Hiệu quả kinh tế khi chuyển mua điện từ lưới 6kV lên mua điện trên lưới 35kV

HIỆU QUẢ KINH TẾ KHI MUA ĐIỆN Ở CẤP ĐIỆN ÁP
35 kV THAY CHO CẤP ĐIỆN ÁP 6kV
KS. Vũ Thế Nam
KS. Phạm Thanh Liêm
Viện Khoa học Công nghệ Mỏ
Chương trình mục tiêu Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu
quả đang được triển khai trên diện rộng trong các ngành công nghiệp, trong đó
có ngành Than. Trong thời gian qua, kết hợp với các đơn vị thành viên của Tập
đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ
đã thực hiện việc kiểm toán và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử
dụng điện năng cho một số đơn vị trong ngành. Hiệu quả kinh tế trong quá trình
triển khai áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng điện năng đã được
đề xuất trong các công trình này.
Hiện tại, có một thực tế là còn có một số Công ty đang quản lý vận hành các
trạm biến áp 35/6 kV nhưng các công tơ mua bán điện lại được lắp ở phía 6 kV
và việc thanh toán tiền điện hàng tháng đều được thanh toán theo biểu giá ở cấp
điện áp 6 kV. Tuy nhiên, từ ngày 1/3/2009, giá điện năm 2009 được thực hiện
theo Quyết định số 21/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ban hành ngày
12/2/2009 cùng với Thông tư số 05/TT-BCT của Bộ Công thương về giá bán
điện năm 2009 và Hướng dẫn thực hiện, ban hành ngày 26/2/2009 và theo biểu
giá này thì giá điện ở cấp điện áp này cao hơn nhiều so với ở cấp điện áp 35 kV.
Việc chuyển mua điện từ cấp điện áp 6 kV lên cấp điện áp 35 kV đã được đề cập
đến nhiều, nhưng việc tính toán hiệu quả cụ thể đối với một đơn vị sử dụng điện
lại chưa được đề cập. Vì vậy, trong bài báo này chúng tôi muốn trình bày rõ hơn
hiệu quả kinh tế khi chuyển đổi việc mua bán điện lên cấp điện áp 35 kV để các
đơn vị tham khảo.
* Thông tin yêu cầu và phương pháp tính toán:
- Thông số cần có để tính toán chuyển mua điện từ 6kV sang mua 35kV
+ Các thông số kỹ thuật của máy biến áp ( ∆P0 ; ∆Pn ; Sđm; Cosϕ 2 ; β );
+ Đơn giá tiền điện theo công tơ ba giá;
+ Thống kê số liệu tiêu thụ điện theo công tơ 3 của Công ty.

- Hiệu suất của máy biến áp được tính theo công thức sau đây:
η% = (1 −

∆P0 + β 2 ∆Pn
)100
βS đm cos ϕ2 + ∆P0 + β 2 ∆Pn

(1)

Trong đó: ∆P0 - Tổn hao công suất không tải của máy biến áp (kW);
∆Pn - Tổn hao công suất ngắn mạch (kW);
S đm - Công suất định mức (kVA);

1


Cosϕ 2 - Hệ số công suất ở phía sơ cấp;
β - Hệ số mang tải.

* Tính toán khi thực hiện việc chuyển đổi mua điện ở cấp điện áp 6kV sang
mua điện ở cấp điện áp 35 kV:
- Thông số của máy biến áp MBA 4800 kVA 35/6,6 được trình bày trong
Bảng 1
Bảng 1. Các thông số kỹ thuật của máy biến áp
TT

S
(kVA)
1

4.800

∆Po
(kW)
5,756

io
(%)
0,65

Un ∆Pn
Cosϕ
(%) (kW)
6,9 38,5 0,80

Thay các thông số của bảng 1 vào công thức (1) tính được hiệu suất của máy
biến áp, các giá trị tính toán được thể hiện trong bảng 2.
Bảng 2: Hiệu suất máy biến áp khi tải thay đổi
Chỉ tiêu
Hiệu suất
(%)

Hệ số mang tải β (%)
10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

98,43

99,06

99,21

99,23

99,21

99,16

99,09

99,02

98,94

98,86

Từ bảng hiệu suất máy biến áp khi tải thay đổi ta vẽ được biểu đồ mối
quan hệ giữa hiệu suất và hệ sô mang tải của máy biến áp.

Hình 1: Biểu đồ hiệu suất máy biến áp theo hệ số mang tải
- Theo Quyết định số 21/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về biểu
giá điện ở cấp điện áp 35 kV và 6 kV áp dụng từ tháng 3 được nêu trong bảng 3.
2


Bảng 3. Biểu giá điện ở cấp điện áp 35 kV và 6 kV.
Biểu giá điện
Giờ bình thường Giờ cao điểm Giờ thấp điểm
Biểu giá 35kV; (đ/kwh)
870
475
1.755
Biểu giá 6kV; (đ/kwh)
920
510
1.830
Tỉ lệ giảm (%)
5,43
6,86
4,10
Từ hình 1 ta có thể thấy hiệu suất thấp nhất của máy biến áp lúc mang tải
10% là 98,43%. Ta chọn hiệu suất máy biến áp lúc mang tải 10% để xác định
điện năng tổn thất trong máy biến áp khi chuyển sang đo điện phía 35kV.

- Công suất tiêu thụ quy đổi từ phía thứ cấp (6kV) sang sơ cấp (35kV) máy
biến áp như sau
η% =

P6
P35

→

P35 =

P6
η%

(2)

P35 : Công suất tiêu thụ phía 35kV
P6 : Công suất tiêu thụ phía 6kV

- Công suất tiêu thụ vào giờ bình thường khi mua điện 35kV
P35 bình thường=P6 bình thường*100/98,43
P35 bình thường = 5.102.163*100/98.43 = 5.183.758
- Các kết quả tính toán tương tự cho giờ cao điểm và giờ thấp điểm được
ghi trong Bảng 4.
Bảng 4. Điện năng tiêu thụ và điện năng tính toán khi chuyển sang cấp
điện áp 35 kV
Thông số

Tổng

Điện năng tiêu thụ ở cấp điện
áp 6 kV (kWh)

Điện năng tiêu thụ khi chuyển đổi sang
cấp điện áp 35 kV (kWh)

Giờ bình
thường

Giờ cao
điểm

Giờ thấp
điểm

Giờ bình
thường

Giờ cao
điểm

Giờ thấp
điểm

5.102.16
3

1.717.43
5

2.565.01
0

5.183.758

1.744.901

2.606.030

Từ số liệu tiêu thụ điện năng trong bảng 4 ta có thể tính chi phí khi mua ở
cấp điện áp 6kV là:
ΣC6

= 5.102.163*920+1.717.435*510+2.565.010*1830 = 10.263.850.110 đ
Khi chuyển lên mua điện 35kV, chi phí khi mua ở cấp điện áp 35 kV là:

ΣC35 = 5.183.758*870+1.744.901*475+2.606.030*1755 = 9.912.279.860 đ
Chi phí tiết kiệm được khi chuyển đổi việc mua điện từ cấp điện áp 6 kV
sang mua điện ở cấp điện áp 35 kV sẽ là:
E= ΣC6 - ΣC35 = 10.263.850.110 – 9.912.279.860 = 351.570.250 đ
* Kết luận:

3


Chuyển đổi việc mua điện từ cấp điện áp 6 kV sang 35 kV mang lại hiệu
quả kinh tế rõ rệt cho Công ty. Việc chuyển đối này không có gì phức tạp, chi
phí đầu tư thiết bị để tiến hành việc chuyển đổi cũng không quá tốn kém và hoàn
toàn có thể bù đắp các chi phí này trong thời gian ngắn do tiết kiệm chi phí điện
năng hàng tháng của Công ty.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.

Kỹ Thuật Điện/ Đặng Văn Đào. –H : Giáo dục, 1994,- 188 27cm 6C2 Mã
số : 7B201T5
Брускин Д.Э. и др. Электрические машины: В 2-х ч. Ч.1, 2-е изд.
Перераб. И доп. М.: Высш. шк., 1987. 319 с.: ил.

4