phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại công ty cổ phần tập đoàn thủy sản minh phú giai đoạn từ 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.17 MB, 113 trang )
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGUYỄN THỊ DIỄM HƢƠNG
PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT KHẨU
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN
THỦY SẢN MINH PHÚ GIAI ĐOẠN TỪ 2011
ĐẾN THÁNG 6/2014
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Kinh doanh quốc tế
Mã số ngành: 52340120
Tháng 08 Năm 2014
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGUYỄN THỊ DIỄM HƢƠNG
MSSV: 4118654
PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT KHẨU
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN
THỦY SẢN MINH PHÚ GIAI ĐOẠN TỪ 2011
ĐẾN THÁNG 6/2014
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH: KINH DOANH QUỐC TẾ
Mã số ngành: 52340120
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
HUỲNH THỊ KIM UYÊN
Tháng 08 Năm 2014
LỜI CẢM TẠ
Sau gần bốn năm học tập tại Trƣờng Đại Học Cần Thơ đƣợc sự chỉ dạy
tận tình của Quý Thầy Cô, đặc biệt là quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế – Quản Trị
Kinh Doanh đã truyền đạt cho em những kiến thức vô cùng quý báu cả
lý thuyết lẫn thực tế trong suốt thời gian học tập tại trƣờng.
Em xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến Cô Huỳnh Thị Kim Uyên, ngƣời
đã trực tiếp hƣớng dẫn tận tình để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Mặc
dù trong suốt quá trình làm bài em đã có nhiều sai sót về nội dung cũng nhƣ
hình thức trình bày, nhƣng nhờ sự nhiệt tình hƣớng dẫn của Cô mà em đã khắc
phục để hoàn thành luận văn của mình.
Em xin chân thành cám ơn Ban lãnh đạo và các anh chị trong công ty Cổ
Phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận
lợi để em đƣợc học hỏi trong suốt thời gian em thực tập tại công ty. Do kiến
thức còn hạn hẹp, thời gian tìm hiểu chƣa nhiều nên đề tài này không thể tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đƣợc sự chỉ bảo, góp ý của quý Thầy
Cô, Ban lãnh đạo, các anh chị tại công ty để đề tài này đƣợc hoàn thiện hơn.
Em xin kính chúc Quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế – Quản Trị Kinh Doanh,
Ban lãnh đạo và các anh, chị tại công ty dồi dào sức khỏe và công tác thật tốt.
Cần Thơ, ngày 29 tháng 11 năm 2014
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Diễm Hƣơng
i
LỜI CAM ĐOAN
Em cam đoan rằng đề tài này do chính em thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài này là trung thực, đề tài này không trùng bất
cứ đề tài nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày 29 tháng 11 năm 2014
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Diễm Hƣơng
ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
Ngày…..... tháng…..... năm……..
Thủ trƣởng đơn vị
iii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
Cần Thơ, ngày….... tháng....... năm…….
Giáo viên hƣớng dẫn
Huỳnh Thị Kim Uyên
iv
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
Cần Thơ, ngày….... tháng....... năm…….
Giáo viên phản biện
v
MỤC LỤC
Trang
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU ............................................................................. 1
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu .............................................................................. 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................. 2
1.2.1 Mục tiêu chung ...................................................................................... 2
1.1.2 Mục tiêu cụ thể ...................................................................................... 2
1.3 Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 2
1.3.1 Phạm vi không gian ............................................................................... 2
1.3.2 Phạm vi thời gian ................................................................................... 2
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................ 2
1.4 Lƣợc khảo tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu ...................................... 3
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 4
2.1 Cơ sở lý luận ............................................................................................ 4
2.1.1 Tổng quan về xuất khẩu ......................................................................... 4
2.1.2 Nội dung của hoạt động kinh doanh xuất khẩu ......................................10
2.1.3 Phân tích hoạt động kinh doanh xuất khẩu ............................................14
2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu .........................................................................22
2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu ................................................................22
2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu ..............................................................22
CHƢƠNG 3: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN
TẬP ĐOÀN THỦY SẢN MINH PHÚ VÀ TỔNG QUAN VỀ NGÀNH
THỦY SẢN Ở VIỆT NAM ...........................................................................25
3.1 Giới thiệu khái quát về công ty ................................................................25
3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................25
3.1.2 Năng lực sản xuất .................................................................................28
3.1.3 Mục tiêu, chức năng và phạm vi hoạt động của công ty ........................28
3.1.4 Cơ cấu tổ chức và nhân sự ....................................................................29
vi
3.1.5 Định hƣớng phát triển ...........................................................................32
3.1.6 Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh qua các năm của công ty.......33
3.2 Phân tích ngành thủy sản ở Việt Nam ......................................................38
3.2.1 Triển vọng ngành thủy sản ở Việt Nam.................................................38
3.2.2 Những khó khăn của ngành thủy sản ở Việt Nam .................................40
3.2.3 Tình hình xuất khẩu ngành thủy sản ở Việt Nam trong những
năm qua .........................................................................................................41
3.2.4 Vị thế các doanh nghiệp trong ngành thủy sản ở Việt Nam ...................44
CHƢƠNG 4: TÌNH HÌNH VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN THỦY SẢN MINH PHÚ .............45
4.1 Phân tích tình hình hoạt động xuất khẩu của công ty ...............................45
4.1.1 Tổng quan về các thị trƣờng xuất khẩu của công ty ..............................45
4.1.2 Cơ cấu xuất khẩu tôm theo từng thị trƣờng ...........................................47
4.1.3 Cơ cấu xuất khẩu theo chủng loại sản phẩm..........................................64
4.2 Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu của công ty ..............67
4.2.1 Phân tích một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động kinh doanh xuất khẩu của
công ty ..........................................................................................................67
4.2.2 Hiệu quả về mặt kinh tế ........................................................................75
4.2.3 Hiệu quả về mặt xã hội .........................................................................76
4.3 Phân tích những yếu tố ảnh hƣởng đến tình hình xuất khẩu của công ty ..78
4.3.1 Các yếu tố chủ quan, nội tại của công ty ...............................................78
4.3.2 Các yếu tố khách quan bên ngoài ...............................................................81
CHƢƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY ..........................................85
5.1 Những thành tựu, hạn chế, cơ hội và thách thức của công ty ....................85
5.1.1 Những thành tựu đạt đƣợc và điểm mạnh của công ty ...........................85
5.1.2 Những mặt còn hạn chế của công ty .....................................................87
5.1.3 Cơ hội của công ty ................................................................................88
5.1.4 Thách thức đối với công ty ...................................................................89
5.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động xuất khẩu của công ty .................92
vii
5.2.1 Giải pháp nội bộ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu .............................92
5.2.2 Giải pháp đảm bảo vệ sinh an toàn chất lƣợng sản phẩm ......................94
5.2.3 Giải pháp mở rộng thị trƣờng xuất khẩu ...............................................95
5.2.4 Giải pháp hạn chế rủi ro về tỷ giá hối đoái ............................................96
CHƢƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................. 97
6.1 Kết luận ...................................................................................................97
6.2 Kiến nghị .................................................................................................98
6.2.1 Đối với Nhà nƣớc .................................................................................98
6.2.2 Đối với công ty ............................................................................................99
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 100
viii
DANH SÁCH BẢNG
Trang
Bảng 3.1: Số lƣợng công nhân viên của công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản
Minh Phú ......................................................................................................... 32
Bảng 3.2: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Tập đoàn
thủy sản Minh Phú từ năm 2011 đến 2013 ............................................................35
Bảng 3.3: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Tập đoàn
thủy sản Minh Phú 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ..................37
Bảng 4.1: Sản lƣợng xuất khẩu tôm sang các thị trƣờng của công ty Cổ phần
Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2011 đến 2013............................................48
Bảng 4.2: Kim ngạch xuất khẩu tôm sang các thị trƣờng của công ty Cổ phần
Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ 2011 đến 2013 ....................................................49
Bảng 4.3: Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm sang các thị trƣờng của công
ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu
năm 2014 ....................................................................................................... 62
Bảng 4.4: Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu theo cơ cấu sản phẩm của
công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2011 đến năm 2013 .......64
Bảng 4.5: Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu theo cơ cấu sản phẩm của
công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng
đầu năm 2014 ...........................................................................................................64
Bảng 4.6: Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty
Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2011 đến 2013 ............................67
Bảng 4.7: Các tỷ số đánh giá hiệu quả hoạt động của Minh Phú so với một số công
ty cùng ngành giai đoạn 2011 – 2013.......................................................................71
Bảng 4.8: Các tỷ số đánh giá hiệu quả hoạt động của Minh Phú so với trung bình
ngành thủy sản giai đoạn 2011 – 2013 .....................................................................72
ix
DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản
Minh Phú .......................................................................................................... 31
Hình 3.2 Một số sản phẩm của công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú .. 34
Hình 3.3 Dự báo sản lƣợng thủy sản của FAO giai đoạn 2015 – 2030 ............... 39
Hình 3.4 Mục tiêu phát triển ngành thủy sản Việt Nam giai đoạn 2015 - 2020
theo Quyết định số 332/QĐ - TTg ..................................................................... 39
Hình 3.5 Kim ngạch xuất khẩu và tốc độ tăng trƣởng của ngành thủy sản
từ năm 2011 đến 2013 ....................................................................................... 42
Hình 3.6 Top 10 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản ở Việt Nam năm 2013 ......... 44
Hình 4.1 Tỷ trọng giá trị xuất khẩu sang các thị trƣờng của công ty Cổ phần
Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2011 đến 2013 ......................................... 45
Hình 4.2 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm của công ty sang Mỹ từ năm
2011 đến 2013 ................................................................................................... 51
Hình 4.3 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm của công ty sang Nhật Bản từ
năm 2011 đến 2013 ........................................................................................... 54
Hình 4.4 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm của công ty sang EU từ năm
2011 đến 2013 ................................................................................................... 56
Hình 4.5 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm của công ty sang Canada từ
năm 2011 đến 2013 ........................................................................................... 58
Hình 4.6 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm của công ty sang Hàn Quốc
từ năm 2011 đến 2013 ....................................................................................... 60
Hình 4.7 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm của công ty sang các
thị trƣờng khác từ năm 2011 đến 2013 .............................................................. 61
Hình 4.8 Cơ cấu sản phẩm xuất khẩu theo giá trị kim ngạch của công ty
Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2014 ....... 65
x
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Tiếng Việt
CP:
Cổ phần
DN:
Doanh nghiệp
ĐBSCL:
Đồng bằng Sông Cửu Long
GTGT:
Giá trị gia tăng
NK:
Nhập khẩu
TNHH:
Trách nhiệm hữu hạn
XK:
Xuất khẩu
XNK:
Xuất nhập khẩu
VSATTP:
Vệ sinh an toàn thực phẩm
Tiếng Anh
BAP:
Thực hành nuôi trồng thủy sản tốt nhất (Best Aquaculture
Practices)
BRC:
Tiêu chuẩn của Hiệp hội các nhà bán lẻ Anh (British Retail
Consortium)
DDP:
Giao hàng đã nộp thuế (Delivered Duty Paid)
EMS:
Hội chứng tôm chết sớm (Early Mortality Syndrome)
GMP:
Tiêu chuẩn Thực hành sản xuất tốt (Good Manufacturing
Practice)
HACCP:
Hệ thống phân tích mối nguy hiểm và các điểm kiểm soát tới
hạn (Hazard Analysis & Critical Control Points)
xi
CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu hiện nay đang là xu hƣớng chung của
nhiều quốc gia trên thế giới. Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của
khối ASEAN, AFTA, tham gia khối APEC, gia nhập WTO và kí kết nhiều
mối quan hệ song phƣơng, đa phƣơng với các quốc gia khác,… Chính điều
này đã tạo điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển
hòa nhập vào nền kinh tế thế giới và tạo ra môi trƣờng cạnh tranh khốc liệt.
Trong sự phát triển của nền kinh tế thị trƣờng dƣới sự điều tiết của nhà nƣớc
thì xuất khẩu đóng vai trò chủ đạo và ảnh hƣởng đến cán cân thƣơng mại trên
thị trƣờng thế giới cũng nhƣ khu vực trong nƣớc nói chung và Công ty Cổ
phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú nói riêng.
Việt Nam là nƣớc giàu tiềm năng thủy sản và sự tăng trƣởng ngành xuất
khẩu thủy sản là một trong những ngành chủ lực đem lại giá trị kinh tế lớn, thu
nhiều ngoại tệ cho đất nƣớc, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trƣờng
quốc tế. Tuy nhiên, quá trình phát triển này đang biểu hiện dần những dấu
hiệu cho thấy thiếu sự bền vững. Các vấn đề thiếu nguyên liệu đầu vào, giá
đầu ra biến động liên tục, ngƣời nuôi bị thua lỗ, một số mặt hàng thủy sản xuất
khẩu bị kiện bán phá giá,... cho thấy nếu không có cách tiếp cận mới và thực
hiện một cách đồng bộ đầy đủ các yếu tố cạnh tranh thì sự sa sút, thu hẹp sản
xuất và mất khả năng cạnh tranh là nguy cơ đang tới gần. Song song đó, với
nền kinh tế thị trƣờng hiện nay đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự canh tranh
gay gắt để tồn tại và phát triển. Do đó, để có thể đứng vững trong môi trƣờng
đầy áp lực cạnh tranh thì các doanh nghiệp không ngừng nỗ lực phấn đấu
vƣơn lên cũng nhƣ thƣờng xuyên thực hiện các phân tích, đánh giá tình hình
hoạt động xuất khẩu qua các năm. Từ các kết quả phân tích, báo cáo tổng kết
mà các doanh nghiệp có thể rút kết đƣợc kinh nghiệm cũng nhƣ xác định các
nguyên nhân kiềm hãm sự phát triển nhằm phục vụ cho mục tiêu tăng trƣởng
chung của toàn doanh nghiệp.
Với những tầm quan trọng và sự cần thiết trên, em chọn và thực hiện đề
tài “Phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty Cổ
phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú giai đoạn từ năm 2011 đến tháng 6
năm 2014” nhằm hiểu rõ tình hình và hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty, cũng nhƣ những thuận lợi, khó khăn mà công ty đang đối mặt. Từ đó,
đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công
1
ty, với mong muốn có thể đóng góp một phần nhỏ vào sự phát triển của công
ty cũng nhƣ cố gắng học hỏi đƣợc những kinh nghiệm quý báo và tích lũy
thêm kiến thức thực tế cho bản thân.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Hoạt động kinh doanh của công ty là xuất khẩu, do đó đề tài thực hiện
nhằm phân tích, đánh giá tình hình cũng nhƣ hiệu quả hoạt động xuất khẩu của
công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú. Qua đó, xác định các điểm
mạnh, điểm yếu cũng nhƣ đe dọa, cơ hội trên thị trƣờng và đề xuất biện pháp
khắc phục khó khăn để thúc đẩy hoạt động kinh doanh của công ty.
1.1.2 Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá tổng quan các thị trƣờng xuất khẩu của công ty Cổ phần Tập
đoàn Thủy sản Minh Phú.
- Phân tích điểm mạnh, điểm yếu và đánh giá hiệu quả hoạt động của
công ty, xác định nguy cơ đe dọa và các cơ hội trên thị trƣờng trong hoạt động
kinh doanh.
- Đề xuất những giải pháp khắc phục các khó khăn đang tồn tại để tăng
cƣờng hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi không gian
Đề tài tập trung nghiên cứu trong phạm vi hoạt động xuất khẩu của công
ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú.
1.3.2 Phạm vi thời gian
Số liệu và thông tin sử dụng trong đề tài đƣợc thu thập từ năm 2011 đến
tháng 6/2014 của công ty. Ngoài ra, số liệu và thông tin còn thu thập từ sách
báo, internet, website của công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú.
Thời gian thực hiện đề tài: từ ngày 11/08/2014 đến ngày 17/11/2014.
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình và đánh giá hiệu quả hoạt động
xuất khẩu của công ty thông qua các báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, số
liệu thống kê về tình hình kinh doanh xuất khẩu qua các năm hoạt động của
công ty.
2
1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Thời gian gần đây, đề cập đến ngành thủy sản đã có rất nhiều đề tài của
sinh viên nghiên cứu về tình hình xuất khẩu thủy sản của nƣớc ta và đi sâu hơn
nữa là các nghiên cứu, báo cáo về tình hình xuất khẩu của ngành tại một doanh
nghiệp cụ thể, từ đó đƣa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động cho
doanh nghiệp. Trong quá trình thực hiện đề tài này, một số tài liệu đã nghiên
cứu trƣớc đó đƣợc sử dụng tham khảo nhằm hạn chế những sai sót và giúp
hoàn thiện hơn đề tài nghiên cứu.
Các đề tài nhƣ “Phân tích hoạt động kinh doanh xuất khẩu và các biện
pháp thúc đẩy xuất khẩu tại Công ty Hải Sản 404” do sinh viên Trƣơng Thị
Cẩm Tú, lớp Ngoại Thƣơng khóa 29, trƣờng Đại học Cần Thơ, thực hiện năm
2007. Đề tài này chủ yếu tập trung phân tích tình hình hoạt động sản xuất kinh
doanh, cơ cấu doanh thu, chi phí,... và đƣa ra các biện pháp cải thiện nhằm
nâng cao hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp. Đề tài thứ hai là “Phân tích hiệu
quả hoạt động xuất khẩu thủy sản của Công ty cổ phần thủy sản Cafatex” của
sinh viên Nguyễn Hoàng Trang, lớp Ngoại Thƣơng 2 khóa 33, trƣờng Đại học
Cần Thơ, thực hiện năm 2010. Tƣơng tự đề tài trên, nhƣng đề tài này có tập
trung vào phân tích các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp.
Cả hai đề tài đều sử dụng các phƣơng pháp mô tả, so sánh bằng số tuyệt
đối và tƣơng đối để nhận định và đánh giá những thành tựu đạt đƣợc cũng nhƣ
những hạn chế đối với hoạt động kinh doanh xuất khẩu nhằm giúp công ty có
những biện pháp để khắc phục kịp thời, thích ứng tốt với những thay đổi của
môi trƣờng kinh doanh. Tuy nhiên, mỗi đề tài nghiên cứu vẫn còn một ít hạn
chế. Điểm hạn chế của đề tài thứ nhất là chỉ phân tích hoạt động kinh doanh
xuất khẩu rồi đƣa ra giải pháp thúc đẩy xuất khẩu mà chƣa xem xét doanh
nghiệp hoạt động có hiệu quả hay không, đề tài thứ hai phân tích hiệu quả hoạt
động xoay quanh các tỷ số tài chính nhƣng chƣa đi sâu vào các yếu tố bên
trong cũng nhƣ bên ngoài doanh nghiệp, từ đó không đánh giá đƣợc những
hiệu quả kinh tế cũng nhƣ hiệu quả về mặt xã hội của doanh nghiệp. Do đó, đề
tài này đƣợc thực hiện trên cơ sở các đề tài nghiên cứu trƣớc và đề cập thêm
vấn đề đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu của công ty cùng
với hiệu quả về các mặt kinh tế, xã hội.
3
CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Tổng quan về xuất khẩu
2.1.1.1 Khái niệm và vai trò của thị trường
Khái niệm thị trường
Thị trƣờng là một phạm trù kinh tế hàng hoá, thị trƣờng đƣợc nhiều nhà
kinh tế định nghĩa khác nhau. Có ngƣời coi thị trƣờng là cái chợ nơi diễn ra
các hoạt động mua bán hàng hoá. Hội quản trị Hoa Kỳ coi: “Thị trƣờng là tổng
hợp các lực lƣợng và các điều kiện, trong đó ngƣời mua và ngƣời bán thực
hiện các hoạt động nhằm chuyển hàng hoá từ ngƣời bán sang ngƣời mua”. Có
nhiều quan niệm lại cho rằng: “Thị trƣờng là lĩnh vực trao đổi mà ở đó ngƣời
mua và ngƣời bán cạnh tranh với nhau để xác định giá cả hàng hoá và dịch
vụ” hay đơn giản hơn thị trƣờng là tổng hợp các số cộng của ngƣời bán và
ngƣời mua về một loại sản phẩm hàng hoá hay dịch vụ. Gần đây có nhà kinh
tế lại định nghĩa “thị trƣờng là nơi mua bán hàng hoá, là một quá trình trong
đó ngƣời mua và ngƣời bán một thứ hàng hoá nào đó tác động qua lại nhau để
xác định giá cả, số lƣợng hàng hoá, là nơi diễn ra các hoạt động mua bán bằng
tiền trong một không gian và thời gian nhất định”.
- Các doanh nghiệp thông qua thị trƣờng mà tìm cách giải quyết các vấn
đề:
+ Phải sản xuất loại hàng gì? Cho ai?
+ Số lƣợng bao nhiêu?
+ Mẫu mã, kiểu cách, chất lƣợng nhƣ thế nào?
- Còn ngƣời tiêu dùng thì biết đƣợc:
+ Ai sẽ đáp ứng đƣợc nhu cầu của mình?
+ Nhu cầu đƣợc thoả mãn nhƣ thế nào?
+ Khả năng thanh toán ra sao?
Tất cả những câu hỏi trên chỉ có thể đƣợc trả lời chính xác thông qua thị
trƣờng. Trong công tác quản lý kinh tế, xây dựng kế hoạch mà không dựa vào
thị trƣờng để tính toán và kiểm chứng số cung - cầu thì kế hoạch sẽ không có
cơ sở khoa học và mất phƣơng hƣớng, mất cân đối. Ngƣợc lại việc tổ chức và
mở rộng thị trƣờng mà thoát ly khỏi sự điều tiết của công cụ kế hoạch hoá thì
4
tất yếu sẽ dẫn đến sự mất cân đối trong hoạt động kinh doanh. Từ đó ta thấy
rằng, sự nhận thức phiến diện về thị trƣờng cũng nhƣ sự điều tiết thị trƣờng
theo ý muốn chủ quan, duy ý chí trong quản lý và chỉ đạo kinh tế đều đồng
nghĩa với việc đi ngƣợc lại với các hệ thống của quy luật kinh tế vốn đã có sẵn
trong thị trƣờng và hậu quả cuối cùng của nó là sẽ làm cho nền kinh tế rất khó
phát triển.
Trên thị trƣờng, các quyết định của ngƣời lao động, ngƣời tiêu dùng và
của các doanh nghiệp đều tác động đến quan hệ cung cầu thông qua giá cả.
Tuy nhiên, hiện nay ở tất cả các nƣớc có nền kinh tế thị trƣờng, tác động đến
quan hệ cung cầu theo cơ chế gián tiếp còn có các quyết định của chính phủ
từng nƣớc.
Thị trƣờng xuất khẩu là tổng thể các mối quan hệ tác động qua lại giữa
các thƣơng nhân ở các quốc gia khác nhau nhằm mục đích mua bán hàng hoá
và dịch vụ.
Vai trò của thị trường
Thị trƣờng có vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. Qua
thị trƣờng có thể nhận biết đƣợc sự phân phối các nguồn lực sản xuất thông
qua hệ thống giá cả. Trên thị trƣờng giá cả hàng hoá về tƣ liệu sản xuất, các
nguồn lực về tƣ liệu sản xuất, sức lao động, luôn luôn biến động nhằm đảm
bảo các nguồn lực giới hạn này đƣợc sử dụng để sản xuất đúng hàng hoá, dịch
vụ mà xã hội có nhu cầu. Thị trƣờng là khách quan, do đó từng doanh nghiệp
không có khả năng làm thay đổi thị trƣờng. Nó phải dựa trên cơ sở nhận biết
nhu cầu xã hội và thế mạnh kinh doanh của mình mà có phƣơng án kinh doanh
phù hợp với đòi hỏi của thị trƣờng.
Những vai trò chính của thị trƣờng là:
- Thị trƣờng là yếu tố quyết định sự sống còn đối với hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.
Quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra không ngừng
theo chu kỳ mua nguyên vật liệu, vật tƣ, thiết bị,… trên thị trƣờng đầu vào,
tiến hành sản xuất ra sản phẩm, sau đó bán chúng trên thị trƣờng đầu ra.
Doanh nghiệp chịu sự chi phối của thị trƣờng hay nói cách khác thị trƣờng đã
tác động và có ảnh hƣởng quyết định tới mọi khâu của quá trình sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Thị trƣờng càng mở rộng và phát triển thì lƣợng
hàng hoá tiêu thụ đƣợc càng nhiều và khả năng phát triển sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp càng cao và ngƣợc lại.
- Thị trƣờng điều tiết sản xuất và lƣu thông hàng hoá.
5
Thị trƣờng đóng vai trò hƣớng dẫn sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế
thị trƣờng. Các nhà sản xuất kinh doanh căn cứ vào cung cầu, giá cả thị trƣờng
để quyết định sản xuất kinh doanh cái gì? Nhƣ thế nào? Và cho ai? Sản xuất
kinh doanh đều phải xuất phát từ nhu cầu của khách hàng và tìm mọi cách
thoả mãn nhu cầu đó chứ không phải xuất phát từ ý kiến chủ quan của mình.
- Thị trƣờng phản ánh thế và lực của doanh nghiệp.
Mỗi doanh nghiệp hoạt động trên thƣơng trƣờng đều có một vị thế cạnh
tranh nhất định. Thị phần (phần thị trƣờng mà doanh nghiệp chiếm lĩnh đƣợc)
phản ánh thế và lực của doanh nghiệp trên thƣơng trƣờng.
Thị trƣờng mà doanh nghiệp chinh phục đƣợc càng lớn chứng tỏ khả
năng thu hút khách hàng càng mạnh, số lƣợng sản phẩm tiêu thụ đƣợc càng
nhiều và do đó mà vị thế của doanh nghiệp càng cao. Thị trƣờng rộng giúp cho
việc tiêu thụ thuận lợi hơn dẫn tới doanh thu và lợi nhuận nhanh hơn, tạo điều
kiện cho doanh nghiệp tái đầu tƣ hiện đại hoá sản xuất, đa dạng hoá sản phẩm,
tăng thêm khả năng chiếm lĩnh và mở rộng thị trƣờng. Khi đó, thế và lực của
doanh nghiệp cũng đƣợc củng cố và phát triển.
2.1.1.2 Khái niệm, nhiệm vụ và vai trò của xuất khẩu
Khái niệm xuất khẩu
Xuất khẩu là một hoạt động kinh doanh thu doanh lợi bằng cách bán sản
phẩm hoặc dịch vụ ra thị trƣờng nƣớc ngoài và sản phẩm hay dịch vụ ấy phải
di chuyển ra khỏi biên giới của một quốc gia.
Hoạt động xuất khẩu là hoạt động buôn bán hàng hóa, dịch vụ cho ngƣời
hoặc tổ chức nƣớc ngoài nhằm thu ngoại tệ, có thể là ngoại tệ của một hoặc cả
hai quốc gia và đây là hoạt động cơ bản của hoạt động ngoại thƣơng. Nó đã
xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử phát triển của xã hội và ngày càng phát triển
mạnh mẽ về chiều rộng lẫn chiều sâu. Hình thức sơ khai của chúng chỉ là hoạt
động trao đổi hàng hóa nhƣng cho đến nay nó đã phát triển rất mạnh và biểu
hiện với nhiều hình thức.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi lĩnh vực, trong mọi điều kiện của
nền kinh tế, từ xuất khẩu hàng tiêu dùng cho đến tƣ liệu sản xuất, máy móc
hàng hoá thiết bị công nghệ cao. Tất cả các hoạt động này đều nhằm mục tiêu
đem lại lợi ích cho quốc gia nói chung và các doanh nghiệp tham gia nói riêng.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra rất rộng về không gian và thời gian. Nó có
thể diễn ra trong thời gian rất ngắn song cũng có thể kéo dài hàng năm, có thể
đƣợc diễn ra trên phạm vi một quốc gia hay nhiều quốc gia khác nhau.
6
Nhiệm vụ của xuất khẩu
Để đƣa Việt Nam sánh vai với các nƣớc trong khu vực, nhiệm vụ của
công tác xuất khẩu là:
- Xuất khẩu để đảm bảo kim ngạch xuất khẩu phục vụ cho quá trình
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc và cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật.
- Xuất khẩu có nhiệm vụ khai thác có hiệu quả lợi thế tuyệt đối và lợi thế
tƣơng đối của đất nƣớc, kích thích các ngành nghề phát triển.
- Xuất khẩu là để góp phần tăng tích lũy, mở rộng sản xuất, tăng thu
nhập cho nền kinh tế.
- Xuất khẩu nhằm cải thiện từng bƣớc đời sống của nhân dân thông qua
việc tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho ngƣời dân.
- Tạo ra những mặt hàng (nhóm hàng) xuất khẩu chủ lực đáp ứng những
đòi hỏi của thị trƣờng thế giới và của khách hàng về chất lƣợng và số lƣợng,
có sức hấp dẫn và khả năng cạnh tranh cao.
- Hoạt động xuất khẩu còn có nhiệm vụ phát triển quan hệ đối ngoại với
tất cả các nƣớc nhất là các nƣớc trong khu vực, nâng cao uy tín của Việt Nam
trên trƣờng quốc tế, thực hiện tốt chính sách của Đảng và nhà nƣớc: “đa dạng
hóa và đa phƣơng hóa quan hệ kinh tế tăng cƣờng hợp tác khu vực”.
Vai trò của xuất khẩu
- Là nguồn vốn quan trọng để thỏa mãn nhu cầu nhập khẩu và tích lũy
phát triển sản xuất. Nhập khẩu cũng nhƣ vốn đầu tƣ của một nƣớc thƣờng dựa
vào ba nguồn chủ yếu là viện trợ, đi vay và xuất khẩu. Xuất khẩu là nguồn vốn
quan trọng nhất để thỏa mãn nhu cầu nhập khẩu tƣ liệu sản xuất thiết yếu để
phục vụ công cuộc công nghiệp hóa đất nƣớc. Trong kinh tế xuất khẩu và
nhập khẩu có quan hệ mật thiết với nhau, vừa là kết quả vừa là tiền đề cho
nhau, đẩy mạnh xuất khẩu để tăng cƣờng nhập khẩu, đồng thời tăng nhập khẩu
để mở rộng và tăng khả năng xuất khẩu.
- Đẩy mạnh xuất khẩu đƣợc xem là một yếu tố quan trọng kích thích sự
tăng trƣởng kinh tế, việc đẩy mạnh xuất khẩu cho phép mở rộng quy mô sản
xuất, nhiều ngành nghề mới ra đời phục vụ cho sản xuất gây phản ứng dây
chuyền giúp các ngành kinh tế khác phát triển theo, tăng sản phẩm xã hội và
nền kinh tế phát triển nhanh.
- Xuất khẩu có vai trò kích thích đổi mới trang thiết bị và công nghệ sản
xuất để đáp ứng yêu cầu của thị trƣờng thế giới về quy cách và chất lƣợng sản
7
phẩm đồng thời ngƣời lao động đƣợc nâng cao tay nghề, học hỏi kinh nghiệm
sản xuất tiên tiến.
- Đẩy mạnh xuất khẩu có vai trò tác động đến sự thay đổi cơ cấu kinh tế
ngành theo huớng sử dụng có hiệu quả lợi thế của đất nƣớc, xuất khẩu đóng
góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển.
- Đẩy mạnh phát triển xuất khẩu có tác động tích cực nâng cao đời sống
ngƣời dân, vì nhờ mở rộng xuất khẩu mà một bộ phận ngƣời lao động có công
ăn việc làm, ngoài ra một phần kim ngạch xuất khẩu dùng để nhập khẩu những
mặt hàng thiết yếu góp phần cải thiện đời sống của ngƣời dân.
- Đẩy mạnh xuất khẩu có vai trò tăng cƣờng sự hợp tác kinh tế giữa các
nƣớc, nâng cao địa vị vai trò của nƣớc ta trong khu vực và trên thế giới. Nhờ
khả năng xuất khẩu một số loại mặt hàng của ta mà nhiều nƣớc muốn thiết lập
quan hệ buôn bán và đầu tƣ với nƣớc ta.
- Vai trò của xuất khẩu đối với doanh nghiệp: Tạo điều kiện thúc đẩy cho
các doanh nghiệp phát triển, mở rộng thị trƣờng và quy mô sản xuất, chất
lƣợng sản phẩm ngày càng đƣợc nâng cao và đa dạng hóa sản phẩm để đáp
ứng yêu cầu của khách hàng, nâng cao trình độ quản lý doanh nghiệp theo
hƣớng chuyên môn hơn.
2.1.1.3 Các hình thức xuất khẩu
Xuất khẩu trực tiếp
Là một hình thức xuất khẩu mà trong đó các nhà sản xuất, các công ty
trực tiếp kí kết hợp đồng bán hàng cung cấp dịch vụ cho các công ty cá nhân
nƣớc ngoài. Với hình thức này, các công ty trực tiếp quan hệ với khách hàng
và bạn hàng, thực hiện việc bán hàng hoá ra nƣớc ngoài không qua bất kì một
tổ chức trung gian nào. Để thực hiện hoạt động xuất khẩu này, công ty phải
đảm bảo một số điều kiện nhƣ: Có khối lƣợng hàng hoá lớn, có thị trƣờng ổn
định, có năng lực thực hiện xuất khẩu,...
- Xuất khẩu trực tiếp có ƣu điểm là:
+ Tận dụng đƣợc hết tiềm năng, lợi thế để sản xuất hàng xuất khẩu.
+ Giá cả, phƣơng tiện vận chuyển, thời gian giao hàng, phƣơng thức
thanh toán, do hai bên ( mua và bán) chủ động thoả thuận và quyết định.
+ Lợi nhuận thu đƣợc không phải chia, do giảm đƣợc chi phí trung gian.
+ Có điều kiện thâm nhập, kịp thời tiếp thu đƣợc ý kiến trực tiếp từ
khách hàng, nhanh chóng khắc phục đƣợc sai sót.
8
+ Chủ động trong việc sản xuất, tiêu thụ hàng hóa, nhất là trong điều
kiện thị truờng biến động.
- Xuất khẩu trực tiếp có nhƣợc điểm là:
+ Đối với việc thâm nhập thị trƣờng mới có nhiều bỡ ngỡ, dễ gặp sai
lầm, bị ép giá trong mua bán.
+ Khối lƣợng mặt hàng phải lớn để có thể bù đắp đƣợc chi phí giao dịch
nhƣ: thủ tục hải quan, thuế,...
+ Công ty phải thực hiện mọi hoạt động trên các mặt của công tác xuất
khẩu nhƣ: khảo sát thị trƣờng, chuẩn bị sản phẩm, tìm khách hàng, chuẩn bị
các tài liệu về sản phẩm, đàm phán, chuẩn bị các hợp đồng hàng hoá, chuẩn bị
giấy tờ xuất khẩu, chuẩn bị giấy tờ về tài chính, vận chuyển hàng; theo dõi để
chuẩn bị cho đợt vận chuyển hàng tiếp theo. Vì vậy, đòi hỏi năng lực ngoại
thƣơng và nghiệp vụ của cán bộ phụ trách phải sâu, có nhiều kinh nghiệm.
Xuất khẩu gián tiếp
Là hoạt động bán hàng hoá và dịch vụ của công ty ra nƣớc ngoài thông
qua trung gian (thông qua ngƣời thứ ba). Các trung gian mua bán không chiếm
hữu hàng hoá của công ty mà trợ giúp công ty xuất khẩu hàng hoá sang thị
trƣờng nƣớc ngoài.
- Ƣu điểm:
+ Nhà trung gian thƣờng có đủ cơ sở vật chất nhất định, cũng nhƣ am
hiểu về thị trƣờng. Thông qua họ, công ty sẽ tiết kiệm đƣợc nhiều chi phí và
giảm rủi ro.
+ Thông qua mạng lƣới phân phối của nhà trung gian, công ty không
những có thể tiết kiệm đƣợc chi phí xây dựng kênh phân phối, mà công ty còn
có cơ hội mở rộng thị trƣờng, đặc biệt ở những thị trƣờng mới.
- Nhƣợc điểm:
+ Kinh doanh chủ yếu phụ thuộc vào năng lực của nhà trung gian.
+ Không thể trực tiếp liên hệ với khách hàng, dẫn đến việc không thể
nhanh chóng tìm ra sự cố và cách khắc phục.
+ Lợi nhuận bị chia sẻ.
Xuất khẩu ủy thác
Xuất khẩu uỷ thác là hình thức xuất khẩu trong đó đơn vị đƣợc cấp giấy
phép xuất khẩu không có điều kiện đàm phán, ký kết và tổ chức thực hiện hợp
đồng xuất khẩu, phải uỷ thác cho đơn vị khác có chức năng kinh doanh xuất
9
nhập khẩu tiến hành xuất khẩu hộ. Và đơn vị giao uỷ thác phải trả một khoảng
hoa hồng cho đơn vị nhận uỷ thác theo một tỷ lệ nhất định đã đƣợc thoả thuận
trong hợp đồng. Ƣu điểm của hình thức này là độ rủi ro thấp mà vẫn thu đƣợc
một khoản lợi nhuận và hoa hồng cho xuất khẩu. Tuy nhiên hiệu quả kinh
doanh thấp không đảm bảo tính chủ động trong kinh doanh.
Gia công quốc tế
Gia công hàng xuất khẩu là một phƣơng thức sản xuất hàng xuất khẩu.
Trong đó, ngƣời đặt gia công ở nƣớc ngoài cung cấp máy móc, thiết bị,
nguyên phụ liệu hoặc bán thành phẩm theo mẫu mã và định mức cho trƣớc.
Ngƣời nhận gia công trong nƣớc tổ chức quá trình sản xuất sản phẩm theo yêu
cầu của khách hàng. Toàn bộ sản phẩm làm ra ngƣời nhận gia công sẽ giao lại
cho ngƣời đặt gia công để nhận tiền công. Hình thức này phổ biến ở các nƣớc
đang phát triển có nguồn lực dồi dào, vừa tạo đƣợc công ăn việc làm cho
ngƣời lao động, lại vừa tiếp nhận công nghệ mới và đặc biệt là không phải bỏ
ra nhiều vốn, không lo thị trƣờng tiêu thụ.
2.1.2 Nội dung của hoạt động kinh doanh xuất khẩu
2.1.2.1 Nghiên cứu thị trường
Nghiên cứu thị trƣờng theo nghĩa rộng đó là quá trình điều tra để tìm
triển vọng bán hàng cho một sản phẩm cụ thể hay một nhóm sản phẩm, kể cả
phƣơng pháp thực hiện mục tiêu đó. Quá trình nghiên cứu thị trƣờng là quá
trình thu thập thông tin, số liệu về thị trƣờng, so sánh, phân tích những số liệu
đó và rút ra kết luận. Những kết luận này sẽ giúp cho nhà quản lý đƣa ra các
quyết định đúng đắn để lập kế hoạch kinh doanh. Công tác nghiên cứu thị
trƣờng phải góp phần chủ yếu trong phƣơng châm hành động “ chỉ bán cái thị
trƣờng cần chứ không bán cái có sẵn”.
Lựa chọn thị trường xuất khẩu
Phân loại thị trƣờng nhằm hiểu biết quy luật hoạt động của từng thị
trƣờng trên các mặt: loại sản phẩm họ có và đang cần, yêu cầu đặt ra đối với
sản phẩm, điều kiện chính trị, thƣơng mại, hệ thống pháp luật,… Mục tiêu của
phân loại để nắm thị trƣờng và có kế hoạch giới thiệu sản phẩm cụ thể thông
qua chào hàng.
Gạn lọc sơ bộ những thị trƣờng không thích hợp, đó là thị trƣờng có chế
độ mậu dịch khắt khe, yêu cầu quá cao đối với sản phẩm, thị trƣờng quá xa,
chi phí xuất khẩu quá cao.
10
Chọn thị trƣờng mục tiêu, lập kế hoạch chào hàng, thông qua các đoàn đi
tiếp thị nƣớc ngoài hoặc tiếp các thƣơng nhân ở thị trƣờng chúng ta chọn là
mục tiêu.
Trên cơ sở nghiên cứu tình hình thị trƣờng xuất khẩu giúp đơn vị kinh
doanh lựa chọn thị trƣờng, việc lựa chọn thị trƣờng phải căn cứ vào những tiêu
chuẩn mà các thị trƣờng phải đáp ứng đƣợc:
Tiêu chuẩn chung:
- Về chính trị: có những chính thể này thuận lợi hơn những chính thể
khác đối với hoạt động xuất khẩu, nghiên cứu cả những bất chắc chính trị và
sự ổn định của chính thể.
- Về địa lý: khoảng cách địa lý, khí hậu, tháp dân số,...
- Về kinh tế: những chỉ tiêu về tổng sản phẩm quốc nội (GDP), GDP
bình quân đầu ngƣời, tỷ lệ tăng GDP,...
-Về kỹ thuật: những khu vực phát triển và triển vọng phát triển.
Tiêu chuẩn về quy chế thƣơng mại và tiền tệ:
- Biện pháp bảo hộ mậu dịch: thuế quan, các giấy phép và hạn ngạch,...
- Tình hình tiền tệ: tỷ lệ lạm phát, sự diễn biến của tỷ giá hối đoái.
Tiêu chuẩn về thƣơng mại:
- Phần của sản xuất nội địa.
- Sự hiện diện của hàng hoá Việt Nam trên các thị trƣờng.
- Sự cạnh tranh quốc tế trên các thị trƣờng lựa chọn.
Những tiêu chuẩn này sau đó phải đƣợc cân nhắc, điều chỉnh tuỳ theo
mức quan trọng của chúng đối với doanh nghiệp.
Lựa chọn thương nhân
Trong nhiều trƣờng hợp kết quả hoạt động kinh doanh còn phụ thuộc
vào khách hàng. Trong cùng những điều kiện nhƣ nhau việc giao dịch với
khách hàng cụ thể này thì thành công, với khách hàng khác thì bất lợi. Việc
lựa chọn khách hàng (hay lựa chọn thƣơng nhân) để giao dịch không nên căn
cứ vào những lời quảng cáo, tự giới thiệu mà cần tìm hiểu khách hàng về:
- Tình hình sản xuất kinh doanh của họ, năng lực, phạm vi kinh doanh và
tƣ cách pháp nhân.
- Khả năng về vốn và cơ sở vật chất kỹ thuật.
11
- Năng lực con ngƣời và năng lực quản lý của họ.
- Trình độ và quan điểm kinh doanh của thƣơng nhân đó.
- Uy tín của họ trong kinh doanh.
2.1.2.2 Lập kế hoạch kinh doanh
Nắm bắt việc lập kế hoạch kinh doanh
Đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng vậy, việc lập phƣơng án kinh
doanh là cực kỳ quan trọng, nó quyết định sự thành bại trong kinh doanh. Các
bƣớc tiến hành của việc lập phƣơng án kinh doanh:
- Nhận định tổng quát tình hình thị trƣờng và thƣơng nhân thông qua
việc thu thập thông tin từ các thị trƣờng cũng nhƣ từ các khách hàng quen, xử
lý và quyết định phƣơng án.
- Lựa chọn mặt hàng, giá cả, lƣợng hàng, thời cơ, điều kiện và phƣơng
thức kinh doanh.
- Đề ra mục tiêu phải lựa chọn phƣơng thức giao dịch, thời gian giao
dịch.
- Dự đoán mức biến động tỷ giá.
+ Biến động về giá thu mua trong nƣớc.
+ Biến động về tỷ giá nƣớc ngoài.
+ Sơ bộ đánh giá hiệu quả kinh tế thông qua các chỉ tiêu.
Xác định giá trong hợp đồng xuất khẩu
Giá cả là một yếu tố quan trọng trong nghiệp vụ xuất khẩu. Vì vậy, trong
khi chuẩn bị đàm phán ký kết hợp đồng đơn vị phải tiến hành kiểm tra, đánh
giá với yêu cầu đúng và đủ, có nhiều phƣơng pháp tính giá.
- Định giá theo chi phí sản xuất thực tế.
- Định giá theo nhu cầu khách hàng.
- Định giá theo đối thủ cạnh tranh.
Đối với các đơn vị thì áp dụng cách định giá nhƣ sau:
Giá bán = giá thành sản phẩm + mức kê lời
Riêng trong trƣờng hợp ngoại thƣơng cụ thể có hai loại giá mà công ty
thƣờng áp dụng giá xuất khẩu FOB (Free on broad) và giá nhập khẩu CIF
(Cost, Insurance And Freight).
12
