Tìm hiểu về Phật giáo ở Huế và ảnh hưởng của Phật giáo đến con người Huế

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
M

U

Ph t giỏo l m t tụn giỏo g n bú v i Vi t Nam trong m t th i gian

OBO
OK S
.CO
M

di c a l ch s dõn t c. Vo th i Nh Lý v Nh Tr n, Ph t giỏo tr thnh
qu c o v trong th i k ú Vi t Nam ó t

c nh ng thnh t u r c

r v m i m t kinh t - chớnh tr - v n hoỏ - xó h i - quõn s . Trong l n i
th c t p t i Hu l n ny, em ó cú d p tỡm hi u v Hu , con ng

i Hu ,

c bi t em ó cú th i gian v i u ki n m r ng tri th c c a mỡnh v
Ph t giỏo

Hu . Trong bi bỏo cỏo th c t p ny em s núi v Ph t giỏo

Hu v s

nh h

KIL

ng c a Ph t giỏo n con ng

i Hu .



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
I. PH T GIÁO VÀ S

DU NH P C A PH T GIÁO VÀO

VI T NAM.
o ph t có ngu n g c

n

c đ i, ng

i sáng l p là T t

ngun

KIL
OBO
OKS
.CO
M

a (Siddhartha), h Gơtoma (Gautama), sinh kho ng n m 563 tr

t

c Cơng

kinh thành Kapilavastu (chân núi Hymalaya v phía nam, nay

thu c mi n Nam n
T nh Ph n. ng

c Nêpan, giáp phía b c

) , là thái t

con vùa

i đ i tơn x ng ơng là Thích Ca Mâu Ni (Sakyamuni).

Ơng m t n m 483 tr
Khi T t

n

t

c Cơng ngun, th 80 tu i.

a ra đ i, xung quanh ơng là m t xã h i nhi u đau kh ,

bi t bao nhiêu con ng

i là n n nhân c a ch đ

thiên tai qi ác. Lúc đó
đ o Vêda (đ o Ph

th n, đ o Jâim ch tr

n

đ ng c p dã man, c a

đã có nhi u lo i t t

ng vf tơn giáo, nh

à) th nhi u th n, đ o Bà La Mơn (Brátman) th m t
ng tu kh h nh v.v…

o Ph t c a T t

t

a ra

đ i là m t s ph n ng có tính ch t bác b đ i v i ch đ đ ng c p kh c
nghi t đ

ng th i, đ i v i đ o Bà La Mơn nghi t ngã và đ i v i ph

pháp tu hành kh h nh c a Jana,
m tđ

ng h

ng

ng th i là s kh ng đ nh m t đ o lý,

ng c u kh m i cho con ng

i.

Sinh th i, Ph t Thích Ca khơng vi t sách, ơng ch rao gi ng b ng
mi ng. Các kinh, lu t, lu n c a Ph t giáo l u truy n
h h c trò c a ơng c n c vào l i d y đ

đ i là do nhi u th

c l u truy n mà biên t p thành.

Vì v y trong đó xu t hi n nhi u quan đi m khác nhau v s

tu hành và

đ c đ o. Ch y u có hai tơng phái l n là Ti u Th a (Hinayana - c
nh ) và

xe

i Th a (Mahayana - C xe l n). Ti u Th a còn g i là Ph t giáo

ngun thu (Thérevada), d a sát vào v n b n kinh đi n, ch tr

ng giác

ng cho b n thân mình, ch th có Ph t Thích Ca và tu đ n b c La Hán
(Arhat).

i Th a ch tr

ng t giác và giác tha, khơng c ch p vào kinh

đi n, th nhi u Ph t và tu đ n b c B Tát tr

c khi thành Ph t. Ngồi ra

còn có tơng phái Kim Cang Th a (Vadshrayana), còn g i là M t Tơng,
ch tr

ng k t h p phù chú, bùa linh v i giáo lý đ gi i thốt.
1



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Khi Ph t Thớch Ca cũn t i th ,

o c a ụng ó

d c sụng H ng, thu c mi n trung v b c
o ú

c truy n bỏ m nh m .

n

i

tin theo. Sau khi ụng m t,

n th k

III tr

n

c Cụng nguyờn thỡ

cú n 8 v n chựa ths n

KIL
OBO
OKS
.CO
M

phỏt tri n n nh cao nh t. Lỳc ú

c nhi u ng

ph m. Nh ng n th k V sau Cụng nguyờn, Ph t giỏo b

n

giỏo t n

cụng, sau ú b H i giỏo tri t phỏ. T th k XII v sau, Ph t giỏo ch cũn
l m t di tớch, m t tụn giỏo nh

n

.

o Ph t truy n bỏ ra ngoi biờn gi i
tr

c Cụng nguyờn d

n

i s ch o c a vua

t r t s m,

th k III

n l Asoka, nhi u t ng on

ó i ra n

c ngoi truy n bỏ Ph t giỏo. V phớa nam, Ph t giỏo truy n

n cỏc n

c Srilõnghiờn c u, Mianma, Thỏi Lan, Lo, C mpuchia,

Inụnờxia. Ng

i ta g i l Ph t giỏo Nam Tụng v c tr ng c a nú l

theo dũng Ti u Th a. V phớa B c, Ph t giỏo truy n n Nờpan, cỏc n
Trung , Trung Qu c, Tri u Tiờn, Nh t B n, Vi t Nam. Ng
l Ph t giỏo B c Tụng v c tr ng c a nú l theo dũng
v

phớa B c, phỏi Kim Cang Th a l u truy n

Xibia. Khỏc v i g c c a nú l

n

m ts n

c.

nh

k

I sau Cụng

M t Tụng, T nh

v

i Th a. Cỏc tụng phỏi

Tụng, v.v u d

Trung Qu c cỏc th i ch p nh n v l u truy n. Song phỏt tri n
Qu c l cỏc Tụng phỏi ớt nhi u
d ng, ú l Phs n ph m T

n

i buụn bỏn i n Trung Qu c truy n

o. Dũng o truy n vo Trung Qu c l dũng
n

c trờn ngy

ng t l a xuyờn Trung . Cỏc nh s

Trung ỏ theo chõn cỏc on ng
Ph t giỏo

i Th a. C ng

cỏc n

o Ph t truy n vo Trung Qu c kho ng u th
nguyờn v qua con

i ta g i ú

Tõy T ng, Mụng c ,

, Ph t giỏo

cng phỏt tri n v ó tr thnh qu c giỏo

c

c ng

c ng

i

Trung

i Trung Qu c gia cụng xõy

ng Tụng (Duy Th c Tụng), Thiờn Thai Tụng,

Hoa Nghiờm Tụng v c bi t l Thi n Tụng, Phộp thi n nh trong thi n

tụng v n cú t

n

, nh ng Thi n Tụng v i m t h th ng giỏo lý c a nú

2



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
l i l s n ph m riờng c a Trung Qu c. V sau

Trung Qu c núi n Ph t

l núi n Thi n.
Ph t giỏo tuy tr i qua nhi u giai o n phỏt tri n, cú nhi u tụng phỏi
nhi u qu c gia khỏc nhau

chõu , nh ng nú

KIL
OBO
OKS
.CO
M

khỏc nhau v l u hnh
v n l nú. B i vỡ

nú cú nh ng ch tr

ng v quan i m c b n m b t

c tụng phỏi no, b t c qu c gia no c ng u ph i d a vo truy n bỏ.
Quan ni m v th gi i, Ph t giỏo cho r ng th gi i xung quanh, bao
g m c v tr , tr i t v con ng

i, tuy l n nh khỏc nhau, ch ng lo i

khỏc nhau, nh ng u l m t, u luụn v n ng v bi n i,

ú khụng

cú i m b t u (vụ thu ), c ng khụng cú i m k t thỳc (vụ chung),
bi n i x y ra nhanh nh
th

ng cũn, l c

ú

trong ch p m t (sỏt na), nờn khụng cú gỡ l

nh, l cú th g i nú l nú, vỡ nú cú ú nh ng r i

khụng cú, cũn ú nh ng r i m t ú (vụ th

ng). Con ng

i c ng v y,

trong dũng ch y khụng ng ng, nờn khụng cú cỏi gỡ g i l b n thõn ta (vụ
ngó). M t khỏc, bi n i ú khụng ph i l do bờn ngoi a t i, m l do
bờn trong, do s v n ng t thõn, do l nhõn duyờn bờn trong tỏc ng,
v lu t nhõn qu n i t i quy nh,

ú v i b t c m t v t no

vo m t

giai o n no c a quỏ trỡnh, c ng u l k t qu c a giai o n tr

c l

nguyờn nhõn c a giai o n sau (nghi p). Bi n i ú cũn di n ra trong cỏc
n i g i l cừi phm v siờu phm m s chuy n t cừi ny sang cừi khỏc
nh vũng bỏnh xe quay mói khụng thụi (luõn h i) v.v
Quan ni m v nhõn sinh.
m i ng

i l y n

c m t,

chỳng sinh cũn nhi u h n n

o Ph t cho i ng

nhõn lo i l bi n n

c cỏc i d

i l kh , n i kh
c m t; n

c m t

ng c ng l i. Kh ú khụng

ph i l do s n ph m b c giai c p, s n ph m b c dõn t c m ra, m l do
cú b n thõn con ng

i. Kh ú l do con ng

ch t, do mong mu n m khụng
do ghột nhau m ph i

c, do th

i cú sinh thỡ cú gi, b nh v

ng yờu m ph i xa lỡa nhau,

g n nhau, do ng u n (s c, th , t

ng, hnh, th c)

che l p trớ tu (kh ), do tớch t p thúi x u v d c v ng (t p ), do s
3

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
thay đ i, do
tr

b

trong vòng ln h i. Mu n thốt kh thì ph i tu luy n, ph i

d c v ng (di t đ ), ph i t

thân mình), ph i nh n th c đ

bi, nh n nh c, h

x (vui v hy sinh

c tâm Ph t, ph i theo tâm con đ

ng đúng,

KIL
OBO
OKS
.CO
M

v.v… (đ o đ ). Và m c đích c a tu luy n là gi i thốt, là thốt ra kh i

vòng ln h i sinh t , là đ t t i m t m c tiêu lý t

ng mà m i m t tơng

phái Ph t giáo có m t cách nói riêng. V i Ph t giáo nói chung là lên t i
cõi Ni t Bàn, n i t ch di t, n i khơng còn bi n hố, khơng còn s
Tơng là v đ

c n

ng vui

c ng nh

kh đau; v i T nh

c Ph t, là sang t i

Tây Ph

ng c c l c, ho c T nh Th , v i Thi n Tơng là nh n th c đ

c

tâm là Ph t , v.v…

Th gi i quan và nhân sinh quan trên c a Ph t giáo đ i v i ng
Vi t đ u th i B c Thu c, lúc còn đang tin

i

s c m nh c a ơng Tr i, tin

quy n n ng c a th n núi, th n sơng, v.v… còn đang trong xã h i ngun
s và khép kín, thì đó là m t hi n t
quan đó l i đ
ng

ng xa l . Th gi i quan nhân sinh

c truy n vào b i các nhà s

i có hình th và vóc dáng khác ng

n

và Trung Á, nh ng

i mình, thì s xa l đó l i càng

t ng lên g p b i. Th nh ng Ph t giáo v n có th làm quen và xâm nh p
đ t Vi t. Lý do đ u tiên c a s ki n đó khơng ph i là s un thâm trong
giáo lý nhà Ph t, mà là nh ng hành vi c a ng
n

c ngồi b ng thái đ

mang ng

t

bi, nh n nh c, khơng n hà trong vi c c u

i, thành th t c u v t ng

đau (các nhà s
c m hố đ
giáo lý. Ng

c ng

lúc b y gi

i truy n đ o. Các nhà s

th

i, dùng thu c tr b nh cho ng

i m

ng là th y thu c), v.v, đã tác đ ng và

i Vi t, r i t đó d t d n h vào làm quen v i n i dung

i vi t ch p nh n giáo lý Ph t là

mình, giáo lý phát huy tác d ng.

c sau. Và đ n l

t

c này, chính s

un

thâm c a giáo lý m i là đi u ki n làm cho Ph t giáo t n t i lâu dài

Vi t

Nam.

đây, trong b

b

Chùa chi n sau này m c kh p nơng thơn, đ ng b ng, trung du, đ i
núi đ t Vi t, và nh ng tín đ thành kính lâu đ i là nh ng ng
4

i nơng dân



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ch t phỏc. Nh ng a bn v nh ng ng

i u tiờn ti p thu Ph t giỏo

Vi t Nam l i khụng ph i l nh ng n i y v nh ng con ng
th v nh ng con ng

i buụn bỏn. Chớnh ụ th m i l n i di n ra s ti p
ng tr i theo chõn cỏc nh buụn n tỡm hi u v

KIL
OBO
OKS
.CO
M

xỳc, n i nh s cỏc ph
truy n o.

i y, m l ụ

Vi t Nam lỳc b y gi l Luy Lõu, tr s ng th i l n i ụ

h i c a qu c phong ki n Hỏn

Giao Chõu. Chớnh cỏc nh buụn bỏn x

do ngh nghi p c a mỡnh, m i cú i u ki n ti p xỳc v i ng
m i d ch p nh n nh ng i u xa l v i mỡnh.
th y
i.

i ph

ng xa,

i u ny ớt nhi u cú th

c qua cõu chuy n dó s cú tớnh ch t dõn gian l u truy n qua cỏc
ú l chuy n Nh t d Tr ch (

th i Hựng V

m Nh t D ). Chuy n k r ng vo

ng, v ch ng Tiờn Dung, Ch

ph xỏ, v Tiờn Dung khuyờn Ch

ng T i theo m t ng

ngoi n m t o ngoi bi n, Ch
o cho.

ng T m quỏn ch , l p

ng T

i buụn n

c nh s trờn o truy n

Ngoi ra, ti p th Ph t giỏo u tiờn l nh buụn, nh ng hi u
y

Ph t giỏo l i l ng

ng th i l ng

in m

c

i trớ th c. Chớnh ng

c

i trớ th c Vi t Nam

c c ph n l nghi v ph n t t

ng c a Ph t

giỏo. B i vỡ Ph t giỏo, ngoi l nghi ra, cũn l m t h th ng quan i m lý
lu n m ch ng
l ng

i cú ki n th c m i hi u

i Hỏn h c. Bi t ch

c. Ng

Hỏn h m i c

i trớ th c

ng th i

c kinh, k d ch ra Hỏn

V n, v nh ch Hỏn h m i cú i u ki n h c ch Ph n (Sankrit) c
cỏc sỏch kinh, lu t, lu n b ng nguyờn b n, hi u
c a nú.

Vi t Nam giỏp v i Bi n
th

c Ph t giỏo t g c

ụng, n m trờn con

ng thu

ng gi a ng v tõy, gi a b c v nam, l khu trung

v m minh l n:

n

thụng

gi a hai n n

v Trung Hoa. Vi t Nam l i l a u phớa nam

c a qu c phong ki n Hỏn lỳc b y gi , l n i xu t phỏt i v phớa nam
c a nhi u on s gi , c a nhi u nh buụn Trung Hoa. V trớ thu n l i ú
khi n nú cú th du nh p Ph t giỏo s m.
5

i u ny c ng v i m t vi t li u



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
giỏn ti p ó khi n Nguy n Lang cho r ng: Trung tõm Ph t giỏo Luy Lõu
(Vi t Nam - TNN)

c thnh l p s m h n cỏc trung tõm L c D

Bnh Thnh (Trung Qu c- NTT) v nh

c hỡnh thnh vo

ng bỏn th k th nh t c a Tõy L ch. Minh Chi, c ng cho r ng Vi t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

th

th l ó

ng v

th i r t x a ó

Nam ngay t

c cỏc cao t ng

n

n truy n giỏo

tr c ti p v th i i m ú cú th l x a h n th i i m Ph t giỏo vo mi n
Nam Trung Hoa khỏ nhi u. Nh ng ch ng c xỏc th c ghi trong chớnh s
thỡ th i i m ú mu n h n.

Truy n S Nhi p trong Tam qu c chớ ghi, m i khi S Nhi p ra vo
thỡ: Uy nghi


ng, ng

s ng

i

h t, ỏnh chuụng khỏnh, th i kốn sỏo, xe ng a y

i H (ch ng
n

i

n

v ng

i Trung .

õy ch cỏc nh

ho c Trung - NTT) theo hai bờn xe th p h

cú n m y ch c. Truy n nh s

ng, th

ng

Thụng Bi n trong thi n uy n t p anh

ghi nh s ny tr l i cõu h i c a Phự C m Linh Nhõn hong thỏi h u th i
Tr n v

Ph t giỏo vo n

thi nTụng) n n
Kh

c ta, núi: Hai tụng phỏi (Giỏo Tụng v

c ta ó lõu. [Giỏo tụng] thỡ b t u t

ng T ng H i . Cỏc nhõn v t S Nhi p, mõu B c, Kh

Mõu Bỏc,
ng T ng H i

u l ng

i cu i th k II u th k III. Nh v y Ph t giỏo xu t hi n

n

c ghi rừ rng trong s

c ta

nguyờn.

sỏch l vo cu i th k

II sau Cụng

Cụng lao u tiờn t ng vi c truy n bỏ Ph t giỏo vo Vi t Nam l
thu c cỏc nh s

n

, Trung v Trung Qu c. Cỏc nh s

Trung thỡ theo thuy n buụn xuyờn i d
Qu c thỡ i n b ng

ng b ho c

n

ng n. Cỏc nh s

Trung

ng bi n v th c hi n vi c giao

l u trong lónh th c a qu c phong ki n Hỏn. Nh ng trong th c t c ng
cú s úng gúp nhi u m t c a cỏc nh s Vi t Nam. Trong ú cú ng
gi

vai trũ c u n i gi a Ph t giỏo Nam v Ph t giỏo Trung Hoa, nh

nh s
(ng

i

V n K

ó em b n d ch Kinh A Hm do hai nh s

i Ba L ng) v nh s

H i Ninh (Trung Qu c) cựng d ch
6

Trớ Hi n
t Ba



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
L ng, Nam H i, v dâng cho vua

ng

n i ti ng c Vi t Nam và Trung Hoa nh

Tr

ng An. Có ng

i đ o h nh

nhà s Thích Tu Th ng. Ông

tr trì chùa Tiên Châu S n (thu c t nh Hà B c, Vi t Nam ngày nay) sau
Nhà s

“Th

KIL
OBO
OKS
.CO
M

thái thú Nam H i là L u H i m i v tr trì chùa U Thê, (Trung Qu c).
ng che d u tài n ng, hi n ra nh

ng

i ngu. Ng

đ u coi tr ng, k tu hành đ u tôn kính ca ng i”. Có ng
Ph n ng

và kinh đi n, góp ph n chú gi i ngay trên đ t n

nh Thi n S

i Th ng

ng lúc

ông

n

lâu

i thông th o
c c a Ph t,

“h c thông Ph n ng ,

gi i lu n Duyên sinh (Nidanasastra) và các kinh đi n khác”.

7

i



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
II. PH T GIÁO HU .
1. S truy n bá Ph t giáo vào Hu .
Ph t giáo có m t trên đ t Hu vào đ i vua Tr n Nhân Tơng. Vào lúc
vùng Trung Nam B là đ t c a ng

c a n

i Ch m.

gi

KIL
OBO

OKS
.CO
M

đó,

v ng hồ khí

c ta và n c Ch m, tránh c nh chi n tranh, vua Tr n Nhân Tơng

đã g cơng chúa Huy n Trân cho vua Ch Mân. Vua Ch Mân đã c t hai
châu Ơ và lý làm q c

i cho cơng chúa Huy n Trân. Nh v y hai châu

Ơ và Lý là thu c s h u c a nhà Tr n. Khi đó, nhu c u đi khai kh n đ t,
m r ng ph m vi nh h
thi t. Và ng
t m i. H

ng c a v n hố Vi t đ n hai châu này là r t c n

i đi đ n hai châu này chính là nh ng ng
đ n đâu thì h

mang nh ng tín ng

i dân đi làm kinh

ng, tơn giáo, v n hố

phong t c c a h t i đó.
M t khác, d
ng

i đ i Lý, Tr n, Ph t giáo là qu c giáo do đó nh ng

i dân này đi t i dâu, thì h mang theo trong mình nh ng gì g n v i

tâm, th c Ph t giáo t i đó. Bên c nh đó khi h
nh ng ng

đi t i hai châu này thì

i th y c a h c ng đi theo và vì T ng xu t hi n đ u tiên t i

Thu n Hố đ i Tr n là

i u Ng Giác. Hồng T là Tr n Nhân Tơng, sau

đó đi u thêm các v t ng khác vào đ làm ch d a v m t tâm linh cho
qu n chúng.
2.

c đi m c a Ph t giáo Hu :

Nh

v y Ph t giáo đ

c truy n bá vào Hu t

đ i Vua Tr n Nhân

Tơng. Do đó Ph t giáo Hu mang nh ng đ c đi m c a Ph t giáo đ i Tr n
bên c nh nh ng đ c đi m c u Ph t giáo Vi t Nam nói chung.
2.1.

c đi m n i b t c a Ph t giáo đ i Tr n chính là t t

ng c a

Tr n Nhân Tơng và thi n phái Trúc Lâm.

-1299 vua Tr n Nhân Tơng xu t gia t i chùa Hoa n núi n T ,
là Trúc Lâm,

u

n T , th h th

àđ

c nh n là ng

i truy n th a chính th c c a phái

sáu, ti p n i v t th
8

n m là thi n s

Hu Tu n i



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ti ng c a phái n T . Th l c lan r ng trong tri u đình và gi a nhân
gian, m t ơng vua đã t ng đánh b i cu c xâm l ng c a nhà Ngun. M t
ơng vua đã đem hồ bình th nh tr v cho nhân dân, m t ơng vua nh th
h

KIL
OBO
OKS
.CO
M

đi xu t gia s gây nên m t ti ng vang l n và khi n m i ng

i t ng n

c

ng v ng n núi n T . Vì v y đ o Ph t tr thành y u t tâm lý liên

k t tồn dân l i trong m c đích xây d ng và b o v qu c gia. Phong trào
Ph t giáo nh p th g i là Trúc Lâm n T đ

c h ng th nh cho đ n gi a

th k 14. Sau đó phong trào y u d n. T đây thi u s nâng đ c a nh ng
ơng vua Ph t t .

Tháng 3 n m 1301, Tr n Nhân Tơng đi Chiêm Thành đ quan sát
Ph t giáo t i đây. Vua đi v i t cách là m t du t ng, có m t s t ng s tu
tùng. Vua đã l u l i đây cho đ n tháng 11 m i v . Ch Mân đã ti p xúc
v i m t v du t ng Vi t Nam, m t ng

i có th l c r t l n c a n

c Vi t

Nam. Vua Tr n Nhân Tơng h a s g cơng chúa cho vua Ch m. Vì m c
đích xây d ng tình hồ h o gi a hai n
vua Ch m. Vào n m 1307 đ

c. Hai châu, Ơ, Lý là sính l c a

c đ itên là Thu n và Hố…

+ Giáo lý c a Ph t giáo đ i Tr n c a thi n phái Trúc Lâm ch
ch

ng đình ch phi n não t

c tiên, phù h p v i truy n th ng “ng đình

tâm qn” c a thi n h c ngun thu .

+ Trúc Lâm r t ý th c v tính cách vơ th

ng c a cu c s ng và th o

th c th c hi n s gi i thốt đ t đ o theo Trúc lâm ph i đ
trong hi n này. Thân m ng và cu c đ i là vơ th

c th c ngay

ng đ i ng

i nh

m t

mùa xn s qua.

+Trong l i m đ u c a Trúc Lâm ta th y vua nói đ n th tính giác
ng . Có s n n i m i ng
ph

i và đ n ngun t c t

ng pháp khơng truy t m t c là khơng đ i t

tính giác ng

ng hố t tính giác ng

y đ ch y theo đu i b t (có ý đi tìm đ o thì khơng bao gi

ây là nh ng đi u mà Trúc Lâm tâm đ c t

9

y b ng

Tu Trang th

th y đ o).
ng s . Cu i



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
bi phỳ C Tr n l c

o. Trỳc Lõm nh c l i nguyờn t c khụng truy t m

ny.
C Tr n l c o th tu duyờn

KIL
OBO
OKS
.CO
M

C t c san h khụn t t miờn

Gia trung h u b o h u t m m ch

i c nh vụ tõm, m c v n thi n.

D ch

C Tr n l c o hóy th tu duyờn
H úi thỡ n, m t thỡ ngh

Chõu bỏu y nh ng ch y ki m
Vụ tõm i c nh h i chi thi n.

Bớ quy t c a Trỳc Lõm l lm cho tõm h n khụng v

ng b n ngh a

l khụng b rng bu c b i thnh b i v b i s d n ch a ki n th c t t i
tõm tr ng t do y, l t t i s an n th t s . Cừi c c l c khụng c n ph i
i tỡm

t n Tõy ph

ng m ch c n tỡm

s g n l c t tõm. Chớnh ngay

trờn ch ng ny m ta ph i th c hi n, tớnh r ng r c a tõm b i vỡ t tớnh
y, khụng khỏc gỡ v i c ph t A Di trong bi phỳ ch Nụm C Tr n
l c

o

2.2. Ph t giỏo Hu
Thụng.

cũn cú

nh h

ng b i thi n phỏi Vụ Ngụn

-Thi n phỏi ny ch p nh n l i gi i thớch c a thi n phỏi Nam Tụng
bờn Trung Hoa v l ch s c a thi n h c. Theo gi i thớch ny, tõm truy n
c a ng T

Hong Nhõn ó

thi n s Th n Tỳ
h cB

c trao truy n cho l c t

B c T ng khụng i di n

t Ma

10

Hu N ng, cũn

c cho truy n th ng thi n

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-Thi n phỏi Vụ Ngụn Thụng nh n m nh thuy t n ng , ch tr
con ng

i cú th trong m t giõy lỏt t

ng

c qu v giỏc ng , kh i c n i

qua nhi u giai o n ti m ti n.
c c n c

trờn quan ni m tõm a m vụ ngụn

KIL
OBO
OKS
.CO
M

-Thuy t n ng
thụng nh c t i Ch a

õy cú ngh a l t. Kinh Tõm a Quỏn núi:

Cỏc phỏp thi n, ỏc, ng thỳ h u h c, vụ h c, c giỏc, b tỏt v Nh lai

u t

n i tõm sinh kh i, c ng nh

cỏc lo i ng c c v ng qu t

t

m c lờn, cho nờn núi l tõm a. Tõm a l b n nguyờn c a v n phỏp thỡ
m t khi khai thụng

c tõm a, trớ tu giỏc ng t

nhiờn xu t hi n.

ú l ý c a Bỏch Tr

thụng, tu nh t t

chi u. Vụ ngụn Thụng tr

nhiờn giỏc ng , t

ng trong cõu núi tõm a nh

c

c khi t ch ó nh c l i l i

c a thi n s Nam Nh c (677 - 744) cho C m thnh nghe: T t c cỏc phỏp

t tõm sinh, n u tõm khụng sinh thỡ lm sao phỏp ng v ng
N u t

c tõm a thỡ hon ton t do.

c.

ú l c n b n l i tuyờn

b t c tõm t c ph t. N u t ng thỡ tõm l Ph t, Phỏp l Ph t, t t c
nh ng gỡ t tõm a phỏt sinh u l Ph t, cũn n u khụng t ng thỡ t c
l ngo nh l ng l i v i t t c m i th c t i giỏc ng . S giỏc ng b n tõm l
c n b n c a m i bi n c i. T th k th ba T ng H i ó nờu lờn tớnh cỏch
thi t y u c a Tõm h c v c a s giỏc ng t - tõm nh
ch ng o.

th c hi n s

ch ng ng

ng l i duy nh t

ny. Phỏi Ngụ Ngụn Thụng

nh n m nh n nguyờn t c vụ c.
-Vụ c c ng l ph

khụng ch y theo m t i t
khụng cú ng

g

ng g i l s

i trao truy n v k

ch th thi n quỏn v i t
giỏc ng

ng phỏp thi n quỏn trong ú ng

c ng gi ng nh

giỏc ng .

c trao truy n.

i hnh gi

õy thi n quỏn,

õy c ng khụng cú

ng thi n quỏn. Ch th v i t

ng l m t

m t kh n ng chi u r i s n cú trong m t b c

ng, khụng c n ph i i tỡm ngoi t tõm mỡnh. N u cú s tỡm u i t c

l cũn b giam hóm trong th gi i nh nguyờn. B n ch t c a giỏc ng l
khụng cú cỏ tớnh c l p (khụng), khụng cú hỡnh th nh n bi t (vụ
11



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
t

ng), khơng th theo đu i và n m b t (vơ tác), “khơng”, “vơ t

“vơ tác” đ

ng” và

c g i là ba cánh c a gi i thốt trong đ o Ph t. (tam gi i thốt

mơn).

KIL
OBO
OKS
.CO
M

2.3. Ph t giáo Hu có đ c đi m c a t nh đ giáo.
-T nh đ giáo ch tr
l c c a Ph t A Di

ng ni m Ph t đ đ t vãng sanh vào n

à.

-Sách “Thi n uy n t p Anh”, ngồi vi c nh c đ n t
àđ
ng

c Khơng L th c hi n, c n có nói đ n thi n s
i đã đ c đ

cC c

ng đ ng A Di

T nh L c nh m t

c pháp “ni m Ph t mà hồn thành đ

c thi n đ nh”.

Ơng d y đ t là “khơng nên c u s ch ng ng bên ngồi” và n u mu n
di t tr

các ác nghi p thì nên áp d ng ph

ng pháp ni m t ng b ng c

tâm l n mi ng”.

2.4. Ph t giáo Hu có ch u nh h

ng c a thi n phái T Ni

-Thi n phái này b t ngu n t t

ng Bát Nhã, Tam Lu n và Hoa

Chi:

Nghiêm, có khuynh h

t

al u

ng thiên v m t giáo theo tinh th n b t l p v n t

nh ng v n chú tr ng s

nghiên c u kinh lu n, ch

tr

ng th c t i siêu

vi t khơng h u, chú tr ng vi c truy n th tâm n, có khuynh h

ng nh p

th giúp dân và bi t s d ng các thu t phong th y s m v . Thi n phái T
Ni

a l u chi h u nh ch ch u nh h

nh h

ng Trung Hoa.

Nam, v a bi u l đ
l đ

ng c a Ph t giáo

n

mà ít ch u

ây là m t thi n phái r t có tính cách dân t c Vi t

c sinh ho t tâm linh siêu vi t c a Ph t giáo v a bi u

c đ i s ng th c t và đ n gi n c a qu n chúng nghèo kh .
2.5. Ph t giáo Hu ch u nh h

ng c a m t giáo.

-M t giáo là giai đo n phát tri n th ba c a t
th a

n

(giai đo n th

t

ng Ph t giáo đ i

nh t là Bát Nhã, giai đo n th

Th c).

12

hai là Duy



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-M t giỏo b t ngu n t

t

c ng b t u t nh ng tớn ng

t

ng thõm sõu c a Bỏt Nhó, ng th i

ng dõn gian

n

. V ph

M t giỏo ch p nh n s cú m t c a nh ng th n linh

c th ph ng trong

th khi n cho o Ph t phỏt tri n r ng trong sinh ho t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

dõn gian, v nh

qu n chỳng, khuynh h
phong t c c a ng

ng di n ny,

ng ny r t phự h p v i sinh ho t tớn ng

ng v

i dõn, vỡ v y M t giỏo ó tr nờn m t y u t khỏ quan

tr ng trong sinh ho t thi n mụn.
-

ng v phớa ph

v i khuynh h

ng di n t t

ng, M t giỏo l m t ph n ng i

ng quỏ thiờn trong tri th c v nghiờn c u cỏc h th ng Bỏt

Nhó v Duy Th c. Theo M t giỏo, trong v tr cú n tng nh ng th l c
siờu nhiờn; n u ta bi t s d ng nh ng th l c siờu nhiờn kia thỡ ta cú th
i r t mau trờn con
b

c. S

ng giỏc ng hnh o, kh i ph i i tu n t

giỏc ng cú th th c hi n trong giõy phỳt hi n t i. S

t ng

s d ng

th l c c a th n linh, s s d ng th n chỳ, n quy t v cỏc hỡnh nh Man
La cú th h tr c l c cho thi n quan hnh o.

2.6. Ph t giỏo Hu ch u nh h
-Cú khuynh h
Th o

ng c a Phỏi Th o

ng thiờn tr ng trớ th c v v n ch

ng khụng c m r sõu

ng, thi n phỏi

c trong qu n chỳng v nh h

y u n m t s trớ th c cú khuynh h
h

ng:

ng ch

ng v n h c. Thi n phỏi ny cú nh

ng v m t h c t p r t l n.
3.

nh h

-T t

ng c a Ph t giỏo n con ng

i Hu .

ng thi n, tr m l ng, sõu th m, cú m nh khụng, khụng m

nh cú ó th m vo trong x

ng, trong tu c a ng

t o ra cỏi c tớnh i m t nh, cỏi sõu l ng, tr m t

i Hu cho nờn, nú ó

c a ng

i Hu . Tinh

th n thi n h c c a Ph t giỏo ó g n l c v khi n cho Hu bi t g n l c r t
k khi ti p nh n nh ng cỏi t bờn ngoi.
-T nh c ng nh h

ng n con ng

i Hu . T nh khụng ph i l

ni m Ph t c u sinh v c nh gi i c a c Ph t A Di
13

m ý ngh a

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
thõm sõu c a T nh
n

l thi t l p ngay quờ h

c ny, x s ny v thi t l p quờ h
Trong tõm c a ta m i ng
i u cú c Ph t A Di

i cú m t quờ h


trờn t

ng t nh t trong tõm c a mỡnh.
ng t nh

trong tõm. T ú ng

KIL
OBO
OKS
.CO
M

m i ng

ng T nh

trong ú,
i Hu cú kh

n ng t tin, cú kh n ng i phú, tin vo cỏi v n cú c a mỡnh, cho nờn cú
kh n ng kh c ph c
i Hu

-Ng

c cỏc hon c nh kh c nghi t bờn ngoi a l i.

nh h

v bi t ) vỡ v y nờn ng

ng s thi u d c tri tỳc c a

i Hu ớt ua ũi v bi t v a . Quan tr ng l

ch ta s ng v i nhau b ng t m lũng, quý l
ti n b c.
- T

t

o Ph t (ớt mu n

ng giỏo h c c ng nh h

Hu r t hi u h c, h khụng h c

tr

t m lũng ch khụng ph i

ng n ng

i dõn Hu . Ng

ng n a thỡ h h c

i

nh, khụng cú

th y d y thỡ h t h c trong sỏch v .
-Con ng

i Hu s ng ch u nh h

ng b i lu t T ng. Lu t l l gi i

v m t t ch c, lu t l gi i v m t hnh chớnh, phỏn xột ỳng sai
hnh vi.

i u ny ó nh h

c, l i s ng c a ng

ng sõu s c vo ng

i Hu .

14

i dõn Hu v m t o



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
K T LU N.

Sau chuy n đi th c t p, em đã có đi u ki n đ tìm hi u v Ph t giáo

KIL
OBO
OKS
.CO
M

trên x Hu , hi u m t ph n nào v đ c đi m tính cách c a con ng
và s khác nhau c ng nh s t

ng đ ng c a Ph t giáo và nh h

nó đ i v i nhân dân n i em sinh s ng và

i Hu
ng c a

Hu .

Em xin chân thành c m n nhà tr

ng, Khoa Tri t h c, các th y các

cô đã t o đi u ki n cho chúng em có đ

c chuy n th c t p đ y b ích và

t t đ p này.

15



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
TI LI U THAM KH O

Hoa).

ng Thớch Thi n

KIL
OBO
OKS
.CO

M

1. L ch s v 10 tụng phỏi Ph t giỏo (Ho th

2. L ch s Ph t giỏo Vi t Nam (Ho th

ng Thớch Thi n Hoa).

3. Vi t Nam Ph t giỏo s lu n 3 t p - Nguy n Lang.
4. Nghiờn c u Tr n Nhõn Tụng (Lờ M nh Thỏt).
5. Ph t giỏo

Vi t Nam - (Ho th

6. Ph t giỏo trờn x Hu (Ho th
Cỏc ti li u trờn

ng Thớch Nguyờn T ng).

ng Thớch Thỏi Ho).

c tỏc gi tham kh o trờn trang Web:

Http://www.quangduc.com.

16



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

M

U

N I DUNG

KIL
OBO
OKS
.CO
M

M CL C

I. Ph t giáo và s du nh p c a Ph t giáo vào Vi t Nam
II. Ph t giáo Hu

1. S truy n bá Ph t giáo vào Hu
2.
2.1

c đi m c a Ph t giáo Hu

c đi m n i b t c a Ph t giáo đ i Tr n chính là t t

ng c a Tr n

Nhân Tông và th in phái Trúc Lâm
2.2. Ph t giáo Hu còn có nh h

ng b i thi n phái Vô Ngôn Thông

2.3. Ph t giáo Hu có đ c đi m c a t nh đ giáo
2.4. Ph t giáo Hu có ch u nh h

ng c a thi n phái T Ni

2.5. Ph t giáo Hu ch u nh h

ng c a M t giáo

2.6. Ph t giáo Hu ch u nh h

ng c a Phái Th o

3.

nh h

ng c a Ph t giáo đ n con ng

K T LU N

TÀI LI U THAM KH O

17

i Hu

ng

a l u Chi