Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm1986 đến nay

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

-----------

ĐỂ CƯƠNG NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI:

Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát
và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm
1986 đến nay
GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
SVTH: Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 K20
-

Nguyễn Thị Ánh Mỹ
- Phạm Quang Anh
Nguyễn Thị Hồng Nhung
- Đào Vũ Phương Linh
Nguyễn Quang Kiên
- Đào Thị Yến Nhi
Trần Diệu Hương
- Nguyễn Thị Mai Hương
- Nguyễn Lê Vũ
- An Thị Anh Tú
- Lê Thị Mỹ Nương (Nhóm Trưởng)

TP. Hồ Chí Minh , tháng 03 năm 2011


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN


.............................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
2


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

MỤC LỤC
1.1. Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài:..........................................................................................5
1.2. Các mục tiêu nghiên cứu:............................................................................................................5
1.3. Các câu hỏi đặt ra cho nghiên cứu:.............................................................................................5
1.4. Phạm vi nghiên cứu:....................................................................................................................5
1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu:..............................................................................................................5
PHẦN I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT..............................................................................................................6
1. Tổng quan về lạm phát...................................................................................................................6
1.1 Khái niệm về lạm phát.............................................................................................................6
1.2 Phân loại lạm phát....................................................................................................................7
1.3. Nguyên nhân gây ra lạm phát..................................................................................................7
1.4 Ảnh hưởng của lạm phát đến nền kinh tế.................................................................................8
PHẦN II : THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT LẠM PHÁT Ở VIỆT NAM..............................................10
2 .1 Giai đoạn 1986- 1993................................................................................................................10
Tình hình kinh tế và nguyên nhân gây ra lạm phát......................................................................10
2.1.2 Các biện pháp kiểm soát lạm phát trong giai đoạn này.......................................................11
2.2 Giai đoạn 1994-1998..................................................................................................................11
Tình hình kinh tế và nguyên nhân gây ra lạm phát.....................................................................11

Các biện pháp kiểm soát lạm phát trong giai đoạn này................................................................12
2.3. Giai đoạn 1999-2001.................................................................................................................12
Tình hình kinh tế và nguyên nhân gây ra lạm phát......................................................................12
Những biện pháp nhằm nâng cao sức mua của các tầng lớp dân cư (tăng cầu)...........................14
2.4. Giai đoạn 2007 – 2008..............................................................................................................15
Tình hình kinh tế và nguyên nhân lạm phát.................................................................................15
Biện pháp cả gói về chống lạm phát của Việt Nam từ quý II năm 2008.....................................16
Phần III: Những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an
sinh xã hội:...........................................................................................................................................19
3. Những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh
xã hội:...............................................................................................................................................19
3.1 Giải pháp ngắn hạn:................................................................................................................19
3.1.1 Nhóm giải pháp về chính sách tiền tệ:................................................................................19
3.1.2 Nhóm giải pháp về chính sách tài khóa:.............................................................................21
3.1.3 Thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu, sử dụng tiết
kiệm năng lượng:..........................................................................................................................22
3.1.4 Điều chỉnh giá điện, xăng dầu gắn với hỗ trợ hộ nghèo......................................................23
3.1.5 Tăng cường bảo đảm an sinh xã hội....................................................................................23
3.1.6 Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền........................................................................23
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................................25

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
3


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

LỜI MỞ ĐẦU

Cơ chế thị trường đã rung lên hồi chuông cảnh báo sự thay đổi của nền kinh tế
Việt Nam trong những thập niên gần đây. Trong nền kinh tế thị trường hoạt động đầy sôi
nổi và cạnh tranh gay gắt, để thu được lợi nhuận cao và đứng vững trên thương trường,
các nhà kinh tế cũng như các doanh nghiệp phải nhanh chóng tiếp cận, nắm bắt những
vấn đề mới của nền kinh tế mới. Bên cạnh vấn đề cần có để kinh doanh còn là những vấn
đề nổi cộm khác trong nền kinh tế. Điển hình là diễn biến của chỉ số lạm phát. Trong
những năm gần đây chỉ số lạm phát tăng cao cụ thể năm 2010 chỉ số lạm phát lên 11,75%
so với năm 2009 có tác động xấu đến các hoạt động kinh tế. Chính phủ sẽ hành động như
thế nào trong cuộc chiến chống lạm phát. Tất cả những vấn đề đó đã thôi thúc Nhóm 4 đi
vào nghiên cứu đề tài “Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm
phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay”
Do trình độ và thời gian có hạn, trong quá trình nghiên cứu đề tài chắc chắn còn
nhiều thiếu sót, chúng em kính mong sự góp ý chân thành của cô và các bạn để đề tài
nghiên cứu được hoàn thiện hơn

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
4


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

1.1. Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài:
Lạm phát là biến số kinh tế quan trọng của không chỉ của một quốc gia nào. Lịch sử
đã chứng minh sự ảnh hưởng mạnh mẽ của chúng đến sự phát triển kinh tế Thế giới. Lạm
phát có thể tác động đến mọi hoạt động kinh tế. Sự tác động này làm cho diễn biến của chúng
ngày càng biểu hiện khó lường, gây khó khăn cho công tác kiểm soát vĩ mô nền kinh tế của
Chính Phủ.
Trước tình hình thế giới có nhiều thay đổi như hiện nay thì vấn đề ổn định nền kinh

tế luôn là mục tiêu cấp thiết hàng đầu của các quốc gia. Bởi vậy, nắm bắt được quy luật về
lạm phát sẽ giúp cho chính phủ các nước có những chính sách kinh tế phù hợp, tạo nên một
sự phát triển kinh tế ổn định và tích cực hơn.
Lạm phát gia tăng là vấn đề cố hữu đối với nền kinh tế mới nổi như Việt Nam.
Kiềm soát lạm phát luôn là mục tiêu được chính phủ ưu tiên. Nên việc nghiên cứu và tìm ra
các biện pháp kiềm soát lạm phát sẽ góp phần không nhỏ cho sự phát triển kinh tế Việt Nam.
1.2. Các mục tiêu nghiên cứu:
Tìm hiểu về lạm phát, nguyên nhân gây ra lạm phát, tác động của lạm phát.
Đánh giá tình hình lạm phát của Việt Nam trong những năm gần đây. Đưa ra các ý
kiến, đề xuất về các biện pháp kiểm soát lạm phát sao cho phù hợp với tình hình thực tế.
1.3. Các câu hỏi đặt ra cho nghiên cứu:
Lạm phát là gì? Nguyên nhân nào gây ra lạm phát, những tác động của lạm phát
Tình hình lạm phát của Việt Nam trong những năm gần đây có gì biến động? Các
biện pháp cụ thể để kiểm soát lạm phát là gì?
1.4. Phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: lạm phát.
Thời gian nghiên cứu: Trong giai đoạn hiện nay.
Không gian nghiên cứu: nền kinh tế Việt Nam
1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu:
Bằng việc đi sâu vào nghiên cứu tìm hiểu lạm phát cùng với việc đề ra các biện
pháp kiểm soat lạm phát, Nhóm 4 mong muốn góp chút công sức để người đọc có cái nhìn
sâu sắc hơn về nền kinh tế Việt Nam.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
5


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

PHẦN I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1. Tổng quan về lạm phát
1.1 Khái niệm về lạm phát
1.1.1 Lạm phát là gì?
Trong kinh tế học, thuật ngữ “lạm phát” được dùng để chỉ sự tăng lên theo thời gian
của mức giá chung hầu hết các hàng hoá và dịch vụ so với thời điểm một năm trước đó. Như
vậy tình trạng lạm phát được đánh giá bằng cách so sánh giá cả của một loại hàng hoá vào
hai thời điểm khác nhau, với giả thiết chất lượng không thay đổi.
Khi giá trị của hàng hoá và dịch vụ tăng lên, đồng nghĩa với sức mua của đồng tiền
giảm đi, và với cùng một số tiền nhất định, người ta chỉ có thể mua được số lượng hàng hoá
ít hơn so với năm trước.
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về lạm phát.
Nhà kinh tế học Samuelson cho rằng: lạm phát biểu thị sự tăng lên trong mức giá
cả chung. Theo ông thì lạm phát xảy ra khi mức chung của giá cả và chi phí tăng- giá bánh
mì, dầu xăng, xe ô tô tăng, tiền lương, giá đất, tiền thuê tư liệu sản xuất tăng.
Milton Friedman cho rằng: lạm phát là việc giá cả tăng nhanh và kéo dài.Còn
Mác viết trong bộ tư bản rằng: lạm phát là việc tràn đầy các kênh, các luồng lưu thông các tờ
giấy bạc thừa dẫn đến giá cả tăng vọt. Ông cho rằng lạm phát luôn đồng hành cùng với chủ
nghĩa tư bản, ngoài việc bóc lột chủ nghĩa tư bản bằng giá trị thặng dư, chủ nghĩa tư bản còn
gây ra lạm phát để bóc lột người lao động một lần nữa, do lạm phát làm tiền lương thực tế
của người lao động giảm xuống.
Vậy lạm phát là gì ? Lạm phát là hiện tượng tiền trong lưu thông vượt quá nhu cầu
cần thiết làm cho chúng bị mất giá, giá cả của hầu hết các loại hàng hóa tăng lên đồng loạt.
Lạm phát có những đặc trưng là :
- Hiện tượng gia tăng quá mức của lượng tiền có trong lưu thông dẫn đến đồng tiền bị
mất giá
- Mức giá chung tăng lên.
Như vậy mặc dù có nhiều quan điểm khác nhau về lạm phát nhưng các nhà kinh tế
đều thống nhất “lạm phát là một sự tăng lên của giá cả một cách liên tục và khi lạm phát xảy

ra thì có sự dư thừa tiền trong lưu thông”. Tóm lại, lạm phát là sự tăng lên liên tục của
mức giá trung bình theo thời gian.
1.1.2 Lạm phát được tính như thế nào?
Lạm phát được đo lường bằng cách theo dõi sự thay đổi trong giá cả của một lượng
lớn các hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế (thông thường dựa trên dữ liệu được thu
thập bởi các tổ chức Nhà nước).
Các giá cả của các loại hàng hóa và dịch vụ được tổ hợp với nhau để đưa ra một chỉ số
giá cả để đo mức giá cả trung bình, là mức giá trung bình của một tập hợp các sản phẩm. Tỷ
lệ lạm phát là tỷ lệ phần trăm mức tăng của chỉ số này.
Không tồn tại một phép đo chính xác duy nhất chỉ số lạm phát, vì giá trị của chỉ số
này phụ thuộc vào tỷ trọng mà người ta gán cho mỗi hàng hóa trong chỉ số, cũng như phụ
thuộc vào phạm vi khu vực kinh tế mà nó được thực hiện. Tuy nhiên, thước đo lạm phát phổ
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
6


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

biến nhất chính là CPI - Chỉ số giá tiêu dùng (consumer price index) đo giá cả của một số
lượng lớn các loại hàng hoá và dịch vụ khác nhau, bao gồm thực phẩm, lương thực, chi trả
cho các dịch vụ y tế..., được mua bởi "người tiêu dùng thông thường".
1.2 Phân loại lạm phát
Lạm phát thể hiện những mức độ nghiêm trọng khác nhau. Chúng được phân thành ba
cấp: Lạm phát vừa phải, Lạm phát phi mã và siêu lạm phát.
- Lạm phát vừa phải: được đặc trưng bằng giá cả tăng chậm và có thể dự đoán được.
Tỷ lệ lạm phát hàng năm là một chữ số ( < 10% một năm) . Khi giá tương đối ổn định, mọi
người tin tưởng vào đồng tiền, họ sẵn sàng giữ tiền vì nó hầu như giữ nguyên giá trị trong
vòng một tháng hay một năm. Mọi người sẵn sàng làm những hợp đồng dài hạn theo giá trị

tính bằng tiền vì họ tin rằng giá trị và chi phí của họ mua và bán sẽ không chệch đi quá xa.
- Lạm phát phi mã: tỷ lệ tăng giá trên 10% đến < 999% được gọi là lạm phát 2 hoặc
3 con số. Đồng tiền mất giá nhiều, lãi suất thực tế thường âm, không ai muốn giữ tiền mặt
mọi người chỉ giữ lượng tiền tối thiểu vừa đủ cần thiết cho việc thanh toán hằng ngày. Mọi
người thích giữ hàng hóa, vàng hay ngoại tệ. Thị trường tài chính không ổn định ( do vốn
chạy ra nước ngoài).
- Siêu lạm phát : tỷ lệ tăng giá khoảng trên 1000% /năm.ở bốn con số hàng năm trở
lên. Siêu lạm phát còn được gọi là lạm phát siêu tốc. Không có điều gì là tốt khi nền kinh tế
rơi vào tình trạng siêu lạm phát. Người ta thường ví siêu lạm phát như căn bệnh gây ung thư
chết người. Đồng tiền gần như mất giá hoàn toàn. Các giao dịch diễn ra trên cơ sở hàng đổi
hàng tiền không còn làm được chức năng trao đổi. Nền tài chính khủng hoảng (siêu lạm phát
đã từng xảy ra ở Đức 1923 với tỷ lệ 10.000.000.000% và xảy ra ở Bolivia 1985 với
12.000%/năm).
1.3. Nguyên nhân gây ra lạm phát.
1.3.1 Lạm phát do cầu kéo: lạm phát do cầu kéo xảy ra khi tổng cầu tăng lên mạnh
mẽ tại mức sản lượng đã đạt hoặc vượt quá tiềm năng. Biểu hiện rõ nhất của lạm phát cầu
kéo là nhu cầu nhập khẩu lương thực trên thị trường thế giới tăng, làm giá xuất khẩu tăng
(giá xuất khẩu gạo bình quân của nước ta năm 2007 tăng trên 15% so với năm 2006) kéo
theo cầu về lương thực trong nước cho xuất khẩu tăng. Trong khi đó, nguồn cung trong nước
do tác động của thiên tai, dịch bệnh không thể tăng kịp. Tất cả các yếu tố nói trên gây ra lạm
phát cầu kéo, đẩy giá một số hàng hoá và dịch vụ, nhất là lương thực thực phẩm tăng theo.
1.3.2 Lạm phát do chi phí đẩy: nếu có một cú sốc về tổng cung (chi phí sản xuất
tăng lên) làm cho đường AS dịch chuyển lên trên dẫn đến giá tăng, sản lượng giảm.Phổ biến
nhất là sự tăng của giá xăng, thép… Giá nguyên liệu, nhiên liệu ( đặc biệt là xăng dầu, các
sản phẩm hoá dầu, thép và phôi thép…) trên thế giới trong những năm gần đây tăng mạnh.
Trong điều kiện kinh tế nước ta phụ thuộc rất lớn vào nhập khẩu ( nhập khẩu chiếm đến 90%
GDP ) giá nguyên liệu nhập tăng làm tăng giá thị trường trong nước.
Đồ thị dưới sẽ minh hoạ cho 2 trường hợp trên.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
7


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

Lạm phát chi phí đẩy

Lạm phát cầu kéo

P

ASLR

ASLR

ASSL
P

AD
ASSR1

E1

P1

AD1

P0

E1

P1

E

P0

E0
AD0
y* y0 y1

y

y1

y0

y*

y

Hình 2.1. Mô hình tổng cung và tổng cầu
1.3.3 Lạm phát do cung tiền tăng: Cung tiền tăng (chẳng hạn do ngân hàng
trung ương mua ngoại tệ vào để giữ cho đồng tiền ngoại tệ khỏi mất giá so với trong nước;
hay chẳng hạn do ngân hàng trung ương mua công trái theo yêu cầu của nhà nước) khiến cho
lượng tiền trong lưu thông tăng lên là nguyên nhân gây ra lạm phát.
1.3.4 Lạm phát do dự kiến: lạm phát do dự kiến là tỷ lệ lạm phát hiện tại mà mọi
người dự kiến nó sẽ tiếp tục trong tương lai. Tỷ lệ này thường được đưa vào các hợp đồng

kinh tế, các kế hoạch hay các thoả thuận khác. Và chính vì mọi người đều đưa tỷ lệ lạm phát
vào các hoạt động của mình nên cuối cùng nó trở thành hiện thực. Một ví dụ cụ thể của hiện
tượng lạm phát do quán tính là khi nền kinh tế có lạm phát cao, mọi người có xu hướng chỉ
giữ lại một lượng tiền mặt tối thiểu để chi tiêu hàng ngày, họ đem tiền đổi lấy các loại tiền
mạnh khác, vàng hay các loại hàng hóa để tích trữ giá trị, làm tăng lượng tiền lưu thông trên
thị trường, càng làm đồng tiền mất giá và tăng lạm phát.
Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác liên quan đến xuất nhập khẩu, do thiên
tai…
1.4 Ảnh hưởng của lạm phát đến nền kinh tế
Lạm phát có lợi không và nó có thể gây ra những tác động gì tới nền kinh tế? Có thể
nói lạm phát tác động đến từng cá nhân, từng doanh nghiệp và cả chính phủ. Lạm phát có thể
làm sụp đổ cả một nền kinh thế vững mạnh cũng như có thể giúp cho một nền kinh tế đi lên
nếu biết cách kiềm chế và giữ cho nó ở mức ổn định. Nói chung lạm phát có cả điểm mạnh
và điểm yếu.

Ảnh hưởng tích cực: lạm phát ở mức độ vừa phải có tác động tích cực đến sự
phát triển của nền kinh tế xã hội. Khi lạm phát vừa phải xảy ra nó làm cho đồng nội tệ mất
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
8


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

giá nhẹ so với đồng ngoại tệ. Đây là một lợi thế để các doanh nghiệp đẩy mạnh việc xuât
khẩu hàng hóa, tăng thu ngoại hối, khuyến khích sản xuất trong nước phát triển…

Ảnh hưởng tiêu cực: bên cạnh những tác động tích cực của lạm phát thì lạm
phát cũng có những tác động không tốt nếu lạm phát ở mức độ quá cao (lạm phát phi mã và

siêu lạm phát).
Ảnh hưởng đến đời sống của các tầng lớp dân cư: Người dân nhất là những người
làm công ăn lương, những hộ nghèo phải chiụ sự tác động trực tiếp nhất của lạm phát trong
cơn bão tăng giá. Lạm phát cũng làm giảm việc làm cho người dân trong trung và dài hạn.
Đời sống dân cư ngày càng trở nên khó khăn. Ảnh hưởng đến sự phân phối lại thu nhập và
của cải: do tác động của lạm phát làm mất cân đối giữa nợ và tài sản mà những người lao
động sống bằng tiền lương thì tiền lương thực tế giảm trong khi mức giá cả tăng lên làm cho
nền kinh tế suy giảm.
Ảnh hưởng nhiều đến khối doanh nghiệp: Lạm phát cũng gây ra tình trạng thiếu
tiền vì các doanh nghiệp không khai thác được nguồn tín dụng cho việc duy trì sản xuất của
mình. Do đó, số lượng công việc cho người dân làm cũng giảm thiểu trong trung và dài hạn.
Ảnh hưởng đến lĩnh vực tài chính Nhà nước: lạm phát làm cho nguồn thu ngân
sách Nhà nước ngày càng bị thu hẹp dẫn đến tình trạng bội chi ngân sách ngày càng tăng.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
9


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

PHẦN II : THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT LẠM PHÁT Ở VIỆT
NAM
2 .1 Giai đoạn 1986- 1993
Tình hình kinh tế và nguyên nhân gây ra lạm phát
Kinh tế Việt Nam từ những năm 1986 đến nay đã trải qua sự biến đổi sâu sắc : từ nền
kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang kinh tế thị trưòng theo định hướng Xã hội chủ nghĩa; từ
tăng trưởng thấp những năm 80 sang tăng trưởng cao những năm 90; khủng hoảng rối loạn
sang ổn định và phát triển.

Năm 1985, Gorbacher đã lên nắm chính quyền tại Liên Xô, cùng với sự sụp đổ của
các nước Đông Âu cũ, Việt Nam bị cắt giảm nguồn viện trợ từ nước ngoài và đến năm 1991
thì bị cắt hẳn. Do đó, nguyên vật liệu đầu vào như sắt thép, dầu hoả, máy móc thiết bị....Việt
Nam hoàn toàn phải mua với giá cao làm cho chi phí sản xuất tăng nhanh. Lạm phát chi phí
đẩy xảy ra.
Khi lạm phát chi phí đẩy xảy ra, càng đẩy các doanh nghiệp sản xuất gặp khó khăn và
để hỗ trợ nền sản xuất trong nước, đặc biệt là các xí nghiệp quốc doanh, Chính phủ Việt Nam
lại in thêm tiền làm tăng mức cung ứng tiền trong nền kinh tế lại dẫn đến lạm phát tiền tệ ,
điều đó càng đẩy tỉ lệ lạm phát lên cao.
Đồng thời năm 1985, Việt Nam thực hiện cuộc cải cách giá, tiền lương, tiền mà đỉnh
cao là sự kiện đổi tiền vào tháng 9 và lạm phát cũng bùng nổ ngay sau đó. Năm 1986 chúng
ta đã rơi vào tình trạng siêu lạm phát với ba chữ số 775% vào năm 1986 trong khi đó tăng
trưởng kinh tế chỉ ở mức 2,33%.
Đến năm 1987 do thiên tai, sản lượng lương thực cuối năm giảm 3,5% và đầu năm
1988 một số địa phương miền Bắc bị đói, giá cả lên cao, lạm phát chi phí đẩy lại tiếp diễn.
.Đứng trước tình hình đó, dân chúng tích trữ hàng hoá, lương thực, vàng và đô la càng nhiều
vì lo sợ rằng đồng Việt Nam sẽ còn mất giá tạo nên cầu giả tạo, giá cả tăng cao dẫn đến lạm
phát cầu kéo, với tỉ lệ lạm phát là 223,1%, mức tăng trưởng GDP chỉ là 3,78%.
Từ năm 1989 đến năm 1991, lạm phát tuy có giảm nhưng vẫn còn khá cao với mức
tăng 67% liên tiếp trong hai năm 1990 và 1991, phải từ năm 1992 trở đi tình hình mới lắng
dịu và tạm ổn định cho đến năm 1995.
Như vậy, trong giai đoạn này lạm phát xảy ra ban đầu là do chi phí đẩy, sau đó là do
tăng mức cung ứng tiền, năm 1987 lại là lạm phát chi phí đẩy, tiếp tục sau đó lạm phát cầu
kéo xảy ra.
Năm

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

Tăng trưởng(%)

2,33

3,78

5,1

8

0,1

6

8,6

Lạm phát(%)

748

223,1

394

34,7

67,4

67,6

17,6

Bảng tỉ lệ tăng trưởng và tỉ lệ lạm phát các năm trong giai đoạn 1986-1992

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
10


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

2.1.2 Các biện pháp kiểm soát lạm phát trong giai đoạn này
Theo bảng trên chúng ta thấy tình hình kinh tế của nước ta từ năm 1988 đã có những
bước khả quan hơn, lạm phát đã giảm từ mức siêu lạm phát xuống còn hai chữ số, đặc biệt từ
năm 1992 giảm xuống 17,6% và đến năm 1993 tỉ lệ lạm phát giảm xuống một chữ số là
5,2%. Điều này cho thấy nước ta đã có những biện pháp tương đối có hiệu quả để kiềm chế
và kiểm soát lạm phát cũng như thúc đẩy tăng trưởng kinh tế .
a. Chính sách tiền tệ
Chính sách về lãi suất:thực hiện chính sách lãi suất thực dương (lãi suất thực = lãi suất

danh nghĩa-tỉ lệ lạm phát ), tức là nâng lãi suất tiết kiệm lớn hơn tỉ lệ lạm phát nhằm thu hồi
lượng tiền trong lưu thông về.
Lúc này cách giải quyết thất nghiệp ở nước ta là NHNN từng bước giảm dần lãi cho
vay thông qua việc giảm dần lãi huy động từ 12% xuống 9% rồi 6%/năm; 1,4% xuống 0,9%
rồi 0,85%/ tháng.
Chính sách về tỉ giá hối đoái: NHNN có bước tiến quan trọng trong điều chỉnh tỉ giá
hối đoái cho phù hợp với nhu cầu của thị trường. Tỉ giá hối đoái trước đây chỉ sử dụng cho
mực đích kế toán chứ không phản ánh đúng các khoản chi phí thực tế. Việc áp dụng tỉ giá hối
đoái thực tế đã làm cho người dân không còn tích trữ hàng hoá , vàng, đô la mà bắt đầu tích
luỹ bằng đồng nội tệ.
Từ năm 1990, NHNN đã cải cách mạnh mẽ việc xây dựng và điều hành chính sách
tiền tệ . Đã xác định được khối lượng tiền cung ứng hàng năm phù hợp với mức tiêu tăng
trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát .
b. Chính sách tài chính
Giảm chi tiêu của Chính phủ
Các đơn vị kinh tế quốc doanh làm ăn không hiệu quả bị giải thể. Kết quả là chi tiêu
của Chính phủ đã giảm nhiều, tổng cầu giảm, giá cả giảm, lạm phát giảm xuống.
Giảm lượng tiền cung ứng cho thâm hụt ngân sách
Bắt đầu từ năm 1991, thâm hụt ngân sách được trang trải bằng cách phát hành trái
phiếu thay vì in thêm tiền như trước đây. Vì thế, mức cung ứng tiền giảm xuống, lạm phát
cũng giảm đi. Năm 1992 tỉ lệ lạm phát chỉ là 17,6% so với năm 1991, đặc biệt là năm 1993
chỉ còn lại là 5,2%.
2.2 Giai đoạn 1994-1998
Vào năm 1993, mặc dù lạm phát đã giảm xuống một chữ số nhưng những tiến bộ vượt
bậc đó đã không thể duy trì được và củng cố bằng những chính sách tài chính và chính sách
tiền tệ thận trọng nên đến năm 1994 tỉ lệ lạm phát lại tăng lên mức 14,4%.
Tình hình kinh tế và nguyên nhân gây ra lạm phát
Tình hình kinh tế trong giai đoạn này đã có những thay đổi đáng kể, vì vậy lạm phát
xảy ra đã phản ánh được hậu quả tất yếu của tình hình lúc bấy giờ.
Trước hết, lạm phát xảy ra là do hiện tượng cầu kéo: Đến năm 1993, cùng với việc

đầu tư nước ngoài tăng cao (tăng 85,6% so với năm 1992) là việc các hãng nước ngoài
chuyển lợi nhuận về nước, do đó cầu ngoại tệ tăng cao làm cho giá USD tăng, đồng tiền Việt
Nam bị giảm giá từ 10.600 đồng/1USD vào năm 1993 đến 11.050đồng/1USD năm 1995.
Điều này tác động làm cán cân thương mại được cải thiện, do đó, tổng cầu trong nền kinh tế
tăng.
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
11


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

Đồng thời năm 1998 Luật đầu tư nước ngoài vào Việt Nam được thông qua tương đối
thông thoáng khiến cho đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tăng mạnh.
Chi tiêu của Chính phủ trong thời gian này cũng tăng mạnh, trong đó có chi thường
xuyên và chi cơ bản. Cụ thể là:
Cải cách chế độ tiền lương, trợ cấp đối với các đối tượng chính sách xã hội. Đồng thời
trợ cấp cho các đối tượng bộ đội chuyển ngành và nghỉ, trợ cấp thôi việc cho một số cán bộ
công nhân viên chức do một số cơ quan nhà nước đóng cửa vì không thể thích ứng được với
cơ chế thị trường đồng thời chi thường xuyên của ngân sách tăng nhanh.
Cũng từ năm 1992-1994, ngân sách nhà nước chi cho đường dây cao áp 500KV chiếm
phần lớn chi tăng thêm cho xây dựng cơ bản.
Từ năm 1993-1995 đầu tư xã hội tăng mạnh, trong đó có đầu tư vào xây dựng cơ sở
hạ tầng để phục vụ cho nền kinh tế mới phát triển. Tất cả những điều này đẩy đường tổng cầu
lên cao, làm giá cả tăng cao. Lạm phát thời kỳ này xảy ra còn do chi phí đẩy: Vào thời kỳ
này, giá cả một số mặt hàng được điều chỉnh như giá xi măng, giá điện, giá xăng, làm cho chi
phí đầu vào tăng mạnh, cung giảm, đẩy giá cả lên cao, gây lên lạm phát chi phí dẩy.
Các biện pháp kiểm soát lạm phát trong giai đoạn này
Trong giai đoạn này, các chính sách tiền tệ mà NHNN áp dụng để nhằm kiềm chế và

kiểm soát lạm phát đều nhằm mục đích giảm mức cung tiền tệ . Cụ thể NHNN đã áp dụng
một số các biện pháp sau đây:
Một là: NHNN đã bán trái phiếu, tín phiếu gần 2000 tỷ VNĐ kỳ hạn 2-3 tháng mà
người mua là các ngân hàng thương mại(NHTM) đồng thời cũng để khuyến khích các
NHTM tích cực huy động vốn.
Hai là: NHNN hạ mức tín dụng và kiểm soát chặt chẽ hạn mức tín dụng tái cấp vốn
đối với các NHTM và hạn mức của NHTM đối với nền kinh tế .
Ba là: buộc các TCTD phải thực hiện dự trữ bắt buộc mở rộng, năm 1995 quy định
tiền gửi dự trữ bắt buộc và tiền thanh toán được thống nhất vào một tài khoản, tỉ lệ dự trữ bắt
buộc áp dụng cho tất cả các TCTD là 10% cho các loại tiền gửi dưới một năm, và trong cơ
cấu tièn gửi bắt buộc phải có 70% gửi tại NHNN vàcác TCTD phải thường xuyên duy trì đầy
đủ số tiền dự trữ bắt buộc tại NHNN theo từng ngày, kiên quyết xử phạt đối với những
TCTD không chấp hành theo quy định này.
Bốn là: Tăng cường quản lý ngoại hối. NHNN điều hành tốt việc cung ứng tiền phục
vụ cho mục tiêu mua bán ngoại tệ nên nhìn chung tỉ giá ngoại tệ ổn định, cầu giả tạo về ngoại
tệ, vàng, một số mặt hàng khác giảm xuống làm cho nhiều mặt hàng giảm xuống, lạm phát
được kiểm soát .
Năm là: nâng lãi suất chiết khấu làm giảm việc vay của các NHTM.
Tất cả đều làm mức tăng cung tiền tệ bị hạn chế mạnh mẽ và lãi suất tăng lên, chi tiêu
giảm, cầu giảm, giá cả giảm.
Đồng thời NHNN còn áp dụng một số biện pháp khác, nhờ vậy tốc độ lạm phát đã
giảm xuống từ 12,7% năm 1996 xuống còn 4,6% năm 1997 và 3,65 năm 1998.
2.3. Giai đoạn 1999-2001
Tình hình kinh tế và nguyên nhân gây ra lạm phát
Cuộc khủng hoảng tài chính - tiền tệ Châu Á bắt đầu từ tháng 7 năm 1997 làm cho
nước ta chịu sức ép ngày càng tăng. Kinh tế trải qua hiện tượng giảm giá liên tục, sức mua
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
12

Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

giảm sút, đầu tư nước ngoài và xuất khẩu có dấu hiệu suy giảm, sản xuất trong nước rơi vào
tình trạng trì trệ, hàng hoá ứ đọng nhiều, tỉ lệ thất nghiệp gia tăng... Một trong những biểu
hiện của sự suy giảm nền kinh tế là hiện tượng giảm phát. Vậy giảm phát là gì? Giảm phát là
sự giảm giá liên tục của mức giá chung theo thời gian.
Tình hình kinh tế
- Giá cả thị trưòng có xu hướng giảm
+ Năm 1999 giá cả thị trưòng có nhiều diễn biến bất thường : giá cả liên tục giảm
trong 8 tháng liền, từ tháng 3 đến tháng 12. Đặc biệt tháng 10 năm 1999 CPI giảm 0,8% so
với tháng 12 năm 1998. Chỉ số giá lương thực tháng 10 năm 1999 sút giảm 10,5% so với
tháng 12 năm 1998 , sự sụt giảm giá lương thực làm cho CPI chung hầu như không tăng ( do
tỉ trọng của hàng lương thực trong rổ hàng hoá lớn).
+ Năm 2000, CPI cả năm giảm 0,6% so với năm 1999.
+ Sáu tháng đầu năm 2001 CPI vẫn giảm, CPI tháng 6/2001 giảm 0,3% so với tháng
6/2000 và giảm 0,7% so với tháng 12/2000. CPI giảm liên tục trong 3 tháng liên tiếp, tháng 3
giảm 0,7%, tháng 4 giảm 0,5%, tháng 5 giảm 0,2%. Kết quả là đến cuối năm 2001 nhờ nhiều
nỗ lực , chúng ta đã đẩy được tỉ lệ lạm phát lên 0,8%.
- Tình trạng ứ đọng sản phẩm, sản xuất cầm chừng xảy ra ở một số sản phẩm và một
số khu vực, đặc biệt là khu vực nhà nước:
+ Số hàng tồn kho của Tổng công ty 90-91 trong 6 tháng đầu năm 1999 đã lên tới
60.000 tỷ đồng.
+ Theo báo cáo của IMF có đến 60% doanh nghiệp nhà nước bị thua lỗ, trong đó 16%
là thua lỗ triền miên. Tình trạng các công ty tư nhân cũng không có gì khá hơn. Trong năm
1998 và 6 tháng đầu năm 1999 có hàng ngàn xí nghiệp thua lỗ phải đóng cửa, các xí nghiệp
lớn thì hoạt động cầm chừng.
+ Tỉ lệ thất nghiệp năm 1999 ở Hà Nội là 10,3% và ở thành phố Hồ Chí Minh là
7,04%...

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm : từ tốc độ tăng trưởng GDP năm 1996 là 9,34%
xuống còn 8,15% năm 1997, 5,8% năm 1998, 4,8% năm 1999 và 6,75% năm 2000.
Nguyên nhân
Một là : giá hàng nông sản giảm mạnh, đặc biệt là giá lương thực, cà phê, hạt tiêu, hạt
điều làm giảm thu nhập của nông dân, ảnh hưởng tới sức mua hàng công nghiệp. Từ năm
1998 đến 6 tháng đầu năm 2001 chỉ số giá lương thực liên tục giảm: năm 1999 gỉam 7,8%;
năm 2000 giảm 7,9%; 6 tháng đầu năm 2001 giảm 5,7%. Giá những hàng hoá trên giảm
không chỉ làm cho CPI chung giảm mà nó còn gián tiếp làm cho sức mua và giá cả đầu vào
các hàng hoá và dịch vụ khác giảm theo.
Hai là: nhìn chung hàng hoá và dịch vụ của Việt Nam chất lượng thấp, giá thành cao
nên không có điều kiện cạnh tranh được với hàng nhập khẩu, đặc biệt là hàng nhập khẩu trốn
lậu thuế, do đó giá cả hàng hoá công nghiệp và dịch vụ đang có xu hướng giảm giá để có thể
cạnh tranh được với hàng hoá nhập khẩu.
Ba là : cơ cấu tăng trưởng kinh tế giữa khu vực công nghiệp và nông nghiệp là không
hợp lý, làm cho thu nhập và theo đó là sức mua của nông dân, là bộ phận dân cư lớn nhất
nước không tăng lên được .
Bốn là: tình trạng vốn ứ đọng ở các ngân hàng phản ánh người có tiền không muốn bỏ
vốn vào đầu tư. Nợ khó đòi và nợ quá hạn ở các ngân hàng lớn.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
13


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

Năm là: đầu tư nước ngoài suy giảm mạnh. Tốc độ giảm trung bình khoảng 24%/ năm
trong giai đoạn 1997-2000
Sáu là, tỉ lệ tăng trưởng giá trị xuất khẩu giảm sút do ảnh hưởng của cuộc khủng

hoảng tài chính tiền tệ Châu Á .
Bảy là: trong khi nước ta đang duy trì ổn định tỉ giá thì các đối tác thương mại trong
khu vực phá giá đồng tiền làm cho nhiều mặt hàng trong nước đắt hơn hàng ngoại, chúng ta
lâm vào thế cạnh tranh khôngthuận lợi so với bên ngoài.
Tám là: hậu quả của hiệu ứng lây lan do suy thoái và giảm phát khu vực.
Chín là : sự chậm trễ trong việc cải tiến những chính sách vĩ mô của Chính phủ , làm
cho nước ta đạt được ít kết quả trong cạnh tranh. Vai trò điều tiết của nhà nước còn rất nhiều
hạn chế.
Những biện pháp nhằm nâng cao sức mua của các tầng lớp dân cư (tăng cầu)
- Chương trình giải quyết việc làm được đẩy mạnh
+Trong năm 2000, đã thu hút và tạo việc làm cho khoảng 1,3 triệu người, tỉ lệ
thất nghiệp ở thành thị giảm xuống còn khoảng 6,5% so với 7,4% năm 1999, sử dụng
lao động ở nông thôn được nâng lên.
- Chương trình xoá đói giảm nghèo được triển khai
- Tăng cường các chương trình đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ở nông thôn
- Mở rộng dịch vụ du lịch trong cả nước và nước ngoài, chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng
du lịch
- Tăng lương cho các cán bộ công nhân viên chức
- Thực hiện cấp ưu đãi một lần đối với người có công với cách mạng
+ Năm 2002, tình hình kinh tế của nước ta đã có những bước tiến vượt bậc, tỉ
lệ tăng trưởng đạt 7,04%, tỉ lệ lạm phát đã tăng lên 4%
Những biện pháp tăng cường đầu tư, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh ( tăng mức
cung hàng hoá và dịch vụ )
- Sử dụng chính sách tiền tệ
Nếu lấy cuối năm 1997 làm mốc thì NHNN liên tục cắt giảm trần lãi suất cho vay.
Năm 1999, NHNN 5 lần điều chỉnh lãi suất cho vay trung và dài hạn từ 1,25%/ tháng xuông
còn 0,85%/ tháng, 4 lần điều chỉnh lãi suất tái cấp vốn từ 1,1%/ tháng xuống còn 0,55/ tháng,
2 lần điều chỉnh tỉ lệ dự trữ bắt buộc đối với các tổ chức tín dụng từ mức 7% xuống còn 5%.
Năm 2000, NHNN bỏ lãi suất trần, chuyển sang điều hành theo lãi suất cơ bản, tạo điều kiện
cho cung- cầu về vốn theo cơ chế thị trưòng và các NHTM chủ động hơn trong kinh doanh.

Ngày 24/5/2001 TTCP đã ban hành Nghị quyết số 05/NQ-CP quy định lãi suất tín dụng đầu
tư phát triển của nhà nước giảm xuống còn 5,4%/ năm. Riêng lãi suất cho vay của ngân hàng
phục vụ người nghèo đối với khu vức III là 5,4%/năm và đối với khu vực khác là 6%/năm .
Lãi xuất tiền gửi của hệ thống ngân hàng cũng liên tục giảm xuống đến mức thấp nhất
từ trước đến nay.
Chính phủ và NHNN ban hành các văn bản nhằm nới lỏng các điều kiện vay vốn cho
khu vực nông thôn
Cùng với việc ngân hàng hạ lãi suất cho vay, thì một loạt các tỉnh và thành phố dành
một phần vốn ngân sách của mình hỗ trợ vay vốn ngân hàng cho một số dự án, một số doanh
nghiệp, một số chương trình kinh tế trọng điểm của địa phương...
- Sử dụng chính sách tài chính
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
14


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

Tập trung huy động và giải ngân vốn, đảm bảo các mức đầu tư đề ra. Trong 3 năm
(1998-2000), nhà nước chú trọng đầu tư đúng mức cho khu vực doanh nghiệp trong đó bổ
sung vốn lưu động trên 2000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp nhà nước làm ăn có hiệu quả,
góp phần tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp.
- Sử dụng chính sách thuế
Đối với hoạt động xuất nhập khẩu, với thuế suất VAT bằng 0% và hàng hoá xuất khẩu
được hoàn thuế VAT đã nộp, đây thực chất là hình thức trợ giá của nhà nước đối với hàng
hoá xuất khẩu.
Thuế thu nhập doanh nghiệp được áp dụng theo mức ưu đãi, thấp nhất là 25% đối với
các dự án đầu tư có giá trị xuất khẩu đạt trên 30% tổng giá trị hàng hoá và miễn thuế thu
nhập doanh nghiệp bổ sung nếu có giá trị hàng hoá xuất khẩu trên 50%. Nhà nước cũng quy

định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm đầu cho các doanh nghiệp sản xuất , vận
tải, xây dựng mới được thành lập và giảm 50% thuế thu nhập trong 2 năm tiếp theo.
Những biện pháp trên đây đã góp phần khuyến khích đầu tư, mở rộng sản xuất kinh
doanh, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư phát triển theo hướng chuyển đổi cơ cấu kinh tế có lợi
cho quốc tế dân sinh, góp phần khôi phục và ổn định kinh tế , kích thích tiêu dùng.
- Chính sách khuyến khích đầu tư
Môi trường đầu tư đã được cải thiện rất nhiều nhờ những chính sách khuyến khích
đầu tư của nhà nước. Hoàn thiện hệ thống pháp luật ở nước ta, trong đó có luật đầu tư nước
ngoài, đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam . Ngoài ra
việc cải thiện cơ chế hành chính chồng chéo cũng góp phần tạo ra một điều kiện thuận lợi
cho các doanh nghiệp.
2.4. Giai đoạn 2007 – 2008
Tình hình kinh tế và nguyên nhân lạm phát
Tình hình kinh tế
- Sau 12 năm kìm chế lạm phát, lạm phát lại bùng phát trở lại mạnh mẽ.
- Chỉ số giá tiêu dùng tăng vọt năm 2007
Năm 2007, giá lương thực thực phẩm trên thị trường Việt Nam tăng cao đạt mức
18,9%, cao hơn nhiều so với mức lạm phát 12,63%. Trong đó nhóm lương thực tăng 15,5%,
thực phẩm tăng 21,16%.
- Chỉ số giá tiêu dùng tăng vọt trong các quý 2008
Chỉ số giá tiêu dùng các mặt hàng tăng vọt trong các quý năm 2008.
Trong bốn tháng đầu năm giá lương thực tăng 18,01%, gấp rưỡi so với mức 11,6%
của lạm phất CPI và cao tương đương bằng mức giá của lương thực, thực phẩm của cả năm
2007, trong đó lương thực tăng 25% còn thực phẩm tăng 15,6%.
Nguyên nhân của tăng lạm phát:
- Ngày 25/05/2008 tăng giá xăng dầu từ 13 000VNĐ lên 14 500VNĐ (tương đương
11,5%).
- Cuối tháng 3 đầu tháng 4 tình trạng thiếu lương thực trầm trọng trên thế giới làm cho
giá gạo trong nước tăng nhanh có thời điểm từ 50-100%.
- Kể từ tháng 5 giá gạo có xu hướng giảm, nhưng mức tăng vẫn 15-20% so với trước

khi sốt gạo.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
15


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

- Trong hai quý đầu năm 2008 giá các loại nguyên vật liệu tăng mạnh trên thế giới
khiến nước ta ảnh hưởng bởi nhập khẩu lạm phát.
Hậu quả của tăng lạm phát:
- Giảm chi tiêu tăng trưởng từ 8,5-7% làm giảm tốc độ phát triển, tiền mặt trong xã
hội không đưa được vào đầu tư gây ứ đọng vốn nguy cơ gây ra lạm phát ở các chu
kỳ sau. Tuy nhiên trong tình hình hiện nay tốc độ tăng trưởng có thể sẽ được giảm
xuống 6-6,5%.
- Sức tiêu thụ hàng hóa trong nước đang có dấu hiệu yếu dần, sản xuất công nghiệp
bước vào đầu quý tư năm nay lại tăng chậm hơn các tháng trước, đây là một xu
hướng ngược lại quy luật mọi năm.
- Giá trị sản xuất công nghiệp 10 tháng đạt 330.121 tỷ đồng, tăng 12,1% so với
2007, thấp hơn mức trung bình của 9 tháng đầu năm 12,4%.
- Chính sách thắt chặt tiền tệ làm cho thị trường chứng khoán và thị trường bất động
sản sụt giảm mạnh sẽ ảnh hường đến vấn đề nợ đọng, tính thanh khoản và độ an
toàn của hệ thống ngân hàng.
- Do nới lỏng tỷ giá hối đoái có thể dẫn đến đồng tiền Việt Nam (VNĐ) bị đánh giá
quá cao.
Biện pháp cả gói về chống lạm phát của Việt Nam từ quý II năm 2008
Chính Phủ đã ban hành các biện pháp cả gói về chống lạm phát của Việt Nam từ quý
II năm 2008 là:

Thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ.
- Ngân hàng phát hành trái phiếu kho bạc trong năm 2008: 20.300 tỷ VNĐ.
- Thay đổi lãi suất huy động tiền gửi để thu hút tiền trong lưu thông.
- Kiểm soát chặt chẽ, nâng cao hiệu quả chi tiêu công.
- Tập trung sức phát triển sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ bảo đảm cân
đối cung cầu về hàng hóa.
- Đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát chặt chẽ nhập khẩu và giảm nhập siêu.
- Triệt để thực hành tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng.
- Tăng cường các biện pháp hỗ trợ ổn định cuộc sống và sản xuất của nhân dân, mở
rộng việc thực hiện các chính sách về an sinh xã hội.
- Đẩy mạnh thao tác thông tin và tuyên truyền
(Theo nghị quyết 10/2008/NQCT-17/04/08 Nghị quyết về các biện pháp kiềm chế lạm
phát, ổn định kinh tế vĩ mô bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng bền vững)
2.5 Giai đoạn 2009 – nay
Tình hình kinh tế
- Tổng cục Thống kê đã công bố CPI cả nước nước năm 2009 tăng 6,88%. Đây là con
số khả quan khi Chính phủ đặt mục tiêu kiềm chế lạm phát năm 2009 dưới 7%.
- Nếu cuối năm 2008, mục tiêu giữ lạm phát dưới 15% đã là lý tưởng cho năm 2009 sau
một năm lạm phát (CPI) xấp xỉ tới 20% thì đến giữa năm chúng ta lại hoàn toàn yên
tâm là CPI sẽ dưới 7% và thực tế con số đó là 6,52% so với tháng 12/2008 và bình
quân cả năm chỉ tăng 6,88% so với năm trước.
Với tốc độ tăng trưởng kinh tế 5,2% và thất nghiệp không tới mức nguy hiểm như dự
đoán những tháng đầu năm trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu tác động tiêu

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
16

Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

-

-

-

cực tới nền kinh tế nước ta, đặc biệt hoạt động xuất khẩu và thu hút vốn đầu tư nước
ngoài.
Tuy nhiên đến năm 2010 trong Báo cáo do Ngân hàng Thế giới (WB) đưa ra vào ngày
7/12/2010 tại Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ (CG-2010), WB nhận định lạm
phát cả năm 2010 ở mức 10,5% - cao hơn nhiều so với mục tiêu 8% mà Quốc hội đề
ra trước đó. Báo cáo do Ngân hàng Thế giới nhận định tỷ lệ lạm phát của Việt Nam
đột ngột dâng cao hơn dự kiến trong tháng 10 và 11. Cụ thể, đến cuối tháng 11, tỷ lệ
lạm phát 11 tháng đứng ở mức gần 9,6%. Lạm phát giá lương thực hàng năm lên đến
14,8%, cao nhất kể từ tháng 4/2009. Trước thực tế lạm phát tại Việt Nam thường gia
tăng trong giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 2 năm sau, Ngân hàng Thế giới đưa ra dự
báo lạm phát cho cả năm 2010 sẽ ở mức 10,5%.
Trong khi đó thực tế, theo tin từ Tổng cục thống kê, chỉ số tiêu dùng (CPI) tháng
12/2010 của cả nước tăng 1,98%, qua đó đẩy mức lạm phát năm của cả nước 2010
lên 11,75% so với năm 2009. Con số này vượt gần 5% so với chỉ tiêu được Quốc hội
đề ra hồi đầu năm (khoảng 8%).
Trong khi đó, nếu tính bình quân theo từng tháng (cách tính mới của Tổng cục thống
kê), chỉ số lạm phát năm 2010 tăng 9,19% so với năm 2009.
Trong tháng 12, CPI nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,31% trong đó nhóm
lương thực tăng 4,67%, thực phẩm tăng 3,28% so với tháng 11. Ngành bưu chính viễn
thông giảm nhẹ 0,02% so với tháng trước. Tính chung CPI năm 2010, CPI giáo dục
tăng mạnh nhất gần 20%. Tiếp đó là hàng ăn (16,18%), nhà ở - vật liệu xây dựng
(15,74%). Các ngành Giao thông, hàng hóa & dịch vụ khác, thực phẩm đều có mức

tăng trên 10%. Bưu chính viễn thông là nhóm duy nhất giảm giá với mức giảm gần
6% trong năm 2010. Trong năm 2010, chỉ số giá vàng tăng 36,72%, chỉ giá USD tăng
7,63%. Về CPI của các vùng miền, đáng chú ý là chỉ số CPI khu vực nông thôn tháng
12 tăng 2,04%; cao hơn 1,87% của khu vực thành thị.

Diễn biến giá tiêu dùng trong năm 2010 (số liệu từ Tổng cục Thống
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
17


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

kê). Ảnh: VNE
Nguyên nhân lạm phát giai đoạn này
- Về nguyên nhân, WB cho rằng, giá hàng hóa và sản phẩm công nghiệp tăng vẫn là những
nguyên nhân chính gây ra tình trạng lạm phát tăng cao trong những năm gần đây. Tỉ trọng
thương mại so với GDP lên đến gần 150% và VNĐ đang mất giá cùng với sự tăng giá hàng
hóa trên thế giới chắc chắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới mặt bằng giá trong nước. Ngoài ra, các
cú sốc nguồn cung như lụt lội nghiêm trọng tại các tỉnh miền Trung cũng góp phần gây ra lạm
phát.
- Theo WB, khác với câu chuyện lạm phát năm 2007, 2008, tình hình lạm phát gia tăng gần đây
không đi đôi với sự tăng giá của mọi loại hình tài sản. Tính đến tháng 11, chỉ số VN Index đã
giảm 8,8% kể từ đầu năm khiến chứng khoán Việt Nam trở thành một trong những thị trường
ảm đạm nhất khu vực. Giá bất động sản năm nay cũng tăng không đáng kể.
- Nhìn nhận từ góc độ lịch sử, Việt Nam luôn có tỷ lệ lạm phát cao hơn các nước láng giềng. Ví
dụ, lạm phát trung bình ở Việt Nam trong 10 năm vừa rồi là khoảng 8,8%, so với con số 2,7%
của Thái Lan và 5,1% của Philippines.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
18


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

Phần III: Những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn
định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội:
3. Những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo
đảm an sinh xã hội:
3.1 Giải pháp ngắn hạn:
Thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số
02/NQ-CP ngày 09 tháng 01 năm 2011 về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành
thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm
2011. Tuy nhiên, tình hình kinh tế thế giới hiện đang diễn biến phức tạp, lạm phát
tăng, giá dầu thô, giá nguyên vật liệu cơ bản đầu vào của sản xuất, giá lương thực,
thực phẩm trên thị trường thế giới tiếp tục xu hướng tăng cao. Trong nước, thiên tai,
thời tiết tác động bất lợi đến sản xuất và đời sống; một số mặt hàng là đầu vào quan
trọng của sản xuất như điện, xăng dầu vẫn chưa thực hiện đầy đủ theo cơ chế giá thị
trường buộc phải điều chỉnh tăng; mặt khác, chúng ta phải nới lỏng chính sách tiền tệ,
tài khoá để ngăn chặn suy giảm, duy trì tăng trưởng kinh tế trong thời gian qua. Tình
hình trên đây đã làm giá cả tăng cao, tăng nguy cơ mất ổn định kinh tế vĩ mô của nước
ta. Vì vậy, tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội
là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách hiện nay.
Ngày 24 tháng 02 năm 2011, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về
những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm
an sinh xã hội. Theo đó Chính phủ yêu cầu các ngành, các địa phương, tập đoàn kinh
tế, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nước triển khai ngay kế hoạch hành động thực

hiện đồng bộ 6 nhóm giải pháp: (1) Thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng;
(2) Thực hiện chính sách tài khóa thắt chặt, cắt giảm đầu tư công, giảm bội chi ngân
sách nhà nước; (3) Thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế
nhập siêu, sử dụng tiết kiệm năng lượng; (4) Điều chỉnh giá điện, xăng dầu gắn với hỗ
trợ hộ nghèo; (5) Tăng cường bảo đảm an sinh xã hội; (6) Đẩy mạnh công tác thông
tin, tuyên truyền.
3.1.1 Nhóm giải pháp về chính sách tiền tệ:
- Thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, chặt chẽ và thận trọng; điều hành và
kiểm soát để bảo đảm tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2011 dưới 20%, tổng phương
tiện thanh toán khoảng 15 - 16%. Theo đó, các ngân hàng thương mại điều chỉnh lại
kế hoạch kinh doanh về tăng trưởng tín dụng và tài sản có, trên cơ sở đảm bảo đúng
các quy định về tỷ lệ an toàn và tăng trưởng tín dụng dưới 20% của Ngân hàng Nhà
nước. Thực hiện giảm tốc độ và tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản xuất so với
năm 2010, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán; đến ngày 30 tháng 6 năm
2011, tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản xuất so với tổng dư nợ tối đa là 22% và
đến 31 tháng 12 năm 2011, tỷ trọng này tối đa là 16%. Trường hợp tổ chức tín dụng
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
19


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

chưa thực hiện được tỷ trọng này theo lộ trình, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam áp
dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc gấp hai lần so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc chung đối với tổ
chức tín dụng và biện pháp hạn chế phạm vi hoạt động kinh doanh trong 06 tháng cuối
năm 2011 và năm 2012.
Bên cạnh đó, cần tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh
doanh, nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và

vừa.
- Kiểm soát lãi suất ở mức hợp lý theo hướng chủ động, nâng cao giá trị và mức
hấp dẫn của VND so với ngoại tệ, đồng thời kiểm soát được việc chuyển dịch tín dụng
VND sang ngoại tệ thông qua việc ban hành các thông tư về lãi suất cơ bản, thông tư
về lãi suất trong trường hợp thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng có diễn biến bất
thường, thông tư về thu phí cho vay, thông tư về áp dụng lãi suất không kỳ hạn trong
trường hợp người gửi tiền rút trước hạn.
- Điều hành tỷ giá và thị trường ngoại hối linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị
trường. Tăng cường quản lý ngoại hối, thực hiện các biện pháp cần thiết để các tổ
chức, cá nhân trước hết là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước bán ngoại tệ
cho ngân hàng khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý, bảo đảm thanh
khoản ngoại tệ, bình ổn tỷ giá, đáp ứng yêu cầu ổn định, phát triển sản xuất kinh
doanh và tăng dự trữ ngoại hối.
Cụ thể là điều hành linh hoạt tỷ giá phù hợp với cung - cầu ngoại tệ, đáp ứng
nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu, ban hành các cơ chế, chính
sách đồng bộ nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và
của ngân hàng thương mại, góp phần kiểm soát lạm phát và hạn chế nhập siêu, ổn định
kinh tế vĩ mô và duy trì tăng trưởng kinh tế; cho phép sử dụng một số công cụ phái
sinh nhằm góp phần điều hành tỷ giá linh hoạt, hỗ trợ cho thực thi chính sách tiền tệ
chủ động, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và ngân hàng chủ động cân đối và phòng
ngừa rủi ro ngoại tệ.
Sửa đổi cơ chế cho vay ngoại tệ để kiểm soát tốc độ cho vay ngoại tệ khoảng
20% trên nguyên tắc chỉ phục vụ cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh thiết yếu của
nền kinh tế và có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.
- Kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng, thực hiện quản lý hoạt động
kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc
kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn
lậu vàng qua biên giới.
- Phát hành trái phiếu Chính phủ trong nước và quốc tế, điều hành thị trường
vốn nhằm đảm bảo sự thống nhất, nhịp nhàng giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài

khóa theo hướng kiểm soát lạm phát, bình ổn kinh tế vĩ mô.
- Qui định về việc vay nợ nước ngoài của các tổ chức kinh tế theo hình thức tự
vay, tự trả nhằm kiểm soát một cách hợp lý hình thức vay nợ này theo hướng góp phần
đảm bảo thanh khoản ngoại tệ của nền kinh tế, phục vụ cho các hoạt động sản xuất
kinh doanh, đầu tư thiết yếu của nền kinh tế, giảm nghĩa vụ và áp lực trả nợ nước
ngoài của nền kinh tế.
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
20


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

- Giảm tình trạng đô la hóa theo hướng trên lãnh thổ Việt Nam phương tiện
thanh toán duy nhất là đồng Việt Nam, chuyển dần quan hệ huy động - cho vay bằng
ngoại tệ trong nước của các tổ chức tín dụng sang quan hệ mua - bán ngoại tệ.
3.1.2 Nhóm giải pháp về chính sách tài khóa:
- Phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước 7-8% so với dự toán ngân sách năm
2011 đã được Quốc hội thông qua. Tăng cường kiểm tra, giám sát trong quản lý thu
thuế, chống thất thu thuế; tập trung xử lý các khoản nợ đọng thuế; triển khai các biện
pháp cưỡng chế nợ thuế để thu hồi nợ đọng và hạn chế phát sinh số nợ thuế mới.
- Chủ động sắp xếp lại các nhiệm vụ chi để tiết kiệm thêm 10% chi thường
xuyên của 9 tháng còn lại trong dự toán năm 2011 (không bao gồm chi tiền lương và
các khoản có tính chất lương, chi chế độ chính sách cho con người và tiết kiệm 10%
chi thường xuyên để tạo nguồn cải cách tiền lương theo kế hoạch đầu năm). Tạm dừng
trang bị mới xe ô-tô, điều hòa nhiệt độ, thiết bị văn phòng; giảm tối đa chi phí điện,
nước, điện thoại, văn phòng phẩm, xăng dầu,...; không bố trí kinh phí cho các việc
chưa thật sự cấp bách, tiết giảm tối đa chi phí hội nghị, hội thảo, tổng kết, sơ kết, đi
công tác trong và ngoài nước. Không bổ sung ngân sách ngoài dự toán, trừ các trường

hợp thực hiện theo chính sách, chế độ, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch
bệnh do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
Từ đó, giảm bội chi ngân sách nhà nước năm 2011 xuống dưới 5% GDP.
- Giám sát chặt chẽ việc vay, trả nợ nước ngoài của các doanh nghiệp, nhất là
vay ngắn hạn. Thực hiện rà soát nợ Chính phủ, nợ quốc gia, hạn chế nợ dự phòng,
không mở rộng đối tượng phạm vi bảo lãnh của Chính phủ. Bảo đảm dư nợ Chính
phủ, dư nợ công, dư nợ nước ngoài trong giới hạn an toàn tài chính quốc gia.
- Không ứng trước vốn ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ năm 2012 cho
các dự án, trừ các dự án phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai cấp bách.
- Không kéo dài thời gian thực hiện các khoản vốn đầu tư từ ngân sách nhà
nước, trái phiếu Chính phủ kế hoạch năm 2011, thu hồi về ngân sách Trung ương các
khoản này để bổ sung vốn cho các công trình, dự án hoàn thành trong năm 2011.
- Thực hiện kiểm tra, rà soát toàn bộ các công trình, dự án đầu tư từ nguồn vốn
ngân sách nhà nước và trái phiếu Chính phủ đã được bố trí vốn năm 2011, xác định cụ
thể các công trình, dự án cần ngừng, đình hoãn, giãn tiến độ thực hiện trong năm
2011, thu hồi hoặc điều chuyển các khoản đã bố trí nhưng chưa cấp bách, không đúng
mục tiêu. Chưa khởi công các công trình, dự án mới sử dụng vốn ngân sách nhà nước
và trái phiếu Chính phủ, trừ các dự án phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai cấp
bách và các dự án trọng điểm quốc gia và các dự án được đầu tư từ nguồn vốn hỗ trợ
phát triển chính thức. Rà soát, cắt giảm, sắp xếp lại để điều chuyển vốn đầu tư từ ngân
sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ năm 2011 trong phạm vi quản lý để tập trung vốn
đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án quan trọng, cấp bách, hoàn thành trong năm
2011.
- Kiểm tra, rà soát lại đầu tư của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước,
doanh nghiệp Nhà nước, xử lý loại bỏ các dự án đầu tư kém hiệu quả, đầu tư dàn trải,
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
21

Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

kể cả các dự án đầu tư ra nước ngoài. Các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước rà
soát, cắt giảm, sắp xếp lại các dự án đầu tư, tập trung vào lĩnh vực sản xuất, kinh
doanh chính.
- Ngân hàng Phát triển Việt Nam giảm tối thiểu 10% kế hoạch tín dụng đầu tư
từ nguồn vốn tín dụng nhà nước.
3.1.3 Thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu, sử
dụng tiết kiệm năng lượng:
- Quy định về điều tiết cân đối cung - cầu đối với từng mặt hàng thiết yếu, bảo
đảm kết hợp hợp lý, gắn sản xuất trong nước với điều hành xuất nhập khẩu; bảo đảm
xuất khẩu gạo hiệu quả, ổn định giá lương thực trong nước, điều hành dự trữ quốc gia
để bảo đảm an ninh lương thực; theo dõi sát diễn biến thị trường trong nước và quốc tế
để kịp thời có biện pháp điều tiết, bình ổn thị trường, nhất là các mặt hàng thiết yếu.
Chủ động có biện pháp chống đầu cơ, nâng giá.
Thực hiện các biện pháp hỗ trợ, khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp,
nông thôn, tăng xuất khẩu, tạo việc làm, thu nhập cho người lao động, bảo đảm an
ninh lương thực. Sản xuất, dự trữ, lưu thông, phân phối hàng hóa thông suốt, trước hết
là các hàng hóa thiết yếu như lương thực, thực phẩm, xăng dầu,...; tăng cường quản lý
giá, bình ổn giá trên địa bàn.
Các tập đoàn kinh tế, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước tiếp tục đẩy mạnh cổ
phần hoá, tái cơ cấu, kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất, đổi mới quản trị doanh
nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, bảo đảm giá sản phẩm hàng hoá,
dịch vụ ở mức hợp lý; tập trung vốn cho ngành nghề sản xuất kinh doanh chính.
- Xây dựng kế hoạch điều hành xuất, nhập khẩu, phấn đấu bảo đảm nhập siêu
không quá 16% tổng kim ngạch xuất khẩu. Xây dựng quy trình, nguyên tắc kiểm soát
nhập khẩu hàng hóa, vật tư, thiết bị của các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách
nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn do Chính phủ bảo lãnh, vốn đầu tư của doanh
nghiệp Nhà nước.

Xem xét, miễn, giảm thuế, gia hạn thời gian nộp thuế nguyên liệu đầu vào nhập
khẩu phục vụ sản xuất xuất khẩu đối với những ngành hàng trong nước còn thiếu
nguyên liệu như dệt may, da giầy, thuỷ sản, hạt điều, gỗ, dược phẩm,…; áp dụng thuế
suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt theo cam kết tại các thoả thuận thương mại tự do,
các chính sách ưu đãi về thuế tại các khu phi thuế quan theo đúng quy định. Giảm thuế
đối với các mặt hàng là nguyên liệu đầu vào của sản xuất mà trong nước chưa sản xuất
được; tăng thuế xuất khẩu lên mức phù hợp đối với các mặt hàng không khuyến khích
xuất khẩu, tài nguyên, nguyên liệu thô.
Bảo đảm ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa thiết yếu mà sản xuất trong nước chưa
đáp ứng, hạn chế cho vay nhập khẩu hàng hóa thuộc diện không khuyến khích nhập
khẩu theo danh mục quy định.
- Huy động tối đa công suất các nhà máy điện để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện
trong mùa khô, ưu tiên bảo đảm điện cho sản xuất; sử dụng điện tiết kiệm, phân bổ
hợp lý để bảo đảm đáp ứng cho các nhu cầu thiết yếu của sản xuất và đời sống;
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
22


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

khuyến khích, khuyến cáo các doanh nghiệp, nhân dân sử dụng tiết kiệm năng lượng
(điện, xăng dầu), sử dụng các công nghệ cao, công nghệ xanh, sạch, công nghệ tiết
kiệm điện.
3.1.4 Điều chỉnh giá điện, xăng dầu gắn với hỗ trợ hộ nghèo
- Tiếp tục thực hiện lộ trình điều hành giá xăng dầu, điện theo cơ chế thị trường,
bảo đảm giá trong nước bám sát giá xăng dầu thế giới.
- Nhà nước có chính sách hỗ trợ hộ nghèo sau khi điều chỉnh giá điện.
3.1.5 Tăng cường bảo đảm an sinh xã hội

- Thực hiện đồng bộ các chính sách an sinh xã hội theo các chương trình, dự án,
kế hoạch đã được phê duyệt, đẩy mạnh thực hiện các giải pháp bảo đảm an sinh xã
hội.
- Hỗ trợ giảm nghèo tại các địa phương, nhất là tại các xã, thôn, bản đặc biệt
khó khăn; hỗ trợ các hộ nghèo, địa phương nghèo xuất khẩu lao động; cho vay học
sinh, sinh viên,....
- Thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng các quy định hỗ trợ đối tượng
chính sách, người có công, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (già yếu cô đơn,
không nơi nương tựa,...).
3.1.6 Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền
- Bám sát và thông tin, tuyên truyền đầy đủ, kịp thời, nhất là các nội dung thuộc
lĩnh vực tài chính, tiền tệ, giá cả, các chính sách an sinh xã hội, chính sách hỗ trợ hộ
nghèo trực tiếp chịu tác động của việc thực hiện điều chỉnh giá điện để nhân dân hiểu,
đồng thuận.
- Có biện pháp xử lý nghiêm, kịp thời theo thẩm quyền các hành vi đưa tin sai
sự thật, không đúng định hướng của Đảng và Nhà nước về việc thực hiện chủ trương
kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.
3.2 Giải pháp dài hạn:
- Xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đúng đắn, điều
chỉnh cơ cấu hợp lý.
- Kiểm soát chi tiêu công một cách hiệu quả, cải cách thủ tục hành chính, chống
tham nhũng thường xuyên và tích cực.
- Chính sách tiền tệ theo hướng hỗ trợ vốn cho tăng trưởng trên cơ sở kiểm soát
tín dụng lành mạnh, điều hành tỷ giá linh hoạt theo hướng mở rộng biên độ và theo tín
hiệu thị trường, tiến tới hạn chế tối đa tình trạng đô la hóa tại Việt Nam, sử dụng có
hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ theo tín hiệu thị trường trong nước và quốc tế
bằng các phương tiện như dự trữ bắt buộc, công cụ tái chiết khấu, nghiệp vụ thị trường
mở,…
- Kiểm soát nhập siêu, đầu tư cho các lĩnh vực sản xuất có chất lượng hàng thay
thế hàng nhập khẩu: nhà máy lọc dầu, xi măng, phôi thép, phân bón, chất dẻo, thức ăn

gia súc, vải, giấy,…; hỗ trợ xuất khẩu thông qua nhiều giải pháp đồng bộ chứ không
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
23


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

phải duy nhất như chính sách tỷ giá, cải tiến kỹ thuật tăng năng suất lao động, nâng
cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước, đảm bảo an ninh lương
thực, khuyến khích và hỗ trợ tích cực cho việc phát triển nông nghiệp - nông thôn,
phòng trừ dịch họa và thiên tai, tăng cường công tác dự báo để có chính sách kịp thời,
tăng dự trữ ngoại hối quốc gia.

Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
24


Đề tài nghiên cứu: Phân tích thực trạng và giải pháp kiểm soát và kiềm chế lạm phát ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sách
- PGS.TS Sử Đình Thành, PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng, Nhập môn Tài chính tiền
tệ, Nhà xuất bản ĐHQGTPHCM, năm 2006.
2. Văn bản pháp luật
- Nghị quyết số 13/NQ-CP của Chính Phủ, ngày 04 tháng 3 năm 2011 về Phiên họp Chính

phủ thường kỳ tháng 02 năm 2011;
- Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ, ngày 24 tháng 02 năm 2011 Về những giải pháp chủ yếu
tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội
- Chỉ thị số 01/CT-NHNN của Ngân hàng nhà nước Việt Nam, ngày 01 tháng 3 năm 2011

V/v thực hiện giải pháp tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định
kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội.

3. Website:
- />- />
Nhóm 4 – Lớp Ngày 1 – Cao học K20

GVHD: PGS.TS Vũ Thị Minh Hằng
25