Bài giảng quan hệ kinh tế quốc tế chương 2 phan minh hòa

K TC U

CH

NG II

TH
NG M I
QU C T

̈ Khái

ni m và các hình th c c a TMQT

̈ Các

h c thuy t v TMQT

̈ Giá

c và t l trao đ i trong TMQT

̈ Các

đ c đi m c a TMQT hi n đ i

Phan Minh Hòa - QHKTQT


TÀI LI U THAM KH O
1.

̈ Sách
̈ Các

ng m i qu c t

Th ng m i qu c t là m t hình th c c a
quan h kinh t qu c t , trong đó di n ra
s mua bán, trao đ i hàng hóa, d ch v
gi a các ch th c a quan h kinh t
qu c t

báo và t p chí

̈ Trang
̈ Các

Khái ni m th

d ch Kinh t h c Qu c t - Ph n I
web www.wto.org

h c thuy t TMQT (file pdf)

I. Khái ni m và các hình th c c a TMQT
(ti p)

2. Các hình th c c a TMQT

̈ CN

>

Th

ng m i hàng hóa

̈ Lý

>

Th

ng m i d ch v

Th

ng m i liên quan đ n đ u t

̈ Lý

>
>

Th ng m i liên quan đ n quy n s h u
trí tu

tr ng th

ng

thuy t l i th tuy t đ i c a A.Smith

thuy t l i th so sánh c a D.
Ricardo

̈H

c thuy t Hecksher – Ohlin

̈M

t s lý thuy t khác

1


1. CN tr ng th

N i dung chính

ng (Mercantilism)

cao vai trò c a ti n t

̈
̈ Hoàn
̈ Các

c nh ra đ i: XVI – gi a XVIII

tr ng th ng m i, đ c bi t là ngo i
th ng, trong ngo i th ng ph i th c hi n
xu t siêu.

̈Coi

tác gi tiêu bi u

>

Ng i Pháp: Jean Bordin, Melon, Jully,
Colbert

>

Ng i Anh: Thomax Mun, James Stewart,
Josias Chhild...

>

Chính sách v i thu c đ a
t th ng d m u d ch b ng cách nào?

>

i nhu n: k t qu c a trao đ i không
ngang giá

̈L

cao vai trò c a Nhà n

̈

>khuy
>h

n ch NK

u đi m
̈L

đ

Nh

n đ u tiên, các hi n t ng kinh t
c gi i thích b ng lý lu n

̈ Nh

n th c vai trò c a th

̈ Nh

n th c vai trò đi u ti t c a Nhà
c

n

ng m i

2. Lý thuy t v l i th tuy t đ i c a A. Smith

n g c s giàu có:
không ph i do ngo i th
mà do s n xu t CN

ng

̈ Trong
̈C

s m u d ch: c n c vào
l i th tuy t đ i c a các
n c

c đi m

ni m ch a đúng v c a c i,
ngu n g c giàu có c a m t QG.

̈ Quan

ni m ch a đúng v l i nhu n
trong TM

̈ Quan
̈ Ch

a nêu lên b n ch t bên trong c a
hi n t ng kinh t

KN l i th tuy t đ i
L i th tuy t đ i c a m t qu c gia v
m t s n ph m ngh a là qu c gia đó
s n xu t ra s n ph m đó v i các chi
phí th p h n các n c khác.

̈ Ngu

TMQT trao đ i ph i là
ngang giá

c

n khích XK

1723-1790

Ngu n g c l i th :
>L

i th t nhiên

>L

i th do n l c

2

L i ớch t chuyờn mụn húa
N

c

D u m (thựng)
do m t n v ngu n
l c s n xu t ra

G o (t n)
do m t n v ngu n
l c s n xu t ra

Iraq

10

2

VN

6

3

N

c

D u m (thựng) s n
xu t ra t ng (gi m)

H n ch c a lý thuy t

G o (t n) s n xu t ra
t ng (gi m)

Iraq

+10

VN

(6)

+3

T ng

+4

+1

Khụng gi i thớch c hi n t ng trao
i th ng m i v n di n ra v i nh ng
n c cú l i th h n h n cỏc n c khỏc
m i s n ph m, ho c nh ng n c khụng
cú l i th tuy t i v t t c cỏc s n

ph m.

(2)

3. Lý thuy t v LTSS c a D. Ricardo
i n c u cú th cú l i ớch khi
tham gia vo TMQT.

M

>

>

L i th so sỏnh (ti p)


Những nớc có LTT trong việc sản
xuất ra tất cả các mặt hàng

1772-1823

Những nớc không có LTT trong
việc sản xuất ra mọi loại hàng hoá

M i n c u cú LTSS trong s n xu t m t m t
hng no ú (v kộm LTSS trong m t hng
khỏc)
M t qu c gia cú LTSS khi qu c gia ú cú kh
n ng sx m t hng hoỏ v i m c chi phớ c h i

th p h n so v i cỏc qu c gia khỏc.
Chi phớ c h i c a vi c sx ra m t hng hoỏ l s
l ng hng hoỏ khỏc m chỳng ta ph i hy sinh
khi chỳng ta s d ng ngu n l c sx thờm m t
n v hng hoỏ ú.

Vớ d
1h lao ng
M t o ra
Qu n ỏo (b )
20
n v sp

Mỏy tớnh
(chi c)

2

Vớ d (ti p)
1h lao ng
TQ t o ra
15
1

T ng
35
3

CP c h i sx qu n ỏo l s mỏy tớnh ph i
t b sx 1 b qu n ỏo

TQ: 1/15 (chi c) < M 2/20 (chi c)
TQ cú CP c h i th p h n, TQ cú LTSS
trong sx qu n ỏo
T ng t v i M => LTSS trong mỏy tớnh

N

u bi cho theo chi u ng

c l i:

=> quy i v n ng su t lao ng tớnh chi
phớ c h i
n v sp

S gi lao ng
sd M

Qu n ỏo (b )

1

Mỏy tớnh
(chi c)

5

S gi lao
ng sd
TQ

4
28

3


Ví d (ti p)
n v sp

1 gi L

Qu n áo (b )
Máy tính
(chi c)

M t o ra

4. H c thuy t Hecksher – Ohlin (H - O)

1 gi L

TQ t o ra

1

1/4

1/5

1/28

CP c h i sx qu n áo

TQ: 1/28:1/4 = 4/28 =1/7

CP c h i sx qu n áo

M : 1/5:1 = 1/5

TQ: trong n c 7 b qu n áo t ng đ ng 1 chi c
máy tính, n u chuyên môn hóa thì c n bán 5 b
qu n áo đ đ đ i m t chi c máy tính => dôi ra 2 b
qu n áo.

̈ Gi

i thi u chung

>

Khác bi t v ngu n l c là ngu n g c duy
nh t c a th ng m i

>

Gi i thích LTSS là do
HS

khác bi t v ngu n l c gi a các qu c gia
(relative factor abundance)

HHµng

ho¸ kh¸c nhau th× hµm l−îng c¸c yÕu tè
s¶n xuÊt còng kh¸c nhau
(relative factor intensity).

ng t , chuyên môn hóa vào sx máy tính

Còn đ c g i là H c thuy t v t l các y u
t s n xu t (factor-proportions theory)

N i dung c b n c a H c thuy t H - O

N i dung c b n (ti p)

M :t

̈ Trong

m t n n kinh t m c a, m i n c
ti n đ n chuyên môn hóa ngành s n xu t
mà cho phép s d ng nhi u y u t s n
xu t đ i v i n c đó là thu n l i nh t.
̈ Trao đ i qu c t là s trao đ i các y u t
d th a l y các y u t khan hi m.Các
n c chuyên môn hóa s n xu t nh ng
s n ph m c n nhi u y u t d th a c a
n c mình đ XK và NK nh ng s n
ph m mà đ s n xu t ra nó đòi h i nhi u

y u t khan hi m.

>

Các y u t s n xu t là nh ng y u t nào?
VD th c t ?
̈

nh lu t Xu h ng cân b ng v
nh p c a các y u t s n xu t:

thu

Khi các n c t do hóa th ng m i,
không có n c nào chuyên môn hóa
hoàn toàn thì thu nh p c a các y u t
s n xu t gi a các n c có xu h ng cân
b ng nhau

Ví d

5. Các h c thuy t khác

M

Vi t Nam

SX ô tô t ng => nhu c u v n
t ng => th a v n đ c gi i
quy t =>lãi su t t ng

SX ô tô gi m=> c u v v n
gi m => gi m tình tr ng
thi u v n => lãi su t gi m

̈ Quan
̈ Các

đi m c a CN Mác – Lênin

h c thuy t m i v TMQT

t tham kh o

Cân b ng lãi su t
SX qu n áo gi m => c u L
SX qu n áo t ng => c u L
gi m => l ng gi m
t ng => l ng t ng
Cân b ng l

ng

TMQT làm t ng thu nh p th c t c a các y u t d
th a và gi m thu nh p th c t c a các y u t khan
hi m

4

á c và t l

Câu h i
̈Ý

ngh a th c ti n c a các h c thuy t?

1.

Giá c qu c t
1.1. Khái ni m

̈M

t n c n u không có LTT thì
không th có LTSS. úng hay sai?

n g c nào c a LTSS đ
tr ng h n?

̈ Ngu

đ i

c chú

ch m c giá có tính ch t đ i di n cho m t
m t hàng nh t đ nh trên m t th tr ng nh t
đ nh trong m t th i đi m nh t đ nh.

̈L

i th so sánh c a m t qu c gia có
th thay đ i đ c không?
Liên h th c ti n Vi t Nam.

Các tiêu chu n xác đ nh giá QT
i là giá c a nh ng h p đ ng mua bán
đ c th c hi n trong nh ng đi u ki n thông
th ng.

̈ Ph

>

H p đ ng th

ng m i thông th

ng?

i là giá c a nh ng h p đ ng mua bán v i
kh i l ng l n, mang tính ch t th ng
xuyên, trên các th tr ng t p trung ph n l n
kh i l ng giao d ch hàng hoá đó

̈ Ph

̈

c tính b ng các đ ng ti n m nh, có th
t do chuy n đ i

c đi m c a giá qu c t (ti p)

1.2.

b. Có hi n t
m t hàng.

ng nhi u giá đ i v i m t

T i sao?
>

Ph

ng th c mua bán khác nhau

>

Ph

ng th c thanh toán khác nhau

>

Ph

ng th c v n chuy n khác nhau

>

i u ki n c s giao hàng khác nhau

1.2.

c đi m c a giá qu c t

a. Giá c qu c t c a hàng hoá có xu
h ng bi n đ ng r t ph c t p
>

Nh ng y u t
hàng hoá

nh h

ng t i giá tr c a

>

Nh ng y u t
cung c u

nh h

ng t i quan h

>

Nh ng y u t nh h
c a đ ng ti n

1.2.

ng t i giá tr qu c t

c đi m c a giá qu c t (ti p)

c. Có hi n t ng “ giá cánh kéo’’ đ i v i
giá c hàng hoá trên th tr ng
>

Giá cánh kéo là hi n t ng khác nhau
trong xu h ng bi n đ ng giá c a 2 nhóm
hàng
HNhóm

I : Hàng thành ph m công nghi p,
máy móc thi t b

HNhóm

II : Hàng nguyên v t li u, thô s
ch , nông s n

5

Giá cánh kéo
* Khi giá c trên th
tr ng th gi i có xu
h ng t ng thì giá
c a nhóm hàng I luôn
P
có xu h ng t ng
nhanh h n so v i giá
c c a nhóm hàng II.

Giá cánh kéo
>

HGiá
II

HHi

nt

c nghiên c u trong th i

ng giá t ng là ph bi n

HGiá

cánh kéo ngày càng có xu h
“ doãng ra’’

t

* Khi giá c trên th

tr ng th gi i có xu
h ng gi m thì giá c
c a nhóm hàng I có xu
h ng gi m ch m h n
so v i giá c c a nhóm
hàng II.

L uý
cánh kéo đ
gian dài

I

I
II

Tác đ ng c a giá cánh kéo đ n các n

2. T l trao đ i trong TMQT

c

(Terms of Trade - i u ki n th
>

>

Hi n t ng giá cánh kéo ch có l i cho các n c
tham gia vào th tr ng th gi i khi h th c hi n
xu t kh u nhóm hàng I và nh p kh u nhóm hàng
II, và không có l i cho nh ng n c xu t kh u
nhóm hàng II và nh p kh u nhóm hàng I.
Th c t ?
H gây thua

ng

thi t cho các n

c đang phát tri n

H mang

l i l i ích cho các n
phát tri n

KN: Là t s so sánh gi a ch s bi n đ ng c a
giá hàng hoá xu t kh u v i ch s bi n đ ng
c a giá hàng hoá nh p kh u c a m t qu c gia
trong m t th i gian nh t đ nh, th ng là m t
n m.
̈ Công th c tính:

c công nghi p

Trong đó:
>

>

a. Khái ni m và công th c tính (ti p)

ng m i)

a. Khái ni m và công th c tính

T=Pe/Pi

Pe: Ch s bi n đ ng c a giá hàng XK
Pi: Ch s bi n đ ng c a giá hàng NK

a. Khái ni m và công th c tính (ti p)
̈Pi1

n

Pe =

∑ Pe1.Qe0
e =1
n

∑P
e =1

e0

.Qe 0

̈Pe1 : Giá hàng hóa
XK th e k nghiên
c u
̈Pe0 : Giá hàng hóa
XK th e k g c
̈Qe0:

L ng hàng
hóa XK th e k
g c

: Giá hàng hóa
NK th i k
nghiên c u

n

Pi =

∑ P .Q
i =1
n

i1

i0

∑ P .Q
i =1

i0

i0

̈ Pi0 : Giá hàng hóa
NK th i k g c

Qi0: L ng hàng
hóa NK th i k
g c

̈

6


b. Ý ngh a c a t l trao đ i

Ví d
VN XK g o vào Tanzania và NK xe máy t Nh t B n.
̈

̈

1/6/2004:
>

Xu t kh u 10 t n g o v i giá 200$/t n

>

Nh p kh u 1 xe máy giá 2000$/chi c

1/6/2005:
>

Xu t kh u 10 t n g o giá 240$/t n

>

Nh p kh u 1xe máy v i giá 3000$/chi c

3000x1
240x10
Pi =
= 1,5
= 1,2
Pe =
2000x1
200x10
1,2
T=
x100% = 80%
1,5

Cho bi t m t n c đang v trí thu n l i hay
b t l i trong trao đ i qu c t khi g p bi n
đ ng v giá c .
>

T>1

>

T <1

>

T=1

Kh c ph c tình tr ng b t l i?
>

Chuy n d ch c c u hàng hóa XNK

>

a d ng hóa m t hàng và đa ph
tr ng

>

Tham gia các t ch c, Hi p h i

III. Nh ng đ c đi m c b n c a TMQT hi n đ i

1. TMQT có quy mô và t c đ t ng
tr ng nhanh
1.1. Th

ng m i hàng hóa <<

1.2. Th

ng m i d ch v <<

Nguyên nhân
̈ Phân

công L qu c t => Chuyên môn
hoá s n xu t phát tri n m c cao

̈S

n xu t phát tri n, v
n iđa

̈ Xu

th t do hoá th

t quá nhu c u
ng m i

1.1. Th

ng m i hàng hóa

TMQT t ng nhanh h n so v i t ng tr

1.2. Th

ng hóa th

ng c a n n KTTG

ng m i d ch v t ng tr

ng nhanh

Nguyên nhân:
t th gi i có xu h ng chuy n d ch t
kinh t SX v t ch t sang Kinh t d ch v , đ c
bi t là các n c phát tri n
̈ Do nhu c u v d ch v c a xã h i ngày càng
t ng
̈ Do s phát tri n c a Khoa h c k thu t
̈ M c a th tr
ng d ch v c a các n c
̈ Th
ng m i d ch v là m t nhân t thi t y u
g n li n v i th ng m i qu c t v hàng
hoá và đ u t qu c t
̈ Kinh

7


2. Xu h ng toàn c u hóa và t do

hóa trong ho t đ ng th ng m i
2.1. T do hóa và b o h trong TMQT
a.

N i dung c a TDHTM?
Các hình th c th c hi n?
- TDHTM đ n ph

T do hóa là xu th chính trong TMQT

- TDHTM thông qua vi c ký k t
các Hi p đ nh TM song ph ng

KN:
T do hoá th ng m i là quá trình các
qu c gia c t gi m và ti n t i xóa b các
rào c n th ng m i, bao g m quá trình c t
gi m thu quan và hàng rào phi thu quan,
xoá b s phân bi t đ i x , t o l p s
c nh tranh bình đ ng nh m t o ra môi
tr ng thu n l i cho th ng m i phát
tri n.

- H i nh p khu v c
- TDHTM đa ph

Ví d

o h th tr ng n i đ a là vi c các
n c s d ng hàng rào thu quan, phi

thu quan và/ho c các rào c n th ng
m i khác nh m h n ch hàng NK vào
th tr ng n i đ a.
̈ Các hình th c tiêu bi u:

c thu quan trung bình ngày càng
gi m
Th p k 50 thu NK trung bình c a các
n c thu c GATT là 40%
> Nh ng n m 80 ch còn: 15%
> Hi n nay ch
m c 4-5%.
>

b các h n ch đ nh l
ng ch hàng d t may...

ng

̈B

̈M

̈D

ng

Tr c p cho s n xu t n i đ a, hàng rào k
thu t, ch ng bán phá giá, quy đ nh v
xu t x c a s n ph m...

ng: h n

̈ Các

l nh v c tiêu bi u:

Nông nghi p, d t may...

M t s bi u hi n c a toàn c u hóa trong TMQT

2.2. Toàn c u hóa
̈

̈ KN:

Toàn c u hoá kinh t là quá trình liên k t,
h p nh t các n n kinh t c a t t c các
qu c gia trên th gi i, trên t t c các l nh
v c kinh t , t o ra s tu thu c l n nhau
gi a các n n kinh t trong s v n đ ng phát
tri n h ng t i m t n n kinh t th gi i h i
nh p và th ng nh t.
VD m t s KN v toàn c u hóa, các c h i
và thách th c mà toàn c u hóa mang l i.

S gia t ng nhanh chóng v s l
th ng m i t do

ng c a các th a thu n

S l ng các RTAs (Regional Trade Agreements) thông
báo cho GATT/WTO:
T1/2005, 312
RTAs đ c
thông báo
cho GATT
/WTO (170
th a thu n
đang có hi u
l c).

8


M t s bi u hi n c a toàn c u hóa trong TMQT
̈

Các liên k t kinh t khu v c và liên khu v c ngày
càng đóng vai trò quan tr ng.

̈

Các liên k t và t ch c kinh t mang tính ch t
toàn c u ngày càng đóng vai trò quan tr ng

M t s bi u hi n c a toàn c u hóa trong TMQT
̈ WB

GATT/WTO:

GATT
> 1947: 23 thành viên
> 1960: 34 thành viên
WTO
> 1995: 132 thành viên
> Nay:
150 thành viên chính th c
Th ng m i gi a các n c thành viên c a WTO chi m
kho ng 95% t ng giá tr th ng m i c a toàn th gi i

3. Các công ty xuyên qu c gia có vai trò
r t l n trong th ng m i qu c t

TT

& IMF

>

1944: 44 thành viên

>

Nay: 184 thành viên

Công ty

QG

TS (tri u $) DT (tri u $) T ng

T ng NN
T ng L

NN

Công ty xuyên qu c gia:

1

GE

US

448.901

750.507 56.896

152.866 307.000

TNCs - Transnational Corporations

2

Vodafone

UK

247.850

258.626 53.307

62.494

Công ty đa qu c gia: MNCs/MNEs

3

Ford Motor

US

179.856

305.341 71.444

171.652 225.626

4

GM

US

173.690

479.603 59.137

193.517 324.000

193.213 232.388

285.059 102.900

195.256 202.870

291.252 105.200

công ty xuyên qu c gia là m t t p đoàn
t b n bao g m có 2 b ph n chính:

̈ Các
>

Công ty m (đóng t i m t n

c)

>

Các công ty con (các chi nhánh

n

c ngoài)

VD: The world’s top non-financial TNCs, ranked by
foreign assets, 2004.
(Source: UNCTAD, World Investment Report 2006)

57.378

5

BP

UK

154.513

6

ExxonMobil US

134.923

7

129.939 192.811 170.286 265.190 114000
UK/
Royal
Dutch/Shell Netherland

8

Toyota

Japan

122.967

233.721 102.995

171.467 265.753

9

Total

France

98.719

114.636 123.265

152.353 111.401

France

85.669

131.204 24.252

58.554

10

France
Telecom

206.524

Theo UNCTAD:
- Kho ng 70.000 công ty xuyên qu c gia
- H n 690.000 chi nhánh
- Doanh s : H n 19.000 t USD/n m = 2 l n XK toàn
c u

4. Th ng m i qu c t t p trung ch
y u các n c phát tri n, tuy nhiên vai
trò c a các n c đang phát tri n có xu
h ng t ng

c tính:
- T o ra 60% s n l

ng th gi i

- Ki m soát trên 80% t ng giá tr th
- N m gi

ng m i th gi i

trên 90% t ng ngu n v n FDI

- N m gi trên 90% k t qu nghiên c u v khoa h c
công ngh tiên ti n trên th gi i

9

a. TMQT t p trung

các n

c PT (ti p)

a. TMQT t p trung

Exporters

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Germany
US
China
Japan
France
Netherlands

Value

970
904
762
595
460
402
383
367
359
334

UK

Italy
Canada
Belgium

a. TMQT t p trung

% annual
change

Share

9.3
8.7
7.3
5.7
4.4
3.9

3.7
3.5
3.4
3.2

các n

Rank

Exporters

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

US
UK
Germany
France
Japan
Italy
Spain
Netherlands

China
HK, China

Value

354
189
149
115
108
94
93
77
74
62

Rank

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

7

10
28
5
2
13
10
4
14
9

c PT

Share

% annual
change

14.7
7.8
6.2
4.8
4.5
3.9
3.8
3.2
3.1
2.6

US
Germany

China
Japan
UK
France
Italy
Netherlands
Canada
Belgium

1732
774
660
515
510
498
380
359
320
319

a. TMQT t p trung

10 leading exporters- Commercial Services, 2005

10
2
10
6
14
13

9
7
19
13

c PT (ti p)

10 Leading Importers- World Merchandise Trade 2005
% annual
Exporters
Value
Share
change

10 leading exporters-World Merchandise Trade 2005
Rank

các n

16.1
7.2
6.1
4.8
4.7
4.6
3.5
3.3
3.0
3.0

các n

14
8
18
13
8
6
7
12
15
12

c PT

10 leading importers- Commercial Services, 2005
Rank

Importers

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

US
Germany
UK
Japan
France
Italy
China
Netherlands
Ireland
Spain

Value

Share

281
201
154
133
105
92
83
71
66
65

% annual
change

12.0
8.6
6.6
5.6
4.5
3.9
3.5
3.0
2.8
2.8

9
4
6
2
8
15
16
3
3
11

India: rank 11, value 56.1 bil, share 2.3%

b. Vai trò c a các n c đang phát tri n trong
TMQT ngày càng gia t ng

Gi i thi u v m t s t ch c c a các
n c phát tri n
̈ G7

Share of developing countries in world merchandise
and commercial services trade, 1990-2001 (%)

và G8

̈ OECD

(Organisation for Economic Cooperation and Development)

28

>

DS: 14,5% dân s th gi i

>

GDP: 71,4% t ng GDP th gi i

>

60% giá tr xu t kh u c a th gi i

Commercial services

Merchandise trade
30

30

exports

28

26
24

imports

26

imports

24

22

22

20

20

18

18

16

exports

16
90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 0

1

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 0

1

10


Nguyờn nhõn?
Do

tỏc ng c a FDI

Hỡnh

thnh nhi u kh i liờn k t Khu v c
c a cỏc n c ang phỏt tri n

Nhi

h

u n c ó ỏp d ng chi n l c
ng v xu t kh u r t thnh cụng.

5. Khoa h c cụng ngh ngy cng
phỏt tri n lm th ng m i qu c t
thay i c v c c u hng hoỏ trao
i c ng nh cỏch th c ho t ng.
a. Thay i trong c c u th

Tỷ trọng các hng hoá trong thơng mại quốc tế
Thời kỳ 1985 - 2002

ng m i

a. Thay i trong c c u th

ng m i

Gi

m t tr ng buụn bỏn nhúm hng thụ s
ch , nụng s n, cỏc nguyờn v t li u truy n
th ng

60
1985
50

1995
2002

40

>

1950s

>

Hi n nay 10 - 15%

60%

30
20
10
0
SP Ch t o

Khoỏng
s n

Nụng s n

DV khỏc

Du l ch

V nt i

Nguyờn nhõn

a. Thay

i trong c c u th

tr ng nhúm hng nhiờn li u, c
bi t l d u m v khớ t t ng



Cỏch m ng khoa h c k thu t



Do xu h



Do nhu c u tiờu dựng m t hng nụng s n t ng
ch m h n so v i cỏc hng húa khỏc v chớnh
sỏch b o h nụng nghi p c a nhi u n c

>

Tr l

>

Nhu c u khụng ng ng t ng

Do ho t ng u t tr c ti p n c ngoi t ng,

ngu n nguyờn li u truy n th ng c khai thỏc
s d ng t i ch thay vỡ ph i xu t kh u nh
tr c kia.

=> giỏ d u m t ng



ng giỏ cỏnh kộo

ng m i (ti p)

T

ng cú h n

11


a. Thay

i trong c c u th

ng m i (ti p)

s n ph m công nghi p ch bi n đ c
bi t là máy móc, thi t b , thi t b toàn b
t ng nhanh

̈ Nhóm

b. Thay đ i trong cách th c th c hi n

>

Phân công lao đ ng và chuyên môn hóa
trong nhóm này di n ra m nh nh t

>

Nhu c u công nghi p hóa hi n đ i hóa
c a các n c

>

Vòng đ i công ngh ngày càng ng n

>

Nhi u ngành công nghi p m i xu t hi n

6. TMQT di n ra trong nh ng mâu thu n
v
à c nh tranh gay g t
và

̈ Hình

thành nhi u hình th c mua bán m i

6.1. Nh ng mâu thu n trong TMQT

̈ Th

ng m i đi n t đ

a. Gi a các ch th c a TMQT

c ng d ng r ng

rãi
>

Các ph

>

L i ích c a TM T:

H

ng ti n?

H

Thông tin

H

Chi phí

c CNPT và các n

c đang phát tri n

•D ch v , quy n s h u trí tu
•Tr c p NN

Th i gian
Ch t l

các n

ng ph c v

ng m i liên quan đ n đ u t và th ng
m i liên quan đ n quy n s h u trí tu gia
t ng

̈ Th

b. Mâu thu n gi a các xu h

ng trong TMQT

̈ Xu

h

ng t do hóa và b o h m u d ch

̈ Xu

h

ng toàn c u hóa và khu v c hóa

H

Mâu thu n ngay trong n i b các n
tri n và đang phát tri n.

c phát

H

Mâu thu n gi a phát tri n và các n
thu c OPEC

c

Câu h i
Ý ngh a c a vi c nghiên c u các đ c
đi m c a th ng m i qu c t ?

6.2. C nh tranh trong TMQT
ngày càng gay g t
̈S

l

̈ Hình
>

ng ch th tham gia đông h n
th c c nh tranh đa d ng

VD: ti p th , d ch v sau bán hàng, phân
ph i, các hình th c thanh toán m i....

12