tội giết người trong trong luật hình sự việt nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
(Niên Khóa 2006 - 2010)
TÊN ĐỀ TÀI

TỘI GIẾT NGƯỜI TRONG TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

TS. PHẠM VĂN BEO

TRẦN VĂN QUỐC

BỘ MÔN TƯ PHÁP

MSSV: 5062279
Lớp: Tư pháp 1- K32

Cần Thơ, tháng 10- 2009


Tội giết người trong luật hình sự Việt Nam

LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng từ 1986 đến nay, qua hơn 20 năm
thực hiện công cuộc đổi mới đất nước. Chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to

lớn và quan trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Cùng với sự tăng
trưởng không ngừng về kinh tế, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã
hội. Đời sống nhân dân không những ổn định mà ngày một nâng cao do sự tác
động tích cực của công cuộc đổi mới cơ chế quản lí kinh tế và chính sách mở
cửa hội nhập quốc tế trong xu thế toàn cầu hóa. Bên cạnh những thành tựu đạt
được, nền kinh tế thị trường cũng có những mặt trái của nó, có ảnh hưởng tiêu
cực làm nảy sinh nhiều vấn đề trong đó có các vấn đề về dân số, việc làm, tệ
nạn xã hội, tình hình tội phạm nói chung và tội giết người trong trạng thái tinh
thần bị kích động mạnh nói riêng.
Có thể nói rằng, trong những năm gần đây tình trạng giết người nói
chung và tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh nói riêng
đang diễn ra trầm trọng, trong đó có nhiều vụ giết người chỉ vì mâu thuẫn nhỏ,
những tranh chấp không đáng kể đã làm cho người thực hiện hành vi phạm tội
trong lúc thiếu bình tĩnh, không còn khả năng tự chủ.., hành vi giết người này
chủ yếu xảy ra trong mối quan hệ gia đình, bạn bè, hàng xóm, vợ chồng vì
ghen tuông tình ái. Tội phạm giết người này diễn ra với tính chất nhất thời,
không thấy được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, xem thường tính
mạng của người khác chỉ vì thù tức bộc phát mà gây nên đau thương tang tóc
cho gia đình nạn nhân không những thế còn gây mất trật tự trị an ở địa phương,
gây tâm lý hoang mang, lo lắng trong quần chúng nhân dân.
Trước tình hình, diễn biến tội phạm xảy ra khá phức tạp như hiện nay thì
việc nghiên cứu về tội phạm nói chung và tội giết người trong trạng thái tinh
thần bị kích động mạnh nói riêng đang là một vấn đề hết sức cấp bách nhằm
tìm ra những nguyên nhân, điều kiện thực hiện hành vi phạm tội, đưa ra những
giải pháp có cơ sở lý luận và thực tiễn, góp phần vào việc nâng cao hiệu quả
công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và tội giết người trong

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

1

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong luật hình sự Việt Nam

trạng thái tinh thần bị kích động mạnh nói riêng và tiến tới hạn chế đẩy lùi tội
phạm trong thời gian tới.
2. Nội dung và phạm vi nghiên cứu.
Trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của
con người thì tội xâm phạm tính mạng là hành vi nguy hiểm nhất trong xã hội
vì hành vi này đã cướp đi mạng sống của người khác – một quyền thiêng liêng
và cao quí nhất của con người. Tuy nhiên, trong nội dung nghiên cứu của đề tài
này chỉ xoay quanh vấn đề về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích
động mạnh là trường hợp đặc biệt của tội giết người, để tìm ra những vấn đề
cốt lỗi, trọng tâm của tội phạm này để có biện pháp đấu tranh phòng ngừa tội
phạm có hiệu quả.
3. Mục đích nghiên cứu.
Làm rõ tình hình tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động
mạnh, tìm ra nguyên nhân và điều kiện, phân tích, đánh giá những yếu tố cấu
thành nên tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh để từ đó
đề ra những biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh
phòng, chống tội phạm.
4. Phương pháp nghiên cứu.
Luận văn được xây dựng trên cơ sở vận dụng những kiến thức chuyên
ngành, thu thập và tổng hợp tài liệu có liên quan đến tội giết người trong trạng
thái tinh thần bị kích động mạnh, kết hợp với việc xem xét các vụ án trên thực
tế để chứng minh và làm rõ vấn đề cần nghiên cứu. Mặt khác, người viết cũng
đã sử dụng những phương pháp nghiên cứu như:
- Phương pháp thu thập tài liệu

-

Phương pháp so sánh

-

Phương pháp phân tích và tổng hợp

5. Cơ cấu.
Luận văn được cấu tạo thành 3 chương:
Chương I: Vấn đề lý luận về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị
kích động mạnh.
Chương II: Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
trong luật hình sự Việt Nam hiện hành..

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

2

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong luật hình sự Việt Nam

Chương III: Thực trạng và giải pháp về tội giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh.
Em xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến quý thầy, cô khoa Luật đã truyền
đạt kiến thức cho em trong thời gian ngồi trên giảng đường đại học để em có
thể tiếp thu những kiến thức quý giá đó để hoàn thành bài viết này. Đặc biệt,
em xin chân thành cám ơn TS. Phạm Văn Beo đã tận tình hướng dẫn, tạo điều

kiện, quan tâm, giúp đỡ để em hoàn thành tốt luận văn. Mặc dù trong quá trình
nghiên cứu đã có sự cố gắng, nổ lực của bản thân cùng sự hướng dẫn nhiệt tình
của giáo viên nhưng do hạn chế nhất định về thời gian, nguồn tài liệu tham
khảo nên không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận được ý
kiến đóng góp của quý thầy, cô để bài viết của em được tốt hơn.
Em xin chân thành cám ơn!.

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

3

SVTH: Trần Văn Quốc


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................


Tội giết người trong luật hình sự Việt Nam.

MỤC LỤC

Trang
LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................................ 1
CHƯƠNG I:VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TỘI GIẾT NGƯỜI TRONG TRẠNG
THÁI TINH THẦN BỊ KÍCH ĐỘNG MẠNH
1.1 Một số khái niệm về tội giết người trong luật hình sự Việt Nam hiện hành. .... 4
1.1.1 Khái niệm theo từ điển Tiếng việt ............................................................. 4
1.1.2 Những khái niệm liên quan đến tội giết người .......................................... 4
1.2 Khái quát về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh ..... .4
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm về tội giết người trong trạng thái tinh
thần bị kích động mạnh. ................................................................. 4
1.2.1.1 Khái niệm .............................................................................. 4
1.2.1.2 Đặc điểm.. ............................................................................. 5
1.2.2. Nguyên nhân và điều kiện tạo nên tội giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh ........................................................... 8
1.2.3. Lịch sử hình thành tội giết người trong trạng thái tinh thần bị
kích động mạnh. ............................................................................... 12
1.2.3.1 Giai đoạn 1985 đến 1999 ....................................................... 12
1.2.3.2 Giai đoạn 1999 đến nay.......................................................... 13
1.2.4. Một số điểm mới về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị
kích động mạnh trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999............ 15
1.2.5. Tính chất nghiêm trọng và ý nghĩa của việc nghiên cứu của tội
giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. ............... 16
1.2.5.1 Tính chất nghiêm trọng ........................................................... 17
1.2.5.2 Ý nghĩa .................................................................................... 20
CHƯƠNG II:TỘI GIẾT NGƯỜI TRONG TRẠNG THÁI TINH THẦN BỊ
KÍCH ĐỘNG MẠNH TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM HIỆN HÀNH
2.1 Cấu thành tội phạm và dấu hiệu pháp lí của tội giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh ..................................................................................... 22
2.1.1 Cấu thành tội phạm............................................................................... 22
2.1.2 Dấu hiệu pháp lí................................................................................... 22

2.1.2.1 Khách thể. .................................................................................... 22
2.1.2.2 Khách quan .................................................................................. 23
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong luật hình sự Việt Nam.

2.1.2.3 Chủ quan ...................................................................................... 27
2.1.2.4 Chủ thể ......................................................................................... 27
2.2 Phân biệt tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh với
một số tội khác...................................................................................................... . .27
2.2.1 Với tội giết người .............................................................................. .27
2.2.2 Với trường hợp phạm tội bị kích đông về tinh thần do hành vi trái
pháp luật của nạn nhân hoặc của người khác .......................................................... 30
2.2.3 Với trường hợp giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính
đáng..... ................................................................................................... 30
2.2.4 Với trường hợp cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe
của người khác dẫn đến chết người ......................................................................... 33
2.2.5 Với trường hợp cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe
của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh ................................. 34
2.3 Trách nhiệm hình sự đối với tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích
động mạnh .............................................................................................................. 36
2.3.1 Tình tiết định tội.................................................................................. 36
2.3.2 Hình phạt ............................................................................................ 43
2.3.2.1 Nguyên tắc xử lí ........................................................................ 43
2.3.2.2 Khung cơ bản ............................................................................ 44
2.3.2.3 Tình tiết giảm nhẹ định tội........................................................ 46
CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VỀ TỘI GIẾT NGƯỜI

TRONG TRẠNG THÁI TINH THẦN BỊ KÍCH ĐỘNG MẠNH
3.1. Thực tiễn về hành vi giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
3.1.1 Thực tiễn trên cả nước....................................................................... 53
3.1.2. Thực tiễn ở Cần Thơ........................................................................... 59
3.2. Những bất cập và các giải pháp phòng chống tội giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh............................................................................ 60
3.2.1 Những bất cập ..................................................................................... 60
3.2.1.1 Trong việc xác định tội danh ...................................................... 61
3.2.1.1.1 Về vấn đề xác định trạng thái tinh thần của người phạm
tội............................................................................................... 61
3.2.1.1.2 Về vấn đề lỗi của người bị hại liên quan đến việc xác
định tội danh. ..................................................................................... 62
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong luật hình sự Việt Nam.

3.2.1.2 Trong lĩnh vực pháp luật ........................................................... 68
3.2.1.2.1 Hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện.......................... 68
3.2.1.2.2 Vi phạm trong việc áp dụng pháp luật hình sự. ........ 69
3.2.1.2.3 Trình độ pháp luật, trình độ chuyên môn nghiệp vụ
của công tác bảo vệ pháp luật chưa ngang tầm nhiệm vụ ................. 73
3.2.2 Giải pháp. ....................................................................................... 73
3.2.2.1 Trong việc xác định tội danh. ..................................................... 73
3.2.2.1.1 Giải pháp để xác định trạng thái tinh thần của người
phạm tội .... ........................................................................................ 73
3.2.2.1.2 Giải pháp về xác định lỗi của người bị hại liên quan
đến việc xác định tội danh. ................................................................ 74

3.2.2.2 Giải pháp trong lĩnh vực pháp luật. ............................................ 75
3.2.2.2.1 Hoàn thiện pháp luật hình sự..................................... 75
3.2.2.2.2 Trong việc áp dụng pháp luật hình sự. ...................... 77
3.2.2.2.3 Nâng cao trình độ và năng lực của cán bộ làm công
tác bảo vệ pháp luật. .......................................................................... 78
Kết luận. ...................................................................................................... 81
Danh mục tài liệu tham khảo

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

CHƯƠNG III
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VỀ TỘI GIẾT NGƯỜI TRONG
TRẠNG THÁI TINH THẦN BỊ KÍCH ĐỘNG MẠNH
3.1. Thực tiễn về hành vi giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động
mạnh
3.1.1. Thực trạng tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động
mạnh trên cả nước
Theo số liệu thống kê, từ năm 1986 đến năm 1995 cả nước xảy ra
10.514 vụ giết người. Trung bình mỗi năm có 1.051 vụ giết người. Tội giết
người chiếm 3,53 % (trong đó có tội giết người trong trạng thái tinh thần bị
kích động mạnh) so với những vụ án hình sự đã được khởi tố, trong tổng số
các tội giết người có 45,5 % vụ giết người do mâu thuẫn trong nội bộ
(thường đó là những mâu thuẫn xảy ra trong gia đình, giữa hàng xóm, giữa
bạn bè đồng nghiệp ….), những mâu thuẫn đó có thể là mâu thuẫn nhất thời
hoặc là mâu thuẫn kéo dài. Thủ phạm của các vụ giết người trong trạng thái

tinh thần bị kích động mạnh rất đa dạng, độ tuổi gây án dưới 18 tuổi chiếm
17,5 %, từ 18-30 tuổi chiếm 54,8 %, trên 30 tuổi chiếm 27,7 %19 .
Những năm gần đây, thực trạng tội giết người nói chung và tội giết
người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh nói riêng chẳng những
không giảm sút mà còn đang nguy cơ tăng lên. Hội thảo khoa học “Phòng
ngừa án mạng, gây thương tích do mâu thuẫn, thù tức” (Do Tổng cục Cảnh
sát và Báo thanh niên phối hợp tổ chức) đã diễn ra tại Tòa soạn Báo Thanh
Niên ngày 27/8/2004. Từ tham luận của nhiều chuyên gia đang công tác
trong ngành Tư pháp và các lĩnh vực có liên quan, hàng loạt các vấn đề
nóng bỏng đã được đặt ra xung quanh sự gia tăng rất nhanh của các vụ án
giết người, gây thương tích vì những nguyên nhân…vụn vặt. Tính trong
năm 2003, cả nước có 88,5 % tổng số vụ án giết người, cố ý gây thương
tích bắt nguồn từ những mâu thuẫn, thù tức; 6 tháng đầu năm 2004, ở các
tỉnh phía Nam từ Ninh Thuận trở vào xảy ra 217 vụ giết người, trong đó có
185 vụ bắt nguồn từ nguyên nhân mâu thuẫn, thù tức dẫn đến tinh thần bị
kích động mạnh20. Sự mâu thuẫn dẫn đến ẩu đả gây thương tích, gây án
mạng nhằm trả thù cá nhân đang có xu hướng tăng cả về số vụ, số người
chết và bị thương. Đây là thực trạng nhức nhối thông qua các số liệu thống
19

Xem Nguyễn Xuân Yêm – Tội phạm học hiện đại và phòng ngừa tội phạm – Nhà xuất bản công an
nhân dân.
20
Theo số liệu thống kê của Tổng cục cảnh sát.

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

53

SVTH: Trần Văn Quốc

Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

kê được công bố tại hội thảo. Trung tướng Nguyễn Việt Thành, người đứng
đầu lực lượng cảnh sát khu vực phía Nam phát biểu: “Đây là vấn đề lớn,
khá phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Nhiều cấp,
nhiều ngành, các tầng lớp nhân dân và dư luận xã hội đang rất quan tâm,
bức xúc trước tác hại của các loại tội phạm này”. Vì vậy, cần tăng cường
hơn nữa các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, đặc biệt là nguyên nhân dẫn
đến mâu thuẫn, thù tức rồi gây ra thương tích, giết người.
Chúng ta có thể dẫn chứng ra một vụ án xảy ra vào tháng 2 – 2005:
Chiều 7-2-2005, Nguyễn Thanh Hải trú tại phường Hàng Gai rủ các bạn
Trần Quốc Hùng, Cao Hoàng Tâm, Vũ Quang Tuấn và Trương Thị Tuyết
đến quán karaoke 60 Thợ Nhuộm, Hà Nội để hát. Sau khi hát được khoảng
15 phút thì Vũ Việt Cường, Nguyễn Xuân Tài và Nguyễn Đức Ngọc cũng
vào quán để hát (ngồi bàn sau). Cao Hoàng Tâm nhận ra Vũ Việt Cường là
người quen và giới thiệu với nhóm hát của mình. Vũ Việt Cường gọi một
chai rượu ra mời nhóm của Cao Hoàng Tâm cùng uống và đến bàn nói
chuyện với Cao Hoàng Tâm. Nguyễn Thanh Hải tỏ vẻ không bằng lòng nên
nói với Cao Hoàng Tâm: Em ngồi hát với bọn anh thì đừng chuyện trò với
bọn nó như thế! Tâm thanh minh: Cường là bạn của em mà! Và tiếp tục
ngồi nói chuyện với Cường. Thấy vậy, Hải nói gay gắt với Cường: Mày đi
về bàn mày đi! Vũ Việt Cường đáp lại: Không giao lưu được thì thôi! Và
đứng lên hát trước màn hình.
Quá bực dọc vì yêu cầu của mình không được chấp nhận, Nguyễn
Thanh Hải hất mạnh bàn rượu và nói: Mày thích gì? Rồi cầm chai bia ở trên
bàn ném Vũ Việt Cường. Cường tránh được và xông vào đánh Hải. Trong
lúc xô xát, Nguyễn Thanh Hải đã dùng cốc bia ném vào mặt Cường làm
Cường ngã xuống sàn nhà, chảy máu đầu. Thấy vậy, mọi người lao vào can

ngăn. Nguyễn Xuân Tài kéo Vũ Việt Cường và Nguyễn Đức Ngọc ra khỏi
quán để nhân viên quán đóng cửa lại.
Ở bên ngoài, Vũ Việt Cường và Nguyễn Đức Ngọc đã dùng chân đạp
vào cửa quán để xông vào bên trong. Cường còn đấm mạnh vào cửa kính
của quán làm kính vỡ. Do bị chảy máu đầu, Nguyễn Đức Ngọc đưa Vũ Việt
Cường tới một trung tâm y tế cấp cứu, còn Nguyễn Xuân Tài đi xe máy về
nhà. Băng bó vết thương xong, Vũ Việt Cường phát hiện bị mất điện thoại
di động nên mượn máy của Ngọc gọi điện cho anh ruột là Vũ Trường Giang
(SN 1972), trú tại phường Lê Đại Hành, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, thông

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

54

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

báo cho Giang biết vừa bị đánh ở quán karaoke 60 Thợ Nhuộm. Sau đó,
Ngọc đèo Cường quay lại quán karaoke để tìm điện thoại.
Tương tự, Nguyễn Thanh Hải gọi điện cho em ruột là Nguyễn Quốc
Hùng nói là đang bị đánh ở 60 Thợ Nhuộm và gọi đến. Hải còn gọi Vũ
Đình Chiến, Đoàn Nhật Thăng và Nguyễn Đức Trung đến. Một lúc sau, hai
bên gặp nhau và lại xảy ra xô xát. Quá trình xô xát diễn ra khá nhanh và
phức tạp. Vũ Trường Giang thấy em mình là Vũ Quốc Việt bị đánh chảy
máu đầu liền rút dao đâm một nhát vào ngực phải Nguyễn Quốc Hùng và
một nhát vào giữa ngực Vũ Đình Chiến rồi bỏ chạy. Vũ Đình Chiến chạy
được một đoạn thì gục ngã, được mọi người đưa vào Bệnh viện Việt Đức
cấp cứu nhưng đã chết.

Sau khi gây án, Vũ Trường Gian bỏ trốn đến ngày 2-8-2007 thì đến cơ
quan điều tra đầu thú và khai nhận hành vi phạm tội của mình. Về con dao
gây án, Giang khai: gây án xong, trên đường bỏ chạy đã bị rơi mất nên cơ
quan điều tra không thu giữ được. Giang khai cũng bị thương tích nhưng từ
chối giám định và không đề nghị xử lý theo pháp luật người đã gây thương
tích cho mình.
Đối với Nguyễn Thanh Hải, Nguyễn Quốc Hùng, Đoàn Nhật Thăng,
Nguyễn Đức Ngọc có dấu hiệu của tội gây rối trật tự công cộng nhưng xét
thấy hành vi phạm tội có mức độ, bản thân Hùng và Thăng còn bị gây
thương tích, hành vi của các đối tượng này không còn gây nguy hiểm cho
xã hội nên cơ quan điều tra áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
Với tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh theo
điều 95 Bộ luật hình sự với nhiều tình tiết giảm nhẹ như: Bị hại có một
phần lỗi, bị cáo có trách nhiệm bồi thường cho gia đình bị hại, khai báo
thành khẩn và bên bị hại có đơn xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, Vũ
Trường Giang bị tuyên phạt 30 tháng tù.21
Phạm tội trong giới trẻ hiện nay cũng là nổi lo không nhỏ trong xã hội.
Theo số liệu thống kê của Cục Cảnh Sát điều tra tội phạm hình sự (Bộ Công
An), chỉ riêng trong năm năm (2000 - 2005) thực hiện đề án 4 đấu tranh
phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em và phạm tội trong lứa tuổi vị thành
niên thuộc chương trình quốc gia phòng chống tội phạm, đã phát hiện
47.000 vụ phạm pháp hình sự do 64.500 em vị thành niên gây ra. Đối tượng
dưới 14 tuổi chiếm 13 %, từ 14 đến 16 tuổi chiếm 34,7 %, từ 16 đến 18 tuổi

21

Báo An ninh đời sống ngày 24/02/2008.

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

55

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

chiếm 52 % trong đó phạm tội giết người có 616 em chiếm 1.3 % 22. Từ
2005, tình hình tội giết người nói chung và tội giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh nói riêng ở lứa tuổi vị thành niên đang có dấu
hiệu ngày càng cao hơn cả về mức độ lẫn sự nghiêm trọng của các vụ án.
Mặt khác, theo báo cáo tổng kết của Viện Kiểm sát nhân dân Thành
phố Hồ Chí Minh năm 2008, người phạm tội dưới 18 tuổi chiếm tỷ lệ 9,7%
trong tổng số tội phạm. Nhưng tỷ lệ này lại khá cao ở những hành vi
nghiêm trọng như: cướp giật tài sản (17,2%), giết người (19,3%), cướp tài
sản (30,2%), hiếp dâm trẻ em (51%). Tính chất phạm tội của các đối tượng
trẻ tuổi cũng táo bạo, liều lĩnh hơn. Báo cáo tổng kết tình hình an ninh trật
tự năm 2008 tại kỳ họp thứ 14, khóa VII, Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ
Chí Minh cũng cho thấy, tình hình phạm pháp hình sự ở Thành phố ngày
càng đáng lo ngại khi độ tuổi của các đối tượng gây án ngày càng trẻ. Trên
70% tội phạm trong độ tuổi từ 30 trở xuống. Bốn tháng đầu năm 2009, các
phương tiện truyền thông liên tục đưa tin các vụ án mà sát thủ mới chỉ ở độ
tuổi từ 12 đến 16 tuổi 23. Nguyên nhân gây án chỉ bắt đầu bởi một vài mâu
thuẫn vặt hay chút bất đồng... lãng nhách.
Đơn cử, ngày 28.3, tại trường Trung học cơ sở Công lập Tân Bình
(Thành phố Hồ Chí Minh), trong lúc giải lao, Lê Công Hoàng (13 tuổi) học
sinh lớp 8 có mâu thuẫn và cự cãi với Phạm Quốc Minh (15 tuổi, học lớp
9). Trong lúc cự cãi, Minh đã có hành vi thách thức và dùng lời xúc phạm
Hoàng, do bị xúc phạm nên Hoàng đã bị kích động và sau đó Hoàng rút con
dao thủ sẵn, đâm vào Minh làm Minh chết ngay tại lớp học. Thấy bạn bị

đâm, Nguyễn Đăng Khương và Lê Huy Cường lao vào can ngăn thì cũng bị
Hoàng "tặng" mỗi người vài nhát dao. Đây là một bài học rất đau lòng trong
việc quản lí con em trong các gia đình và là nỗi đau lớn cho xã hội.
Một vụ án đau lòng khác vừa xảy ra đó là: Câu chuyện bắt đầu từ một
cuộc ẩu đả của Nguyễn Thị Tâm, học sinh lớp 10, của một ngôi trường ở Q.
Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, và nhóm bạn cùng lớp. Bốn nữ sinh
có xích mích với Tâm bao gồm Nguyễn Thị Tình, Lê Trần Yến, Phạm Ngọc
Hà, Nguyễn Xuân Toàn. Vụ việc đánh nhau được các thầy cô phát hiện và
can ngăn. Bị đánh, Tâm ức lắm. Chiều về, Tâm kể lại cho Nguyễn Thanh
Hương, chị ruột. Nghe xong, Hương cũng nổi nóng: "Nếu không giải quyết
chuyện này ngay, đến tối, có hai chị em ở nhà, thế nào chúng cũng kéo tới".
22
23

Theo số liệu thống kê của cục cảnh sát điều tra tội phạm hình sự.
Theo báo cáo tổng kết của Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

56

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

Những lời nói của Hương như thêm dầu vào ngọn lửa tức giận đang âm ỉ
trong lòng Tâm.Chưa hết bức xúc, Tâm sang nhà Trương Ngọc Thúy, một
người bạn, để trút cơn giận. Ở đây, Tâm gặp Ngô Thu Minh và Chu Thị
Tiến. Nỗi bức xúc vỡ òa, Tâm vừa khóc vừa kể cho bạn nghe việc bị đánh.

Thúy gắt lên: "Vậy mà chịu à? Sáng nay nó đánh mày thế nào giờ mày đánh
lại thế". Máu nữ anh hùng bốc lên, không thể để yên cho bạn mình bị đánh,
cả nhóm quyết đi lấy lại danh dự. Thấy sắp đến giờ tan trường buổi chiều,
Tâm và bạn bè kéo nhau đến trường. Dưới yên xe họ thủ sẵn một con dao
Thái Lan sắc nhọn. Cả nhóm ngồi uống nước ở phía đối diện cổng trường
đợi "kẻ thù" đi ra. Một lát sau, Hương cũng đến. Để tăng lực lượng, Hương
kéo thêm hai người bạn là Huyền và Sáng đến giúp một tay. Sáng đến,
mang theo một khúc cây dài hơn một mét. Ít phút sau khi tiếng chuông báo
giờ tan trường vang lên, cả nhóm thấy bóng của Tình, Yến, Hà và Toàn
bước ra. Tuy nhiên, ngay lập tức Tình phát hiện bị đón đường vội kéo bạn
bè vào trong trường. Đợi môt lúc, nhóm Tâm sốt ruột quá, xông luôn vào
trường, nhưng bị bảo vệ ngăn chặn và mời ra ngoài. Ở trong trường, Tình
trấn an bạn: "Để tao gọi anh tao tới, đừng sợ". Nhận được điện thoại của em
gái báo: "Anh đến đón em, có người phục đánh em", Nguyễn Đức Tú, anh
trai của Tình, không kịp mặc áo, vội đi ngay. Ra đến cổng, Tú ngẫm nghĩ
rồi quay vào nhà gọi Nguyễn Thị Thanh, vợ anh, đi theo cùng. Thanh gửi
hai con cho hàng xóm rồi đi theo chồng. "Chưa đủ, nếu chúng đông quá
mình sẽ thua", Tú bảo vợ gọi thêm em trai là Nguyễn Đức Tuyến đi cùng.
Cả ba đến và đứng ngay trước cổng trường, canh chừng. Trong lúc đó, hết
giờ, một thầy giáo vẫn thấy nhóm Tình không chịu về, liền đến hỏi thăm.
Sau khi nghe Tình trình bày vấn đề thầy đã ra khuyên bảo Tú chở em về, Tú
chờ Tình đi được một đoạn, chợt nhớ còn chiếc xe đạp, liền quay lại. Lúc
này, trời đổ mưa lớn. Nhóm của Tâm không có chỗ trú mưa, sốt ruột nên
chạy vào trường. Vừa lúc đó anh em Tú quay lại. Tú nhìn thấy Minh nhặt
khúc gỗ lên, tưởng đánh mình, nên quát: "Mày cầm lên tao đánh chết. Minh
sợ quá, bỏ cây gỗ xuống. Ngay lập tức Thanh xông vào nhóm của Tâm, túm
tóc Hương đánh. Tú xông đến nắm tóc Minh và giáng hai cú đấm liên tục
khiến cô bé loạng choạng. Chưa kịp định thần, Minh bị Tú đấm tiếp và đe
dọa: "Mày mà chạy là tao đưa lên công an". Thanh cũng xông đến chỗ
Minh, túm áo đánh liên tiếp. Minh sợ quá, bỏ chạy. Vợ chồng Tú tiếp tục

đuổi đánh. Minh bị đánh dồn về phía xe của Thúy, chợt nhớ đến con dao,
liền rút ra khỏi cốp. Thanh vẫn cầm gậy, miệng quát mắng, tiến đánh Minh.
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

57

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

Tức giận, Minh cầm dao đâm lại. Nhát đầu không trúng, Thanh vẫn xông
vào. Minh đâm tiếp nhát thứ hai. Nhát dao trúng ngay phần phía sau, gần
thắt lưng quần của Thanh. Thanh la lên, máu nhanh chóng thấm ướt áo cô
đang mặc. Minh sợ quá, vội vứt dao xuống, bỏ chạy. Thanh được đưa ngay
tới bệnh viện Gia Định cấp cứu. Thế nhưng, do vết thương quá nặng nên cô
đã không qua khỏi. Tối cùng ngày, Minh bị công an bắt giữ24. Một trong
những nguyên nhân dẫn đến các thiếu niên này lún sâu vào con đường
phạm pháp là do nhận thức còn hạn chế, thiếu sự giáo dục, quản lí của gia
đình. Do đó, gia đình là yếu tố quyết định cho quá trình hình thành nhân
cách của trẻ, xã hội chỉ góp phần uốn nắn cho các em nên người mà thôi.
Theo Báo cáo tổng kết công tác năm 2008 của ngành Tòa án nhân dân
thì trong năm 2008, tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp, chưa có
hướng giảm, số lượng các vụ án hình sự mà Tòa án phải thụ lí, giải quyết
tăng hơn so với cùng kỳ năm trước, trong đó có nhiều vụ án lớn. Trong năm
2008, các Tòa án đã giải quyết đươc 222.359 vụ án các loại trong tổng số
282.854 vụ án đã thụ lí. Trong các vụ án hình sự mà các Tòa án đã xét xử
thì một số tội phạm chiếm tỉ lệ cao và tăng hơn cùng kỳ năm trước, trong đó
có tội giết người nói chung và tội giết người trong trạng thái tinh thần bị
kích động mạnh nói riêng tăng 15 %25. Thủ đoạn thực hiện tội phạm rất đa

dạng, chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt trong đời sống cũng dẫn đến chết
người một cách đáng tiết như vụ án sau: Tại phiên toà, Vượng khai, cách
đây hơn 4 tháng, vào 16h30 chiều 2/6, có việc nên Vượng đến quán bia của
gia đình anh Nguyễn Văn Tiến ở Đông Sơn (Chương Mỹ) để tìm gặp anh
Nguyễn Văn Luyện, 33 tuổi cùng trú ở Đông Sơn đang ngồi uống bia ở đây.
Khi đến quán thì Vượng thấy anh Luyện đang ngồi nhậu cùng với Nguyễn
Gia Giáp, 24 tuổi, Nguyễn Duy Mạnh, 24 tuổi, đều ở Đông Phương Yên
(Chương Mỹ) và Đỗ Quang Ba, 25 tuổi, trú ở Phú Nghĩa (Chương Mỹ)
trong quán. Trong số này, có Giáp là em vợ của anh Luyện. Nhìn thấy
Vượng, anh Luyện mời vào bàn cùng ngồi nhậu cho vui. Nhậu được chừng
30 phút, bất ngờ Ba đưa ra đề nghị “mời”… Vượng uống rượu với anh ta
bằng chiếc cốc đại, loại cốc uống bia. Vốn “tửu lượng” kém nên Vượng từ
chối. Tuy nhiên Ba cùng với Giáp và Mạnh vừa mời vừa cố ép Vượng…
“thi uống” rượu với Ba nhưng Vượng vẫn kiên quyết không uống. Vậy là
giữa 2 bên phát sinh mâu thuẫn. Trong khi Vượng gọi chủ quán đưa ra đĩa
24
25

Báo pháp luật ngày 27/06/2008
Báo cáo tổng kết công tác năm 2008 của Tòa án nhân dân tối cao

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

58

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

muối và cái kéo dùng cắt ớt thì Giáp và Mạnh lại nghĩ Vượng định dùng
kéo đâm Ba nên lên tiếng gàn và bảo Vượng để kéo xuống. Biết có ngồi lại
cũng không hay nên Vượng để chiếc kéo xuống bàn rồi đứng dậy ra về. Khi
Vượng ra đến quốc lộ 6 A thì bị Mạnh đuổi theo dùng gạch ném. May mà
có người nhìn thấy kêu lên nên Vượng tránh được. Mạnh lao vào đánh nhau
với Vượng nhưng mọi người xô can ngăn nên anh ta quay trở lại quán bia
rủ Giáp với Ba đi đánh Vượng chỉ vì cái “tội” không chịu nhận lời
“mời”… “thi” uống rượu. Ba người đèo nhau trên chiếc xe máy của Giáp đi
tìm đánh Vượng. Khi đi qua ngõ nhà Giáp thì anh ta dừng lại, chạy vào
trong nhà, lấy 3 đoạn gỗ chấn song cửa sổ, “trang bị” cho 3 người làm hung
khí. Đang đứng trên quốc lộ 6A nhìn thấy Giáp, Mạnh và Ba cầm gậy gỗ
hùng hổ đuổi theo, Vượng hoảng sợ bỏ chạy vào nhà anh Nguyễn Văn
Phước ở thôn Yên Kiện (xã Đông Sơn). Giáp đuổi theo dùng gậy vụt nhiều
nhát vào đầu, vào người Vượng gây thương tích. Còn Mạnh và Ba bị vợ
anh Phước đóng cửa ngăn lại không cho vào. Thấy Giáp đánh Vượng chảy
cả máu đầu, chị gái Giáp hoảng quá lao vào ôm cậu em can ngăn. Lợi dụng
thời cơ ấy, Vượng chạy sang nhà ông Nghiệm nhờ băng hộ vết thương trên
đầu. Nhìn thấy con dao nhọn của gia đình ông Nghiệm vứt trên nền nhà,
Vượng nhặt lấy đi ra ngõ. Đúng lúc ấy, Giáp cũng từ ngoài ngõ đi vào tìm
đánh Vượng. Hai bên lao vào đánh nhau. Vượng dùng con dao nhọn đâm
một nhát từ trên xuống trước vùng cổ bên trái của Giáp khiến Giáp gục
xuống và tử vong trên đường đi cấp cứu. Xét hành vi phạm tội của Vượng
là hết sức nghiêm trọng song do Vượng phạm tội giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh nên Hội đồng xét xử chỉ tuyên phạt anh ta với
hình phạt 30 tháng tù giam 26.
Tóm lại, thực trạng tội giết người ở Việt Nam nói chung và tội giết
người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh nói riêng hiện nay đang
mức báo động. Các ngành, các cấp có thẩm quyền cần có những biện pháp
thiết thực để giảm án đến mức tối thiểu. An ninh trật tự xã hội được giữ
vững mới tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội.

3.1.2. Thực trạng tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích
động mạnh ở thành phố Cần Thơ.
Cần thơ là một trong những thành phố trọng điểm về kinh tế, văn hóa,
xã hội… của đồng bằng Sông Cửu Long nói riêng, của Việt Nam nói

26

Báo công an nhân dân ngày 28/10/2008

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

59

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

chung. Vì vậy, an ninh cũng là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu
của thành phố. Những năm gần đây, bên cạnh những thành tựu đạt được
vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhất định. Tình hình tội phạm trên địa bàn
thành phố có xu hướng gia tăng, tội giết người (trong đó có tội giết người
trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh) cũng không nằm trong ngoại
lệ đó. Theo số liệu thống kê, giai đoạn từ năm 1985 đến năm 2000, trung
bình mỗi năm Cần Thơ xảy ra 20 – 30 vụ giết người bao gồm tội giết người
trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Theo số liệu thống kê của Tòa
án nhân dân thành phố Cần Thơ thì án giết người (trong đó có tội giết người
trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh) từ ngày 1 tháng 10 năm 2008
có số vụ án phải giải quyết là 26 vụ, với 34 bị cáo; số vụ án đã xét xử là 26
vụ với 33 bị cáo với tỷ lệ xét xử 96,29 %. Trong khi đó, cũng theo số liệu

thống kê của Tòa án thì từ ngày 1 tháng 10 năm 2008 đến ngày 30 tháng 9
năm 2009 thì số vụ án giết người phải giải quyết (trong đó có tội giết người
trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh) là 14 vụ với 31 bị cáo với
tổng số vụ đã xét xử là 12 với 20 bị cáo, với tỷ lệ xét xử là 85,71 %. Như
vậy, qua số liệu thống kê ta thấy số vụ án giết người (trong đó có tội giết
người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh) của năm 2008 so với
2009 là có giảm 31,57 %27.
Như vậy, tính từ cuối năm 2007 đến tháng 10 năm 2009 thì Tòa án
thành phố đã phải giải quyết 41 vụ với 65 bị cáo, với tổng số vụ án được
đưa ra xét xử là 38 vụ với 53 bị cáo. Xét về mặt thời gian thì tội giết người
(trong đó có tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh) có
hướng giảm nhưng vẫn còn ở mức khá cao. Đa số các vụ án đều xuất phát
do mâu thuẫn trong nội bộ gia đình, hàng xóm, ghen tuông tình ái dẫn đến
giết người, do đó các cấp, các ngành cần có hướng xử lí cho phù hợp để răn
đe, giáo dục làm giảm bớt tình hình tội phạm, góp phần ổn định xã hội trên
toàn thành phố.
3.2. Những bất cập và các giải pháp phòng chống tội giết người trong
trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
3.2.1. Những bất cập

27

Báo cáo tổng kết của Tòa án nhân dân Thành phố Cần Thơ năm 2008

GVHD: TS. Phạm Văn Beo

60

SVTH: Trần Văn Quốc

Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

3.2.1.1. Trong việc xác định tội danh
3.2.1.1.1. Về vấn đề xác định trạng thái tinh thần của người
phạm tội
Hành vi giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là
hành vi nguy hiểm cho xã hội. Tuy nhiên, đây là trường hợp giết người có
tình tiết giảm nhẹ đặc biệt vì người phạm tội thực hiện hành vi trong lúc
tinh thần đang bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng
của nạn nhân đối với người phạm tội hoặc đối với người thân thích của
người đó.
Vậy thế nào là bị kích động mạnh về tinh thần? Câu trả lời đó là:
Người bị kích động mạnh về tinh thần là người không nhận thức đầy đủ về
hành vi của mình như lúc bình thường, nhưng chưa mất hẳn khả năng nhận
thức. Lúc đó, họ mất khả năng tự chủ và không thấy hết được tính chất và
mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình, trạng thái tinh thần của
họ gần như người điên (người mất trí). Trạng thái này chỉ xảy ra trong chốc
lát, sau đó, tinh thần của họ trở lại bình thường như trước.
Ví dụ: Khoảng 1h ngày 21/10, anh Ngô Văn Hiếu và Đoàn Thuấn
cùng là lái xe ôtô đến công ty Toàn Năng đi uống nước. Tại đây, họ đã gặp
Nguyễn Văn Quang, nhân viên bảo vệ.
Thuấn và Quang tranh luận với nhau về tuổi tác. Tiếng vào lời ra, anh
Thuấn tát vào mặt Quang nhưng anh này tránh được. Ngay sau đó, Thuấn
chạy vào cửa phòng bảo vệ lấy tuýp nước định đánh Quang nhưng anh Hiếu
can ngăn kịp thời. Vẫn còn ấm ức, khoảng 30 phút sau, Thuấn chạy về nhà
lấy một cây kiếm dài khoảng 60cm tìm Quang “nói chuyện”. Bị đe dọa và
chửi bới Quang không giữ nổi bình tĩnh chạy vào lấy khẩu súng săn hai
nòng của giám đốc và nạp đạn bắn một phát vào anh Thuấn. Rất may, nạn
nhân không bị thiệt mạng. Việc cầm kiếm đe dọa, trèo vào định chém người

của anh Thuấn được cơ quan điều tra nhận định chính là nguyên nhân gây
nên vụ việc trên. Bị hại cũng có một phần trách nhiệm. Do đó, Tòa án nhân
dân thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử Nguyễn Văn Quang về tội
giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.
Ở đây có một vấn đề cần phải giải quyết là làm sao biết được người đó
có bị kích động mạnh về tinh thần hay không. Lúc phạm tội, cơ quan pháp
luật không có ở đó, sau khi phạm tội thì trạng thái tâm lý của bị cáo đã trở
lại bình thường. Có ý kiến cho là cần phải trưng cầu giám định pháp y để
xác định lúc phạm tội, bị cáo có bị kích động mạnh về tinh thần hay không
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

61

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

và chỉ có y học mới có thể kết luận được, vì trạng thái tâm lý của mỗi người
là khác nhau, cùng một sự việc mà người này xử sự khác người kia, có
người bị kích động mạnh về tinh thần, nhưng có người không hề bị kích
động, họ vẫn bình thường và chọn một biện pháp khác chứ không phạm tội.
Ví dụ: Anh A thấy vợ mình quan hệ bất chính với người khác, liền về
nhà lấy dao đến chém chết người đang thông gian với vợ mình; nhưng nếu
gặp trường hợp này, thì B lại gọi vợ về giáo dục, sau đó hai vợ chồng vẫn
chung sống với nhau bình thường, còn nếu C là chồng thì C chỉ làm đơn xin
ly hôn vợ.
Theo quan điểm trên thì người không có chuyên môn về y học, không
thể biết được bị cáo lúc phạm tội có bị kích động mạnh hay không. Tất
nhiên, ngoài kiến thức chuyên môn về y học, giám định viên còn phải kết

hợp xem xét hoàn cảnh thực tế lúc bị cáo phạm tội, mối quan hệ giữa bị cáo
với nạn nhân và hành vi trái pháp luật của nạn nhân,…..
Ngược lại, có ý kiến cho rằng, làm sao có thể dùng biện pháp y học để
kết luận một người bình thường khi nào thì tinh thần bị kích động mạnh, vì
lúc đó họ phạm tội và lúc giám định pháp y thì trạng thái tinh thần của họ
hoàn toàn khác nhau. Đây không phải là trường hợp một người bị bệnh tâm
thần khi phạm tội thì bệnh đang phát triển, nhưng sau đó lại bình thường.
Do đó, khi xem xét bị cáo giết người có trong tình trạng tinh thần bị kích
động mạnh hay không thì phải xem xét một người bình thường ở vào hoàn
cảnh phạm tội của bị cáo thì có thể xử sự ra sao.
Xung quanh vấn đề xác định trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
của bị cáo có rất nhiều ý kiến khác nhau, mỗi cách xác định đều có những ý
kiến phù hợp, bên cạnh đó cũng có những ý kiến chưa được thuyết phục.
Do đó, cho thấy rằng vấn đề xác định tinh thần của người phạm tội trong
lúc tinh thần đang bị kích động mạnh không phải là một vấn đề đơn giản mà
phải tùy từng trường hợp cụ thể mà có cách xác định cho phù hợp.
3.2.1.1.2. Về vấn đề lỗi của người bị hại liên quan đến việc xác
định tội danh
Quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 đối với các tội xâm phạm tính
mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự con người, so với Bộ luật hình sự
năm 1985, đã chi tiết, đầy đủ hơn, hoặc thêm tội mới, hoặc một số tội được
tách ra thành nhiều điều luật như tội giết người (Điều 101 Bộ luật hình sự
1985) tách thành 3 tội: Tội giết người (Điều 93); Tội giết con mới đẻ (Điều
94); Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 95),
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

62

SVTH: Trần Văn Quốc

Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

phản ánh thực trạng công tác đấu tranh phòng chống loại tội phạm này, giúp
cho việc điều tra, truy tố, xét xử thuận lợi hơn trước.
Tuy nhiên, trong thực tiễn, việc nhận thức và vận dụng vào những vụ
án cụ thể còn có những ý kiến khác nhau, cần được bàn bạc, trao đổi, để cấp
có thẩm quyền sớm hướng dẫn, chỉ đạo.
Ở đây thì vấn đề chỉ tập trung vào tội giết người nói chung, và đi sâu
vào phân tích: “Lỗi của người bị hại liên quan đến xác định tội danh đối với
người phạm tội”.
Như nói trên, riêng tội giết người ở Bộ luật hình sự 1985 có hai điều
luật, đó là: Điều 101: Giết người; Điều 102: Giết người do vượt quá giới
hạn phòng vệ chính đáng.
Đến Bộ luật hình sự năm 1999 thì có 4 Điều luật, là: Điều 93: Giết
người; Điều 94: Giết con mới đẻ; Điều 95: Giết người trong trạng thái tinh
thần bị kích động mạnh; Điều 96: Giết người do vượt quá giới hạn phòng
vệ chính đáng.
Phức tạp và khó khăn là phân biệt các yếu tố, có thể bị nhầm lẫn,
chẳng hạn:
+ Một tình tiết giảm nhẹ, ghi ở điểm đ khoản 1 Điều 46 Bộ luật
hình sự “Bị kích động về tinh thần, do hành vi trái pháp luật của người bị
hại hoặc của người khác gây ra”.
+ Một tình tiết ghi ở một tội phạm cụ thể, Điều 95 Bộ luật hình
sự “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”
Phân biệt bản chất hai tình tiết này khá phức tạp, phụ thuộc vào từng
Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa và Hội đồng xét xử. Trong thực tiễn xét xử,
đôi lúc có sự nhầm lẫn, vì yếu tố bị kích động về tinh thần (là 1/18 tình tiết
giảm nhẹ - Điều 46 Bộ luật hình sự), lại được coi là tinh thần bị kích động
mạnh, (một tình tiết định tội hoặc ngược lại).

Để so sánh, cân nhắc, lựa chọn hành vi phạm tội thuộc tình tiết nào,
cần phải xem xét toàn diện: Thời gian, không gian, địa điểm, hoàn cảnh cụ
thể, các nguyên nhân, quan hệ giữa nạn nhân và người phạm tội; đối sánh
lực lượng, trình độ văn hóa, chính trị, cá tính mỗi bên, các mối quan hệ
nhân quả giữa hành vi đơn lẻ, trong bối cảnh chung của sự việc… để phân
biệt, hãy lưu ý từ “mạnh”. Nghĩa là, nếu thấy kích động ở mức độ, mà tính
chất mạnh mẽ, đột xuất, từ lỗi của người bị hại, làm ảnh hưởng nặng nề đến
ý chí, đến sự phản ứng, trong hành vi của người phạm tội; hoặc xúc phạm
tương đối nặng nề, được lặp đi, lặp lại, âm ỉ, lâu dài, tác động đáng kể đến
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

63

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

người phạm tội, thì được coi là “Tinh thần bị kích động mạnh” – Một yếu tố
định tội. Còn nếu chưa đến mức ấy, thì được xem là bị kích động về tinh
thần trước khi phạm tội – Một tình tiết giảm nhẹ thông thường. Chẳng hạn:
Giết người, hay cố ý gây thương tích, do phía bị hại có quan hệ ngoại tình
nhiều lần với vợ hoặc chồng người phạm tội, đến lúc bị phát hiện, vẫn tiếp
tục; hoặc từ xô xát nhỏ mà bị hại ném phân lên bàn thờ gia tiên người phạm
tội… thì nên coi, trước khi phạm tội, bị cáo trong trạng thái tinh thần bị
kích động mạnh.
Giết người hay cố ý gây thương tích do người bị hại trêu trọc, đùa cợt,
do va chạm, xô xát nhỏ, do tranh chấp dân sự… chỉ nên coi bị cáo phạm tội
trong trường hợp “bị kích động về tinh thần”.
Sau đây xin nêu ba vụ án đều do Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định xét

xử để chúng ta cùng nghiên cứu, trao đổi:
Vụ án thứ nhất:
Tại bản án HS/ST số 55 ngày 5 tháng 4 năm 2002 đã phạt bị cáo Vũ
Văn Vịnh 6 năm 6 tháng tù về tội giết người, theo khoản 2 Điều 93 Bộ luật
hình sự, với nội dung cơ bản như sau: Vũ Văn Thế và Vũ Văn Vịnh là
người xã Tân Khánh, huyện Vụ Bản, có bạn gái ở thôn Duyên Hạ, xã Minh
Thuận, gần bên cạnh, nên thường sang chơi. Có lần hai người bị một số
thanh niên Duyên Hạ phục đánh (do ích kỷ).
Khoảng 20 giờ tối ngày 23/10/2001, Thế và Vịnh lại rủ nhau thăm
bạn gái bên Duyên Hạ, nhưng để phòng thân, Vịnh dắt một chiếc lê vào tất
chân bên phải.
Sau khi gặp bạn gái (Thế gặp chị Phương, Vịnh gặp chị Nhớ), vào 22
giờ cùng ngày, Thế và Vịnh đi bộ về. Trên đường, 2 người bị 4, 5 thanh
niên chặng hỏi, đuổi đánh…Vịnh bỏ chạy, Nguyễn Văn Luận vẫn đuổi
theo, dùng côn gỗ vụt vào gáy, vào trán, làm Vịnh chảy máu đầu. Vịnh vừa
chạy vừa dùng một tay bịt vết thương của mình. Khi Luận sắp vụt tiếp,
Vịnh cúi xuống, rút lê, quay lại đâm thẳng một nhát vào cổ Luận và chạy
tiếp vào nhà anh Yên rửa vết thương, rồi vào nhà cất lê, đi ngủ.
Sau khi bị đâm, Nguyễn Văn Luận chạy được mấy bước thì gục ngã,
rơi côn gỗ ở vườn nhà ông Trọng (Cơ quan điều tra đã thu hồi được côn).
Luận bị chết, theo kết luận giám định “Do vết thương vùng cổ phải, làm đứt
động mạch, thủng phổi, mất máu cấp tính”.
Về vụ án này, có ý kiến đánh giá cho rằng: Nạn nhân Nguyễn Văn
Luận có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, đã vô cớ dùng côn gỗ nhị khúc
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

64

SVTH: Trần Văn Quốc

Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

đuổi đánh liên tiếp Vũ Văn Vịnh trong đêm tối; đến mức đánh họ bị thương
rồi, vẫn đuổi theo đánh tiếp, tạo một hoàn cảnh bức bách, gây trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh, thiếu tự chủ cho Vịnh nên bị Vịnh đâm gây tử
vong. Vì thế, có thể xử lý Vịnh về tội: “Giết người trong trạng thái tinh thần
bị kích động mạnh” (theo Điều 95 Bộ luật hình sự), hoặc có thể xử lý Vịnh
về tội: “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng” (theo Điều
96 Bộ luật hình sự, mới phù hợp).
Vụ án thứ hai.
Tại bản án HS/ST số 84 ngày 11/6/2002 đã phạt bị cáo Vũ Hữu Tiến
24 tháng tù về tội: “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động
mạnh” theo khoản 1 Điều 95 Bộ luật hình sự, với nội dung như sau:
Tối ngày 4/9/2001, Vũ Hữu Tiến ra sân kho hợp tác xã Vĩnh Hào, Vũ
Bản xem biểu diễn ca nhạc. Khi đi, Tiến dắt một con lê tự tạo (lưỡi 9 x 15,
hàn chuôi là nắp bơm xe đạp). Do chưa đến giờ diễn, Tiến leo lên xe đạp
anh Nguyễn Văn Hào cùng ngồi chờ. Lúc đó, có Nguyễn Quý Minh, quê xã
Liên Minh, Vũ Bản, nhưng hiện ở với gia đình ở thành phố Nam Định,
cũng về đây xem ca nhạc, đã gặp một số bạn bè, anh em là: Phước, Tuân,
Đạt, Điệp và Thuận, cùng đứng chờ ngoài cổng sân.
Phước và Đạt vào trong, gần chỗ Tiến đang ngồi xe đạp với anh Hào,
đứng nói chuyện. Lúc đó, do hai cháu nhỏ dắt xe đạp, vướng vào Phước và
Đạt…thì Tiến nói: Sao các anh đứng ngang thế? Rồi hai bên va chạm, chửi
nhau. Phước và Đạt ra ngoài nói với các bạn: Trong kia có hai thằng chửi
tao. Cả bọn cùng vào sân; Điệp túm áo Tiến, thúc gối vào bụng, còn Minh
và Tuân đấm vào mặt làm Tiến sưng môi. Được mọi người can ngăn, trong
đó có anh Vũ Tiến Lực – Công an viên làm công tác trật tự, hai bên giải tán.
Minh, Điệp, Phước đã ra cột điện cách đó 30 đến 40 mét, chờ vào xem.
Một lát sau, Vũ Hữu Tiến lại đến chỗ Minh và Điệp gọi hỏi, đôi co,

rồi va chạm, xô xát tiếp…dẫn đến Tiến rút dao ở thắt lưng đâm một nhát
vào ngực Minh, rồi bỏ chạy. Nguyễn Quý Minh bị chết theo kết luận giám
định: “Do vết thương sắt nhọn, thấu ngực trái, rách phổi, thấu lách, đứt
động mạch, mất máu cấp tính”.
Về vụ án này, cũng có ý kiến cho rằng: Lỗi của nạn nhân, (anh
Nguyễn Quý Minh) chỉ ở mức độ và đặc biệt đã chấm dứt, khi được can
ngăn, giải tán mỗi bên một chỗ. Sau đó, sự việc lại tiếp diễn là do chính Vũ
Hữu Tiến, khi đi xem ca nhạc đã mang theo hung khí, chủ động đến gặp
đám Minh và Điệp, gây sự tiếp, rồi dùng dao mang theo đâm chết anh
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

65

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

Minh. Trường hợp này, không nên coi lỗi anh Minh là “kích động mạnh”
với Vũ Hữu Tiến, mà nên coi bị cáo bị kích động về tinh thần trước khi
phạm tội, là một tình tiết giảm nhẹ, quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 46 Bộ
luật hình sự là đủ. Và xử lý Tiến về tội giết người thông thường, theo khoản
2 Điều 93 Bộ luật hình sự, mới phù hợp.
Vụ án thứ 3.
Chỉ vì mâu thuẫn trong gia đình, suy nghĩ u tối, ích kỷ mà một người
vợ đang tâm cướp đi sinh mạng của người chồng một thời đầu ấp tay gối,
chia ngọt sẻ bùi với mình rồi tạo dựng hiện trường giả chồng bị tử vong do
tai nạn giao thông. Hành vi tàn độc của thị đã bị cơ quan điều tra Công an
tỉnh Quảng Nam vạch trần. Trong khi người dân đang chờ bản án nghiêm
minh của pháp luật thì ngày 2 tháng 3, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam

tuyên phạt đối tượng 30 tháng tù giam. Điều này đang khiến nhiều người
đặt câu hỏi, bản án trên có bỏ sót tội chăng? Theo bản cáo trạng của Viện
Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam: Năm 1991, Đinh Công Thành (sinh
năm 1956, trú thôn Châu Sơn 2, xã Quế An, huyện Quế Sơn, Quảng Nam)
cùng Nguyễn Thị Đinh (sinh năm 1957, trú cùng địa phương) sống chung
với nhau như vợ chồng. Trước đó, bà Đinh đã có 1 con riêng là Nguyễn Thị
Vi (sinh năm 1987). Năm 1994, ông Thành và bà Đinh có thêm một đứa
con trai là Đinh Công Trung, rồi hai người dẫn Vi và Trung vào xã Đoàn
Kết, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước sinh sống.
Năm 2001, lợi dụng lúc không có bà Đinh ở nhà, ông Thành đã 2 lần
hiếp dâm Vi. Vi đã nói lại cho mẹ biết nhưng bà Đinh không dám tố cáo vì
sợ ông Thành phải đi tù, còn Vi thì mang tiếng. Sau đó, bà Đinh cho Vi
nghỉ học lên Thành phố Hồ Chí Minh làm công nhân may. Tháng 8/2005,
ông Thành và bà Đinh bán đất tại xã Đoàn Kết rồi dẫn Trung và Vi về lại
thôn Châu Sơn 2, xã Quế An, huyện Quế Sơn, Quảng Nam sinh sống.
Khoảng 16h ngày 19/2/2006, ông Thành uống rượu say về nhà chửi mắng
và đuổi đánh 3 mẹ con bà Đinh, không cho nấu cơm bằng nồi cơm điện nên
3 mẹ con bà Đinh phải sang nhà hàng xóm đối diện nấu nhờ cơm rồi ăn
cơm tại đây. Khoảng 20h, 3 mẹ con bà Đinh về nhà nhìn thấy ông Thành
đang ngồi ở nền nhà, tựa lưng vào bờ tường xung quanh rất dơ bẩn do ông
Thành say rượu nôn ra. Bà Đinh đỡ ông Thành dậy dẫn vào phòng tắm rửa
và thay quần áo cho ông Thành rồi đưa ông ta vào buồng ngủ. Sau khi dọn
dẹp, bà Đinh vào nằm cùng ông Thành. Bà Đinh khai, bà có khuyên ông
Thành uống rượu say thì nằm ngủ đừng la mắng, đánh đập vợ con và đừng
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

66

SVTH: Trần Văn Quốc

Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

làm xằng bậy với con Vi nữa... Sau đó hai người lời qua tiếng lại. Lúc này
ông Thành nắm tóc bà Đinh chận xuống giường và nói: "Mi đừng có dạy
khôn tao...".
Do bực tức về những việc làm và lời nói của ông Thành, bà Đinh gỡ
tay ông Thành ra rồi vùng dậy đi ra sau chuồng lợn lấy cái búa đóng đinh
quay vào buồng đánh liên tục vào đầu ông Thành. Thấy máu từ đầu ông
Thành phun ra nhiều và biết ông Thành đã chết nên bà Đinh cầm búa đi ra.
Lúc này Vi nghe tiếng động nên thức giấc chạy xuống đứng ở cửa
buồng, hai tay ôm đầu và nói: "Má làm chi mà kinh khủng rứa", Vi định bỏ
chạy thì bà Đinh khóc và nói: "Má tức quá lỡ tay đánh chết ba rồi, giờ con
giúp má khiêng ông ấy ra bỏ ngoài đường giả làm ổng uống rượu say bị xe
cán chết, chứ không thì Công an đến bắt bỏ tù chết". Sau đó, bà Đinh quấn
xác ông Thành trong chiếc chiếu nhựa đang trải trên giường rồi ôm phần
đầu và bảo Vi khiêng 2 chân đưa xác ông Thành ra bỏ trên lề đường ĐT
611B cách nhà khoảng 14m rồi đem chiếu vào nhà. Sau đó, Vi cầm đèn pin
soi để bà Đinh dùng cây lau và giẻ lau các vết máu dính trên trần, tường và
nền nhà cũng như giường, chiếu nhằm xóa hết dấu vết rồi tắm giặt, rửa búa
cất vào bờ tường gạch ở sau chuồng lợn. Tiếp đó, bà Đinh đem chiếc đèn
pin đang bật sáng ra bỏ chỗ tay ông Thành rồi hai mẹ con lên gác nằm ngủ.
Khoảng 5h ngày 10/2/2006, em Nguyễn Văn Phô trên đường đi học phát
hiện xác chết của ông Thành ở ngoài đường đã tri hô. Ngay trong ngày,
Công an Quảng Nam đã điều tra ra thủ phạm chính là Nguyễn Thị
Đinh.Ngày 12/2/2006, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Nam
ra Quyết định số 09 khởi tố đối với Nguyễn Thị Đinh về tội "Giết người".
Ngày 18/12/2006, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam ra Quyết định
số 01 thay đổi đối với Nguyễn Thị Đinh từ tội "Giết người" theo Điều 93
Bộ luật hình sự sang tội "Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động

mạnh" theo Điều 95 Bộ luật hình sự. Sáng 2/3, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng
Nam xét xử sơ thẩm bị cáo Nguyễn Thị Đinh về tội "Giết người trong trạng
thái tinh thần bị kích động mạnh", và tuyên phạt bị cáo Đinh 30 tháng tù
giam. Sau khi Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam tuyên án, dư luận đặt câu
hỏi: "Xét xử đối với Nguyễn Thị Đinh về tội "Giết người trong trạng thái
tinh thần bị kích động mạnh" với mức án 30 tháng tù giam là quá nhẹ.
Nhiều người cho rằng hành vi giết chồng của bà Đinh là có chủ ý hay trong
trạng thái kích động mạnh nên được xem lại. Bởi lẽ, mọi sự việc do bà Đinh
khai báo, hoàn toàn không có nhân chứng để khẳng định tội lỗi mà ông
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

67

SVTH: Trần Văn Quốc


Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

Đinh Công Thành gây ra. Vì từ trước đến nay tại xã Đoàn Kết, huyện Bù
Đăng và thôn Châu Sơn 2, xã Quế An, huyện Quế Sơn chưa có sự xích
mích nào mà các cơ quan chức năng xử lý giữa hai người... Hành vi của bị
cáo Nguyễn Thị Đinh cho thấy, sau khi bà Đinh dùng búa đập liên tục vào
đầu ông Thành cho đến chết, rồi kêu con gái khiêng xác ông Thành ra
đường làm hiện trường giả tai nạn giao thông. Sau đó đi rửa búa, lau chùi
từng vết máu để phi tang... chứng tỏ hành vi phạm tội của bà Đinh cần có
một bản án nghiêm khắc. Nhiều người còn đặt câu hỏi, vì sao Nguyễn Thị
Vi không bị khởi tố về tội: "Che giấu tội phạm" theo Điều 313 Bộ luật hình
sự...
Qua bản án mà Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam xét xử sơ thẩm ngày
2 tháng 3, dư luận cho rằng, bản án trên là quá nhẹ, có phải chăng các cơ

quan chức năng bỏ sót người lọt tội phạm chăng?
Ba vụ án trên đã có hiệu lực pháp luật, nhưng ở mỗi vụ, hoặc so sánh
với nhau, vẫn còn những băn khoăn về nhận thức và áp dụng pháp luật.
Mong sao qua ba vụ án trên sẽ nhận được những hướng dẫn của các cơ
quan có thẩm quyền về vấn đề này để định hướng về nguyên tắc đánh giá
trong những hành vi tương tự.
3.2.1.2. Trong lĩnh vực pháp luật hình sự
3.2.1.2.1 Hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện
Pháp luật là tiêu chí đánh giá hành vi là vi phạm pháp luật hay không
vi phạm pháp luật. Song, chính pháp luật chưa hoàn thiện đã làm cho việc
thực hiện pháp luật, áp dụng pháp luật gặp nhiều khó khăn. Có những hành
vi ở ranh giới giữa có tội và không có tội thì việc áp dụng pháp luật để xử lý
hoàn toàn không đơn giản, mà đôi khi cách áp dụng cụ thể được chấp nhận
ở địa phương này, cấp này nhưng lại có thể bị phản đối ở địa phương khác,
cấp khác. Dẫu biết rằng nguyên tắc pháp chế là thống nhất, song, không
phải mọi người, mọi nơi, mọi cấp đều nhận thức giống nhau. Nói pháp luật
phức tạp và bất cập, không chỉ riêng pháp luật hình sự và pháp luật tố tụng
hình sự điều chỉnh hoạt động giải quyết các vụ án hình sự; mà kể cả pháp
luật về quản lí xã hội nói chung cũng có ảnh hưởng nhất định đến hoạt động
giải quyết các vụ án hình sự. Để xác định các hành vi cố ý làm trái, các
hành vi vi phạm các quy định ở những ngành, những lĩnh vực nhất định thì
phải vận dụng các quy tắc chuyên ngành. Quá trình giải quyết vụ án hình sự
sẽ càng khó khăn và dễ xảy ra vi phạm pháp luật hơn khi các quy định của
các ngành luật liên quan chưa rõ ràng và còn nhiều lỗ hỏng.
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

68

SVTH: Trần Văn Quốc

Tội giết người trong trong luật hình sự Việt Nam

Luật hình sự là một trong những ngành luật lâu đời nhất trong lịch sử
nhà nước và pháp luật Việt Nam. Bộ luật hình sự được ban hành sớm nhất
trong tất cả các bộ luật và cũng được Nhà nước quan tâm sửa đổi nhiều lần.
Bộ luật hình sự năm 1999 ra đời đã là một bước tiến đáng kể góp phần
hướng đến hoàn thiện pháp luật hình sự. Song, các tình huống hành vi có
tính nguy hiểm cho xã hội diễn ra trong cuộc sống lại quá đa dạng, ở tất cả
các lĩnh vực và ngày càng phức tạp hơn. Sau một thời gian, Bộ luật hình sự
1999 đã bộc lộ nhiều bất cập. Ví dụ, một số dấu hiệu đặc trưng để phân biệt
một số tội trong chương các tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân
phẩm, danh dự của người khác còn nhiều vướng mắc; nhiều khung hình
phạt còn quá rộng, dễ dẫn đến tình trạng lợi dụng để xử lý tùy tiện.
Mặt khác, hệ thống văn bản quy phạm hướng dẫn, giải thích về hình
sự chủ yếu do Tòa án nhân dân tối cao ban hành từ trước đến nay rất nhiều
và vẫn có giá trị áp dụng như những quy phạm giải thích luật chính thức;
song, việc cập nhật những văn bản này vào cơ sở dữ liệu luật Việt Nam đến
nay hầu như chưa được thực hiện. Do đó, việc tra cứu để vận dụng gặp
không ít khó khăn.
Một trong những công cụ hữu hiệu để bảo vệ pháp luật chính là pháp
luật. Song, pháp luật hiện hành lại chưa đầy đủ, chưa thật rõ ràng và thiếu
chặt chẽ, lại khó được thông tin cập nhật, gây nên nhiều khó khăn cho
những người làm công tác bảo vệ pháp luật. Do đó, quá trình giải quyết vụ
án nói chung, vụ án hình sự nói riêng, khó tránh khỏi những sai sót.
3.2.1.2.2 Vi phạm trong việc áp dụng pháp luật hình sự.
Sai lầm trong việc áp dụng pháp luật hình sự chủ yếu là ở khâu đánh giá
chứng cứ và xác định tội danh, xác định khung hình phạt. Việc nhầm lẫn về
các dấu hiệu định tội, dấu hiệu định khung, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ
sẽ làm cho việc áp dụng pháp luật không chính xác, việc truy cứu trách nhiệm

hình sự dù đúng người mà không đúng tội thì cũng sẽ không đem lại hiệu quả,
tác dụng không cao. Tội phạm biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau
trong cuộc sống nên thực tế bản án có sự sai phạm về áp dụng pháp luật hình
sự cũng nhiều hơn và cũng phức tạp hơn so với vi phạm pháp luật về thủ tục
tố tụng.
Việc áp dụng pháp luật hình sự không đúng có thể là định tội sai, định
khung hình phạt không chính xác hoặc áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm
nhẹ không phù hợp, quyết định hình phạt hoặc các biện pháp xử lí khác
không theo quy định của pháp luật.
GVHD: TS. Phạm Văn Beo

69

SVTH: Trần Văn Quốc