Nghiệp vụ bảo lãnh và tự doanh trên thị trường chúng khoán Việt Nam

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Bài thảo luận:
Đề tài: “Nghiệp vụ bảo lãnh và tự doanh trên thị trường chúng khoán
Việt Nam”
A. Nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán;
I. Tổng quan về nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán;
1.1.Khái niệm
Bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc tổ chức bảo lãnh phát hành cam
kết với tổ chức phát hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng
khoán, nhận mua một phần hay toàn bộ chứng khoán của tổ chức phát hành để
bán lại, hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân phối hết của tổ chức
phát hành, hoặc hỗ trợ tổ chức phát hành trong việc phân phối chứng khoán ra
công chúng.
1.2 Một số phương thức bảo lãnh phát hành
- Bảo lãnh với cam kết chắc chắn: là phương thức bảo lãnh mà theo đó, tổ chức
bảo lãnh cam kết sẽ mua toàn bộ chứng khoán phát hành, cho dù có phân phối
hết hay không.
- Bảo lãnh với cố gắng cao nhất: là phương thức bảo lãnh mà theo đó, tổ chức
bảo lãnh thoả thuận làm đại lý cho tổ chức phát hành. Tổ chức bảo lãnh phát
hành không cam kết bán toàn bộ số chứng khoán, mà cam kết sẽ cố gắng hết
mức để bán chứng khoán ra thị trường, nhưng phần không phân phối hết sẽ
được trả lại cho tổ chức phát hành.
- Bảo lãnh theo phương thức bán tất cả hoặc không bán gì: là phương thức bảo
lãnh mà theo đó, tổ chức phát hành chỉ thị cho tổ chức bảo lãnh phát hành nếu
không bán hết số chứng khoán thì huỷ bỏ toàn bộ đợt phát hành.
- Bảo lãnh theo phương thức tối thiểu - tối đa: là phương thức bảo lãnh trung
gian giữa phương thức bảo lãnh với cố gắng cao nhất và phương thức bảo lãnh
bán tất cả hoặc không bán gì. Theo phương thức này, tổ chức phát hành chỉ thị
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
cho tổ chức bảo lãnh phát hành phải bán tối thiểu một tỷ lệ nhất định chứng

khoán phát hành. Nếu lượng chứng khoán bán được đạt tỷ lệ thấp hơn tỷ lệ yêu
cầu thì toàn bộ đợt phát hành sẽ bị huỷ bỏ
* Ở Việt Nam, bảo lãnh phát hành được thực hiện theo một trong hai phương
thức sau:
- Mua một phần hay toàn bộ số lượng cổ phiếu hoặc trái phiếu được phép phát
hành để bán lại.
- Mua số cổ phiếu hoặc trái phiếu còn lại của đợt phát hành chưa được phân
phối hết. Đây thực chất là một dạng của phương thức cam kết chắc chắn, nhưng
tổ chức bảo lãnh phát hành cam kết mua phần chứng khoán còn lại của đợt phát
hành chưa được phân phối hết.
1.3 Điều kiện để được bảo lãnh phát hành
CTCK chỉ được phép thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng
khoán (CK) khi thực hiện nghiệp vụ tự doanh CK; vốn pháp định để thực hiện
nghiệp vụ tự doanh CK là 100 tỷ đồng, nghiệp vụ bảo lãnh phát hành là 165 tỷ
đồng.
- Không vi phạm pháp luật CK trong 6 tháng liên tục liền trước thời điểm bảo
lãnh.
- Tổng giá trị bảo lãnh phát hành không được lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu của
tổ chức bảo lãnh phát hành vào thời điểm cuối quý gần nhất tính đến ngày ký
hợp đồng bảo lãnh phát hành, trừ trường hợp bảo lãnh phát hành trái phiếu
chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh.
- Có tỷ lệ vốn khả dụng trên nợ điều chỉnh trên 6% trong 3 tháng liền trước thời
điểm nhận bảo lãnh phát hành.
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
1.4 Hạn chế phát hành
- Tổ chức bảo lãnh phát hành không được bảo lãnh phát hành theo hình thức
cam kết chắc chắn trong các trường hợp sau đây:
+ Tổ chức bảo lãnh phát hành độc lập hoặc cùng các công ty con của tổ chức
bảo lãnh phát hành có sở hữu từ 10% trở lên vốn điều lệ của tổ chức phát hành;

+ Tối thiểu 30% vốn điều lệ của tổ chức bảo lãnh phát hành và của tổ chức phát
hành là do cùng một tổ chức nắm giữ.
- Trường hợp đợt phát hành có tổng giá trị cam kết bảo lãnh lớn hơn hai lần vốn
chủ sở hữu của tổ chức bảo lãnh phát hành, phải lập tổ hợp bảo lãnh phát hành,
trong đó có tổ chức bảo lãnh phát hành chính và các tổ chức bảo lãnh phát hành
phụ.
- Khi một CTCK bảo lãnh phát hành CK, công ty đó phải mở một tài khoản
riêng biệt tại một ngân hàng đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam để nhận
tiền đặt mua CK của khách hàng.
II. Thực trạng hoạt động bảo lãnh phát hành chứng khoán tại
Việt Nam;
Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam ra đời cách đây 10 năm. Vì vậy,
mọi chuyện về TTCK Việt Nam đều còn rất mới mẻ và đang ở phía trước. Một
trong số đó là nghiệp vụ ngân hàng bảo lãnh cho cho phát hành chứng khoán ở
Việt Nam. Hoạt động bảo lãnh phát hành của các CtyCK 6 tháng đầu năm 2007
vẫn tập trung chủ yếu là bảo lãnh phát hành các loại trái phiếu như trái phiếu
chính phủ cho Kho bạc Nhà nước, trái phiếu ngân hành, trái phiếu đô thị (xem
bảng dưới đây).
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Công ty Khối
lượng
bảo lãnh
Giá bảo
lãnh
(đồng)
Vốn chủ sở
hữu của
CtyCK (tỷ
đồng)

Hình
thức bảo
lãnh
Số hợp
đồng bảo
lãnh
Giá trị bảo
lãnh (triệu
đồng)
BVSC 5.314 33.500 150 Chắc
chắn
1 178
ACBS 880.000 67.000 250 Chắc
chắn
1 58.960
Cty CK
Thăng Long
108.758

451.000

120 Chắc
chắn
2 49.050

Như vậy, các CtyCK đã thực hiện 4 hợp đồng bảo lãnh phát hành với hình thức
bảo lãnh cam kết chắc chắn. Các hợp đồng bảo lãnh nói trên đã thực hiện theo
đúng quy định hiện hành do giá trị chứng khoán đã được bảo lãnh không vượt
quá 50% vốn điều lệ của CtyCK. Tuy nhiên, số liệu trên cũng cho thấy, trong
thời gian gần đây, có rất ít CtyCK thực hiện việc bảo lãnh phát hành và các

công ty chưa chú trọng đầu tư tìm kiếm khách hàng, đào tạo nhân sự, xây dựng
quy trình chuẩn để triển khai
• Khó khăn
Do điều kiện vốn pháp định cho nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng
khoán cao ( 165 tỷ) nên hiện nay nhiều công ty chứng khoán và tổ chức tín
dụng đã gặp phải khó khăn khi tham gia nghiệp vụ này. Giải pháp trước mắt mà
các công ty chứng khoán lựa chọn là giảm bớt các nghiệp vụ để phù hợp với số
vốn điều lệ hiện tại. Việc rút bớt nghiệp vụ không ảnh hưởng gì đến thị trường
bởi nhu cầu hiện tại không có. Khi thị trường khởi sắc, công ty sẽ xin tăng vốn,
bổ sung nghiệp vụ là 1 lựa chọn tối ưu cho các tổ chức công ty không đủ khả
năng tham gia.Hầu hết các công ty chứng khoán tập trung cho lĩnh vực môi giới
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
, tự doanh và tư vấn đầu tư chứng khoán với tổng vốn pháp định là 135 tỷ. ( ví
dụ; công ty Tràng An, Quốc Tế, Hà Nội, Thủ Đô, SME, Quốc Gia, Việt Tín.
Thị trường hiện tập trung vào hai nghiệp vụ chính: môi giới và tư vấn đầu tư,
vốn cần thiết cho hai mảng này cũng chỉ có 35 tỷ đồng. SME xin rút bớt nghiệp
vụ này. Hiện SME đang trong quá trình tăng vốn lên 300 tỷ đồng và duy trì 3
nghiệp vụ: môi giới, tự doanh, tư vấn đầu tư. Công ty chứng khoán Quốc tế
Việt Nam (VIS) cũng quyết định rút nghiệp vụ bảo lãnh phát hành khi thị
trường hiện không có nhu cầu. Thay vào đó, VIS sẽ tấn công vào thế mạnh là
môi giới, tư vấn đầu tư.
B. Nghiệp vụ tự doanh
I. Tổng quan về nghiệp vụ tự doanh chứng khoán
1. Khái niệm
Tự doanh là việc công ty chứng khoán tiến hành các giao dịnh mua bán
chứng khoán cho chính mình. Hoạt động tự doanh của công ty chứng
khoán được thực hiện thong qua cơ chế giao dịch trên SGDCK hoặc thị
trường OTC
Mục đích của hoạt động tự doanh là nhằm thu lợi nhuận cho chính công

ty thông qua hành vi mua, bán chứng khoán với khách hàng. nghiệp vụ này
song song với nghiệp vụ mô giới, vừa phục vụ lệnh giao dịch cho khách
hang đồng thời cũng phục vụ cho chình mình, vì vậy trong quá trình hoạt
động có thể dẫn đến xung đột lợi ích giũă thực hiện giao dịch cho khách
hàng và cho bản thân công ty. Do đó, luật pháp của các nước đều yêu cầu
tách biệt rõ ràng giữa các nghiệp vụ mô giới và tự doanh, công ty chứng
khoán phải ưu tiên thực hiện lệnh của khách hàng trước khi thực hiện lệnh
của mình. Ở Việt Nam tại điều 77 luật chứng khoán đã quy định rõ.
5