Hoàn thiệncông tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty Thương Mại Đầu Tư Phát Triển Tin Học Hằng Nga
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (640.07 KB, 112 trang )
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
1
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN THỰC TẬP
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
...................................................................................
Xác nhận của giáo viên hướng dẫn
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
2
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
...................................................................................
Xác nhận của đơn vị
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
:
Chuyên đề tốt nghiệp
3
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
MỤC LỤC
MỤC LỤC..................................................................................................................................3
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.........................................................................................5
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................6
DANH MỤC SƠ ĐỒ..................................................................................................................7
DANH MỤC BẢNG BIỂU........................................................................................................8
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................................10
CHƯƠNG 1: NHỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ........................................................................12
KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH
NGHIỆP KINH DOANH THƯƠNG MẠI...............................................................................12
1.1. Sự cần thiết phỉa tổ chức công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong
các doanh nghiệp kinh doanh thương mại............................................................................12
1.1.1. Khái niệm về bán hàng................................................................................................12
1.1.2. Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh.................................................................13
1.1.3. Mối quan hệ giữa bán hàng và xác định kết quả kinh doanh......................................14
1.1.4. Vai trò và nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...............14
1.1.4.1. Vai trò:.....................................................................................................................14
1.1.4.2. Nhiệm vụ..................................................................................................................15
1.2.Doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ....................................................................16
1.2.1. Doanh thu bán hàng....................................................................................................16
1.2.1.1. Khái niệm về doanh thu bán hàng............................................................................16
1.2.1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu..................................................................................16
1.2.1.3.Nguyên tắc hạch toán doanh thu bán hàng...............................................................17
1.2.2. Các khoản giảm trừ doanh thu:...................................................................................17
1.2.3. Cách xác định kết quả bán hàng..................................................................................18
1.3.Các phương pháp tính giá vốn hàng xuất kho để bán.....................................................19
1.3.1. Phương pháp tính theo giá thực tế đích danh:.............................................................19
1.3.2.Phương pháp giá đơn vị bình quân:.............................................................................19
1.3.3.Phương pháp nhập trước, xuất trước (FIFO):..............................................................20
1.3.4.Phương pháp nhập sau, xuất trước (LIFO):.................................................................21
1.4. Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán.................................................21
1.4.1. Các phương thức bán hàng..........................................................................................21
1.4.1.1. Phương thức bán buôn:............................................................................................22
1.4.1.2.Phương thức bán lẻ:..................................................................................................23
1.4.1.3.Phương thức bán trả góp:..........................................................................................24
1.4.1.4.Phương thức bán hàng hàng đổi hàng:......................................................................25
1.4.1.5.Phương thức bán hàng thông qua đại lý:...................................................................25
1.4.2. Các phương thức thanh toán.......................................................................................25
1.5. Nội dung công tác kế toán bán hàng..............................................................................27
1.5.1. Các chứng từ sử dụng..................................................................................................27
1.5.2. Các tài khoản sử dụng.................................................................................................28
1.5.3. Trình tự hạch toán kế toán bán hàng...........................................................................33
1.5.3.1. Hạch toán kế toán bán hàng tại các doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo
phương pháp kê khai thường xuyên......................................................................................33
1.5.3.2. Hạch toán kế toán bán hàng tại các doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo
phương pháp kiểm kê định kỳ:..............................................................................................37
1.6. Kế toán chi phí quản lý kinh doanh...............................................................................38
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
4
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
1.6.2. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp.........................................................................40
1.7. Kế toán xác định kết quả kinh doanh.............................................................................42
1.7.1. Khái niệm và phương pháp xác định kết quả kinh doanh...........................................42
1.7.2. Hạch toán kế toán xác định kết quả kinh doanh.........................................................43
1.8. Hình thức sổ kế toán sử dụng trong công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh.....................................................................................................................................45
1.8.1. Hình thức Nhật ký chung............................................................................................45
1.8.2. Hình thức Nhật ký – Sổ cái.........................................................................................47
1.8.3. Hình thức Chứng từ ghi sổ..........................................................................................48
1.8.4. Hình thức kế toán trên máy vi tính..............................................................................50
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI ĐOÀN PHÁT...........................52
2.1. Khái quát chung về công ty Thương Mại Đầu Tư Phát Triển Tin Học Hằng Nga........52
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Thương Mại Đầu Tư Phát Triển Tin
Học Hằng Nga.......................................................................................................................52
2.1.2. Ngành nghề kinh doanh..............................................................................................53
2.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý...............................................................................54
2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán...............................................................................55
2.1.5. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán.............................................................................59
2.2. Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty
Thương mại đầu tư phát triển tin học Hằng Nga..................................................................61
2.2.1.Các phương thức bán hàng áp dụng tại công ty...........................................................61
2.2.2. Các phương thức thanh toán áp dụng tại công ty........................................................63
2.2.3. Tính trị giá vốn của hàng hóa xuất bán trong kỳ........................................................63
2.2.4. Nội dung kế toán bán hàng.........................................................................................65
2.2.4.1. Chứng từ sử dụng và quá trình luân chuyển chứng từ.............................................65
2.2.4.2. Tài khoản sử dụng....................................................................................................70
2.2.4.3. Trình tự hạch toán kế toán bán hàng........................................................................71
2.2.4.4. Sổ kế toán sử dụng trong công tác bán hàng............................................................72
2.3. Thực trạng công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh tại công ty...........................88
2.3.1. Kế toán chi phí quản lý kinh doanh............................................................................88
2.3.2. Kế toán xác định kết quả kinh doanh........................................................................100
CHƯƠNG III: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY THƯƠNG MẠI ĐẦU TƯ PHÁT
TRIỂN TIN HỌC HẰNG NGA.............................................................................................105
3.1. Đánh giá công tác tiêu thụ sản phẩm và kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công
ty Thương mại đầu tư phát triển tin học Hằng Nga ...........................................................105
3.1.1. Đánh giá công tác tiêu thụ sản phẩm........................................................................105
3.1.2. Đánh giá kế toán xác định kết quả kinh doanh.........................................................106
3.2 Một số dề xuất nhằm hoàn thiện công tác tiêu thụ và kế toán xác định kết quả kinh
doanh...................................................................................................................................107
3.2.1. Một số đề xuất hoàn thiện công tác tiêu thụ sản phẩm.............................................107
3.2.2. Một số đề xuất hoàn thiện kế toán xác định kết quả kinh doanh..............................110
IV. KẾT LUẬN......................................................................................................................111
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
5
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt
Tên đầy đủ
CCDC
Công cụ dụng cụ
CP
Chi phí
CPBH
Chi phí bán hàng
CPQLDN
Chi phí quản lý doanh nghiệp
DN
Doanh nghiệp
DT
Doanh thu
DT hđ TC
Doanh thu từ hoạt động tài chính
GVHB
Giá vốn hàng bán
K/c
Kết chuyển
KKĐK
Kiểm kê định kỳ
KKTX
Kê khai thường xuyên
NVL
Nguyên vật liệu
PCCC
Phòng cháy chữa cháy
TK
Tài khoản
Thuế GTGT
Thuế giá trị gia tăng
Thuế TTĐB
Thuế tiêu thụ đặc biệt
Thuế XNK
Thuế xuất nhập khẩu
TSCĐ
Tài sản cố định
VNĐ
Việt Nam đồng
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
6
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
.
1. PGS.TS Nguyễn Văn Công (204), Hạch toán kế toán doanh nghiệp thương
mại, Nhà xuất bản Tài chính.
2. PGS.TS Nguyễn Văn Công (năm 206), Lý thuyết và thực hành kế toán tài
chính, Nhà xuất bản Tài chính.
3. Bộ Tài chính ( Năm 2011). Chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa, Nhà
xuất bản Tài chính
4. Các tài liệu về công ty Thương mại đầu tư phát triển tin học Hằng Nga .
5. Một số luận văn tốt nghiệp.
6. Một số tạp chí chuyên ngành kế toán.
7. Một số trang website chuyền ngành về kế toán.
8. Quyết định của Bộ Tài chính số 48/206/QĐ – BTC ban hành ngày 14/09/206
về việc ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa.
9. Thông tư của Bộ Tài chính số 228/209/TT – BTC ban hành ngày 07/12/209
hướng dẫn chế độ trích lập và sử dụng các khoản dự phòng giảm giá hàng tồn
kho, tổn thất các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi và bảo hành sản
phẩm, hàng hóa, công trình xây lắp tại doanh nghiệp.
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
7
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ dồ 1.1. Phương thức bán buôn hàng hóa qua kho
Sơ đồ 1.2. Phương thức bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng có tham gia
thanh toán
Sơ đồ 1.3. Phương thức bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng không tham
gia thanh toán
Sơ đồ 1.4. Phương thức bán lẻ
Sơ đồ 1.5. Phương thức bán hàng trả góp
Sơ đồ 1.6. Phương thức gửi đại lý hay ký gửi
Sơ đồ 1.6. Phương thức gửi đại lý hay ký gửi
Sơ đồ 1.7. Hạch toán bán hàng theo phương pháp KKĐK
Sơ đồ 1.8. Hạch toán chi phí quản lý kinh doanh
Sơ đồ 1.9. Sơ đồ hạch toán xác định kết quả bán hàng
Sơ đồ 1.10. Sơ đồ trình tự hạch toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung
Sơ đồ 1.11. Sơ đồ trình tự hạch toán theo hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái
Sơ đồ 1.12. Sơ đồ trình tự hạch toán theo hình thức kế toán chứng từ ghi sổ
Sơ đồ 1.13. Sơ đồ trình tự hạch toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính
Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy quản lý của công ty Thương mại đầu tư phát triển
tin học Hằng Nga
Sơ đồ 2.2. Tổ chức bộ máy kế toán của công ty Thương mại đầu tư phát triển
tin học Hằng Nga
Sơ đồ 2.3. Trình tự hạch toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung
tại công ty Thương mại đầu tư phát triển tin học Hằng Nga
Sơ đồ 2.4. Tổ chức chứng từ xuất kho hàng hóa
Sơ đồ 2.5. Quy trình luân chuyển chứng từ bán hàng
Sơ đồ 2.6. Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp thẻ song song tại công
ty Thương mại đầu tư phát triển tin học Hằng Nga
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
8
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Biểu số 2.1. Giấy báo Có của ngân hàng
Biểu số 2.2. Phiếu xuất kho
Biểu số 2.3. Hóa đơn GTGT
Biểu số 2.4. Phiếu chi
Biểu số 2.5. Phiếu thu
Biểu số 2.6. Séc
Biểu số 2.7. Thẻ kho
Biểu số 2.8. Sổ chi tiết hàng hóa
Biểu số 2.9. Sổ chi tiết doanh thu bán hàng
Biểu số 2.10. Sổ chi tiết giá vốn hàng bán
Biểu số 2.11. Sổ chi tiết thanh toán với khách hàng
Biểu số 2.12. Bảng tổng hợp nhập – xuất – tồn của hàng hóa
Biểu số 2.13. Sổ tổng hợp doanh thu
Biểu số 2.15. Sổ nhật ký chung
Biểu số 2.16. Sổ cái tài khoản 157 – Hàng gửi bán
Biểu số 2.17. Sổ cái tài khoản 156 – Hàng hóa
Biểu số 2.18. Sổ cái tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng
Biểu số 2.20. Sổ cái tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán
Biểu số 2.21. Sổ cái tài khoản 131 – Phải thu khách hàng
Biểu số 2.23. Phiếu chi
Biểu số 2.24. Hóa đơn thanh toán tiền xăng xe
Biểu số 2.25. Phiếu chi
Biếu số 2.26. Sổ chi tiết chi phí bán hàng
Biểu số 2.27. Sổ Nhật ký chung
Biểu số 2.28. Sổ cái tài khoản 6421 – Chi phí bán hàng
Biểu số 2.29. Hóa đơn tiền nước
Biểu số 2.30. Phiếu chi
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
9
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
Biểu số 2.31. Sổ chi tiết chi phí quản lý doanh nghiệp
Biểu số 2.32. Sổ Nhật ký chung
Biểu số 2.33. Sổ cái tài khoản 6422 – Chi phí quản lý doanh nghiệp
Biểu số 2.34. Sổ tổng hợp chi phí
Biểu số 2.35. Sổ Nhật ký chung
Biểu số 2.36. Sổ cái tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Biểu số 2.37. Sổ cái tài khoản 421 – Lợi nhuận chưa phân phối
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
10
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
LỜI MỞ ĐẦU
Từ một nước có nền kinh tế có nền kinh tế lạc hậu, kém phát triển, khủng
hoảng và lạm phát, đến nay nền kinh tế nước ta đã có những bước phát triển
vượt bậc. Có được thành quả này không thể không kể tới sự đóng góp rất lớn
của tất cả các doanh nghiệp thuộc đủ mọi thành phần kinh tế, trong đó các doanh
nghiệp thương mại là một trong những thành phần cơ bản của hệ thống các
doanh nghiệp. Doanh nghiệp thương mại đóng vai trò là một mắt xích quan
trọng, là cầu nối không thể thiếu giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Quá trình kinh doanh của doanh nghiệp thương mại có thể hiểu là quá trình
dự trữ - bán ra các loại hàng hoá, lao vụ, dịch vụ. Bán hàng là khâu cuối cùng và
có tính quyết định đến hiệu quả của quá trình kinh doanh. Nó giúp doanh nghiệp
thu hồi được đồng vốn bỏ ra đồng thời mở rộng quá trình tái sản xuất và nâng
cao đời sống công nhân viên. Đặc biệt đối với các doanh nghiệp thương mại,
tiêu thụ sản phẩm quyết định đến sự tồn tại hay phá sản của doanh nghiệp.
Hơn nữa, trong điều kiện môi trường vi mô và vĩ mô luôn biến động, sự
cạnh tranh ngày càng gay gắt đã khiến cho việc tiêu thụ hàng hóa của các doanh
nghiệp gặp không ít những khó khăn thử thách. Do vậy, để có thể đứng vững
trên thị trường thì doanh nghiệp phải tổ chức tốt công tác tiêu thụ, có chiến lược
tiêu thụ thích hợp cho phép doanh nghiệp chủ động thích ứng với môi trường,
nắm bắt cơ hội, huy động có hiệu quả các nguồn lực hiện có và lâu dài để có thể
bảo toàn phát triển vốn, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Trong đó, kế toán là một
công cụ sắc bén và quan trọng không thể thiếu để tiến hành quản lý các hoạt
động kinh tế, kiểm tra việc sử dụng, quản lý tài sản, hàng hoá nhằm đảm bảo
tính năng động, sáng tạo và tự chủ trong sản xuất kinh doanh. Do đó, tổ chức
hợp lý quá trình hạch toán kế toán nghiệp vụ bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh là yêu cầu hết sức cần thiết không riêng với các doanh nghiệp thương mại
mà còn đối với tất cả các doanh nghiệp tham gia vào thị trường.
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
11
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
Qua thời gian thực tập tại công ty, từ các kiến thức đã học cùng với tình
hình thực tế tại công ty, được sự hướng dẫn của Thạc sĩ Đậu Thị Bích Phượng,
em đã lựa chọn, thực hiện và hoàn thành khóa luận với đề tài: “Hoàn thiện
công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty Thương
Mại Đầu Tư Phát Triển Tin Học Hằng Nga ”. Mục đích nghiên cứu của đề tài
là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác hạch toán kế toán bán hàng và
xác định kết quả bán hàng trong các doanh nghiệp, tìm hiểu nghiệp vụ và tầm
quan trọng của nó trong các doanh nghiệp, tìm hiểu quy trình hạch toán các
nghiệp vụ này tại công ty. Từ đó, rút ra những nhận xét, đánh giá và đưa ra
những ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng tại công ty.
Nội dung chuyên đề gồm 3 chương:
Chương 1: Những cơ sở lý luận về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh trong các doanh nghiệp kinh doanh thương mại
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh tại công ty Thương Mại Đầu Tư Phát Triển Tin Học Hằng Nga
Chương 3: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác
định kết quả kinh doanh tại công ty Thương Mại Đầu Tư Phát Triển Tin Học
Hằng Nga
Do thời gian thực tập và kiến thức còn hạn chế, chuyên đề của em không tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của cô và toàn
thể các anh chị trong công ty để chuyên đề của em được hoàn thiện hơn. Em xin
cám ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của cô giáo hướng dẫn thực tập-Thạc sĩ Đậu Thị
Bích Phượng cùng với sự giúp đỡ của các anh chị, cô chú công tác tại công ty đã
giúp em hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Thị Nguyệt
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
12
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
CHƯƠNG 1: NHỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH THƯƠNG MẠI
1.1. Sự cần thiết phỉa tổ chức công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng trong các doanh nghiệp kinh doanh thương mại.
1.1.1. Khái niệm về bán hàng
Khái niệm:
Theo nghĩa hẹp, bán hàng là khâu cuối cùng của quá trình hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp thương mại. Nó là quá trình chuyển giao quyền sở hữu
về hàng hóa từ tay người bán sang tay người mua để nhận quyền sở hữu về tiền
tệ hay một hàng hóa khác hoặc quyền được đòi tiền ở người mua.
Theo nghĩa rộng, bán hàng là một quá trình kinh tế bao gồm nhiều khâu từ
việc nghiên cứu tìm hiểu thị trường, xác định nhu cầu khách hàng, đặt hàng và
tổ chức sản xuất, thực hiện các nghiệp vụ tiêu thụ, xúc tiến bán hàng nhằm đạt
được hiệu quả cao nhất.
Trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp, hàng hoá bán được là yếu tố
quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Hàng hoá đạt tiêu
chuẩn chất lượng cao, giá thành hạ thì hàng hoá của doanh nghiệp tiêu thụ
nhanh mang lại lợi nhuận cao cho doanh nghiệp, đảm bảo cho doanh nghiệp một
vị trí vững chắc trên thị trường. Đối tượng phục vụ là người tiêu dùng bao gồm:
các cá nhân, các đơn vị sản xuất kinh doanh khác và các cơ quan, các tổ chức xã
hội.
Ý nghĩa, vai trò:
Đối với doanh nghiệp thương mại, tiêu thụ hàng hóa là điều kiện để doanh
nghiệp thực hiện mục tiêu và chiến lược mà doanh nghiệp theo đuổi trong từng
giai đoạn phát triển của mình như mục tiêu doanh thu, mục tiêu lợi nhuận, mục
tiêu chiếm linh thị trường và tạo vị thế uy tín của doanh nghiệp trên thị trường
hay chiếm lĩnh mở rộng thị phần của doanh nghiệp. Tiêu thụ hàng hóa là điều
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
13
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
kiện để mở rộng quy mô kinh doanh nâng cao trình độ cơ sở vật chất kỹ thuật
cho doanh nghiệp, hài hòa ba mặt lợi ích là: lợi ích doanh nghiệp, lợi ích xã hội
và lợi ích người lao động.
Không chỉ có vai trò quan trọng với doanh nghiệp thương mại, tiêu thụ còn
có ý nghĩa với nền kinh tế quốc dân. Tiêu thụ hàng hóa giúp ổn định và cải thiện
đời sống dân cư, bởi vì thông qua hoạt động tiêu thụ hàng hóa thì hàng hóa sẽ
đến tay người tiêu dùng.
1.1.2. Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh
Kết quả kinh doanh là kết quả cuối cùng về các hoạt động sản xuất kinh
doanh của các doanh nghiệp trong một kì kế toán nhất định, hay kết quả kinh
doanh là biểu hiện bằng tiền phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi
phí của các hoạt động kinh tế đã được thực hiện. Kết quả kinh doanh được biểu
hiện bằng lãi (nếu doanh thu lớn hơn chi phí) hoặc lỗ (nếu doanh thu nhỏ hơn
chi phí)
Xác định kết quả kinh doanh là việc so sánh giữa một bên là tổng doanh
thu và thu nhập với một bên là tổng chi phí của hoạt động kinh tế đã được thực
hiện. Nếu doanh thu và thu nhập từ các hoạt động lớn hơn chi phí thù doanh
nghiệp có lãi, và ngược lại. Việc xác định kết quả kinh doanh thường được tiến
hành vào cuối kỳ kinh doanh thường là cuối tháng, cuối quý, cuối năm tùy thuộc
vào từng đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp.
Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: kết quả hoạt động
sản xuất kinh doanh, kết quả hoạt động tài chính và kết quả hoạt động khác.
Kết quả hoạt
động kinh
doanh
=
Kết quả hoạt
động SXKD
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
+
Kết quả hoạt
động tài chính
+
Kết quả hoạt
động khác
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
14
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
- Kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh
Lợi nhuận
thuần từ hoạt
động SXKD
Doanh thu thuần
= -- -về bán
- hàng và
cung cấp dịch vụ
-
Giá vốn
hàng
bán
-
Chi phí
bán
hàng
-
Chi phí quản
lý doanh
nghiệp
- Kết quả hoạt động tài chính
Kết quả hoạt
động tài chính
=
Doanh thu hoạt
động tài chính
Chi phí hoạt động
tài chính
Các khoản thu
nhập khác
-
- Kết quả hoạt động khác
Kết quả hoạt
động khác
khác
=
Chi phí khác
1.1.3. Mối quan hệ giữa bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
Bán hàng là khâu cuối cùng trong quá trình kinh doanh của các doanh
nghiệp còn xác định kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng đẻ doanh nghiệp
quyết định có tiêu thụ hàng hóa nữa hay không. Do đó có thể nói giữa bán hàng
và xác định kết quả kinh doanh có mối quan hệ mật thiết. Kết quả bán hàng là
mục đích cuối cùng của doanh nghiệp còn bán hàng là phương tiện trực tiếp để
đạt được mục đích đó.
1.1.4. Vai trò và nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh.
1.1.4.1. Vai trò:
Kế toán là một công cụ hữu hiệu phục vụ công tác quản lý nói chung và
công tác quản lý hàng hóa, bán hàng và xác định kết quả kinh doanh nói riêng.
Thông tin kế toán cung cấp là cơ sở để các nhà quản lý nắm được tình hình
quản lý hàng hóa trên hai mặt: hiện vật và giá trị. Tình hình thực hiện kế hoạch
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
15
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
bán hàng, chính sách giá cả hợp lý và đánh giá đúng đắn năng lực kinh doanh
của doanh nghiệp thông qua kết quả kinh doanh đạt được.
Thông tin do kế toán cung cấp là căn cứ để đánh giá tính hiệu quả, phù
hợp của các quyết định bán hàng đã được thực thi, từ đó phân tích và đưa ra các
biện pháp quản lý, chiến lược kinh doanh, bán hàng phù hợp với thị trường
tương ứng và khả năng của doanh nghiệp
1.1.4.2. Nhiệm vụ
-Tổ chức theo dõi, phản ánh chính xác, đầy đủ, kịp thời và giám đốc chặt chẽ
tình hình hiện có và sự vận động của từng loại thành phẩm, hàng hoá trên các
mặt hiện vật cũng như giá trị.
-Theo dõi, phản ánh và giám đốc chặt chẽ quá trình tiêu thụ, ghi chép kịp thời
đầy đủ các khoản chi phí bán hàng cũng như chi phí và thu nhập của các hoạt
động khác.
- Kiểm tra giám sát tình hình thực hiện chỉ tiêu kế hoạch bán hàng, doanh thu
bán hàng , tình hình thanh toán tiền hàng và nộp thuế cho Nhà nước.
-Cung cấp những thông tin kinh tế cần thiết cho các bộ phận liên quan. Định kỳ
tiến hành phân tích kinh tế đối với hoạt động bán hàng, thu thập và phân phối
kết quả.
Thực hiện tốt các nhiệm vụ trên sẽ giúp doanh nghiệp quản lí tốt, chặt chẽ hàng
hoá tiêu thụ. Để có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ nêu trên đòi hỏi doanh nghiệp
phải tổ chức công tác kế toán thật khoa học, hợp lí, phù hợp với trình độ của đội
ngũ kế toán trong doanh nghiệp. Đồng thời, kế toán cũng cần nắm vững một số
yêu cầu sau:
- Xác định thời điểm hàng hóa được coi là tiêu thụ để kịp thời lập báo cáo bán
hàng và xác định kết quả bán hàng. Báo cáo thường xuyên, kịp thời tình hình
bán hàng và thanh toán với khách hàng nhằm giám sát chặt chẽ hàng hóa bán ra
về số lượng và chủng loại.
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
16
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
- Tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và tình hình luân chuyển chứng từ khoa
học, hợp lý, tránh trùng lặp hay bỏ sót, không quá phức tạp mà vẫn đảm bảo yêu
cầu quản lý. Đơn vị lựa chọn hình thức sổ sách kế toán để phát huy được ưu
điểm và phù hợp với đặc điểm kinh doanh của mình.
- Xác định và tập hợp đầy đủ chi phí ở các khâu.
1.2.Doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ.
1.2.1. Doanh thu bán hàng.
1.2.1.1. Khái niệm về doanh thu bán hàng.
- Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ
kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần tăng vốn chủ sở hữu. Doanh thu bán hàng là tổng số
tiền ghi trên hoá đơn bán hàng, trên các hợp đồng cung cấp hàng hoá, dịch vụ.
- Doanh thu thuần: Là số tiền chênh lệch giữa doanh thu bán hàng và các khoản
giảm trừ doanh thu (giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, chiết khấu thương
mại, thuế TTĐB...)
1.2.1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu
Doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi giao dịch bán hàng đồng thời thoả
mãn 5 điều kiện sau:
+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở
hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu
hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá.
+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
+ Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng.
+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
17
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
Như vậy, thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là thời điểm kế toán ghi vào sổ
sách liên quan về hàng hoá đã tiêu thụ, thời điểm này được xác định tuỳ thuộc
theo phương thức, hình thức bán hàng và thanh toán tiền hàng.
Nhìn chung, thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm bên bán mất quyền sở
hữu về hàng hoá và đã thu được tiền của bên mua hoặc bên mua chấp nhận
thanh toán.
1.2.1.3.Nguyên tắc hạch toán doanh thu bán hàng.
- Đối với cơ sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ,
khi viết hóa đơn bán hàng phải ghi rõ giá bán chưa có thuế GTGT, các khoản
phụ thu, thuế GTGT phải nộp và tổng giá thanh toán. Doanh thu bán hàng được
phản ánh theo số tiền chưa có thuế GTGT.
- Đối với hàng hóa chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì danh
thu được phản ánh trên tổng giá thanh toán.
- Đối với hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu,
nhập khẩu thì doanh thu tính trên tổng giá bán.
- Doanh thu bán hàng (kể cả doanh thu nội bộ) phải được theo dõi chi tiết
cho từng loại sản phẩm nhằm xác định chính xác, đầy đủ kết quả kinh doanh của
từng mặt hàng khác nhau.
1.2.2. Các khoản giảm trừ doanh thu:
+ Giảm giá hàng bán: Là số tiền DN phải trả cho khách hàng trong trường
hợp hoá đơn bán hàng đã viết theo giá thông thường, hàng đã xác định là bán
nhưng do chất lượng hàng hoá kém, khách hàng yêu cầu giảm giá và DN đồng ý
chấp nhận giảm giá.
+ Hàng bán bị trả lại: Là số tiền DN phải trả lại cho khách hàng trong
trường hợp hàng xác định là đã bán nhưng do chất lượng quá kém, không phù
hợp với yêu cầu, tiêu chuẩn, quy cách kỹ thuật, khách hàng trả lại số hàng đó.
+ Chiết khấu thương mại: Là số tiền mà DN đã giảm trừ, hoặc đã thanh
toán cho khách hàng do việc khách hàng đã mua hàng hóa, dịch vụ với khối
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
18
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
lượng lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng mua
bán.
+ Thuế TTĐB: Là loại thuế gián thu, đánh vào một số mặt hàng hóa nhất
định mà Nhà nước không khuyến khích sử dụng hoặc mặt hàng xa xỉ (rượu, bia,
thuốc lá…). Mỗi mặt hàng thuộc diện chịu thuế TTĐB chỉ phải chịu thuế này
một lần, tức là sau khi mặt hàng đó đã chịu thuế TTĐB ở khâu sản xuất thì
không phải chịu thuế lần thứ hai khi lưu thông trên thị trường. Tuy nhiên, đối
với doanh nghiệp thương mại thì các khoản giảm trừ doanh thu không có khoản
thuế này.
+ Thuế xuất khẩu:Là loại thuế gián thu, thu vào các hàng hóa phải xuất
khẩu. Thuế xuất khẩu được tính căn cứ vào số lượng từng mặt hàng tính thuế và
thuế suất của từng mặt hàng.
+ Thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp
1.2.3. Cách xác định kết quả bán hàng.
Lợi nhuận
thuần từ hoạt
động kinh
Doanh thu
=
doanh
thuần về tiêu
thụ hàng hoá,
Chi phí
Giá vốn
- hàng hóa tiêu thụ
dịch vụ
Chi phí
bán hàng
-
quản lý
doanh
nghiệp
Thuế xuất
Doanh thu
thuần về tiêu
thụ hàng hóa,
dịch vụ
Tổng doanh thu
=
tiêu thụ hàng
-
hoá, dịch vụ
Các
khẩu, thuế
khoản
TTĐB,
giảm trừ
-
thuế
doanh
GTGT(the
thu
o PP trực
tiếp)
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
19
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
1.3.Các phương pháp tính giá vốn hàng xuất kho để bán.
1.3.1. Phương pháp tính theo giá thực tế đích danh:
Theo phương pháp này, hàng hoá xuất kho thuộc lô hàng nhập nào thì lấy đơn
giá nhập kho của lô hàng đó để tính. Đây là phương án tốt nhất, nó tuân thủ
nguyên tắc phù hợp của kế toán; chi phí thực tế phù hợp với doanh thu thực tế.
Giá trị của hàng xuất kho đem bán phù hợp với doanh thu mà nó tạo ra. Hơn
nữa, giá trị hàng tồn kho được phản ánh đúng theo giá trị thực tế của nó. Tuy
nhiên, việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi những điều kiện khắt khe, chỉ
những doanh nghiệp kinh doanh có ít loại mặt hàng, hàng tồn kho có giá trị lớn,
mặt hàng ổn định và loại hàng tồn kho nhận diện được thì mới có thể áp dụng
được phương pháp này. Còn đối với những doanh nghiệp có nhiều loại hàng thì
không thể áp dụng được phương pháp này.
1.3.2.Phương pháp giá đơn vị bình quân:
Trị giá vốn thực tế
=
Số lượng hàng
x
Đơn giá
hàng hoá xuất kho
hoá xuất kho
bình quân
Trong đó giá đơn bình quân được xác định theo một trong hai phương pháp:
+ Phương pháp bình quân cả kỳ dự trữ. Theo phương pháp này, đến cuối
kỳ mới tính trị giá vốn của hàng xuất kho trong kỳ. Tuỳ theo kỳ dự trữ của
doanh nghiệp áp dụng mà kế toán hàng tồn kho căn cứ vào giá mua, giá nhập,
lượng hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳ để tính giá đơn vị bình quân.
Trị giá thực tế
hàng hoá tồn đầu kỳ
Đơn
giá bình
quân cả
kỳ dự trữ
Trị giá thực tế hàng hoá
nhập trong kỳ
+
=
Số lượng hàng hoá tồn
đầu kỳ
+
Số lượng hàng hoá nhập
trong kỳ
Phương pháp giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ đơn giản, dễ làm. Tuy nhiên
công việc tính toán dồn vào cuối kỳ, gây ảnh hưởng đến tiến độ các phần hành
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
20
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
khác. Hơn nữa, phương pháp này chưa đáp ứng yêu cầu kịp thời của thông tin kế
toán ngay tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ.
+ Phương pháp bình quân sau mỗi lần nhập: Sau mỗi lần nhập hàng
hoá, kế toán phải xác định lại giá trị thực tế của hàng tồn kho và giá đơn vị bình
quân. Căn cứ vào giá đơn vị bình quân và lượng xuất giữa 2 lần nhập kế tiếp để
tính giá xuất theo công thức sau:
Giá đơn vị
bình quân
sau mỗi lần
nhập
Trị giá thực tế hàng hoá
tồn trước khi nhập
+
Trị giá thực tế
hàng hoá nhập
=
Số lượng thực tế hàng
hoá tồn trước khi nhập
+
Số lượng thực tế
hàng hoá nhập
Phương pháp này khắc phục được những nhược điểm của phương pháp
bình quân cả kỳ dự trữ (việc tính toán không bị dồn vào cuối kỳ, cập nhật).
Nhược điểm của phương pháp này là tốn nhiều công sức, tính toán nhiều lần.
1.3.3.Phương pháp nhập trước, xuất trước (FIFO):
Phương pháp này áp dụng dựa trên giả định là hàng được mua trước thì
được xuất trước, và hàng còn lại cuối kỳ là hàng được mua ở thời điểm cuối kỳ.
Như vậy, giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời
điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của
hàng nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho.
Phương pháp FIFO giúp cho chúng ta có thể tính được ngay trị giá vốn
hàng xuất kho từng lần xuất hàng, do vậy đảm bảo cung cấp số liệu kịp thời cho
kế toán ghi chép các khâu tiếp theo cũng như cho quản lý. Trị giá của hàng tồn
kho sẽ tương đối sát với giá thị trường của mặt hàng đó. Vì vậy chỉ tiêu hàng tồn
kho trên báo cáo kế toán có ý nghĩa thực tế hơn.
Tuy nhiên, nhược điểm là làm cho doanh thu hiện tại không phù hợp với
những khoản chi phí hiện tại, doanh thu hiện tại được tạo ra bởi giá trị hàng hoá
đã có được từ cách đó rất lâu. Đồng thời nếu số lượng chủng loại mặt hàng
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
21
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
nhiều, phát sinh nhập xuất liên tục dẫn đến những chi phí cho việc hạch toán
cũng như khối lượng công việc sẽ tăng lên rất nhiều. Phương pháp này thích hợp
trong trường hợp giá cả tương đối ổn định (thường là khi giảm hoặc có xu
hướng giảm giá).
1.3.4.Phương pháp nhập sau, xuất trước (LIFO):
Phương pháp này giả định là hàng được mua sau thì được xuất trước, và
hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là những hàng được mua. Theo phương pháp này
thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập sau hoặc gần sau
cùng, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho đầu kỳ hoặc
gần đầu kỳ. Như vậy với phương pháp này chi phí của lần mua gần nhất sẽ
tương đối sát với trị giá vốn của hàng thay thế. Việc thực hiện phương pháp này
sẽ đảm bảo được yêu cầu của nguyên tắc phù hợp trong kế toán. Tuy nhiên, trị
giá vốn của hàng tồn kho cuối kỳ có thể không sát với giá thị trường của hàng
thay thế. Phương pháp này thích hợp trong trường hợp lạm phát.Tóm lại, mỗi
phương pháp tính giá vốn đều có những ưu nhược điểm riêng. Do vậy, khi xâm
nhập vào thị trường doanh nghiệp cần phải nghiên cứu kỹ thị trường, giá cả thị
trường, đặc điểm quy mô kinh doanh của doanh nghiệp để lựa chọn một phương
pháp thích hợp nhất. Khi thực hiện theo một quy tắc nhất quán, thống nhất từ kỳ
này sang kỳ khác, doanh nghiệp có thể kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động kinh
doanh được chính xác nhất.
1.4. Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán.
1.4.1. Các phương thức bán hàng.
Phương thức bán hàng là cách thức doanh nghiệp chuyển quyền sở hữu
hàng hóa cho khách hàng và thu được tiền hoặc quyền thu tiền về số lượng hàng
hóa tiêu thụ.
Hiện nay các doanh nghiệp thường sử dụng một số phương thức sau:
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
22
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
1.4.1.1. Phương thức bán buôn:
- Bán buôn là phương thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, các doanh
nghiệp sản xuất... để thực hiện bán ra hoặc gia công để bán ra. Đặc điểm của
hàng hóa bán buôn là hàng hoá vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông, chưa đi vào
lĩnh vực tiêu dùng. Do vậy, giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá chưa được
thực hiện. Hàng hoá bán theo lô hoặc bán với số lượng lớn, giá bán biến động
tuỳ thuộc vào khối lượng hàng bán và phương thức thanh toán.
Các hình thức bán buôn:
- Bán buôn qua kho: Là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng
hóa được nhập vào kho của doanh nghiệp rồi mới xuất bán. Bán buôn hàng hóa
qua kho có thể thực hiện dưới 2 hình thức:
+ Bán buôn hàng hóa qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp. Theo hình
thức này, hàng hóa bán và giao ngay cho bên mua tại kho của người bán. Hàng
hóa được xác định tiêu thụ khi bên mua đã nhận đủ hàng và ký vào hóa đơn mua
bán.
+ Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Theo hình thức này, căn
cứ vào hợp đồng, doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa và chuyển hàng
đến giao cho bên mua theo địa điểm đã quy định trước bằng phương tiện tự có
hoặc thuê ngoài. Hàng chuyển đi bán vẫn thuộc quyền sở hữu của bên bán. Khi
được bên mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về số hàng chuyển giao
(một phần hoặc toàn bộ) thì số hàng được bên mua chấp nhận này mới được coi
là tiêu thụ. Chi phí vận chuyển do bên bán hoặc bên mua chịu thì sẽ ghi rõ trong
hợp đồng.
- Bán buôn vận chuyển thẳng: Doanh nghiệp sau khi mua hàng, nhận hàng
mua, không đưa về nhập kho mà chuyển thẳng cho bên mua. Bán buôn vận
chuyển thẳng là phương thức bán hàng tiết kiệm nhất vì nó giảm được chi phí
lưu thông, tăng nhanh sự vận động của hàng hoá. Phương thức này có 2 hình
thức:
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
23
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
+ Bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán: Doanh
nghiệp phải tổ chức quá trình mua hàng, bán hàng, thanh toán tiền hàng mua,
tiền hàng đã bán với nhà cung cấp và khách hàng của doanh nghiệp. Hình thức
này bao gồm: bán buôn vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán theo hình thức
trực tiếp và theo hình thức gửi bán. Trong đó, bán buôn vận chuyển thẳng theo
hình thức giao hàng trực tiếp (bán giao tay ba): Doanh nghiệp sau khi mua hàng,
giao trực tiếp cho đại diện của bên mua tại kho người bán. Sau khi giao nhận,
đại diện bên mua đăng ký nhận đủ hàng, bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc
chấp nhận thanh toán, hàng hoá được xác định là tiêu thụ. Còn bán buôn vận
chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng có nghĩa là doanh nghiệp sau khi mua
hàng, nhận hàng mua, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài vận
chuyển hàng đến giao cho bên mua ở địa điểm đã được thoả thuận. Hàng hoá
chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp. Khi nhận được tiền của
bên mua thanh toán hoặc giấy báo của bên mua đã nhận được hàng và chấp nhận
thanh toán thì hàng hoá chuyển đi mới được xác định là tiêu thụ.
+ Bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán: Theo hình thức
này, doanh nghiệp chỉ phản ánh tiền hoa hồng môi giới mà không được ghi nhận
nghiệp vụ mua, bán. Bên mua chịu trách nhiệm thanh toán cho bên bán và vận
chuyển hàng hóa về kho của mình.
Từ đặc điểm trên đây, bán buôn có ưu điểm là thời hạn thu hồi vốn nhanh,
có điều kiện nhanh chóng đổi mới hoạt động kinh doanh, đẩy nhanh vòng quay
vốn, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Nhược điểm cơ bản của bán buôn là do bị
cách biệt với tiêu dùng nên chậm nắm bắt những diễn biến nhu cầu thị trường
dẫn đến khả năng có thể bị tồn đọng hoặc tiêu thụ chậm.
1.4.1.2.Phương thức bán lẻ:
-Bán lẻ hàng hóa là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng
hoặc các tổ chức kinh tế hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất
tiêu dùng nội bộ. Theo phương thức này, hàng đã ra khỏi lĩnh vực lưu thông và
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
24
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
đi vào lĩnh vực tiêu dùng, giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá đã được thực
hiện. Bán lẻ thường bán đơn chiếc hoặc số lượng nhỏ, giá bán thường ổn định.
Bán lẻ có thể thực hiện dưới hình thức sau:
+ Bán lẻ thu tiền tập trung: Là phương thức tiêu thụ mà nghiệp vụ bán hàng
và thu tiền tách rời nhau, nhân viên bán hàng và nhân viên thu ngân thực hiện
chức năng độc lập. Cuối ca bán hàng, nhân viên bán hàng lập báo cáo hàng đã
bán trong ca cho kế toán bán hàng. Thu ngân thu tiền và nộp cho thủ quỹ.
+ Bán lẻ thu tiền trực tiếp: Đây là phương thức bán hàng mà nhân viên bán
hàng thực hiện chức năng bán hàng và trực tiếp thu tiền, kết thúc ca bán hàng sẽ
tiến hành kiểm quầy, tiền, lập báo cáo tiền bán hàng và nộp cho kế toán.
+ Bán lẻ tự phục vụ (tự chọn)
Theo hình thức này, khách hàng tự chọn lấy hàng hoá, mang đến bàn tính
tiền và thanh toán tiền hàng. Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính tiền, lập hoá
đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng.
+ Bán hàng tự động
Bán hàng tự động là hình thức bán lẻ hàng hoá mà trong đó các doanh
nghiệp sử dụng các máy bán hàng tự động chuyên dùng cho một hoặc một vài
loại hàng hoá nào đó đặt ở nơi công cộng. Khách hàng sau khi bỏ tiền vào máy,
máy sẽ tự động đẩy hàng ra cho người mua.
Như vậy, ưu điểm của bán lẻ là không sợ khủng hoảng thừa vì sau khi bán
được hàng doanh nghiệp mới bắt đầu chu kỳ kinh doanh mới. Doanh nghiệp có
điều kiện tiếp xúc trực tiếp vời người tiêu dùng nên nắm bắt nhanh sự thay đổi
nhu cầu thị hiếu, từ đó có những giải pháp kịp thời, hữu hiệu cho kinh doanh.
Nhược điểm là thu hồi vốn chậm.
1.4.1.3.Phương thức bán trả góp:
-Theo hình thức này, người mua được trả tiền mua hàng thành nhiều lần.
Ngoài số tiền thu theo giá bán thông thường, doanh nghiệp còn thu thêm người
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường: ĐH Công Nghiệp Hà Nội
25
Khoa: Kế Toán _ Kiểm Toán
mua một khoản lãi do trả chậm. Về thực chất, người bán chỉ mất quyền sở hữu
khi người mua thanh toán hết tiền hàng.
1.4.1.4.Phương thức bán hàng hàng đổi hàng:
-Trường hợp này khác với các hình thức tiêu thụ khác là người mua không
trả bằng tiền mà trả bằng hiện vật (hàng hoá, vật tư). Việc trao đổi hàng hoá
thường có lợi cho cả hai bên vì nó tránh được việc thanh toán bằng tiền, tiết
kiệm được vốn lưu động đồng thời lại tiêu thụ được hàng hoá.
Theo hình thức này căn cứ vào hợp đồng kinh tế, mà hai bên đã ký kết với
nhau, hai bên tiến hành trao đổi hàng hoá của mình cho nhau trên cơ sở ngang
giá (có thể theo giá thị trường hoặc theo giá thoả thuận). Trong trường hợp này
hàng gửi bán coi như đi bán và hàng nhận về coi là hàng mua.
1.4.1.5.Phương thức bán hàng thông qua đại lý:
-Là phương thức bán hàng mà trong đó doanh nghiệp giao hàng cho cơ sở
đại lý, kí gửi để cho các cơ sở này trực tiếp bán hàng. Khi phát sinh nghiệp vụ
giao - nhận đại lý thì hai bên phải tiến hành ký kết hợp đồng xác định rõ mặt
hàng, giá bán, tỷ lệ hoa hồng, phương thức thanh toán và trách nhiệm, quyền lợi
của mỗi bên.
Số hàng chuyển giao cho các cơ sở đại lý, ký gửi vẫn thuộc quyền sở hữu
của doanh nghiệp cho đến khi cơ sở đại lý, ký gửi thanh toán tiền hay chấp nhận
thanh toán hoặc thông báo về số hàng đã bán được, doanh nghiệp mới mất
quyền sở hữu về số hàng này
1.4.2. Các phương thức thanh toán
*Phương thức thanh toán bằng tiền mặt:
-Người mua thanh toán trực tiếp với người bán bằng tiền mặt. Trong trường
hợp này, khi mua hàng, có thể bên mua sẽ nhận hàng rồi thanh toán tiền ngay
hoặc chấp nhận thanh toán rồi sau đó xuất quỹ tiền mặt thanh toán cho người
bán. Đây là phương thức thanh toán thể hiện quan hệ trực tiếp giữa người mua
Sv: Nguyễn Thị Nguyệt_CĐKT18-K12
Chuyên đề tốt nghiệp
