Bài 1 DAO ĐỘNG điều hòa

Bài 1

DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
(Tiết 1)
---------o0o--------

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Phát biểu được định nghĩa dao động điều hoà.
- Viết được biểu thức của li độ và các biểu thức của vận tốc và gia tốc tương
ứng.
- Nêu được ý nghĩa của các đại lượng đặc trưng của dao động điều hoà: biên
độ, chu kì, tần số, tần số góc, pha, pha ban đầu.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Chuẩn bị một con lắc lò xo treo thẳng đứng
- Chuẩn bị các hình vẽ về con lắc lò xo nằm ngang.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
2. Bài mới
Hoạt động 1: Dao động cơ (10 phút)
Hoạt động của giáo

Hoạt động của học sinh

Nội dung

viên
I. Dao động cơ
- Lấy ví dụ về dao động - Theo gợi ý của GV
trong thực tế mà hs có định nghĩa dao động cơ.

1. Thế nào là dao động cơ?

Dao động cơ là chuyển động là

thể thấy từ đó yêu cầu hs

chuyển động qua lại quanh một vị

định nghĩa dao động cơ.

trí đặc biệt gọi là vị trí cân bằng.

- Lấy một con lắc đơn - Quan sát và trả lời câu
cho dao động và chỉ cho hỏi của GV

2. Dao động tuần hoàn
- Dao động tuần hoàn là dao động

hs dao động như vậy là - Đình nghĩa dao động mà trạng thái chuyển động của vật
dao động tuần hoàn

tuần hòan (SGK)

được lặp lại như cũ (vị trí cũ và


- Dao động tuần hoàn là
gì?

hướng cũ) sau những khoảng thời
- Ghi tong kết của GV

- Kết luận

gian bằng nhau.
- Dao động tuần hoàn đơn giản nhất
là dao động điều hòa

Hoạt động 2: Phương trình của dao động điều hòa (25 phút)


II. Phương trình của dao động
- Vẽ hình minh họa ví - Quan sát
dụ

điều hòa
1. Ví dụ
-

Giả sử M chuyển động ngược chiều
dương vận tốc góc là ω, P là hình
chiếu của M lên Ox.
Tại t = 0, M có tọa độ góc φ
Sau t, M có tọa độ góc φ + ωt
- M có tọa độ góc φ + ωt
- Yêu cầu hs xác định

x = OM cos(ωt + ϕ )

cầu

hs

viết
x = A cos(ω.t + ϕ )

Trong đó A, ω, φ là hằng số
- Do hàm cosin là hàm điều hòa nên
hòa
2. Định nghĩa

- Đặt OM = A yêu cầu
hs viết lại biểu thức

phương trình là: x = OM cos(ωt + ϕ )

điểm P được gọi là dao động điều

phương trình hình chiếu
của OM lên x

điểm P có

x = A cos(ω.t + ϕ )

thời gian t.
Yêu

OP = x ⇒

- Đặt A = OM ta có:

góc MOP sau khoảng

-

Khi đó:

- Hàm cosin là hàm điều

- Nhận xét tính chất của hòa

Dao động điều hòa là dao động
trong đó li độ của vật là một hàm


hàm cosin

- Tiếp thu

cosin (hay sin) của thời gian.

- Rút ra P dao động điều

3. Phương trình

hòa

- Phương trình x = A cos(ωt + φ)
- Định nghĩa (SGK)

gọi là phương trình của dao động

- Yêu cầu hs định nghĩa
dựa vào phương trình

điều hòa
-Tiếp thu và chuẩn bị trả

- Giới thiệu phương lời các câu hỏi cuảt GV
trình dao động điều hòa

* A là biên độ dao động, là li độ
cực đại của vật. A > 0.
* (ωt + φ) là pha của dao động tại

- Giải thích các đại

thời điểm t

lượng

* φ là pha ban đầu tại t = 0 (φ < 0,

+A

φ>0, φ = 0)
4. Chú ý

+ (ωt + φ)

a) Điểm P dao động điều hòa trên

một đoạn thẳng luôn luôn có thể coi

+φ

- Phân tích ví dụ để cùng là hình chiếu của điểm M chuyển
GV rút ra các chú ý về động tròn đều lên đường kính là

- Nhấn mạnh hai chú ý quỹ đạo dao động

và đoạn thẳng đó.

của dao động liên hệ với cách tính pha cho dao
bài sau.

động điều hòa

- Tổng kết

IV. CỦNG CỐ VÀ BTVN (5 phút)