Chương 8 lý THUYẾT vĩ mô TRONG nền KINH tế mở

Chương 8
LÝ THUYẾT VĨ MÔ TRONG
NỀN KINH TẾ MỞ
• 1. Những khái niệm cơ bản
• 2. Cung, cầu về vốn vay và thị
trường ngoại tệ
• 3. Các chính sách và sự kiện ảnh
hưởng đến một nền kinh tế mở
1


1. Những Khái Niệm Cơ Bản
• Giá cả cho giao dịch quốc
tế
• Lý thuyết đầu tiên về xác
định tỉ giá hối đoái
2


1. Những Khái Niệm Cơ Bản
1.1 Giá cả cho giao dịch quốc tế

• Tỉ giá hối đoái danh nghĩa
– Là tỷ lệ mà tại đó một người đổi đồng
tiền của một quốc gia này lấy một đồng
tiền quốc gia khác

• Tỉ giá hối đoái thực tế
– Là tỷ lệ mà tại đó một người trao đổi
hàng hóa và dịch vụ của các nước này
lấy hàng hóa và dịch vụ của nước khác

3


1. Những Khái Niệm Cơ Bản
1.1 Giá cả cho giao dịch quốc tế
• Tỷ giá hối đoái thực tế = (Tỷ giá hối
đoái danh nghĩa * Giá trong nước)/
Giá nước ngoài
 Tỷ giá hối đoái thực tế = (e * P) / P*
• Tỷ giá hối đoái thực tế của một
nước là nhân tố chủ chốt quyết
định xuất khẩu ròng của nó về hàng
hóa và dịch vụ
4


1. Những Khái Niệm Cơ Bản

1.2 Lý thuyết đầu tiên về xác định tỉ giá hối đoái

• Logíc cơ bản của LT xác định tỉ
giá hối đoái hay sự ngang bằng
sức mua
– Lý thuyết ngang bằng sức mua dựa trên
một nguyên lý gọi là quy luật một giá.
Nguyên lý này cho rằng hàng hóa phải
được bán với mức giá như nhau ở mọi
nơi. Nếu không, sẽ có những cơ hội
kiếm lợi nhuận chưa được khai thác

5


1. Những Khái Niệm Cơ Bản

1.2 Lý thuyết đầu tiên về xác định tỉ giá hối đoái

• Ý nghĩa của LT ngang bằng sức
mua
– Tỷ giá hối đoái danh nghĩa giữa hai
đồng tiền của hai nước phụ thuộc vào
mức giá cả ở các nước đó
1/P = e/P*  1= e.P/P*
– Nếu sức mua của đồng đô la như nhau
ở trong nước và nước ngoài, thì tỷ giá
hối đoái thực tế hay giá tương đối hàng
hóa trong nước và nước ngoài – không
thể thay đổi.

6


1. Những Khái Niệm Cơ Bản

1.2 Lý thuyết đầu tiên về xác định tỉ giá hối đoái

• Ý nghĩa của LT ngang bằng sức
mua
– Tỷ giá hối đoái danh nghĩa giữa các đồng
tiền của hai nước phải phản ánh sự khác

nhau về giá cả ở hai nước.
– Khi ngân hàng trung ương in lượng tiền
lớn, đồng tiền của nó sẽ mất giá cả khi tính
bằng lượng hàng hóa và dịch vụ mà nó có
thể mua và tính bằng lượng các đồng tiền
của nước khác mà nó có thể mua
7


1. Những Khái Niệm Cơ Bản

1.2 Lý thuyết đầu tiên về xác định tỉ giá hối đoái

• Những hạn chế của lý thuyết
ngang bằng sức mua
– Có rất nhiều mặt hàng khó đem ra
trao đổi
– Ngay cả hàng hóa trao đổi được
không phải lúc nào cũng thay thế cho
nhau khi chúng được sản xuất ở các
nước khác nhau
8


1. Những Khái Niệm Cơ Bản

1.2 Lý thuyết đầu tiên về xác định tỉ giá hối đoái

Ví dụ tờ Nhà kinh tế số ra ngày 3 tháng 4 năm 1999
khi giá của Big Mac ở Mỹ là 2,43 đôla.

Nước

Giá của chiếc Big Tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoái
Mac
dự báo
thực tế

Ý

4500 lia

1852 lia/đô la

1799 lia/đô la

Nhật

294 yên

121 yên/đô la

120 yên/đô la

Nga

33.5 rúp

13,8 rúp/đô la

24,7 rúp/đô la

Đức

4,95 mác

204 mác/đô la

1,82 mác/đô la

Braxin

2,95 rian

1,21 rian/đô la

1,73 rian/đô la

Anh

1,9 bảng

0,78 bảng/đô la

0,62 bảng/đô la

9


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị

Trường Ngoại Hối
• Thị trường vốn vay
• Thị trường ngoại tệ
• Trạng thái cân bằng trong nền
kinh tế mở
10


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị
Trường Ngoại Hối
2.1 Thị trường vốn vay

S

Lãi
suất
thực

=

I

+ NFI
Cung vốn vay (từ
tiết kiệm quốc gia)

r

Cầu vốn vay
(cho đầu tư trong

nước và đầu tư nước
ngoài ròng

Lượng cân bằng

Thị trường vốn vay

Lượng vốn vay
11


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị
Trường Ngoại Hối
2.2 Thị trường ngoại tệ

•

NFI
Tỷ giá hối
đoái thực
tế

=

NX
Cung đô la
(từ đầu tư nước ngoài ròng)

Tỷ giá hối
đoái thực tế

cân bằng

Cầu đô la
(cho nhập khẩu ròng)

Lượng cân bằng

Thị trường ngoại tệ

Lượng đô la trao
đổi ra ngoại tệ
12


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị
Trường Ngoại Hối
2.2 Thị trường ngoại tệ

• Tại mức tỷ giá hối đoái thực tế
cân bằng, cầu về đô la của
người nhập khẩu hàng hoá Mỹ
sẽ đúng bằng lượng cung đô
la của người Mỹ xuất phát từ
đầu tư nước ngoài ròng
13


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị
Trường Ngoại Hối
2.3 Trạng thái cân bằng trong nền KT mở

• Đầu tư nước ngoài ròng: mối
quan hệ giữa 2 thị trường
• Cân bằng đồng thời trên cả 2
thị trường
14


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị
Trường Ngoại Hối
2.3 Trạng thái cân bằng trong nền KT mở
•

Đầu tư nước ngoài ròng: mối quan hệ giữa 2 thị trường

S = I + NFI

Và

NFI = NX

Lãi suất
thực

NFI
NFI âm

0

NFI dương

Đầu tư nước ngoài ròng phụ thuộc vào lãi suất

15


2. Cung, Cầu Vốn Vay và Thị
Trường Ngoại Hối
2.3 Trạng thái cân bằng trong nền KT mở
• Cân bằng đồng thời trên cả 2 thị trường
(a) Thị trường vốn vay

(b) Đầu tư nước ngoài ròng
Lãi suất
thực

Lãi suất
thực
Cung
r

r
Cầu
Lượng vốn vay

NFI

NFI

Tỉ giá hối

đoái thực tế

Cung
E
Cầu

Cân bằng thực trong một nền kinh tế mở

Lượng đô la

(c) Thị trường ngoại hối

16


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
• Thâm hụt ngân sách chính phủ
• Chính sách thương mại
• Những bất ổn chính trị và tình
trạng thất thoát vốn
17


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
• Các bước để xác định sự thay
đổi do tác động của các chính
sách
• Đường nào trong mô hình của chúng

ta dịch chuyển
• Đường này dịch chuyển theo hướng
nào
• So sánh các điểm cân bằng cũ và mới
18


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
• Thâm hụt ngân sách chính phủ
–Là khoản tiết kiệm âm của
chính phủ, nó làm giảm tiết
kiệm quốc gia
–G > T =>  cung về vốn vay =>
i  => I 
19


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
(a) Thị trường vốn vay
Lãi suất
thực
r2
(2)

S2
B

r1

2… làm tăng
lãi suất thực

(1)

A

(b) Đầu tư nước ngoài ròng
Lãi suất
thực

S1

3… làm giảm đầu tư
nước ngoài ròng

r2
r1

Cầu

NFI

(3)

Đầu tư nước ngoài ròng

Lượng vốn vay
1. Thâm hụt ngân sách

làm giảm cung vốn vay

Tỉ giá hối
đoái thực tế

5. . .làm cho tỉ giá hối
đoái thực tăng lên

E2
E1

S2
(4)

S1

(5)

4. Sự giảm đi đầu
tư nước ngoài ròng
làm giảm cung đô
la được đổi ra
ngoại tệ

Cầu
(c) Thị trường ngoại hối

Các hiệu ứng của thâm hụt ngân sách chính phủ

Lượng đô la

20


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
• Thâm hụt ngân sách chính phủ
=> Trong một nền kinh tế mở,
thâm hụt ngân sách làm  r =>
 NFI => nội tệ  P => NX < 0

21


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
• Chính sách thương mại
– Là chính sách của chính phủ có
ảnh hưởng trực tiếp đến lượng
xuất nhập khẩu hàng hóa của
một quốc gia
22


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
(a) Thị trường vốn vay

(b) Đầu tư nước ngoài ròng

Lãi suất
thực

Lãi suất
thực

NFI

Cung
r

r

3. tuy nhiên
xuất khẩu ròng
không thay đổi

(3)

Cầu
Đầu tư nước ngoài ròng

Lượng vốn vay
Tỉ giá hối đoái
thực tế
2. . . và làm tỷ giá hối
đóai thực tế tăng

E2
E1

Cung (S)
(2)
(1)

1. Hạn ngạch nhập
khẩu làm tăng cầu về
đô la

D
D1 2
Lượng đô la

(c) Thị trường ngoại hối

Các hiệu ứng của hạn ngạch nhập khẩu

23


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở
• Chính sách thương mại
– Chính sách thương mại không gây
ảnh hưởng đến cán cân thương mại

Các chính sách ảnh hưởng đến xuất
và nhập khẩu một cách trực tiếp
không làm thay đổi xuất khẩu ròng
 NX = NFI = S – I

24


3. Các Chính Sách và Sự Kiện Ảnh
Hưởng Đến Nền Kinh Tế Mở

Những bất ổn chính trị và tình trạng thất thoát vốn
(a) Thị trường vốn vay
Lãi suất
thực

Lãi suất
thực
r2
r1

B
A

S

(b) Đầu tư nước ngoài ròng
của Mêhico
1. một sự tăng lên
trong đầu tư nước
ngoài ròng

r2
D2

D1
3… khiến lãi
suất tăng
lên
Lượng vốn vay
2. làm tăng cầu vốn vay

r1

NFI2
NFI1

Đầu tư nước ngoài ròng

Tỉ giá hối
đoái thực tế

5. . khiến peso mất giá

E2
E1

S1

S2

4. cùng lúc đó, sự
tăng lên trong đầu
tư nước ngoài ròng
làm tăng cung

peso

Cầu
(c) Thị trường ngoại hối

Các hiệu ứng của thất thoát vốn

Lượng peso

25