Thảo luận nhóm
Câu 4: Nguyên lí cơ bản về quá trình sinh sản của cá
trong điều kiện tự nhiên và nhân tạo? Vai trò của kích dục
tố trong sinh sản nhân tạo cá?
GVHD: Ths. Võ Ngọc Thám
Nhóm thực hiên : 2
Nội dung
I.
Những nguyên lý cơ bản về quá trình sinh sản của cá
trong điề kiện tự nhiên và nhân tạo
1. Trong điều kiện tự nhiên
2. Trong điều kiện nhân tạo
3. Một số yếu tố ảnh hưởng tới quá trình sinh sinh sản
của cá
II.
Vai trò của kích dục tố trong sinh sản nhân tạo cá
I. Những nguyên lý cơ bản về quá trình sinh sản của
cá trong điều kiện tự nhiên và nhân tạo
1. Trong điều kiện tự nhiên
Cá là loài động vật có nhiệt độ
cơ thể thay đổi theo nước, chịu
ảnh hưởng rất lớn bởi điều
kiện sinh thái và tác động tích
cực của điều kiện sinh lý trong
quá trình thành thục, di cư sinh
sản, rụng trứng và đẻ trứng
Quá trình sinh trưởng và phát
dục thành thục sinh dục của cá
cái chi phối rất lớn của các yếu
tố bên trong (sinh lý) và bên
ngoài (sinh thái) cơ thể
Sơ đồ biểu diễn Nguyên lý cơ bản về quá trình sinh
sản của cá trong điều kiện tự nhiên
các yếu tố sinh thái
Các cơ quan ngoại
cảm
Trung khu thần
kinh
(Hypothalamus)
Tuyến yên
(Hypophysis)
Tuyến sinh dục
2. Trong điều kiện nhân tạo
Các yếu tố sinh thái trong điều
kiện nhân tạo không đáp ứng đủ
được như ngoài tự nhiên nên
quá trình sinh sản của cá cần có
sự tác động của con người thông
qua sử dụng kích dục tố làm
tăng hàm lượng hoocmone để
kích thích sự phát dục của cá
Nguyên lý cơ bản của quá trình sinh sản trong điều kiện nhân tạo
Các yếu tố sinh
thái
Các cơ quan
ngoại cảm
Trung khu thần kinh
(Hypothalamus)
Kích dục tố
Hệ tuần hoàn
Tuyến yên
(Hypophysis)
Tuyến sinh dục
Đẻ trứng
3. Các yếu tố sinh thái tác động đến quá trình sinh
sản của cá
3.1 Nhiệt độ nước
Quá trình sinh sản của cá tuân theo quy luật tổng nhiệt.
Quá trình rụng trứng và đẻ trứng của cá chỉ xảy ra
trong những điều kiện nhất định của môi trường
3.2. Oxy hòa tan
Trong tự nhiên
Trong tự nhiên vai trò oxy ít
được nhắc tới bởi vì vào mùa
sinh sản của cá các yếu tố thuận
lợi cho sinh sản đã kéo theo sự
thuận lợi của oxy
Trong nhân tạo
Yếu tố này đặc biệt được chú
trọng
Hàm lượng oxy hòa tan thấp sẽ
không kích thích cá đẻ mặc dù
trứng đã rụng
3.3. Độ pH
Mỗi loài cá có giá trị pH thích
hợp khác nhau cho quá trình
sinh sản
Nhìn chung pH thich hợp cho
các loài cá thường ở 7.5 - 8
3.4 Mực nước và lưu tốc
Mỗi loài cá có mực mực nước khác nhau để sinh sản:
trong điều kiện nhân tạo ở mực nước 0.5-1m là các loài cá
Mè trắng, trắm cỏ có thể đẻ trứng bình thường. Cá Rô
đồng, cá Sặc rằn đẻ trên đồng ruộng với mực nước không
cao (0.2-0.5m)
Một số loài thì sinh sản trong điều kiện có lưu tốc dòng
chảy lớn đặc biệt là các loài đẻ trứng bán trôi nổi
3.5. Ánh sáng
Nói đến màu sắc ánh sáng, một số tác giả coi màu vàng
nhạt là màu thuận lợi cho quá trình sinh sản của các
Có thể cho rằng ánh sáng nhẹ thích hợp hơn ánh sáng
mạnh hoặc ánh sáng quá yếu
Trong điều kiên nhân tạo nên khống chế ánh sáng để cá đẻ
vào sáng sớm hoặc chiều tối mà ánh sáng có cường độ yếu
3.6. Chất đáy
Ảnh hưởng rất lớn tới quá trình sinh sản của
những loài cá đẻ trứng dính: cá bống tượng, cá
tra, cá chép…..
II. Vai trò của kích dục tố trong sinh sản
nhân tạo
Hoocmone là sản phẩm của tuyến nội tiết. Mỗi tuyến nôi
tiết sinh ra 1 loại hoocmone khác nhau và có vai trò khác
nhau. Bản chất của hoocmone thường là protein và lipid
Tuyến yên là tuyến nội tiết trung tâm, nó tiết ra nhiều loại
hoocmone có chức năng khác nhau, trong đó chức năng
quan trọng nhất là kích thích quá trình sinh sản
Trong sản xuất giống nhân tạo việc tạo cho cá những điều
kiện sinh thái như ở ngoài tự nhiên là không làm được.
Chính vì vậy mà việc sử dụng KDT để kích thích cá đẻ
được dùng phổ biến và cho hiệu quả cao.
KDT làm tăng cao hàm lượng hoocmone trong cơ thể cá
kích thích thành thục tuyến sinh dục, kích thích rụng trứng
và đẻ trứng.
Sử dụng KDT ta có thể chủ động về mặt thời gian, thời
điểm bố trí sinh sản và kích thích cá đẻ đồng loạt , đẻ róc,
cho tỷ lệ đẻ, tỷ lệ trứng thụ tinh, tỷ lệ nở, sức sinh sản tuyệt
đối rất cao
Một số kích dục tố
HCG : thúc đẩy quá trình rụng trứng và đẻ trứng cho cá
Não thùy thể : chứa hoocmone sinh dục
LRHa : gây rụng trứng tốt cho cá nhưng thời gian hiệu
ứng và thời gian cá tái thành thục kéo dài hơn khi sử dụng
các loại KDT khác
Ovaprim : làm tăng hàm lương steroid, cho phép trứng
chín để sinh sản
Ovatide : thuốc làm rụng trứng