Ô NHIỄM SÔNG TÔ LỊCH

LỜI CẢM ƠN

Chúng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã có những sự giúp đỡ để chúng
em hoàn thành đề tài này.
Chúng em xin bày tỏ lòng biết ơn đối với:
Cô giáo: Đặng Tùng Hoa- giảng viên môn học kĩ năng giao tiếp và làm việc
nhóm đã tận tình hướng dẫn chúng em trong suốt thời gian làm bài tiểu luận.
Cô giáo Nguyễn Thị Hương đã có nhiều sự giúp đỡ chúng em trong suốt quá
trình học.
Cuối cùng chúng em xin gửi lời cảm ơn các thầy cô giáo trong bộ môn Phát triển
kĩ năng đã tryền đạt cho chúng em những kĩ năng làm việc nhóm giúp chúng em có
thêm kinh nghiệm khi làm đề tài này.
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay vấn đề ô nhiễm môi trường đã và đang ngày càng trở nên nghiêm trọng ở việt
nam. Trên các phương tiện thông tin đại chúng hằng ngày , chúng ta dễ dàng bắt gặp
những hình ảnh , thông tin về việc môi trường bị ô nhiễm. Bất chấp những lời kêu gọi bảo
vệ môi trường, tình trạng ô nhiễm càng lúc càng trở nên nghiêm trọng.Theo một nghiên
cứu về chỉ số môi trường ổn định do trường đại học Yale(Mĩ) thực hiện, Việt Nam đứng
thứ hạng thấp nhất trong 8 nước Đông Nam Á.Từ nhiều năm nay,tình trạng ô nhiễm hệ
thống sông hồ trong khu vực nội thành Hà Nội Đã được báo chí và các cơ quan quản lí
nghiên cứu quan tâm. Chính quyền thành phố đã có nhiều nỗ lực trong việc quản lí và
khai thác giữ gìn hệ thống sông hồ. Tuy nhiên những nỗ lực của chính quyền và người
dân trong nhiều năm qua vẫn chưa đủ để giải quyết về thực trạng ô nhiễm trước mắt và
nguy cơ ô nhiễm nặng hơn trong tương lai.
Nhằm giúp mọi người thấy rõ hơn về thực trạng, và nguyên nhân gây ô nhiễm của một
dòng sông trong khu vực Hà Nội nhóm chúng tôi chọn chủ đề “Ô NHIỄM SÔNG TÔ
LỊCH”. Trong đề tài này chúng tôi nêu lên thực trạng, nguyên nhân và đề xuất một số giải
pháp thông qua các tài liệu liên quan mà chúng tôi thu thập được.
Bằng sự cố gắng của cả nhóm đã hoàn thành bài tiểu luận, nhưng chắc hẳn không tránh
khỏi thiếu sót. Chúng tôi mong nhân được sự đóng góp của các bạn để bài tiểu luận hoàn
chỉnh hơn.

Tóm tắt tiểu luận
Sông Tô Lịch là một dòng sông chảy qua thủ đô Hà Nội, ngày nay dòng sông đang đứng
trước nguy cơ ô nhiễm trầm trọng do quá trình đô thị hoa diễn ra nhanh ở Hà Nội. Chỉ
trên một đoạn sông dài chưa đầy 15km đã có hàng trăm cống nước thải ra dòng sông.
Ngoài ra dòng sông phải gánh chịu hàng chục loại rác thải do người dân vứt xuống dọc
sông.
Sự ô nhiễm của sông đã gây ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt của những người sông
ven sông, tác động không tốt đến hệ động thưc vật ở sông, ngoài ra sự ô nhiễm nguồn
nước đã tác động gián tiếp tới sức khỏe người dân thông qua hoạt đông sản xuất nông
nghiệp tại một số vùng. Chính quyền đã đưa ra một số giải pháp nhằm hạn chế sự ô nhiễm
nhưng vẫn chưa khả thi.
I. PHẦN MỞ ĐÀU
1.1 Lí do chọn đề tài
Để sinh viên phát huy được khả năng làm việc nhóm và tập làm quen với công việc làm
đề tài khoa học.Vấn đề ô nhiễm môi trường đang là mối quan tâm lớn của xã hội. các vấn
đề ô nhiễm đang từng ngày ảnh hưởng đến sức khỏe và các ngành kinh tế khác.
Sông Tô Lịch bị ô nhiễm đã làm mất đi mĩ quan của thủ đô Hà Nội, Hà Nội tự hào là thủ
đô ngàn năm văn hiến nhưng việc ô nhiễm của các con sông trong nội thành đã ảnh hưởng
ít nhiều về hình ảnh thủ đô trong con mắt ban bè quốc tế.
Việc giải quyết ô nhiễm là nhiệm vụ của các kĩ sư ngành thủy lợi.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu.
- Hiện trạng của sông Tô Lịch
- Nguyên nhân và hậu quả do ô nhiễm.
- Đề xuất một số giải pháp cải thiện ô nhiễm.
1.3 Phương pháp nghiên cứu
- Thu thập số liệu qua Internet
-Chụp ảnh và quan sát thực tế
-Thảo luận nhóm
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1 Giới thiệu về sông Tô Lịch

Trong các tài liệu xưa còn lại, dòng sông Tô lịch là linh hồn của kinh thành Thăng Long,
Hà nội. Dòng sông linh thiêng, Thần Tô Lịch từng làm Cao Biền khiếp vía, không trấn
yểm được hào khí của người Việt nam.Dòng sông từng được thông với hồ Tây và dòng
sông mẹ là sông Hồng. Sông Tô Lịch mang nguồn nước trong lành qua nhiều làng cổ
định cư lâu đời dọc dòng sông. Nước sông nuôi sống con người và mùa màng nông
nghiệp. Dòng sông mang sinh khí thiêng liêng, là yếu tố quan trọng khi chọn hướng cho
các công trình tín ngưỡng, văn hoá của các làng cổ dọc bờ dọc bờ sông.
Sông Tô vốn là con sông thiên nhiên, nhánh của sông Hồng, mang dòng nước phù sa
của sông Hồng tưới nhuần và bồi đắp cho ruộng đồng Thọ Xương, Vĩnh Thuận là các
huyện nội thành Hà Nội cùng với đồng ruộng hai huyện ngoại thành là Từ Liêm, Thanh
Trì và một vài xã của huyện Thanh Oai (Hà Tây) khi nó dồn nước vào sông Nhuệ. Con
sông ấy thủa xưa đầy ắp nước, lòng sông rộng, chảy từ Hà Khẩu, phía nam Ô Quan
Chưởng cạnh chợ Gạo ngày nay chảy lên phía Bắc qua Thụy Khuê đến địa phận làng
Hồ Khẩu thì tiếp nhận thêm nước sông Hồng qua Hồ Tây, qua cửa Hồ, chảy nhập vào
với sông Tô, chảy lên ngã ba chợ Bưởi nhập dòng với sông Thiên Phù tạo thành bến
Giang Tân tấp nập thuyền mành qua lị. Đến đó, sông rẽ sang phía Tây tới Cầu Giấy thì
chia làm hai nhánh. Một xuống phía Nam, qua Cống Vị, Giảng Võ... một chảy qua Từ
Liêm, Thanh Trì chảy vào sông Nhuệ qua ngã ba Hà Liễu. Sông mang tên một thủ lĩnh
dược thờ là Thành Hoàng đất Long Đỗ, gọi là Tô Lịch.
Sông còn có nhiều tên khác như: Lai Tô, Lương Bái, Địa Bảo. Các tên đó có tên do dân
gian đặt, có tên do bọn phong kiến xâm lược áp đặt, nhưng tên Tô Lịch đã đi vào lịch
sử, âm vang lên từ thế kỷ thứ 6 khi Lý Nam Đế dùng tre gỗ đắp thành Tô Lịch đánh
quân Lương, xưng đế lập quốc hiệu là nước Vạn Xuân. Cái tên ấy đã vào sử, vào thơ ca
sống mãi với Kinh đô Thăng Long chung thủy như một lời thề lứa đôi:
Bao giờ lở núi Tản Viên
Cạn sông Tô Lịch chẳng quên lời nguyền
Con sông ấy đã đi vào đời sống dân gian:
Sông Tô nước chảy quanh co
Cầu Đông sương sớm, quán giò trăng khuya.
Đó là con sông vàng, sông bạc, sông buôn, sông bán, thuyền mành chen vai sát cánh,

con sông kinh tế và cũng là con sông văn hóa như sách "Hà Nội nghìn xưa" đã miêu tả:
Nước sông Tô vừa trong vừa mát
Em ghé thuyền đỗ sát thuyền anh
2.2 Hiện trạng sông Tô Lịch
Ở bất kì đoạn nào cũng thấy dòng sông nước đen ngòm,bốc mùi hôi thối, tanh khẳm vô
cùng khó chịu. Dọc hai bên bờ sông thi thoảng lại có những đống rác thải bừa bãi,
những cống xả nước từ khu dân cư. Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà
Nội. Sông Tô Lịch có hơn 10 cửa xả lớn thu gom nước thải, khoảng 200 cống tròn
đường kính 300-1.800mm và hàng nghìn cống nhỏ dân sinh đổ ra sông. Trung bình một
ngày đêm, sông Tô Lịch tiếp nhận trên 100.000m3 nước thải sinh hoạt và côngnghiệp.
Trong đó, có đến khoảng 1/3 là nước thải công nghiệp chưa qua xử lý. Theo Sở Tài
nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội, tổng lượng nước thải sinh hoạt và nước thải
sản xuất công nghiệp ở khu vực nội thành khoảng 500.000 m3/ngày - đêm. Toàn bộ
lượng nước thải này đều tiêu thoát qua hệ thống cống và 4 sông tiêu chính là Tô Lịch,
Lừ, Sét và Kim Ngưu. Nước thải từ hoạt động sản xuất, bệnh viện và cơ sở dịch vụ chứa
nhiều chất gây ô nhiễm chưa được xử lý, chiếm tới 90% tổng lượng nước thải công
nghiệp và dịch vụ trên toàn TP xả thẳng vào nguồn nước mặt.
Con sông Tô Lịch có chiều dài 14,4km bắt đầu từ hồ Tây chảy qua chợ Bưởi, cầu Giấy,
cầu Mới và đổ vào sông Nhuệ qua đập Thanh Liệt. Đây là con sông thoát nước chính
trong thành phố Hà Nội. Dọc theo tuyến sông là cả ngàn ống cống lớn nhỏ ngày đêm xả
nước thải sinh hoạt từ các hộ dân, các cơ sở sản xuất, bệnh viện, chợ búa... ra sông.
Những khu dân cư giáp các bờ sông hầu hết đều không thể đón gió từ sông thổi vào,
nhất là vào mùa khô. Năm 1996, tại đoạn sông Tô Lịch chảy qua cầu Mới (Ngã Tư Sở)
có người đi xe máy ngã xuống sông, dù không va đập nhưng vẫn tử vong vì lòng sông
không phải là nước mà là chất bầy nhầy như bùn loãng. Phải mất nhiều ngày người ta
mới tìm thấy xác nạn nhân. Ít năm trước đây, chính quyền thành phố thực hiện dự án
nạo vét một số con sông nội thành. Khi vét bùn, người ta đã tìm thấy cả một thế giới
“âm phủ” dưới lòng sông. Đó là bàn ghế, dao, súng, xô chậu, đồ thờ, dép mũ, xe đạp, xe
máy, đầu lâu người, xương người, xương trâu ngựa, ống tiêm, chai lọ, sách vở... không
thiếu thứ gì.

Cũng theo bộ Tài nguyên - Môi trường, hầu hết các con sông thuộc nội thành Hà Nội
đều nhiễm khuẩn hữu cơ vượt gấp từ 3 tới 5 lần mức cho phép; đối với nước thải sinh
hoạt thì mức độ vượt tiêu chuẩn vượt tới hàng chục lần, thậm chí hàng trăm lần. Sông
Tô Lịch đã có dấu hiệu ô nhiễm kim loại nặng, vào mùa khô mức độ ô nhiễm càng trở
nên trầm trọng. Nước sông Tô Lịch vào mùa khô, hàm lượng oxi hòa tan (DO) thấp hơn
2,31 lần so với tiêu chuẩn, nhu cầu oxi sinh học (BOD5) vượt tiêu chuẩn cho phép 7,13
lần, nhu cầu oxi hóa học (COD) vượt 9,86 lần, tổng chất rắn lơ lửng (TSS) vượt 2,11
lần, hàm lượng nitơrat (NO3 ) vượt 1,64 lần. Lượng ôxy hóa học trong nước vượt từ 7
tới 8 lần; ôxy sinh học vượt 7 lần. Lượng khuẩn coliform trong nước cũng cao hơn tiêu
chuẩn cho phép nhiều lần. Theo quan trắc của Sở TN&MT, vào mùa khô năm 2008,
hàm lượng ô-xi hòa tan (DO) thấp hơn so với tiêu chuẩn cho phép (TCCP) 2,5 lần, nhu
cầu ô-xi hóa học (COD) vượt quá TCCP trung bình 4,2 lần, hàm lượng a-mô-ni-ắc
(NH4+) vượt quá TCCP trung bình 17,3 lần, hàm lượng chất tẩy rửa vượt quá TCCP
trung bình 6,5 lần, tổng số coliform vượt quá TCCP trung bình hơn 9.550 lần… Vào
mùa mưa, mức độ ô nhiễm có giảm đi song nước sông Tô Lịch vẫn bị ô nhiễm
nặngNước ở sông Tô Lịch có màu đen, có váng, cặn lắng.
Sông tô lịch ngày xưa vốn là một con sông khá rộng, có làn nước trong xanh và thuyền
bè có thể qua lại được. Thế mà nay , lòng sông cứ ngày càng thu hẹp dần , nước chảy lờ
đờ chẳng khác nào con mương. Có những đoạn sông người dân đóng cọc sát bờ để cơi
đất.Có gia đình còn bắc những cầu tre tạm bợ để làm lối đi về. Nước sông đen ngòm
mang theo chất thải từ thành phố, ra đến chợ Vĩnh Tuy lại được tiếp thêm rác thải xả
trực tiếp đến dòng sông. Có chỗ bèo lẫn túi ni- lông, gây ùn tắc. cống rãnh từ các gia
đình đổ thẳng ra sông.người ta còn làm cá,mổ thịt gia súc,gia cầm…trên những chiếc
ván bắt ở bờ sông rồi đem ra chợ.mọi thứ nước rửa đều đổ trực tiếp xuống dòng sông
Mức độ ô nhiễm của sông được đánh giá là rất nghiêm trọng với các chỉ số vượt tiêu
chuẩn cho phép rất nhiều lần, hoàn toàn không thể sử dụng trong sinh hoạt, sản xuất,
trồng trọt. Từ nhiều năm nay, dòng sông chết này bốc mùi hôi thối rất khó chịu, gây bức
xúc những hộ dân sống dọc hai bờ sông.
2.3 Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ô nhiễm ở sông Tô Lịch chính là tốc độ tăng dân cư quá nhanh, nhiều

nhà máy, xí nghiệp đã xả nước thải sinh hoạt, nước thải côngnghiệp xuống sông. Chỉ
với một đoạn ngắn từ đường Bưởi tới Cầu Giấy có hơn trăm cống xả lớn, nhỏ đổ xuống
con sông Tô Lịch. Theo nhiều tài liệu thì đoạn sông nối dòng sông Tô Lịch và nước hồ
Tây, sông Hồng bị cắt đứt trong thời gian thực dân pháp tiến hành mở rộng và quy
hoạch thành phố. Từ sau giải phóng và đặc biệt trong thời mở cửa những năm 80, chủ
trương đô thị hoá và mở rộng thành phố ngày càng thu hẹp đất nông nghiệp hai bên bờ
sông Tô lịch. Nhiều ao hồ nước đã từng đóng vai trò gom nước thải sinh hoạt lọc, trung
chuyển nước thải trước khi đổ ra sông đã bị lấp. Mật độ dân cư, sản xuất, công nghiệp
ngày càng tăng dày đặc hai bên bờ sông Tô Lịch.
Một nguồn tài liệu khác cho thấy: Hầu hết các sông hồ ở các thành phố lớn như Hà Nội
và Thành phố Hồ Chí Minh, nơi có dân cư đông đúc và nhiều các khu công nghiệp lớn
này đều bị ô nhiễm. Phần lớn lượng nước thải sinh hoạt (khoảng 600.000 m
3
mỗi ngày,
với khoảng 250 tấn rác được thải ra các sông ở khu vực Hà Nội) và công nghiệp
(khoảng 260.000 m
3
và chỉ có 10% được xử lý) đều không được xử lý mà đổ thẳng vào
các ao hồ, sau đó chảy ra các con sông lớn tại Vùng Châu thổ Sông Hồng và Sông Mê
Kông. Ngoài ra, nhiều nhà máy và cơ sở sản xuất như các lò mổ và ngay cả bệnh viện
(khoảng 7000 m
3
mỗi ngày, và chỉ có 30% là được xử lý) cũng không được trang bị hệ
thống xử lý nước thải. Nhiều ao hồ và sông ngòi tại Hà Nội đã bị ô nhiễm nặng. Đáng
lưu ý là hệ thống hồ trong Công viên Yên Sở, được coi là thùng chứa nước thải của Hà
Nội với hơn 50% lượng nước thải của Hà Nội. , nước thải sinh hoạt không có hệ thống
xử lý tập trung mà trực tiếp xả ra nguồn tiếp nhận (sông, hồ, kênh, mương). Mặt khác,
còn rất nhiều cơ sở sản xuất không xử lý nước thải, phần lớn các bệnh viện và cơ sở y tế
lớn chưa có hệ thống xử lý nước thải; một lượng rác thải rắn lớn trong thành phố không
thu gom hết được… là những nguồn quan trọng gây ra ô nhiễm nước.

Hiện nay, mức độ ô nhiễm trong các kênh, sông, hồ ở các thành phố lớn là rất nặng. Ở
thành phố Hà Nội, 3; chỉ số BOD, oxy hoà tan, các chất NH4, NO2, NO3 ở các sông,
hồ, mương nội thành đều vượt quá quy định cho phép,lượng rác thải lên tới gần 4.000
tấn/ngày; chỉ có 24/142 cơ sở y tế lớn là có xử lý nước thải; khoảng 3.000 cơ sở sản
xuất gây ô nhiễm thuộc diện phải di dời.
III. Hậu quả.
Mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc cả một vùng.Nước sông Tô Lịch màu đen ngòm và bốc
mùi khó chịu, ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân sống hai bên ven bờ.
Người dân sử dụng nước ô nhiễm từ con sông không qua xử lý dễ mắc các bệnh đường
ruột, bệnh ngoài da. Theo kết quả điều tra của Trường ĐH Y Hà Nội về "tình trạng bệnh
tật do nguồn nước sông Nhuệ ở Hoàng Tây và Nhật Tây, huyện Kim Bảng thì có tới
20% trẻ em dưới 5 tuổi ở đây mắc các bệnh đường ruột, 86% trẻ mắc bệnh giun đũa,
76% mắc bệnh giun tóc; 60% dân số của huyện này nhiễm bệnh về mắt, 20% nhiễm
bệnh ngoài da, 53% nhiễm bệnh phụ khoa...".
Theo đánh giá của chuyên gia, trong các loại chất thải nguy hại (chất thải công nghiệp
nguy hại và chất thải y tế) là mối hiểm họa đặc biệt. Chất thải rắn đã ảnh hưởng rất lớn
đến sức khỏe cộng động; nghiêm trọng nhất là đối với dân cư khu vực làng nghề, gần
khu công nghiệp, bãi chôn lấp chất thải và vùng nông thôn ô nhiễm chất thải rắn đã đến
mức báo động.
Nhiều bệnh như đau mắt, bệnh đường hô hấp, bệnh ngoài da, tiêu chảy, dịch tả, thương
hàn,… do loại chất thải rắn gây ra.
Một số vùng người dân dùng nước sông Tô Lịch để tưới rau, nguy cơ mắc một số bệnh
do một số chất nằm trong nước là rất cao. Dưới dây là bảng tóm tắt các chất gây ô
nhiễm thường gặp trong nước và tác hại của chúng đến sức khỏe con người
Chì : Bệnh thận, thần kinh
Amoni, Nitrat, Nitrit : Bệnh xanh da, thiếu máu, gây ung thư
Natri (Na):Bệnh cao huyết áp, bệnh tim mạch
Lưu huỳnh (S) :Bệnh về đường tiêu hoá
Kali (K) Cadimi :Bệnh thoái hoá cột sống, đau lưng
Hợp chất hữu cơ, thuốc trừ sâo, diệt côn trùng, diệt cỏ, thuốc kích thích tăng trưởng,

thuốc bảo quản, phốt pho v.v :Gây ngộ độc, viêm gan, nôn mửa. Tiếp xúc lâu dài sẽ gây
ung thư nghiêm trọng các cơ quan nội tạng.
Chất tẩy trắng:
· Xenon peroxide, sodium percarbonate :Gây viêm đường hô hấp
Vi trùng các loại ;Các bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi trùng
Kim loại nặng các loại:
· Titan :Đau thần kinh, thận, hệ bài tiết.