Bài Giảng Chuẩn Đoán Tâm Lý

CHẨN ĐOÁN TÂM LÝ

Ths.Phạm Thị Xuân Cúc


1.Khái niệm
KQ hoạt động của nhà TLH:
-

Mô tả, xác lập bản chất đặc trưng tâm lý,
nhân cách cá nhân hiện tại



Dự đoán sự phát triển tương lai



Đưa ra kiến nghị →khắc phục thiếu sót &
phát triển hài hòa các CN tâm lý


2. Các hoạt động có sử dụng CĐTL



Tuyển chọn nghề nghiệp



Đánh giá phát triển tâm lý, nhân cách



Chẩn đoán tâm lý lâm sàng


3. Các cấp độ chẩn đoán tâm lý LS


Chẩn đoán triệu chứng



Chẩn đoán nguyên nhân



Chẩn đoán kiểu hình


3. Các cấp độ chẩn đoán tâm lý LS
Chẩn đoán triệu chứng


Xác định mức độ hiện tại của 1 số CN tlý cá nhân



So sánh với chuẩn mực, chỉ tiêu → tìm ra những
lệch lạc

VD: khả năng di chuyển chú ý, khả năng của trí nhớ
ngắn hạn, dài hạn…


3. Các cấp độ chẩn đoán tâm lý LS
Chẩn đoán nguyên nhân


Sau khi xác định hiện trạng những
biến đổi, những RL các CN tlý → lý
giải nguyên nhân → cơ sở đề xuất
giải pháp hữu hiệu

VD: Trẻ chậm phát triển trí tuệ


3. Các cấp độ chẩn đoán tâm lý LS
Chẩn đoán kiểu hình


Mô tả đầy đủ, chi tiết các mặt của nhân cách &
những đặc điểm CN tlý của con người.



Sử dụng nhiều phương pháp


4.Các PP chẩn đoán tâm lý



Nhóm thứ 1: xác định sự hiện diện
(khuyết thiếu) 1 khía cạnh nào đó của
qtr. Tâm lý

VD: PP khảo sát khối lượng trí nhớ ngắn
hạn, độ bền trí nhớ dài hạn, di chuyển
chú ý…


4.Các PP chẩn đoán tâm lý


Nhóm thứ 2: những PP khảo sát tích
hợp

VD: trắc nghiệm trí nhớ WECHSLER
( WAIS, WISC, RAVEN…)


4.Các PP chẩn đoán tâm lý


Nhóm thứ 3: các PP tổng thể nhân cách

VD: T.A.T, MMPI, RORSCHACH…


5. CƠ SỞ CỦA VIỆC SỬ DỤNG CÁC TRẮC

NGHIỆM TÂM LÝ
1. Tính quy chuẩn
2. Tính hiệu lực
3. Độ tin cậy


6. Ứng dụng CĐTL trong LS
1. CĐTL chung: PP khảo sát nhân cách
2. CĐTL bệnh học:
-

Chẩn đoán phân biệt

-

Giám định SK tâm thần, giám định pháp y

-

Tạo cs cho việc lựa chọn, đ.giá KQ điều trị,
tiến hành LPTL, LP tái thích ứng XH


6. Ứng dụng CĐTL trong LS
3. CĐTL thần kinh: gắn bó chặt chẽ với
tâm lý LS thần kinh & PTTK → giải
quyết 2 nhiệm vụ chính:
- Chẩn đoán định khu
- Phục hồi các CN tâm lý cấp cao

7.PP chẩn đoán trí tuệ


Chỉ số trí tuệ: IQ – intelligence quotient



Theo Binet:
IQ = MA : CA x 100
MA: Tuổi trí tuệ
CA: Tuổi thực


The Wechsler Adult Intelligence Scale:
WAIS


Dành cho người từ 16 tuổi trở lên.



6 tiểu nghiệm dùng lời: verbal scale



5 tiểu nghiệm thực thi: performance scale


Verbal scale

1. Tiểu nghiệm về kiến thức chung (general
information)
-

29 câu hỏi

-

Những thông tin, kiến thức đơn giản →
đ.giá tính chính xác của việc ghi nhớ,
sức bền trí nhớ


Verbal scale
2. Tiểu nghiệm về mức độ thông hiểu
chung (general comprehension)
-

Đo năng lực hiểu biết, phán đoán

-

Khả năng kết hợp trí tuệ & tình cảm

-

14 câu hỏi (điểm 0,1,2)


Verbal scale

3. Tiểu nghiệm về số học:
-

Năng lực tập trung chú ý

-

Mức độ dễ dàng trong thao tác tính toán
số liệu

-

14 bài tập: có 4 bài tập khó


Verbal scale
4.Tiểu nghiệm so sánh: đánh giá
-

Năng lực hình thành khái niệm

-

Năng lực phân loại, sắp xếp các tài liệu tri giác

-

Năng lực trừu tượng hóa

-

Có 13 cặp khái niệm để so sánh


Verbal scale
5. Tiểu nghiệm nhớ dãy số:
-

N.cứu trí nhớ thao tác & sự chú ý

-

Lặp lại thuận chiều & ngược chiều các dãy số

-

Mỗi phần gồm 7 dãy số


Verbal scale
6.Tiểu nghiệm về từ vựng:
-

Giải thích các từ cho sẵn

-

Đánh giá vốn từ vựng (liên quan học vấn)

-

40 từ, mức độ trừu tượng tăng dần
(điểm 0,1,2)


Performance scale
7. Tiểu nghiệm mã hóa các chữ số:
-

Đ.giá trình độ kỹ xảo thị giác-vận động

-

Năng lực tổng hợp các kích thích thị giác-vận
động

-

Cho 9 ký hiệu ứng với các số 1-9 →điền vào 100
ô số/bảng

-

KQ giảm theo tuổi


Performance scale
8.Tiểu nghiệm tìm chi tiết còn thiếu:
-

N.cứu đ.điểm tri giác nhìn, khả năng quan
sát

-

Năng lực phân biệt các chi tiết cần hay ko
cần có

-

21 bức tranh


Performance scale
9. Tiểu nghiệm với khối Kohs:
-

Đ.giá sự phối hợp cảm giác-vận động

-

Mức độ thực hiện dễ dàng các thao tác

-

Năng lực tổng hợp từ bộ phận→toàn thể

-

10 hình mẫu – 48 điểm

Performance scale
10. Tiểu nghiệm sắp xếp trật tự bức tranh:
-

Năng lực phân tích logic

-

Năng lực hiểu tình huống, dự đoán diễn
biến sự việc…

-

8 bộ tranh