M cl c
LUY N TRÍ NH ........................................................................................................................................................ 3
L i nhà xu t b n ....................................................................................................................................................... 4
Gi i thi u ...................................................................................................................................................................... 5
C(
NG
C S KHOA H C V TRÍ NH ................................................................................................. 7
1. Trí nh là gì? .......................................................................................................................................................... 8
2. Nguyên nhân gây suy gi m trí nh ........................................................................................................... 10
3. Ng
i tr và nh ng bi u hi n suy gi m trí nh .................................................................................. 13
4. M t s sai l m khi c i thi n trí nh ........................................................................................................... 16
C(
NG
P(
1. S d ng th
NG P(ÁP RÈN LUY N TRÍ NH ............................................................................... 19
ng xuyên ................................................................................................................................... 20
2. Kh c ph c ch ng hay quên........................................................................................................................... 21
3. Chú tâm ................................................................................................................................................................. 24
4. L p l i..................................................................................................................................................................... 29
5. Nh tích c c ........................................................................................................................................................ 32
6. Liên t
ng............................................................................................................................................................ 36
7. Phân nhóm ........................................................................................................................................................... 41
8. T
ng t
ng....................................................................................................................................................... 43
9. Âm thanh .............................................................................................................................................................. 50
10. Hòa tr n ............................................................................................................................................................. 53
11. Ghi chú ................................................................................................................................................................ 56
12. Nh tên và khuôn m t.................................................................................................................................. 60
13. Ghi nh các con s ......................................................................................................................................... 65
14. Ghi nh ngôn ng ........................................................................................................................................... 70
15. Ghi nh các thông tin.................................................................................................................................... 74
16. Thu nh n và làm m i .................................................................................................................................... 82
17. Luy n t p các ph
ng pháp đ tăng c
ng trí nh ........................................................................ 84
K t lu n ...................................................................................................................................................................... 90
M t vài bài ki m tra .............................................................................................................................................. 91
B n có bi t... ............................................................................................................................................................. 94
Không đ c thì phí................................................................................................................................................... 95
Alpha Books biên so n
Phan Văn ( ng Th ng ch biên
LUY N TRÍ NH
B n quy n © 2012 Alpha Books
NHÀ XU T B N THANH NIÊN
T o ebook: Tô H i Tri u
Phát hành:
L i nhà xu t b n
B n đ c thân m n,
Trong cu c s ng, ch c h n không ít l n b n g p r c r i v i trí nh đ ng đ nh c a mình.
B n ra ch nh ng quên m t mình c n mua nh ng gì, b n vào phòng thi nh ng v t óc không
nh ra công th c đã h c đi h c l i, b n lên thuy t trình nh ng l i đánh r i h t nh ng n i
dung đã luy n t p nhà Sau m i l n nh th , b n không còn tin vào trí nh c a mình
n a. B n c m th y mình th t thua thi t vì không đ c tr i phú cho m t trí nh t t.
Nh ng b n có bi t, trí nh có t khi chúng ta m i sinh ra, nó phát tri n hay tàn l i, nó
phong phú hay nghèo nàn ph thu c vào s luy n t p c a chính b n. Vì th đ ng t ti vì
b n không có m t trí nh t t, ch là b n ch a luy n t p đúng cách mà thôi
C i thi n trí nh t ng nh r t tr u t ng m h đã tr nên rõ ràng qua các phân tích c
th , cùng nh ng ví d g n gũi thi t th c trong cu n sách này
ph ng pháp ghi nh và
nh ng bài luy n t p thú v s giúp b n tìm th y con đ ng đ đ a nh ng thông tin, con s ,
nh ng công th c, nh ng bài h c, nh ng l ch trình đi vào b nh d dàng và l i v i b n
lâu nh t. Không còn ph i lúng túng v i s đãng trí hay nh m l n, b n s nhanh chóng bi n
trí nh tr thành công c hi u qu trong h c t p, công vi c và cu c s ng.
Ch v i 10 phút luy n t p m i ngày cùng óc hài h c và ni m háo h c nâng cao trí nh , b n
s ph i b t ng tr c ti m năng ghi nh đ c bi t c a mình.
Xin trân tr ng gi i thi u t i đ c gi !
Hà N i tháng
năm
CÔNG TY SÁCH ALPHA
Gi i thi u
Tr c nay, b n v n t nh mình không thông minh b ng nhi u ng i, nên b n ráng s c
chuyên c n đ đ t đ c thành tích t t. Và qu th t b n đã thành công Đi u gì giúp b n đ t
đ c đi u đó Nhi u ng i quanh b n và ngay c chính b n s t m c đ nh r ng, b n không
xu t s c gì mà ch là c n cù bù thông minh thôi Nh ng đó ch là b n i c a t ng băng
chìm. Cái giúp b n thành công là s thu n th c. B n đã g ng công làm đi u gì đó nhi u l n.
Gi i m t bài toán khó. Ng m nghĩ m t đo n văn hay Suy t m t v n đ hóc búa v v
Nh ng hành đ ng l p đi l p l i, kiên trì, b n b , khi n b n thành ng i điêu luy n. Và trí
nh đã ch p đôi cánh đ t t c nh ng gì b n rèn giũa đ t đ n thành công. Nh trí nh ,
nh ng gì b n h c t p tìm tòi khám phá đ c l u gi trong tâm trí b n đ r i tái hi n m t
cách nguyên v n m i lúc m i n i Đâu ch có b n mà t t c m i ng i xung quanh, t m t
em bé s sinh m i chào đ i đ n nh ng b c cao niên đ u c n đ n nó.
M t em bé v a ra đ i dù ch a bi t nói nh ng v n bi t l n u đó không ph i là cha m hay
ng i quen c a mình. M t h c sinh v n d ng t t c nh ng gì mình đã h c đã tìm tòi đ
hoàn thành t t bài thi. M t ng i con xa x nhi u năm b i h i xúc đ ng khi nh n ra hình
nh thân thu c c a quê h ng qua c a s máy bay. T i sao h làm đ c đi u đó Ch có th
nh trí nh mà thôi! B n đã t ng làm gì mà không c n đ n trí nh ch a M i bu i sáng,
chúng ta th ng l p l i nhi u vi c gi ng h t nhau Đó chính là m t bi u hi n c a trí nh
d i d ng thói quen. R i sau đó b n có th r i kh i nhà đi g p m t ai đó B n có đ ý làm
th nào b n đ n đ c đ a đi m mình c n đ n, nh n bi t ng i mình c n g p, phát hi n món
ăn b n th ng n u hay món đ b n th ng dùng Đó ch ng ph i đ u là bi u hi n c a trí
nh hay sao Đi u này kh ng đ nh r ng: n i nào đó trong não c a m i chúng ta có m t
kho ch a kh ng l g m nh ng hình nh, s vi c, hi n t ng đ c liên k t b t bi n theo
th i gian và có th đ c nh l i n u nh chúng ta bi t kích ho t nó đúng cách
Hãy th t ng t ng xem, m t bu i sáng nào đó b n th c d y và b ng ho ng h t gi t mình
khi không nh đ c đi u gì h t, gi ng nh cô nàng Lucy trong b phim tình c m lãng m n
c a đi n nh M 50 First Dates (t m d ch: 50 l n h n hò đ u tiên Nh ng th t t i t khi
ch ng có anh chàng Henry nào bên c nh giúp đ b n. B n không bi t mình đang đâu
không nh n ra b t c ai, không bi t mình đã ăn c m ch a th m chí b n cũng không bi t là
mình v a ng d y hay chu n b đi ng ... M i sinh ho t c a b n b r i lo n. T t c m i th
xung quanh đ u l l m, và th m chí b n còn không hi u ng i khác đang nói gì T t c đ u
ph i làm l i t đ u nh ng b n l i không bi t b t đ u t đâu M i ch t ng t ng đ n đ y
thôi ch c b n đã c m th y n l nh. N u có m t ngày nh th , qu th t là m t th m h a!
T t nhiên đây ch là gi thi t nh ng cũng đ cho th y vai trò đ c bi t quan tr ng c a trí
nh trong đ i s ng và ho t đ ng c a con ng i. N u không có trí nh thì không có kinh
nghi m, không có kinh nghi m thì không th có b t c m t ho t đ ng nào đ c bi t là quá
trình phát tri n tâm lý tính cách con ng i.
Tuy nhiên, trí nh c a m i ng i không gi ng nhau Có ng i nh t t v n đ này có ng i
l i nh t t v n đ kia nh ng tôi có th đ m b o v i b n r ng ng i nào có trí nh t t h n
ng i đó s làm đ c nhi u vi c h n và nhi u kh năng thành công h n B n s th y rõ
đi u này trong chính l p h c c a mình. T nh ng môn xã h i nh Văn S Đ a cho đ n
nh ng môn t nhiên nh Toán Lý (óa t t c đ u dành s u ái cho ng i có trí nh t t
h n N u nh đ c nhi u công th c Toán, Lý, Hóa, b n s v n d ng đ làm bài t t h n
nhanh chóng h n và quan tr ng là đ t đi m cao h n N u thu c nhi u câu th các s ki n
l ch s , k t h p v i s nh p nhàng trong câu t , b n s làm bài môn Văn S , Đ a t t h n
trôi ch y và có s c thuy t ph c h n Đ c bi t, khi b n r i gh nhà tr ng b c vào cu c
s ng thì u th này càng th hi n rõ r t.
Trong công vi c ng i có trí nh t t h n th ng s ti p thu nhanh h n v n d ng chúng
vào công vi c hi u qu h n, t đó kh ng đ nh đ c v th cũng nh năng l c c a mình. Tôi
l y ví d tr ng h p c a m t qu n tr viên t p s
m t t p đoàn đa qu c gia. Trong 12
tháng đào t o c a ch ng trình anh ta đ c luân chuy n qua t t c các phòng ban. Anh ta
và đ ng nghi p c a mình đ c đào t o, hu n luy n và giao th c hi n nh ng d án nh nh
m t bài ki m tra năng l c. Vì kh năng ghi nh có h n nên d án c a anh ta không đ t m c
tiêu đ ra. K t qu th t đáng bu n, anh ta b lo i kh i ch ng trình Anh ta th t v ng, bu n
bã t trách mình t i sao không c g ng ghi nh v n d ng t t h n nh ng đi u đ c h c.
Đó ch là m t trong vô vàn nh ng tình hu ng cho th y trí nh t t quan tr ng đ n nh ng
nào. Vì l đó nhi u lúc b n th m nghĩ giá mình có đ c trí nh t t nh anh y thì hay bi t
m y V y có bao gi b n t h i trí nh t t có th do luy n t p mà thành không?
Con ng i chúng ta khi sinh ra đ u đ c t o hóa ban t ng m t b óc v i nhi u kh năng
khác nhau. Tùy thu c vào đ c đi m c a b não mà m i ng i có kh năng l u gi hay đ n
gi n là ghi nh khác nhau. Tuy nhiên không ph i vì th mà nh ng ai b m sinh có trí nh
không t t bi quan v mình, b i chúng ta v n có th tăng c ng trí nh b ng cách rèn luy n.
Trong m t bu i giao l u t i Vi t Nam năm
Eran Katz ng i l p k l c Guinness v
trí nh có th nh đ c m t dãy s g m 500 ch s ch sau m t l n đ c đã cho bi t M t
trí nh t t là tài s n quan tr ng nh t. Nó là công c h u hi u mà chúng ta có đ c, vì th
chúng ta c n ph i đ u t rèn luy n và nuôi d ng nó thích đáng Nh v y trí nh t t gi ng
nh m t qu đ u t n u ta bi t cách qu n lý đi u ti t h p lý thì nó s ngày càng sinh l i.
Ng c l i, n u ta b quên hay đi u ti t thi u khoa h c thì nó không ch tr v con s 0 mà
còn khi n ta b phá s n, n n n. B n có th ph n bi n r ng trí nh ch đâu ph i ti n b c mà
b suy gi m hay m t đi theo th i gian đó là y u t b m sinh Nh ng th c t b nh c a b n
s d n ì tr và lão hóa khi b n không bu c nó làm vi c th ng xuyên và n u có s t p
luy n, trí nh s liên t c đ c c i thi n và nâng cao.
Trong cu n Bí m t c a m t trí nh siêu phàm, Eran Katz đã ti t l Tôi sinh ra không có
năng khi u đ c bi t. Kh năng nh c a tôi đ u do t p luy n t nh
Ph n l n chúng ta cho
đ n cu i đ i đ u ch s d ng đ c kho ng 10% kh năng ghi nh c a mình Ch có 10%
thôi nh v y 90% còn l i b b phí. V y t i sao chúng ta l i hoang phí kh i tài s n kh ng l
mà t o hóa đã ban t ng nh v y?
Có th đ n đây b n s nh th m Nói thì hay l m nh ng li u có ph ng pháp c th nào đ
c i thi n trí nh không m i là quan tr ng ch
Vâng đó chính là lý do t i sao cu n sách
này ra đ i. Nh ng ph ng pháp l i khuyên t các chuyên gia hàng đ u th gi i v trí nh
s giúp b n làm giàu thêm qu đ u t c a mình và có đ c m t trí nh siêu phàm nh
b n mong mu n.
CH
NG
C
S
KHOA H C V TRÍ NH
1. Trí nh là gì?
T đ u cu n sách, chúng ta liên t c bàn lu n và nh c đ n trí nh nh ng r t cu c trí nh
là gì?
Trí nh có th hi u đ n gi n là kh năng l u gi thông tin, không ch là đ c quy n c a con
ng i mà t n t i c đ ng v t Tùy theo đ ph c t p c a b não mà m i loài v t có nh ng
c p đ nh khác nhau. Các c p đ này đ c bi u hi n qua các hành đ ng, t p tính hay thói
quen nh các loài chim hàng năm v n v t hàng ngàn cây s bay t ph ng B c v ph ng
Nam tránh rét đàn voi khi s ng trong môi tr ng h n hán v n nh và tìm t i n i d i dào
th c ăn và n c u ng,..
Nh ng khác v i loài v t, trí nh c a con ng i ph c t p và đa d ng h n B i nó luôn đi kèm
v i nh n th c. Th c t , trí nh g m ba quá trình chính sau:
Quá trình ghi nh n: Là kh năng ghi l i thông tin nh quá trình h ng ph n nh ng vùng
t ng ng c a b não tr c các kích thích th c t i: càng chú ý và thích thú v i kích thích
bao nhiêu, quá trình ghi nh n càng ch c ch n, rõ ràng b y nhiêu. Quá trình ghi nh n có th
ch đ ng, tích c c, có th không ch đ nh, vô th c.
Quá trình l u tr (b o t n): Là quá trình hình thành nh ng đ ng liên h t m th i duy
trì d u v t c a nh ng kích thích đã tác đ ng vào não. Kích thích càng m nh, càng l p l i
nhi u l n thì quá trình l u tr càng b n v ng.
Quá trình tái hi n (nh l i): Là quá trình khôi ph c l i nh ng thông tin đã đ c l u tr .
S tái hi n xu t hi n d i hai hình th c:
Nh n l i: Thông qua các giác quan, nh n ra nh ng đ i t ng đã kích thích tr c kia, nay
đang tr c ti p tác đ ng vào các giác quan. Ví d : Nh n ra m t ng i quen trong đám đông
Hi n l i: Kinh nghi m và tri th c cũ không c n thông qua tri giác đ i t ng kích thích tr c
kia v n có th hi n ra trong óc, không c n s có m t tr c ti p c a chúng. Ví d : Hi n l i
khuôn m t c a ba m m i lúc nh nhung.
Chính vì v y, trí nh là quá trình tâm lý ph n ánh nh ng kinh nghi m, tri th c c a con ng i
b ng cách ghi nh n, b o t n và tái hi n l i chúng d i d ng bi u t ng, ý ni m và ý t ng.
Trí nh ph n ánh b n thân hi n th c đ c con ng i tích lũy thông qua kinh nghi m và
bi n chúng tr thành v n riêng c a mình. Tóm l i, trí nh là s t ng hoà c a nhi u y u t
ph c t p. N u nh nh n th c là c s đ con ng i nh n bi t th gi i, t đó tìm ra cách phù
h p đ tác đ ng vào th gi i nh m đem l i hi u qu cao nh t thì trí nh là công c đ
nh ng nh n bi t đó đ c l u tr , t đó ti p t c phát tri n hoàn ch nh h n trong nh ng giai
đo n sau này Và cũng chính trong quá trình ghi nh , nh nh n th c, chúng ta bi t l a ch n,
t p trung vào m t khía c nh nào đó b qua t t c nh ng đi u còn l i thúc đ y quá trình
ch n l c hi u qu và kích thích mong mu n ghi nh trong m i con ng i.
T i thêm ebook:
2. Nguyên nhân gây suy gi m trí nh
Suy gi m trí nh tuy không gây h i cho s c kh e nh ng đem l i r t nhi u phi n toái và khó
ch u cho m i chúng ta. B n đ n l p và ch t nh n ra mình đã đ quên cu n v ghi chép
nhà. Và n u đ c u ái g i lên b ng tr bài, b n s làm sao? Hay m t anh b n trong l p
cu ng cu ng lao vào l p cho k p gi h c trong b qu n áo x c x ch Nh ng phi n toái y
xu t phát t r t nhi u nguyên nhân. Vi c xác đ nh rõ các nguyên nhân s giúp b n có nh ng
bi n pháp phòng tránh và ghi nh hi u qu đ ng th i giúp mang l i nh ng giây phút d
ch u, tho i mái h n cho cu c s ng c a mình và nh ng ng i xung quanh.
Nguyên nhân khách quan
Nh ng nguyên nhân thu c d ng này th ng là do b nh lý ho c tai n n. Nó bao g m các
nguyên nhân khó tránh nh suy gi m trí nh do tu i tác đ t bi n gen; r i lo n gi c ng ;
r i lo n tăng đ ng gi m chú ý (Tên ti ng Anh: ADHD Hyperactivity and attention deficit
disorder) (kho ng 4% h c sinh m c ph i b nh lý này); các b nh nh thi u năng tu n hoàn
não thoái hóa não nh b nh Alzheimer), u não, viêm não siêu vi ch n th ng vùng đ u
do tai n n.
Ngoài ra, còn có nh ng nguyên nhân có th xu t phát t nh ng thói quen x u c a con ng i
nh ng xét v m t t ng th v n x p vào d ng khách quan Đó là các b nh nh tai bi n m ch
máu não, các b nh lý v gan, tuy n giáp, r i lo n gi c ng do stress Đ ng th i vi c s d ng
m t s lo i thu c nh gây mê thu c ch ng tr m c m, thu c ng , thu c gây nghi n lâu ngày
cũng có th gây suy gi m trí nh .
Cu i cùng c n ph i k thêm căn b nh tr m c m mà nguyên nhân c a nó ch y u đ n t các
y u t khách quan. B n ch t c a tr m c m là khi n ng i b nh th
không chú ý đ n xung
quanh, gi m quan sát, có c m giác m t năng l c trong cu c s ng Do đó b nh nhân tr m
c m không bu n đ ý đ n b t c th gì và đ ng nhiên suy gi m kh năng ghi nh .
Nguyên nhân ch quan
Đây m i là nguyên nhân chính khi n b n b suy gi m trí nh . Chính thói quen s ng không
khoa h c khi n c th b n b t n h i nghiêm tr ng. L i s ng thi u lành m nh s nh h ng
tr c ti p đ n th l c và trí l c c a b n. Có th k đ n nh ng thói quen có h i th ng hay
g p d i đây
U ng r u: Nghi n r u, nh t là r u m nh, chính là tác nhân gây nên nh ng t n th ng
r t khó, th m chí là không th ph c h i não b . Vi c u ng r u th ng xuyên không ch
làm cho trí óc c a b n th ng xuyên thi u minh m n đ làm vi c và h c t p t t mà còn là
tác nhân góp ph n gây ra các b nh v gan.
Th c khuya: Đêm là th i gian ngh ng i đ não sàng l c và s p x p l i nh ng thông tin, ký
c đã di n ra ban ngày. N u b n th c khuya thay vì đ c ngh ng i não b n l i ph i ho t
đ ng Đi u này khi n cho ch c năng ghi nh c a não b r i lo n. M t gi c ng đ và sâu s
c i thi n ch c năng c a não, b o v não tránh nguy c suy gi m trí nh . Không ch v y đ
th c đ c khuya, nhi u b n s d ng các lo i th c u ng kích thích nh cà phê trà Vi c s
d ng th ng xuyên các lo i th c u ng này m t cách không phù h p khi n tinh th n b n
luôn căng th ng và các t bào th n kinh mau chóng b lão hóa.
Th ng xuyên ti p xúc v i các hóa ch t đ c h i: Vi c th ng xuyên ăn các lo i th c
ph m không rõ ngu n g c, ph m màu đ c h i s khi n cho c th b n tích t các hóa ch t.
Lâu ngày chúng s t n công c th trong đó có não b .
Hút thu c: Nghiên c u khoa h c đã ch ng minh r ng, nh ng ng i nghi n thu c n ng có
v n đ v trí nh nhi u h n nh ng ng i không hút thu c. V i m i l n hút, ch t nicotin có
trong thu c lá s tích t
não t 3- 5 phút. Lâu d n, chúng s làm co h p các m ch máu,
khi n não b kém nh y bén và ch c năng ghi nh gi m. Không ch v y, nó còn là nguyên
nhân chính gây ra các b nh tai bi n m ch máu não, các b nh v gan.
Th ng xuyên ti p xúc v i môi tr ng thi u oxy: Thói quen trùm kín chăn khi ng hay
lâu trong phòng đóng kín c a s khi n l ng oxy cung c p cho c th quá ít trong khi
l ng CO2 l i gia tăng Tình tr ng thi u oxy kéo dài s khi n các t bào não ho t đ ng kém
linh ho t, d b t n th ng
S d ng đi n tho i quá nhi u: Ngày nay đi n tho i di đ ng là m t v t d ng không th
thi u đ i v i con ng i. N u b n là m t tín đ công ngh (s d ng đi n tho i đ nghe g i,
nh n tin l t web t 5 gi đ ng h tr lên m i ngày), chính b n đang t tay phá ho i trí
nh c a mình. B c x t sóng đi n tho i chính là m t trong nh ng tác nhân gây th ng t n
cho các t bào th n kinh và vùng trung tâm trí nh c a v não Do đó s d ng đi n tho i
v i t n su t cao s là m t trong nh ng nguyên nhân khi n não b n đ i di n v i nguy c
gi m trí nh . Ngoài ra, nó còn nh h ng đ n ho t đ ng c a nh ng nhóm gen có liên quan
đ n b nh .
Ngoài ra, m t s nguyên nhân tâm lý nh stress m t ng do căng th ng khi n kh năng ghi
nh c a b n mai m t d n theo th i gian.
Tóm l i dù đó là nguyên nhân khách quan hay ch quan thì chúng đ u có nh h ng tiêu
c c đ n cu c s ng c a b n Nó cũng chính là kh i ngu n c a r t nhi u nh ng h u qu khó
l ng mà chúng ta ph i đ i m t do nh ng thói quen x u trong cu c s ng c a chính b n
thân m i ng i.
3. Ng
trí nh
i tr và nh ng bi u hi n suy gi m
B n đã t ng r i vào tình tr ng t d ng quên m t vi c mình chu n b làm, ra kh i nhà m t
lúc l i băn khoăn không bi t đã đóng c a, t t b p ga, t t máy tính ch a N u b n th ng
xuyên nh nh quên quên nh v y thì nó là nh ng d u hi u cho th y b n đang có v n đ v
trí nh .
Ngày nay, khá nhi u b n tr m c ph i nh ng đi u t ng t nh v y. Không gi ng nh
ng i già, nh ng v n đ v trí nh c a ng i tr th ng liên quan nhi u đ n quá trình ghi
nh n Do đó ph n đông trong s h b suy gi m trí nh g n hay còn g i là trí nh công vi c.
Nh ng suy gi m này đ c bi u hi n qua m t vài tình tr ng ph bi n:
Đãng trí
Có m t câu chuy n k v m t nhà khoa h c n i ti ng th gi i loay hoay tìm m t kính c a
mình. Ông tìm mãi, tìm kh p m i n i cũng không th y Khi đã th m m t, ông ng i xu ng
ngh ng i và c g ng nh xem li u kính c a mình đang đâu và vô tình khi đ a tay lên trán
ông đã phát hi n ra chi c kính đang trên đ u mình. Câu chuy n này mô t m t bi u hi n
c a s đãng trí mà b n th ng hay g i đùa là đãng trí bác h c
Đãng trí không ph i là b nh lý suy gi m trí nh mà ch là v n đ v trí nh . Nó là hi n t ng
th ng g p gi i tr Đây là tình tr ng m c đ th p và đ c xem nh d u hi u c nh báo
vi c não b c a b n hi n đang quá t i. N u không nhanh chóng tìm cách c i thi n t c đ thu
nh n thông tin thì lâu d n đãng trí s chuy n sang nh ng v n đ khác nghiêm tr ng h n
gây nh h ng tiêu c c đ n cu c s ng c a b n.
Không t p trung ho c t p trung kém
T p trung trí tu , s ng khoái tinh th n là slogan c a m t lo i k o sing-gum đ c cho là
giúp b n t p trung h n Không bi t tác d ng c a nó ra sao nh ng r t đ c gi i tr a
chu ng Đi u này ch ng t có r t nhi u ng i tr nh chúng ta đang ph i đ i m t v i tình
tr ng kém t p trung hay không th t p trung.
Hi n t ng này có th đ c bi u hi n thông qua vi c ng i trong l p nghe gi ng nh ng ki n
th c c a th y cô ch ng khác nào n c đ lá khoai và đôi lúc b n ph i đ ngh th y cô nh c
l i vì b n thân ch ng nh đ c ch nào trong đ u. Ng i tám chuy n v i b n bè nh ng b n
l i đ đ i ph ng thao thao b t tuy t còn mình phiêu t n đâu đâu Th m chí, kỳ thi đ n
g n nh ng tâm trí b n l i treo ng c cành cây. C m i l n đ ng đ n sách v là nh ng hình
nh khác b ng nhiên nh y múa trong đ u nh mu n trêu ng i b n. Và t h i nh t là, ngay
trong lúc làm bài thi, b n s su t không đ ý đ n nh ng chi ti t nh khi n b n b đi m kém
hay b đánh tr t.
Không t p trung hay t p trung kém là hi n t ng không th ho c khó chú tâm vào công vi c
c th đ c bi t là các ti u ti t đ ng th i r t d b phân tán b i nh ng vi c khác cùng x y ra
t i th i đi m đó B n hoàn toàn có th ki m soát đ c nó n u bi t đ c nh ng bi u hi n
s m và ngăn ch n ngay t đ u.
Hay quên
N u t ch c m t cu c bình ch n t ng đ c các b n h c sinh sinh viên hay dùng đ bi n
h cho l i l m hay thi u sót c a mình quên s n m trong nhóm đ c bình ch n nhi u
nh t.
Đ n l p ch a k p làm bài t p, không thu c bài khi đ c th y cô giáo h i T i sao em không
h c bài câu tr l i c a h u h t các b n h c sinh là Th a th y, em quên
M n sách
v , tài li u c a b n lâu ngày ch a tr , b n nh c ho c đòi thì ch c ch n ng i cho m n s
đ c nghe câu Mình quên m t Tr c khi đi làm b m d n b n ph i d n d p nhà c a,
nh ng khi h tr v m i th v n nguyên xi và lý do hi u qu nh t đ bi n h cũng là Con
xin l i, con quên m t Th m chí, hôm nay là sinh nh t b n gái nh ng b n ch ng th nh n i
thì trong muôn ngàn lý do lý do anh quên v n luôn đ ng hàng đ u.
B qua nh ng lý do đ c dùng v i m c đích ch ng ch thì quên là m t c p đ cao h n c a
s đãng trí Nó xu t hi n trong công vi c, h c t p hay cu c s ng th ng nh t. N u c m
nh ng l i quên c m đi n, ra kh i nhà quên khóa c a, g i xe quên rút chìa khóa N u nh
nh ng vi c đó x y ra v i t n su t th p thì đó là d u hi u c a tình tr ng căng th ng.
Nh ng n u vi c này th ng xuyên x y ra thì b n đang g p v n đ l n v trí nh c a mình
r i đ y. Nh ng d u hi u có th bao g m vi c b n c g ng h c nh ng ch ng đ c ch nào
vào đ u, h c đâu quên đó không nh mình v a làm gì Nh ng hi n t ng này ch c ch n
s khi n cu c s ng, công vi c và h c t p c a b n b đ o l n.
Nh l n l n
N u nh hay quên làm cho b n khó ch u thì nh l n l n s khi n b n khó ch u g p nhi u l n
và g p nhi u tai bay v gió. N u g p các câu h i liên quan đ n ki n th c đã quên béng m t,
ta th ng có xu h ng b qua chúng ho c v t vát b ng cách thà vi t nh m còn h n b
sót B n ch c m m mình không b sót câu nào và hoàn thành bài thi nh ng th c t bài thi
c a b n ch ng khác nào ki u râu ông n c m c m bà kia Khi bi t mình sai, b n s có c m
giác nu i ti c, d n v t th m chí th t v ng, trách c b n thân, b n c gì mình nh chính xác
ki n th c lúc làm bài. Tâm lý này khi n tâm trí b n r i lo n và không th t p trung vào b t
c vi c gì khác. Không ch v y, nó khi n b n luôn b t an khi làm vi c gì đó Li u mình có
nh nh m gì hay không và th ng không tin t ng vào b n thân và nh ng vi c mình làm.
Cũng có nhi u ng i không nh n th c đ c mình sai nên nghĩ r ng: th y cô thiên v ho c
có nh m l n gì đó Chính đi u này khi n b n c m th y chán n n, có tâm lý không mu n h c
hành suy nghĩ tiêu c c và k t qu càng ngày càng kém đi
Vi c nh l n l n có th hi m g p ng i này nh ng l i th ng xuyên tái di n v i ng i
khác Nh ng dù ít hay nhi u, nó v n là m t v n đ v trí nh đáng quan tâm Nó đ c coi là
s k t h p gi a thói hay quên và s thi u t p trung.
Vi c chúng ta th ng nh nh quên quên không ph i vì trí nh chúng ta kém mà vì thi u k
năng quan sát ho c s vi c hi n t ng đó không đáng quan tâm Cũng nh vi c b n h c đâu
quên đ y có th là do b n ch a th c s t p trung vào bài h c hay thi u ph ng pháp h c
t p. M t ph ng pháp h c t p đúng s giúp b n đ t đ c k t qu cao và nâng cao trí nh .
Trong nh ng ph n sau tôi s b t mí cho b n m t s bí kíp ghi nh h u hi u.
4. M t s sai l m khi c i thi n trí nh
H c càng nhi u nh càng lâu
Đôi khi b n c m th y mình không thông minh b ng ng i khác, vì th khi kỳ thi đ n g n,
bài v còn nhi u, các ki n th c ch ng chéo lên nhau, b n ra s c h c v i suy nghĩ r ng cách
duy nh t đ tăng c ng trí nh là h c và h c.
B n h c ngày, h c đêm mà không dành cho mình chút th i gian ng i ngh nào, th m chí có
nh ng b n còn suy nghĩ r ng: c h c đã thi xong tha h ngh ng i x láng. Th nh ng v a
h c xong hôm nay, hôm sau ki n th c đã bay bi n đâu m t. Vì th , b n càng ra s c h c v i
c ng đ cao h n vì cho r ng mình v n ch a đ c n cù mà không bi t r ng đi u đó hoàn
toàn ph n tác d ng.
B não c a chúng ta cũng c n ngh ng i Khi b nh i nhét quá nhi u, ki n th c s tr nên
bão hòa và vi c h c ch còn là hình th c. B n không th ti p thu đ c gì ch a k nh m
l n v n đ này sang v n đ khác.
Vì v y c n ph i có th i gian cho trí óc b n ngh ng i th giãn Nh ng b n nh đ ng ch n
th giãn b ng cách đánh bài cá đ bóng đá hay ch i đi n t
Nh ng vi c mà b n t ng
nh đúng đ n đó ch càng làm th n kinh c a b n căng th ng thêm. T i sao b n không l a
ch n cách đi d o, t p th d c nh nhàng hay nghe m t vài b n nh c thú v . Nó s khi n b n
th y d ch u và th thái h n tr c khi ti p t c ng i tr l i bàn h c.
H c thu c lòng
Ngay t khi còn bé, khi m i b t đ u đi h c, chúng ta th ng đ c các th y cô nh c nh các
em nh h c thu c bài tr c khi đ n l p nhé hay cha m d n r ng ph i h c thu c bài và
làm bài xong r i m i đ c ch i Vì th , chính nh ng đi u này đã nhen nhóm trong m i
chúng ta v m t ph ng pháp h c t p g n li n v i vi c h c thu c lòng Đã bao gi b n băn
khoăn li u h c thu c lòng có ph i là m t ph ng pháp t i u
Nhi u b n kh ng đ nh cách nh đ n gi n và hi u qu nh t là h c thu c lòng. H ch c n h c
thu c h t nh ng gì th y cô truy n d y trên l p hay ki n th c trong sách v . Có nhi u b n
không ghi chép bài v , lên l p ch nh m ng và đ n ngày thi, h m n v c a b n bè đem sao
chép r i h c thu c. Th m chí, nhi u b n còn m n c đ c ng môn h c hay các bài ti u
lu n c a b n bè. H ch c n h c thu c và h c thu c r i đem nh ng ki n th c đó vào phòng
thi. H nghĩ đây là ph ng pháp ch c ăn giúp h không b sót ki n th c nào.
Nh ng h c t p c n nhi u h n th Nó đòi h i m t ph ng pháp thông minh s khéo léo,
kh năng x lý thông tin và áp d ng linh ho t vào bài làm thay vì bê nguyên xi hay sao chép
toàn b . H có th bu n bã, không bi t nguyên nhân t i sao mình l i thi tr t ho c b đi m
kém. H h c ch đ tr bài đ đ i phó và ch n b n i đi m s đ làm m c đích h c t p
c a mình. Sau các kỳ thi ho c các bài ki m tra, ki n th c c a h l i tr v con s không.
Vi c h c thu c lòng mà không c n hi u bài hay h c v t làm não b n tr nên th đ ng và
l i suy nghĩ Khi quên m t câu gi a đo n ho c g p nh ng câu đòi h i s suy lu n, b n s
ng c ng không th ti p t c m ch vi t ho c ng nh n các câu h i kia là ki n th c hoàn toàn
m i m nh các b n th ng g i đùa là ki u t đè ch t ng i
Vì v y mu n tránh tình tr ng này, b n ph i xác đ nh ph ng pháp h c đ nh nhanh và nh
lâu. Hãy dành c con tim và kh i óc c a b n vào m i bài h c đ t ki n th c, s hi u bi t thay
vì đi m s lên hàng đ u Có nh v y trí nh m i càng ngày càng đ c mài giũa tôi rèn và
đ c c ng c theo th i gian.
H c càng khuya càng nh nhanh
Khi kỳ thi đ n g n, nhi u b n h c sinh, sinh viên ra s c h c, th m chí th ng xuyên th c
khuya. Lâu d n hình thành thói quen h c v khuya. H bi n mình thành cú đêm lúc nào
không hay.
Đ i v i h , h c khuya là ph ng th c t i u hi u qu b i h cho r ng: Càng v khuya không
gian càng yên tĩnh h c vào th i gian này d ti p thu, nh bài mau h n
Nh ng b n có bi t kho ng th i gian t 11 gi đêm đ n 5 gi sáng là th i gian mà c th
t o ra các ch t tái sinh, nâng cao h mi n d ch đ c bi t con ng i có gi c ng sâu và t t
nh t trong kho ng t 11 đ n 2 gi sáng
N u không ng đ gi c ho c t đ o l n đ ng h sinh h c c th b n s d n m t kh năng đ
kháng. Theo các chuyên gia v s c kh e thì th c khuya không ch có h i cho trí não mà còn
có h i cho s c kh e nói chung Đó là lý do t i sao h khuyên chúng ta nên dành đ n 8
ti ng cho gi c ng chính vào ban đêm
Vì th , vi c h c khuya khi n b n khó t p trung vào vi c h c trên l p vào sáng hôm sau
trong khi c th b n ch a k p hoàn l i nh ng năng l ng đã tiêu t n t ngày làm vi c m t
m i hôm tr c. R t có th b n s r i vào tr ng thái u o i thi u sinh khí luôn l m bu n
ng và t h i nh t là không th ti p thu bài gi ng. Nh ng gì b n c g ng h c l i tr thành vô
nghĩa
Th t thi u khoa h c! B i đi u b n c n là gia tăng trí nh ch không ph i nh i nhét ki n
th c vào đ u.
(ãy đ ng hành cùng các chuyên gia v i nh ng l i khuyên đ n gi n, khoa h c và c c kỳ hi u
qu d i đây cùng v i các ph ng pháp rèn luy n đ phù phép cho ki n th c chui t t vào
đ u.
CH
NG
TRÍ NH
PH
NG PHÁP RÈN LUY N
Trong ph n này, chúng tôi s gi i thi u đ n các b n ph ng pháp rèn luy n trí nh g m 17
b c. Tr hai b c đ u tiên và cu i cùng các b c còn l i, b n có th tùy thích ch n l a
th t s p x p phù h p v i b n thân Chúng đ u r t g n gũi và g n li n v i nh ng ho t
đ ng th ng ngày c a b n Nó không đòi h i nh ng công c ph c t p mà ch c n b n l ng
ghép chúng vào các ho t đ ng h c t p, công vi c và cu c s ng Nó đ n gi n đ n n i có th
khi n b n th y đ n đi u nh ng đ ng vì th mà b d . Hãy kiên trì, tin t ng và làm theo,
nh ng đi u đ n gi n này s giúp b n tr thành ng i có trí nh siêu phàm
B n ch c n dành ra 10 phút m i ngày đ luy n t p
b c th n kỳ này s d n tr thành
m t thói quen trong cu c s ng, giúp b n x lý thông tin nhanh chóng.
B n đã s n sàng cùng chúng tôi b c vào hành trình luy n t p chính th c ch a B n c m
th y th nào? Háo h c, h i h p Đi u này r t quan tr ng, b i ch có thích thú, háo h c, b n
m i có đ ng l c đ thay đ i b n thân.
Tùy vào hoàn c nh c a m i ng i, chúng ta s t xây d ng đ c m t th i gian bi u luy n
t p h p lý. Tôi cho r ng vi c dành kho ng 10 phút m i ngày đ luy n t p ch c ch n không
gây nh h ng nhi u hay xáo tr n cu c s ng c a b n.
B n có th luy n t p b t c đâu vào b t c lúc nào, ch c n b n tuân th đúng th i gian
bi u mình đã đ t ra. Vi c tuân theo th i gian bi u này cũng là m t cách đ nâng cao trí nh .
1. S d ng th
ng xuyên
Tr c khi mu n nâng cao trí nh , b n ph i rèn luy n tính chuyên c n và kiên trì. Nh ng l i
khuyên t các chuyên gia tuy r t hay, b ích nh ng n u b n không v n d ng th ng xuyên,
nh ng ph ng pháp này s tr nên vô d ng đ i v i b n.
Ông bà ta t ng d y D t đ n đâu h c lâu cũng bi t dù không thông minh nh ng n u b n
chăm ch h c t p rèn luy n thì hoàn toàn có th ti n b .
Còn theo các nhà khoa h c, khi l p đi l p l i m t hành đ ng nào đó t 21 ngày tr lên, nó s
tr thành m t thói quen. Và chính nh ng h t gi ng thói quen b n gieo s n y m m và mang
l i trái ng t tính cách là thành công, s tho i mái trong công vi c, h c t p và cu c s ng c a
chính b n.
T i thêm ebook:
2. Kh c ph c ch ng hay quên
B n mu n ghi nh nh ng l i hay quên.
Nh ng làm sao b n bi t mình quên nh ng đi u đã không nh tr c đó Cái b n nh đ c
ch là nh ng thông tin đ c l u gi trong trí nh g n mà thôi.
Chính vì v y vi c kh c ph c ch ng hay quên là b c tiên quy t tr c khi sang nh ng b c
t p luy n ti p theo.
Nguyên nhân chính c a ch ng hay quên
Quá trình ghi nh c a con ng i gi ng nh m t chi c máy quay phim. Ch t l ng hình nh
ph thu c ph n l n vào ng i c m máy và các đi u ki n ngo i c nh Thêm vào đó trong quá
trình b o qu n, cu n phim có th b tr y x c ho c h h i khi n thông tin ch a trong đó
khó s d ng đ c.
Theo m t h ng khác, b não chúng ta gi ng nh m t máy tính. Trong quá trình thu nh n
thông tin m i, nh ng thông tin cũ đ c đ n gi n và tinh g n l i Đi u này khi n cho ch t
l ng c a thông tin cũ b nh h ng. N i dung thông tin v n còn đó nh ng các m nh ghép
c a thông tin đã b th t l c khi n cho b não không th tái c u trúc l i thông tin.
M t nguyên nhân khác xu t phát t vi c bi n d ng thông tin b nh bao g m c vi c ghi
nh n và truy xu t thông tin. Trong các quá trình này, trí não phát hi n m t ph n trong
thông tin b l i ho c không chính xác. S phát hi n này khi n trí não t ch i truy xu t ho c
ghi nh n toàn b nh ng thông tin đi kèm theo sau đó
Vi c ph i ti p nh n quá nhi u lu ng thông tin trong th i gian ng n cũng khi n b não b
quá t i c c b - gi m kh năng ghi nh .
Nó gi ng nh vi c b n đ c yêu c u h c thu c 100 t ti ng Anh trong vài gi . B n s t u
h a nh p ma v i kh i l ng ki n th c l n bu c ph i nh trong th i gian ng n.
N u chúng ta v a tr i qua nh ng vi c đau bu n ho c đang đ i m t v i áp l c thì tinh th n
s căng th ng, làm cho quá trình ghi nh n l u gi thông tin b gi m sút nghiêm tr ng.
Bí quy t kh c ph c
Cách th c đ n gi n và h u hi u nh t đ c i thi n ch ng hay quên là ghi ra gi y.
Hãy ghi chú nh ng đi u b n mu n nh ra gi y. B n cũng có th ghi chú trên máy tính đi n
tho i, th m chí có th ghi âm b ng gi ng nói trên máy nghe nh c.
B n có th mang nh ng ghi chú này đi b t c n i đâu b t c lúc nào. Nh ng ph ng pháp
ghi chú công ngh cao là công c r t thu n l i và h u hi u đ nh c nh b n khi c n.
Ph ng pháp ghi chú s đ t hi u qu cao khi b n k t h p v i s t ng t ng. Các nghiên
c u cho th y trí t ng t ng và s khôi hài giúp chúng ta c t gi các thông tin quan tr ng
vào n i chúng ta không bao gi quên.
G n m t s vi c v i m t ho t đ ng th ng xuyên cũng là m t cách đ ngăn ch n quên lãng.
M t ph ng pháp khác đ đ i phó v i ch ng hay quên là g n thông tin c n nh v i các
g i ý tr c quan. Chúng càng tr c quan sinh đ ng bao nhiêu b n càng d dàng ghi nh b y
nhiêu.
Ví d , th Hai tu n t i là sinh nh t c a m . B n d đ nh làm m t món quà th t ý nghĩa là
m t video clip t p h p nh ng bài hát và hình nh m yêu thích. Vi c đ u tiên b n c n làm là
thu th p các bài hát và hình nh. Tuy nhiên, v i th i gian bi u b n r n c a mình, b n có th
quên béng m t vi c này. Hãy t m th i thay b c nh b n yêu thích thành b c nh m b n
yêu thích và đ t chúng trên TV, k sách, hay bàn h c đ nh c nh trí nh c a b n Đ nh c
nh th ng xuyên, b n có th đ t m t b c nh nh trong c p sách hay ba lô.
Hi u qu h n b n có th đ nó trong ví, cài bài hát m b n yêu thích làm nh c chuông đi n
tho i. Chúng s nh c nh b n m i khi b n rút ví ra tr ti n, hay nh n cu c g i đ n.
B n cũng có th ngăn ch n ch ng hay quên b ng cách t p trung và âm thanh hóa thông tin
c n nh . Hãy nói l n nh ng gì b n mu n làm ngay t i th i đi m đ y.
Cũng theo các nghiên c u đi u tra, l i s ng khép kín ít chia s , trò chuy n ho c l i suy
nghĩ s khi n trí nh c a chúng ta b gi m sút n ng n .
Vì v y tích c c tham gia th o lu n, chia s ki n th c, kinh nghi m quan đi m, l i s ng s
làm trí óc s c s o h n và các k năng c a b n cũng nhanh nh y h n
Cách ghi nh t t nh t là không ch nghĩ đ n s v t, s ki n mà nên nghĩ đ n tình hu ng d n
t i chúng. C th h n nên nghĩ đ n hành đ ng c a b n trong tình hu ng đó
Nhi u l n b n c g ng nh v vi c mình làm tr c khi tình hu ng này x y ra Mình v nhà,
lên phòng thay đ r i đi t m
Đó là cách th c đúng nh ng v n còn đ n gi n. B n c n ph i
chi ti t hóa t ng hành đ ng tr c đó Càng chi ti t càng d nh l i nh ng gì mình đã làm lúc
y.
Ví d trong tr ng h p không th y chùm chìa khóa, b n hãy c g ng nh l i chuy n gì đã
x y ra tr c đó Sáng nay b n đi h c mu n, v a g i xe b n đã v i ch y lên l p Nh v y, r t
có th b n đã quên không rút chìa khóa xe Cũng có th khi v i vã ng i vào bàn l y v ghi
chép, b n b nó vào c p lúc nào không hay Trong tr ng h p này, b n ch c n tìm k trong
ba lô ho c c p sách.
Bí quy t kh c ph c ch ng hay quên trong th i gian thi c
Tính đãng trí đ n vào đúng lúc ng i phòng thi thì th t đáng ti c. Bao công s c ôn luy n
b ng ch c tiêu tan Khi r i vào tình hu ng d khóc d c i này, b n đ ng quá lo l ng vì v n
có cách đ b n xoay chuy n đ c tình th .
Đi u quan tr ng đ u tiên là b n ph i t tin - tin r ng mình thành công. Hình dung s thành
công đó b ng nh ng công vi c, nhi m v c th b n ph i làm và c m giác sung s ng khi
v t qua kỳ thi v i đi m s hoàn h o.
Hãy hình dung t t c nh ng thông tin c n thi t đang đ c tr i r ng ngay tr c m t. B n có
th c m các đ m c, bài h c đ a chúng lên ng m nhìn đ c chúng m t cách d dàng. Và
trong thoáng ch c, t t c nh ng ki n th c đã h c ùa v h tr b n.
N u phát hi n căng th ng, lo l ng đang t n công trí óc, làm b n không th nh b t c th gì,
b n ch c n th l ng ng i và th giãn
Hãy hít th th t sâu và nghĩ v đi u t t đ p Tr c khi đ i m t v i nh ng nhi m v quan
tr ng và khó khăn nh thi h c kỳ, t t nghi p hay thi đ i h c, nh ng hình nh v cu c s ng
t i đ p s giúp b n th giãn đ t p trung t t h n
N u b n c chìm trong n i s hãi, h u qu kéo theo s là nh ng tiêu c c và ho ng lo n. V y
thì b n đ ng c g ng tr n tránh nó hãy đánh l c h ng n i s hãi hi n t i b ng cách t t o
ra m t n i s khác nh b n th y c m t tòa nhà cao t ng đang đ s p lên đ u máy bay r i
ngay bên c nh. N i s hãi ban đ u c a b n s s m k t thúc và b n l i có th áp d ng cách
th c th giãn
Còn m t gi i pháp khác cho b n là hình dung m t cái gì đó tr nên c c kỳ ng nghĩnh (ãy
hài h c hóa nh ng s v t, hi n t ng ngay trong t m m t b n. B i chúng là m t trong
nh ng tác nhân khi n b n căng th ng, lo s .
B n có th bi n th y giám th nghiêm ngh tr thành ông đ a b ng ph đang phe ph y qu t,
t ng t ng nh ng thí sinh xung quanh là nh ng ti u đ ng tóc đ ch m trái đào
Nh ng gi i pháp này s giúp b n gi i t a căng th ng và ki m soát tinh th n. Khi c m giác
tho i mái th giãn và t p trung t i thì nh ng ki n th c cũng s t nhiên hi n ra.
Đi u quan tr ng cu i cùng là hãy đ tinh th n b n luôn tho i mái đ ng t o áp l c cho b n
thân. N u b n m c ph i ch ng hay quên thì cũng đ ng bu n r u n n chí mà hãy chăm ch
luy n t p.
Hàng ngày hãy th c hành nh nh ng đi u đ n gi n, b t c s v t, hi n t ng nào đ n v i
b n. Có th ch là nh th c đ n trong b a đi m tâm, nh c m giác đ t đi m cao l n g n đây
nh t ho c nh ng ký c t t đ p sâu đ m.
Nh ng th c hành đ n gi n này s giúp bôi tr n các đ ng d n h i ph c trí nh . Không ch
v y, nó còn giúp trí óc b n ho t đ ng nhanh nh y h n ghi nh d dàng h n
Trong ph n ti p theo, tôi s đ a ra nh ng gi i pháp giúp b n t p trung, m t trong nh ng
r c r i l n c a nhi u b n h c sinh sinh viên.
3. Chú tâm
Chú tâm (attend) là m t thành t quan tr ng c a trí nh . Chú tâm bao g m Thái đ
(Attitude) C g ng (Try) Theo dõi, tìm ki m (Track) C m xúc (Emotion) Thú v , h p
d n (Nice) M c đích Destination). Có th nói, chú tâm là s t p trung cao đ vào m t s
v t, s vi c hay hi n t ng nào đó
Chú tâm là d ng cao h n ph c t p h n so v i nh n th c. B n có th nh n th c v s hi n
di n c a m t ng i trong phòng nh ng ph i chú tâm m i quan sát h t đ c nh ng s thay
đ i trong phong cách làm vi c c a ng i đó (o c b n nh n th c v s t n t i c a cu n
sách nh ng ph i chú tâm đ c m i bi t đ c cu n sách đó có n i dung th nào.
Nh đã phân tích trong ph n tr c, m t trong nh ng nguyên nhân chính khi n cho trí nh
c a chúng ta tr nên nghèo nàn chính là t p trung kém. Khi m t t p trung, trí não c a b n
h u nh không th thu nh n hay nh đ c b t c thông tin nào.
Hi n t ng này gi ng nh vi c b n đang nghe th y giáo h ng d n đ c ng cu i kỳ nh ng
tâm trí l i m t ng v bu i ti c sinh nh t cu i tu n Đ ng nhiên ki n th c c a th y cô l t
tai này và ra kh i tai kia c a b n ngay l p t c.
Th c t , trí não c a chúng ta không có kh năng l u tr thông tin không đ c nh n th c. Có
nghĩa là khi không thu nh n đ d li u đ t o thành ý th c v s v t hi n t ng, b n s
không có đ ng l c đ n l c ghi nh . Cho nên mu n ý th c và ghi nh đ c s v t hi n
t ng, b n ph i chú tâm. Có hai d ng chú tâm chính: t nguy n và không t nguy n.
Chú tâm t nguy n xu t phát t s quan tâm v n có ho c đ c g n li n v i s v t hi n
t ng. B n không m t nhi u công s c làm vi c này. Nó xu t phát t nh ng c m xúc t
nhiên trong trí não. N u yêu thích âm nh c, b n s d dàng chú tâm hay say s a v i nh ng
l i ca trong các b n nh c b n đ c nghe.
Ng c l i, chú tâm không t nguy n là d ng chú tâm đ c áp d ng v i nh ng s v t hi n
t ng mà b n không th y thú v Chúng đòi h i b n ph i đ u t nhi u n l c m i có th đ t
đ c m c đích N u môn L ch s không ph i gu c a mình, b n s ph i n l c h n nhi u đ
có th nh đ c nh ng s ki n, nhân v t hay các con s th ng kê. N u bóng đá không ph i
s tr ng c a b n, thì vi c ai đó thách đ b n v các tr n đ u hay các c u th n i ti ng s
khi n b n t n khá nhi u ch t xám đ y.
Nh v y, chú tâm không t nguy n là d ng chú tâm ép bu c Nh ng đ gia tăng trí nh
c a mình, b n nên toàn tâm toàn ý t p trung phát tri n k năng ép bu c này Sau khi
luy n t p, b n s nh m i th d dàng h n và s vô cùng ng c nhiên tr c kh năng nu t
trôi nh ng thông tin t ng khó x i tr c đây
Nh ng cách th c d i đây s đ a b n đi sâu vào quá trình gia tăng k năng chú tâm không
t nguy n và ch c ch n b n s th y chúng không còn là nh ng ép bu c đáng ghét n a.
Lo i b nh ng tác nhân gây xao lãng
Mu n gia tăng k năng chú tâm không t nguy n tr c h t b n c n ph i lo i b nh ng tác
nhân gây xao lãng. V y nh ng tác nhân này là gì và làm sao đ chúng ta có th lo i b chúng
m t cách hi u qu ?
Phi n nhi u hay các y u t gây xao lãng là các tác nhân t n t i r t nhi u xung quanh chúng
ta. Khi cu c s ng con ng i ngày càng đ y đ , sung túc thì nh ng y u t gây xao lãng s
càng gia tăng Đó có th là nh ng ch ng trình ca nh c, phim nh, âm thanh c a các
ph ng ti n giao thông hay th m chí là m t mùi h ng tho ng qua.
Khôi đang ki m tra l i bài v đ chu n b cho bu i thi cu i kỳ vào tu n sau, th nh ng âm
thanh c a b phim h p d n đang trình chi u trên TV văng v ng bên tai. Không nh ng th ,
mùi th m c a món m c n ng t d i b p bay lên khi n c u m t h t c t p trung. Lúc này
Khôi không còn h i s c đâu mà t p trung vào các con s Trong đ u c u ch toàn nh ng
c nh quay sôi đ ng và món m c n ng th m l ng. B n đã bao gi tr i qua hoàn c nh nh
Khôi m t h t t p trung nh th ?
V y làm sao đ gi m thi u và ngăn ch n đi u này?
Tr c tiên, hãy c g ng tránh t t c nh ng y u t gây xao lãng h p d n nh )nternet,
ch ng trình TV radio ho c nh ng câu chuy n phi m. B n c n tìm m t n i yên tĩnh đ h t
s c chú tâm vào môn h c. B n cũng nên đ đi n tho i ch đ rung, t t h n máy vi tính
ho c r i càng xa chúng càng t t.
Trong tr ng h p b t bu c ph i làm vi c trên máy tính, hãy ng t k t n i m ng Internet
ho c dán dòng ch Không vào m ng không ch i game phía trên màn hình máy tính
Chúng s c nh báo b n m i khi b n có d u hi u b cám d .
N u có phòng riêng, b n nên đóng c a l i và treo m t t m bi n Đang h c bài Xin đ ng
làm phi n phía ngoài. B n ph i luôn nh r ng càng ít tác nhân cám d , phi n nhi u, càng
ít b phân tâm
H c cách đi u khi n s t p trung
Đôi khi b n g p ph i nh ng tình hu ng b t ng , c n chuy n h ng s t p trung k p th i
vào thông tin, s vi c m i. Vi c b n ph i làm là đi u khi n s t p trung đ thu nh n đ y đ
thông tin m i.
B n c n nh n th c đ c t m quan tr ng c a thông tin c t ngang và quy t đ nh t m gác l i
thông tin hi n t i đ u tiên t p trung vào chúng.
Ví nh khi b n đang t p trung cao đ gi i m t bài toán khó thì có thông báo l ch thi h c kỳ.
N u b n ti p t c chú tâm vào bài toán mình thì s b l m t thông tin v l ch thi Dĩ nhiên
sau đó b n s g p r c r i v i thông tin v đ a đi m, th i gian di n ra các môn thi.