Quản trị dòng tiền và hiệu quả tài chính của các công ty sản xuất trên thị trường chứng khoán việt nam

B
TR

GIỄOăD CăVĨă ĨOăT O
NGă

I H C KINH T TP.HCM

NGUY N TH ỄNHăNG C

QU N TR DọNGăTI NăVĨăHI U QU TĨIăCHệNH C AăCỄCă
CỌNGăTYăS N XU TăTRểNăTH TR

NG CH NGăKHOỄNă

VI T NAM

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT

TP. H ChíăMinhăậ 2015


B
TR

GIỄO D CăVĨă ĨOăT O
NGă

I H C KINH T TP.HCM

NGUY N TH ỄNHăNG C

QU N TR DọNGăTI NăVĨăHI U QU TĨIăCHệNH C AăCỄCă
CỌNGăTYăS N XU TăTRểNăTH TR

NG CH NGăKHOỄNă

VI T NAM

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT

ChuyênăngƠnh:ăTƠiăchínhă- NgơnăhƠng
Mƣăs : 60340201

NG

IăH

NG D N KHOA H C:
TS. Hay Sinh

TP. H ChíăMinhă- 2015


L IăCAMă OAN
Trongăquáătrìnhăth c hi n lu năv năắQu n tr dòngăti năvàăhi u qu tàiăchính
c aăcácăcôngătyăs n xu tătrênăTh tr

ng Ch ngăkhoán Vi tăNam”,ătôiăđãăv n d ng

ki n th c đãăh căvàăv i s traoăđ iăc ngănh ăđóngăgópăc aăgiáoăviênăh

ng d năđ

th c hi nănghiênăc uănày.
Tôiă camă đoană đâyă làă côngă trìnhă nghiênă c u c aă tôi,ă cácă s li uă vàă k t qu
trong lu năv nălàătrungăth c.
Thànhăph H ChíăMinh,ă2015
Ng

i th c hi n lu năv n

Nguy n Th ÁnhăNg c


M CL C
TRANG PH BỊA
L IăCAMă OAN
M CL C
DANH M CăCỄCăKụăHI U VI T T T
DANH M C B NG
DANH M CăHỊNH
TịMăT T
CH

NGăI. GI I THI U ............................................................................... 1
1.1. LỦădoăch năđ tƠi .........................................................................................1
1.2. M cătiêuănghiênăc u....................................................................................2
iăt

1.3.

1.4. Ph

ngăvƠăph măviănghiênăc u ..............................................................3
ngăphápănghiênăc u............................................................................3

1.5. Nh ngăđóngăgópăc a lu năv n....................................................................4
1.6. K t c u c a lu năv n. ..................................................................................5
CH

NGăII. T NGăQUANăCỄCăNGHIểNăC UăTR

Că ỂY.................... 6

2.1. C s lỦăthuy t .............................................................................................6
2.1.1. Dòngăti nălƠăgì? ..................................................................................6
2.1.2. Cácăt s ho tăđ ng c aăcôngăty .......................................................6
2.1.3. H s Tobin’săQ .................................................................................9
2.2. T ngăquanăcácănghiênăc uătr

căđơy: ....................................................10

2.2.1.Nh ngăquanăđi m v qu n tr dòngăti n nhăh

ngăđ n hi u qu

tƠiăchínhăc aăcôngăty. ..............................................................................................10
2.2.2. Tómăt tăcácăk t qu nghiênăc u .....................................................18
CH

NGăIII. PH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U............................................ 24

3.1. Gi i thi u: ..................................................................................................24
3.2. Ch n m uăvƠăd li u: ................................................................................24
3.3. Gi thuy tănghiênăc u: .............................................................................25


3.3.1. Phơnătíchăthayăđ iădòngăti năvƠăthayăđ i hi u qu tƠiăchínhăc a
côngăty:

...........................................................................................................25

3.3.2. Phơnătíchănhơnăqu Granger gi aăthayăđ iăhƠngăquỦătrongădòngă
ti năvƠăhi u qu tƠiăchínhăc a côngăty: ..................................................................27
3.4. Môăhình ......................................................................................................27
3.5. Môăt bi n ..................................................................................................31
3.6. Quyătrìnhănghiên c u ................................................................................33
CH

NGăIV. N IăDUNGăVĨăK T QU NGHIểNăC U ............................ 35
4.1. Th ngăkêămôăt ..........................................................................................36
4.2. K t qu ki măđ nhăcácăviăph m c aămôăhình..........................................38
4.2.1. Ki măđ nh hi năt

ngăđaăc ng tuy n ............................................39

4.2.2. Ki măđ nh hi năt

ngăph

ngăsaiăthayăđ i ..................................40

4.2.3. Ki măđ nh hi năt

ng t t

ngăquan........................................ 40

4.3. K t qu chínhăc aămôăhình .......................................................................41
4.4. Ki măđ nhătínhăv ng c aăcácămôăhình ....................................................50
4.5. M r ng nh ng k t qu đ tăđ

c v qu n tr dòngăti năvƠăhi u qu tƠiă

chínhăcôngăty ............................................................................................................57
4.5.1. M i quan h gi aăcácăthayăđ i v bi năthƠnhăph n c a qu n tr
dòngăti năvƠăthayăđ i v hi u qu tƠiăchínhăc aăcôngăty ......................................57
4.5.2. M i quan h gi aăcácăthayăđ i v bi n qu n tr dòngăti năvƠăthayă
đ i c a hi u qu tƠiăchínhăc aăcôngăty ..................................................................59
CH

NGăV. K T LU N ............................................................................... 63
5.1. K t lu n c aăđ tƠi ............................................................................... 63
5.2. H n ch c aăđ tƠi ............................................................................... 64

TĨIăLI U THAM KH O
PH L C
PH L C I: K T QU KI M

Nả A C NG TUY N (B ng 4.2)

PH L C 2: K T QU KI M

Nả Pả

PH L C 3: K T QU KI M

NH T T

NẢ SAẤ TảAY

I (B ng 4.3)

NẢ QUAN (B ng 4.4)


PH
CL
PH

L C 4: K T QU

NẢảẤÊN C U CÁC MÔ ảÌNả: Pả

NẢ PảÁP

NG T NẢ QUÁT (ẢEEs) (B ng 4.5, B ng 4.6)
L C 5: K T QU KI M

Nả NảÂN QU GRANGER C A MÔ ảÌNả

TảÀNả Pả N (B ng 4.7)
PH

L C 6: K T QU

KI M

Nả NảÂN QU

ẢRANẢER CÁC MÔ

ảÌNả: CCC, OCC (B ng 4.8)
PH

L C 7: K T QU KI M

C U B NẢ Pả

NẢ PảÁP TÁC

Nả TÍNả V NẢ CÁC K T QU NẢảẤÊN
NG C

NH (Fixed-effects) (B ng 4.9,

B ng 4.10)
PH

L C 8: KI M

Nả TÍNả V NẢ CÁC K T QU KI M

Nả NảÂN

QU GRANGER C A MÔ ảÌNả TảÀNả Pả N (B ng 4.11)
PH

L C 9: KI M

Nả TÍNả V NẢ CÁC K T QU KI M

Nả NảÂN

QU GRANGER C A CÁC MÔ ảÌNả: CCC, OCC (B ng 4.12)
PH

L C 10: DANả SÁCả CÁC CÔNẢ TY S N XU T

TRÊN Tả TR

NG CH NẢ KảOÁN VẤ T NAM

C NẤÊM Y T


DANH M CăCỄCăKụăHI U VI T T T
Ch vi t t t

Tênăđ yăđ

TênăTi ng Vi t

CCC

Cash Conversion Cycle

Chu k ti n m t

DSO

Days of Sales Outstanding

K thu ti n bìnhăquân

DIO

Days of Inventory Outstanding

S ngàyăt năkhoăbìnhăquân

DPO

Days of Payables Outstanding

S ngàyăph i tr bìnhăquân

DEBIT

Debt to assets ratio

T s n trênăt ngătàiăs n

GEEs

Generalized estimating equations

OCC

Operating Cash Cycle

Chu k kinh doanh

SALEQ

Quarterly sales

Doanh thu thu năhàngăquý

TOBIN’săq

H s Tobin's q

H s Tobin's q

Ph

ngătrìnhă

căl

ng t ng quát


DANH M C B NG
B ngă2.1:ăTómăl

căcácăk t qu nghiênăc u .................................................20

B ng 3.1 :ăTómăt tăđoăl
B ng 4.1: Ma tr n h s t

ngăcácăbi n ............................................................32
ngăquan ..............................................................39

B ng 4.2: K t qu ki măđ nhăđaăc ng tuy năcácămôăhình .............................40
B ng 4.3: K t qu ki măđ nhăph

ngăsaiăthayăđ iăcácămôăhình ....................40

B ng 4.4: K t qu ki măđ nh t t

ngăquanăcácămôăhình ...........................401

B ng 4.5: M i quan h gi aăcácăbi nădòngăti năvàăhi u qu tàiăchínhăcôngătyă
( TOBINS_Q) ..........................................................................................................42
B ng 4.6: M i quan h gi aăcácăbi n qu n tr dòngăti năvàăhi u qu tàiăchínhă
côngătyă( TOBINS_Q) .............................................................................................44
B ng 4.7: Ki măđ nhănhânăqu đ i v iăcácăbi nădòngăti n ............................48

B ng 4.8: Ki măđ nhănhânăqu đ i v iăcácăbi n qu n tr dòngăti n ..............49
B ng 4.9: M i quan h gi aăcácăbi nădòngăti năvàăhi u qu tàiăchínhăcôngăty
theoă môă hìnhă tácă đ ng c đ nh ( TOBINS_Q):ă Ph

ngă phápă tácă đ ng c đ nh

(Fixed-effects) ...........................................................................................................50
B ng 4.10: M i quan h gi aă cácă bi n qu n tr dòngă ti nă vàă hi u qu tàiă
chínhăcôngătyătheoămôăhìnhătácăđ ng c đ nh ( TOBINS_Q):ăPh

ngăphápătácăđ ng

c đ nh (Fixed-effects) ..............................................................................................52
B ng 4.11: Ki măđ nhănhânăqu đ i v iăcácăbi nădòngăti n:ăPh

ngăphápătácă

đ ng c đ nh (Fixed-effects) .....................................................................................54
B ng 4.12: Ki măđ nhănhânăqu đ i v iăcácăbi n qu n tr dòngăti n:ăPh

ngă

phápătácăđ ng c đ nh (Fixed-effects).......................................................................56
B ng 4.13: T ng h p cácăk t qu nghiênăc u ................................................62


DANH M C HỊNH
Hình 2.1: Chu k ti n m t vàăChuăk kinh doanh ...........................................9

TịMăT T
Chínhăsáchăqu n tr dòngăti n c aăcôngătyălàăvi c qu n tr v n luânăchuy n
nh ălàăkho n ph i thu t kháchăhàng,ăhàngăt năkhoăvàăkho n ph i tr choăng
tácăđ ngăđ n ho t đ ng c aăcôngă ty.ăBàiănghiênăc uă nàyăđ

iăbánă

c th c hi n d aătrênă

nghiênă c u c a Kroesă vàă Manikasă (2013)ă v i c g ng m r ng nh ngă tìmă hi u
tr

c đâyăt i Vi t Nam b ngăcáchănghiênăc u: (i) m i quan h gi aăthayăđ i cácăđoă

l

ng qu n tr dòngăti năvàăthayăđ i hi u qu tàiăchínhăc aăcôngătyăthôngăquaăm u

d li u b ng;ă(ii)ăđ tr theoăquýăgi aăthayăđ iăcácăđoăl

ngădòngăti năvàăthayăđ i

hi u qu tàiăchính c aăcôngăty;ăvàă(iii)ăm i quan h nhânăqu gi a thayăđ i cácăđo
l
ph

ngădòngăti năvàăthayăđ i hi u qu tàiăchính c aăcôngăty.ăBàiănghiênăc u s d ng
ngă phápă

că l

ng t ngă quátă (Generalized Estimating Equations -GEE)ă đ

phânătíchăm u d li uătrongă8ăquýăc aăcácăđoăl
c aă191ăcôngăty s n xu tătrênăth tr

ngădòngăti năvàăhi u qu tàiăchínhă

ng ch ngăkhoánăVi t Nam.

Nh ng k t qu th c nghi m c aă bàiă nghiênă c u cho th y c thayă đ i trong
chu k ti n m tăvàăchuăk kinhădoanhăđ uăcóătácăđ ngătiêuăc căvàăcóăýăngh aăđ n
thayăđ i hi u qu tàiăchính c aăcôngăty.ăBênăc nhăđó,ăk ph iăthuăbìnhăquânăvàăs
ngàyăph i tr bìnhăquânăc ngătácăđ ngăđ n hi u qu tàiăchínhăc aăcôngăty.ăKhiăgi m
k thu ti năbìnhăquânăho căt ngăs ngàyăph i tr bìnhăquânăs cóătácăđ ngălàmăc i
thi n hi u qu tàiăchính c aăcôngătyăvàănh ng s tácăđ ngănàyăc n ph iăcóăm t đ
tr th iăgianălàăvàiăquý.ăNgoàiăra,ăvi c ki m tra m i quan h nhânăqu c aăcácăđoă
l

ngădòngăti năvàăhi u qu tàiăchínhăđ tìmăhi u m i quan h n i sinh gi a thay

đ iătrongăcácăchi năl

c qu n tr dòngăti n s d năđ năthayăđ i trong hi u qu tàiă

chính c aăcôngătyăhayăng
l

c l i, k t qu cho th y r ng nh ngăthayăđ i c aăcácăđoă

ngă dòngă ti n s tácă đ ng đ n nh ngă thayă đ i c a thayă đ i trong hi u qu tàiă

chính c aăcôngăty.
T khóa: Dòngăti n, qu n tr dòngăti n, hi u qu tàiăchính, qu n tr tàiăchínhă
ng n h n, phânătíchăd li u b ng.


1

CH

NGăI.

GI I THI U

1.1. LỦădoăch năđ tƠi
D

iătácăđ ng c a cu c kh ng ho ngătoànăc u 2007-2008, m cădùăVi t Nam

khôngăr iăvàoătìnhătr ng suy gi mănh ăcácăn

c trong khu v că ôngăNamăÁănh ngă

quaăcácăch tiêuăkinhăt v ămôăc ng cho th y cu c kh ng ho ngăc ngăđãăcóănh ng
nhăh

ngăđángăk đ n n n kinh t Vi tăNam.ăHàngălo t cácăcôngătyăph iăđ i m t

v iătìnhăhìnhăho tăđ ngăkhóăkh n,ăth măchíăph i ti năhànhăgi i th ho căr iăvàoătìnhă

tr ngăpháăs n. M t trong nh ngănguyênănhânăd năđ nătìnhătr ngătrênălàădoăvi c s
d ngădòngăti năch aăhi u qu ,ătìnhătr ng n x u t năđ ngăkéoădài,ăl

ngăhàngăt n

kho l n d năđ n kh n ngăchuy năđ iăthànhăti n m t g p nhi uăkhóăkh n,ăl

ng v n

l uăđ ngăkhôngăđ đápă ng nhu c u ho tăđ ng c aăcácăcôngăty.ăTuyănhiên,ăvi căcácă
côngătyăgi l

ng ti n m tănhànăr iăquáănhi u s khi năcôngătyăb quaăcácăc ăh i

đ uă t ă t t, gi mă sútă kh n ngă c nh tranh, m tă kháchă hàng,ă nhă h

ngă khôngă nh

đ n hi u qu tàiăchính. Qu n tr t tădòngăti năkhôngăch đ m b o vi c kinh doanh
đ

căthôngăsu tăvàăthu n l iămàăđóăcònălàăc ăs đ t ngăkh n ngăc nh tranh v i

cácă đ i th khi th iă c ă đ n.ă Theoă Fisheră (1998)ă vàă Quinn (2011)ă c ngă choă r ng
qu n tr dòngă ti nă đãă tr thànhă y u t then ch t trong chi nă l

c ho tă đ ng c a

nhi uăcôngăty.
Chínhă sáchă qu n tr dòngă ti n c aă côngă tyă làă vi c qu n tr dòngă v n luână

chuy n d

i d ng ti n t cácăkho n ph i thu t kháchăhàng,ăhàngăt năkhoăvàăkho n

ph i tr choăng

iăbánătácăđ ngăđ n ho tăđ ng c aăcôngăty.ăTrênăth gi iăc ngănh ă

Vi tăNamăđãăcóăr t nhi uănghiênăc u v chínhăsáchăqu n tr dòngăti năvàăhi u qu
ho tăđ ng c aăcôngăty.ăMossăvàăStineă(1993)ăđãăki m tra m i quan h gi a chu k
ti n m t v iăcácăy u t nh ădoanhăthu,ătàiăs n, t s thanh kho n, k t qu cho th y
r ng chu k ti n m tăth
chu k th

ng ng n

cácăcôngătyăl n. ShinăvàăSoenenă(1998)ăs d ng

ngăm i thu nậ NetăTradeăCycleă(NTC)ăđãătìmăth y m i quan h ngh ch

bi n gi a chu k kinh doanh thu n c aă côngă tyă vàă kh n ngă sinhă l i.ă Farrisă vàă
Hutchisonă(2002,ă2003)ăthôngăquaăph

ngăphápăđ i chi uăgiáătr trungăbìnhăchuăk

ti n m t c aăcácăngànhăcôngănghi p cho th y t m quan tr ng c a chu k ti n m tăvàă


2

th i gian trung v c a chu k ti n m tăđãăgi mătrongăgiaiăđo n 1986-2001.ăRiêngăt i
Vi tăNam,ătácăgi Dong, Huynh Phuong & Jyh-tay Su (2010)ăđãătìmăth y m i quan
h m nh gi a kh n ngăsinhăl iăvàăchuăk ti n m tăvàăchoăr ng ban qu n tr cóăth
giaăt ngăgiáătr tàiăs n cho c đôngăb ngăcáchăxácăđ nh chu k ti n m tăphùăh păvàă
duyătrìăt ngăthànhăph n c a chu k nàyă m c t iă u.ăBàiănghiênăc u c a Ths. T
Th KimăThoaăvàăTS.ăNguy n Th UyênăUyênă(2014)ăc ngăđãăki m ch ng l i m i
quan h trênătrongăm t m uăquanăsátăl năh năv i th iăgianănghiênăc uădàiăh năvàă
nghiênăc uătácăđ ngătrênăm t s ngànhăc th , k t qu phânătíchăt
tíchă h i quy b ngă cácă ph

ngăquanăvàăphână

ngă phápă Pooledă OLS,ă GLSă vàă FEMă trênă d li u b ng

cho th y r ng qu n tr v năluânăchuy năđ

căđoăl

ng b ng chu k ti n m t (CCC)

cóătácă đ ngăâmă lênăt su t sinh l i ho tăđ ng kinh doanh c aăcácă côngătyă và m i
quan h ngh ch bi n gi a DIO, DSO, DPO v i t l l i nhu n ho tă đ ng t ho t
đ ngăkinhădoanh.ăTuyă nhiên,ăcácănghiênăc uănàyăth

ngăxemăxétăcácăv năđ theo

m tăcáchănhìnăt nh,ăkhông xétăđ nătácăđ ng c a s thayăđ i c a cácăy u t nghiênă
c u.
Bàiănghiênăc uăắQu n tr dòng ti n và hi u qu tài chính c a nh ng công
ty s n xu t trên Th tr

ng ch ng khoán Vi t Nam” đ

r ngăcácănghiênăc uătr

căđây.ăBàiănghiênăc uănàyă s tìmăhi u m i quan h gi a

c th c hi n v i n l c m

thayăđ i c aăcácăbi nădòngăti n theo d li u b ngăvàăthayăđ i hi u qu tàiăchínhăc a
côngă tyă theoă th i gian c aă cácă côngă tyă s n xu t
khaiătrênăth tr

Vi tă Namă đ

ng ch ngăkhoán. T đó,ăđ xu t nh ngăph

că niêmă y tă côngă

ngăphápăqu nălýădòngă

ti n t tăh nănh m c i thi n hi u qu tàiăchính c aăcôngăty,ălàmăt ngăgiáătr công ty.
1.2. M cătiêuănghiênăc u
M cătiêuăchínhăc aăbàiălu năv nălà:
i. Nghiênăc u v m iăt

ngăquanăcùngăv i giáătr đ tr gi a nh ngă thayăđ i

c a qu n tr dòngăti năvàăthayăđ i hi u qu tàiăchínhăc aăcôngăty.
ii. Nghiênăc u m i quan h nhânăqu gi a nh ngăthayăđ i c a qu n tr dòngăti n

vàăthayăđ i hi u qu tàiăchínhăc aăcôngăty.


3

Quaăđóăcácăcâuăh iănghiênăc uăđ tăraălà:
i. D aă vàoă ph

ngă phápă

că l

ng t ngă quátă (Generalizedă Estimatingă

Equations -GEE)ăđ nghiênăc u s thayăđ i c aădòngăti năliênăquanăđ n s thayăđ i
trong hi u qu tàiă chínhă c aă côngă tyă nh ă th nào?ă Cóă tácă đ ng ngay l p t c hay
không?ăHayăc n m t kho ng th i gian tr nh tăđ nhăvàătrongăbaoălâu?ă
ii. M i quan h n i sinh gi aăcácăthayăđ i v nh ng bi nădòngăti nătrênăvàăc i
thi n hi u qu tàiă chínhă c aă côngă ty nh ă th nàoă thông qua ki mă đ nhă nhână qu
Granger?
iăt

1.3.
iă t

ngăvƠăph măviănghiênăc u

ngă nghiênă c u: Qu n tr dòngă ti nă vàă hi u qu ho tă đ ngă tàiă chínhă

c aăcácăcôngătyăs n xu tătrênăth tr

ng ch ngăkhoánăVi t Nam.

Ph măviănghiênăc u: Phânătíchănàyăt p trungăvàoă191ăcôngătyăs n xu t giao
d chăcôngăkhaiăđ

căniêmăy tătrênăSànăgiaoăd ch ch ngăkhoánăTPHCMă(HoSE)ăvàă

Sànăgiaoăd ch ch ngăkhoánăHàăN i (HNX).
D li uăđ

c thu th p bao g măcácăch tiêuăđoăl

ngădòngăti n, d li uătàiă

chính vàăd li uăgiáăch ng khoánătrongă12 quýă(8ăquýăxemăxétăvàă4ăquý đ tr c a
d li u) k t quýă3/2011ăđ năquýă2/2014. Trongăđó,ăd li uăđ

cădùngăđ phânătíchă

đánhăgiáălàă8ăquýăk t quýă3/2012ăđ năquýă2/2014.ă
1.4. Ph

ngăphápănghiênăc u

Bàiănghiênăc uănàyăs d ngăph
li u b ng thôngă quaă môă hình

că l

ngăphápăđ nh l

ngăđ phânătíchă m u d

ng t ngă quátă (Generalized Estimating

Equations -GEE)ăđ ki m tra m i quan h vàăđ tr gi a thayăđ i cácăđoăl

ngădòngă

ti năvàăthayăđ i hi u qu tàiăchính c aăcôngăty.
Sauă đó, đ ki m tra m i quan h n i sinh gi a cácă thayă đ i c a bi nă dòngă
ti n nhă h

ngă đ n thayă đ i hi u qu tàiă chính c aă côngă tyă hayă các thayă đ i c a

bi nădòngăti năcóăph thu căvàoănh ng thayăđ i c a ho tăđ ngăcôngătyăhayăkhông?ă
Bàiănghiênăc u s s d ng ki măđ nhănhânăqu Grangerăđ làmăsángăt h

ng quan


4

h cóă th x y ra gi aă hànhă đ ng qu nă lýă dòngă ti nă vàă thayă đ i trong hi u qu tàiă
chính c aăcôngăty đ xácăđ nh v th gi aăcácăbi n.
Cu iă cùng,ă bàiă nghiênă c u s d ngă ph
effects)ăđ ki măđ nh l i nh ng k t qu đ tăđ

ngă phápă tácă đ ng c đ nh (fixedc.

1.5. Nh ngăđóngăgópăc a lu năv n.
Dùăđãăcóănhi uănghiênăc u v m i quan h gi a chu k ti n m t, kh n ngă
thanhătoánăb ng ti n m tăvàăhi u qu tàiăchínhăcuaăcôngăty,ăbàiălu năv nănàyăđ
th c hi n v i n l c nh m m r ngătr
uătiên,ăcácănghiênăc u tr

c

căđây.

căđây th

ngăxemăxétăcácăv năđ theo m tăcáchă

nhìnăt nh. C th là,ăthôngăquaăvi căsoăsánhăcácăcôngătyătheoăcácăđ iăl

ng v dòngă

ti nănh :ăk thu ti năbìnhăquân,ăs ngàyăt nă khoăbìnhăquân,ăs ngàyă ph i tr bìnhă
quână…ăvàăhi u qu tàiăchính c aăcôngăty.ăCácănghiênăc uănàyăv năch aăxemăxétă
đ nă tácă đ ng c a cácă n l că đ đi u ch nhă dòngă ti nă trongă giaiă đo nă tr

c s tácă

đ ngăđ n thayăđ i hi u qu tàiăchính c aăcôngăty nh ăth nào? M cădùăph

ngăphápă

ti p c nă t nhăđãăcungă c p r t nhi u hi u bi tăsâuăs c v vi c qu nă lýădòngăti năcóă

hi u qu nh ngănhìnăchung,ăph

ngăphápăti p c nătìmăhi u m i quan h theo quan

đi măđ ng, t călàăxemăxétătácăđ ng s thayăđ i c aăcácăđ iăl

ng,ăcóăth d năđ n

nh ng suy lu năvàăhi u bi t v nh ng v năđ kinh t c ăb n t tăh n. Bàiănghiênăc u
nàyăs tìmăhi u m i quan h gi a thayăđ i c aăcácăbi nădòngăti n theo d li u b ng
vàăthayăđ i hi u qu tàiăchínhăc aăcôngătyătheoăth iăgian.ăPh
phépăcácăcôngătyăxácăđ nh nh ng bi năphápăđoăl

ngăphápănàyăs cho

ngădòng ti năđ giámăsátăvàăki m

soátănh mătheoădõiăvàăc i thi n ho tăđ ngăcôngăty.ă
Th hai,ăvìănh ngăbàiănghiênăc uădòngăti nătr
li u t
ph

căđâyăth

ng s d ng t p d

m t kho ng th iă gian,ă bàiă nghiênă c uă nàyă ti nă hànhă phână tíchă s

d ng

ngăphápăphânătíchăd li u b ngăđ ki mătraăđ tr theo th iăgianăcóăth x y ra

trong quan h gi a thayăđ i c aăcácăđ iăl
qu tàiăchính c aăcôngăty.

ngăđoăl

ngădòngăti năvàăthayăđ i hi u


5

Cu iăcùng,ăthôngăquaăki măđ nhănhânăqu c a Granger s làmăsángăt h

ng

quan h cóăth x y ra gi aăhànhăđ ng qu nălýădòngăti năvàăthayăđ i trong ho tăđ ng,
theoăđóăcácăchi năl

c qu nălýădòngăti n s

nhăh

ngăđ n ho tăđ ng c aăcôngătyă

hayădòngăti n s ph thu căvàoănh ng thayăđ i c a ho tăđ ngăcôngăty.
1.6. K t c u c a lu năv n.
K t c u c a lu n v năbaoăg m:
Ch

ngăI: Gi i thi u

Ch

ngăII: T ngăquanăcácănghiênăc uătr

Ch

ngăIII: Ph

Ch

ngăIV: N iădungăvàăK t qu nghiênăc u

Ch

ngăV: K t lu n

căđây

ngăphápănghiênăc u


6

CH

NGăII.

T NGăQUANăCỄCăNGHIểNăC UăTR

Că ỂY

2.1. C s lỦăthuy t
2.1.1. Dòngăti nălƠăgì?
Dòngă ti n làă lu ngă l uă chuy n ti n m tă vàoă vàă raă côngă ty.ă Doă đó,ă qu n tr
dòngăti nălàăqu n tr dòngăti năvàoăvàăraăcôngăty.ăDòngăti n ch khôngăph i doanh
thu hay l i nhu nălàăth
nhu nălàănh ng con s đ

căđoăcu iăcùngăc a hi u qu tàiăchính doădoanhăthuăvàăl i
c ghi nh n t ph

ngăphápăk toánăphátăsinh.ăDoăđóăquáă

trìnhăphânătíchădòngăti năvàoăvàăraăc a m tă côngătyăt cácăho tăđ ng kinh doanh,
đ uăt ăvàătàiătr làăm tătrongăcácănghiênăc u quan tr ng nh t.
Ph

ngă phápă đoă l

ngă dòngă ti n ghi nh nă dòngă ti nă vàoă khi côngă tyă nh n

ti nănh ngăkhôngănh t thi tăđóăph iălàăthuănh păvàăghiănh nădòngăti năraăkhiăcôngătyă
chi ti nănh ngăkhôngănh t thi tălàăchiăphí.ăNhìnăchungănh ngăthôngătinăv dòngăti n
cóăth giúpăchúngătaăđánhăgiáăkh n ngătr n c aăcôngăty,ăchiătr c t c,ăgiaăt ngă
n ngăl c s n xu tăvàăngu nătàiătr .ăNgoàiăra,ăcácăthôngătinănàyăcònăgiúpăchúngătaă
đánhăgiáăch tăl

ng c a thu nh p, s ph thu c c a thu nh păvàoăgiáătr

cácăgi đ nhăliênăquanăđ nădòngăti nătrongăt
Ba y u t tr c ti p nh h

cătínhăvàă

ngălai.

ngăđ nădòngăti n m tăvàoăraăc aăcôngăty:

(1) Ti n t nh ng kho n ph iăthuăkhôngăcóăs nătrongăkhiăcôngătyăđangăch
kháchăhàngăchiătr choăhàngăhoáăđ

c cung c p;

(2) Ti nă đ uă t ă vàoă hàngă hoáă b gi l iă vàă khôngă cóă s n trong khi nh ng
hàngăhoáăn m t n kho;
(3) Ti năcóăth cóăs n n uăđ

cătrìăhoãnăthanhătoánănh ngăhànhăhóaăhayăd ch

v choănhàăcungăc p.
2.1.2. Cácăt s ho tăđ ng c aăcôngăty
Khiă đánhă giáă hi u qu dòngă ti n,ă cácă bàiă nghiênă c uă tr

că đâyă th

ng s

d ngăcácăt s ho tăđ ng sau:

K thu ti n bìnể qỐân (Days of Sales Outstanding - DSO):

oăl

ng s ngàyă

trungă bìnhă thuă h iă cácă kho n ph iă thuă vàă cácă ngână phi u ph iă thu.ă Nóă đ

că tínhă


7

b ng kho n ph i thu cu i k chia cho doanh thu thu n r iănhânăv i s ngàyătrongă
m tk .

K thu ti năbìnhăquânăkhôngămang tínhăsoăsánhătr c ti p v cácăđi u kho n
th

ngăm iămàăcôngătyăđ aăraăchoăkháchăhàngăc aămìnhănh ăt s vòngăquayăcácă

kho n ph iăthuăđoăl
th

ngăđ

ng t căđ thu h iăcácăkho n ph i thu. K thu ti năbìnhăquână

căsoăsánhăv iătrungăbìnhăngànhăhayăk h n tr ch mădoăcôngătyăđ aăra.ă

Khi k thu ti năđ

căsoăsánhăv i k h n tr ch mămàăcôngătyăquyăđ nh,ăchúngătaăcóă

th đánhăgiáăm căđ tr ti năđúngăh n c aăkháchăhàng.ă
S nỂàỔ ểànỂ t n ỆểỊ bìnể qỐân (DaỔs Ịề ẤnốentỊrỔ OỐtstandinỂ - DIO):
l

ng s ngàyătrungăbìnhăbánăhàngăt năkho.ăNóăđ

oă

cătínhăb ngăgiáătr c aăhàngăt n

kho cu i k chiaă choă giáă v nă hàngă bánă r iă nhână v i s ngàyă c a m t k (th

ng

tínhă360ăngày/n m).ă

âyălàăm t ch tiêuăkhácăđ đoăl

ngăvòngăquayăhàngăt n kho khácăh uăíchă

trong vi căđánhăgiáăchínhăsáchăs n xu tăvàămuaăhàngăc aăcôngăty.ăT l vòngăquayă
hàngăt năkhoăđ aăraăcácăch tiêuăđoăl
ng n h n. Ch tăl

ng ch tăl

ngăvàătínhăthanhăkho năcácătàiăs n

ngăhàngăt n kho th hi n kh n ngăc aăcôngătyăs d ngăvàăbán

hàngăt năkho.ăTuyănhiên,ăcácăcôngătyăđangăho tăđ ngăkhôngăs d ngăhàngăt n kho
đ tr cácă kho n n ng n h n b iă vìă b t k s s t gi m xu ngă d
thôngăth

ngăc ngăgi ng s c t gi m s l

i m c t n kho

ngăbánăhàngăra.

Vi căvòngăquayăhàngăt n kho gi m theo th i gian ho c th păh nătrungăbìnhă
ngành,ă choă th yă cóă cácă lo iă hàngă luână chuy n ch m do l c h u, do c u th p ho c
khóăbán.ă i uănàyăđ t ra v năđ v tínhăkh thi c aăcôngătyătrongăvi c thu h i l i chi
phíăt năkho.ăChúngătaăc n bi t qu nălýăhàngăt n kho v a k pălúcănh m m căđíchăduyă


8

trìăm căhàngăt n kho th p b ngăcáchăk t h p vi căđ tăhàng,ăs n xu t,ăbánăhàngăvàă
phânăph i. Qu nălýăhàngăt n kho hi u qu s làmăt ngăvòngăquayăhàngăt n kho.
S nỂàỔ ịể i tr
l

bìnể qỐân (DaỔs Ịề PaỔabệes OỐtstandinỂ - DPO):

oă

ng m căđ màăkho n ph i tr đ i di năchoăcácăngh aăv n quáăh năvàăn ng n

h n.ăNóăđ

cătínhăb ng kho n ph i tr cu i k chia cho doanh thu muaăhàng bánă

ch u r iănhânăv i s ngàyăc a m i k (th

i v iăcácăcôngătyăth

ngătínhă360ăngày/n m).ă

ngăm i,ăth

ngă

cătínhăg năđúngădoanhăthuămuaă

ch u b ngăcáchăđi u ch nhăgiáăv năhàngăbán đ i v iăcácăkho n kh uăhao,ăcácăchiăphíă
phi ti n m tăvàăthayăđ i hàngăt năkhoănh ăsau:
Doanh thu mua ch u=ăGiáăv năhàngăbánăđãăđi u ch nhă+ăHàngăt n kho cu i
k - Hàngăt năkhoăđ u k
Ch s nàyăchoăth y t căđ màăm tăcôngătyăthanhătoánăcácăkho n mua ch u.
Chu k ti n m t (Chu k ệỐân cểỐỔ n ti n )(Cash Conversion Cycle - CCC):
Chu k ti n m t (CCC) k t h p ba t s dòngăti năđ cung c p ch tiêuăt ng th c a
côngăty.ăNóăđ

cătính b ng t ng s K thu ti năbìnhăquânăvàăS ngàyăhàngăt n kho

bìnhăquân,ătr S ngàyă ph i tr bìnhă quân.ă S li uăCCCăđ i di n cho kho ng th i
gian c n thi tăđ chuy năđ uăt ăti n trong cung c păthànhăbiênănh n t kháchăhàngă
choăhàngăhoáăho c d ch v .
Chu k ti n m t = K thu ti năbìnhăquână+ăS ngàyăhàngăt năkhoăbìnhăquânăS ngàyăph i tr bìnhăquân
Chu k kinh doanh (Operating Cash Cycle - OCC): S li u OCC ch làăt p
con c a s li uă CCC.ă Nóă đ

că tínhă b ng t ng K thu ti nă bìnhă quână vàă S ngàyă

hàngăt n kho bìnhăquân.ăOCCăkhácăv iăCCCăvìănóăch bao g m s hàngăt năkhoăvàă
kho n ph iăthu.ăNóăkhôngăxemăxétăđ n kho n ti n ph i tr ,ănênădoăđóăcânăb ng v i
s ngàyămàăti năđ

căl uăgi nh ăhàngăt năkhoătr

c khi nh n s ti năthanhătoánăt


9

kháchă hàng.ă âyă c ngă làă m t ch tiêuă h uă íchă đ đoă l

ngă tínhă thanhă kho n c a

hàngăt n kho.
Chu k kinh doanh= K thu ti nă bìnhă quână +ă S ngàyă hàngă t nă khoă bìnhă
quână
Hìnhă2.1: Chu k ti n m t (Chu k luânăchuy n ti n)ăvàăChuăk kinh doanh

Ngu n: Ths. T Th Kim TểỊa ốà TS. NỂỐỔ n Th UỔên UỔên (2014)

2.1.3. H s Tobin’săQ
H s Tobin’săqă(1969)ălàăt s gi aăgiáătr th tr

ng c aăcôngătyăchiaăchoă

chiăphíăthayăth v nă(chiăphíămuaăs măcácăcôngăc ,ătàiăs n….).ă

ng th i,ănóăc ngă

thi t l p m i quan h gi aăgiáăch ngăkhoánăvàăchiaăđ uăt . H s Tobin’săqăđ
l

ng b ngăgiáătr th tr

căđoă

ng c a v n c ph n c ng v iăgiáătr c a n trênăt ngătàiă

s n.

M tăgiáătr cao c a h s Tobin’săqăđ i di n cho hi u qu tàiăchínhăcaoăh nă
c aăcôngătyăvìăgiáăc th tr

ng c aăcôngătyăcaoăh năsoăv i chiăphíăthayăth v n. Khi

đó,ăcôngătyăphátăhànhăch ngăkhoánăvàănh n m t m căgiáăcaoăh năsoăv iăgiáăc cácă


10

lo iătàiăs n v nămàăh mua.ăVìăv yăchiătiêuăv năđ uăt ăgiaăt ng,ăb iăvìăcácăcôngătyă
cóăth mua nhi uătàiăs n v n ch v i m tăl
2.2. T ngăquanăcácănghiênăc uătr

ng nh ch ngăkhoánăphátăhành.ă
căđơy:

2.2.1. Nh ngăquanăđi m v qu n tr dòngăti n nhăh

ngăđ n hi u qu

tƠiăchính c aăcôngăty.
Cácă bàiă nghiênă c uă tr

că đâyă c aă Mossă vàă Stineă (1993),ă Stewartă (1995),ă

Christopheră vàă Ryalsă (1999), Breweră vàă Spehă (2000);ă Farrisă vàă Hutchisonă (2002,ă
2003)ăđ u ng h quanăđi m cho r ngăcácăcôngătyăcóăth c i thi nătínhăthanhăkho n
đ làmă t ngă kh n ngă c nhă tranhă thôngă quaă vi c qu n tr ă òng ti n,ă h nă n a kh
n ngăchuy nănguyênăv t li uăthànhăti n m t t ho tăđ ngăbánăhàngăc aăcôngătyăc ngă
ph năánhăkh n ngăcôngătyăđóăthuăh i kho năđ uăt ăm tăcáchăhi u qu .ăBênăc nh
đó,ăc i thi n hi u qu tàiăchính thôngăquaăvi căt ngăkh n ngăthanhătoánăti n m t s
giúpăc i thi năuyătínăc aăcôngăty,ăh n ch r iăroăpháăs n,ăvàăt ngăcácăc ăh iăđ u t ă
t t. TheoăRichardsăvàă Laughlină(1980)ăcóă3ăy u t tr c ti pătácăđ ngăđ n ti p c n
ti n m t côngăty:ăti n t ph iăthuăthìăkhôngăcóăs nătrongăkhiăđ iăkháchăhàngăthanhă
toán,ăti năđ u t ăvàoăhàngăt năkhoăcóăth b trói ch tăvàăkhôngăcóăs năkhiăhàngăhóaă
trong kho, ti năcóăs n t kho n ph i tr n uătrìăhoãnăvi c thanh toánăchoănhà cung
c p. Bàiănghiênăc u c a Stewart (1995) v cácă y u t tr ngătâmăđ t oănênăchu i
cung ngăhoànăh o nh măgiúpăcácăcôngătyătheoăđu i chu i cung ngăhoànăh o cho
r ngăchínhăsáchăqu n tr dòngăti nălàăvi c th c hi n qu nălýăcácădòngăv năl uăđ ng

màăc th làăqu nălý:ăcácăkho n ti n nh n t kháchăhàng,ă l

ngăhàngăt năkho,ă vàă

cácă kho nă thanhă toánă b ng ti n m t cho nh ngă nhàă cungă c p nh m c i thi n hi u
qu tàiăchínhăc aăcôngăty.ăQuaăđó,ăta th yădòngăti n c aăcôngătyăcóăth đ
soátăb i ba y u t : (1) Thayăđ i v th i gian t khiăhàngăhoáăđ
đ

c ki m

căbánăchoăđ n khi

c thu h i c aăcôngăty,ăt călàăs thayăđ i c a k thu ti năbìnhăquân;ă(2)ăThayăđ i

m c t n kho c aăcôngăty,ăt călàăs thayăđ i c a s ngàyăt năkhoăbìnhăquân;ă(3)ăThay
đ i v th iăgianămàăcôngătyăph iăthanhătoánăchoăng

iăbán,ăt călàăs thayăđ i c a s

ngàyăph i tr bìnhăquân.ăKhiăcôngătyăth c hi n qu n tr dòngăti n- qu n tr t ng y u
t riêngăr tácăđ ngăđ nădòngăti nănh : k thu ti năbìnhăquân,ăs ngàyăt năkhoăbìnhă


11

quân,ăs ngàyăph i tr bìnhăquân;ăhayălàăs k t h păcùngălúcăcácăy u t trênăđóălàă
qu n tr chu k ti n m t ho c chu k kinh doanh- m tăcáchăhi u qu s d năđ n c i
thi n kh n ngăthanhătoán,ăt đóăc i thi n hi u qu tàiăchínhăc aăcôngăty.ăCácăbàiă
nghiênă c uă tr

că đây trênă th gi iă c ngă nh ă Vi t Nam đãă s d ng nhi uă ph

ngă

phápăđ tìmăhi uăcácăkhíaăc nhăkhácănhauăc a nh ngăcâuăh i v qu n tr dòngăti n
vàăhi u qu tàiăchính c aăcôngăty.ă
châuă Âuă vàă M ,ă khiă nghiênă c u v k thu ti nă bìnhă quân,ă Baueră (2007)ă
cho r ng ti năđ

c thu h i t cácăkho n ph iăthuăcàngănhanhă(ngh aălà,ăk thu ti n

bìnhă quână c aă côngă tyă càngă ng n),ă côngă tyă càngă cóă nhi uă c ă h iă đ ti p t c ho t
đ ng,ădoăđóăs tácăđ ng c i thi n hi u qu tàiăchính c aăcôngăty.ă
h năv tácăđ ng c a k thu ti năbìnhăquânăd

tìmăhi u chi ti t

iătácăđ ng c a r iăro,ăTsaiă(2011)ăđãă

d aătrênăcácăgi đ nhănghiênăc uăvàăd li u l ch s đ thi t l păcácămôăhìnhăt iă uă
hóa,ăk t qu cho th y r ng n uăcôngătyăkéoădàiăth i k thu ti năbìnhăquânăs làmăr i
ro thu h iăcácăkho n ph iăthuăc ngăt ngălênăđángăk , thi u ti n m t s làmăcôngătyă
b quaă cácă c ă h iă t ngă tr

ng t t, kh n ngă nh n chi tr ti nă hàngă vàă d ch v t

kháchăhàngăđúngălúcăcóăth c i thi n kh n ngăthanhătoánăc a côngătyăthôngăquaăcácă
ho tăđ ngăđ uăt ănh măthúcăđ y doanh s bánăhàng.ăM cădù,ăk thu ti năbìnhăquână
đ

cărútăng năcóăth mangăđ n nh ng b t l iăchoăkháchăhàng,ănh ngătheoăMorană

(2011)ă vàă Tsaiă (2011),ă cácă côngă tyă cóă th s d ng nh ngă uă đãiă nh ă chi t kh u
thanhătoánăs m, nh m c g ng h n ch chu k thu ti n c a h màăkhôngăgâyă nh
h

ngăđ năcácănhàăm i quan h v iăkháchăhàng.ăNh ngănghiênăc uătr

căđâyăc ngă

h tr quană đi mă nàyă nh ă Wortă vàă Zumwaltă (1985)ă choă th y r ng nh ngă ch

ngă

trìnhă uă đãiă thanhă toán, v phíaă côngă tyă s nă lòngă ch p nh n nh nă ítă doanhă thuă
th

ngăm iăđ thu ti nănhanhăh n,ăc i thi n kh n ngăthanhătoánăvàăh n ch r i ro

choăcôngăty.ă
Bênăc nhăcácănghiênăc u v k thu ti năbìnhăquân,ăcácătàiăli uănghiênăc u v
m i quan h gi aăhàngăt n kho vàăhi u qu tàiăchínhăcôngătyăc ngăkháănhi uănh ngă
m i quan h nàyăl iăkháăph c t p.ăC năc cácăbàiănghiênăc u c aăChenăvàăc ng s
(2005), Swamidass (2007), Koumanakos (2008), Capkun et al (2009), vi c gi m


12

hàngăt năkhoăcóăc ti măn ngăl n thi t h iăđ n c i thi n ho tăđ ng c aăcôngătyăvìă

hàngă t nă khoă làă tàiă s nă màă cácă côngă tyă th

ng ph iă tíchă tr đ k p th i cung c p

hàngăhoáăchoăkháchăhàng,ăcóăngh aălàăgi măhàngăt năkhoăcóăth d năđ n gi m ch t
l

ng d ch v kháchăhàng.ăTuyănhiên,ăb ng vi c tr hàngăt n kho trong khi ti năđ u

t ăvàoăhàngăt năkhoăth

ngăkhôngăcóăs n,ăvàăcôngătyăbu c ph iăgánhăch uăchiăphíă

tíchătr ,ăchiăphíăc ăh i c a vi c n m gi hàngăt năkho.ăDoăđó,ăgi măhàngăt năkhoăcóă
th gi măchiăphíăvàăcóăkho n ti nănhànăr iăđ đ uăt ăti p t c nh măt ng doanh thu.
LiebermanăvàăDemeesteră(1999)ăc ngăki m tra quan h gi aăhàngăt năkhoăvàăhi u
qu tàiăchính c aăcácăcôngătyăNh t B năvàănh n th y r ng vi c gi mă10%ălaoăđ ng
trongăquáătrìnhăt n kho g n li n v i 1% c i ti năn ngăsu t v iăđ tr m tăn m.ăBênă
c nhăđó,ăh u h tăcácănghiênăc u th c nghi măđ u cho r ng th iăgianăl uăgi hàngă
t n kho ng nă(ngh aălà,ăs ngàyăt năkhoăbìnhăquânăng n)ăcóă nhăh
vi c c i thi n thanh kho n ho tă đ ng c aă côngă tyă t tă h n.ă T
nghiênăc uătrên,ăSinghală(2005)ăđãă

cătínhă nhăh

ngătíchăc c v i
ngă đ ng v iă cácă

ng gi aăgiáăc phi uătrongădàiă

h năvàăth ngăd ăhàngăt n kho b ng vi c s d ngă900ăthôngăbáoăth ngăd ăhàngăt n
kho c aăcácăcôngătyăgiaoăd chăcôngăkhaiătrongăgiaiăđo n 1990-2002, k t qu c ngă
cho th y r ng m c t năkhoăquáăđ s làmăhi u qu tàiăchínhăvàăho tăđ ng c aăcôngă
tyă kémă đi.ă
côngătyăth

ng th i,ă theoă Myersă vàă c ng s (2000) cho r ng trong th c t ,ă cácă
ngăcóăth gi măhàngăt năkhoămàăv năkhôngă nhăh

chính thôngăquaăcácăph

ngăphápănh :ăTh c hi năcác chi căl

khoă đúngă lúcă thôngă quaă h th ng b sung t đ ng,ă ch
Managed Inventory) ho călàăch
gi mă l

ngăđ n hi u qu tàiă
c qu nălýăhàngăt n

ngă trìnhă VMIă (Vendoră

ngătrìnhăhàngăt năkhoă kýăg i.ăCácăph

ngăphápă

ngă hàngă t nă khoă thànhă côngă b i vi c b sungă hàngă t n kho k p th i v i

thôngătinăt tăh n,ăđãăchoăth y vi c gi m m c t n kho hi u qu màăkhôngăgâyăthi t
h iăđ n ho tăđ ng.

Gi ngă nh ă s ngàyă t nă khoă bìnhă quân,ă m i quan h gi a s ngàyă ph i tr
bìnhăquânăvàăhi u qu tàiăchínhăc aăcôngătyăr t ph c t p, thi uărõăràng.ăM cădù,ătheo
Stewart (1995), vi c m r ng chu k thanhătoánărõăràngăs choăphépăcôngătyăgi ti n
lâuăh n,ăd năđ n c i thi n thanh kho n.ăTrongănghiênăc u c aăFarrisăvàăHutchisonă


13

(2002)ăsauăkhiăxemăxétăm i quan h gi a qu n tr chu i cung ngăvàădòngăti n d a
trênăvi cănghiênăc u b n sao d li uătàiăchínhăc a t ngătr
côngătyăb ngăph

ng h p c th c aăcácă

ngăphápăcase-examplesăc ngăchoăth y r ng ho tăđ ng c aăcôngătyă

t tă h nă khiă s ngàyă ph i tr bìnhă quână dàiă h n.ă Tuyă nhiên,ă theoă quană đi m c a
Fawcettă vàă c ng s (2010) khi m r ng chu k thanhă toán,ă côngă tyă bu c ph i b
chi t kh uăthanhătoánătr

căvàăcóăth làmăt n h i quan h c aăcôngătyăđóăv iănhàă

cung c p.ă Ngoàiă ra,ă Raghavană vàă Mishraă (2011)ă c ngă choă r ngă khiă nhàă cungă c p
thi u ti n m tăvìăchuăk thanhătoánăkéoădài, chu i cung ng t ng th cóăth ch uătácă
đ ngătiêuăc călâuădài.ă

ng th i,ătheoănghiênăc u c aăTimmeăvàăWanbergă(2011),ă

chu k thanhătoánăkéoădàiăh năc ngăcóăth bu c nh ngănhàăcungăc p c aăcôngătyă
cung c păcácăd ch v kémăh n,ă ng h quanăđi m cho r ng s ngàyă ph i tr bìnhă

quânăcàngăng năcàngăcóătácăđ ng c i thi n hi u qu ho tăđ ng c aăcôngăty.
iă sâuă vàoă nghiênă c u chi nă l

c qu n tr dòngă ti n,ă theoă nghiênă c u c a

Mossă vàă Stineă (1993)ă v 171ă côngă tyă bánă l giao d chă côngă khaiă c a M t n m
1971-1990 b ngăcáchăki m tra m i quan h gi a chu k ti n m t v iăcácăy u t nh
doanhăthu,ătàiăs n, t s thanh kho n, k t qu cho th y r ng chu k ti n m tăth
ng n

cácăcôngătyăl n. ShinăvàăSoenenă(1998)ăs d ng chu k th

ng

ngăm i thu nậ

Net Trade Cycle (NTC) đ ki m tra m i quan h qu n tr v nă luână chuy nă vàă l i
nhu n c aăcôngătyăb ngăcáchăs d ngăphânătíchăt

ngăquanăvàăh iăquyăđ i v i m t

m u l n g mă58.895ăcôngătyă M trongăgiaiăđo n 1975-1994, k t qu tìmăth y m i
quan h ngh ch bi n gi a chu k kinh doanh thu n c aăcôngătyăvàăkh n ngăsinhăl i.
CònătheoăChurchillăvàăMullinsă(2001)ăc ngăđãănghiênăc u b n sao d li uătàiăchínhă
c a t ngătr

ng h p c th c aăcácăcôngătyăb ngăph

th y r ng chu k kinhădoanhăc ngăcóăth đ
n ngăt ngătr

ngăphápăcase-examples cho

c s d ng nh ăth

căđoăxácăđ nh ti m

ng c a m tăcôngătyăvàăôngăc ngăchoăr ng k thu ti năbìnhăquânăcàngă

ng n s tácăđ ng c i thi năđ n hi u qu tàiăchính c aăcácăcôngăty.ăTheoănghiênăc u
m r ng c aă Farrisă vàă Hutchisonă vàoă n mă 2003ă t d li uă tàiă chính hàngă n mă t
1986-2001 c aă5884ăcôngătyă cácăngànhăb ngăph

ngăphápăđ i chi uăgiáătr trung

bìnhăchuăk ti n m t c aăcácăngànhăcôngănghi păđ u cho th y t m quan tr ng c a


14

chu k ti n m tăvàăth i gian trung v c a chu k ti n m tăđãăgi mătrongăgiaiăđo n
1986-2001.
Bàiănghiênăc u c a Deloof (2003) s d ng m t m u d li u g mă1.009ăcôngă
tyă phiă tàiă chínhă l n c a B trongă giaiă đo n 1992 ậ 1996,ă nghiênă c u m i quan h
gi aăcácăbi nădòngăti năvàăt ng thu nh p ho tăđ ng c aăcôngătyăb ngăph
t

ngăphápă

ngăquanăvàăh i quy, k t qu cho th y r ng k thu ti năbìnhăquân,ăs ngàyăt n kho

bìnhă quân,ă s ngàyă ph i tr bìnhă quână ng nă h năkhiă t ng thu nh p ho tă đ ng cao
h n,ăđ ng th iăôngăc ngătìmăth y m i quan h ngh ch bi n gi a chu k ti n m tăvàă
t ng doanh thu ho tăđ ng c aăcôngăty.ăÔngăc ngăchúăýăđ n m i quan h đ nhăh

ng

khôngă ch c ch n gi a qu nă lýă dòngă ti nă vàă hi u qu tàiă chínhă c aă côngă tyă v iă đ
xu t r ngăthayăđ i trong hi u qu tàiăchính c aăcôngătyăcóăth d năđ năthayăđ i trong
dòngăti n.ăTheoăđó,ăôngăchoăr ng vi c gi m l i nhu nălàăk t qu c a doanh thu th p
doătíchăt nhi uăhàngăt năkho,ăkhiă đóăkháchă hàngăcóăth mu năcóă nhi u th i gian
h năđ đánhăgiáăch tăl

ng s n ph mămàăh mua t côngăty.ă

ng th i,ăôngăc ngă

đ ngăýăv iăquanăđi m gi iăthíchălýădoăvìăsaoăkho n ph i tr dàiăh năl iăcóătácăđ ng
tiêuăc căđ n l i nhu n,ăđóălàădoăl i nhu n c aăcôngătyăkémăc n nhi u th iăgianăđ
thanhătoánăcácăhóaăđ n.
Ngoàiăra, Garcia-TeruelăandăMartinezăSolanoă(2007)ăc ngă ng h quanăđi m
trênă c aă Deloofă (2003)ă khiă nghiênă c uă cácă b ng ch ng th c nghi m m i quan h
gi a k thu ti năbìnhăquân,ăs ngàyăt năkhoăbìnhăquân,ăs ngàyăph i tr bìnhăquân,ă
chu k ti n m t vàăl i nhu n (t su t sinh l iătrênătàiăs n- ROA) b ngăcáchăs d ng
môă hìnhă hi u ng ng uă nhiên,ă hi u ng c đ nhă vàă phână tíchă đaă bi n thôngă quaă
nghiênăc u d li uătàiăchínhăhàngăn măc aă8872ăcôngătyăquyămôănh vàăv a

Tâyă

BanăNhaăgiaiăđo n 1996-2002. Bàiănghiênăc u c aăôngăcóănhi uăđi m m i so v i

cácă bàiă nghiênă c uă tr
tr

că đây,ă nóă cungă c p m t b ng ch ng th c nghi m choă cácă

ng h păcông ty v aăvàănh ,ăn iămàăvaiătròăc a v năluânăchuy n c ng r t quan

tr ng,ăbên c nhăđóălàăki măđ nhătínhăch c ch n c a k t qu đ

c th c hi n cho v n

đ n iăsinhăcóăth x y ra, m căđíchăđ ch c ch n r ng m i quan h đ

cătìmăth yălàă

doătácăđ ng c a chu k ti n m tălênăl i nhu n ch khôngăph iălàădoăng

c l i. K t


15

qu đ

cătìmăth yăc ngă ng h quanăđi m cho r ng t n t i m i quan h ngh ch bi n

cóăýăngh aăgi a l i nhu n vàăk thu ti năbìnhăquân,ăs ngàyăt năkhoăbìnhăquân,ăchuă
k ti n m t.ăQuaăđó,ăcácăcôngătyăv aăvàănh cóăth quanătâmăđ n qu n tr v năluână
chuy nă đ t ngă giáă tr côngă tyă b ng vi c gi m k thu ti nă bìnhă quân,ă s ngàyă t n
khoăbìnhăquân,ăchuăk ti n m tăđ n m tăgiáătr t i thi u h pălý.ăTuyănhiên,ăkhôngă

th xácănh n s ngàyăph i tr tác đ ngălênăl i nhu n, b iăvìăm i quan h nàyăcóăth
m tăđiăýăngh aăkhiătácăgi ki măsoátăv năđ n iăsinhăcóăth x y ra.
ng th i,ăGill,ăBigeră&ăNeilă(2010)ăc ngătìmăth y m i quan h ngh ch bi n
gi a chu k ti n m tăvàăl i nhu năcóăýăngh aăth ngăkêăd aătrên m uăquanăsátăg m
88ăcôngătyăniêmă y tătrênăSànăch ngăkhoánăNewăYorkăchoăgiaiăđo nă3ăn mă2005ậ
2007ăthôngăquaăph

ngăphápăh iăquyăcóătr ng s .ăEbbenăvàăJohnsonă(2011)ăc ngăđãă

nghiênăc u d li uătàiăchínhăhàngăn măc aă833ăcôngătyăbánăl vàăs n xu t

M ,k t

qu phânătíchăh i quy OLS cho r ngăcácăcôngătyăcóăth giaăt ngăhi u qu tàiăchính
b ngăcáchăgi m chu k ti n m t c aăcôngăty.ă
Vàă bàiă nghiênă c u g nă đâyă nh t c aă Kroesă vàă Manikas (2013) đãă s d ng
m t m u d li u b ng g mă1.233ăcôngătyăs n xu t b tăđ u t quýă3ăn mă2008ăđ n
quýă2ăn mă2011ăb ng ph

ngăphápă

căl

ng t ngăquátă(GEEs),ăph

ngăphápătácă

đ ng c đ nh vàăki măđ nhănhânăqu Granger,ăxemăxétăm i quan h gi a thayăđ i
cácăbi nădòngăti năđ

căđ i di n b i k thu ti năbình,ăs ngàyăt năkhoăbìnhăquân, s

ngàyă ph i tr bìnhă quân,ă chuă k ti n m tă vàă chuă k kinh doanh v i thayă đ i bi n
hi u qu tàiăchính c aăcôngătyăđ

căđ i di n b i bi năTobin’săq,ăk t qu cho th y

r ngătácăgi c ngă ng h quanăđi m v m i quan h ngh ch bi n gi a nh ng thay
đ i v qu n tr dòngă ti nă vàă hi u qu tàiă chính c aă côngă ty.ă Trongă khiă ki m tra
nh ngătácăđ ng theo th i gian c a s thayăđ i c aăcácăbi n,ătácăgi th y r ng thay
đ i nhi u trong chu k ti n m tăkhôngăcóăliênăquanăđ n s thayăđ i nhi u trong hi u
qu côngăty,ătuyănhiên s thayăđ i c a chu k kinhădoanhălàăm tăcôngăc t tăđ i v i
cácănhàăqu nălý,ăc s thayăđ i c a k thu ti năbìnhăquânăvàăs thayăđ i c a s ngàyă
t năkhoăbìnhăquânăc ngălàănh ngăcôngăc đoăl

ngătíchăc căđ qu n tr dòngăti n,

khi gi m kho n ph iă thuă vàă hàngă t nă khoă cóă th c i thi n hi u qu tàiă chínhă c a