Các bài tập vận động trị liệu

Vận động trị liệu
Ths. Bs. Nguyễn Hoài Nam


Khái niệm
• Vận động học là môn học nghiên cứu về các mẫu vận động
của cơ thể. Vận động trị liệu là môn học áp dụng các kiến
thức vận động vào trong công tác điều trị, phòng bệnh và
phục hồi chức năng.
• Mục đích của vận động trị liệu là: phục hồi ROM của khớp,
làm mạnh cơ, điều hợp các động tác, tái rèn luyện cơ bị
liệt, bị mất chức năng, tạo thuận lợi cho cảm thụ bản thể
cơ thần kinh, đề phòng các thương tật thứ cấp, … tạo
thuận lợi cho khả năng thăng bằng.


3 loại co cơ
1. Co cơ tĩnh
-. Là loại co cơ không làm thay đổi cử động khớp
-. Áp dụng cho phần chi thể bị cố định, phòng
ngừa teo cơ, loãng xương, biến dạng khớp và
ngăn ngừa các cử động ngoài ý muốn.
1. Co cơ đồng tâm
2. Co cơ tâm sai


Các bậc thử cơ
• Cơ lực bậc 0
• Cơ lực bậc 1
• Cơ lực bậc 2
• Cơ lực bậc 3

• Cơ lực bậc 4
• Cơ lực bậc 5


Các loại bài tập
• Tập vận động theo tầm vận động khớp
– Tập thụ động theo tầm vận động
– Tập chủ động theo tầm vận động
– Tập chủ động có trợ giúp

• Tập vận động kháng trở
• Tập kéo giãn
• Tập vận động trị liệu chức năng


Tập thụ động theo tầm vận động khớp
• Tập thụ động là các động tác thực hiện bởi người thầy thuốc,
người nhà hoặc dụng cụ, không có sự co cơ chủ động của bệnh
nhân ở phần liên hệ
• Áp dụng cho các cơ bị liệt nặng (cơ lực bậc 0,1) hoặc bệnh nhân
mất ý thức hôn mê, hoặc quá yếu không tự vận động được tay
chân
• Tác dụng
– Ngăn ngừa co rút
– Tăng cảm giác cảm thụ bản thể
– Duy trì độ dài bình thường của cơ
– Kích thích các phản xạ gập duỗi
– Chẩm bị cho tập chủ động

Tập chủ động có trợ giúp
• Là động tác tập do bệnh nhân tự co cơ nhưng có
sự trợ giúp của người khác
• Tập khi có yếu cơ bậc 2, mục đích tăng sức
mạnh cơ và lập mẫu cử động điều hợp
• Nguyên tắc
– Giải thích rõ ràng bài tập
– Chỉ trợ giúp vừa đủ
– Giảm dần sự trợ giúp


Tập chủ động theo tầm vận động khớp
• Áp dụng với cơ lực bậc 3. là động tác tập cho
chính bệnh nhân hoàn tất không cần sự trợ
giúp và kháng trở
• Mục đích là cải thiên chức năng, tăng tiến sức
mạnh và cải thiện toàn thân: tuần hoàn, hô
hấp, chuyển hóa, tâm lý.


Tập có kháng trở
• Là động tác tập chính do người bệnh hoàn tất
cùng với sức kháng trở của kỹ thuật viên và
dụng cụ.
• Áp dụng cho cơ lực bậc 4,5 hoặc cơ lực bậc 3
loại bỏ kháng trở
• Mục đích tăng sức mạnh cơ, phục hồi teo cơ.


Tập kéo giãn

• Là động tác dùng lực cưỡng bức do kỹ thuật
viên hay do dụng cụ cơ học, cũng có thể tự
bệnh nhân vận dụng các cơ đối kháng để thực
hiện
• Chỉ định
– Tầm hoạt động của khớp bị giới hạn do mất đàn
hồi của mô mền.


Vận động trị liệu chức năng
• Tập trên nệm
• Tập trong thanh song song
• Tập thăng bằng với nạng, gậy
• Tập di chuyển