Bài giảng sinh lý hệ cơ xương khớp

SINH LÝ HỆ THẦN
KINH VẬN ĐỘNG
Lê Đình Tùng MD, PhD.
Bộ môn Sinh lý học
Trường Đại học Y Hà Nội


Mục tiêu học tập

1.

2.

3.

4.

Trình bày được các đặc điểm cấu trúc – chức
năng của đơn vị vận động và của suốt cơ.
Trình bày được các phản xạ vận động ở tủy
sống.
Trình bày được các vùng chức năng vận
động trên vỏ não.
Trình bày được sự tích hợp chức năng của
các cấu trúc thần kinh trong kiểm soát và
điều hòa vận động.


Sách giáo khoa Sinh lý học, NXB Y học 2005

Chức năng vận động của hệ thần
kinh
Vận động tự động: nơron vận động
nằm ở cấu trúc dưới vỏ.
• Vận động tùy ý: noron vận động nằm
ở vỏ não.
• Phát xung động: do xung cảm giác,
hoặc tự phát.
•




Chức năng vận động
của tủy sống

Structure of the spinal cord
Image credit and ©: Dorling-Kindersley

Cấu trúc vận động của tủy


Đơn vị vận động
Các nơ ron vận động
- Nơ ron vận động alpha: sợi Aα và số sợi cơ vân
chi phối – đơn vị vận động.
- Nơ ron vận động gamma
- Tế bào Renshaw
Sợi cơ
- Sợi co nhanh: kích thước lớn, lực co mạnh, tốc độ co
nhanh, chóng mỏi, ít mao mạch.

- Sợi co cơ chậm: kích thước nhỏ, co lâu, có hiện tượng cộn

kích thích và co cứng, co lâu không mỏi, mao mạch đến nhiề


Đặc điểm của đơn vị vận động






Trong một cơ có nhiều đơn vị vận
động.
Nơ ron alpha hưng phấn: tất cả sợi
cơ của đơn vị vận động đều co.

Lực co phân bố rải rác

Huy động đơn vị vận động trong co cơ: đơn vị vận động
nhỏ được huy động trước, tùy thuộc vào tính chất của
động tác.



Chức năng vận động của tủy sống
•
•

•
•
•

Phản xạ ?
Suốt cơ và trương lực
cơ
Phản xạ căng cơ
Phản xạ gấp (rút lui)
Phản xạ duỗi chéo


Phản xạ căng cơ


Suốt cơ: receptor của phản xạ
• Các sợi cơ nội suốt: sợi có túi nhân, sợi có chuỗi nhân
• Thần kinh ở suốt cơ:

 Sợi cảm giác: sợi sơ cấp (sợi to, nhó Ia). Sợi thứ cấp
(nhóm II, nhỏ hơn) tới 2 dầu sợi có chuỗi nhân.
 Sợi vận động: sợi gamma (A γ), sợi động chi phối sợi có
túi nhân, tăng nhạy cảm sợi Ia khi cơ căng. Sợi tĩnh chi
phối sợi có chuỗi nhân, tăng hoạt tính Ia ở mọi độ dài.
• Cung phản xạ căng cơ: cung phản xạ đơn synap
• Vai trò của nơron gamma
• Ý nghĩa của phản xạ căng cơ: động tác mềm mại, liên tục,
không run rẩy, giật cục, duy trì vị trí, tư thế của chi khi mang
vật nặng.



www.encyclopedia.lubopitkobg.com Corporation.



Phản xạ gân








10 - 15 sợi cơ / 1 thụ thể Golgi
Xung động theo Aα về tủy
Theo bó tủy – tiểu não sau lên tiểu não
(120 m/s) – phân bố đồng đều lực co giữa

các nhóm cơ
Có thể bị ức chế bởi các trung tâm cao
hơn tủy (nghiệm pháp Jendrassik)
Mang tính tiết đoạn