Các nhân tố ảnh hưởng đến tạo động lực đối với người lao động

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

OBO
OK S
.CO
M

LI M U

T c ch tp trungbao cp sang c ch th trng cú s qun lý ca
nh nc l s i mi sỏng sut ca ng ta. Thc t gn 20 nm cho thy
nn kinh t ó cú nhng bc khi sc ỏng ghi nhn. Cỏc doanh nghip Vit
Nam ang ng lờn khng nh mỡnh trong c ch mi, ch ng v sỏng to
hn trong nhng bc phỏt trin ca mỡnh.

Trong nn kinh t th trng vi s cnh tranh khc nghit, cỏc doanh
nghip mun tn ti v phỏt trin c mt cỏch bn vng cn quan tõm ti
tt c cỏc khõu t sn xut n tiờu th sn phm. lm tt nhng cụng vic
ny ũi hi phi cú nhng ngi lao ng gii v hng say lm vic vỡ doanh
nghip ca mỡnh.

Vy lm th no to c ng lc ụớ vi ngi lao ng? Cõu hi
ny luụn c t ra i vi bt k nh qun lý no mun ginh thng li trờn
thng trng.

Trong phm vi ni dung ỏn ny em mun a ta mt s hc thuyt,

KIL

quan im cựng nhng thc tin ó cú lm sỏng t vn ny.
Do cha cú iu kin quan sỏt thc tin cỏc doanh nghip nờn nhng
vn em nờu ch mang tớnh lý thuyt nhng nhng vn ny ó c cỏc
nh khoa hc hnh vi ỳc kt t thc tin.
Kt cu ỏn c trỡnh by theo b cc sau:
1



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

- Chng 1: C s lý lun chung v vic to ng lc cho ngi lao
ng.

ng.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

- Chng 2: Cỏc nhõn t nh hng n to ng lc i vi ngi lao

- Chng 3: T chc tt cỏc yu t to ng lc cho ngi lao ng.

CHNG 1: C Lí LUN CHUNG V VIC TO NG LC

I VI NGI LAO NG.

I. Cỏc khỏi nim c bn.
1.ng lc l gỡ?

Hot ng ca con ngi l hot ng cú mc ớch. Vỡ vy cỏc nh
qun lý luụn tỡm cỏch tr li cõu hi l ti sao ngi lao ng li lm vic.
tr li c cho cõu hi ny cỏc nh qun tr phi tỡm hiu v ng lc
ca ngi lao ng v tỡm cỏch to ng lc cho ngi lao ng trong quỏ
trỡnh lm vic.

Vy ng lc l gỡ? ng lc l s khao khỏt v t nguyn ca con
ngi nõng cao mi n lc ca mỡnh nhm t c mc tiờu hay kt qu
c th no ú.
2



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi ®éng lùc vµ t¹o ®éng lùc

Như vậy động lực xuất phát từ bản thân của mỗi con người. Khi con
người ở những vị trí khác nhau, với những đặc điểm tâm lý khác nhau sẽ có

KIL
OBO
OKS
.CO
M

những mục tiêu mong muốn khác nhau. Chính vì những đặc điểm này nên
động lực của mỗi con người là khác nhau vì vậy nhà quản lý cần có những
cách tác động khác nhau đến mỗi người lao động.
2.Tạo động lực là gì?

Đây là vấn đề thuộc lĩnh vực quản trị của mỗi doanh nghiệp. Các nhà
quản trị trong tổ chức muốn xây dựng cơng ty, xí nghiệp mình vững mạnh thì
phải dùng mọi biện pháp kích thích người lao động hăng say làm việc, phát
huy tính sáng tạo trong q trình làm việc. Đây là vấn đề về tạo động lực cho
người lao động trong doanh nghiệp.

Vậy tạo động lực cho người lao động được hiểu là tất cả các biện pháp
của nhà quản trị áp dụng vào người lao động nhằm tạo ra động cơ cho người
lao động ví dụ như: thiết lập nên những mục tiêu thiết thực vừa phù hợp với
mục tiêu của người lao động vừa thoả mãn được mục đích của doanh nghiệp,
sử dụng các biện pháp kích thích về vật chất lẫn tinh thần…
Vậy vấn đề quan trọng của động lực đó là mục tiêu. Nhưng để đề ra
được những mục tiêu phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của người lao động,
tạo cho người lao động sự hăng say, nỗ lực trong q trình làm việc thì nhà
quản lý phải biết được mục đích hướng tới của người lao động sẽ là gì. Việc
dự đốn và kiểm sốt hành động của người lao động hồn tồn có thể thực
hiện được thơng qua việc nhận biết động cơ và nhu cầu của họ.
Nhà quản trị muốn nhân viên trong doanh nghiệp của mình nỗ lực hết
sức vì doanh nghiệp thì họ phải sử dụng tất cả các biện pháp khuyến khích
3



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

i vi ngi lao ng ng thi to mi iu kin cho ngi lao ng hon
thnh cụng vic ca h mt cỏch tt nht. Khuyn khớch bng vt cht ln

KIL
OBO
OKS
.CO
M

tinh thn, to ra bu khụng khớ thi ua trong nhõn viờn cú ý ngha ht sc
quan trng i vi s phỏt trin ca doanh nghip. Cỏc nh qun tr ó tng
núi S thnh bi ca cụng ty thng ph thuc vo vic s dng hp lý nhõn
viờn trong doanh nghip nh th no.

II. Mt s hc thuyt v to ng lc.
1.

Thuyt cỏc cp bc nhu cu ca Maslow.

Thụng thng hnh vi ca con ngi ti mt thi im no ú c
quyt nh bi nhu cu mnh nht ca h. Theo Maslow nhu cu ca con
ngi c sp xp theo th t gm 5 cp bc khỏc nhau. Khi nhng nhu cu
cp thp ó c tho món thỡ s ny sinh ra cỏc nhu cu mi cao hn.
H thng thang bc nhu cu ca Maslow:

T

khng nh
mỡnh

Nhu cu tụn trng
Nhu cu xó hi

Nhu cu an ton

4



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

1.1

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Nhu cu sinh lý

Nhu cu sinh lý.

õy l nhng nhu cu c bn nht ca con ngi nh: n, mc, , i li.
Nhu cu ny thng c gn cht vi ng tin, nhng tin khụng phi l

nhu cu ca h m nú ch l phng tin cn cú h tho món c nhu
cu. ng tin cú th lm cho con ngi tho món c nhiu nhu cu khỏc
nhau, vỡ vy cỏc nh qun lý luụn nhn bit c rng i a s nhng ngi
cn vic lm u nhn thy tin l th quyt nh. H luụn quan tõm ti h
s nhn c cỏi gỡ khi h lm vic ú.
1.2

Nhu cu an ton.

Mt s nh nghiờn cu nhu cu ny ca Maslow v cho rng nhu cu an
ton khụng úng vai trũ nhiu trong vic to ng lc cho ngi lao ng
nhng thc t li hon ton ngc li. Khi ngi lao ng vo lm vic trong
doanh nghip h s quan tõm rt nhiu n cụng vic ca h thc cht l lm
gỡ, iu kin lm vic ra sao, cụng vic cú thng xuyờn xy ra tai nn hay
khụng. S an ton khụng ch n thun l nhng vn v tai nn lao ng
m nú cũn l s bo m trong cụng vic, cỏc vn v bo him xó hi, tr
cp, hu trớ
1.3

Nhu cu xó hi.
5



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

Khi nhng nhu cu v sinh lý v an ton ó c tho món mt mc
no ú thỡ con ngi ny sinh ra nhng nhu cu cao hn, lỳc ny nhu cu

KIL
OBO
OKS
.CO
M

xó hi s chim u th. Ngi lao ng khi sng trong mt tp th h mun
ho mỡnh v chung sng ho bỡnh v hu ngh vớ cỏc thnh viờn khỏc trong
tp th, h luụn cú mong mun coi tp th ni mỡnh lm vic l mỏi m gia
ỡnh th hai. Chớnh vỡ nhu cu ny phỏt sinh mnh m v cn thit cho ngi
lao ng nờn trong mi t chc thng hỡnh thnh nờn cỏc nhúm phi chớnh
thc thõn nhau. Cỏc nhúm ny tỏc ng rt nhiu n ngi lao ng, nú cú
th l nhõn t tớch cc tỏc ng n ngi lao ng lm h tng nng sut v
hiu qu lao ng nhng nú cng cú th l nhõn t lm cho ngi lao ng
chỏn nn khụng mun lm vic. Vy cỏc nh qun lý cn phi bit c cỏc
nhúm phi chớnh thc ny tỡm ra phng thc tỏc ng n ngi lao ng
hiu qu nht.
1.4

Nhu cu c tụn trng.

Nhu cu ny thng xut hin khi con ngi ó t c nhng mc
tiờu nht nh, nú thng gn vi cỏc ng c liờn quan n uy tớn v quyn
lc.

- Uy tớn l mt cỏi gỡ ú vụ hỡnh do xó hi dnh cho mt cỏ nhõn no ú.
Uy tớn dng nh cú nh hng ti mc thun tin v thoi mỏi m ngi
ta cú th hy vng trong cuc sng.

- Quyn lc l cỏi lm cho mt ngi cú th em li s bng lũng hoc
ti cỏc nh hng khỏc.
1.5

Nhu cu t khng nh mỡnh.

6



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

Theo Maslow thỡ õy l nhu cu rt khú cú th nhn bit v xỏc minh,
v con ngi tho món nhng nhu cu ny theo nhiu cỏch rt khỏc nhau.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Trong doanh nghip nhu cu ny c th hin chớnh l vic ngi lao ng
mun lm vic theo chuyờn mụn, nghip v, s trng ca mỡnh v mc
cao hn y chớnh l mong mun c lm mi vic theo ý thớch ca bn
thõn mỡnh. Lỳc ny nhu cu lm vic ca ngi lao ng ch vi mc ớch l
h s c th hin mỡnh, ỏp dng nhng gỡ m h ó bit, ó tri qua vo
cụng vic hay núi ỳng hn l ngi ta s cho nhng ngi khỏc bit tm
cao ca mỡnh qua cụng vic.

Trong h thng nhu cu ny Maslow ó sp xp theo th t t thp n
cao v tm quan trng nhng trong nhng iu kin xó hi c th thỡ th t
ny cú th s b o ln i v nhng nhu cu no ó c tho món thỡ nú s
khụng cũn tỏc dng to ng lc na.
2 Thuyt k vng ca Victor-Vroom.

Hc thuyt ny c V.Vroom xõy dng da trờn mt s yu t to
ng lc trong lao ng nh: tớnh hp dn ca cụng vic, mi liờn h gia kt
qu v phn thng, mi liờn h gia s n lc quyt tõm vi kt qu lao
ng ca h

V.Vroom ó t mi quan h gia cỏc yu t to ng lc cho ngi
lao ng trong mt tng quan so sỏnh vi nhau, vỡ vy vn dng lý thuyt
ny vo trong quỏ trỡnh qun lý ũi hi nh qun tr phi cú trỡnh nht
nh.

Khi con ngi n lc lm vic h s mong i mt kt qu tt p
cựng vi mt phn thng xng ỏng. Nu phn thng phự hp vi nguyn
7



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

vng ca h thỡ nú s cú tỏc ng to ra ng lc ln hn trong quỏ trỡnh lm
vic tip theo.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

K vng ca ngi lao ng cú tỏc dng to ng lc rt ln cho ngi
lao ng, nhng to c k vng cho ngi lao ng thỡ phi cú phng
tin v iu kin thc hin nú. Nhng phng tin ny chớnh l cỏc chớnh
sỏch, c ch qun lý, iu kin lm vic m doanh nghip m bo cho
ngi lao ng. c bit doanh nghip khi thit k cụng vic cho ngi lao
ng phi thit k cao h phỏt huy c tim nng ca mỡnh nhng
cng phi thp h nhỡn thy kt qu m h cú th t c.
3 Hc thuyt v s cụng bng ca Stacy Adams.

Cụng bng l yu t quan tõm c bit ca ngi lao ng, h luụn so
sỏnh nhng gỡ h ó úng gúp cho doanh nghip vi nhng gỡ m h nhn
c t doanh nghip, ng thi h cũn so sỏnh nhng gỡ m h nhn c
vi nhng gỡ m ngi khỏc nhn c. Vic so sỏnh ny cú th l gia cỏc
cỏ nhõn khỏc nhau trong cựng mt n v, t chc hoc gia cỏc n v khỏc
nhau, nhng quan trng hn c vn l s so sỏnh trong cựng mt n v vỡ
trong cựng mt n v thỡ mi ngi s bit v nhau rừ hn v nú l yu t
mi ngi so sỏnh v thi ua lm vic. Tuy nhiờn i vi bt k doanh nghip
no thỡ to cụng bng trong v ngoi doanh nghip u l vn khú khn v
phc tp. Khi to cụng bng trong ni b doanh nghip s thỳc y ngi lao
ng lm vic cú hiu qu hn nhm lm tng nng sut, cũn khi to c
cụng bng ngoi doanh nghip thỡ s giỳp cho ngi lao ng gn bú vi
doanh nghip hn.

8

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

Nhng s cụng bng m nh qun tr to ra cho ngi lao ng cú c
ngi lao ng cm nhn c hay khụng li l cỏc vn thuc v vic to

KIL
OBO
OKS
.CO
M

lp cỏc chớnh sỏch ca ngi lao ng. Do vic cm nhn s cụng bng thuc
vo ý chớ ch quan ca ngi lao ng cho nờn khi thit lp nờn cỏc chớnh
sỏch nh qun tr cn quan tõm, tham kho ý kin ca ngi lao ng cỏc
chớnh sỏch s gn gi hn i vi ngi lao ng.
III. Vai trũ ca to ng lc.

Qua nghiờn cu mt s hc thuyt, quan im qun tr trờn ta thy c
ng lc cú vai trũ quan trng trong vic quyt nh hnh vi ngi lao ng.
- Ngi lao ng s cú nhng hnh vi tớch cc trong vic hon thin
mỡnh thụng qua cụng vic.

- ng lc thỳc y hnh vi hai gúc trỏi ngc nhau ú l tớch cc
v tiờu cc. Ngi lao ng cú ng lc tớch cc thỡ s to ra c mt tõm lý
lm vic tt, lnh mnh ng thi cng gúp phn lm cho doanh nghip ngy

cng vng mnh hn.

To ng lc luụn l vn t ra i vi mi nh qun lý. Chớnh sỏch
tin lng, tin thng cú phự hp hay khụng? B trớ cụng vic cú hp lý hay
khụng? Cụng vic cú lm tho món c nhu cu ca ngi lao ng hay
khụng? Tt c nhng yu t ny quyt nh n vic hng hỏi lm vic hay
trỡ tr bt món dn n t b doanh nghip m i ca ngi lao ng.

9



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

CHNG 2: CC NHN T NH HNG N TO NG LC
10



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

I VI NGI LAO NG.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

I Yu t thuc v cỏ nhõn ngi lao ng.
1. Nhu cu ca ngi lao ng.

Con ngi mt khong khụng gian nht nh luụn cú nhiu nhu cu
khỏc nhau, trong nhng nhu cu ú nhu cu no ó chớn mui s l ng c
mnh nht quyt nh hnh vi ca h v khi nhu cu ú ó c tha món thỡ
nú s khụng cũn l ng c thỳc y con ngi lm vic na m lỳc ny nhu
cu mi xut hin s úng vai trũ ny.

Vớ d mt cụng nhõn bỡnh thng cú c mun tr thnh mt c cụng
v anh ta s c gng lm vic ht sc tr thnh mt c cụng nhng khi
anh ta ó tr thnh c cụng ri thỡ nhu cu ny s khụng cú tỏc dng thỳc
y anh ta lm vic na m nhu cu thỳc y anh ta lm vic mnh hn s l
mong mun c tr thnh t trng ca anh ta. Nh vy con ngi nhng
v trớ xó hi khỏc nhau, nhng iu kin kinh t khỏc nhau thỡ h s ny sinh
ra cỏc nhu cu khỏc nhau.

Theo quan im ca qun tr Marketing thỡ cỏc nh qun tr luụn tỡm
cỏc bin phỏp qun tr thớch hp gi m nhng nhu cu ca ngi lao
ng, khuyn khớch h n lc lm vic to ra nhng sn phm tho món
khỏch hng. ú chớnh l bớ quyt ca s thnh cụng.

2. Giỏ tr cỏ nhõn.

Giỏ tr cỏ nhõn õy cú th hiu l trỡnh , hỡnh nh ca ngi ú
trong t chc hay xó hi. Tu theo quan im giỏ tr khỏc nhau ca mi cỏ
11



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

nhõn m h s cú nhng hnh vi khỏc nhau, khi ngi lao ng nhng v trớ
khỏc nhau trong t chc thỡ thang bc giỏ tr cỏ nhõn ca h cng thay i dự

KIL
OBO
OKS
.CO
M

nhiu hay ớt.
Vớ d khi ta xem xột nhng ngi nhiu ý chớ, giu tham vng v cú
lũng t trng cao thỡ vic xõy dng cho mỡnh mt hỡnh nh p l rt quan
trng bi vỡ h luụn mun khng nh mỡnh qua cụng vic.

3. c im tớnh cỏch.

Tớnh cỏch con ngi l s kt hp cỏc thuc tớnh tõm lý c bn v bn
vng ca con ngi. Nú c biu th thnh thỏi , hnh vi ca con ngi

i vi bn thõn, gia ỡnh, bn bố, ng nghip v i vi c xó hi núi
chung.

Nh vy tớnh cỏch khụng phi l do di truyn m nú chớnh l hiu qu
tỏc ng ca s giỏo dc, rốn luyn ca bn thõn v s tỏc ng giỏn tip ca
mụi trng m ngi ú c sng v lm vic trong ú. Cỏc nh qun tr khi
bit c tớnh cỏch ca mi ngi lao ng trong doanh nghip mỡnh thỡ nú
s l c s h tỡm ra cỏch i x v s dng tt hn.

Tớnh cỏch gm hai c im c bn l o c v ý chớ:
- V o c: ú chớnh l tớnh ng loi, lũng v tha hay tớnh ớch k, tớnh
trung thc hay di trỏ, cn thn hay cu th, chm ch hay li bing

12



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

- V ý chớ: ú l tớnh cng quyt hay nhu nhc, dỏm chu trỏch nhim
hay ựn y trỏch nhim, cú tớnh c lp hay ph thuc

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Tớnh cỏch con ngi cng l yu t c bn tỏc ng n hnh vi hay
ng x ca ngi no ú. Vớ d khi gp khú khn hay tr ngi trong cụng
vic thỡ ngi cú tớnh c lp v dỏm chu trỏch nhim s xem ú l mt ng
lc quyt tõm lm vic tt hn cũn nu l ngi khụng dỏm i din vi
trỏch nhim, sng ph thuc vo ngi khỏc thỡ h s run s trc s khú
khn ny v h cú th s b d chng cụng vic hoc i tỡm mt ngi dỏm
ng ra chu trỏch nhim h h.

4. Kh nng, nng lc ca mi ngi.

Kh nng hay cũn gi l nng khiu l nhng thuc tớnh cỏ nhõn giỳp
con ngi cú th lnh hi mt cụng vic, mt k nng hay mt loi kin thc
no ú c d dng v khi h c hot ng lnh vc ú thỡ kh nng ca
h s c phỏt huy ti a, kt qu thu c s cao hn nhng ngi khỏc.
Nng lc va l yu t di truyn va l kt qu ca s rốn luyn. Nng
lc l c s to ra kh nng ca con ngi. Nng lc c thc hin v
trng thnh ch yu trong thc t. Trong cỏc loi nng lc ca con ngi thỡ
quan trng nht l nng lc t chc v nng lc chuyờn mụn. Ngi lao ng
cú th cú mt trỡnh chuyờn mụn rt tt nhng nu h ch c sp xp
lm nhng cụng vic ngang bng vi trỡnh hin cú thỡ nng lc ca h
cng cha c phỏt huy ht sc vỡ ngi lao ng l con ngi m con
ngi thỡ h luụn mun tỡm tũi, hc hi nõng cao tm hiu bit ca mỡnh
lờn. Vỡ vy trong thc t quỏ trỡnh lao ng nh qun tr luụn phi thit k
cụng vic, b trớ nhõn lc sao cho ngi lao ng cú iu kin duy trỡ v
13



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

phỏt trin nng lc chuyờn mụn ca mỡnh. ng thi trong quỏ trỡnh lm vic,
nu cú th c thỡ nh qun tr nờn thit lp nờn mt khụng gian cho ngi

KIL
OBO
OKS
.CO
M

lao ng h t t chc ni lm vic sao cho hp lý vi h nht.
ỏnh giỏ ỳng nng lc nhõn viờn l c s nh qun lý s dng tt
nht nhõn viờn trong doanh nghip. Mt ngi lao ng s thoi mỏi hn khi
h c giao nhng cụng vic phự hp vi kh nng v nng lc ca h vỡ h
bit c chc chn rng h s hon thnh c cụng vic ú mc tt nht.
Ngc li khi phi m nhn nhng cụng vic ngoi kh nng hoc nhng
cụng vic m h bit chc rng nu h c gng cng khụng thc hin cụng
vic y c tt thỡ s rt d gõy nờn tõm lý bt món ca ngi lao ng vi
t chc, doanh nghip.

II. Cỏc yu t bờn ngoi.

1. Yu t thuc v cụng vic.
1.1

Tớnh hp dn ca cụng vic.

Ngi lao ng s cm thy th no khi nhn c mt cụng vic
khụng nh mong mun ca h, ngc li h s cm thy nh th no khi

nhn c mt cụng vic phự hp vi kh nng, s trng ca h nhng
vn ny s nh hng rt ln n nng sut lao ng, hiu qu lm vic
ca ngi lao ng vỡ vy nh qun tr cn quan tõm n nhu cu, kh nng
ca ngi lao ng va to iu kin cho ngi lao ng phỏt huy kh
nng ca h va to ra c s tho món i vi ngi lao ng.
Tớnh hp dn ca cụng vic to nờn s tho món i vi cụng vic ca
ngi lao ng. S tho món s c th hin thỏi ca ngi ú trong
14



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

quỏ trỡnh lm vic. Tớnh hp dn ca cụng vic l mt khỏi nim khỏ rng, i
vi ngi lao ng nú khụng ch l mt cụng vic nh mong mun m nú cũn

KIL
OBO
OKS
.CO
M

l s kim soỏt i vi cụng vic, s ng h ca lónh o trong quỏ trỡnh lm
vic, nhng phn thng, tr cp i vi cụng vic Tt c nhng vn
ny cú tỏc dng to ng lc cho ngi lao ng trong quỏ trỡnh lm vic.
Khi ngi lao ng nhn c cụng vic phự hp vi kh nng, s
trng ca h thỡ h s phỏt huy nng lc lm vic ca h mt cỏch ti a dự
nhng iu kin dự bỡnh thng nht. Nh qun tr cn da vo nhng c

im tõm lý cỏ nhõn, tớnh cỏch ca ngi lao ng sp xp cụng vic cho
phự hp vi h. Nhng cụng vic cú tớnh thỏch thc s l ng c tt cho
ngi lao ng.

Ngi lao ng trong doanh nghip s cm thy tho món, thoi mỏi
hn khi chớnh sỏch doanh nghip nh lng, thng, tr cp, phỳc li phự
hp vi nhu cu ca h. Vớ d khi xem xột h thng phõn phi thu nhp ta
phi chỳ ý n nhu cu cụng vic, cp k nng ca cỏ nhõn v nhng tiờu
chun phõn phi trong cng ng, t ú s to ra c s cụng bng trong
cụng vic v trong doanh nghip.

Tuy nhiờn khụng phi nhu cu vt cht tn ti tt c mi ngi lao
ng, cú ngi thớch tin nhng cú ngi li khụng phi l nh vy cú th
nhu cu ca h s l s t do trong cụng vic, mun c i nhiuvỡ vy
nh qun lý phi da vo c im ca mi cỏ nhõn thit k lờn mt cụng
vic phự hp nht.
1.2

Kh nng thng tin.

15



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi ®éng lùc vµ t¹o ®éng lùc

Thăng tiến là q trình một người lao động được chuyển lên một vị trí
cao hơn trong doanh nghiệp, việc này thường được đi kèm với việc lợi ích vật

thăng hoa.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

chất của người lao động sẽ được tăng lên đồng thời cái tơi của họ cũng được

Như vậy thăng tiến cũng là một nhu cầu thiết thực của người lao động
vì sự thăng tiến tạo cơ hội cho sự phát triển cá nhân, tăng địa vị, uy tín cũng
như quyền lực của người lao động.

Chính sách về sự thăng tiến có ý nghĩa trong việc hồn thiện cá nhân
người lao động đồng thời đối với doanh nghiệp nó là cơ sở để giữ gìn và phát
huy lao động giỏi và thu hút lao động khác đến với doanh nghiệp.
Trên thế giới hiện nay đã có rất nhiều nhà khoa học hành vi quan tâm
đến vấn đề mở rộng cơng việc hay đa dạng hố cơng việc. Làm phong phú
cơng việc nghĩa là đã dần dần nâng cao trách nhiệm, phạm vi và u cầu cơng
việc. Mục đích của chương trình này là làm cho nhân viên đa năng, đa dụng
hơn để khi cần thiết họ có thể làm những cơng việc khác nhau. Ngồi ra
chương trình này cũng mở rộng cơ hội cho những người có khả năng gìn giữ
chức quản trị sau này bởi vì thăng tiến nhiều khi cũng được xem xét như một
q trình thử việc, nếu người lao động khơng được đáp ứng cơng việc nhanh
nhất, trong q trình làm việc họ khơng đáp ứng được các u cầu của cơng
việc thì họ sẽ bị chuyển xuống cơng việc khác.
1.3 Quan hệ trong cơng việc.

Đây chính là nhu cầu xã hội của người lao động trong q trình làm

việc. Mơi trường làm việc trong doanh nghiệp ln được các cá nhân trong
doanh nghiệp quan tâm và để ý vì mơi trường làm việc là yếu tố chủ u liên
16



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

quan n s thun tin cỏ nhõn v nú cng l nhõn t giỳp ngi lao ng
hon thin tt nhim v ca h.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Mụi trng lm vic bao gm cỏc iu kin vt cht k thut v nhng
ngi lao ng xung quanh mụi trng ú. iu kin vt cht k thut bao
gm nhng yu t nh: iu kin lm vic, vn v t chc ni lm vic,
mỏy múc trang thit b k thut trong doanh nghip v nhng ngi lao
ng xung quanh chớnh l nhng ngi lao ng trong v ngoi doanh
nghip, mi quan h gia nhng ngi ny cng nh hng ln n s thc
hin cụng vic ca cụng nhõn. Trong con ngi thỡ tớnh xó hi l rt cao vỡ
vy ngi lao ng trong t chc luụn mun cú c mụi quan h tt vi mi
ngi trong cựng mt t chc ú.

Nhu cu quan h thng bao gm mt phn ca nhu cu t trng m

mun tho món c nhu cu t trng thỡ cỏc nh qun tr phi tỡm cỏch tho
món nú t bờn ngoi, v nhu cu t trng ch th hin rừ nht khi ngi lao
ng tn ti trong mt t chc vỡ vy thụng thng h mong mun c l
thnh viờn ca mt nhúm xó hi no ú, cú th l chớnh thc hoc phi chớnh
thc. Vớ d i vi nhiu ngi nhng tng tỏc mang tớnh cụng vic gúp
phn ỏng k trong vic tho món nhu cu bn bố v quan h xó hi.
2. Cỏc yu t thuc v t chc
2.1

Chớnh sỏch qun lý ca doanh nghip.

Qun tr nhõn lc va l mt khoa hc va l mt ngh thut. Tớnh
khoa hc th hin vic cỏc nh qun tr phi bit nm vng nhng c im
vn cú ca con ngi cú th xõy dng nờn cỏc chớnh sỏch qun lý hp lý
da trờn c s vn dng cỏc quy lut khỏch quan. V núi qun tr nhõn lc l
17



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

mt ngh thut vỡ cỏc nh qun lý phi bit la chn v kt hp cỏc phng
phỏp qun lý thớch hp vỡ mi cỏ nhõn con ngi u cú s khỏc bit ln nhau

KIL
OBO
OKS
.CO

M

v nhu cu, thỏi , nhn thc, c im tõm sinh lý.
Nh vy chớnh sỏch qun lý ca doanh nghip phi bao gm nhiu bin
phỏp khỏc nhau vỡ mt chớnh sỏch qun lý ca doanh nghip tỏc ng rt
nhiu n thỏi , hnh vi ca ngi lao ng. mt khớa cnh no ú ngi
lao ng trong doanh nghip chu nh hng rt nhiu bi chớnh sỏch qun lý,
cỏch c s ca lónh o trong doanh nghip. Vớ d: khụng cú chớnh sỏch luõn
chuyn cụng vic thỡ s rt d gõy n s nhm chỏn trong cụng vic cho
ngi lao ng, khụng cú chớnh sỏch v o to v phỏt trin thỡ ngi lao
ng s khụng cú c hi thng tin nh vt s mt i mt phn ng c ca
ngi lao ng, mt thnh tớch t c m khụng cú thng hoc mt li
khen ngi thỡ s lm gim s n lc tip theo ca ngi lao ng Rt nhiu
vn c t ra cho thy s nh hng ca chớnh sỏch n ngi lao
ng.

Vic qun tr s cú hiu qu nht khi cỏc nh qun tr bit kt hp ỳng
n, nhun nhuyn v linh hot cỏc phng phỏp qun tr. ú chớnh l ngh
thut trong qun tr hay núi rừ hn nú chớnh l ti ngh ca ch th qun tr
núi riờng v cỏc nh lónh o núi chung.
2.2

H thng tr cụng trong doanh nghip.

Vn mỡnh s nhn c gỡ khi thc hin nhng cụng vic, nhim v
ca mỡnh c hu hờt mi ngi lao ng trong doanh nghip quan tõm. Vỡ
vy cỏc nh qun tr phi thy rng vic thc hin nhim v v s tho món

18

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

ca ngi lao ng cú th hon thin bng vic xõy dng mt ch tr
lng tr thng hp lý.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Lng bng v ói ng l mt trong nhng ng lc kớch thớch con
ngi lm vic hng hỏi nhng ngc li nú cng l mt trong nhng nhõn t
gõy nờn s trỡ tr, bt món hoc cao hn ú l s ri b cụng ty m i ca
ngi lao ng. Tt c nhng iu ny ph thuc vo nng lc qun lý v
trỡnh ca cỏc cp qun tr.

Vy lm th no lng, thng tr thnh ng lc i vi ngi lao
ng. Sau õy l mt s bin phỏp dựng kớch thớch.
2.2.1

Nguyờn tc kớch thớch bng tin lng.

- Tin lng phi m bo tỏi sn xut sc lao ng cú ngha tin lng
phi cho ngi lao ng nuụi sng bn thõn anh ta v gia ỡnh anh ta
mc ti thiu. õy l c im c bn nht m ch doanh nghip phi m

bo cho ngi lao ng, cú nh vy mi m bo iu kin ti thiu giỳp
ngi lao ng to ra s hng hỏi cho chớnh h trong quỏ trỡnh lao ng.
- Tin lng phi chim t 70% n 80% trong tng s thu nhp ca
ngi lao ng. Tin lng phi gn cht vi s lng v cht lng lao ng
m ngi lao ng ó cng hin, cú nh vy mi m bo c s cụng bng
trong phõn phi sn phm xó hi t ú sinh ra lũng tin v s c gng t ngi
lao ng vỡ h ó thy c nhng gỡ h nhn c phự hp vi nhng gỡ m
h ó úng gúp vo cho doanh nghip.

- Tin lng phi tr theo s lng v cht lng lao ng ó hao phớ. Cú
ngha l cỏc nh qun tr trong doanh nghip phi thit lp nờn mt h thng
19



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

nh mc lao ng cho tt c cỏc cụng vic trong doanh nghip v phi giao
cỏc ch tiờu ú cho cỏc cỏ nhõn ngi lao ng. õy l nguyờn tc gn tin

2.2.2

KIL
OBO
OKS
.CO
M

lng vi lao ng m bo c s cụng bng trong phõn phi.
Nguyờn tc kớch thớch bng thng.

- Tin thng phi chim t 20% n 30% tng thu nhp ca ngi lao
ng. Khi tin thng m bo c nguyờn tc ny thỡ nú s gn ngi lao
ng vi nng sut lao ng. Nhng nu tin thng quỏ cao thỡ s dn n
vic ngi lao ng s chy theo tin thng dn n vic gim s kớch thớch
ca tin lng trong doanh nghip.

- S lng tin thng phi cú ý ngha vi cuc sng, tc l nú phi tho
món c mt mong mun no ú ca ngi lao ng, mong mun cng ln
thỡ tớnh kớch thớch ca tin thng s cng mnh.

- Tin thng phi cn c c th liờn quan n s lng v cht lng
lao ng hoc vic thc hin cụng vic ca ngi lao ng.
Tin lng v tin thng l mt trong nhng yu t vt cht i vi
ngi lao ng. Vn dng thnh cụng chớnh sỏch ny l mt trong nhng yu
t hng u trong vic to ng lc cho ngi lao ng.
2.3

iu kin lm vic.

Quỏ trỡnh lao ng bao gi cng c din ra trong mt mụi trng sn
xut nht nh. Mụi trng sn xut khỏc nhau cú cỏc iu kin khỏc nhau tỏc
ng n ngi lao ng. Nh vy iu kin lm vic ca mi ngi lao
ng rt phong phỳ v a dng v mi mt mụi trng lm vic, mt iu

20

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

kin lm vic tỏc ng rt nhiu n ngi lao ng v nú tỏc ng n h
theo nhiu khớa cnh khỏc nhau.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

- iu kin tõm sinh lý lao ng: ú l cỏc vn v sc tp trung tinh
thn, nhp , tớnh n iu ca cụng vic. iu kin ny tỏc ng n sc
kho v s hng thỳ ca ngi lao ng.

- iu kin thm m: Vic b trớ v trang trớ khụng gian lm vic lm
nh hng ti tõm lý thoi mỏi hay khụng thoi mỏi ca ngi lao ng.
- iu kin tõm lý xó hi: iu kin ny liờn quan n bu khụng khớ ca
nhúm hay c doanh nghip, khụng nhng th nú cũn tỏc ng n vic phỏt
huy sỏng kiờn, cỏc phong tro thi ua trong doanh nghip. Tỏc phong lónh
o ca cỏc nh qun tr trong doanh nghip cng nh hng nhiu n iu
kin ny.

- iu kin v ch lm vic, ngh ngi. Xõy dng tụt ch lm vic
v ngh ngi hp lý s m bo cho vic tỏi sn xut sc lao ng, l iu
kin gim tai nn lao ng, tng nng sut v cht lng lao ng.

21



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

CHNG 3: T CHC TT CC YU T TO NG LC
CHO NGI LAO NG.

I.

Hon thin cụng tỏc tuyn dng lao ng.

Tuyn dng l mt hot ng then cht trong hot ng qun tr nhõn
lc, nú l mt hot ng thu hỳt ngi lao ng nhng ngun lao ng khỏc
nhau n ng ký np n tỡm vic lm v nh ú cú th tr thnh cụng nhõn
viờn ca doanh nghip.

Mt s nh khoa hc qun tr cho rng tuyn dng bao gm tuyn chn
v s dng lao ng nhng theo giỏo trỡnh chung thỡ tuyn dng bao gm hai
hot ng chớnh l tuyn m v tuyn chn.
1.

Tuyn m.

Tuyn m ch l hot ng thu hỳt ngi lao ng n vi doanh
nghip ng ký np n trc khi xột duyt cho ngi lao ng c thi
vo doanh nghip.
22



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

Tuyn m ch l bc u trong quỏ trỡnh thu hỳt nhõn viờn vo doanh
nghip. Bc ny cha úng vai trũ quan trng quyt nh n s thnh cụng

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ca tin trỡnh tuyn dng.
Cú rt nhiu ngun cung cp ng viờn cho doanh nghip trong quỏ trỡnh
tuyn m nh:ngun bờn ngoi bao gm: tuyn qua cỏc hỡnh thc qung cỏo,
tuyn ngi thụng qua cỏc trung tõm dch v; v cỏc ngun bờn trong l tuyn
ngi ngay t bờn trong ni b doanh nghip

- Ngun bờn trong ni b doanh nghip: ngun ny c ỏnh giỏ qua

nhng thnh tớch, kh nng ca ngi lao ng trong doanh nghip. Khi
tuyn nhng ngun ny ta cú li th l ó ỏnh giỏ c lũng trung thnh
ca ngi lao ng i vi doanh nghip, thỏi nghiờm tỳc, trung thc, tinh
thn trỏch nhim ca ngi lao ng trong doanh nghip. Vỡ h ó tng l
nhõn viờn trong doanh nghip nờn h s thun li hn, d dng hn trong vic
thc hin cụng vic nht l trong thi gian u khi mi cng v mi.
- Ngun bờn ngoi doanh nghip: õy l quỏ trỡnh thu hỳt ngi lao ng
vo doanh nghip t bờn ngoi nh sinh viờn ca cỏc trng i hc hay
nhõn viờn ca cỏc cụng ty khỏc. Nhng ngi lao ng c tuyn chn theo
phng phỏp ny cú th thụng qua cỏc ngun nh: trung tõm tỡm vic lm,
qung cỏo, t cỏc trng i hc hoc cú th cỏc ngun khỏc nh t s gii
thiu ca cụng nhõn viờn trong doanh nghip, chớnh quyn a phng hoc
do ng viờn t ng n xin vic lm.
2.

Tuyn chn

L quỏ trỡnh la chn nhng ngi phự hp vi cụng vic nht trong
nhng ngi c la chn thụng qua qua trỡnh tuyn m. Tuyn chn tt s
23



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Các nhân tố ảnh hởng tới động lực và tạo động lực

l iu kin trung tõm quyt nh s thng li ca doanh nghip trong quỏ
trỡnh hot ng, nú giỳp cho quỏ trỡnh sn xut kinh doanh din ra thun tin

II.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

hn, gim thit hi ri ro v hot ng qun tr nhõn lc s thun tin hn.
Hon thin cụng tỏc ỏnh giỏ thc hin cụng vic.

ỏnh giỏ thc hin cụng vic l s ỏnh giỏ cú h thng v chớnh thc
tỡnh hỡnh thc hin cụng vic ca ngi lao ng trong quan h so sỏnh gia
vic lm ca ngi lao ng i vi cỏc tiờu thc ó c xõy dng t trc
trong doanh nghip v c quỏ trỡnh tho lun v s ỏnh giỏ v cụng vic ú
vi nhng ngi liờn quan.

ỏnh giỏ thc hin cụng vic liờn quan n rt nhiu hot ng qun tr khỏc
ca doanh nghip nh:

- Doanh nghip phi xõy dng lờn mt bn mụ t v phõn tớch cụng vic
tht chớnh xỏc, xõy dng nh mc cụng vic hp lý nhng ng thi bn mụ
t v phõn tớch cụng vic ny cng phi n gin cho ngi lao ng hiu
c chớnh xỏc nht l h phi lm gỡ i vi cụng vic ca h. Cỏc nh qun
tr phi o to cỏc cỏn b ỏnh giỏ m bo cho quỏ trỡnh ỏnh giỏ c
thc hin chớnh xỏc nht.

- ỏnh giỏ thc hin cụng vic liờn quan n vn tr lng cho ngi
lao ng trong doanh nghip. Vic tr lng s da trờn vic ỏnh giỏ thc
hin cụng vic vỡ vy ỏnh giỏ ỳng lng lao ng ó hao phớ l vn

trng tõm to nờn s cụng bng trong nhn thc ca ngi lao ng v kớch
thớch ngi lao ng lm vic.

24



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi ®éng lùc vµ t¹o ®éng lùc

- Đánh giá thực hiện cơng việc giúp người lao động đánh giá bản thân và
tự hồn thiện mình.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

- Thơng qua đánh giá thực hiện cơng việc để nhận biết được nhu cầu đào
tạo và thực hiện được cơng tác kế hoạch hố nguồn nhân lực trong tổ chức.
Hồn thiện tốt cơng tác đánh giá thực hiện cơng việc bằng việc xây
dựng các tiêu chuẩn, định mức cơng việc chính xác đúng khoa học, các thơng
tin dùng đánh giá phải chính xác. Thơng qua đánh giá thực hiện cơng việc có
sự trao đổi giữa người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động
chịu trách nhiệm thực hiện cơng việc của mình, khi họ nhận được một cơng
việc được giao họ rất cần biết cơng việc ấy sẽ làm như thế nào với những tiêu
chuẩn nào thì được coi là đã hồn thành cơng việc và với mức độ nào thì được
coi là hồn thành xuất sắc cơng việc được giao. Những điều này nhà quản trị

phải thơng báo một cách rõ ràng đến người lao động.

Đánh giá thực hiện cơng việc được áp dụng ở tất cả các doanh nghiệp.
Trong các cơng ty hoặc tập đồn lao động lớn thì nó được coi là một phần của
q trình trao đổi lao động và được sử dụng để quyết định việc người lao
động có được tiếp tục làm việc nữa hay là sẽ bị sa thải, hoặc người lao động
sẽ được thăng tiến hay chuyển xuống cơng việc thấp hơn.
III.

Hồn thiện cơng tác đào tạo và phát triển.

Kinh nghiệm của các cơng ty trên thế giới đã cho thấy rằng cơng ty nào
chú ý đến việc đào tạo và huấn luyện nhân viên trong cơng ty thì rất thành
cơng trong kinh doanh.

25