TR
NG
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T THÀNH PH
H
CHÍ MINH
----------------
LÂM QU C TRUNG
TÁC
NG C A CÁC Y U T
V MÔ
THUÊ V N PHÒNG H NG A TRÊN
THÀNH PH
H
CHÍ MINH
LU N V N TH C S KINH T
TP. H
CHÍ MINH – N M 2015
N GIÁ
A BÀN
B
TR
NG
GIÁO D CVÀ ÀO T O
I H C KINH T THÀNH PH
H
CHÍ MINH
LÂM QU C TRUNG
TÁC
NG C A CÁC Y U T
V MÔ
THUÊ V N PHÒNG H NG A TRÊN
THÀNH PH
H
A BÀN
CHÍ MINH
CHUYÊN NGÀNH: KINH T PHÁT TRI N (TH M
NH GIÁ)
MÃ S : 60310105
LU N V N TH C S KINH T
NG
IH
NG D N KHOA H C:
TS NGUY N QU NH HOA
TP. H
N GIÁ
CHÍ MINH – N M 2015
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n th c s "Tác đ ng c a các y u t v mô đ n giá
thuê v n phòng h ng A trên đ a bàn TP.HCM" là k t qu c a quá trình h c t p,
nghiên c u khoa h c đ c l p c a cá nhân tôi d
is h
ng d n c a TS Nguy n
Qu nh Hoa.
Các s li u đ
c nêu trong lu n v n đ
thu th p t th c t , đáng tin c y, đ
c trích d n ngu n rõ ràng và đ
c
c x lý trung th c và khách quan.
K t qu nghiên c u trong lu n v n là trung th c và ch a đ
c công b trong
b t k công trình nghiên c u nào khác.
TPHCM, ngày 06tháng 08 n m 2015
H c viên th c hi n lu n v n
LÂM QU C TRUNG
M CL C
L i cam đoan
M cl c
Danh m c t vi t t t
Danh m c các b ng bi u
CH
NG 1: GI I THI U .........................................................................................1
1.1. Tính c p thi t c a đ tài. ..................................................................................1
1.2. M c tiêu nghiên c u. ........................................................................................2
1.3. Câu h i nghiên c u. ..........................................................................................2
1.4.
it
1.5. Ph
ng và ph m vi nghiên c u. ...................................................................2
ng pháp nghiên c u. .................................................................................3
1.6. K t c u c a lu n v n.........................................................................................3
CH
NG 2: C S LÝ LU N ................................................................................5
2.1. T ng quan v v n phòng cho thuê....................................................................5
2.1.1. Khái ni m v n phòng cho thuê. .....................................................................5
2.1.2. Phân lo i v n phòng cho thuê........................................................................6
2.1.3. Cung c u và giá c trên th tr
ng v n phòng cho thuê. ...............................8
2.1.3.1. C u v n phòng cho thuê. ............................................................................8
2.1.3.2. Cung v n phòng cho thuê. ........................................................................10
2.1.3.3. Giá thuê v n phòng trên th tr
2.2. Nh ng y u t v mô nh h
2.2.1. Chính sách c a Nhà n
ng. .........................................................12
ng đ n giá thuê v n phòng cho thuê.................16
c. ...........................................................................16
2.2.2. Các y u t kinh t chung c a qu c gia và đ a ph
ng. ...............................17
2.3. Lý thuy t v mô hình véct t h i quy (VAR – Vector Autoregression
Model) ...................................................................................................................19
2.4. L
2.4.1. L
c kh o các nghiên c u có liên quan. ........................................................23
c kh o nghiên c u v
nh h
ng c a các y u t kinh t v mô đ n giá
b t đ ng s n nói chung. .........................................................................................23
2.4.2. L
c kh o nghiên c u v
nh h
ng c a các y u t kinh t v mô đ n giá
thuê v n phòng. .....................................................................................................26
K t lu n ch
CH
ng 2. ................................................................................................30
NG 3: MÔ HÌNH NGHIÊN C U .................................................................31
3.1. Khung phân tích. ............................................................................................31
3.2. Mô hình nghiên c u đ xu t. ..........................................................................32
3.2. D li u nghiên c u. ........................................................................................37
K t lu n ch
CH
ng 3. ................................................................................................37
NG 4: K T QU NGHIÊN C U .................................................................39
4.1. T ng quan th tr
ng v n phòng cho thuê h ng A
TP.HCM. .....................39
4.2. T ng quan v s thay đ i c a các y u t kinh t v mô. ................................41
4.3. K t qu nghiên c u th c nghi m v
nh h
ng c a các y u t kinh t v mô
đ n giá thuê v n phòng h ng A. ............................................................................50
4.3.1. Th ng kê mô t . ...........................................................................................50
4.3.2. Ki m đ nh nghi m đ n v . ...........................................................................51
4.3.3. L a ch n đ tr t i u trong mô hình..........................................................52
4.3.4. K t qu
cl
ng mô hình VAR. ..............................................................53
4.3.5. Ki m đ nh nhân qu Granger. .....................................................................55
4.3.6. Hàm ph n ng đ y.......................................................................................56
K t lu n ch
CH
ng 4. ................................................................................................58
NG 5: K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................60
5.1. K t qu nghiên c u. ........................................................................................60
5.2. H n ch c a nghiên c u. ................................................................................61
5.3. Ki n ngh . .......................................................................................................62
TÀI LI U THAM KH O
Ph l c
DANH M C T
VI T T T
1
B S
B t đ ng s n
2
VAR
Vector Auto Regression
3
GDP
Gross Domestic Product
4
FDI
Foreign Direct Investment
5
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
6
AR (1)
Auto Regression (Quá trình t h i quy b c 1)
7
NHNN
8
GSO
T ng c c th ng kê
9
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
10
CPI
Ch s giá tiêu dùng
11
WTO
World Trade Organization
Ngân hàng Nhà n
c
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1: Tóm t t mô hình nghiên c u
m t s qu c gia ................................. 27
Hình 3.1: Khung phân tích c a nghiên c u ......................................................... 32
B ng 3.2: Tóm t t các bi n trong mô hình .......................................................... 33
Bi u đ 4.1. Bi n đ ng giá thuê v n phòng h ng A bình quân t i thành ph H
Chí Minh giai đo n Quý 4/2006 đ n Quý 1/2015 ..................................................... 39
Bi u đ 4.2. T ng tr
ng kinh t giai đo n 1990-2014 ...................................... 41
Bi u đ 4.3. T c đ t ng tr
ng t ng s n ph m qu c n i theo quý ................... 42
Bi u đ 4.4. Thay đ i ch s giá tiêu dùng theo quý ........................................... 43
Bi u đ 4.5. T c đ t ng tr
ng v n đ u t tr c ti p n
c ngoài ...................... 44
Bi u đ 4.6. Ch s VN – Index .......................................................................... 46
Bi u đ 4.7. T ng tr
ng tín d ng và lãi su t tái c p v n................................... 48
B ng 4.8. Th ng kê mô t m u kh o sát ............................................................. 51
B ng 4.9. Ki m đ nh tính d ng các bi n theo tiêu chu n ADF........................... 52
B ng 4.10. L a ch n đ tr t i u cho mô hình VAR ........................................ 52
B ng 4.11. K t qu
cl
ng mô hình VAR ..................................................... 53
B ng 4.12. Ki m đ nh nhân qu Granger ............................................................ 55
Hình 4.13. Ph n ng c a giá thuê v n phòng tr
c cú s c c a các bi n kinh t v
mô ............................................................................................................................. 58
1
CH
NG 1: GI I THI U
1.1. Tính c p thi t c a đ tài.
Hi n nay, v i chính sách m c a n n kinh t , c th , Vi t Nam đã là thành
viên chính th c c a các t ch c qu c t nh : AFTA và WTO. S l
ng doanh
nghi p đang ho t đ ng t i Vi t Nam do đó c ng gia t ng. M t m t là các doanh
nghi p m i đ
c thành l p trong n
c, m t khác là các doanh nghi p n
c ngoài
vào Vi t Nam. Nhu c u v v n phòng cho thuê c ng t ng nhanh, trong đi u ki n
ngu n cung v n phòng cho thuê b gi i h n, giá thuê v n phòng do đó b
h
ng, bi n đ ng th
ng xuyên. Tác đ ng c a cung c u, các y u t vi mô làm thay
đ i giá thuê v n phòng th
ng d nh n bi t. Tuy nhiên ngoài nh h
c u, các y u t vi mô c ng nh các b t đ ng s n th
phòng còn b nh h
nh
ng c a cung
ng m i khác, giá thuê v n
ng b i nhi u y u t v mô khác.
M t th c ti n có th nhìn nh n r ng, nhi u t ch c kinh doanh d ch v v n
phòng cho thuê t i Vi t Nam h u nh ch a quan tâm đ n tác đ ng c a các y u t v
mô đ n bi n đ ng giá v n phòng cho thuê trong khi các nghiên c u v l nh v c này
đ uđ
l
c th c hi n t i các n
c phát tri n trên th gi i thông qua các mô hình đ nh
ng. T i Vi t Nam, theo tác gi , hi n t i v n ch a có nghiên c u nào ng d ng
mô hình VAR đ nghiên c u tác đ ng c a các y u t v mô đ n giá thuê v n phòng.
Các y u t v mô nh t ng s n ph m qu c n i (GDP), l m phát, lãi su t ngân
hàng, t ng tr
ng tín d ng, v n đ u t n
c ngoài, ch s ch ng khoán… nh h
ng
đ n thu nh p ròng trung bình trong t
ng lai c a tài s n. Các kho n thu nh p ròng
trong t
cl
ng lai thông th
ng đ
c
ng cho m t giai đo n nh t đ nh thông
qua hai tiêu chí c b n là doanh thu và chi phí d báo, sau đó s đ
c chi t kh u
v i m t t su t chi c kh u nh t đ nh đ tính giá tr tài s n. Do đó, vi c xác đ nh nh
h
ng c a các y u t v mô đ n vi c xác đ nh giá tr c a B S th
chung và giá thuê v n phòng nói riêng tr thành m t đ tài đ
ng m i nói
c quan tâm.
Có nhi u nghiên c u đã ch ra nh ng nguyên nhân chính làm cho giá b t
đ ng s n thay đ i b t th
ng. Theo George Soros: “
gây ra m t s bùng v , ph i
có m t d ng tín d ng hay đòn b y nào đó, v a có m t d ng ng nh n hay lý gi i sai
2
nào đó” (Soros, 2009). N u nh “d ng tín d ng hay đòn b y” trong phát bi u
liên quan đ n s t ng tr
trên
ng quá m c, thì “s ng nh n” l i liên quan đ n tâm lý
c a nhà đ u t , và “s lý gi i sai nào đó” thì đ
c dùng đ đ c p đ n các chính
sách không h p lý. Nghiên c u th c nghi m trên th
tr
ng Singapore,
Subramaniam Pillay ch ra r ng, có 4 nguyên nhân chính tác đ ng đ n giá b t đ ng
s n là: t c đ t ng tr
s
ng GDP, t c đ t ng tr
ch ng khoán, trong đó t c đ
t ng tr
ng tín d ng, lãi su t cho vay và ch
ng tín d ng là nguyên nhân chính
(Subramaniam, 2005).
Trên c s th c ti n đó, tác gi l a ch n đ tài “Tác đ ng c a các y u t v
mô đ n giáv n phòng cho thuê h ng A trên đ a bàn Thành ph H Chí Minh”
làm đ tài nghiên c u cho lu n v n th c s .
1.2. M c tiêu nghiên c u.
Lu n v n có các m c tiêu nghiên c u sau:
Lu n gi i và ki m đ nh m i quan h nhân qu gi a bi n giá v n phòng cho
thuê h ng A t i thành ph H Chí Minh và các bi n kinh t v mô.
a ra ki n ngh nh m phát tri n th tr
ng v n phòng cho thuê h ng A t i
Thành ph H Chí Minh.
1.3. Câu h i nghiên c u.
M c tiêu nghiên c u đ
c c th hóa thông qua các câu h i sau:
u tiên là nguyên nhân nàod n đ n bi n đ ng giáv n phòng cho thuê h ng
A t i Thành ph H Chí Minh? Sau khi tr l i đ
c câu h i này, tác gi ti n tr l i
câu h i v tác đ ng c a các bi n kinh t v mô đ n giá v n phòng cho thuê h ng A
t i Thành ph H Chí Minh nh th nào? Trên c s k t qu l
ng hóa tác đ ng
c a các bi n kinh t v mô đ n giá v n phòng cho thuê h ng A t i thành ph H Chí
Minh, tác gi ti n hành đ xu t các ki n ngh c n th c hi n nh m phát tri n th
tr
1.4.
ng v n phòng cho thuê h ng A t i Thành ph H Chí Minh.
it
ng và ph m vi nghiên c u.
V đ it
ng nghiên c u
Các y u t v mô nh h
ng đ n giá v n phòng cho thuê h ng A trên đ a bàn
3
Thành Ph H Chí Minh.
V ph m vi nghiên c u
Ph m vi nghiên c u c a lu n v n là bi n đ nggiá v n phòng cho thuê trên
đ a bàn Thành ph H Chí Minh, trong giai đo n Quý 4/2006–Quý 1/2015.
1.5. Ph
ng pháp nghiên c u.
Lu n v n s d ng các ph
Ph
ng pháp nghiên c u:
ng pháp phân tích t ng h p đ
lu n v giá v n phòng cho thuê và s
c s d ng nh m làm sáng t c s lý
nh h
ng c a các y u t v mô đ n giá v n
phòng cho thuê.
Ph
tr
ng pháp th ng kê mô t nh m đi u tra, thu th p s li u v tình hình th
ng v n phòng cho thuê, các y u t kinh t v mô có m i quan h t
th tr
ng tác v i
ng v n phòng cho thuê h ng A t i Thành ph H Chí Minh.
Ph
ng pháp nghiên c u đ nh l
ng đ
c s d ng nh m mô hình hóa m i
quan h gi a các bi n v mô và giá thuê v n phòng h ng A trên c s lý thuy t đã
đ
c phân tích, đánh giá. T đól
ng hóa các tác đ ng c a bi n v mô đ n bi n
giáv n phòng cho thuê làm c s đ đ xu t ki n ngh .
1.6. K t c u c a lu n v n
Bài lu n v n này đ
Ch
c chia thành n m ch
ng, c th :
ng 1: Gi i thi u
Trình bày v c s hình thành đ tài nghiên c u, m c tiêu nghiên c u, ph m
vi nghiên c u, ý ngh a đ tài nghiên c u và k t c u bài nghiên c u.
Ch
ng 2: C s lý lu n
Gi i thi u khái quát các lý thuy t ph c v cho nghiên c u. Tác gi c ng ti n
hành l
c kh o các nghiên c u liên quan đ n đ tài này trong ch
ng 2,làm c s
đ đ xu t mô hình nghiên c u phù h p v i th c t .
Ch
ng 3: Mô hình phân tích
Trình bày khung phân tích, mô hình nghiên c u, c m u, các đ c đi m c a
m u, ph
ng pháp ch n m u, ph
ng pháp thu th p d li u, ph
s li u, quy trình th c hi n nghiên c u.
ng pháp phân tích
4
Ch
ng 4: K t qu nghiên c u
Trình bày th c tr ng bi n đ ng giá v n phòng cho thuê h ng A t i Thành ph
H Chí Minh trong trong giai đo n Qúy 4/2006 – Qúy 1/2015.
Ki m đ nh m i quan h nhân qu gi a bi n giá v n phòng cho thuê h ng A
t i thành ph H Chí Minh và các bi n kinh t v mô.
Ch
ng 5: K t lu n và ki n ngh
Trình bày nh ng k t lu n rút ra t nghiên c u, nh ng h n ch c a nghiên
c u và đ xu t ki n ngh c ng nh h
ng nghiên c u ti p theo.
5
CH
NG 2: C
S
LÝ LU N
2.1. T ng quan v v n phòng cho thuê.
2.1.1. Khái ni m v n phòng cho thuê.
nhi u n
c trên th gi i v n phòng cho thuê đã xu t hi n t lâu nh ng
Vi t Nam khái ni m v n phòng cho thuê còn r t m i m . Dù v y, ho t đ ng c a th
tr
ng cho thuê v n phòng di n ra r t sôi đ ng, nh t là trong nh ng n m g n đây.
V n phòng cho thuê c ng là m t lo i b t đ ng s n t o thu nh p cùng lúc đ t đ
các m c tiêu c a ch s h u, mà v n luôn luôn gi đ
c
c giá tr c a b t đ ng s n.
Theo t đi n Cambridge (2015), v n phòng cho thuê là m t tòa nhà ho c m t
ph n c a tòa nhà đ
Hi n t i
c s d ng nh m t v n phòng v i m c đích cho thuê.
Vi t Nam ch a có đ nh ngh a chính th c v v n phòng cho thuê.
M t s t ch c khác nh CBRE, Savills (2015) cho r ng: V n phòng cho thuê là
m t phòng ho c nhi u phòng trong m t tòa nhà dùng đ cho thuê trong đó cung c p
các d ch v nh t đ nh, ng
i thuê có quy n s d ng ph n di n tích, kho ng không
gian và các trang thi t b dùng chung nh hành lang, thang máy, vòi n
đi chung… M i ng
c chung, l i
i thuê trong tòa nhà đ u có quy n và ngh a v ngang nhau
trong vi c s d ng và qu n lý ph n di n tích và các thi t b dùng chung đó.
Theo quan đi m c a tác gi có th hi u v n phòng cho thuê nh sau:
V n phòng cho thuê là công trình có mái, có t
đ
ng bao quanh, c a ra vào
c cho thuê b i m t hay nhi u cá nhân ho c t ch c nh t đ nh đ làm n i giao
d ch, sinh ho t v n hóa – xã h i ho c c t gi v t ch t.V n phòng cho thuê đ
c
hi u là m t ph n ho c toàn b tòa nhà công trình đ
c cho thuê đ th c hi n m t
ho c nhi u ch c n ng trên mà không dùng đ
i thuê có quy n s d ng ph n
. Ng
di n tích, kho ng không gian và các trang thi t b dùng chung nh hành lang, thang
máy, vòi n
c chung, l i đi chung,… M i ng
i thuê trong tòa nhà đ u có quy n và
ngh a v ngang nhau trong vi c s d ng và qu n lý ph n di n tích và các thi t b
dung chung đó.
6
2.1.2. Phân lo i v n phòng cho thuê.
M i qu c gia có tiêu chu n phân lo i v n phòng cho thuê khác nhau. Nh
Úc chú tr ng đ n v n đ môi tr
ng,
Nh t chú tr ng t i các ch s an toàn (đ ng
đ t, núi l a,…). Tuy có nhi u cách phân lo i khác nhau nh ng v n phòng cho thuê
đ
c phân lo i ch y u theo các cách sau:
Theo Hi p h i s h u và qu n lý cao c qu c t (BOMA – Building
Owners & Managers Associate International):
Cao c v n phòng đ
c phân ra 3 h ng chính A, B và C. Tùy theo thói quen,
t p quán vùng mi n và s phát tri n công ngh mà vi c phân lo i h ng c ng thay
đ i theo t ng qu c gia, châu l c và BOMA c ng s d ng các phân l p này đ th c
hi n ki m kê th tr
ng v n phòng 1 n m 2 l n. M c dù các cách phân lo i tòa nhà
v n phòng c a các thành ph khác nhau là khác nhau, nh ng theo BOMA vi c phân
h ng th
ng có các đ c đi m chung nh sau:
Tòa nhà h ng A: nh ng tòa nhà đ
c x p h ng A là nh ng tòa nhà hi n đ i,
công ty qu n lý chuyên nghi p, uy tín trong giao d ch. Nh ng tòa nhà này đ
c cho
thuê v i m c giá cao h n giá trung bình trong khu v c. Tòa nhà có tiêu chu n ch t
l
ng cao, đ m b o tính ngh thu t t ng th tòa nhà, ho c có m t h
ng ti p c n
trong xây d ng đ c bi t.
Tòa nhà h ng B: nh ng tòa nhà v n phòng đ
c x p h ng B đ
v i m c giá trung bình trong khu v c. Tòa nhà có tiêu chu n ch t l
c cho thuê
ng t t trong
khu v c, đ y đ h th ng thi t b c n thi t. Vi c xây d ng không th so sánh v i tòa
nhà h ng A t i cùng m t m c giá.
Tòa nhà h ng C: nh ng tòa nhà v n phòng đ
và trang b h th ng c n thi t đ ph c v cho ng
c x p h ng C đ
c xây d ng
i thuê v i m c giá th p h n giá
trung bình.
T các tiêu chí phân h ng v n phòng cho thuê đ
c BOMA đ xu t, các t
ch c khác nh CBRE, Savills,… đã ti n hành đ a ra các cách phân h ng v n phòng
khác nhau. Tuy tiêu chí phân h ng v n phòng cho thuê đ n nay v n ch a th c s rõ
ràng và ph thu c ch quan vào đ n v phân h ng nh ng có th t ng h p vi c phân
7
h ng này nh sau:
Tòa nhà h ng A: Tòa nhà hi n đ i, đi u ki n đi l i thu n ti n, các trang thi t
b đ t tiêu chu n ch t l
ng cao, b trí sàn linh ho t, di n tích l n sàn không c t,
sàn nâng, tr n treo, h th ng đi u hòa không khí và s
i m hi u qu . Có trình đ
qu n lý qu c t , h t ng ch đ xe đ t tiêu chu n. Có t ng di n tích trên 20.000 m2,
di n tích sàn t i thi u là 1.000 m2, c
ng đ ánh sáng t i thi u là 25 W/m2 đ i v i
các thi t b c a khách thuê, th i gian ch đ i gi a các l
t thang máy cao nh t là 25
giây ho c th p h n.
Tòa nhà h ng B:Cùng tiêu chí h ng A nh ng
l
ng th p h n. Ngoài ra, có t ng di n tích trên 10.000 m2, di n tích sàn t i thi u là
600 m2, c
ng đ ánh sáng t i thi u là 15 W/m2 đ i v i các thi t b c a khách
thuê, th i gian ch đ i gi a các l
Tòa nhà h ng C: Ch t l
c
v trí trung tâm và ch t
t thang máy là 30 giây ho c th p h n.
ng và v trí kém h n h ng B. Nh ng yêu c u
ng đ ánh sáng t i thi u là 10 W/m2, th i gian ch đ i gi a các l
t thang máy
là 35 giây ho c th p h n, tuy nhiên v n c n th ra vào 24h trong ngày, chìa khóa
đi u khi n h th ng đi u hòa sau gi làm vi c, không gian ch t l
ng t t.
i v i m i l nh v c khác nhau thì ng
i ta s ch n cho mình m t v n
phòng làm vi c h p lý v di n tích giá c , ch t l
ng.Ví d :các v n phòng đ i di n
Vi t Nam c a các t ch c l n th gi i nh Ngân hàng Th gi i (WB), Liên minh
châu Âu (EU), Qu Ti n t Qu c t (IMF)… đ u ch n v n phòng c a mình đó là
toà nhà h ng A cao c p.Hay các công ty v a và nh , thì ng
i ta l i l a ch n cho
mình nh ng v n phòng giá c h p lý,v a đ cho nhu c u c a công ty đó là nh ng
v n phòng h ng B hay C.
Phân lo i theo hình th c v n phòng cho thuê:
Các tòa nhà, cao c v n phòng: nhi u t ch c, doanh nghi p s cùng thuê
v n phòng t i cùng m t tòa nhà. M i t ng hay m i phòng s có m t t ch c, doanh
nghi p thuê và tòa tháp đ
c thuê b i r t nhi u doanh nghi p khác nhau. Chính vì
s đa d ng đó nên vi c qu n lý các cao c v n phòng r t ph c t p.
V n phòng cho thuê t i nhà dân: hi n nay
Vi t Nam còn có lo i hình v n
8
phòng cho thuê t i nhà dân. Di n tích cho thuê có th là m t phòng, m t t ng ho c
c c n nhà. N u không thuê c c n nhà thì doanh nghi p đi thuê s
cùng ch nhà
ho c cùng các doanh nghi p khác cùng thuê (thuê m t phòng, thuê m t t ng th
x y ra tr
ng
ng h p này). V i ngu n l i l n t cho thuê v n phòng nên nhi u ng
dân đã đ u t xây d ng nhà r i cho thuê toàn b . Các c n nhà cho thuê th
trên các đ
i
ng n m
ng chính, giao thông thu n ti n. Giá thuê t i nhà dân c ng r h n t i các
cao c v n phòng nên đ
c nhi u doanh nghi p, t ch c l a ch n.
V n phòng o: còn đ
c g i là v n phòng cho thuê 0 m2 v i d ch v đ
c
cung c p bao g m: đ a đi m giao d ch c a doanh nghi p v i đ a ch xác đ nh, s
đi n tho i, s fax, nhân viên l tân, bi n hi u công ty, k toán báo cáo thu . D ch v
này đã có t lâu đ i trên th gi i, khi s d ng, khách hàng không ph i chuy n đ
đ c, trang thi t b đ n mà ch đ t bi n hi u, logo c a công ty mình t i đó. Ngoài ra,
doanh nghi p không c n thi t ph i có nhân viên làm vi c th
ng tr c. B ph n
nhân s c a v n phòng tr n gói s tr l i đi n tho i, nh n fax, email và các gi y t
liên quan v i t cách th ký công ty. Sau đó các thông tin này s đ
cg iđ nt n
n i cho khách hàng. Chi phí c a v n phòng o do đó r t ti t ki m so v i v n phòng
thuê thông th
ng.
2.1.3. Cung c u và giá c trên th tr
ng v n phòng cho thuê.
2.1.3.1. C u v n phòng cho thuê.
C u là s l
nh n đ
ng hàng hóa mà ng
i mua mu n mua t i m i m c giá ch p
c (David Begg, 2005). Nh v y, c u v n phòng cho thuê là t ng s l
hàng hóa v n phòng cho thuê mà ng
ng
i mua s n sàng ch p nh n và có kh n ng
thanh toán ng v i m i m c giá nh t đ nh trên th tr
ng.
C u v n phòng cho thuê ph thu c vào các y u t sau đây:
+ S gia t ng s l
t c đ cao th
ng x y ra
ng doanh nghi p: S gia t ng s l
ng doanh nghi p v i
nh ng vùng đô th , nh ng trung tâm kinh t - tài chính,
v n hóa – xã h i. S gia t ng s doanh nghi p m t m t thúc đ y n n kinh t phát
tri n, gia t ng t ng s n ph m qu c gia,… Tuy nhiên, s gia t ng này gây áp l c l n
làm gia t ng nhu c u v m t b ng kinh doanh, gia t ng nhu c u v v n phòng cho
9
thuê.
+ Thu nh p c a doanh nghi p: T ng tr
ng kinh t góp ph n làm t ng thu
nh p c a các thành ph n kinh t , do đó có tác d ng chuy n hóa m t l
ng l n nhu
c u tr thành c u v n phòng cho thuê. Khi doanh nghi p có thu nh p ngày càng
t ng, nhu c u v v trí kinh doanh sang tr ng, hi n đ i, thu n ti n cho vi c đi l i,
giao ti p… gia t ng, đó là các nhu c u th c s . Ngoài ra, s t ng tr
th
ng kinh t
ng làm cho giá b t đ ng s n nói chung t ng lên, qua đó kích thích nhu c u đ u
c , gây áp l c lên giá thuê v n phòng trên th tr
+ K v ng giá thuê trong t
trong t
ng.
ng lai: K v ng v giá v n phòng cho thuê
ng lai có tác đ ng r t l n đ n c u v n phòng cho thuê. Khi các doanh
nghi p cho r ng giá v n phòng cho thuê s ti p t c t ng trong t
ng lai thì h s có
đ ng l c đ thuê v n phòng trong hi n t i khi n c u t ng v t, gây áp l c lên th
tr
ng và t o ra nh ng c n s t giá v n phòng cho thuê. Ng
tin r ng giá v n phòng cho thuê s không còn t ng trong t
c l i, khi m i ng
i
ng lai thì các doanh
nghi p có th đ u t ngu n l c tài chính vào các kênh khác, khi n l c c u suy gi m
trong khi cung không ph n ng k p tr
th tr
c thay đ i c a c u, qua đó tác đ ng làm cho
ng suy gi m và th m chí r i vào đóng b ng.
+ Quy ho ch đô th : Quy ho ch đô th đ
c th c hi n thông qua quy ho ch
s d ng đ t đai, các đ án và k ho ch phát tri n đô th , khu công nghi p và c s
h t ng có tác đ ng tr c ti p t i c u b t đ ng s n nói chung và c u v n phòng cho
thuê nói riêng.
+ Chính sách ti n t c a Nhà n
qua s tác đ ng đ n th tr
phát tri n c a th tr
c: Chính sách ti n t c a Nhà n
c, thông
ng tài chính, s có tác d ng h tr ho c kìm hãm s
ng b t đ ng s n nói chung và th tr
ng v n phòng cho thuê
nói riêng. Xét riêng v c u v n phòng cho thuê, khi Nhà n
c th c hi n chính sách
n i l ng ti n t khi n lãi su t cho vay gi m xu ng và các đi u ki n cho vay n i
l ng, các doanh nghi p có th d dàng h n trong vi c ti p c n đ
c ngu n v n v i
chi phí s d ng v n th p đ ho t đ ng kinh doanh. Do đó, nhu c u c a các doanh
nghi p v m t v n phòng cho thuê sang tr ng, hi n đ i, có v trí trung tâm, thu n
10
ti n trong giao d ch v i đ i tác… s gia t ng.Qua đó đã bi n nhu c u thành c u,
khi n c u v n phòng cho thuê trên th tr
ng t ng lên. Ng
c l i, khi Nhà n
c
th c hi n chính sách th t ch t ti n t , lãi su t cho vay t ng lên và đi u ki n cho vay
khó kh n h n khi n ngu n v n t các ngân hàng th
ng m i h tr c u b th t ch t
làm cho c u v n phòng cho thuê nhanh chóng b suy gi m.
Bên c nh đó các y u t nh k ho ch phát tri n kinh t xã h i, k ho ch đ u
t xây d ng phát tri n h th ng k t c u h t ng đ a ph
ng, vùng mi n trong dài
h n…c ng là nh ng y u t c u thành s tác đ ng đ n c u v n phòng cho thuê.
2.1.3.2. Cung v n phòng cho thuê.
Cung là s l
ng hàng hóa mà ng
i bán mu n bán t i m i m c giá có th
(David Begg, 2005). Nh v y, cung v n phòng cho thuê là t ng s l
v n phòng cho thuê mà ng
i bán s n sàng đ a ra th tr
ng hàng hóa
ng đ trao đ i ng v i
m i m c giá nh t đ nh.
Trong ng n h n, cung v n phòng cho thuê là có gi i h n và r t kém co giãn
tr
c thay đ i giá. Do đó, khi c u t ng lên s d n đ n giá v n phòng cho thuê t ng
cao do cung không ph n ng k p tr
c s thay đ i c a giá. Trong dài h n, có nhi u
y u t tác đ ng t i s thay đ i c a cung v n phòng cho thuê, bao g m:
+ T ng tr
ng kinh t :T ng tr
ng kinh t b n v ng t o n n t ng đ tích l y
v n c a xã h i, kh i thông ngu n l c đ u t vào các th tr
th tr
ng hàng hóa nói chung,
ng b t đ ng s n, v n phòng cho thuê nói riêng.
+ N ng l c ho t đ ng c a các doanh nghi p b t đ ng s n: Ngu n cung v n
phòng cho thuê ch y u đ n t khu v c t nhân là do các doanh nghi p b t đ ng
s n cung ng. Khi th tr
ng b t đ ng s n phát tri n đ n c p đ t p trung hóa và
cao h n là ti n t hóa thì vai trò cung ng hàng hóa b t đ ng s n c a các doanh
nghi p b t đ ng s n trên th tr
ng ngày càng t ng. Kh n ng cung ng hàng hóa
v n phòng cho thuê c a các doanh nghi p, xét v s l
ng c ng nh ch t l
ph thu c vào n ng l c ho t đ ng c a các doanh nghi p này.
đ nh chi n l
l c tài chính...
ng,
ó là n ng l c ho ch
c, n ng l c qu n tr marketing, trình đ k thu t - công ngh , n ng
11
+ Quy ho ch đô th : Thông qua quy ho ch đô th , đ
c th hi n c th b i
các đ án, k ho ch phát tri n c m đô th , đ u t xây d ng c s h t ng k thu t,
xây d ng cao c v n phòng cho thuê c a Nhà n
c, có tác d ng tr
ti p t o ra ngu n cung v n phòng cho thuêđ i v ith tr
c h t là tr c
ng, sau đó tác đ ng gián
ti p b ng s kích thích, thu hút v n đ u t c a khu v c t nhân vào th tr
+ Chính sách ti n t c a Nhà n
t c a Nhà n
c: Chính sách th t ch t ho c n i l ng ti n
c, thông qua s tác đ ng đ n th tr
m nh m đ n s phát tri n c a th tr
Nhà n
ng này.
ng tài chính, có nh h
ng
ng v n phòng cho thuê. Trong nh ng n m
c th c hi n chính sách n i l ng ti n t , các cá nhân, doanh nghi p b t đ ng
s n có th ti p c n ngu n v n d i dào v i chi phí r t các đ nh ch tài chính và do
đó có đi u ki n đ đ u t phát tri n nhi u d án l n và hi n đ i, cung ng ra th
tr
ng nhi u lo i v n phòng cho thuê m t cách phong phú. Ng
c l i, trong th i k
n n kinh t suy thoái, vi c th c hi n chính sách th t ch t ti n t c a Nhà n
c có
tác đ ng làm lãi su t cho vay t ng cao, ngu n v n t h th ng tài chính đ vào th
tr
ng b t đ ng s n b suy gi m, khi n các cá nhân và doanh nghi p b t đ ng s n
g p khó kh n trong tri n khai d án, do đó ngu n cung v n phòng cho thuê c ng b
suy gi m.
+ Công ngh xây d ng và giá thành v t li u xây d ng: S thay đ i và phát
tri n công ngh xây d ng m i t t h n, nhanh h n và hi u qu h n, k t h p v i vi c
ra đ i các lo i v t li u xây d ng b n và r h n có tác d ng làm giá thành xây d ng
gi m, do đó góp ph n làm t ng ngu n cung v n phòng cho thuê trên th tr
+ K v ng giá trong t
ng.
ng lai: B t đ ng s n, c th là các cao c v n phòng
cho thuê, không ch là hàng hóa trên th tr
ng mà nó còn đóng vai trò là tài s n
đ u t dài h n. Do đó, k v ng giá b t đ ng s n trong t
ng lai có tác đ ng r t l n
đ n vi c đ u t c a các cá nhân, doanh nghi p kinh doanh b t đ ng s n. Khi các
nhà cung ng k v ng giá b t đ ng s n s ti p t c t ng trong t
ngu n v n tích l y đ
c và đi vay m
n đ đ u t các cao c v n phòng cho thuê
khi n cung v n phòng cho thuê t ng. Ng
s n s không còn t ng trong t
ng lai thì h s d n
c l i, khi m i ng
ng lai thì v n t th tr
i tin r ng giá b t đ ng
ng b t đ ng s n s đ
c rút
12
ra đ đ u t vào các kênh khác, khi n l c cung suy gi m trong khi c u không ph n
ng k p tr
th tr
c thay đ i c a cung, s khan hi m v n phòng cho thuê s xu t hi n trên
ng t đó tác đ ng làm chogiá thuê v n phòng trên th tr
ng gia t ng.
Bên c nh đó, các y u t nh qu b t đ ng s n ph c v cho m c tiêu xây
d ng phát tri n cao c v n phòng theo quy ho ch c a chính ph , s phát tri n k t
c u h t ng, chính sách và pháp lu t c a nhà n
c liên quan đ n b t đ ng s n…
c ng là nh ng y u t góp ph n tác đ ng đ n y u t cung v n phòng cho thuê.
2.1.3.3. Giá thuê v n phòng trên th tr
ng.
Khái ni m giá thuê v n phòng
Theo Samuelson (2011), m i th trong n n kinh t th tr
đó là giá tr hàng hóa và d ch v đ
ng
ng đ u có giá c ,
c tính b ng ti n. Giá c th hi n m c mà m i
i và các hãng t nguy n trao đ i nhi u lo i hàng hóa khác nhau. Giá c là s
ti n mà ng
i mu n bán và ng
i mu n mua th a thu n v i nhau đ trao đ i hàng
hóa và d ch v trong đi u ki n giao d ch bình th
ng, ho c giá c là s ti n hay s n
ph m mà ta yêu c u đ a ra đ đ i l y cái gì khác (quy n s h u, quy n s d ng…).
Trong quan h h p tác và c nh tranh, ng
i s n xu t, ng
i l u thông và ng
dùng ch đ ng mua bán v i nhau v giá c và hình thành nên giá th tr
i tiêu
ng.
Giá c là mu n nói đ n giá bán, giá giao d ch, hàm ý v s trao đ i, giá c là
s đi kèm c a vi c trao đ i. Giá c th hi n s l
đ ng ý tr và ng
ng mà m t ng
i bán c th đ ng ý ch p nh n d
i mua c th
i các hoàn c nh xung quanh
giao d ch c a h .
Nh v y, giá thuê v n phòng là s ti n mà ng
thu n v i nhau đ ng
v n phòng, ng
i thuê có đ
i thuê nh n đ
i cho thuê và ng
i thuê th a
c quy n chi m h u và s d ng b t đ ng s n
c kho n thu nh p t vi c cho thuê b t đ ng s n c a
mình.
S c n thi t xác đ nh giá thuê
Ngày nay nh ng công ty có tên tu i trên th tr
ng th
ng thuê v n phòng
làm vi c cho nhân viên c a h trong các tòa nhà v n phòng cao c p. Vì h cho r ng
giá thuê t i các tòa nhà v n phòng này không quá đ t so v i giá thuê các c n nhà
13
riêng làm v n phòng, không ph i lo chuy n b o v , trông gi xe, đ ng th i h l i có
m t môi tr
ng kinh doanh hi n đ i, kèm theo các d ch v v n phòng hoàn h o
đúng tiêu chu n qu c t …H n n a, trong tình hình kinh t phát tri n, h u h t các
doanh nghi p đ u m r ng quy mô ho t đ ng s n xu t kinh doanh, cùng v i s m
r ng đó thì s l
ng cán b công nhân viên c a doanh nghi p ngày càng t ng, các
doanh nghi p ph i tìm ki m các v n phòng làm vi c sao cho có th đáp ng đ
c
nhu c u đó. Tuy nhiên, vi c tìm ki m các v n phòng làm vi c sao cho có th phù
h p v i kh n ng chi tr c a h là m t đi u r t khó kh n. Chính vì v y, vi c xác
đ nh gía thuê v n phòng h p lý là m t đi u quan tr ng và c n thi t đ i v i doanh
nghi p.
Bên c nh đó, vi c xác đ nh giá thuê v n phòng c ng r t c n thi t đ i v i các
ch s h u b t đ ng s n v n phòng. Các ch s h u ph i xác đ nh đ
thuê b t đ ng s n c a mình sao cho phù h p v i th tr
s n... phù h p v i nh ng l i ích, ti n ích mà ng
c m c giá
ng, v i khu v c có b t đ ng
i thuê s đ
ch
ng khi thuê b t
đ ng s n c a mình đ đ m b o sao cho c hai bên cùng có l i.
Các lo i giá thuê v n phòng:
Trên th c t , giá thuê b t đ ng s n v n phòng đ
nhi u y u t . Do đó có th xác đ nh đ
bi t đ
c xác đ nh d a trên r t
c chính xác giá thuê v n phòng c n ph i
c các lo i giá thuê v n phòng:
Giá thuê là m t trong nh ng nhân t quan tr ng tác đ ng đ n vi c l a ch n
c a khách hàng. Do đó khi thuê, khách hàng c n ph i bi t đ
c m c thuê c đ nh
mà h ph i tr hàng tháng là bao nhiêu cho m t mét vuông di n tích mà h s d ng.
Theo Savills (2014) đ xác đ nh đ
c m c giá thuê c đ nh hàng tháng c a
m t b t đ ng s n v n phòng có th d a trên các lo i giá sau:
Giá thuê t i thi u (hay còn g i là giá s sách):
thi u cho vi c thuê không gian đ bù đ p đ
ây là m t l
ng ti n t i
c chi phí ho t đ ng c a tòa nhà v n
phòng và hoàn v n cho ch đ u t . Giá thuê t i thi u có th xác đ nh theo công th c
sau:
14
Gía thuê t i thi u=
chi phí ho t đ ng+thanh toán v n th ch p+thu h i v n c a ch s h u
di n tích có th cho thuê c a tòa nhà
Giá thuê t i thi u bi u th cho l
có th ho t đ ng đ
ng ti n t i thi u c n thi t đ b t đ ng s n
c. Nó không liên quan đ n y u t ng u nhiên nh t l l do b
tr ng và th t thoát ti n cho thuê.
Giá thuê c b n: Là kho n ti n mà ng
tích mà h s d ng. Giá thuê c b n th
i thuê ph i tr trên m t đ n v di n
ng cao h n giá thuê t i thi u. Nó ph n ánh
đ c đi m c a b t đ ng s n và giá tr hi n t i c a nó trong m i liên quan t i th
tr
ng trong khu v c. Giá thuê c b n d a trên các đ c đi m chung c a tòa nhà nh
hình dáng bên ngoài, ki u hành lang, d ch v thang máy,…Nói chung là tình tr ng
c a b t đ ng s n và kh n ng c nh tranh c a b t đ ng s n trên th tr
D a trên đ c đi m c a tòa nhà thì ng
ng.
i ta s chia giá thuê b t đ ng s n v n
phòng ra các lo i khác nhau đ i v i t ng lo i không gian mà ng
i thuê s d ng.
Gía thuê đó s ph thu c vào t ng cao liên quan đ n thang máy, thi t k n i th t và
ki n trúc, ánh sáng t nhiên và phong c nh…
S phân c p m c giá thuê:
B i vì m c giá thuê theo nguyên t c đ
c xác đ nh nh là ti n chi tr cho
vi c thuê trên m i 1 m2, nên vi c phân c p m c giá thuê ph thu c vào tình tr ng
c a di n tích thuê hay v trí c a nó trong m i công trình. T lý do trên mà vi c tính
toán m c ti n thuê tr nên ph c t p h n. Nh đã xác đ nh t tr
c, s phân c p này
là c n thi t t góc đ khác nhau c a các m c ti n nghi trang thi t b trên m i ph n
di n tích khác nhau c a công trình. Cách đ n gi n nh t đ gi i quy t v n đ phân
c p m c giá thuê là vi c ti n hành phân tích so sánh m c giá thuê t i nh ng b t
đ ng s n t
ng đ
ng khác trên khu v c th tr
ng và trên c s đó, ti n hành vi c
phân c p sao cho thích h p.
M t y u t c a vi c phân c p m c giá thuê c ng có th là th i gian hi u l c
c a h p đ ng. Nh ng h p đ ng dài h n s h n ch th i gian tr ng c a di n tích, và
vì v y t quan đi m này chúng có l i h n cho ng
i cho thuê so v i nh ng h p
đ ng ng n h n hay b o đ m h n ch vi c t ch i, gi i th ngay l p t c b i ng
i
thuê. Vi c gi m m c giá thuê t tính ch t ch c ch n, lâu dài c a h p đ ng c n đ
c
15
d a trên vi c đánh giá thi t h i hi n t i do t di n tích tr ng đ
rút ng n th i gian thuê. M c gi m này đ
ng nhiên không đ
c gây ra b i vi c
c quá l n, ngh a là
không l n h n nh ng thi t h i do vi c tr ng di n tích gây ra.
i u ch nh m c giá thuê.
Trong quá trình cho thuê, ti n thuê c n ph i đ
t ngo i biên nh h
c đi u ch nh theo m t s y u
ng đ n giá thuê nh :
L m phát
L m phát th hi n qua vi c t ng m c giá trung bình c a hàng hóa và d ch v .
S t ng ti n thuê th
nh h
ng là liên quan đ n l m phát, khi mà s t ng giá chung có th
ng đ n nh ng chi phí duy trì và s d ng B S. Tuy nhiên gi a nh ng bi n
đ ng c a ch s l m phát và nh ng bi n đ ng ti n thuê không ph thu c nhau m t
cách đ n gi n.
Nh ng chi phí duy trì B S
Khi nh ng bi n đ ng giá c c a hàng hóa và d ch v đ
c s d ng cho vi c
duy trì B S t ng lên thì c ng đ ng ngh a v i vi c giá thuê B S v n phòng c ng
t ng lên. Ti n cho thuê ròng lúc đó s b gi m b t t
trung bình hàng hóa và d ch v đ
i s d ng thì ng
ng v i s t ng giá
c cung c p b i nhà qu n lý B S. N u nh m t
ph n l n nh ng chi phí duy trì B S đ
ng
ng đ
c tính vào nh ng kho n ti n thu thêm c a
i thuê s ch u nh ng chi phí th c t trong vi c s d ng di n
tích thuê (ch không ph i do ng
i cho thuê quy đ nh) và đ ng th i h c ng nh n
vào mình r i ro t vi c t ng giá các hàng hóa và d ch v mà h s d ng.
Các cách đi u ch nh m c ti n thuê:
Trong quá trình thuê b t đ ng s n, h p đ ng thuê càng kéo dài thì các chi phí
phát sinh càng l n nh thu và các chi phí s d ng tài s n trong su t quá trình t n
t i h p đ ng thuê. Do đó trong h p đ ng thuê th
ch nh m c ti n thuê. M c ti n thuê có th đ
pháp sau:
ng có đi u kho n cho phép đi u
c đi u ch nh theo m t vài ph
ng
16
• Ph
ng pháp đi u ch nh t ng d n:
thuê toàn b và h p đ ng thuê ròng.
i u kho n này có trong h p đ ng
ây là cách thanh toán leo thang hay l y ti n,
xác đ nh vi c t ng giá thuê sau m t kho ng th i gian nh t đ nh nào đó.
• Ph
ng pháp đi u ch nh theo t l %: áp d ng cho h p đ ng thuê tính %
theo doanh thu ho c t ng thu nh p c a ng
• Ph
i đi thuê.
ng pháp đi u ch nh theo ch s : áp d ng đ i v i các h p đ ng cho
thuê c a các ngành d ch v nh tài chính, môi gi i, b o hi m. Vi c t ng hay giamr
m c ti n thuê d a vào ch s đi u ki n kinh t nh ch s t ng giá hàng tiêu dùng
hàng hóa bán buôn…
T ng m c ti n thuê t l thu n v i nh ng liên quan đ n đi u ch nh c a nh ng
n
c v b t đ ng s n ho c nh ng chi phí khác (Thu và các đi u kho n chi phí
thông th
ng, di u kho n đánh giá l i h p đ ng…).
2.2. Nh ngy u t v mô nh h
2.2.1. Chính sách c a Nhà n
ng đ n giá thuê v n phòng cho thuê.
c.
Các chính sách c a Nhà n
c, thông qua s tác đ ng đ n th tr
chính, s có tác d ng h tr ho c kìm hãm s phát tri n c a th tr
nói chung và th tr
Khi Nhà n
ng tài
ng b t đ ng s n
ng v n phòng cho thuê nói riêng.
c th c hi n chính sách n i l ng ti n t khi n lãi su t cho vay
gi m xu ng và các đi u ki n cho vay n i l ng, các doanh nghi p có th d dàng h n
trong vi c ti p c n đ
doanh. Ng
c ngu n v n v i chi phí s d ng v n th p đ ho t đ ng kinh
c l i, khi Nhà n
c th c hi n chính sách th t ch t ti n t , lãi su t cho
vay t ng lên và đi u ki n cho vay khó kh n h n khi n ngu n v n t các ngân hàng
th
ng m i h tr c u b th t ch t làm cho c u v n phòng cho thuê nhanh chóng b
suy gi m.
Quy ho ch đô th đ
c th c hi n thông qua quy ho ch s d ng đ t đai, các
đ án và k ho ch phát tri n đô th , khu công nghi p và c s h t ng có tác đ ng
tr c ti p t i cung c u b t đ ng s n nói chung và cung c u v n phòng cho thuê nói
riêng.
Các chính sách v thu đ t đai và nhà , đi u ki n tham gia th tr
ng nhà ,
17
đi u ki n và th t c xây d ng nhà , đi u ki n chuy n nh
pháp lý, hình thành các qu phát tri n nhà
l n cung trên th tr
ng nhà đ t và th t c
có tác đ ng đ n s thay đ i c a c c u
ng nhà . Ch ng h n, chính sách gi m thu cho các doanh
nghi p đ u t xây d ng v n phòng cho thuê có th góp ph n làm t ng ngu n cung
v n phòng cho thuê trên th tr
ng.
2.2.2. Các y u t kinh t chung c a qu c gia và đ a ph
ng.
Ho t đ ng kinh doanh b t đ ng s n chi m m t v trí quan tr ng trong các
ho t đ ng kinh t c a xã h i, nó nh h
ng nhi u t i n n kinh t và ng
đ ng kinh t trong n
c c ng nh ngoài n
b t đ ng s n trong n
c. M t n n kinh t v n hành t t s có nh h
s phát tri n c a th tr
c s có nh h
ng b t đ ng s n c ng nh
nh h
c l i. Ho t
ng l n đ n th tr
ng
ng tích c c đ n
ng t t đ n giá thuê v n
phòng, kinh t phát tri n, m r ng s n xu t c ng nh nhu c u v n phòng t ng d n
đ n giá thuê v n phòng t ng.
Ng
c l i, khi n n kinh t r i vào tình tr ng kh ng ho ng, suy thoái (ví d
nh n m 2008) thì s có nh h
tr
ng đ n th tr
ng b t đ ng s n trong n
c, th
ng tr nên m đ m, ho t đ ng kinh doanh thu h p và nhu c u v n phòng c ng
thu h p l i d n đ n giá thuê v n phòng gi m.
Vì v y, n n kinh t v mô c ng nh h
ng nh t đ nh t i giá thuê v n phòng,
n n kinh t ho t đ ng t t, giá c v n phòng s cao h n là khi n n kinh t r i vào
kh ng ho ng.
Các y u t kinh t v mô c a m t qu c gia nh l m phát, ch s ch ng khoán,
t c đ t ng tr
ng kinh t th hi n qua t c đ t ng tr
tín d ng, lãi su t cho vay, v n đ u t tr c ti p n
ng GDP, t c đ t ng tr
ng
c ngoài.
L m phát
Chính sách ti n t n i l ng có th tác đ ng đ n c s n l
L m phát t ng làm ti n thuê v n phòng t ng theo.
ng và l m phát.
i u này khi n cho th tr
ng
v n phòng cho thuê tr nên h p d n v i các doanh nghi p xây d ng và các nhà đ u
t , đ u c . Do đó, khi ti n thuê v n phòng t ng, cung v n phòng cho thuê có th
t ng theo. T đó nh h
ng đ n giá v n phòng cho thuê.
18
Ch s ch ng khoán
Th tr
ng ch ng khoán là kênh đ u t thay th cho th tr
nói chung và th tr
tr
s đ
ng
ng v n phòng cho thuê nói riêng nên có c s đ cho r ng, th
ng ch ng khoán c ng có th có nh h
tri n c a th tr
ng b t đ ng s n
ng đ n th tr
ng nhà đ t đ
. S phát
ng ch ng khoán s thu hút các nhà đ u t và k t qu là ngu n v n
c rút ra kh i th tr
ng b t đ ng s n đ đ vào th tr
ng ch ng khoán và
c l i.
Cung ti n và t ng tr
T ng tr
ng tín d ng ngân hàng
ng cung ti n kéo theo t ng tr
ng tín d ng b t đ ng s n, là nguyên
nhân chính d n đ n bi n đ ng giá v n phòng cho thuê.
Cung ti n t ng tác đ ng đ n th tr
ng v n phòng cho thuê thông qua hai
kênh ch y u. Kênh th nh t là s thay đ i thu nh p c a các doanh nghi p đ u t
xây d ng và các nhà đ u t , đ u c b t đ ng s n. Kênh th hai là ho t đ ng cho vay
c a ngân hàng, th hi n
vi c các ngân hàng s n lòng cho vay nhi u h n và nh ng
doanh nghi p, t ch c s n lòng nh n các kho n vay đó. Khi có m t dòng v n l n đ
vào th tr
ng b t đ ng s n thông qua các gói tín d ng n i l ng, thì dòng v n này
th
c nh n đ nh là đóng vai trò quan tr ng trong s bi n đ ng giá b t đ ng
ng đ
s n nói chung và v n phòng cho thuê nói riêng.
Lãi su t cho vay
Lãi su t cho vay có th đóng m t vai trò nh t đ nh đ i v i s thay đ i giá b t
đ ng s n nói chung và giá thuê v n phòng nói riêng b i vì ph n l n nh ng doanh
nghi p xây d ng, nh ng nhà đ u t , đ u c đ u d a vào các kho n vay th ch p b t
đ ng s n. Trong m t môi tr
ng có lãi su t th p, chi phí vay m
n s r h n.
này cho phép nh ng doanh nghi p xây d ng, nh ng nhà đ u t , đ u c vay m
i u
n
nhi u h n trong khi thu nh p hi n t i không đ i. K t qu là cung v n phòng cho
thuê t ng lên và giá v n phòng cho thuê s gi m. Ng
có lãi su t cao, chi phí vay m
n s m c h n.
c l i, trong m t môi tr
ng
i u này khi ncho nh ng doanh
nghi p xây d ng, nh ng nhà đ u t , đ u c vay m
nđ
c ít h n trong khi thu
nh p hi n t i không đ i. K t qu là cung v n phòng cho thuê gi m xu ng và giá v n