Thiếu Hụt Ngân Sách Nhà Nước - Nguyễn Hồng Thắng

THIẾU HỤT NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC
Nguyeãn Hoàng Thaéng, UEH


Nội dung
 Hai quan điểm về chính sách tài chính:
– The Keynesian View
– The New Classical View
 Thiếu hụt ngân sách nhà nước
– Quan điểm
– Phân loại
 Nguyên nhân thiếu hụt ngân sách nhà nước
 Tài trợ thiếu hụt ngân sách nhà nước
 Nợ công


The Keynesian View of
Fiscal Policy


The Keynesian View of Fiscal
Policy
• Keynesian theory highlights the potential of fiscal
policy as a tool capable of reducing fluctuations in
aggregate demand.
• Following the Great Depression, Keynesians
challenged the view that governments should always
balance their budget.
– Rather than balancing their budget annually,
Keynesians argue that counter-cyclical policy

should be used to offset fluctuations in aggregate
demand.
– This implies that the government should
plan budget deficits when the economy is weak
and budget surpluses when strong demand
threatens to cause inflation.


Keynesian Policy To Combat
Recession
• When an economy is operating below
its potential output, the Keynesian
model suggests that the government
should institute expansionary fiscal
policy, by:
– increasing the government’s purchases
of goods & services, and/or,
– cutting taxes.


Expansionary Fiscal Policy
Price
Level

Keynesians believe that
allowing for the market to
self-adjust may be a lengthy
and painful process.

LRAS

SRAS2

E2

P2
P1

SRAS1

e1

P3

E3

Expansionary fiscal policy
stimulates demand and
directs the economy to
full-employment

AD1 AD2
Y1 YF

Goods & Services
(real GDP)

• At e1 (Y1), the economy is below its potential capacity YF .
There are 2 routes to long-run full-employment equilibrium:
– Wait for lower wages and resource prices to reduce costs, increase

supply to SRAS2 and restore equilibrium to E3, at YF.

– Alternatively, expansionary fiscal policy could stimulate
AD (shift to AD2) and guide the economy back to E2, at YF .


Keynesian Policy To Combat
Inflation
• When inflation is a potential problem,
Keynesian analysis suggests a shift
toward a more restrictive fiscal
policy by:
– reducing government spending, and/or,
– raising taxes.


Restrictive Fiscal Policy
Price
Level

P3

LRAS

SRAS1

E3

P1
P2

SRAS2

e1
E2

Restrictive fiscal policy
restrains demand and
helps control inflation.

AD2 AD1
YF Y1

Goods & Services
(real GDP)

• Strong demand such as AD1 will temporarily lead to an output
rate beyond the economy’s long-run potential YF.
– If maintained, the strong demand will lead to the long-run
equilibrium E3 at a higher price level (SRAS shifts to SRAS2).
– Restrictive fiscal policy could reduce demand to AD2 (or keep AD
from shifting to AD1 initially) and lead to equilibrium E2.


The New Classical View
of Fiscal Policy


The New Classical View of Fiscal
Policy

• The New Classical view stresses that:
– Tài trợ thâm hụt bằng nợ chỉ là việc đánh đổi các khoản thuế
cao trong tương lai bằng những khoản thuế thấp hiện nay
(debt financing merely substitutes higher future taxes for lower current taxes)

– Như vậy, thâm hụt ngân sách tác động đến thời gian đánh
thuế chứ không phải độ lớn của chúng (budget deficits affect the
timing of taxes, but not their magnitude).
• New Classical economists argue that when debt is substituted
for taxes:
– Mọi người tiết kiệm các khoản thu nhập gia tăng để trả thuế
cao hơn trong tương lai (people save the increased income so they will be
able to pay the higher future taxes)

– Như vậy, thâm hụt ngân sách không kích thích tổng cầu (the
budget deficit does not stimulate aggregate demand) .


The New Classical View
of Fiscal Policy
• Similarly, New Classical economists believe
that the real interest rate is unaffected by
deficits as people save more in order to pay
the higher future taxes.
• Xa hơn, họ tin rằng chính sách tài chính
công hoàn toàn bất lực, tức là không tác
động gì đến sản lượng, việc làm và lãi suất
thực. (Further, they believe fiscal policy is completely impotent –
that it does not affect output, employment, or real interest rates) .

Expansionary Fiscal Policy
Price
Level

SRAS1

P1

AD1
Y1

AD2
Goods & Services
(real GDP)

 New Classical economists emphasize that budget deficits
merely substitute future taxes for current taxes.
 If households did not anticipate the higher future taxes,
aggregate demand would increase (from AD1 to AD2).
 However, when households fully anticipate the future taxes
and save for them, demand remains unchanged at AD1.


Expansionary Fiscal Policy
Loanable Funds
Market

Real
interest

rate

S1
S2

r1

e1

e2

Here, fiscal policy exerts
no effect on the interest rate,
real GDP, or unemployment.

D1
Q1

Q2

D2
Quantity of
loanable funds

• To finance the budget deficit, the government borrows from the
loanable funds market, increasing the demand (to D2).
• Under the new classical view, people save to pay expected higher
future taxes (raising the supply of loanable funds to S2.)
• This permits the government to borrow the funds to finance the
deficit without pushing up the interest rate.

Questions for Thought:
1. “When the federal government runs a budget
deficit, it finances the deficit by issuing
additional U.S. Treasury bonds.”
-- Is this statement true?
2. When an economy is operating below its
potential capacity, Keynesian economists argue
that
a. taxes should be raised if the government is
currently running a budget deficit.
b. the government should cut taxes and/or
increase expenditures in order to stimulate
aggregate demand.
c. government spending should be cut and the
budget shifted toward a surplus.


Questions for Thought:
3. The crowding out effect indicates that budget
deficits …
a. will stimulate aggregate demand and so exert
a strong impact on both output & employment.
b. will lead to additional borrowing and higher
interest rates that will reduce the level of
private spending.

4. “New classical economists stress that an
increase in government expenditures

financed by borrowing rather than taxes will
lead to higher interest rates.”
-- Is this statement true?


Tình trạng thiếu hụt ngân
sách nhà nước
 Trạng thái chi NSNN vượt thu NSNN

trong một khoảng thời gian
 Thiếu hụt NSNN và nợ công có mối
quan hệ mật thiết với nhau
 Nợ công là một con số thời điểm. Thiếu
hụt NSNN là một con số thời kỳ.
 Tổng các khoản thiếu hụt trong quá khứ
cộng dồn lại thành dư nợ hiện hành.


Công thức xác định nợ
Debt = RBt-1 + (r-g)Gt - Tt
– R= real interest rate.
– Bt-1= Debt of last year.
– r = Interest Rate
– g= growth rate
– Gt= Government Spending
– Tt = Tax Revenue.


Top Ten National Budgets (2004)
National Government Budgets for 2004 (In Billions of US$)

Nation

GDP

Revenue

Expenditure

Exp / GDP

Budget Deficit

Deficit / GDP

US (fed.)

11700

1862

2338

19.98%

-25.56%

-4.07%

-

900

850

7.6%

+5%

+0.4%

Japan

4600

1400

1748

38.00%

-24.86%

-7.57%

Germany

2700

1200

1300

48.15%

-8.33%

-3.70%

UK

2100

835

897

42.71%

-7.43%

-2.95%

France

2000

1005

1080

54.00%

-7.46%

-3.75%

Italy

1600

768

820

51.25%

-6.77%

-3.25%

China

1600

318

349

21.81%

-9.75%

-1.94%

Spain

1000

384

386

38.60%

-0.52%

-0.20%

Canada

900

150

144

16.00%

+4.00%

+0.67%

South
Korea

600

150

155

25.83%

-3.33%

-0.83%

US (state)

Nguồn: www.wikipedia.org/


Phân loại thiếu hụt NSNN
theo thời gian
 Thiếu hụt NSNN trong ngắn hạn:
– Chi tiêu công mang tính thường xuyên
– Thuế thu chưa kòp
– Vay ngắn hạn
 Thiếu hụt NSNN trong dài hạn:

–
–
–
–

Trong nhiều tài khoá
Cho thấy tình trạng suy kém của khu vực công
Vay dài hạn
Viện trợ khẩn cấp


Phân loại thiếu hụt NSNN
theo nguồn gốc
 Thiếu hụt chu kỳ:

– Ảnh hưởng bởi những biến động kinh tế mang tính chu kỳ
– At the lowest point in the business cycle, there is a high level of
unemployment. This means that tax revenues are low and
expenditure (e.g. on social security) high. Conversely, at the peak of
the cycle, unemployment is low, increasing tax revenue and
decreasing social security spending. The need to borrow money at
the low point of the cycle is a cyclical deficit. A cyclical deficit will be
entirely repaid by a cycical surplus at the peak of the cycle.
 Thiếu hụt cơ cấu:

– Chính phủ chủ động thay đổi chính sách kinh tế, tài chính
– A structural deficit is the deficit that remains across the business
cycle, because general tax levels are too low for the general level of
government spending.

Thiếu hụt cơ cấu
 A structural deficit is the deficit that

remains across the business cycle, because
general tax levels are too low for the
general level of government spending.


Quan điểm cổ điển
Quan
điểm
về
thiếu
hụt
NSNN

 Tiêu biểu: Adam Smith
 Nội dung:
– Ủng hộ ngân sách cân bằng
– Chống thiếu hụt ngân sách vì thiếu hụt
NSNN đồng nghóa với nợ nần.
– Gánh nặng nợ sẽ dồn lên vai thế hệ sau.


Quan điểm hiện đại
Quan
điểm
về
thiếu

hụt
NSNN

 Tiêu biểu: J.M. Keynes, P.A. Samuelson
 Thời gian: 1929-1930
 Nội dung:
– Chủ trương kích thích tiêu dùng
– Ủng hộ thiếu hụt
– Cắt giảm thuế và tăng chi công
– Có thể in thêm tiền
– Tăng vay nợ


Nguyên nhân gây thiếu hụt
NSNN
 Chính phủ gia tăng vai trò của mình →

Chi tiêu công gia tăng trong khi thu nhập
công không hẳn do chính phủ chủ động
hoàn toàn.
 Chính phủ chủ động điều chỉnh cơ cấu
kinh tế.
 Điều hành tài chính công kém hiệu lực.
 Tham nhũng.


Tài trợ thiếu hụt NSNN
 Phát hành tiền
 Giảm chi
 Tăng thuế

 Chống tham nhũng (bòt rò rỉ)
 Vay nợ