KCX) là một trong những giải pháp quan trọng đối
với việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH,
HĐH) và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ngay từ
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (1991) Đảng và
Nhà nước đã chủ trương thí điểm và triển khai việc xây
dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất. Đến Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ VIII (1996) định hướng chiến lược
xây dựng và phát triển các KCN đã được triển khai trong
cả nước, và từng bước được bổ sung, hoàn thiện tại các
Đại hội tiếp theo
Vĩnh Phúc là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng
điểm phía Bắc. Vĩnh Phúc cũng là tỉnh có nhiều tiềm
năng, lợi thế để hình thành và phát triển các KCN nói
riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung. Vì vậy, ngay
từ năm 1998, Vĩnh Phúc đã thành lập KCN đầu tiên và
đến nay trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã thành lập và cấp
giấy chứng nhận đầu tư cho 07 KCN, trong đó có 5 KCN
đã đi vào hoạt động. Những thành công của các KCN đã
góp phần đưa Vĩnh Phúc trở thành một tỉnh có năng lực
1


cạnh tranh cao thứ 3 của cả nước. Tuy nhiên, sự phát triển
KCN tỉnh Vĩnh Phúc còn nhiều bất cập như: số dự án đầu

tư từ các thị trường lớn như Mỹ và EU còn hạn chế; các
dự án đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển dịch
vụ, các ngành công nghiệp phụ trợ và các ngành công
nghệ cao còn ít; và vấn đề ô nhiễm môi trường sinh
thái,.v.v.. Xuất phát từ thực trạng trên tác giả chọn vấn đề:
“Phát triển các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc” làm đề tài
luận văn thạc sỹ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Đã có nhiều hội thảo khoa học, nhiều luận án tiến sỹ,
luận văn thạc sỹ, cũng như các bài nghiên cứu khác nghiên
cứu về vấn đề này. Trong đó, liên quan trực tiếp đến đề tài
là những công trình đáng chú ý sau: “Kinh nghiệm thế
giới về phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất và đặc
khu kinh tế” của Viện kinh tế học năm 1994, “Khu công
nghiệp, khu chế xuất các tỉnh phía Nam” của Bộ Kế hoạch
và Đầu tư năm 2002,“Các giải pháp nhằm nâng cao vai
trò và hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ môi trường ở
các khu công nghiệp, khu chế xuất” của Trương Thị Minh
Sâm, năm 2004.
Các hội thảo như: “Phát triển KCN, KCX ở các tỉnh
phía Bắc - những vấn đề lý luận và thực tiễn” do Bộ kế
hoạch và Đầu tư phối hợp với Tạp chí Cộng sản và Uỷ ban
nhân dân tỉnh Thanh Hoá tổ chức tại Thanh Hoá, năm 2004.
Hội thảo quốc gia “15 năm xây dựng và phát triển các KCN,
KCX ở Việt Nam” tại tỉnh Long An, năm 2006.
2


Luận án tiến sĩ kinh tế Trần Ngọc Hưng (năm 2004),
luận án tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Quốc Bình, luận

văn thạc sỹ kinh tế của Nguyễn Thị Ngọc Hiệp...
Ngoài ra có nhiều bài nghiên cứu trên các tạp chí
chuyên ngành về vấn đề này, như bài của tác giả Võ Thanh
Thu, Nguyễn Công Lộc, Như Hùng
Tuy vậy, có thể nói, cho đến nay, vấn đề phát triển khu
công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa có công trình khoa
học nào nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện, nhất là
với tư cách một luận văn thạc sỹ chuyên ngành kinh tế
chính trị
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu của đề tài
Trên cơ sở phân tích thực trạng phát triển các KCN ở
tỉnh Vĩnh Phúc, luận văn tìm ra những hạn chế và nguyên
nhân của nó, đồng thời đề xuất phương hướng và giải
pháp phát triển có hiệu quả các KCN trên địa bàn này.
Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
Để đạt được mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ:
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản và kinh
nghiệm phát triển KCN.
- Đánh giá những thành tựu và hạn chế trong việc phát
các KCN trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian qua,
chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của tình trạng đó.
- Đưa ra định hướng và đề xuất một số giải pháp chủ
yếu nhằm phát triển có hiệu quả các KCN tỉnh Vĩnh Phúc.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
3


- Đối tượng nghiên cứu: là sự phát triển các KCN, bao
gồm KCN, KCX và cụm công nghiệp tên các khía cạnh số

dự án, vốn đầu tư, tỷ lệ lấp đầy và tác động của chúng đến
việc làm, đời sống, môi trường của tỉnh Vĩnh Phúc
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Luận văn giới hạn phạm vi nghiên
cứu là địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Tuy nhiên, luận văn cũng
nghiên cứu một số địa phương khác để rút ra bài học kinh
nghiệm.
+ Về thời gian: Luận văn nghiên cứu quá trình phát triển
KCN tỉnh Vĩnh Phúc từ khi ra đời đến nay, đặc biệt là từ
2005 đến nay
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu:
- Cơ sở lý luận: Dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển kinh tế nói chung
và các KCN nói riêng.
- Phương pháp nghiên cứu: Luận văn chủ yếu sử dụng
phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử và
phương pháp của Kinh tế chính trị. Luận văn cũng sử
dụng kết hợp các phương pháp hệ thống, thống kê - so
sánh, phân tích - tổng hợp, lôgic - lịch sử, khảo sát thực tế,
tổng kết thực tiễn...
6. Đóng góp mới của luận văn:
- Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển các KCN
của tỉnh Vĩnh Phúc từ 1998 đến nay.
- Tìm ra nguyên nhân dẫn đến các hạn chế của sự
phát triển các KCN Vĩnh Phúc thời gian qua.
4


Đề xuất một số giải pháp cơ bản có tính khả thi
nhằm phát triển KCN ở Vĩnh Phúc thời gian tới.

7. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung luận văn được kết cấu thành 3 chương, 10
tiết
-

CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ
PHÁT TRIỂN KHU CÔNG NGHIỆP
1.1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM KHU CÔNG
NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm và phân loại khu công nghiệp
a) Khái niệm khu công nghiệp
KCN là một lãnh thổ có ranh giới địa lý xác định, có
những điều khiện tương ứng với phát triển công nghiệp về
tự nhiên, cơ sở hạ tầng, quản lý nhà nước, tập trung các
doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, các doanh nghiệp
dịch vụ có liên quan đến hoạt động công nghiệp
b) Phân loại khu công nghiệp:
Tuỳ theo góc độ tiếp cận, KCN có thể phân loại theo
nhiều cách khác nhau:
- Theo tính chất ngành nghề, KCN được chia thành
các loại sau: KCN chuyên ngành, KCN đa ngành, KCN
sinh thái, KCN đô thị, KCN đô thị - công nghệ cao
- Dựa vào đặc điểm của KCN, người ta chia KCN
thành: KCN tập trung, KCN chế xuất, Khu công nghệ cao,
Cụm công nghiệp
5

- Theo đặc điểm và cấp quản lý: KCN gồm 3 loại:
KCN do chính phủ quyết định thành lập, KCN do UBND
tỉnh, thành phố quyết định thành lập, KCN do UBND
huyện, thị quyết định thành lập
1.1.2. Đặc điểm khu công nghiệp
- KCN là nơi tập trung nhiều nhà máy, xí nghiệp sản
xuất ra các sản phẩm công nghiệp khác nhau, đồng thời
cũng sử dụng lượng lớn nguyên, nhiên liệu, năng lượng và
thải ra lượng chất thải khổng lồ.
- KCN còn đòi hỏi phải có diện tích đất khá lớn, tập
trung tại một địa điểm, địa hình tương đối bằng phẳng.
- KCN thường được xây dựng ở những nơi có vị trí địa lý
thuận lợi.
- KCN sử dụng lượng lao động lớn.
1.2.
Vai trò của khu công nghiệp đối với phát
triển kinh tế - xã hội và các nhân tố ảnh hưởng đến sự
phát triển khu công nghiệp.
1.2.1. Vai trò của khu công nghiệp
1.2.1.1. Thu hút vốn đầu tư, tăng tổng thu nhập quốc
dân và kim ngạch xuất khẩu
1.2.1.2. Tạo việc làm và thu nhập cho người lao động
1.2.1.3. Góp phần nâng cao trình độ công nghệ và quản
lý kinh doanh
1.2.1.4. Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo
hướng hiện đại, hình thành và phát triển các khu đô thị
mới
1.2.1.5. Thúc đẩy quá trình hiện đại hoá hệ thống cơ
sở hạ tầng
6

1.2.1.6. KCN tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử lý ô
nhiễm môi trường, bảo vệ môi trường sinh thái cho phát
triển bền vững.
1.2.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và
phát triển các KCN
1.2.2.1. Vị trí địa lý
1.2.2.2. Quy hoạch và chính sách của nhà nước
1.2.2.3. Hệ thống kết cấu hạ tầng
1.2.2.4. Trình độ nguồn nhân lực
1.2.2.5. Bộ máy quản lý nhà nước đối với khu công nghiệp
1.3. CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN
CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
Việc đưa ra các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của các
KCN là rất cần thiết. Nó là cơ sở để các địa phương cũng
như quốc gia nhìn lại hiệu quả hoạt động xây dựng KCN
tại địa phương mình. Sau đây là một số chỉ tiêu:
- Vị trí đặt của KCN
- Tỷ lệ lấp đầy KCN
- Số lượng vốn đăng ký, vốn đầu tư thực hiện
- Kết quả và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp
trong KCN
- Trình độ công nghệ của doanh nghiệp và các hoạt
động triển khai khoa học công nghệ vào sản xuất kinh
doanh
- Tiêu chí đời sống của người lao động trong KCN
- Tiêu chí phản ánh môi trường
1.4. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN KHU CÔNG
NGHIỆP CỦA MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG

7


1.4.1. Kinh nghiệm phát triển KCN tỉnh Bình
Dương
Bình Dương là tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ. Xuất
phát điểm của Bình Dương là tỉnh thuần nông, tỷ trọng
công nghiệp và dịch vụ nhỏ bé, gần như chưa có hạ tầng
công nghiệp. Do đó, tỉnh Bình Dương đã xác định xây
dựng và phát triển KCN được coi là giải pháp và bước đi
cần thiết để CNH, HĐH nền kinh tế của tỉnh. Với phương
châm “trải chiếu hoa” để mời gọi các nhà đầu tư, tỉnh
Bình Dương tạo được sức hấp dẫn lớn đối với các nhà đầu
tư và cho đến nay Bình Dương đã trở thành một trong
những địa phương dẫn đầu về phát triển và thu hút đầu tư
vào KCN trong những năm gần đây.
Qua thực tiễn phát triển KCN Bình Dương thời gian
qua, có thể rút ra một số kinh nghiệm để tỉnh Vĩnh Phúc
nghiên cứu, áp dụng như sau:
Một là, tạo thống nhất nhận thức và nhất quán hành động
của toàn thể Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh trong quá trình
quy hoạch, xây dựng KCN.
Hai là, quy hoạch KCN phải dựa trên lợi thế so sánh của
vùng. , Quy hoạch KCN phải theo lộ trình và định hướng
quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội KT- XH của tỉnh.
Ba là, lựa chọn chủ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng có
năng lực tài chính, kinh nghiệm hoạt động sản xuất kinh
doanh và có kinh nghiệm quản lý.
Bốn là, phải tiến hành cải cách hành chính một cách
triểt để, thực hiện tốt cơ chế “một cửa”.

1.4.2. Kinh nghiệm của Hải Dương
8


Hải Dương là một tỉnh nằm ở trung tâm châu thổ sông
Hồng, là một trong 7 tỉnh, thành thuộc vùng kinh tế trọng
điểm phía Bắc. Tuy là tỉnh đi sau trong việc quy hoạch
đầu tư xây dựng các KCN so với một số tỉnh trong cả
nước, nhưng Hải Dương đã biết chọn cho mình một cách
thức và biện pháp, bước đi thích hợp, nên sự hình thành và
phát triển các KCN ở đây khá nhanh.
Bài học về sự hình thành và phát triển các KCN ở Hải
Dương, đã cung cấp một số kinh nghiệm có thể tham khảo
cho tỉnh Vĩnh Phúc trong việc đảm bảo sự phát triển bền
vững đối với các KCN, đó là:
Thứ nhất, việc quy hoạch phát triển các KCN và KCX
phải gắn với sự quy hoạch phát triển KT - XH của địa
phương.
Thứ hai, công tác giải phóng mặt bằng để xây dựng các
KCN cần phải được sự chỉ đạo thống nhất và kịp thời của
các cấp chính quyền trong tỉnh.
Thứ ba, xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư vào
các KCN.
Thứ tư, thực hiện cơ chế “một cửa tại chỗ” cho các nhà
đầu tư.
Thứ năm, chủ động xây dựng và thực hiện tốt các
chương trình xúc tiến đầu tư thích hợp.
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG
NGHIỆP

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH VĨNH PHÚC
9


2.1.
TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN KHU CÔNG
NGHIỆP TỈNH VĨNH PHÚC
2.2.1.
Đất phi nông nghiệp khá lớn, nguồn nước
dồi dào và vị trí địa lý thuận tiện
2.1.1.1. Đất đai
Điều kiện tự nhiên của Vĩnh Phúc không có nhiều ưu
đãi trong phát triển nông nghiệp, nhưng đổi lại Vĩnh Phúc
có tiềm năng để phát triển công nghiệp và dịch vụ. Vĩnh
Phúc được đánh giá là tỉnh có chính sách chuyển đổi mục
đích sử dụng đất khá tốt và cũng là một trong những tỉnh
tạo khả năng tiếp cận đất đai tốt nhất cho các nhà đầu tư,
tạo điều kiện cho việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất
sang sản xuất công nghiệp hoặc thành lập các KCN để có
hiệu quả cao hơn.
2.1.1.2. Nguồn nước
Tài nguyên nước trên địa bàn Vĩnh Phúc khá dồi dào,
đặc biệt là nước mặt với tổng trữ lượng nước mặt khoảng
10 tỷ m3. Đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế
– xã hội, đặc biệt là phát triển các KCN có quy mô lớn.
2.1.1.3. Vị trí địa lý:
Vĩnh Phúc có vị trí địa lý được đánh giá là khá thuận
lợi cho việc phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là trong việc
thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước: Vĩnh Phúc
nằm trong vùng chuyển tiếp giữa miền núi - đồng bằng,

với độ cao địa hình không lớn. Vĩnh Phúc lại tiếp giáp với
Hà Nội. Vị trí đã tạo nên những yếu tố thuận lợi cho sự
phát triển các KCN và thu hút đầu tư. Đặc biệt nó tạo ra
lợi thế cạnh tranh lớn so với các tỉnh trung du và miền núi
10


2.1.2. Nguồn lao động trẻ
Dân số Vĩnh Phúc khá đông, do đó tỉnh có một nguồn
lao động khá dồi dào. Do kết cấu dân số trẻ, giá nhân công
lao động Vĩnh Phúc rẻ hơn hẳn so với các tỉnh khác thuộc
đồng bằng sông Hồng. Đây là lợi thế so sánh tạo ra năng
lực thu hút vốn đầu tư cho tỉnh nhà nói chung và cho KCN
nói riêng. Tuy nhiên, cần thấy rằng lao động giá rẻ chỉ là
lợi thế hiện tại, và cũng chỉ đối với một số ngành truyền
thống nào đó, chứ không phải là lợi thế so sánh trong thời
đại CNH, HĐH. Vì vậy, tỉnh Vĩnh Phúc cần phải có chiến
lược đào tạo trình độ chuyên môn cho đội ngũ này.
2.1.3. Hệ thống kết cấu hạ tầng tương đối phát
triển
- Tại Vĩnh Phúc, mạng lưới giao thông tương đối phát
triển, đặc biệt là hệ thống đường bộ. Hệ thống giao thông
vận tải của Vĩnh Phúc đã tạo ra khá nhiều thuận lợi cho
việc phát triển kinh tế hội nhập của tỉnh.
- Mạng lưới điện của tỉnh Vĩnh Phúc nằm trong sự phát
triển của hệ thống điện của các tỉnh Miền Bắc.
- Hiện tại, tỉnh đang triển khai xây dựng mới một số
công trình cấp nước để đến 2010 đảm bảo công suất cấp
nước đạt 100.000-300.000m3/ngày-đêm; đến 2020 lên
1.000.000m3/ngày-đêm, đảm bảo nguồn nước cần thiết

cho các nhà máy hoạt động.
2.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG
NGHIỆP TỈNH VĨNH PHÚC 1998 - 2010
2.2.1. Thực trạng quy hoạch và phát triển khu công
nghiệp
11


Tính đến nay trên địa bàn Vĩnh Phúc có 20 KCN được
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phát triển đến năm 2015,
định hướng đến năm 2020, trong đó có 07 KCN đã được
thành lập và cấp giấy CNĐT
Nhìn lại hơn 10 năm phát triển, có thể nhận thấy quy
hoạch phát triển KCN của tỉnh khá hợp lý, cho phép khai
thác được các tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Cụ thể:
− Các KCN đều được quy hoạch ở vị trí thuận lợi. Quy
hoạch KCN được gắn kết chặt chẽ với quy hoạch phát
triển KT-XH của địa phương. Các KCN được phân bố hợp
lý tại các vùng, các địa bàn có nhiều tiềm năng phát triển
KCN trong tỉnh.
− Quy hoạch KCN đã gắn với quy hoạch các khu đô thị,
dịch vụ.
2.2.2. Hoạt động tại các khu công nghiệp
2.2.2.1. Xây dựng hạ tầng khu công nghiệp
Bảng 2.2 : Vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng
KCN Vĩnh Phúc (tính luỹ kế)
Vốn thực hiện
Vốn
đầu
đến

Tên các
tư
quý
200 200
KCN
2008 2009
đăng 5
II/20
7
ký
10
Chủ đầu tư trong
21,2 273, 445,2 616, 493,8
nước
6
3
28
1
7
(tỷ đồng)
Kim Hoa
21,2 35,7
95,0
60,99
95,01
GĐ1
7
5
1
12

Tỷ trọng
22,3 37,6
(%)
9
3 64,19 100
Kim Hoa 252,3
48,5
GĐ2
7
6
Tỷ trọng
19,2
(%)
4
Khai
286,0
120, 156,0 185, 188,2
0
Quang
2
0
4
71
1
Tỷ trọng
41,9
64,9
(%)

6 54,56
3 65,80
Bình
573,5
117, 228,2
0
287 305,6
Xuyên
4
8
0
Tỷ trọng
20,5
50,0
(%)
4 39,79
4 53,28
Chủ đầu tư nước
12,3
ngoài
5,82
17,6
2
(triệu USD)
Bá Thiện
78,5
0
0 3,82 8,92 12,2
Tỷ trọng
11,3

4,87
(%)
6 15,54
Bình
0
0
2
3,4
5,4
100,0
Xuyên II
Tỷ trọng
(%)
2 3,40 5,40
Nguồn: [10]
Qua bảng 2.2, có thể nhận thấy, vốn thực hiện của các
dự án hạ tầng KCN tăng liên tục từ năm 2005 đến nay.
13


Với số vốn đầu tư lớn, được sự hỗ trợ của nhà nước các
chủ đầu xây dựng cơ sở hạ tầng đã bước đầu xây dựng
một hệ thống cơ sở hạ tầng khá đồng bộ cho các KCN tỉnh
Vĩnh Phúc.
2.2.2.2. Thu hút dự án và vốn đầu tư.
Bảng 2.3: Vốn đầu tư tại các KCN Vĩnh Phúc từ 1998 –
quý I/2010
Đơn vị: Triệu USD
Trong đó
Tổng

FDI
DDI
Năm

Số
Vốn/d d
ự án ự
án

Vốn
đầu tư

Số
dự
án

Vốn
đầu
tư

Dự
án

Vốn

19982004

16

159,17

9,95 16

159,17

-

-

2005

10

56,37

5,64 10

56,37

-

2006

35

97,41

2,78

9

30,84

26

2007

18

745,48

41,42 16

728,78

2

66,5
7
16,7
0

2008

25

516,96

20,68 22

514,20

3

2,76

2009
Quí
I/201

4

77,32

19,33

3

75,52

1

1,80

4

7,35

1,84

3

6,00

1

1,35

14


0
1.660,0
1.570,8
89,1
Tổng 112
5 14,82 79
8 33
7
Nguồn: [7],[8], [9]
Bảng 2.4: Nguồn vốn đầu tư vào các KCN tỉnh Vĩnh
Phúc phân theo KCN đến quý I/2010
Đơn Tổng
Tỷ lệ vốn
vị
số
Vốn
Vốn
thực
Tên

tính dự
đăng thực hiện/tổng
KCN
án
ký
hiện
vốn đầu
tư (%)
Khai Triệu
58
Quang USD
Trong Triệu
43 300,42 211,59
70,43
đó: USD
FDI
DDI Tỷ
15 575,85 210,46
36,5
đồng
Bình Triệu
39
Xuyên USD
Trong Triệu
21 179,23 93,19
51,99
đó: USD
FDI
DDI Tỷ
18 1259,2 1248,5

99,2%
đồng
Kim
Hoa
15


FDI Triệu
01 290,43 234,35
80,69
USD
Bá
Thiện
FDI Triệu
12 614,80
9,61
1,56
USD
Bình
Xuyên
II
FDI Triệu
2 218,0
0
0,00
USD
Tổng
112
Nguồn: [7],[8],[9]
Bảng 2.5 : Dự án FDI đầu tư vào KCN phân theo

quốc gia và vùng lãnh thổ
Số
Tổng vốn
Quốc gia và
Diện
Stt
dự
đầu tư
vùng lãnh thổ
tích (ha)
án (1.000USD)
1 Đài Loan
41 1.224.208,0
223,1
2 Hàn Quốc
22
152.152,5
57,2
3 Nhật
11
395.427,1
88,0
4 Trung Quốc
3
3.710,0
3,4
5 Malaysia
1
2.500,0
1,0

6 Mỹ
1
5.000,0
0
7 Samoa
1
5.000,0
1,7
8 Ấn Độ
1
6.000,0
2,5
9 Ý
1
45.000,0
8,0
16


Cộng
hoà
10 Seychelles
1
5.000,0
0,9
Tổng
83 1.843.997,6
385,8
Nguồn: [9]
Về đối tác, hiện đã có 10 nước và vùng lãnh thổ đầu tư

vào các KCN tỉnh Vĩnh Phúc, với tổng số vốn đăng ký là
là 1844 triệu USD (chiếm 86% tổng vốn đầu tư FDI toàn
tỉnh). Các đối tác đầu tư, chủ yếu đến từ vùng Đông Bắc
Á, như: Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc,…
Cơ cấu nguồn vốn đầu tư nước ngoài theo ngành vào
các KCN của Vĩnh Phúc khá hợp lý, phù hợp với quy
hoạch phát triển KT – XH của tỉnh đến năm 2020.
2.2.2.3. Tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp
Quy mô các KCN tỉnh Vĩnh Phúc càng ngày càng được
mở rộng, tỷ lệ lấp đầy các KCN của Vĩnh Phúc cũng tăng
dần qua các năm.
Bảng 2.6: Tỷ lệ lấp đầy các KCN từ 2005 – quý
I/2010
Diện
Tỷ
Diện
Diện tích
Năm Tổng tích có
lệ
có thể cho tích
diện thể cho
thuê đã đất đã lấp
thuê
tích
đầy
cho
xây dựng
theo
thuê
cơ sở hạ

quy
tầng
hoạch
(2)
(1)
(6)
(5)
(4)
(3)
2005
583
390
260
130
50
17


2006
854
391,2
279
167,4
60
2007 1040,2
668
334
214
64
2008 1395,1

919,8
598,92 464,63 77,.6
2009 1695,5 1129,6
598,92 454,34 75,9
Quý
1695,5 1129,6
598,92 454,34 75,9
I/2010
Nguồn: [10]
Tỷ
lệ
lấp
đầy
=
(5)/(4)*100%
2.2.2.4. Thu hút việc làm và tạo thu nhập cho người
lao động
Những năm qua, các KCN ở Vĩnh Phúc đã góp phần
giải quyết việc làm cho hàng chục nghìn lao động trên địa
bàn Tỉnh, đồng thời, còn tạo thu nhập cho người lao động.
2.2.3. Thực trạng về môi trường trong các KCN
Vĩnh Phúc
- Thực trạng xử lý nước thải trong KCN:
Tính đến quý II/2010, hầu hết các KCN đều có hệ
thống xử lý nước thải, nhưng mới chỉ có KCN Khai
Quang là đưa hệ thống giai đoạn I và sử dụng. Do hầu hết
các KCN trong tỉnh đều chưa có hệ thống thu gom chất và
xử lý chất thải tập trung nên việc quản lý, quan trắc chất
lượng nước thải ở các khu vực này gặp rất nhiều khó
khăn; đồng thời cũng cũng gây ra tình trạng ô nhiễm

nguồn nước ở một số nơi như: KCN Khai Quang, KCN
Bình Xuyên.
- Thực trạng ô nhiễm không khí:
Theo kết quả quan trắc hàng năm cho thấy, nồng độ
18


các chất gây ô nhiễm môi trường có chiều hướng tăng lên.
Đối với chỉ tiêu ô nhiễm bụi ở hầu hết các điểm quan trắc
đều vượt tiêu chuẩn cho phép (TCCP) từ 1,2 đến 5 lần và
ô nhiễm nặng vào mùa khô. Kết quả quan trắc vào mùa
mưa chỉ có trên 33% số điểm quan trắc có nồng độ bụi
vượt quá TCCP, nhưng kết quả quan trắc vào mùa khô thì
100% điểm quan trắc có nồng độ bụi vượt TCCP từ 2,23 –
5,6 lần.
- Thực trạng thu gom và xử lý chất thải rắn:
Một thực tế đáng báo động là hầu hết các KCN trong
tỉnh đều chưa xây dựng khu xử lý tập trung rác thải, hoặc
xử lý bằng các thiết bị đơn giản. Bên cạnh đó, các nhà
máy trong KCN đều chưa phân loại rác thải và có thiết bị
xử lý phù hợp mức độ nguy hại.
2.3. NHỮNG ĐÓNG GÓP CHỦ YẾU CỦA CÁC
KCN VÀO SỰ PHÁT TRIỂN KT – XH TỈNH VĨNH
PHÚC
2.3.1. Đóng góp vào tổng thu nhập nội địa của tỉnh
Trong những năm qua Vĩnh Phúc đã sản xuất nhiều sản
phẩm, phục vụ nhu cầu trong và ngoài tỉnh, trong đó chủ
yếu các sản phẩm của ngành chế tạo và lắp ráp ôtô, xe
máy. Sự hình thành một số doanh nghiệp sản xuất phụ
tùng, chi tiết ôtô, xe máy trong các KCN đã góp phần

nâng tỷ lệ nội địa hoá ôtô lên khoảng 27%, xe máy lên
81%. Những ngành công nghiệp chủ đạo trên đem lại 80%
tổng giá trị gia tăng toàn ngành công nghiệp Vĩnh Phúc

19


Bảng 2.7: GTSX của các KCN trên địa bàn tỉnh
Vĩnh Phúc từ 2005 đến 2010 (tính theo giá so sánh
1994)
Quý
Năm

2005

2007

2008

2009

I/201
0

GTSXCN

15.50

28.42

32.51

34.11

toàn tỉnh

4,01

7,86

4,48

8,00

9.940,

18.79

21.81

50

7,52

5,44

9,68

,28

64,12

66,12

67,09

69,73

-

18,60

29,24

32,51

36,43

-

GTSX
trong KCN

-

2.378 7.068

Tỷ trọng so
với tổng
GTSXCN

toàn tỉnh
(%)
Tỷ trọng
GTSX
KCN so
20


với GDP
(%)
Đơn vị: tỷ đồng
Nguồn: [31], [1]-[6]
2.3.2. Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh
theo hướng CNH, HĐH
Tính đến hết tháng 12/2009 trên địa bàn tỉnh có 194 dự
án đầu tư vào KCN, CCN, chiếm 42,45% tổng số dự án
đầu tư vào địa bàn tỉnh. Các dự án này tập trung chủ yếu
vào lĩnh vực như: sản xuất ôtô, xe máy; linh kiện ôtô, xe
máy; chế biến nông sản; may mặc... Việc ngày càng có
nhiều dự án FDI đầu tư vào trong KCN đã có tác động
mạnh mẽ đến quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Vĩnh
Phúc.
2.3.3. Đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu của tỉnh
Hoạt động xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc thực
sự trở nên sôi động kể từ khi các dự án trong KCN được
thực hiện, đi vào sản xuất và một số doanh nghiệp tích cực
tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu hàng hoá.
Bảng 2.9: Giá trị xuất khẩu của các KCN
Đơn vị: triệu USD
2006 2007 2008 2009

Tổng kim ngạch
216,3 343,8 375,6 377,5
xuất khẩu toàn tỉnh
Kim ngạch xuất
175,0 290,0 314,73 322,4
khẩu của các KCN
21


Tỷ trọng (%)
80,9 84,4
83,8 79,0
Nguồn: [8], [9], [40]
2.3.4. Đóng góp vào ngân sách:
Nhờ sự hoạt động có hiệu quả và sự đóng góp đáng kể
của dự án trong KCN, đặc biệt là các dự án FDI, ngân
sách của tỉnh Vĩnh Phúc đã liên tục được cải thiện, năm
sau cao hơn năm trước.
Bảng 2.10. Đóng góp của các KCN vào ngân sách tỉnh
Vĩnh Phúc
2007
2008
2009
Tổng ngân sách
tỉnh (tỷ đồng)
5.704,606 9.400,258 10.174,097
Thu từ khu công 1.514,84 2.799,21
2.525,21
nghiệp (tỷ đồng)
Tỷ trọng thu từ

KCN/tổng thu (%) 27
30
25
Nguồn: Ban quản lý các KCN Vĩnh Phúc
2.3.5. Thúc đẩy quá trình hiện đại hoá hệ thống kết cấu
hạ tầng:
Để tạo thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp
trên địa bàn nói chung và KCN nói riêng, đồng thời phục
vụ công tác đẩy mạnh thu hút nguồn vốn cho phát triển
KCN, nên trong thời gian qua, tỉnh Vĩnh Phúc đã đặc biệt
chú trọng phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật, bao gồm cả
đường giao thông, hệ thống cung cấp điện, nước, các dịch
vụ bưu chính viễn thông.
2.3.6. Nâng cao trình độ công nghệ cho các doanh
nghiệp trên địa bàn tỉnh:
22


Sự gia tăng của các dự án đầu tư nước ngoài vào các
KCN, kéo theo đó là sự xuất hiện của các mô hình tổ chức
sản xuất công nghiệp tiên tiến, hiện đại của nhiều quốc gia
trên thế giới được chuyển giao cho tỉnh. Chính điều này đã
làm cho trình độ công nghệ của nhiều lĩnh vực đã tăng khá
nhanh so với trước đây.
2.4. MỘT SỐ HẠN CHẾ TRONG QUÁ TRÌNH
PHÁT TRIỂN KCN TỈNH VĨNH PHÚC VÀ NGUYÊN
NHÂN
2.4.1. Những hạn chế, yếu kém
Bên cạnh những thành công đã đạt được, trong quá
trình phát triển các KCN Vĩnh Phúc vẫn còn có nhiều yếu

kém, hạn chế, trong đó những hạn chế chủ yếu là:
Một là, việc xây dựng kết cấu hạ tầng còn chậm, chưa
theo kịp công tác xúc tiến đầu tư.
Hai là, tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB) các KCN
và các dự án trên địa bàn tỉnh chậm.
Ba là, tỷ lệ lấp đầy còn thấp.
Bốn là, tình hình triển khai các dự án trong KCN trên
địa bàn tỉnh không đảm bảo tiến độ đăng ký.
Năm là, mối quan hệ giữa chủ và người lao động chưa
được cải thiện.
Sáu là, trình độ người lao động trong một số doanh
nghiệp còn thấp và thiếu trầm trọng.
2.4.2. Nguyên nhân của những hạn chế
Những hạn chế nêu trên xuất phát từ những nguyên
nhân cơ bản sau đây:
23


Thứ nhất, một số hệ thống cơ chế, chính sách còn bất
cập
Thứ hai, Năng lực tài chính của một số chủ đầu tư xây
dựng kết cấu hạ tầng, dự án thứ cấp chưa đủ mạnh:
Thứ ba, việc thực hiện các quy định pháp luật của các
doanh nghiệp chưa nghiêm túc:
Thứ tư, hoạt động xúc tiến đầu tư chưa được chú trọng
Thứ năm, chất lượng nguồn lao động chưa đáp ứng
được yêu cầu của các doanh nghiệp
CHƯƠNG 3
ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH VĨNH PHÚC ĐẾN

NĂM 2020
3.1. QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CÁC
KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH VĨNH PHÚC
3.1.1. Quan điểm phát triển khu công nghiệp
- Phát triển KCN phải phù hợp với quy hoạch tổng
thể về phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, và với xu thế
hội nhập kinh tế quốc tế
- Phát triển KCN phải đảm bảo tính bền vững:
3.1.2. Mục tiêu phát triển các KCN tỉnh Vĩnh Phúc
đến 2020
3.1.2.1.Mục tiêu tổng quát
“Hình thành hệ thống các KCN hợp lý trên địa bàn,
đảm bảo sự phát triển bền vững và thật sự trở thành động
lực cho sự phát triển chung của toàn tỉnh, tạo hạt nhân để
24


phát triển đồng đều các tiểu vùng và các địa phương trong
tỉnh, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu dân cư,
hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn. Tạo môi trường
thuận lợi để thu hút đầu tư phát triển CN, tăng tỷ lệ đóng
góp của CN (đặc biệt là các KCN) trong phát triển kinh tế
– xã hội tỉnh”.
3.1.2.2. Các mục tiêu cụ thể đến năm 2020
Bảng 3.1: Mục tiêu cụ thể phát triển các KCN tỉnh
Vĩnh Phúc đến 2020
2020
Stt Năm
1 Diện tích KCN
6,038 ha

2 Vốn đầu tư cơ sở hạ tầng 1 tỷ USD
(tăng thêm)
3 Vốn đầu tư sản xuất trong 7,5 tỷ USD
KCN
4 Tỷ lệ lấp đầy đất công nghiệp 70 %
5 Giá trị sản xuất công nghiệp
Tăng
17%/năm
6 Tỷ lệ đóng góp vào GTSX CN 75%
7 Thu hút thêm lao động
26 vạn
Nguồn: Ban quản lý KCN Vĩnh Phúc
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC KCN TỈNH VĨNH PHÚC
3.2.1. Phải đảm bảo tính nhất quán và đồng bộ
trong quy hoạch phát triển KCN.
Một là, quy hoạch phát triển các KCN phải phù hợp
với quy hoạch phát triển KTXH, quy hoạch đất đai, quy
hoạch điểm dân cư, thành phố, khu đô thị.
25