Tiểu luận: Thiết bị dạy học bộ môn Vật Lý

KHOA V T LÝ

CÔNG NGH - Đ I H C KHOA H C ĐH THÁI NGUYÊN

THI T B D Y H C
B MỌN V T LÝ
GV: ThS. Lê V n Hoàng
T : 0982.203.345


Bài 1: T ch c qu n lý thi t b d y h c ậ Các lo i hình thi t b
d y h c b môn v t lý
1. Ch c trách và b n ph n c a các cá nhân, t ch c tham gia
qu n lý thi t b d y h c (TBDH)
a) Ban giám hi u
 H ng d n xây d ng và phê duy t k ho ch mua s m, s
d ng, b o qu n, b o d ng thi t b d y h c và phòng thí
nghi m (PTN)
 Ch đ o vi c th c hi n k ho ch thông qua các bi n pháp c
th .
 T ch c b i d ng chuyên môn, nghi p v và cho viên ch c
và giáo viên (Gv) v s d ng h th ng TBDH.
 T ch c ki m tra, đánh giá và ki m kê đ nh k , đ t xu t v
ho t đ ng TBDH


b) T chuyên môn
 Xây d ng k ho ch mua s m b sung, s a ch a, t làm TBDH đ i

v i t ng b môn mà t qu n lý.
 Ch đ o cho vi c ki m soát các Gv trong t th c hi n đ y đ các

thí nghi m (TN) và các bài th c hành (TH) theo quy đ nh c a
ch ng trình SGK ho c c a b môn.

xu t n i dung b i d ng chuyên môn, nghi p v cho Gv trong
t v s d ng TBDH.
c) Giáo viên b môn
 Tham gia xây d ng k ho ch mua s m b sung, s a ch a t làm
TBDH c a t .
 Th c hi n đ y đ các TN và các bài TH theo quy đ nh c a ch ng
trình SGK ho c c a b môn.
 Ph i h p k p th i và hi u qu v i viên ch c TB nh m t ng c ng
hi u qu s d ng h th ng TBDH b môn.

xu t các n i dung chuyên môn, nghi p v cho Gv trong t s
d ng TBDH.


d) Viên ch c thi t b
 Tham m u v i BGH trong vi c xây d ng k ho ch c a nhà








tr ng v ho t đ ng TBDH.
Ti p nh n nhu c u c a các b ph n trong tr ng, t ng h p và
d th o k ho ch trình BGH phê duy t.

T ch c s p x p h th ng thi t b c a nhà tr ng m t cách
khoa h c theo ph ng châm “d tìm, d th y, d l y ra”.
H ng d n Gv các bi n pháp b o qu n TB trong khi s d ng
trên l p. Tr c ti p th c hi n vi c b o qu n, b o d ng TB theo
quy trình khoa h c.
Chu n b TB cho Gv lên l p theo k ho ch và theo ti n đ
gi ng d y quy đ nh. Giúp đ h tr Gv khi ti n hành TN trên
l p n u Gv có nhu c u.
Hoàn thi n qu n lý tr c ti p h th ng h s , s sách v ho t
đ ng TB theo quy ch v qu n lý tài s n công.
Xây d ng, trình BGH phê duy t “N i quy s d ng TBDH”


2. Phân lo i TBDH b môn V t lý
a) Các v t th t trong đ i s ng k thu t.

Trong d y h c VL, các v t th t có th đ c s d ng đ nghiên
c u các hi n t ng, quá trình v t lý ho c đ nghiên c u các
ng trong đ i s ng và k thu t c a các ki n th c VL
 Tuy nhiên, không ph i v t th t nào c ng có th đ a vào gi h c
(do kích c , tính ph c h p c a nhi u d ng c …)
b) Các TBTN dùng đ ti n hành các TN c a Gv và Hs.
 Các TBTN có t m quan tr ng đ c bi t đ i v i d y h c VL, t o
đi u ki n cho s nghiên c u có h th ng, tr c quan các hi n
t ng, quá trình VL -> hình thành các khái ni m, xây d ng các
đ nh lu t.
 Các TBTN đ c ch t o đ ti n hành các TN c a Gv (đ c g i
là thí nghi m bi u di n - TNBD) ho c các TN c a Hs (g i là thí
nghi m th c hành - TNTH)


 Các TB TNBD










c ch t o v i kích th c đ l n sao cho toàn l p có th quan
sát rõ các b ph n chính c a thi t b , các hi n t ng VL di n ra
trong các TN, có th thu đ c nh ng giá tr đo chính xác.
c ch t o đ s d ng m t cách đ c l p, nh ng c ng có khi
ch t o thành b TN g m nhi u chi ti t có th l p ghép v i nhau
đ ti n hành m t lo t TN nhi u ph n khác nhau.
u đi m các b l p ghép: hs làm quen nhanh v i nguyên t c ho t
đ ng, cách b trí các b ph n, th ng đ c s d ng v i các TB
dùng chung khác nh ngu n đi n, đ ng h đo đa n ng…
Các TB TNTH
c ch t o thành các b TN g m nhi u chi ti t, dùng cho ho t
đ ng TN c a Hs khi nghiên c u ki n th c m i ho c th c hành
sau khi h c xong 1 ch ng, 1 ph n trong ch ng trình VL.


 TB TNTH c n đáp ng các yêu c u c b n sau: s d ng đ n gi n

b ng tay, l p ráp các chi ti t t n ít th i gian, d dàng ph i h p và
thay đ i các chi ti t đ ti n hành nhi u TN khác nhau. B trí TN
b o đ m v ng ch c, an toàn, th m m .
c) Các mô hình v t ch t.

c s d ng đ minh h a các hi n t ng, quá trình VL,
nguyên t c c u t o, ho t đ ng c a các thi t b k thu t.
 Các mô hình v t ch t đ c s d ng trong d y h c VL có th là
mô hình t nh, mô hình đ ng, mô hình ph ng ho c mô hình
không gian.
d) Tranh nh, các b n v s n.
 Là ph ng ti n d y h c giúp cho s mô t các đ i t ng, hi n
t ng, quá trình v t lý v a sinh đ ng, v a t n ít th i gian trên
l p. Các hình v ph i đ m b o yêu c u k thu t nh : đ n gi n,
rõ ràng đ Hs th y đ c nh ng đi m ch y u, nguyên lý VL,
chi ti t k thu t, đúng k thu t h a hình.


e) Máy vi tính và các ph n m m d y h c v t lý.


Máy vi tính đ

c s d ng trong d y h c VL ch y u

các l nh

v c sau: mô ph ng, minh h a tr c quan chính xác các hi n

t

ng, các quá trình khó không quan sát đ

c, h tr trong vi c

xây d ng các mô hình, phân tích các quá trình.


Máy vi tính ghép n i v i các TBTN hi n đ i khác có tính n ng
u vi t trong vi c thu th p d li u, x lý d li u, trình bày k t
qu x lý t đ ng, nhanh chóng chính xác, đ p -> góp ph n
gi i quy t khó kh n mà các TBDH truy n th ng ch a gi i
quy t đ

c.


Bài 2: Các TBDH b môn v t lý
1. TBDH b môn v t lý

tr ng THCS
a) Các TB theo phân môn c h c ậ âm h c


Các lo i th



ng nghi m chia đ
Các lo i l c k và lò xo

Các lo i cân k thu t
Máy A ậ Tút
Máng nghiêng






c đo đ dài



b)

Các thi t b theo phân môn nhi t h c

 Các d ng c th y tinh, s , th ch anh
 Qu c u giưn n vì nhi t
 B ng kép, đèn c n, ki ng
 Các lo i nhi t k


c) Các thi t b theo phân môn đi n h c
 Các lo i đi n tr , bi n tr


ng h v n n ng

d)

Các thi t b theo phân môn đi n t h c

 Các lo i nam châm v nh c u: nam châm th ng, n m châm ch U, kim nam châm &

la bàn.
 Các cu n dây ch a lõi thép làm TN v nam châm đi n.


e)

Các thi t b theo phân môn quang h c

 H p nh a trong su t đ thí nghi m khúc x as
 L ng kính, g

ng ph n x , các th u kính h i t , phân k , giá

quang h c.
 èn laze, đèn công su t l n


g) Các thi t b dùng cho ph n b o toàn và chuy n hóa n ng l
 Pin m t tr i.
 B TN v h p th và b c x ánh sáng

ng

2. TBDH b môn v t lý THPT
a) Ngu n đi n

Bi n th ngu n
 Máy Uyn s t
b) Các d ng c đo đi n

ng h đo th i
gian hi n s

i n k ch ng minh + đ ng h đo đi n đa n ng



c) Các b TN đ












c cung c p đ s d ng trong d y h c VL 10
B TNTH nghiên c u chuy n đ ng r i t do và xác đ nh h s
ma sát.

B TNTH n/c hai quy t c h p l c.
B TNTH xác đ nh h s c ng b m t c a ch t l ng.
B TNBD n/c chuy n đ ng th ng đ u và chuy n đ ng th ng
nhanh d n đ u.
B TNBD n/c l c đàn h i và quy t c momen l c.
B TNBD n/c l c h ng tâm.
B TNBD n/c đ nh lu t Bôi l ậ Mariot và đ nh lu t Sac l đ i
v i ch t khí.
B TNBD n/c hi n t ng mao d n.




d) Các b TN đ

c cung c p đ s d ng trong d y h c VL 11

 B TNTH n/c dòng đi n không đ i.
 B TNTH xác đ nh thành ph n n m ngang c a t tr

t.
 B TNBD n/c đi n tích và đi n tr

ng.

 B TNBD n/c dòng đi n trong các môi tr

ng.

 B TNBD n/c l c t và c m ng đi n t .

 B TNBD n/c hi n t

ng t c m.

 B TNTH và TNBD nghiên c u quang hình.

ng Trái




e) Các b TN đ

c cung c p đ s d ng đ d y h c VL 12

 B TNTH n/c chu k dao đ ng c a con l c đ n và xác đ nh gia t c












tr ng tr ng.
B TNTH xác đ nh t c đ truy n âm trong không khí.

B TNTH n/c đo n m ch xoay chi u có RLC n i ti p.
B TNTH xác đ nh b c sóng ánh sáng Laze.
B TNBD n/c ph ng trình đ ng l c h c c a v t r n quay quanh m t
tr c c đ nh.
B TNBD ghi đ th dao đ ng c a con l c đ n.
B TNBD n/c hi n t ng giao thoa sóng n c.
B TNBD n/c sóng d ng trên lò xo và trên dây.
B TNBD n/c máy bi n áp.
B TNBD n/c nguyên t c c u t o và ho t đ ng c a máy phát đi n xoay
chi u 3 pha.
B TNBD n/c s tán s c ánh sáng và phát hi n tia h ng ngo i, t
ngo i.
B TNBD n/c hi n t ng quang đi n ngoài.