BÀI TẬP TÌNH HUỐNG
Chủ đề:
EXPEDIA, INC. XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU CHO DỊCH VỤ ĐẶT PHÒNG KHÁCH SẠN TRỰC
TUYẾN TẠI KHU VỰC CHÂU Á THÁI BÌNH DƯƠNG
Công ty Expedia là nhà phân phối trực tuyến các sản phẩm dịch vụ du lịch lớn nhất thế giới, bao gồm
đặt phòng khách sạn, đặt vé máy bay, cho thuê ô tô, du lịch biển, và du lịch trọn gói. Công ty đã có vị trí
dẫn đầu vững chắc tại thị trường Bắc Mỹ và châu Âu, và đang bước đầu mở rộng thị trường sang khu
vực Châu Á Thái Bình Dương. Bài tập tình huống dưới đây nghiên cứu sự mở rộng của công ty trên
phương diện marketing và xây dựng thương hiệu, đồng thời đặt ra vấn đề liệu một mô hình kinh doanh
hiệu quả ở thị trường phương Tây có thể được áp dụng thành công vào thị trường Châu Á không? Tài
liệu này tập trung vào mảng khách sạn trong hoạt động kinh doanh của Expedia.
Tác giả khuyến khích học viên nên tham khảo tài liệu “Hotel Reservation Industry: Background Note”
do Nigel Goodwin và Judy A. Siguaw viết trước khi bắt đầu nghiên cứu tình huống đưa ra.“Hotel
Reservation Industry: Background Note” cung cấp thông tin và bối cảnh để học viên có thể nắm được
nội dung trong Bài tập tình huống cũng như làm phong phú thêm hoạt động thảo luận trên lớp.
Expedia (Expedia) là nhà phân phối đặt phòng khách sạn và các sản phẩm du lịch trực tuyến lớn nhất thế
giới. Thị trường chính của Expedia làBắc Mỹ và Châu Âu, nhưng công ty cũng đang trong những giai
đoạn đầu mở rộng vào khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Những tháng tiếp theo kể từ khi tách khỏi
công ty mẹ tháng 8 năm 2005 là thời gian để Expedia xác định lại trọng tâm và đánh giá lại chiến lược
của mình. Tháng 10, Barney Harford, chủ tịch Expedia khu vực Châu Á Thái Bình Dương đã phân tích
vị thế của công ty trong khu vực và cân nhắc phương thức để công ty có thể tiếp cận khách du lịch châu
Á hiệu quả hơn.
Tập đoàn EXPEDIA
Expedia kinh doanh nhiều dịch vụ du lịch phong phú, bao gồm phân phối phòng khách sạn, đặt vé máy
bay, thuê xe, và thu xếp các kỳ nghỉ trọn gói cho đối tượng khách hàng là cán bộ, doanh nhân đi công tác
hoặc khách du lịch qua mạng Internet. Expedia là nhà phân phối dịch vụ du lịch trực tuyến lớn nhất trên
thế giới, và cũng được xếp hạng là đại lý du lịch lớn thứ tư ở Mỹ tính cả các đối thủ ngoại tuyến.
Expedia bán sản phẩm dịch vụ của mình qua một danh mục các website có thương hiệu, bao gồm cả
website chính của công ty là Expedia.com. Trên các website này, khách hàng có thể đặt phòng tại 70,000
khách sạn trên thế giới. Năm 2004,
Expedia đã giúp các nhà cung cấp thu về13,2 tỉ đô-la Mỹ từ các sản phẩm dịch vụ du lịch, và đạt lợi
nhuận gần 2 tỉ đô-la Mỹ cho chính công ty. Công ty có 4.600 nhân viên trên toàn thế giới.
Lịch sử thành lập
Đế chế du lịch trực tuyến này được thành lập vào tháng 10 năm 1996 khi Tập đoàn Microsoft triển khai
website ban đầu Expedia.com. Microsoft đã tách Expedia.com thành một công ty con thông qua việc
phát hành cổ phiếu lần đầu vào tháng 11 năm 1999 nhưng vẫn giữ vai trò là cổ đông chính của công ty.
Tháng 2 năm 2002, tập đoàn báo chí -truyền thông Mỹ – USA Networks đã mua lại số cổ phiếu đủ để
kiểm soát Expedia.com và thu mua nốt số cổ phiếu còn lại vào tháng 8 năm 2003. USA Networks, mà
cuối cùng đổi tên thành IAC/InterAcitiveCorp (IAC) đã xây dựng một danh mục các ngành kinh doanh
dựa trên các phương tiện truyền thông trong lĩnh vực giải trí, bán lẻ, dịch vụ, quảng cáo và du lịch. Theo
thời gian, danh mục này được mở rộng sang các lĩnh vực như các trạm truyền hình cáp, Mạng Mua Sắm
Tại nhà qua truyền hình – television’s Home Shopping Network, kênh bán lẻ vé tham dự các sự kiện –
Ticketmaster Online, công cụ tìm kiếm trên mạng Internet – Ask Jeeves, dịch vụ quy hoạch xã hội trực
tuyến (để nghiên cứu, thăm dò ý kiến tất cả các bên liên quan trước khi tiến hành xây dựng một dự án,
công trình cụ thể, đặc biệt là những công trình an sinh xã hội có tầm ảnh hưởng đến nhiều người)
– Evita, dịch vụ hẹn hò qua mạng – Match.com và nhiều website phân phối các sản phẩm dịch vụ du lịch
trực tuyến khác bên cạnh Expedia.com.
Các hoạt động kinh doanh liên quan đến ngành du lịch của IAC có sự tương trợ, đồng bộ với nhau và
phát triển nhanh chóng. Tháng 12 năm 2004, IAC tuyên bố rằng các lĩnh vực này sẽ được tách ra thành
một công ty cổ phần, đặt tên là Expedia Inc và được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán điện tử của
Mỹ (NASDAQ). Sự phân tách này đã biến một công ty đa ngành nghề trở thành hai chủ thể tập trung
hơn. Như Dara Khosrowshahi, nguyên giám đốc tài chính của IAC vàcũng là giám đốc điều hành tương
lai của Expedia đã nhận xét: “Có thể thoát ra khỏi cái bóng của IAC sẽ cho phép chúng tôi trở nên độc
lập và phát triển thành một công ty chuyên về lĩnh vực du lịch.”
Các website phân phối khách sạn chủ chốt
Các công việc kinh doanh du lịch sau tái tập trung và tái cơ cấu được hợp nhất dưới thương hiệu chung
Expedia. Tuy nhiên, các lĩnh vực kinh doanh cá thể vẫn giữ lại thương hiệu cũ – hầu hết các thương hiệu
này gắn liền với website thương mại của họ và được định vị hướng đến những thị trường mục tiêu khác.
Công ty phân phối một phần nguồn phòng trên tất cả các đơn vị kinh doanh của mình; trong khi các
phòng cao cấp hơn sẽ được dành riêng để phù hợp với định vị thương hiệu và đáp ứng những nhu cầu
đặc biệt của khách hàng. Tương tự, một số khách hàng cũng có thể lui tới nhiều website trong khi những
người khác có động lực mua hàng rất cụ thể và chỉ trung thành với một website nào đó. (Tham khảo để
có danh sách đầy đủ các đơn vị kinh doanh trực tuyến của Expedia).
Website chính thức Expedia.com phân phối một hệ thống đầy đủ các sản phẩm du lịch cho khách du lịch
thư giãn và khách đi công tác trên khắp thế giới. Website cũng đăng hơn 75,000 bài phê bình của khách
hàng liên quan đến hơn 12.000 khách sạn trên toàn thế giới
Expedia chủ yếu phục vụ các khách hàng Mỹ. Tuy nhiên, khách hàng ở bất cứ đâu trên thế giới cũng có
thể mua hàng, đặt dịch vụ thông qua website này. Bên cạnh đó, Expedia.com đã giới thiệu một số phiên
bản website cho các thị trường sử dụng ngôn ngữ khác nhau: Canada (Expedia.ca), Pháp (Expedia.fr),
Đức (Expedia.de), Ý (Expedia.it), Hà Lan (Expedia.co.nl), và vương quốc Anh (Expedia.co.uk) nhằm
thu hút mạnh mẽ khách hàng ở các nước này. Vào thời gian đó, công ty không triển khai website dành
riêng cho các quốc gia châu Á.
Expedia.com vẫn duy trì mối quan hệ hợp tác với Microsoft kể từ cuộc phân tách năm 1999. Expedia
cung cấp nội dung cho kênh du lịch của cổng web MSN.com nổi tiếng. Website này có hơn 420 triệu
lượt khách truy cập trên toàn thế giới mỗi tháng.
Trong khi Expedia.com phục vụ cả khách du lịch và cán bộ đi công tác, Expedia Coporate Travel
(expediacorporatetravel.com) ra đời năm 2002 nhằm đáp ứng các nhu cầu riêng trong phân khúc thị
trường các doanh nghiệp. Sau khi công ty đăng ký, nhân viên được cử đi công tác hoặc nhân viên phụ
trách nên kế hoạch cho các chuyến đi của công ty đó sẽ sắp đặt lịch trình thông qua website này. Đội ngũ
tư vấn chuyên nghiệp của Expedia luôn sẵn sàng hỗ trợ qua điện thoại hoặc thư điện tử. Lợi ích tiết kiệm
chi phí mà Expedia Coporate Travel đưa ra cũng phù hợp với các chính sách đi lại (công tác phí) của
mỗi doanh nghiệp. Expedia Coporate Travel đã phục vụ trên 2000 doanh nghiệp tại thị trường Mỹ và
hơn 3000 công ty trên toàn thế giới, trong đó có 16 doanh nghiệp nằm trong danh sách 500 công ty có
doanh thu cao nhất thế giới do tạp chí Fortune công bố. Những số liệu này khiến Expedia trở thành đại lý
cung cấp dịch vụ du lịch trọn gói lớn nhất thế giới dựa trên tổng số khách đặt chỗ so
với các công ty khác sử dụng cùng một công nghệ (kinh doanh trực tuyến).
Một đơn vị đang hoạt động khác, Hotels.com, đem đến cơ hội tiếp cận hơn 15.000 khách sạn và khu nhà
nghỉ tại hơn 400 điểm đến ở Bắc Mỹ, châu Âu, Caribê, và Châu Á Thái Bình Dương. Website này chỉ
kinh doanh khách sạn và chuyên cung cấp nơi ăn nghỉ cho khách trong các giai đoạn “cháy phòng”.
Được thành lập vào năm 1991 với tên gọi Hệ Thống Đặt Phòng Khách Sạn – Hotel Reservations
Network, công ty đã được cơ cấu lại và đổi thành Hotels.com vào năm 2002 và bị IAC tiếp quản vào
năm 2003.Công ty Hotels.com phân phối nguồn phòng của mình thông qua website cùng tên tới thị
trường Mỹ và thông qua các website phiên bản tiếng địa phương cho khách hàng ở các quốc gia khác
trên thế giới. Trên thị trường châu Á Thái Bình Dương, Hotels.com đã triển khai các phiên bản địa
phương hóa cho Úc, Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản, Hàn Quốc, Niu-zuy-lân, Philipin, Singapore,
và Đài Loan. Ngoài ra, Hotels.com cũng đưa nguồn phòng của mình lên một số website khác, trong đó
có HotelDiscounts.com, AllLuxuryHotels.com, TravelNow.com, và VacationSpot.com.
Từ lâu Hotels.com đã được biết đến nhờ giá chiết khấu, nhưng hiện công ty đang tái định vị để trở thành
một chuyên gia trong lĩnh vực khách sạn với khẩu hiệu “ Website đăng tải các thông tin chọn lọc về danh
mục các khách sạn, bao gồm các chuyến thăm quan khách sạn ảo, đăng tải các nhận xét của khách hàng
và một mục hiện thị thông tin các khách sạn cạnh nhau để khách hàng có thể dễ dàng so sánh về giá, xếp
hạng và các tiện nghi khác”.
Expedia vẫn duy trì Hotwire.com hoạt động chuyên về mảng du lịch giá rẻ mặc dù thị trường của công ty
này không bao gồm khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Hotwire.com cung cấp một hệ thống đầy đủ các
sản phẩm dịch vụ du lịch tới đối tượng khách hàng mà giá thành là vấn đề họ quan tâm đầu tiên. Khách
hàng có thể tiết kiệm tới 60% chi phí khách sạn và Hotwire.com bảo đảm rằng đó là giá thấp nhất.
Hotwire.com đạt được mức giá này nhờ sử dụng nguồn phòng mà nếu không giảm giá thì chắc chắn sẽ
không có khách. Khách hàng phải linh hoạt; họ có thể tìm phòng theo mức giá, địa điểm, số sao, hoặc
những tiêu chí khác nhưng chắc chắn không thể tìm phòng theo tên khách sạn. Để bảo vệ hình ảnh
thương hiệu của khách sạn, tên tuổi của họ sẽ được giữ bí mật cho đến khi khách hàng hoàn thành thao
tác đặt phòng. Hotwire.com cung cấp các khách sạn ở Mỹ, Canada, Mexico, Caribê và Châu Âu.
Mặc dù cái tên Expedia đã trởlên đồng nghĩa với việc đặt chỗ trực tuyến, Expedia vẫn vận hành các
đường dây điện thoại hỗ trợ khách hàng miễn phí ở Mỹvà trên toàn thế giới, đồng thời duy trì một số đặt
phòng miễn phí: 1-800-2-HOTELS.
Chiến lược phân phối
Nếu muốn mở rộng thị phần và gia tăng doanh thu, Expedia cần phải giữ chân được khách hàng cũ và
thu hút các khách hàng mới truy cập vào website và khiến họ trở thành khách sử dụng sản phẩm dịch vụ
của công ty,tất nhiên là với mức chi phí thu hút khách hàng thấp. Để đạt được điều này, công ty đã lập kế
hoạch củng cố các thương hiệu của mình và định vị các thương hiệu đó một cách chiến lược trong mối
quan hệ tương tác lẫn nhau.
Để công việc kinh doanh phát triển theo đúng triển vọng mong đợi, Harford không chỉ xem Expedia như
một nhà phân phối mà còn là một nhà bán lẻ. Mục tiêu hàng đầu là đưa các website của Expedia trở
thành những địa chỉ tốt nhất để lên kế hoạch cho các chuyến đi. Chính Khosrowshahi đã bình luận về
mục tiêu này trong một cuộc phỏng vấn gần đây , ông đã đưa ra nhận xét sau:
Thực chất điều chúng ta đang mong muốn thực hiện là chuyển đổi công ty từ một hệ thống xử lý giao
dịch hiệu quả cao trở thành một nhà bán lẻ các sản phẩm vàdịch vụ du lịch lớn. Chúng ta đang bán
những giấc mơ tới khách hàng. Thật vinh dự khi chúng ta có thể bán một sản phẩm mà cho phép khách
hàng của chúng ta về thăm gia đình họ hoặc gặp gỡ người mà họ yêu thương, hay trải nghiệm những
điều kỳ diệu ở những miền đất xa xôi. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi chúng ta phải là một nhà bán lẻ
thực sự nhạy cảm.
Dara Khosrowshahi,
Giám đốc điều hành,
Công ty Expedia. Định vị
Harford đánh giá cao tầm quan trọng của việc điều chỉnh để thích nghi với môi trường nội địa khi công
ty thâm nhập vào một thị trường mới. “Sẽ rất nhàm chán và thiếu hiệu quả nếu chúng ta dập khuôn mô
hình thương mại mà chúng ta đang sử dụng vào một thị trường mới”, ông nhận xét. “Vì thế khi thâm
nhập vào một thị trường mới, chúng ta lùi một bước để tìm ra phương pháp tốt nhất để tiếp cận thị
trường đó.” Như đã đề cập từ trước, Expedia đã phát triển và cho chạy các website dành riêng cho các
quốc gia là thị trường nước ngoài quan trọng của công ty. Mỗi website này được điều hành bởi một đội
quản lý thuộc quốc gia đó kết hợp với nhân viên marketing địa phương.
Thêm vào đó, công ty còn xâydựng mối quan hệ với các ủy ban xúc tiến du lịch và các cơ quan chính
phủ nước bản địa. Hoạt động này giúp Expedia cùng lúc đạt được hai mục đích, vừa quảng cáo cho các
hoạt động của công ty trong khi cũng học hỏi thêm về thị trường địa phương. Việc Expedia tư vấn cho
Cục du lịch của chính phủ Úc và Hồng Kông và giúp họ hiểu về ngành kinh doanh trực tuyến chính là
một ví dụ.
Đối tác
Expedia cũng hợp tác với các tổ chức thuộc khu vực tư nhân khác để tiếp cận các phân khúc thị trường
đặc biệt. Ví dụ như mối quan hệ hợp tác với Formula One (Đua xe Công Thức 1F1) mới được công bố
gần đây nhằm tiếp cận những khách hàng hâm mộ đua ô tô. Expedia đã đồng ý cung cấp công cụ tìm
kiếm và chức năng đặt chỗ trên website chính thức formula1.com của Formula One. Khách ghé thăm
website có thểtìm kiếm thông qua một danh mục các sự kiện đua xe và đăng ký trọn gói bao gồm vé
tham dự sự kiện, đặt phòng khách sạn, vé máy bay, và thuê xe ô tô. Expedia cũng sẽ cung cấp cho
formula1.com các thông tin về văn hóa và du lịch của từng điểm đến của cuộc đua nhằm giúp người hâm
mộ môn thể thao này so sánh các sự kiện và có lựa chọn phùhợp. Expedia cũng xây dựng quan hệ hợp
tác tương tự với Tuner Sports Interactive nhằm nâng cao website của NASCAR và Hiệp Hội Golf
Chuyên Nghiệp – The Professional Golf Association.
Chương trình Phát Triển Nhãn Hiệu Riêng (Hệ Thống các Thương Hiệu Bán Lẻ)
Tập đoàn Expedia đã xây dựng thành công một mạng lưới thậm chí còn rộng lớn hơn thông qua chương
trình nhãn hiệu riêng được gọi là Mạng Lưới Thành Viên Tương Tác -Interactive Affiliate Network
(IAN). IAN là một bộ phận của Hotels.com và được đưa vào hoạt động năm 1996.
IAN cho phép các thành viên là các tổ chức hay cá nhân độc lập tận dụng những nội dung đăng tài trên
website Expedia. Mỗi thành viên có thể thiết lập một tên miền và hoặc là kết nối trực tiếp miền đó với
một website của Expedia hoặc xây dựng một website mới cho phép khách truy cập tìm kiếm và đăng ký
sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của Expedia thông qua một giao diện khác. Các thành viên tự chịu các
chi phí vận hành website và thu hút khách hàng của mình. Expedia quản lý việc đặt chỗ bằng hệ thống
riêng, nhận hoa hồng từ các khách sạn và chi trả một nửa trong số đó cho các thành viên có trách nhiệm.
Trụ sở của các thành viên này có thể ở bất kỳ địa điểm nào trên thế giới, nhưng tiền hoa hồng thì luôn
được thanh toán hàng tháng qua séc, bằng đô-la Mỹ. Các thành viên không phải mất bất cứ khoản phí
nào để tham gia vào IAN.
Hơn 66000 công ty thành viên và tổ chức khác đã tham gia vào chương trình này. Một số website thành
viên thậm chí là những doanh nghiệp lớn với thị trường mục tiêu được xác định rất rõ ràng và có đội ngũ
nhân viên hỗ trợ riêng của mình như Asianhotels.com hoặc Australian site thuộc hãng hàng không
Virgin Atlantic. Harford cũng chỉ ra ví dụ về một doanh nhân Mỹđã thiết lập được ba website thành viên
khác nhau. Các website đó nhằm thu hút các thị trường mục tiêu khác nhau và được xúc tiến bởi đội ngũ
mười nhân viên marketing và quản trị. Công ty này tạo ra một vài triệu đô-la doanh thu mỗi năm. Các
đơn vị thành viên khác có quy mô nhỏ như các dự án gây quỹ trường học có thể chỉ tạo ra một vài nghìn
đô-la.
IAN đánh giá và hỗ trợ các đơn vị thành viên của mình. Như đã khẳng định trên website của chương
trình, “Chúng tôi tự hào được mang lại cho các đối tác công nghệ tối tân, các sản phẩm và dịch vụ du
lịch có khả năng cạnh tranh cao, và sự hỗ hàng đầu trong ngành.” Các đơn vị thành viên có quyền truy
cập hoàn toàn vào các nội dung của Expedia. Họ cũng có thể tiếp cận các dịch vụ phát triển website
XML (Extensible Markup Language – Ngôn ngữ đánh dấu có thể mở rộng) để phát triển những website
đáp ứng hiệu quả nhu cầu của khác hàng và ở chế độ đa ngôn ngữ và đa dạng tiền tệ. Không những thế,
các giám đốc quan hệ khách hàng của IAN luôn sẵn sàng giải đáp những thắc mắc và hỗ trợ các đơn vị
thành viên trong khi đó đường dây hỗ trợ qua điện thoại hoạt động suốt 24 giờ để phục vụ khách hàng
của những đơn vị này.
Expedia xem chương trình này như một cách tiên tiến và hợp lý về chi phí để giành được các nhà phân
phối, thậm chí biến các đối thủ cạnh tranh tiềm năng thành đối tác của mình. Mặc dù các đơn vị thành
viên nhận một phần trong khoản hoa hồng mà lẽ ra Expedia sẽ thu được từ việc đặt chỗ, nhưng trên thực
tế chính những đơn vị liên kết này đã góp phần làm tăng lượng đặt chỗ bằng chính nỗ lực xúc tiến quảng
cáo của họ. Các đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Expedia cũng có chương trình dán nhãn cá nhân riêng
nhưng Harford tin rằng IAN là mạng lưới lớn nhất.
KHU VỰC CHÂU Á THÁI BÌNH DƯƠNG
Thị trường các quốc gia
Do vị thế của Expedia trên các thị trường chính là Bắc Mỹvà châu Âu đã vững chắc, công ty đang dần
chuyển hướng quan tâm tới các cơ hội kinh doanh mới tại Châu Á Thái Bình Dương. Harford chia sẻ
“Đối với tôi, Châu Á là cơ hội thị trường tuyệt vời.” Ông chỉ ra rằng các quốc gia mà Expedia.con đã
triển khai website phiên bản địa phương hóa chỉ chiếm 10% dân số thế giới trong khi con số này ở Châu
Á Thái Bình Dương là xấp xỉ 60%. ( Tham khảo Bảng 2 để biết số liệu về dân số của khu vực Châu Á
Thái Bình Dương.) Tổng sản phẩm nội địa tính theo đầu người ở mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ Châu Á
Thái Bình Dương cũng là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc. (Tham khảo để biết thông tin về thu nhập
quốc nội bình quân đầu người của khu vực này).
Harford và ban lãnh đạo Expedia dựa vào số liệu từ Hội đồng lữ hành và du lịch thế giới (WTTC –
World Travel & Tourism Council) để đưa ra các quyết định chiến lược cho khu vực Châu Á Thái Bình
Dương. Các dữ liệu như lượt du khách quốc tế đến và đi (Tham khảo bảng 4 & 5) hay mức chi tiêu cho
du lịch cá nhân và công tác phí (Tham khảo bảng 6 &7) là những dữ liệu hết sức hữu ích. Harford nhận
thấy rằng dữ liệu WTTC đã xác định Nhật Bản, Trung Quốc đại lục, và Úc là những thị trường du lịch
trọng yếu nhất. Đặc biệt, Nhật Bản chỉ đứng thứ hai sau Mỹ. Bên cạnh đó, ông cũng cho rằng Ấn Độ sẽ
trở thành một thị trường quan trọng do sự ra tăng của tầng lớp trung lưu trong xã hội. Hồng Kông,
Singapore, Đài Loan và Hàn Quốc cũng là những thị trường quan trọng. Mặc dù thế mức chi tiêu cho du
lịch tới những nước này đương nhiên sẽ bị hạn chế do tỷ lệ sử dụng Inernet còn chưa cao. (Tham khảo
bảng 8, 9, 10).
Tất nhiên Expedia sẽ phải vượt qua những thử thách nhất định để nắm bắt cơ hội. Harford xác định rào
cản ngôn ngữ là một trong số những thử thách đó. Vì thế, các nguồn sản phẩm, dịch vụ, các nội dung và
giao diện trực tuyến khác sẽ phải được dịch ra ngôn ngữ của thị trường địa phương. Hệ thống xử lý giao
dịch thanh toán cũng là một vấn đề do thẻ tín dụng vẫn chưa được chấp nhận rộng rãi ở một số thị
trường. Trung Quốc là một ví dụ, chỉ 20 triệu người dân đất nước này sử dụng thẻ tín dụng. Thẻ ghi nợ
(Debit card) đã được chọn làm phương thức thanh toán thay thế, tuy nhiên vẫn còn nhiều trở ngại để
khách hàng có thể sử dụng thẻ cho các giao dịch trực tuyến và chúng cũng không giành được sự chấp
thuận rộng rãi của thị trường. Harford cũng nhận thấy khoảng cách địa lý giữa Mỹ và Châu Á Thái Bình
Dương cũng là một thử thách do các chuyên viên cấp cao của công ty thường phải di chuyển giữa hai nơi
để phối hợp hoạt động của công ty.
Chiến lược phát triển
Quy trình hoạt động của Expedia bắt đầu từ việc tìm kiếm và quản lý nguồn cung khách sạn vàcác dịch
vụ tại điểm du lịch, bao gồm tổ chức các chuyến thăm quan, các điểm du lịchhấp dẫn và dịch vụ xe đưa
đón chuyển tiếp. Ở Châu Á Thái Bình Dương, trọng trách này thuộc về Cameron Jones, giám đốc khu
vực phụ trách lĩnh vực khách sạn và các dịch vụ tại điểm du lịch. Vai trò đó, theo cách nói của ông chính
là “đưa hàng vào kho”. Trước đây các đơn vị kinh doanh của Expedia tự quản lý nguồn cung riêng,
nhưng điều này hiện đang thay đổi. Nhân sự Expedia đã mất hơn 6 tháng để hợp nhất các nguồn cung và
sắp sửa hoàn thành. Hiện nay, các nhóm có trụ sở ở các quốc gia trên thế giới sẽ tìm kiếm và quản lý
nguồn cung khách sạn cho toàn bộ công ty. Nguồn cung ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương sẽ do
Jones quản lý, và các nhóm ở Sydney, Hồng Kông, Tokyo chịu trách nhiệm và thông qua mối quan hệ
hợp tác giữa Expedia với eLong tại Bắc Kinh và Thượng Hải.
Tiếp đến, Expedia phải phân phối nguồn cung đó tới khách hàng. Mặc dù công ty vẫn đang trong giai
đoạn đầu xây dựng các website phân phối tại Châu Á Thái Bình Dương nhưng cũng đã có một số bước
tiến. Như đã đề cập, Expedia.com chưa có website phân phối nào ở Châu Á Thái Bình Dương. Trong khi
đó Hotels.com đã có các website địa phương hóa cho chín quốc gia trong khu vực này. Tuy nhiên những
website này cũng chỉ sử dụng tiếng Anh. Một đội tại Sydney đang chịu trách nhiệm phát triển thêm các
website phân phối cho khu vực này.
Có lẽ điều quan trọng hơn là Expedia đã mua lại số cổ phiếu đủ để kiểm soát nhà phân phối du lịch hàng
đầu Trung Quốc eLong. Công ty này đặt trụ sở tại Bắc Kinh, chuyên cung cấp các sản phẩm dịch vụ du
lịch cho tầng lớp trung lưu đang lên trong xã hội Trung Quốc những người di chuyển chủ yếu vì mục
đích công tác nhưng có kết hợp ngơi giải trí. Phân khúc thị trường này được cho làsẽ phát triển nhanh
chóng nhưng lại chưa được đầu tư đúng mức trong thị trường du lịch nội địa đạt 47 tỉ đô la Mỹ của
Trung Quốc.
eLong phân phối nguồn phòng từ 2.600 khách sạn tại 220 thành phố trên toàn Trung Quốc, đóng góp
một nửa nguồn cung của Expedia tại thị trường này. Phần lớn các khách sạn của eLong đều là ba, bốn,
hoặc năm sao, nhắm đến khách hàng cao cấp nhưng với mức giá chiết khấu từ 30% tới 80%. Nguồn
cung này được phân phối qua website tiếng Trung www.elong.com và website tiếng Anh với nội dung
tương tự www.elong.net, kết hợp với một tổng đài toàn quốc hỗ trợ miễn phí 24h. eLong có hơn 1.700
nhân viên. Công ty này đã tăng lượng đặt phòng từ 389.000 phòng năm 2001 đến 1 triệu phòng vào năm
2003 và 1,4 triệu phòng trong 9 tháng đầu năm 2004. Kinh doanh đặt phòng khách sạn đóng góp tới 80%
doanh thu của eLong.
Hơn nữa, gần đây eLong đã bắt đầu phân phối nguồn phòng quốc tế của Expedia tới khách hàng Trung
Quốc theo mô hình phát triển nhãn hiệu riêng. Nội dung này hiện đã được đăng tải trên website tiếng
Anh và dự định sẽ có phiên bản tiếng Trung trong tương lai.
Expedia quyết tâm xây dựng thêm điểm phân phối tại Châu Á Thái Bình Dương thông qua các liên
doanh hoặc đầu tư vào các công ty hiện có như đã thực hiện với eLong. Harford nhận định: “Mỗi chiến
lược có những lợi ích riêng của nó và phù hợp với các hoàn cảnh khác nhau. Chúng ta sẵn sàng tiếp thu
và cân nhắc các khả năng khác nhau.” Expedia đang công khai tìm kiếm các cơ hội liên doanh hoặc đầu
tư mới nhưng không bình luận về một kế hoạch cụ thể nào.
CẠNH TRANH
Trên trường quốc tế,lĩnh vực phân phối khách sạn trực tuyến đang là “cuộc đua giữa ba chú ngựa” –
Expedia, Cendant TDS, và Travelocity. Cả ba công ty đều đặt trụ sở tại Mỹ và hoạt động theo cùng một
mô hình kinh doanh. Expedia.com thu hút được 18,7 triệu khách hàng vào tháng 3 năm 2005, tiếp đến là
website chính thức Orbitz.com của Cendant TDS với 17,7 triệu, và cuối cùng là Travelocity với 12,6
triệu. Mặc dù số liệu này đa phần phản ánh thị trường Mỹ, nó cũng đưa ra một chỉ số tương đối về vị thế
cạnh tranh toàn cầu của mỗi công ty.
Cendant TDS đã xây dựng một danh mục đầu tư tương đối mạnh bao gồm các công ty phân phối sản
phẩm và dịch vụ du lịch trực tuyến thông qua nhiều vụ sáp nhập gần đây. Cũng giống như Expedia,
Cendant TDS hiện đang hợp nhất nguồn phòng của mình để chia sẻ cho toàn bộ các công ty thành viên.
Việc phân bổ nguồn khách sạn cho các công ty thành viên là khác nhau, dựa trên vị thế và cam kết giá trị
của mỗi thương hiệu. Cendant TDS cũng quản lý một chương trình liên kết. Năm 2004, công ty nhận
được lượng đặt chỗ trị giá xấp xỉ 8 tỷ đôla Mỹvà thu về doanh thu 1,8 tỷ đô-la Mỹ. Một công ty con của
tập đoàndu lịch khổng lồ Cendant cũng sở hữu các công ty cho thuê ô tô và các chuỗi khách sạn.
Tài sản lớn nhất của Cendant TSD chính là website Orbitz.com, nơi chào bán đầy đủ các sản phẩm dịch
vụ du lịch. Orbitz.com chỉ dành cho những khách hàng ở Mỹ và chỉ hoạt động bằng tiếng Anh. Tuy
nhiên, Cendant TDS đã thông báo kế hoạch tung ra các phiên bản quốc tế của website này trong tương
lai. Orbitz.com được trong ngành ghi nhận là một website tiện dụng, và làm thỏa mãn khách hàng.
Cendant TDS đã sáp nhập một số công ty phân phối trực tuyến có thế mạnh ở Châu Á và trên thế giới.
OctopusTravel.com, trụ sở chính tại Vương quốc Anh, điều hành các website bằng nhiều ngôn ngữ khác
nhau, trong đó có tiếng Trung và tiếng Nhật và thu hút 2,5 triệu lượt khách ghé thăm mỗi tháng. Ngoài ra
website cũng đăng tải thông tin hướng dẫn du lịch tổng quan về 300 thành phố và quốc gia trên thế giới.
OctopusTravel.com gần đây được công bố là côngty có tốc độ tăng trưởng nhanh thứ hai tại Vương quốc
Anh.
HotelClub.com và RatesToGo.com là hai công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực khách sạn có trụ sở
tại Úc. Hai công ty được sáp nhập cùng nhau nhưng được đặt tên và định vị khác nhau. HotelClub.com
chủ yếu phụ trách khách sạn cao cấp tại các điểm đến vào tất cả các mùa trong năm và nhận giữ chỗ
trước trong vòng 3 tuần đến một năm. Ngược lại, RatesToGo.com nhận đặt phòng thậm chí vào phút
cuối và định hướng theo giá. RatesToGo.com thường kinh doanh phòng khách sạn giá rẻ ở các điểm du
lịch theo mùa, và nhận đặt phòng trước ba tuần. Cả hai website trên đều có tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng
Hàn, tiếng Trung giản thể, tiếng Trung truyền thống, và ngôn ngữ các nước châu Âu. Hai website này
thu hút khách hàng từ khoảng 200 quốc gia và nhận được hơn 5 triệu lượt ghé thăm mỗi tháng.
Website hướng dẫn khách sạn trực tuyến Asia-hotels.com mang lại cho Cendant TDS thêm nhiều nội
dung/chương trình có giá trị gia tăng. Website đăng tải 35.000 nhận xét của khách hàng về 4.000 khách
sạn tại 24 quốc gia trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Website này sử dụng tiếng Anh và tiếng
Nhật, thu hút khách hàng từ khắp thế giới và nhận được
800.000 lượt ghé thăm mỗi tháng. Asia-hotels.com cũng phụ trách mảng khách sạn và nhận đặt chỗ.
Cuối cùng, Cendant TDS đã thực hiện một công việc kinh doanh mạo hiểm nhắm thẳng vào thị trường
Trung Quốc đại lục. AoYou.com nhận đặt phòng khách sạn, đặt vé các chuyến bayvà các kỳ nghỉ trọn
gói. Website đăng tải thông tin và nhận đặt phòng cho hơn 2,100 khách sạn trên 210 thành phố của
Trung Quốcbằng tiếng Anh và tiếng Trung.
Travelocity là nhà phân phối lớn thứ ba trên thế giới. Tương tự như Orbitz và Expedia, Travelocity cung
cấp khách sạn, vé máy bay, dịch vụ thuê xe, các gói kỳ nghỉ, và du lịch biển thông qua website
Travelocity.com của mình. Công ty này cũng vận hành một chương trình liên kết. Travelocity là công ty
con của Sabre Holdings, một công ty S&P500 (công ty nằm trong 500 công ty được xét để tính chỉ số
Standard & Poor) niêm yết tại Sàn giao dịch chứng khoán New York. Travelocity tạo ra tổng số lượng
đặt chỗ trị giá xấp xỉ 4,9 tỷ đô-la Mỹvà doanh thu là 503 triệu đô-la Mỹ năm 2004.
Ở Mỹ, Travelocity đang cố gắng tạo sự khác biệt dựa trên dịch vụ chăm sóc khách hàng và bảo hành nổi
trội. Như là một phần trong chương trình Chăm sóc khách hàng – Customer Championship, công ty đã
đầu tư gần 20 triệu đô-la Mỹvào công nghệ và các chương trình đào tạo nhằm nâng cao dịch vụ chăm
sóc khách hàng trước và trong các chuyến đi. Những nỗ lực này được ghi nhận bằng Giải thưởng chăm
sóc khách hàng – Customers First Award năm 2005 do tạp chí Fast Company và giải Extra Mile do tạp
chí Budget Travel của Arthur Frommer bình chọn.
Travelocity phân phối phòng khách sạn và các sản phẩm khác trên thị trường Châu Á Thái Bình Dương
thông qua Zuji Enterprises. Zuji là liên doanh gồm 16 hãng hàng không khác nhau và điều hành các
website khu vực ở Úc, Hồng Kông, New Zealand, Singapore, Hàn Quốc (dưới tên Nextour) và Đài Loan
(dưới tên Zuji Buylow). Công ty cũng có quan hệ hợp tác với Bộ du lịch Nhật Bản. Bên cạnh các trung
tâm lớn, Travelocity đang mở rộng mạng lưới khách sạn ở Châu Á bằng cách đầu tư thêm vào các điểm
du lịch còn vắng khách và cơ sở vật chất chưa đáp ứng được yêu cầu.
Ngoài ra, cũng có những nhà phân phối trực tuyến nhỏ hơn đang hoạt động độc lập với ba công ty lớn
nói trên và tập trung vào những thị trường cụ thể. Ctrip International là một trong số đó. Công ty này
phục vụ riêng thị trường Trung Quốc và là đối thủ cạnh tranh chính của eLong. Ctrip International thành
lập năm 1999, có trụ sở tại Thượng Hải và được niêm yết trên sàn giao dịch NASDAQ. Ctrip tự nhận
mình là nhà cung cấp dịch vụ đặt phòng khách sạn lớn nhất ở Trung Quốc xét về số lượt phòng được đặt.
Số lượt khách hàng Ctrip phục vụ thông qua các website bằng tiếng Trung và tiếng Anh và trung tâm
điện thoại đạt xấp xỉ 1 triệu lượt.
Harford rất tự tin vào vị thế cạnh tranh của Expedia ở thị trường Châu Á Thái Bình Dương. Công ty là
đơn vị đầu tiên trong Ba Công ty lớn thâm nhập vào khu vực nàyvà có lợi thế một năm tiến hành trước
so với các địch thủ. Ông cũng tin rằng Expedia mang đến nhiều dịch vụ giá trị gia tăng hơn so với các
đối thủ cạnh tranh, ví dụ như tranh ảnh, bản đồ, và các bài phê bình. Không những thế, Harford tin rằng
công ty của ông có một lợi thế thuyết phục về nguồn sản phẩm dịch vụ. Đội ngũ tìm kiếm nguồn cung
của Expedia có thể chứng minh với các nhà cung cấp rằng Expedia tiếp cận được nhiều khách hàng hơn
bất kỳ nhà phân phối nào và sử dụng điều nàylàm lợi thế đòn bẩy khi đàm phán nguồn phòng và mức
giá.
Kết luận
Expedia rõ ràng là doanh nghiệp dẫn đầu tại thị trường Bắc Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, công ty sẽ phải
tìm ra đáp án cho nhiều câu trả lời hóc búa và vượt qua những thách thức đáng kể để lặp lại thành công
đó ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Liệu Expedia có nên điều chỉnh mô hình hoạt động của mình để
giành được thành công ở Châu Á Thái Bình Dương hay không? Nếu có, thì điều chỉnh như thế nào?
Công ty nên ưu tiên những thị trường nào ở Châu Á Thái Bình Dương? Expedia nên định vị mình ở các
thị trường đã chọnnhư thế nào? Làm thế nào để công ty có thể quảng bá cho thương hiệu và các website
phân phối một cách hiệu quả nhất? Và việc điều chỉnh theo nhu cầu của khách hàng đòi hỏi ở mức độ
nào? Harford suy ngẫm lại những điều ông biết về thị trường Châu Á Thái Bình Dương và bắt đầu đánh
giá chiến lược của mình.
Website/ Thương hiệu
Expedia.com
Expedia Coporate Travel
Hotels.com
Miêu tả/ Sản phẩm
Khách sạn, vé máy bay, thuê xe, du
thuyền, các gói du lịch, và các dịch vụ
tại điểm du lịch.
Công ty quản lý các dịch vụ du lịch
trọn gói
Khách sạn
Hotwire.com
eLong.com
TripAdvisor, Inc.
Classic Custom Vacations
Khách sạn, vé máy bay, thuê xe, và du
lịch trọn gói giảm giá tại Bắc Mỹ và
Châu Âu; du ngoạn biển trên toàn thế
giới
Khách sạn và vé máy bay tại Trung
Quốc đại lục
Hơn 3 triệu lượt khách trên hơn
300.000 khách sạn, khu nghỉ dưỡng, và
nhà hàng trên khắp thế giới; tìm kiếm
và đặt chỗ sản phẩm.
Các kỳ nghỉ cao cấp tại Hawaii,
Mexico, Caribê, Châu Âu, và Mỹ;
khách sạn, vé máy bay, thuê xe, du lịch
trọn gói, và các dịch vụ du lịch cao cấp
khác
Phân phối/ Thị trường
Khách đi công tác hoặc đi du lịch
trên toàn thế giới
Khách công tác hoặc khách đi công
tác kết hợp du lịch
Khách du lịch nghĩ dưỡng và khách
kết hợp công tác trên toàn thế giới
Khách du lịch trên khắp thế giới
nhưng là những người quan tâm đến
mức giá của dịch vụ/sản phẩm.
Khách du lịch nghỉ dưỡng và doanh
nhân từ Trung Quốc đại lục
Khách du lịch nghĩ dưỡng và khách
kết hợp công tác trên toàn thế giới
Khách du lịch nghỉ dưỡng và các
trung tâm du lịch cao cấp
Anyway.com
Khách sạn, vé máy bay, thuê xe
Khách du lịch nghĩ dưỡng và khách
kết hợp công tác trên toàn thế giới
VacationSpot.com
Cho thuê bất động sản ở các khu du
lịch trên toàn thế giới
Khách du lịch nghỉ dưỡng
Expedia!fun
Các hoạt động tại địa điểm du lịch, trực
thuộc Expedia.com
Khách du lịch nghỉ dưỡng trên toàn
thế giới, một phần của website
Expedia.com
AllLuxuryHotels.com
Hoteldiscount!com
TravelNow.com
Phòng nghỉ tại các khách sạn sang
trọng ở Mỹ, Châu Âu và một số địa
điểm khác
Khách sạn và du lịch trọn gói giảm giá
ở một số thành phố trên thế giới
Khách sạn, vé máy bay, và thuê xe trên
khắp thế giới
Khách nghỉ dưỡng
Địa điểm phân phối ở các nước thuộc
Bắc Mỹ và Châu Âu
Khách du lịch nghĩ dưỡng và khách
kết hợp công tác trên toàn thế giới,
đặc biệt là Bắc Mỹ và Châu Âu
Bảng 1 CÁC WEBSITE VÀ ĐƠN VỊ KINH DOANH THUỘC TẬP ĐOÀN EXPEDIA