CHƯƠNG 4 THUẬT TOÁN xây DỰNG MIỀN làm VIỆC ổn ĐỊNH của hệ THỐNG điện có sơ đồ PHỨC tạp TRONG mặt PHẲNG CÔNG SUẤT

1

CHỈÅNG 4

THÛT TOẠN XÁY DỈÛN G MIÃƯN LM VIÃÛC
ÄØN ÂËNH CA HÃÛ THÄÚN G ÂIÃÛN CỌ SÅ ÂÄƯ
PHỈÏC TẢP TRONG MÀÛT PHÀĨN G CÄNG SÚT

4.1 - PHÁN TÊCH ÄØN ÂËNH TÉNH CA HÃÛ THÄÚN G ÂIÃÛN CỌ
SÅ ÂÄƯ PHỈÏC TẢP ÂANG VÁÛN HN H .
Nhỉ trãn â nãu, váún âãư cáưn quan tám khi phán têch äøn âënh ca HTÂ
lục váûn hnh khäng phi l xạc âënh xem HTÂ cọ äøn âënh hay khäng, m cáưn
âạnh giạ hãû thäúng âang cọ mỉïc âäü äøn âënh nhỉ thãú no v khi thäng säú thay
âäøi thç úu täú no l nguy hiãøm nháút cọ thãø gáy ra máút äøn âënh. Biãûn phạp no
ci thiãûn âỉåüc tênh äøn âënh, náng cao âäü dỉû trỉỵ.
Cạc tiãu chøn thỉûc dủng theo Markovits thỉåìng âỉåüc ạp dủng v cạc
tênh toạn âỉåüc tiãún hnh theo 2 bỉåïc sau:


1

Bỉåïc mäüt: kiãøm tra så bäü bàòng cạch tênh toạn vectå hãû säú dỉû trỉỵ (xem
chỉång 1), xạc âënh cạc nụt nguy hiãøm (cọ âäü dỉû trỉỵ tháúp).

Bỉåïc hai: tênh toạn theo di sỉû thay âäøi ca cạc tiãu chøn äøn âënh ỉïng
våïi cạc nụt nguy hiãøm.
Khi thỉûc hiãûn bỉåïc mäüt, do säú tiãu chøn cáưn tênh toạn ráút låïn cho nãn
thỉåìng ạp dủng cạc phẹp tênh gáưn âụng sau:

a- Kiãøm tra äøn âënh âiãûn ạp cạc nụt ti
Âäúi våïi nụt phủ ti kh nàng máút äøn âënh thỉåìng xy ra theo tiãu chøn

dQ/dU. Khi âọ nụt ti bë coi l khäng âm bo âỉåüc äøn âënh âiãûn ạp (cọ thãø
xy ra hiãûn tỉåüng sủp âäø âiãûn ạp)[29], [35]. Lỉåïi truưn ti ca cạc HTÂ hiãûn
âải thỉåìng âỉåüc thiãút kãú våïi kh nàng ti cao, sạt våïi giåïi hản äøn âënh âiãûn ạp
(nhàòm âảt täúi âa hiãûu qu kinh tãú). Vç váûy trong váûn hnh cáưn thỉåìng xun
kiãøm tra tiãu chøn ny. Âãø tênh toạn âënh lỉåüng trong trỉåìng håüp ny ta
thỉåìng sỉí dủng mä hçnh âàóng trë hçnh tia nhỉ hçnh 4-1.Gi sỉí mún kiãøm tra
äøn âënh âiãûn ạp nụt k cọ phủ ti Sk thay âäøi theo âàûc tênh ténh ca HTÂ. Trỉåïc
hãút, cáưn thay thãú táút c cạc phủ ti bàòng täøng tråí cäú âënh,trỉì phủ ti nụt k nhỉ
hçnh 4-1b.


1

E2

E3

E1

E2

Sj

E3

E1

Si
Sk

a)

b)

Sk

E2
Yk2
E1

Yk1

hỗnh 4-1

Yk3

Yk0

E3

Sk

c)

Bióỳn õọứi õúng trở sồ õọử vóử daỷng õồn giaớn nhỏỳt, coỡn chổùa caùc nuùt nguọửn vaỡ nuùt
taới Sk nhổ hỗnh 4-1c. Cỏửn tờnh caùc õióỷn dỏựn tổồng họự giổợa nuùt k vaỡ caùc nuùt
nguọửn, kóứ caớ nuùt õỏỳt. Sồ õọử cho pheùp xaùc õởnh bióứu thổùc õỷc tờnh cọng suỏỳt taùc
duỷng vaỡ phaớn khaùng nuùt taới. Kóỳt hồỹp vồùi õỷc tờnh phuỷ taới phaớn khaùng, ta xaùc
õởnh õổồỹc trở sọỳ dQ/dU. Nóỳu thoaớ maớn õióửu kióỷn dQ/dU < 0 thỗ nuùt taới ọứn
õởnh. óứ tỗm õổồỹc trở sọỳ cọng suỏỳt giồùi haỷn, ngoaỡi õióửu kióỷn trón coỡn cỏửn xem

xeùt kóỳt hồỹp vồùi caùc cọng thổùc cỏn bũng cọng suỏỳt. Caùch tờnh toaùn tổồng tổỷ nhổ
trong chổồng 3.
Tờnh hóỷ sọỳ dổỷ trổợ theo õióỷn aùp giồùi haỷn:
KU =

U 0 U gh
U 0 .K Udm

.100% , yóu cỏửu KU 1, KUõm = 10%.


1

Xẹt cho cạc nụt khạc nhau, so sạnh hãû säú dỉû trỉỵ ta tçm âỉåüc cạc nụt
nguy hiãøm vãư phỉång diãûn âiãûn ạp.

b- Kiãøm tra äøn âënh gọc lãûch cạc nụt ngưn
Khi xẹt cạc nụt ngưn, theo biãøu thỉïc chung ta cọ cạc âàûc tênh cäng
sút phạt ca ngưn thỉï k:
n

Pk = y kk E sin α kk + ∑ yik E qi E qk sin(δ i − δ k − α ik )
2
qk

i =1
i≠k

n

Qk = y kk E cos α kk + ∑ y ik E qi E qk cos(δ i − δ k − α ik )
2
qk

i =1
i≠k

Khi cạc sỉïc âiãûn âäüng ngưn v cäng sút tuabin â cho thç tiãu chøn
äøn âënh cáưn kiãøm tra s l dPk/dδk > 0 cho tỉìng mạy phạt. Tênh trë säú âảo hm
ton pháưn dPk/dδk l hãút sỉïc phỉïc tảp. Thỉåìng ạp dủng 2 cạch gi thiãút âån
gin hoạ sau:
• Gọc lãûch δ cạc mạy phạt trong HTÂ khäng âäøi trỉì mạy phạt âang quan sạt.
• Cäng sút tạc dủng cạc mạy phạt khäng âäøi trỉì 2 nh mạy: nh mạy thỉï k
âang quan sạt v nh mạy thỉï i tu khạc.
Tênh toạn theo gi thiãút âáưu tiãn thỉûc cháút l xạc âënh cạc âảo hm riãng
∂Pk/∂δk thay cho âảo hm ton pháưn. Cạch sau gáưn giäúng nhỉ coi hãû thäúng
ln täưn tải mäüt nụt cán bàòng. Våïi gi thiãút ny dãù dng cọ thãø xạc âënh âỉåüc
âảo hm dPk/dδk bàòng chỉång trçnh tênh toạn hồûc biãún âäøi âàóng trë så âäư. Hãû
säú dỉû trỉỵ tênh theo cäng sút phạt:
KP =

Pgh − P0
P0 .K Pdm

.100% , cng u cáưu KP ≥ 1, KPâm = 20%.

Sỉû khạc biãût ch úu trong phỉång phạp âãư xút ca lûn ạn l åí bỉåïc
2. ỈÏng våïi mäùi HTÂ củ thãø, ạp dủng chỉång trçnh tênh toạn xáy dỉûng nhanh
miãưn äøn âënh cho cạc nụt cọ âäü tin cáûy äøn âënh tháúp. Tênh toạn cọ thãø thỉûc

1

hiãûn trong thåìi gian thỉûc, våïi viãûc sỉí dủng cạc thäng tin âo lỉåìng vãư så âäư v
trảng thại HTÂ.
Âãø ạp dủng âỉåüc phỉång phạp â nãu, mäüt näüi dung quan trng l tênh
toạn âàóng trë så âäư HTÂ vãư nụt kho sạt.
4.2- ÂÀĨN G TRË SÅ ÂÄƯ BÀỊN G THÛT TOẠN LOẢI TRỈÌ
GAUSS .
Nhỉ trãn â nãu âãø tênh toạn nghiãn cỉïu äøn âënh ténh cáưn âàóng trë så âäư
vãư dảng hçnh tia nhỉ hçnh 3-3. Âäúi våïi cạc så âäư hãû thäúng âiãûn âån gin cọ thãø
sỉí dủng cạc phẹp biãún âäøi så âäư nhỉ mủc 3.4, nhỉng âäúi våïi cạc HTÂ håüp
nháút phỉïc tảp våïi säú nụt nhiãưu thç viãûc tênh toạn nhỉ trãn s gàûp khọ khàn v
thỉåìng máút nhiãưu thåìi gian. Âãø gii quút váún âãư ny lûn ạn sỉí dủng thût
toạn loải trỉì Gauss âãø xáy dỉûng chỉång trçnh tênh toạn âàóng trë så âäư cho
HTÂ phỉïc tảp báút k.

4.2.1-Hãû phỉång trçnh trản g thại :
Khi thiãút láûp hãû phỉång trçnh trảng thại hãû thäúng âãø nghiãn cỉïu äøn âënh
ténh thỉåìng gi thiãút HTÂ cọ dảng täøng quạt. Xẹt HTÂ bao gäưm (n + 1) nụt
(kãø c nụt âáút ). Giỉỵa nụt i v nụt j l nhạnh cọ täøng tråí Z ij. Hãû thäúng bao gäưm
F nụt ngưn våïi cạc sỉïc âiãûn âäüng Ei” â biãút. Âãø tiãûn låüi trong mä t, k hiãûu
cạc sỉïc âiãûn âäüng ngưn l U1 , U2 . . .. UF (âạnh säú thỉï tỉû tỉì 1 âãún F). Cạc nụt
ngưn l cạc pháưn tỉí chỉïa sỉïc âiãûn âäüng E ” nhỉ : mạy phạt, âäüng cå, phủ ti
täøng håüp. Giỉỵa nụt i v nụt j no âọ thỉûc tãú khäng täưn tải nhạnh, âỉåüc hiãøu
nhỉ váùn cọ nhạnh nhỉng våïi Zij = ∞ hay täøng dáùn Yij = 0. Dỉûa vo cạch diãùn
t HTÂ nhỉ trãn âãø thiãút láûp hãû phỉång trçnh thãú nụt .
Xẹt nụt i báút k, theo âënh lût Kirchhof I:
n

.

∑I
j =0
j ≠0

.

ij

= Ji

i = 1, n

(4-1)


1

Âäúi våïi nụt ngưn, Ji l dng chảy trong ngưn båm vo nụt, cn våïi
cạc nụt trung gian Ji = 0. Âäúi våïi cạc nụt phủ ti täøng håüp hồûc b qua hồûc
thay thãú bàòng täøng tråí cäú âënh, nhỉ váûy nụt khäng ngưn ln ln l cạc nụt
cọ J = 0.
Z ij

Ui

Ji

i

Uj
I ij

Jj

J

Ạp dủng âënh lût Äm cho täøng tråí nhạnh :
n

∑

Ui −U j

j =0
j ≠0

hay

Z ij

n

n
1
1
U
−
U j = Ji

∑
∑
i
j = 0 Z ij
j = 0 Z ij

i = 1, n

i = 1, n

(4-2)

j ≠0

j ≠0

Âàût

= Ji

n

1
j = 0 Z ij

Yii = ∑

(4-3)

j ≠0

Yij = −

1
Z ij

(4-4)

Yii
- gi l täøng tråí riãng ca nụt i
Yij
- gi l täøng dáùn tỉång häù giỉỵa nụt i v j
Tỉì âọ cọ thãø viãút phỉång trçnh trảng thại åí dảng khai triãøn nhỉ sau :


1

.
.
.
.
. .
Y
+
Y
+
....
+
Y
11 U 1

12 U 2
1n U n

.
.
.
.
. .
Y 21 U 1 + Y 22 U 2 + .... + Y 2 n U n
. . . . . . . . . . . . . .

.
.
.
.
.
.
Y
U
+
Y
U
+
....
+
Y
U
F
1
F

2
Fn
1
2
n

.
.
.
.
.
.
Y ( F +1)1 U 1 + Y ( F +1) 2 U 2 + .... + Y ( F +1) n U n

. . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
. .
+ Y n 2 U 2 + .... + Y nn U n
Y n1 U 1


.

= J1
.

= J2

. .
.

= JF

(4-5)

=0
. .
=0

4.2.2-Thu hẻp så âäư bàòn g thût toạn loải trỉì Gauss .
Âáy l quạ trçnh lm gim dáưn säú biãún v säú phỉång trçnh hay cng chênh
l quạ trçnh loải dáưn cạc nụt trung gian trong hãû phỉång trçnh (4-5). Trỉåïc hãút
âãø loải trỉì biãún Un v phỉång trçnh cúi cng theo thût toạn loải trỉì Gauss,
cáưn chia hai vãú phỉång trçnh ny cho hãû säú Y nn. Nhán phỉång trçnh nháûn âỉåüc
láưn lỉåüt våïi hãû säú cúi cng ca mäùi phỉång trçnh cn lải v trỉì vo phỉång
trçnh tỉång ỉïng. Vç phẹp trỉì hai phỉång trçnh cọ säú hảng cúi giäúng nhau nãn
biãún Un triãût tiãu. Hãû phỉång trçnh tỉång âỉång nháûn âỉåüc chè chỉïa (n - 1)
phỉång trçnh våïi (n-1) áøn säú:
.
.
.
.
.
. .
Y
'
U
+

Y
'
U
+
....
+
Y
'
U
=
J
1
2
(
n
−
1
)
12
1( n −1)
1
 11
.
.
.
.
.
.
.
+ .... + Y '2 ( n−1) U ( n −1)

= J2
Y '21 U 1 + Y '22 U 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
Y
'
U
+
Y
'
U
+
....
+
Y
'
U
=
J
1
2
(
n

−
1
)
 F1
F2
F ( n −1)
F
.
.
.
.
.
.
Y '( F +1)1 U 1 + Y '( F +1) 2 U 2 + .... + Y '( F +1)( n−1) U ( n −1) = 0

 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
Y '( n −1)1 U 1 + Y '( n−1) 2 U 2 + .... + Y '( n −1)( n−1) U ( n −1) = 0


(4-6)

Trong (4-6) cạc ngưn dng J1 . . . JF khäng bë thay âäøi vç vãú phi phỉång
trçnh cúi bàòng khäng. Phẹp biãún âäøi cho mäùi pháưn tỉí täøng dáùn Y’ ij trong (4-6)
xạc âënh nhỉ sau:

1

.

.

.

Y 'ij = Y ij −

.

Y nj Y in

(4-7)

.

Y nn

Thỉûc hiãûn cạc phẹp biãún âäøi liãn tiãúp âãø loải trỉì táút c cạc phỉång trçnh
ỉïng våïi cạc nụt trung gian (vãú phi bàòng khäng ). Kãút qu nháûn âỉåüc hãû
phỉång trçnh täúi gin chè bao gäưm F phỉång trçnh ca cạc nụt ngưn:
.
.
.
.
.

.
.
Y
"
E
1 + Y "12 E 2 + .... + Y "1F E F = J 1
11

.
.
.
.
.
.
.
Y "21 E 1 + Y "22 E 2 + .... + Y "2 F E F = J 2

 . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
Y " F 1 E 1 + Y " F 2 E 2 + .... + Y " FF E F = J F

(4-8)

Âãø nháûn âỉåüc hãû (4-8) cáưn thỉûc hiãûn liãn tiãúp (n-F) bỉåïc. Ta gi bỉåïc

thỉï k l bỉåïc thỉûc hiãûn phẹp biãún âäøi tỉång âỉång hãû phỉång trçnh chỉïa k nụt
vãư hãû phng trçnh chè gäưm (k-1) nụt våïi (k-1) phỉång trçnh, (k-1) áøn säú. Khi
âọ, phẹp biãún âäøi mäùi säú hảng täøng dáùn cọ dảng täøng quạt sau:
.

Y ij

( k −1)

.

= Y ij

.

(k )

−

Y kj

(k )
.

.

Y ik

Y kk

(k )

(4-9)

(k )

Trong âọ k hiãûu chè säú (k) v (k-1) cho cạc täøng dáùn âãø chè cạc pháưn tỉí
tỉång ỉïng våïi hãû phỉång trçnh chỉïa k v (k-1) nụt.

4.2.3-Phẹp âàón g trë så âäư bàòn g thût toạn loải trỉì Gauss :
Sỉí dủng kãút qu åí pháưn 4.2.1 v
4.2.2 âãø âàóng trë så âäư ca mäüt hãû
thäúng âiãûn báút k vãư dảng hçnh tia,
chè gäưm cạc nụt ngưn v mäüt nụt
phủ ti cáưn quan tám. Nhỉ hçnh 4-2
Xút phạt tỉì hãû phỉång trçnh
trảng thại (4-5), láûp ma tráûn täøng
dáùn ca hãû thäúng âiãûn nhỉ sau:

E1
E2
Ei

EF

Z1
Z1
Z1
Z1
Z1

Hçnh 4-2


1

.

.

Y11

.

Y12

.

Y1n

.

Y21

.

Y22

Y2 n

. . . . . . . . .

.

Y =

. . . . . .

.

YF 1

.

YF 2

.

.

Y ( F +1)1 Y ( F +1) 2
. . . . . . . . .
.

.

Y ( F +1) n
. . . . . .

.

Yn1

(4-10)

YFn

.

Yn 2

Ynn

Caùc phỏửn tổớ cuớa ma trỏỷn õổồỹc xaùc õởnh theo tọứng trồớ cuớa caùc nhaùnh
trong sồ õọử thay thóỳ lổồùi õióỷn. ọỳi vồùi mọỹt nhaùnh (i-j) bỏỳt kyỡ coù tọứng trồớ :
.

Z ij = Rij + jX ij

Suy ra

1
.

Z ij

=

Rij
R

2

ij

+X

2

j
ij

X ij
R

2

ij

+ X 2 ij

Tổỡ õoù xaùc õởnh õổồỹc caùc giaù trở tọứng dỏựn rióng vaỡ tọứng dỏựn tổồng họứ nhổ
sau:
Tọứng dỏựn rióng :
.

n
n
R ij
X ij
1
= G ii + jB ii = 2

+
j
2

2
R ij + X ij2
j =1 Z ij
j=1 R ij + X ij
j=1
n

Y ii =

j i

j i

j i

Suy ra :
Rij

n

Gii =
j =1
j i

(4-11)

R + X ij2
2
ij

X ij

n

Bii =
j =1
j i

(4-12)

R + X ij2
2
ij

Tọứng dỏựn tổồng họự :
.

Y ij =

1
.

Z ij

Suy ra :

= Gij + jBij =

Rij
Rij2 + X ij2

+j

X ij
Rij2 + X ij2


1

Rij

Gij = −
Bij =

(4-13)

Rij2 + X ij2
X ij

(4-14)

Rij2 + X ij2

Bàòng phẹp khỉí Gauss cọ thãø loải trỉì táút c cạc nụt trung gian, chè giỉỵ lải
cạc nụt ngưn v mäüt nụt phủ ti cáưn quan tám. Kãút qu nháûn âỉåüc hãû phỉång
trçnh (F+1) phỉång trçnh ca (F+1) nụt, tỉì âọ láûp âỉåüc ma tráûn täúi gin sau:

Y11

.

.

.

Y12

.

Y1 ( F +1)

.

Y21

.

Y22

Y2 ( F +1)

Y = . . . . . . .
.

.

YF 1

.

YF 2

.

(4-15)

. . . . . .
YF ( F +1)

.

.

Y ( F +1)1 Y ( F +1) 2

Y ( F +1)( F +1)

trong âọ (F+1) l nụt phủ ti cáưn quan tám.
Cạc pháưn tỉí ca ma tráûn thu hẻp trong phẹp khỉí Gauss, cọ thãø xạc âënh
tỉì cạc pháưn tỉí ca ma tráûn (4-10) nhỉ sau:
. ( k −1)

Y ij

. (k )

. (k ) . (k )

= Gij( k −1) + jBij( k −1) = Y ij −

Y kj Y ik
. (k )

Y kk
=G
. ( k −1)

Y ij

Suy ra :

(k )
ij

+ jB

(k )
ij

−

= Gij( k ) + jBij( k ) −

(Gkj( k ) + jBkj( k ) )(Gik( k ) + jBik( k ) )
Gkk( k ) + jBkk( k )

(Gkj( k ) Gik( k ) − Bkj( k ) Bik( k ) ) + j (Gkj( k ) Bik( k ) + Bkj( k ) Gik( k ) )

Gkk( k ) + jBkk( k )

 Gkk( k ) (Gkj( k ) Gik( k ) − Bkj( k ) Bik( k ) ) Bkk( k ) (Gkj( k ) Bik( k ) + Bkj( k ) Gik( k ) ) 
= Gij( k ) + jBij( k ) − 
+
−
2
2
2
2

Gkk( k ) + Bkk( k )
Gkk( k ) + Bkk( k )

 Gkk( k ) (Gkj( k ) Bik( k ) + Bkj( k ) Gik( k ) ) Bkk( k ) (Gkj( k ) Gik( k ) − Bkj( k ) Bik( k ) ) 
− j
−

2
2
2
2


G kk( k ) + Bkk( k )
Gkk( k ) + Bkk( k )


1

G kk( k ) (Gkj( k ) Gik( k ) Bkj( k ) Bik( k ) ) Bkk( k ) (G kj( k ) Bik( k ) + Bkj( k ) Gik( k ) )
Gij( k 1) = Gij( k )
+

2
2
2
2


Gkk( k ) + Bkk( k )
Gkk( k ) + Bkk( k ) )

(4-16)

Gkk( k ) (Gkj( k ) Bik( k ) + Bkj( k ) Gik( k ) ) Bkk( k ) (Gkj( k ) Gik( k ) Bkj( k ) Bik( k ) )



2
2
2
2


Gkk( k ) + Bkk( k )
Gkk( k ) + Bkk( k )

(4-17)

( k 1)
ij

B

=B

(k )
ij

Tổỡ caùc tọứng dỏựn cuớa ma trỏỷn (4-15), coù thóứ xaùc õởnh õổồỹc tọứng trồớ cuớa sồ
õọử õúng trở HT nhổ sau:
.

Y ij =

1
.

.

Z ij =

Z ij
1
.

=

Y ij

Suy ra :

1
.

Yij

= Rij + jX ij

Gij
Bij
1
= 2
j 2
2
Gij + jBij Gij + Bij
Gij + Bij2

(4-18)

Gij
p sọỳ lióỷu
Rij = Caù2 c giaù 2trở tọứnNhỏỷ
g trồớ Zij=Rij+jXij cuớa sồ õọử
Gij + Bij

(4-19)

thay thóỳ lổồùi õióỷn

X ij =

Bij

(4-20)

G + tọứ
Bnij2g dỏựn rióng vaỡ tọứng dỏựn tổồng họự :
2
ij
Tờnh

Y ,Y cuớa ma trỏỷn tọứng dỏựn theo

ii
ij
Tổỡ caùc phỏn tờch (4-11)
trón
xỏy
dổỷ, n(4-13)
g sồ, (4-14)
õọử thuỏỷt toaùn õúng trở sồ õọử HT nhổ
, (4-12)
hỗnh 4-3 vaỡ xỏy dổỷng õổồỹc chổồng trỗnh tờnh toaùn nhổ phuỷ luỷc I .

ọứi haỡng vaỡ cọỹt (F+1) cho haỡng vaỡ cọỹt k (k
laỡ nuùt phuỷ taới cỏửn quan tỏm )
trong ma trỏỷn tọứng dỏựn Y

k=n
Tờnh Gij(k-1), Bij(k-1) theo (4-16) , (4-17)

k>F



k = k-1

S
Tờnh Rij , Xij cuớa sồ õọử õúng trở theo (4-19) , (4-20)

In kóỳt quaớ

STOP

Hỗnh 4-3


1

BN
MÄ PHNG HTÂ

BÄÜ CHUØN ÂÄØI
A/D

HÃÛ THÄÚNG
SCADA

4.3- THÛT TOẠN XÁY DỈÛN G MIÃƯN LM VIÃÛC THEO ÂIÃƯU
KIÃÛN GIÅÏ
FILE I HẢN ÄÂT CA HTÂ
SÄÚ LIÃÛUTRONG MÀÛT PHÀĨN G CÄNG
SÄÚ LIÃÛU

SÚT .

1

HÃÛ THÄÚNG ÂIÃÛN

Tỉì kãút qu nghiãn cỉïu trong mủc 3.3, xáy dỉûng âỉåüc så âäư khäúi âãø xạc
TÊNH CẠC THÄNG SÄÚ

ÂÄƯ 4-4:
ÂÀĨNG TRË
âënh miãưn lm viãûc äøn âënh nhỉSÅ
hçnh

2

Chỉïc nàng cạc khäúi nhỉ sau:
T ÂÁƯU cáúp cạc thäng säú hãû thäúng (âỉåìng
a. Säú liãûu Hãû thäúng âiãûn (1):BÀÕPCung
=0
t

dáy, mạy biãún ạp, mạy phạt v cạc thiãút bë b) v thäng säú váûn hnh (âiãûn ạp
cạc nụt, cäng sút ngưn v phủ ti). Trong giai âoản thiãút kãú cạc säú liãûu cọ

Gi thiãút cạc mạy phạt cn kh nàng âiãưu chènh cäng sút phn khạng.
Xạc âënh âiãûn ạp giåïi hản tải nụt phủ ti.

3

Tênh toạn cäng sút phn khạng hãû thäúng u cáưu cạc nh mạy cung
cáúp theo phán bäú tỉû nhiãn.
4

Kiãøm tra kh nàng cung cáúp cäng sút phn khạng ca cạc
ngưn so våïi u cáưu ca hãû thäúng.

5

Sàõp xãúp lải cạc nụt ngưn cn kh nàng âiãưu chènh cäng sút phn khạng tỉì (2→k) v cạc
ngưn â âãún giạ trë kêch tỉì giåïi hản tỉì (k+1→n)

Tênh toạn giạ trë cäng sút giåïi hản
tải nụt phủ ti

Biãøu diãùn âiãøm giåïi hản M(Qt,Pt)
trãn màût phàóng cäng sút

Qt < 0
8
DỈÌNG MẠY

9

6

7

Pt = Pt + ∆P


1

Hçnh 4-4

thãø nháûn âỉåüc tỉì File säú liãûu ban âáưu, trong váûn hnh cạc thäng tin vãư hãû
thäúng âiãûn thỉûc tãú cọ thãø nháûn âỉåüc qua hãû thäúng SCADA, hồûc nháûn âỉåüc tỉì
bn mä phng hãû thäúng âiãûn, cạc thäng tin ny thäng qua bäü chuøn âäøi A/D
âãø cung cáúp cho chỉång trçnh trong mạy tênh.

b. Thäng säú så âäư âàóng trë (2): Tỉì cạc säú liãûu nháûn âỉåüc sỉí dủng
chỉång trçnh âàóng trë så âäư (mủc 4-2) âãø tênh toạn cạc thäng säú ca cạc så âäư
âàóng trë Hãû thäúng âiãûn vãư cạc nụt nguy hiãøm.

c. Xạc âënh âiãûn ạp giåïi hản (3): Gi thiãút táút c cạc ngưn âãưu cọ â dỉû
trỉỵ cäng sút phn khạng âạp ỉïng u cáưu ca phủ ti, gii phỉång trçnh 3-36
âãø tçm giạ trë âiãûn ạp giåïi hản tải nụt phủ ti.

d. Tênh cäng sút phn khạng tải nụt ngưn (4): Thay âiãûn ạp tải thanh
cại phủ ti bàòng âiãûn ạp giåïi hản â tênh åí trãn, dỉûa vo cäng thỉïc 3-44 âãø xạc
âënh lüng cäng sút phn khạng hãû thäúng u cáưu nh mạy cung cáúp.

e. Kiãøm tra giåïi hản phạt cäng sút phn khạng ca cạc nh mạy(5):
Tu theo säú lỉåüng täø mạy phạt tham gia lm viãûc trong hãû thäúng, mäùi nh mạy
cọ mäüt phảm vi âiãưu chènh cäng sút phn khạng tỉì Q min âãún Qmax. Khi cäng

sút phn khạng hãû thäúng u cáưu nh mạy cung cáúp (tênh theo phán bäú tỉû
nhiãn) nàòm ngoi phảm vi âiãưu chènh ca nh mạy thç âiãûn ạp âáưu cỉûc mạy
phạt khäng giỉỵ âỉåüc cäú âënh. Chỉång trçnh tênh toạn xem nhỉ nh mạy phạt
cäng sút phn khạng giåïi hản bàòng Qmin hồûc Qmax (phủ thüc Q < Qmin hồûc
Q > Qmax). Nhỉ váûy cọ thãø xy ra trỉåìng håüp trong hãû thäúng cọ mäüt säú ngưn
cn kh nàng âiãưu chènh kêch tỉì, mäüt säú khạc â âãún giạ tri kêch tỉì giåïi hản.
Âãø cọ thãø sỉí dủng cạc cäng thỉïc (3-41), (3-43), sàõp xãúp lải cạc nụt ngưn cn


1

khaớ nng õióửu chốnh mang sọỳ nuùt tổỡ (2k) vaỡ caùc nguọửn õaợ õóỳn giaù trở kờch tổỡ
giồùi haỷn mang sọỳ nuùt tổỡ (k+1n).

f. Tờnh cọng suỏỳt giồùi haỷn (6): Qua kióứm tra, tuyỡ trổồỡng hồỹp sổớ duỷng caùc
bióứu thổùc thờch hồỹp (3-28), (3-36) hoỷc (3-41),
Nhỏỷp(3-43)
sọỳ lióỷu õóứ xaùc õởnh giaù trở cọng
Tờnh thọng sọỳ sồ õọử õúng trở
Pt = 0
Giaới phổồng trỗnh (3-36) tỗm Ut
(Ei=0 ; Zi=0 ;Qid=0 ; Pid=0 ;i=0; mi=0 ) i= 1,n
k=0 ; t=0 ; i=1;
i = 1


mi=1
S

Qid Qimax

S

Qid = Qimin



Qid = Qimax

Xaùc õởnh Qid theo (3-44)

Qimin < Qid < Qimax

S



mi = 1

k=k+1
i > n
i = i+1

mi = 1

a=a+1

i=i+1

i = 1
S

S



b=k + 1

S

k=n


Tờnh Qt theo (3-27)

hỗnh 4-5

suỏỳt giồùQi =Q
haỷ;nP theo
õióửu kióỷ
n ;ọứPn=Põởnh tộnh.
Q =Q
=P
ad

Ea=Ei

id

ad

bd

id

id

bd

id

Eb=Ei ; b=i
Zb=Zi

; a=i
Za=Zi

g. Bióứu dióựn õióứm giồùi haỷn (7): Xaùc õởnh toaỷ õọỹ õióứ
m giồùi haỷn (Q gh,Pgh)
S
Qt < 0

Pt = Pt + P

trong mỷt phúng cọng suỏỳt õóứ veợ õổồỡng õỷc tờnh giồùi haỷn xaùc õởnh mióửn laỡm
S

i>n

vióỷc ọứn õởnh cuớa Hóỷ thọỳng õióỷn.
t = k h.





KióứSm tra ksọỳ= tõióứm cỏử
ọứn õởnh (8).
n thióỳt õóứ veợ mióửn STOP
Giaới Ptr
(3-43)
tỗm Ut

Tờnh Qt theo
(3-38)


1

i. Dỉìng mạy.
Qua phán têch så âäư khäúi, xáy dỉûng så âäư thût toạn chi tiãút âãø v miãưn
lm viãûc cho phẹp, theo âiãưu kiãûn giåïi hản äøn âënh ténh ca cạc hãû thäúng âiãûn
håüp nháút cọ âỉåìng dáy siãu cao ạp nhỉ trãn hçnh 4-5.
4.4- ỈU ÂIÃØM CA PHỈÅNG PHẠP SỈÍ DỦN G MIÃƯN LM
VIÃÛC ÄØN ÂËNH TRONG VÁÛN HN H HÃÛ THÄÚN G ÂIÃN.
Nhỉ â trçnh by trong chỉång 2 v chỉång 3, våïi mäüt säú gi thiãút nháút
âënh viãûc xáy dỉûng miãưn lm viãûc cho phẹp theo âiãưu kiãûn giåïi hản äøn âënh
ténh ca HTÂ cọ thãø thỉûc hiãûn âỉåüc. Âạng chụ hån nỉỵa l miãưn giåïi hản ny

cọ thãø hiãøn thë nhanh qua thäng tin âo lỉåìng. Âọ l kãút qu ca quạ trçnh
nghiãn cỉïu v xáy dỉûng hãû thäúng thût toạn tảo láûp chỉång trçnh håüp l â
trçnh by trong chỉång 2 v chỉång 3. Máúu chäút l åí chäù â sỉí dủng âỉåüc täúi
âa cạc quan hãû gii têch, kãút håüp våïi säú lỉåüng phẹp tênh täúi thiãøu. Chỉång 5 s
giåïi thiãûu k hån chỉïc nàng v hiãûu qu ca chỉång trçnh. Nọi riãng vãư miãưn
äøn âënh xáy dỉûng âỉåüc cho mäùi nụt theo thäng tin âo lỉåìng cọ thãø giụp êch
cho cạc mủc âêch sau:
• Kho sạt trỉûc quan âäü tin cáûy vãư phỉång diãûn äøn âënh ténh ca hãû thäúng
âiãûn âang váûn hnh.
• Tçm âäü dỉû trỉỵ äøn âënh ténh täúi thiãøu ca hãû thäúng.
• Phán têch nh hỉåíng ca cạc úu täú hãû thäúng âãún miãưn lm viãûc äøn âënh
(thu hẻp, måí räüng) nhỉ: âọng càõt dung lỉåüng b, thay âäøi så âäư v säú
lỉåüng trang thiãút bë lm viãûc.
• Tçm biãûn phạp xỉí l täúi ỉu náng cao âäü dỉû trỉỵ äøn âënh cho hãû thäúng.
Trãn hçnh 4-6 biãøu thë miãưn lm viãûc äøn âënh ca HTÂ håüp nháút xáy
dỉûng âỉåüc trãn mạy tênh trong khäng gian cäng sút truưn ti trãn âỉåìng dáy
siãu cao ạp (tải nụt Phụ Lám), giai âoản cọ sỉû tham gia ca thu âiãûn YALY.


1

P[MW]

Dỉûa vo miãưn lm viãûc chụng ta cọ

cosϕ=0,9
cosϕ=0,8

thãø âạnh giạ âỉåüc âäü tin cáûy lm viãûc ca
HTÂ åí chãú âäü âang váûn hnh (âỉåìng 1),

vê dủ hãû thäúng lm viãûc tải âiãøm a s an

500

a

3
x

b
x

1

ton hån âiãøm b. Cng våïi lỉåüng cäng
2

sút tạc dủng truưn ti âãún Phụ Lám l
500MW, nãúu cosϕ = 0.8 thç hãû thäúng lm
viãûc tải âiãøm b sạt biãn giåïi äøn âinh, dãù

164

375

Q[MVAr]

hçnh 4-6

xy ra máút äøn âënh hån khi cọ biãún âäüng

låïn vãư cäng sút. Trong trảng thại ny nãúu âỉa thãm mäüt dung lỉåüng b thêch
håüp tải thanh cại Phụ Lám âãø gim lỉåüng cäng sút phn khạng truưn ti trãn
âỉåìng dáy thç cọ thãø âỉa hãû thäúng vãư lm viãûc tải âiãøm a våïi âäü dỉû trỉỵ âm
bo tin cáy. Khi thay âäøi cäng sút phạt ca nh mạy YALY v thay âäøi säú täø
mạy (thay âäøi QFmax) cng nhỉ cäng sút phạt ca cạc nh mạy âiãûn phêa Nam,
s lm thay âäøi âỉåìng âàûc tênh giåïi hản do âọ miãưn äøn âënh bë biãún dảng. Càn
cỉï vo sỉû måí räüng (âỉåìng 3) hồûc thu hẻp (âỉåìng 2) miãưn lm viãûc cho phẹp
cọ thãø biãút âỉåüc cạc úu täú cọ tạc dủng náng cao âäü dỉû trỉỵ äøn âënh cho HTÂ.
Cng váûy, cäng sút tiãu thu ca cạc phủ ti tải trảm  Nàơng v Pleiku cng
cọ nh hỉåíng âãún miãưn äøn âënh.
Cáưn nọi thãm ràòng, phỉång phạp kho sạt äøn âënh bàòng miãưn lm viãûc
giåïi hản cn âàûc biãût hiãûu qu v tiãûn låüi khi sỉí dủng kãút håüp våïi thiãút bë mä
phng (Similator). Trong cạc nh mạy âiãûn hiãûn âải, Similator thỉåìng âỉåüc sỉí
dủng âãø kho sạt hng loảt tçnh húng cọ thãø xy ra lục váûn hnh. Ghẹp näúi
våïi chỉång trçnh ta cọ thãø quan sạt sỉû biãún âäüng ca miãưn lm viãûc äøn âënh
theo cạc úu täú khạc nhau.
Trong khi thỉûc hiãûn lûn ạn â ỉïng dủng kãút qu nghiãn cỉïu cho bn
mä phng våïi cạc thäng säú v så âäư ca HTÂ thỉûc tải phng thê nghiãm


1

Trỉåìng Âải hc K thût - Âải hc  Nàơng. Khi k thût váûn hnh phạt
triãøn, bàòng cạc thäng tin thu nháûn tỉì hãû thäúng SCADA qua cạc bäü chuøn âäøi
cung cáúp säú liãûu cho mạy tênh kãút håüp våïi bn mä phng HTÂ, phỉång phạp
miãưn lm viãûc cho phẹp theo âiãưu kiãûn äøn âënh ténh s l mäüt cäng củ ráút hiãûu
qu giụp ngỉåìi váûn hnh cọ thãø giạm sạt tênh äøn âënh v cho biãút cạc úu täú
cáưn âiãưu chènh âãø náng cao mỉïc âäü äøn âinh cho HTÂ.
4.5- KÃÚT LÛN :
a) Âäúi våïi cạc HTÂ phỉïc tảp, bàòng phẹp loải trỉì Gauss âãưu cọ thãø âỉa vãư så

âäư âàóng trë dảng hçnh tia, gäưm cạc nụt ngưn v mäüt nụt phủ ti cáưn quan
tám. Kãút qu cho phẹp sỉí dủng thûn tiãûn vo chỉång trçnh tênh toạn âạnh
giạ äøn âënh ténh ca HTÂ.
b) Miãưn lm viãûc cho phẹp ca HTÂ phỉïc tảp trong màût phàóng cäng sút,
âỉåüc xáy dỉûng trãn cå såí âạnh giạ mỉïc âäü âm bo äøn âënh ténh tải cạc ta
âäü "nghi ngåì" theo cạc tiãu chøn thỉûc dủng. Kãút qu tênh toạn cho phẹp
sỉí dủng âãø phán têch nhanh tênh äøn âënh ténh ca HTÂ, tỉì âọ cọ thãø thay
âäøi âäü dỉû trỉỵ äøn âënh ténh bàòng cạch âiãưu chènh cạc thäng säú váûn hnh.
c) Â xáy dỉûng âỉåüc så âäư thût toạn âãø v miãưn lm viãûc cho phẹp theo âiãưu
kiãûn giåïi hản äøn âënh ténh ca HTÂ håüp nháút cọ cạc âỉåìng dáy SCA.
Thût toạn cho phẹp xáy dỉûng cạc chỉång trçnh giạm sạt tênh äøn âënh ténh ,
sỉí dủng thûn låüi trong váûn hnh HTÂ v kho sạt cạc thäng säú nh hỉåíng
âãún âäü dỉû trỉỵ äøn âënh ca hãû thäúng.