Bài giảng cơ sở lập trình máy tính chương 4 ths nguyễn thị khiêm hòa

Chương 4:
Kế thừa – Đa hình

Giảng viên: Ths. Nguyễn Thị Khiêm Hòa

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Nội dung
Thiết kế đối tượng
 Kế thừa
 Đa hình


Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Lợi thế của lập trình hướng đối tượng
1

Lấy đối tượng làm trung tâm

2

Che giấu dữ liệu

3

Linh hoạt

4

Tái sử dụng

5

Không lệ thuộc thứ tự thuật toán
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Tại sao phải kế thừa
Vấn đề trùng lắp thông tin:
 Nhiều lớp có thông tin giống nhau.Có 2 dạng:
 Dạng chia sẻ: A ∩ B ≠ Ø.
A
x, y, z
 Dạng mở rộng: B = A + ε.
a, b, c
 Nhược điểm:
A
 Xây dựng tốn kém.
x, y, z
 Dung lượng lưu trữ lớn.
 Thay đổi phần chung khó khăn.

Tái sử dụng?!
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM

B
x, y, z
u, v, w

B
x, y, z
a, b, c


Khái niệm kế thừa





Định nghĩa lớp mới dựa trên những lớp đã có.
Lớp cơ sở: lớp dùng để định nghĩa lớp mới.
Lớp dẫn xuất: lớp được định nghĩa từ lớp đã có.
Lớp dẫn xuất thừa hưởng TẤT CẢ từ lớp cơ sở.
O
x, y, z

A
x, y, z
a, b, c

A
x, y, z

B
x, y, z
u, v, w

B

x, y, z
a, b, c

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Ví dụ kế thừa




Giáo viên

Thông tin:
 Họ tên.
 Mức lương.
 Số ngày nghỉ.
Công việc:
 Giảng dạy.
 Tính lương.





Thông tin:
 Họ tên.
 Mức lương.
 Số ngày nghỉ.
 Lớp chủ nhiệm.

GVCN
Công việc:
 Giảng dạy.
 Tính lương.
 Sinh hoạt chủ nhiệm.

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Ví dụ kế thừa
class GiaoVien
{

protected string Hotengv;
protected double luonggv;
protected int gvnghi;
public GiaoVien(string HoTen,double Luong, int nn)
{

Hotengv = HoTen;
luonggv = luong;
gvnghi = nn;

}
public void giangDay(){}
public double tinhLuong(){}

}
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM

Ví dụ kế thừa
Lớp dẫn xuất

Lớp cơ sở

class GVCN : GiaoVien
{ private string LopCN;
public GVCN(string HoTen, double luong,int nn,
string lop): base(HoTen, luong, nn)
{
LopCN =lop;
}
public void sinhHoatCN(){}
}

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Mối quan hệ tổng quát hóa và chuyên biệt hóa


Kế thừa là mối quan hệ đặc biệt



Các lớp dẫn xuất kế thừa các thuộc tính và phương
thức của lớp cơ sở và cho phép tái sử dụng các
đoạn code.



Các lớp dẫn xuất là thành phần chuyên biệt hóa

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Gọi Constructor của lớp cơ sở


Từ khóa base được dùng trong lớp dẫn xuất để gọi
constructor của lớp cơ sở
public class Animal
{
protected string _name;
public Animal(string name)
{
_name = name;
}
}
public class Cat : Animal
{
public Cat (string name): base(name)
{}
}
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Bài tập
Thực hiện

Xây dựng lớp tài khoản thẻ, kế thừa
lớp tài khoản

20 min
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Định nghĩa lại phương thức


Kế thừa một phần:
 Không kế thừa “máy móc” tất cả.
 Lớp dẫn xuất có thể thay đổi những gì đã kế thừa
Định nghĩa lại phương thức đã kế thừa.

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Đa hình
Đa hình
 Xây dựng phương thức ảo
 Gọi lớp cơ sở từ lớp dẫn xuất
 Phương thức trừu tượng (abstract)


Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Đa hình

Animal

Phương
thức

Hành vi

Elephant

Eat ()

Eat Grass

Cat

Eat ()

Eat Mouse

Mouse

Eat ()

Eat Cheese

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Xây dựng phương thức ảo


Phương thức ảo (Virtual) là việc định nghĩa lại
(Override) một phương thức của lớp cơ sở trong
lớp dẫn xuất.
Lớp cơ sở

Lớp dẫn xuất

Animal

Cat

Virtual Method

Override Method

Eat ()

Eat ()

Hành vi

Hành vi

Eat Something

Eat Mouse

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM

Xây dựng phương thức ảo
public class Animal
{ public virtual string Eat()
{
return string.Empty;

}
}
public class Cat : Animal
{
public override string Eat()
{
return “Mouse”;
}
}

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Sử dụng thành phần của lớp cơ sở
trong lớp dẫn xuất


Dùng từ khóa base

public class Cat : Animal
{
public override string Eat()
{

base.Eat();
return “Mouse”;
}
}

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Lớp và phương thức trừu tượng (Abstract)




Lớp trừu tượng là một lớp cơ sở khái quát


Chứa các phương thức trừu tượng được thực
hiện trong lớp dẫn xuất.



Có thể chứa các thành phần không trừu tượng
(non-abstract)

Phương thức trừu tượng không thực hiện trong
lớp cơ sở

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM

Lớp và phương thức trừu tượng (Abstract)
public abstract class Animal
{
…
public abstract void Eat();
…
}

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Bài tập
Thực hiện

Xây dựng lớp Animal là lớp trừu tượng, và
định nghĩa lại trong các lớp dẫn xuất các
phương thức này.

1 hour
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Bài tập
Thực hiện


Xây dựng các lớp đối tượng liên quan
tài khoản ngân hàng (Bank Account)

1 hour

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Xây dựng Sealed Class


Sealed class không cho phép kế thừa
public sealed class MyClass
{
// class members
}

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM


Q&A

Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM