TÀI LIỆU THIẾT bị MAY CÔNG NGHIỆP hệ THỐNG bôi TRƠN hệ THỐNG NHẢ CHỈ dẫn CHỈ hệ THỐNG CUNG cấp CHỈ cơ cấu cắt vải và cắt CHỈ

BÀI 8: CÁC HỆ THỐNG VÀ CƠ CẤU KHÁC TRONG MÁY MAY

IX. Hệ thống bôi trơn:
- Khi máy hoạt động thì bơm dầu cũng hoạt động theo. Dầu được bơm hút từ bể
chứa qua lưới lọc tới ống đẩy dầu và các van điều chỉnh bôi trơn các bộ phận trong máy.
Dầu thừa ở phần đầu máy được bơm hút qua ống hút dầu thừa để trở về.
- Trong tất cả các loại thiết bò, đều phải trang bò hệ thống bôi trơn. Trong thiết bò
may hiện nay, thường được áp dụng các hình thức bôi trơn như:
Bôi trơn bằng phương pháp thủ công: dùng bình dầu để tra dầu vào các vò trí cần bôi
trơn trên máy, thường sử dụng trong loại máy gia đình có tốc độ thấp. Tại các vò trí quan
trọng như ổ trục chính, để ngăn không cho bụi rơi vào, người ta sử dụng lỗ tra dầu như
hình vẽ. Khi cần tra dầu, ta ấn vào bình dầu, đè viên bi xuống. Khi tra xong, lò xo bò đẩy
lên che kín lỗ tra dầu.
1. Bôi trơn bằng ly tâm: bôi trơn bằng phương pháp bắn toé dầu, bánh răng (b) được
ngâm một phần trong bể dầu, khi quay dầu được toé lên các vò trí cần bôi trơn. Ưu điểm
của phương pháp này là chi tiết máy được bôi trơn liên tục.
2. Bôi trơn bằng thẩm thấu: phương pháp này dựa vào tính mao dẫn của dầu. Ưu điểm
là dầu được lọc sạch và bôi trơn liên tục.
3.Bôi trơn bằng bơm dầu tự động: sử dụng trong máy may tốc độ trung bình cao (V >
5000 mũi/phút) bơm dầu là dạng bơm bánh răng hoặc bơm cánh quạt. Dầu trong bể
được bơm dầu hút vào vỏ bơm rồi đẩy tới nơi cần bôi trơn theo các đường ống.


XI. Hệ thống nhả chỉ – dẫn chỉ:
Bao gồm tất cả các chi tiết có chức năng tạo điều kiện tốt nhất để chỉ đi vào máy
và tạo thành mũi may được thuận tiện, đầy đủ và chính xác nhất.
Cọc chỉ làm nhiệm vụ đỡ cuộn chỉ để cho chỉ được tháo ra khỏi cuộn chỉ một cách
dễ dàng. Trên cọc chỉ có các chi tiết, đóa đỡ cuộn chỉ, ty cắm cuộn chỉ và máy đỡ chỉ.

Cuộn chỉ phải được đặt trên cọc chỉ sao cho chỉ có thể tháo ra thuận lợi nhất,
không bò vướng mắc, không bò cản trở làm ảng hưởng đến quá trình tạo mũi và chất

lượng mũi may, có thể gây đứt chỉ.
Yêu cầu kỹ thuật đối với cọc chỉ là ty cắm cuộn chỉ phải được đặt thẳng đứng, có
đường tâm trùng với mắc dẫn chỉ.
Độ cao thấp của đóa đỡ cuộn chỉ phải tuỳ thuộc vào độ lớn của cuộn chỉ mà điều
chỉnh cho thích hợp. Khoảng cách đỡ chỉ và mấu đỡ chỉ càng xa thì càng dễ tháo chỉ,
nhưng nếu quá xa thì đoạn chỉ lên mắc dẫn dễ bò mất ổn đònh.
Với những cuộn chỉ to, có dạng côn, thì khoảng cách giữa các mắc dẫn đến đóa đỡ
cuộn chỉ phải cao hơn đỉnh hình côn (A).
Tạo nên đường đi của chỉ từ cọc chỉ vào bộ phận tạo mũi các mắc dẫn tạo cho chỉ
có 1 lực căng nhất đònh trước khi đi vào cụm đồng tiền. Ngoài ra, vò trí của các mắc dẫn
chỉ có thể thay đổi để điều chỉnh lượng chỉ đi vào và điều hoà chỉ. Hướng đi của chỉ theo
các mấu dẫn còn nhằm để điều chỉnh độ se chỉ, tránh cho chỉ khi đi vào máy không bò
xoắn lại hay bò tơi ra ở từng nơi một. Vì vậy ta phải xâu chỉ theo đúng tài liệu hướng dẫn
và các mắc dẫn phải trơn bóng, không xước, rỉ.
Nhờ lực căng ban đầu do các mắc chỉ tạo ra, nên cụm đồng tiền chỉ chủ yếu chỉ
làm nhiệm vụ hiệu chỉnh lực căng chỉ, do đó đồng tiền làm việc nhẹ hơn và ít ảnh hưởng
xấu đến chỉ.
Do độ đàn hồi của chỉ cũng có ảnh hưởng đến độ tiếp chỉ từ cuộn vào kim, nên
đối với lượng chỉ có độ đàn hồi lớn ( như chỉ sợi tổng hợp) thì phải tăng lượng tiếp chỉ
lên một ít bằng cách làm thay đổi vò trí các mắc dẫn chỉ.
Ởû máy may bằng một kim mũi thắt nút, do chỉ dùng một chỉ trên và do chi tiết
điều hòa chỉ (cò giật chỉ) hoạt động hiệu quả nên việc dẫn dắt chỉ không gây ảnh hưởng
lớn đến quá trình tạo mũi. Có thể không dùng hệ thống cọc chỉ, mà dùng cuộn chỉ nhỏ
lắp trực tiếp trên máy.
XII . Hệ thống điều hòa và cung cấp chỉ


Để có mũi may đúng kỹ thuật thì việc kim tạo thành vòng chỉ và chi tiết bắt mũi
vào lấy vòng chỉ của kim chính xác mối chỉ là một phần của quá trình tạo mũi. Tiếp
theo sau đó mũi chỉ phải được thắt chặt đúng hình dạng, vò trí trên sản phẩm. Trong khi

lượng chỉ tiêu thụ cho mỗi mũi may từ 4 đến 5 mm cho mũi may thắt nút, 10 – 15 mm
cho mũi may mắc xích kép thì lượng chỉ cần thiết phải lưu thông trong quá trình tạo mũi
thường lớn hơn nhiều lần (120 mm cho mũi may thắt mút, ở mũi mắc xích thì ít hơn)
lượng chỉ lưu thông này phụ thuộc vào dạng mũi may, kết cấu chi tiết bắt mũi. Như vậy,
phải có sự điều hòa lượng chỉ này. Việc điều hòa trong quá trình tạo mũi rất quan trọng.
Phải đảm bảo cung cấp đủ chỉ cho việc bắt mũi, khi bắt mũi rồi thì phải thu hồi lượng
chỉ dư về để thắt chặt mũi may và tiếp thêm chỉ từ cuộn vào cho quá trình tạo mũi tiếp
thêm chỉ vào cho quá trình tạo mũi tiếp theo sau.

1. Cơ cấu tay quay – Cần lắc:
Cơ cấu này ứng dụng từ cơ cấu 4 khâu bản lề
AD: giá
AB: khâu dẫn
Đặc điểm chuyển động của cơ cấu này trong trường hợp khâu dẫn (1) quay, khâu
(3) xoay lắc là: khâu (10) quay đều, khâu (3) xoay lắc không đều; tăng kích thước khâu
(1) thì cung xoay lắc của khâu (3) cũng tăng.
Sơ đồ nguyên lý 1 dạng cò giật chỉ biên quay – cần lắc.
- Kết cấu: óc máy (1) gắn chặt ttre6n trục chính (O 1), trên óc máy gắn chốt khủy
cò (O4), một đầu cò giật chỉ nối với óc máy bằng khớp bản lề của chốt (O 4) tay cò (3)
nối với thân máy bằng khớp bản lề (O3)
1Óc máy
2Cò giật chỉ
3Tay cò
a: cò giật chỉ đi xuống cung cấp chỉ cho kim tạo mũi.


b: quang x đường này cò giật chỉ có tác dụng rút chỉ thừa về và thắt dần mũi
may.
x: khoảng chuyển động tương ứng với lượng chỉ tiêu hao cho mỗi mũi may. Khi
cò giật chỉ đi lên trong khoảng x thì chỉ được kéo thêm từ cuộn chỉ vào đồng thời

thắt chặt mũi may vừa được tạo thành.
y: hành trình cò giật chỉ
z: quỹ đạo chuyển động của đầu cò
- Óc máy có tác dụng như khâu dẫn (1) khoảng cách từ trục chính đến chốt khủy
cò là kích thước khâu dẫn (1). Ở phần nhiều máy, khoảng cách này không thay đổi nên
hành trình cò (y) là cố đònh. Có loại máy chỉnh được khoảng cách này như Textima 8332
thì hành trình cò cũng tăng hoặc giảm theo, dẫn đến khoảng x cũng thay đổi nên lượng
chỉ cung cấp cho mỗi mũi may cũng thay đổi. Ở những máy khác, để thay đổi lượng chỉ
cung cấp thì ta điều chỉnh vò trí các mắc dẫn chỉ.
Nguyên lý hoạt động: khi trục chính quay, thông qua óc máy ( khâu dẫn 1) cò (2)
tay cò (3) làm đầu cò có chuyển động lên xuống. Khi kim đi xuống và mỏ ổ bắt và nới
rộng vòng chỉ kim thì đầu cò đi xuống từ từ thả chỉ xuống cho kim. Khi mỏ ổ nhả vòng
chỉ ra thì đầu cò rút lên nhanh để rút lượng chỉ thừa về, thắt chặt mũi may và kéo thêm
chỉ từ cuộn vào tốc độ đi lên gấp 2 lần tốc độ đi xuống.
Ứng dụng: do cơ cấu chỉ sử dụng các khớp bản lề nên ít ma sát, vận tốc trung bình
v < 5000 mũi/phút.
2. Cơ cấu Cu – lít:
Kết cấu: óc máy (1) gắn chặt trên trục chính (O1). Chi tiết (2) có dạng ống, được
gắn vào ốc máy bằng khớp bản lề (O2). Cò giật chỉ (3) có dạng tay đòn kép, một phần
có dạng trụ tròn, trượt được trong ống (2). Cò được bắt trực tiếp vào thân máy bằng khớp
bản lề (O3).
Nguyên lý hoạt động: khi trục chính quay, thông qua ốc máy (1), ống (2) làm cò (3)
xoay lắc quanh khớp (O3). Đầu cò chuyển động theo một cung tròn, đi xuống chậm, đi
lên nhanh.
Ứng dụng: thường được dùng trong loại mát có ổ quay ngửa, vận tốc trung bình v =
4000 mũi/phút.
3. Cơ cấu dùng cam óc (cam thùng):
Óc máy (2) đồng thời là cam điều khiển cò giật chỉ. Loại này có cấu tạo đơn giản
nhưng con lăn (3) dễ bò mòn, dạng này chỉ dùng ở máy tốc độ thấp như máy hia đình (v
< 1200 mũi/phút).

Nguyên lý hoạt động: khi trục chính quay, cam óc quay, con lăn (3) nằm trong rãnh
cam nhận cuyển động dọc trục chính, tạo nên chuyển động xoay lắc lên xuống của cò
giật chỉ tốc độ và hành trình cò do cam rãnh quyết đònh.
XIII. Cơ cấu cắt vải:
Trên máy may công nghiệp hiện đại có thể trang bò máy cắt vải, trong quá trình
may, nó sẽ cắt cạnh bên phải của vải. Trang bò cắt ở máy may chần đúp Textima có thể
điều chỉnh để cắt hoặc ngừng cắt tại cần điều khiển bằng tay. Khoảng cách cắt tại có
thể thay đổi từ 2,5; 3,2; 4,0 mm; 5,0 mm; 6,3 mm. Khi sử dụng thiết bò cắt phải thay đổi


tấm kim, chân vòt và chỉnh lại dao trên. Ngoài ra, còn có tâm bảo vệ và tự động hạ
xuống khi máy tự động cắt.
XIV. Cơ cấu cắt chỉ:
Trên các máy hiện đại có trang bò cơ cấu kéo cắt chỉ, điều khiển bằng điện tử.
Cơ cấu kéo cắt chỉ của máy may JUKI DDL 5550-6: