skkn một số kinh nghiệm vận dụng kiến thức liên môn nhằm giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn địa lý 7

PHÒNG GD – ĐT KRÔNG ANA
TRƯỜNG THCS LƯƠNG THẾ VINH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN
NHẰM GIÁO DỤC HỌC SINH BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG
MÔN ĐỊA LÝ 7.

Họ và tên: Nguyễn Thị Minh Tâm
Đơn vị công tác: Trường THCS Lương Thế Vinh
Trình độ đào tạo: Đại học sư phạm
Môn đào tạo: Địa Lý
Krông Ana, tháng 03 năm 2015


I. Phần mở đầu :
I.1. Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết trong những năm gần đây môi trường đang ngày càng
bị ô nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt với tốc độ phát triển của các khu công nghiệp,
tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu hiện nay, sự tập trung dân cư về sống ở các đô
thị quá đông dẫn đến chất thải sinh hoạt ngày càng nhiều và chất thải đó thải ra môi
trường sẽ làm môi trường bị ô nhiễm, chất thải chưa qua xử lí sẽ làm nguồn nước bị
ô nhiễm. Ngoài ra do hóa chất bảo vệ thực vật, các chất hóa học, các chất phóng xạ,
khí thải từ các nhà máy, các phương tiện tham gia giao thông, tất cả những nguyên
nhân trên đều làm ô nhiễm môi trường nước và môi trường không khí và kể cả môi
trường đất. Thực tế cho thấy trong những năm qua ngay ở địa phương chúng ta
theo quan sát của bản thân tôi thấy một số nơi trên địa bàn Thị trấn Buôn Trấp của
chúng ta môi trường đã bị ô nhiễm cụ thể nước thải ở bệnh viện Huyện Krông Ana
thải ra môi trường làm cho nhiều hộ gia đình sống gần khu vực bệnh viện phải gánh
chịu, nước thải ra cống rảnh và đổ ra ao, hồ, suối, ngoài ra lượng rác thải từ túi

bóng, bao bì...của người dân thải ra môi trường làm cho cảnh quan của Huyện
không được đẹp. Một số hộ gia đình nuôi vật nuôi khi vật nuôi chết không chôn mà
đem vứt ra sông, hồ cũng làm ô nhiễm môi trường, hay ở trường học ý thức bảo vệ
môi trường của học sinh cũng chưa được tốt, học sinh còn đổ rác, xả rác bừa bãi
cũng làm ô nhiễm môi trường. Như vậy là môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm
trọng, cuộc sống của con người đang bị đe dọa. Đứng trước thực trạng đó mỗi
chúng ta cần có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường. Vì vậy trong quá trình
dạy học việc vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường là
rất quan trọng và cần thiết cho xu hướng xã hội ngày nay.Vấn đề này chúng ta nên
áp dụng các môn học nhằm giáo dục học sinh bảo vệ môi trường như các môn
GDCD, sinh học, công nghệ, văn học, hóa học, mĩ thuật, toán học, vật lí. Bản thân
tôi với vai trò là một người giáo viên, đứng trước thực trạng môi trường đang ngày
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 2


càng xấu đi, tôi ý thức được trách nhiệm nặng nề của mình là làm sao để mỗi học
sinh ý thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và từng bước có
những hành động tích cực để bảo vệ môi trường. Đó là lí do tôi chọn đề tài này.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
* Mục tiêu của đề tài:
- Giáo dục môi trường trong nhà trường nhằm đạt đến mục đích cuối cùng là
các em học sinh được trang bị những kiến thức về môi trường và từ đó giúp các em
bảo vệ môi trường xanh sạch, đẹp, có những hành động thiết thực nhất để bảo vệ
môi trường sống xung quanh các em.
- Cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản để các em có thể bảo vệ môi
trường ở mọi lúc mọi nơi, đặc biệt qua các bài học trong chương trình Địa lý 7 cơ
sở cho các em học Địa lý năm sau, sẽ giúp các em học sinh nâng dần nhận thức và
giáo dục các em ý thức bảo vệ môi trường trong nhà trường, gia đình và xã hội để

có môi trường xanh sạch đẹp.
* Nhiệm vụ của đề tài:
- Nghiên cứu lí luận của việc dạy học vận dụng kiến thức liên môn về vấn đề
bảo vệ môi trường trong các giờ học như thế nào cho có hiệu quả cao nhất.
- Nghiên cứu SGK Địa lý 7 và các môn học xem bài nào có thể liên môn vào
nội dung cho phù hợp.
- Nghiên cứu xem có những hình thức hoạt động ngoại khóa nào dễ thực
hiện nhưng vẫn đảm bảo tính giáo dục môi trường đạt hiệu quả cao nhất.
- Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu về các vấn đề môi trường
- Đề ra những giải pháp để nhằm nâng cao việc giáo dục các nội dung bảo vệ
môi trường. Từ đó rút ra kết luận và đưa ra các kiến nghị nhằm giúp việc giáo dục
bảo vệ môi trường có hiệu quả.

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 3


- Thống kê các kết quả đạt được khi thực nghiệm.
I.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Áp dụng đối với học sinh trường THCS Lương Thế Vinh - Huyện Krông
Ana - Đăk Lăk
- Người thực hiện là Nguyễn Thị Minh Tâm giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ
môn Địa lý 7 tại trường THCS Lương Thế Vinh.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
- Áp dụng cho nhều bài học môn Địa lý 7.
- Giới hạn trong nội dung có thể vận dụng kiến thức liên môn về vấn đề bảo
vệ môi trường trong chương trình sách giáo khoa.
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
- Các phương pháp trong dạy học môn địa lý như phương pháp khảo sát, đối

chiếu.
- So sánh để tìm ra những nét nổi bật về tình trạng ô nhiễm môi trường.
- Phương pháp đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan.
II. Phần nội dung.
II.1. Cơ sở lý luận.
Trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và bảo vệ môi trường
bằng hình thức phù hợp trong môn Địa lý 7 và thông qua các hoạt động ngoại khóa,
ngoài giờ lên lớp, xây dựng mô hình nhà trường xanh – sạch – đẹp.
II.2. Thực trạng
a. Thuận lợi - khó khăn
* Thuận lợi

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 4


Trường THCS Lương Thế Vinh hiện nay có 20 lớp, có 3 giáo viên dạy bộ
môn Địa lý. Trường có tương đối đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho công tác dạy và
học. Đặc thù của môn Địa lý 7 gồm 3 phần: Phần 1: Thành phần nhân văn của môi
trường, phần 2: Các môi trường Địa lý, phần 3: Thiên nhiên và con người ở các
châu lục.
- Hiện nay với sự hỗ trợ của hệ thống thông tin đại chúng, nhất là Internet,
giúp cho giáo viên và học sinh dễ dàng tìm kiếm hình ảnh, tra cứu các thông tin có
liên quan đến môi trường.
* Khó khăn :
- Thiếu tranh ảnh có liên quan đến bảo vệ môi trường
- Từ những kiến thức trong các bài học có liên quan đến vấn đề giáo dục môi
trường, các em chưa phát huy được tối đa để vận dụng những kiến thức đó vào
thực tiễn. Vì vậy hiện nay trong quá trình dạy học Địa lý ở các trường THCS vấn

đề rèn luyện kĩ năng, kiến thức và hình thành thái độ cho học sinh trong giáo dục
bảo vệ môi trường ở các bài học hiệu quả chưa cao.
b. Thành công - hạn chế
* Thành công :

- Nhà trường đã phát động phong trào trồng cây xanh, các lớp học hằng ngày
đã tổ chức đi nhặt rác, nhặt lá trong các gốc cây. Hàng tuần chào cờ cũng đã biểu
dương các chi đội làm tốt công tác giữ gìn vệ sinh trường, lớp sạch sẽ, ý thức bảo
vệ cây xanh bảo vệ môi trường tốt. Phát động thanh niên học sinh lớp 9 lao động
cộng sản dọn vệ sinh khu vực dân cư, quanh khu vực nơi trường đóng.
* Hạn chế
Tuy nhiên vẫn còn nhiều lớp ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp chưa tốt, học
sinh còn xả rác nhiều trong lớp, trước các hành lang, sân trường, cổng trường.

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 5


Ý thức của nhiều hộ gia đình sống quanh khu vực trường chưa tốt, còn xả rác
quá nhiều dẫn đến cảnh quan của trường không được đẹp.
c. Mặt mạnh - mặt yếu :
Mặt mạnh : Từ các kiến thức đã được học ở trường THCS, học sinh sẽ biết
vận dụng các kiến thức, kĩ năng vốn có của mình để vận dụng vào thực tế cuộc
sống hằng ngày.
Mặt yếu: Để thực hiện được việc bảo vệ môi trường, thì học sinh phải có sự
hướng dẫn của giáo viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
Trong nhà trường ý thức bảo vệ môi trường của học sinh chưa cao, các em
còn xả rác bừa bãi, bỏ rác chưa đúng nơi quy định, hiện tượng học sinh giờ ra chơi

ăn quà vặt còn nhiều gây ô nhiễm môi trường, chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm
cũng như giáo viên bộ môn cần quan tâm giáo dục học sinh giữ gìn vệ sinh cảnh
quan chung từ đó tạo một môi trương luôn xanh, sạch, đẹp.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Là một giáo viên công tác lâu năm ở trường THCS Lương Thế Vinh, trường
đóng trên địa bàn Quỳnh Tân II, tôi nhận thấy các em học sinh làm vệ sinh trường
lớp chưa sạch sẽ, đổ rác chưa đúng nơi quy định, giáo viên chủ nhiệm chưa quán
triệt và nhắc nhở kịp thời ý thức giữ gìn môi trường của các em.
Học sinh ăn quà vặt còn quá nhiều xả rác trước cổng trường, xả rác trong các
phòng học giờ học trái buổi
Học sinh đi vệ sinh chưa đúng nơi quy định, chưa chú ý giữ gìn vệ sinh
chung
Một số lớp lao động dọn vệ sinh đổ rác chưa đúng nơi quy định.

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 6


Ý thức bảo vệ môi trường của người dân sống quanh khu vực trường chưa
tốt, xả rác bừa bãi, ít quét dọn, đặc biệt những hộ gia đình sống trước cổng trường
Học sinh còn thờ ơ với việc bảo vệ môi trường.
II.3. Giải pháp, biện pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:
- Vận dụng kiến thức của các môn học như : Sinh học, địa lí, giáo dục công
dân, hóa học, công nghệ, mĩ thuật, toán, vật lí, mĩ thuật...để giải quyết vấn đề về ô
nhiễm môi trường.
- Thực hiện các biện pháp đơn giản và dễ dàng như không xả rác bừa bãi, bỏ
rác đúng nơi quy định.
- Tuyên truyền mọi người hãy cùng nhau có ý thức bảo vệ môi trường sống

trong lành hơn. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng và trong nhà
trường, giáo dục cho mọi người về trách nhiệm và ý thức bảo vệ môi trường, tham
gia tích cực vào những hoạt động khôi phục, bảo vệ và giữ gìn môi trường, có ý
thức về tầm quan trọng của môi trường trong sạch đối với sức khỏe con người, với
chất lượng cuộc sống chúng ta.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Môi trường là gì? Theo môn Địa Lý ta có thể hiểu “Môi trường là không
gian sinh sống của con người và sinh vật, là nơi bao gồm các nguồn tài nguyên cần
thiết cho đời sống và sản xuất, là nơi chứa đựng và phân hủy các chất thải do con
người tạo ra trong cuộc sống và hoạt động sản xuất. Môi trường có vai trò cực kì
quan trọng đối với đời sống của con người. Đó không chỉ là nơi tồn tại, sinh trưởng
và phát triển mà còn là nơi lao động và nghỉ ngơi, hưởng thụ và giao lưu những nét
đẹp văn hóa, thẩm mĩ ”.
Môi trường quan trọng là như thế, ấy vậy mà nó đã bị chính con người từng
bước hủy hoại. Môi trường đang bị ô nhiễm do nhiều nguyên nhân khác nhau như:
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 7


do tác động của con người, do hóa chất bảo vệ thực vật, các chất hóa học, chất
phóng xạ…
Cụ thể trong môn Địa lý 7 có một số bài sau ta có thể lồng ghép nhiều môn
học để bảo vệ môi trưởng
Bài 17 : Ô nhiễm môi trường ở đới ôn hòa.
- Ô nhiễm là gì? Ô nhiễm
môi trường là hiện tượng
môi trường tự nhiên bị ô
nhiễm đồng thời các tính
chất vật lí, hóa học, sinh

học của môi trường bị
thay đổi, gây tác hại tới
đời sống của con người
và các sinh vật khác. Ô nhiễm môi trường bao trùm tất cả các dạng ô nhiễm. Tuy
nhiên, có ba loại ô nhiễm môi trường chính là: ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không
khí, và ô nhiễm đất. Một khi môi trường ô nhiễm đã gây ra rất nhiều hậu quả
nghiêm trọng cho con người.
Nguyên nhân
- Đầu tiên, đó chính là sự thiếu ý thức nghiêm trọng của nhiều người dân mà
đặc biệt là giới trẻ. Nhiều người nghĩ rằng những việc mình làm là quá nhỏ bé,
không đủ để làm hại môi trường. Một số người khác lại cho rằng việc bảo vệ môi
trường là trách nhiệm của nhà nước, của chính quyền mà không phải là của mình.
Số khác lại nghĩ rằng việc môi trường đã bị ô nhiễm thì có làm gì đi chăng nữa
cũng không đáng kể, và việc ô nhiễm môi trường cũng không ảnh hưởng gì tới
mình nhiều...Thấy vậy nhưng không phải vậy! Việc phá hoại môi trường của một
người tuy chỉ ảnh hưởng nhỏ nhưng tập hợp nhiều người ảnh hưởng rất lớn. Trách
nhiệm bảo vệ môi trường tuy cũng có một phần là của nhà nước nhưng đa phần lại
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 8


là của người dân. Và những việc chúng ta làm đối với môi trường, tuy hiện giờ ta
chưa thấy được, nhưng về lâu về dài nó sẽ ảnh hưởng tới ta ít nhiều.
- Phần khác là do sự thiếu trách nhiệm của các doanh nghiệp. Do đặt nặng
mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, không ít doanh nghiệp đã vi phạm quy trình khai
thác, góp phần đáng kể gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, chính sự chưa chặt
chẽ trong việc quản lý bảo vệ môi trường của nhà nước cũng đã tiếp tay cho các
hành vi phá hoại môi trường tiếp diễn. Ngoài ra, lượng xe cộ lưu thông ngày càng
nhiều cũng góp phần không nhỏ vào việc gây ô nhiễm bầu không khí.

Bài 3 : Quần cư. Đô thị hóa
Bài 10: Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường ở đới nóng
Bài 11 : Di dân và sự bùng nổ đô thị ở đới nóng
- Do sự quá tải dân số ở nhiều khu đô thị lớn ngày nay. Trên thực tế, tình
trạng quy hoạch các khu đô thị hầu như chưa gắn với vấn đề xử lý chất thải, nước
thải nên ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm đất ở các thành phố lớn, các khu công
nghiệp, khu đô thị đang ở mức báo động. Trong tổng số 183 khu công nghiệp trong
cả nước, có trên 60% khu công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung.

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 9


- Còn nữa, riêng chỉ với Việt Nam, thực tế suy thoái tài nguyên đất là rất
đáng lo ngại. Với nhịp độ gia tăng dân số và tốc độ phát triển công nghiệp, hoạt
động đô thị hóa như hiện nay thì diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất
lượng đất ngày càng suy thoái,…Đất bị ô nhiễm có thể trở lên cằn cỗi, không thích
hợp cho cây trồng. Điều nay sẽ ảnh hưởng đến các cơ thể sống khác trong lưới thức
ăn .
- Bên cạnh đó, ô nhiễm không khí cũng đang rất ngiêm trọng. Theo bản tổng
kết môi trường toàn cầu do Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) Hà
Nội và Thành phố Hồ Chí Minh nằm trong danh sách 6 thành phố ô nhiễm không
khí nghiêm trọng nhất thế giới. Về nồng độ bụi, hai thành phố lớn nhất Việt Nam
này chỉ đứng sau Bắc Kinh, Thượng Hải, New Delhi và Dhaka. Một trong những
nguyên nhân quan trọng làm cho những thành phố này bị ô nhiễm là do sự gia tăng
dân số chóng mặt. Mật độ dân số đông, kèm theo ý thức kém của người dân, rác
thải trở thành vấn nạn lớn của những thành phố trên
Hậu quả
- Do môi trường sinh thái bị ô nhiễm, cá tôm chết nhiều hoặc bị bệnh tác hại

nghiêm trọng đến sản lượng, kinh tế người dân tốn kém nhiều trong việc cải tạo
môi trường.
- Nhiều người đã trở thành nạn nhân bất đắc dĩ của nạn ô nhiễm nguồn nước.
Hiện tượng thủy triều đỏ cũng đã xuất hiện ở nước ta từ tháng 6 đến trung tuần
tháng 7 âm lịch tại vùng biển nam trung bộ, đặc biệt là tại Khánh Hòa, Ninh Thuận,
Bình Thuận..
- Với nhịp độ gia tăng dân số và tốc độ phát triển công nghiệp, hoạt động
đô thị hóa như hiện nay thì diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng
đất ngày càng suy thoái,…Đất bị ô nhiễm có thể trở lên cằn cỗi, không thích hợp
cho cây trồng. Điều nay sẽ ảnh hưởng đến các cơ thể sống khác trong lưới thức ăn .

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 10


- Là nguyên nhân chủ yếu gây ra các bệnh về đường hô hấp như viêm mũi,
viêm họng, hen suyễn, hay nặng hơn là ung thư. Chỉ riêng ở Việt Nam hàng năm đã
có khoảng 16.000 người chết vì những căn bệnh liên quan tới ô nhiễm không khí.
Dự báo trong những năm tới, con số này còn có thể tiếp tục gia tăng.
Môn Toán học
- Thống kê cho thấy: Khí thải thế giới các đô thị chỉ có khoảng 60% - 70%
chất thải rắn được thu gom, cơ sở hạ tầng thoát nước và xử lý nước thải, chất thải
nên chưa đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường...Hầu hết lượng nước thải chưa
được xử lý đều đổ thẳng ra sông, hồ và dự báo đến năm 2010 là 510.000m3/ngày.
Đặc biệt ảnh hưởng nhiều nhất là nghành nuôi trồng thủy sản.
- Theo Liên Hợp Quốc, mỗi năm, có tới 1,3 tỷ tấn rác thải mỗi năm và con số
này sẽ còn tăng lên 2,2 tỷ tấn vào năm 2025.
- Nói về Việt Nam: Tại Hà Nội, từ 50-60% chất thải rắn ở khu vực ngoại
thành cũng xử lý bằng việc chôn lấp, số còn lại do người dân tự xử lý.

Môn Sinh học
- Rác thải khó phân hủy lẫn vào đất cản trở quá trình sinh trưởng các loài
thực vật dẫn đến hiện tượng xói mòn.
- Rác thải làm tắc nghẽn hệ thống cống rãnh -> tăng khả năng ngập lụt, kí
sinh trùng phát sinh (tăng dịch bệnh).
- Rác thải trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải.
- Khí độc khi đốt rác thải là nguyên nhân của các bệnh: ung thư phổi, khó
thở, nôn ra máu, giảm khả năng miễm dịch, dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh,…v.v…
- Bệnh tật là nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng
của con người. Vậy mà chính hành động của con người đã giết chết con người. Nói
vậy cũng không ngoa, cái chết từ từ mà họ gián tiếp mang đến là những hệ lụy của
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 11


việc phát triển công nghiệp, nông nghiệp một cách chưa đúng đắn. Mặt khác do ý
thức của người dân không tốt nên họ “tiện tay” vứt ngay rác thải vào những khu
vực xung quanh làm ảnh hưởng đến mĩ quan của môi trường và chính sức khỏe của
họ. Nếu người dân chẳng may sử dụng phải nguồn nước bẩn , hay sống gần những
nơi bị ô nhiễm sễ dễ mắc các bệnh về đường ruột, bệnh ngoài da, bệnh đau mắt hột,
…bởi vì nước bẩn là nơi sinh sống của không biết bao nhiêu loại vi khuẩn gây
bệnh. Ao tù, nước đọng còn là nơi cư trú của nhiều loại ấu trùng, điển hình là ấu
trùng của muỗi! Những ví dụ đau lòng của việc xả nước thải, hẳn không ai không
biết, là trường hợp của con sông Thị Vải bị ô nhiễm bởi hoá chất thải ra từ nhà máy
của công ti bột ngọt Vê Đan suốt 14 năm liền. Điều này khiến cho con sông bị ô
nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều người dân ở xung quanh.
Hay một ví dụ nghiêm trọng khác: nhiều người đã trở thành nạn nhân bất đắc dĩ của
nạn ô nhiễm nguồn nước. Điển hình như “làng ung thư” Thạch Sơn ở Phú Thọ,
hàng trăm người đã chết vì căn bệnh ung thư mà nguyên nhân là do dùng nguồn

nước bị ô nhiễm thải ra Nhà máy Hóa chất Lâm Thao, Phú Thọ.

- Những chất thải công nghiệp như khí thải nhà máy, khói xe… của các khu
đô thị lớn này nói riêng và của thế giới nói chung cũng là nguyên nhân chủ yếu gây
ra các bệnh về đường hô hấp như viêm mũi, viêm họng, hen suyễn, hay nặng hơn là
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 12


ung thư. Chỉ riêng ở Việt Nam hàng năm đã có khoảng 16.000 người chết vì những
căn bệnh liên quan tới ô nhiễm không khí. Dự báo trong những năm tới, con số này
còn có thể tiếp tục gia tăng. Trong khi đó, cây xanh vị cứu tinh của chúng ta lại bị
chặt phá vô tội vạ để phục vụ cho lợi ích kinh tế của nhiều người.
- Môn Hóa học : Ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái: SO2 và
các oxit nitơ làm hủy diệt các khu rừng và các cánh đồng, làm độ PH giảm trong
đất hoặc khói bụi do các phương tiện giao thông thải ra lẫn với sương mù tạo nên
sự ngột ngạt, gây nhiều bệnh cho con người, làm giảm ánh sáng mặt trời mà ánh
sáng mặt trời rất cần cho thực vật để thực để thực hiện quá trình quang hợp của cây
xanh. Mà cây xanh là nguồn cung cấp O2 chính của con người. Điều này gây mất
mát lớn cho cuộc sống. Điều đáng lo ngại nhất là con người thải vào không khí các
loại khí độc như : CO2, SO2, CO, N2O, CH4, CFC…Chính những khí thải độc hại
của nhà máy, xe cộ… đã góp phần không nhỏ trong việc xả ra các khí độc này.

- Thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật…
được dùng trong nông nghiệp cũng là tác
nhân gây ra ô nhiễm nước và đất. Những
chất hóa học này chứa một lượng
chấtđộc
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 13


như:organochlorine,organophosphates,….Những hóa chất này sẽ thấm vào đất và
ảnh hưởng đến mạch nước ngầm của khu vực đó, chưa kể hóa chất này có thể chảy
ra sông, suối… làm nguy hại đến sức khỏe của người dân khi vô tình sử dụng.
- Còn một cái tên đáng được quan tâm nữa, đó là bao ni lông. Những túi
nilon nhuộm màu xanh, đỏ, vàng ngoài đang dùng đựng thực phẩm đã chế biến sẽ
gây độc hại cho thực phẩm do chứa kim loại như chì, cadimi (những chất gây tác
hại cho bộ não và là nguyên nhân chính gây ung thư). Nếu xử lý túi nilon bằng
phương pháp đốt thì cũng không ổn vì túi nilon chứa 2 chất PE và PP, khi đốt sẽ
tạo thành khí cacbonic, mê tan và khí dioxin cực độc. Theo phân tích của các
chuyên gia Viện Công nghệ hóa học, thì túi nilon được làm từ nhựa PTE không độc
hại nhưng các chất phụ gia thêm vào để làm túi nilon mềm, dẻo, dai lại vô cùng độc
hại. Nếu đựng đồ nóng ở nhiệt độ từ 70-80 độ C thì những chất phụ gia sẽ có phản
ứng phụ và khó mà biết được nó độc hại tới đâu.Và theo phân tích của các nhà
khoa học, sau khi sử dụng, rác thải nilon phải mất từ 500 đến 1000 năm mới tự
phân hủy.

- Theo thống kê của sở Tài nguyên – Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh
cho thấy, mỗi ngày người dân Thành phố này thải ra môi trường khoảng 60 tấn túi
nilon đã qua sử dụng. Đây là một con số đáng báo động!
Môn Vật lí : Một vấn đề quan trọng khác là chính khí CO2 đã gây hiệu ứng
nhà kính, làm thúc đẩy quá trình nóng lên của Trái Đất, dẫn đến những vấn đề
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 14

nghiêm trọng như băng tan ở hai cực, thậm chí làm thủng tầng ôzôn. Theo nghiên
cứu thì chất khí quan trọng gây hiệu ứng nhà kính là CO2, nó đóng góp 50% vào
việc gây hiệu ứng nhà kính, CH4 là 13%, nitơ 5%, CFC là 22%, hơi nước ở tầng
bình lưu là 3%,…Nếu như chúng ta không ngăn chặn được hiện tượng này thì trong
vòng 30 năm tới mặt nước biển sẽ dâng lên từ 1,5 đến 3,5m. Có nhiều khả năng
lượng CO2 sẽ tăng gấp đôi vào nửa đầu thế kỉ sau. Qủa thật là đáng sợ!

Môn Ngữ văn
- Từ bài “Thông tin về ngày Trái đất” (Văn học lớp 8): cho thấy rằng: sự giải
thích đơn giản mà sang tỏ về tác hại của việc dùng bao bì ni lông, về lợi ích của
việc giảm bớt chất thải ni lông, đã gợi cho chúng ta những việc có thể làm ngay để
cải thiện môi trường sống, để bảo vệ Trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta.
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 15


Môn Mĩ thuật
- Tổ chức các cuộc thi giao lưu, vẽ tranh cổ động chung tay bảo vệ môi
trường.

Lịch Sử

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 16


- Hậu quả nghiêm trọng của chiến tranh tạo điều kiện cho môi trường ngày
càng ô nhiễm nặng nề hơn:

- Trong cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ hai, quân đội Mỹ đã tiến hành
một cuộc chiến tranh hoá học từ năm 1961 đến năm 1972 với quy mô lớn nhất
trong mọi thời đại của lịch sử chiến tranh. Trong cuộc chiến tranh này, quân đội
Mỹ đã rải khoảng hơn 80 triệu lít chất diệt cỏ và phát quang xuống một diện tích
khoảng 24,67% tổng diện tích lãnh thổ Nam Việt Nam, trong đó phần lớn là chất
độc da cam, là chất có chứa tạp chất độc điôxin. Tán rừng bị phá vỡ, môi trường
rừng bị thay đổi nhanh chóng. Hậu quả của chiến tranh hoá học của Mỹ còn dẫn
đến nhiều thiệt hại khác về môi trường và tính đa dạng sinh học. Quá trình trút lá ồ
ạt đã dẫn đến hiện tượng ứ đọng dinh dưỡng và có 10 đến 15 triệu hố bom chiếm
khoảng 1% diện tích rừng Nam Việt Nam làm cho lớp đất mặt bị đảo lộn và thúc
đẩy quá trình rửa trôi đất. Hậu quả trên cản trở trực tiếp đến diễn thế phục hồi rừng,
và tác động xấu đến rừng phòng hộ đầu nguồn của 28 lưu vực sông.
Môn GDCD
- Tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân:
- Phải có các hình thức xử phạt thật nặng và nghiêm minh đối với các cá
nhân, tổ chức, cơ quan có hành vi phá hoại môi
trường, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người
dân.
- Bên cạnh đó, cũng cần giáo dục ý thức cho
người dân qua các hình thức tuyên truyền, cổ động
như tổ chức những buổi giao lưu bàn về vấn đề
môi trường tại các đơn vị hành chính cấp phường,
xã...Đưa những bài viết chi tiết hơn về môi trường
trong các sách giáo khoa ngay từ cấp tiểu học, giúp học sinh có thái độ và cái nhìn

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 17

đúng đắn về môi trường và những hậu quả của việc phá hoại môi trường, từ đó
giúp các em biết yêu và bảo vệ môi trường mình đang sống.
- Một cách khác để giúp bảo vệ môi trường phát động thường xuyên hơn
những phong trào tình nguyện như bảo vệ môi trường khu dân cư, dọn rác ở các
khu vực công cộng, làm sạch bãi biển, không vứt rác bừa bãi , thay thế túi ni lông
bằng túi giấy, túi vải hoặc giặt sạch sẽ để tái sử dụng.
- Theo luật BVMT (lớp 7):
- Theo quy định tại khoản 1, 2 của Điều 49 - Luật Bảo vệ môi trường năm
2005. Điều 4, 10 của Nghị định 117/2009/NĐ-CP ngày 31/12/2009 của Chính phủ
xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường thì hành vi xả nước
thải gây ô nhiễm môi trường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ sẽ bị xử
phạt vi phạm hành chính từ 100 nghìn đồng cho đến 500 triệu đồng tùy theo tính
chất và mức độ vi phạm.
- Đối với hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất
thải dưới 2 lần thì xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền thấp nhất từ 100.000 đồng và
cao nhất đến 150.000.000 đồng.
- Đối với hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất
thải từ 2 lần đến dưới 5 lần thì xử phạt tiền thấp nhất từ 500.000 đồng và cao nhất
đến 200.000.000 đồng.
- Đối với hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất
thải từ 5 lần đến dưới 10 lần thì xử phạt tiền thấp nhất từ 2.000.000 đồng và cao
nhất 250.000.000 đồng.
- Đối với hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất
thải từ 10 lần trở lên thì xử phạt tiền thấp nhất từ 8.000.000 đồng và cao nhất đến
300.000.000 đồng. Đối với trường hợp xả nước thải có chứa chất nguy hại vượt

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 18

tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất thải thì xử phạt như sau: Phạt tăng thêm từ
20% đến 50% của mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm tương ứng nêu trên.
- Phạt tiền từ 400.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng đối với hành vi xả
nước thải có chứa chất phóng xạ gây nhiễm xạ môi trường vượt tiêu chuẩn, quy
chuẩn kỹ thuật cho phép.
*Biện pháp bảo vệ:
- Xây dựng văn hóa ứng xử thân thiện với môi trường
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
- Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, xử lí quyết liệt, giải quyết dứt
điểm các vụ việc về môi trường
- Trồng nhiều cây xanh
- Xử lý môi trường vệ sinh xunh quanh
- Tận dụng năng lượng tự nhiên
- Hạn chế xả rác và sử dụng bao bì nilon
- Áp dụng khoa học hiện đại vào đời sống

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 19


c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Giáo viên phải lồng ghép các môn học có liên quan đến môi trường vào bài
học như :
+ Kiến thức về thành phần môi trường gồm không khí nước, cây cối, đất đai ,
động thực vật học sinh có ý thức bảo vệ và được tuyên tuyền giáo dục nâng cao
nhận thức đúng đắn, toàn diện về vị trí,vai trò, ý nghĩa to lớn của giáo dục môi
trường và học sinh phải hiểu nếu những thành phần trên bị ô nhiễm thì cuộc sống
của loài người có nhiều bất ổn, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.

+ Học sinh phải hiểu những thành phần của môi trường do thiên nhiên ban
tặng không phải là vĩnh hằng mà có lúc nó sẽ cạn kiệt, nên phải có ý thức tu tạo,
nâng cấp.
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 20


+ Kiến thức về sử dụng tài nguyên : Khai thác hợp lí, tiết kiệm , tránh khai
thác quá mức dẫn đến tài nguyên bị cạn kiệt dần , khai thác đi đôi với việc trồng
rừng.
+ Giáo dục học sinh có ý thức bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên
nhằm phát riển bền vững. Chính vì vậy một thế hệ tương lai phải sử dụng tiết kiệm
và biết sử dụng các nguồn nguyên liệu tái chế trong tự nhiên.
+ Để bảo vệ môi trường, chỉ có nhận thức là chưa đủ mà còn phải có kiến
thức, có kiến thức mới bảo vệ có hiệu quả.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Giữa các giải pháp và biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, chúng hỗ trợ
cho nhau nhằm mục đích giáo dục học sinh việc bảo vệ môi trường cung cấp cho
học sinh kiến thức địa lí ở các lớp trên được thuận lợi và sử dụng trong cuộc sống.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
- Khi thực hiện các biện pháp như đã nêu trên về vấn đề vân dụng kiến thức
liên môn để giáo dục môi trường trong dạy học địa lý thì chất lượng môn học được
nâng cao rõ rệt, học sinh có nhiều đam mê, hứng thú trong học tập, từ đó học sinh
có thái độ, hành động tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường từ
những việc làm nhỏ hằng ngày như tiết kiệm điện, nước, tham ga dọn vệ sinh
trường, lớp, chăm sóc bảo vệ cây xanh, không xả rác bừa bãi... và tuyên truyền cho
mọi người cùng có ý thức bảo vệ môi trường. Vì thế trong quá trình giảng dạy giáo
viên cần chủ động phối hợp nhiều phương pháp giáo dục môi trường trong từng bài
dạy địa lý phù hợp với từng đối tượng học sinh.

II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu.
Về kiến thức: Thông qua dạy học lồng ghép các môn học, ý thức bảo vệ môi
trường của học sinh đã nâng lên rõ rệt
Kết quả cụ thể ở một số lớp như sau:
Năm học: 2014 – 2015

Trang: 21


Lớp

GIỎI

TSHS

KHÁ

SL

TL%

SL

TL%

TB
SL
4

YẾU

KÉM

TL%

SL

TL%

SL

11

2

5

TL%

TB TRỞ
LÊN
SL

TL%

0

34

95

7A3

36

20

56

10

28

7A4

39

25

64

14

36

0

0

0

39

100

7A5

37

30

81

7

19

0

0

0

37

100

III. Phần kết luận, kiến nghị :
III.1. Kết luận :

Qua những kết quả đã đạt được, tôi nhận thấy rằng việc đưa nội dung giáo
dục và bảo vệ môi trường vào chương trình địa lý và các môn học khác ở bậc
THCS cũng như các bậc học khác là một vấn đề hết sức cần thiết vì giáo dục môi
trường sẽ đem lại cho người học các vấn đề :
- Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề môi trường như một
nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển của mỗi cá nhân, cộng đồng, quốc
gia và quốc tế. từ đó có thái độ, cách ứng xử đúng đắn trước các vấn đề về môi
trường, xây dựng quan niệm đúng về ý thức trách nhiệm, về giá trị nhân cách để
dần hình thành các kĩ năng thu thập số liệu và phát triển sự đánh giá thẩm mĩ .
III.2. Kiến nghị :
Nhà trường cần tạo điều kiện để tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, có thể
cho học sinh tham quan thực tế, vì khi học sinh thấy được tận mắt thực trạng của
môi trường
hiện nay thì tính giáo dục mang lại hiệu quả cao hơn
- Nhà trường cần đầu tưnhiều hơn tranh ảnh phục vụ cho công tác giảng dạy Địa lý,
nhất là những tranh ảnh về môi trường.
Lương Thế Vinh ngày 10 tháng 3 năm 2015

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 22


Người viết

Nguyễn Thị Minh Tâm

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
......................................................................................................................................
.................................................................................................................... .................

............................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
(Ký tên, đóng dấu)

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 23


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa, sách giáo viên Địa lý 7
2. Một số thông tin trên mạng Internet
3. Sách giáo khoa môn toán, vật lý, hóa học, ngữ văn, lịch sử, sinh
học
4. Tài liệu về luật bảo vệ môi trường GDCD (lớp 7):

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 24


MỤC LỤC

I. Phần mở đầu :
I.1. Lý do chọn đề tài
I.2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
I.3. Đối tượng nghiên cứu
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
I.5. Phương pháp nghiên cứu
II. Phần nội dung

II.1.Cở sở lý luận
II.2. Thực trạng
II.3. Giải pháp, biện pháp
II4. Kết quả

Năm học: 2014 – 2015

Trang: 25