Bài giảng môn kinh tế đầu tư chương 3

CHƯƠNG 3:
NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ
3.1. Khái niệm và bản chất của
nguồn vốn đầu tư
3.2. Các nguồn huy động vốn đầu tư
3.3. Điều kiện huy động có hiệu quả
các nguồn vốn đầu tư


Khái niệm nguồn vốn đầu tư
Nguồn hình thành vốn đầu tư là phần tích
luỹ được thể hiện dưới dạng giá trị được
chuyển hoá thành vốn đầu tư đáp ứng yêu
cầu phát triển của xã hội. Đây là thuật ngữ
dùng để chỉ các nguồn tập trung và phân
phối vốn cho đầu tư phát triển kinh tế đáp
ứng nhu cầu chung của nhà nước và của
xã hội.


Bản chất nguồn vốn đầu tư
hình thành vốn đầu tư chính là
phần tiết kiệm hay tích luỹ mà nền
kinh tế có thể huy động được để đưa
vào quá trình tái sản xuất xã hội.

n Nguồn


Kinh tế học cổ điển
Tác phẩm "Của cải của các dân tộc" (1776),

Adam Smith:
"Tiết kiệm là nguyên nhân trực tiếp gia tăng
vốn. Lao động tạo ra sản phẩm để tích luỹ
cho quá trình tiết kiệm. Nhưng dù có tạo ra
bao nhiêu chăng nữa, nhưng không có tiết
kiệm thì vốn không bao giờ tăng lên“.


Bản chất nguồn vốn đầu tư
n

Trong tác phẩm Tư bản, C.Mác đưa ra điều kiện
để đảm bảo quá trình TSX mở rộng:

(c+v+m)I > cI +cII
(c+v+m)II < (v+m)I + (v+m)II


Bản chất nguồn vốn đầu tư
n

Trong tác phẩm “Lý thuyết tổng quát về việc
làm, lãi suất và tiền tệ”, John Maynard Keynes:
Đầu tư chính bằng phần thu nhập mà không
chuyển vào tiêu dùng, tiết kiệm chính là phần
dôi ra của thu nhập so với tiêu dùng.
nhập = Tiêu dùng + Đầu tư
¨ Tiết kiệm = Thu nhập – Tiêu dùng
¨ Thu

ðI=S


3.2. CÁC NGUỒN HUY ĐỘNG
VỐN ĐẦU TƯ
3.2.1. Trên góc độ của toàn bộ nền kinh
tế (vĩ mô)
n 3.2.2 Trên góc độ các doanh nghiệp (vi
mô)
n


Các nguồn vốn đầu tư (vĩ mô)
n

Nguồn vốn đầu tư trong nước
¨ Nguồn
n
n
n

Nguồn vốn ngân sách nhà nước
Nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển
Nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước

¨ Nguồn

n

vốn nhà nước

vốn của dân cư và tư nhân

Nguồn vốn đầu tư nước ngoài
trợ phát triển chính thức (ODF – Official Development
Finance): Viện trợ Phát triển Chính thức (ODA – Official
Development Assistance) và các hình thức tài trợ khác.
¨ Nguồn tín dụng từ các ngân hàng thương mại quốc tế.
¨ Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
¨ Nguồn huy động qua thị trường vốn quốc tế.
¨ Tài


Nguồn vốn ngân sách nhà nước
n
n

Là nguồn chi của ngân sách nhà nước cho đầu
tư.
Nguồn vốn NSNN sử dụng cho các dự án kết
cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, quốc phòng, an
ninh, hỗ trợ các dự án của doanh nghiệp đầu tư
vào lĩnh vực cần sự tham gia của nhà nước, chi
cho công tác lập và thực hiện các dự án quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội vùng,
lãnh thổ, quy hoạch xây dựng đô thị và nông
thôn.


Nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của

nhà nước
n

n

n
n

Các dự án được sử dụng vốn tín dụng đầu tư phát triển của
Nhà nước là các dự án đầu tư thuộc một số ngành, lĩnh vực
quan trọng, chương trình kinh tế lớn có hiệu quả kinh tế - xã
hội, có khả năng hoàn trả vốn vay.
Nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước có tác
dụng tích cực trong việc giảm đáng kể bao cấp vốn trực tiếp
của nhà nước.
Tăng hiệu quả đầu tư.
Phục vụ công tác quản lý và điều tiết kinh tế vĩ mô:
¨

thực hiện việc khuyến khích phát triển kinh tế xã hội của ngành,
vùng, lĩnh vực theo định hướng chiến lược của mình
¨ là công cụ điều tiết vĩ mô, nguồn vốn này thực hiện mục tiêu tăng
trưởng kinh tế và mục tiêu phát triển xã hội.
¨ Khuyến khích phát triển những vùng kinh tế khó khắn
¨ Giúp chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá - hiện
đại hoá.


Nguồn vốn đầu tư của các doanh nghiệp
nhà nước

n

Nguồn vốn này gồm khấu hao tài sản cố
định và thu nhập giữ lại tại doanh nghiệp
nhà nước.


Nguồn vốn của dân cư và tư nhân
n

n

Nguồn vốn từ khu vực tư nhân bao gồm phần tiết
kiệm của dân cư, phần tích luỹ của các doanh
nghiệp dân doanh, các hợp tác xã.
Quy mô của nguồn tiết kiệm dân cư phụ thuộc:
¨ Trình độ phát triển của đất nước
¨ Tập quán tiêu dùng của dân cư
¨ Chính sách động viên của nhà nước.


Nguồn vốn đầu tư nước ngoài
Nguồn vốn đầu tư nước ngoài bao gồm toàn
bộ phần tích luỹ của cá nhân, các doanh
nghiệp, các tổ chức kinh tế và chính phủ
nước ngoài có thể huy động vào quá trình
đầu tư phát triển của nước sở tại.


Nguồn vốn ODA

n

n
n

Nguồn vốn ODA là nguồn vốn phát triển do các tổ chức quốc tế và các
chính phủ nước ngoài cung cấp với mục tiêu trợ giúp các nước đang
phát triển
ODA có tính ưu đãi: lãi suất, thời hạn cho vay, khối lượng vốn cho vay
lớn...
Yếu tố không hoàn lại đạt ít nhất 25%.
aG
aM
é 1/
ù
1
/
(
1
+
d
)
(
1
+
d
)
é r / a ùê
ú
GE = 100% ê1 1

ú
d úû ê
d (aM - aG)
ë
ë
û

r - Tỷ lệ lãi suất hàng năm
d - Tỷ suất chiết khấu
M - Thời hạn cho vay

a - Số lần trả nợ trong năm
G - Thời gian ân hạn


Nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng
thương mại quốc tế
Đặc điểm: không gắn với các ràng buộc về
chính trị, xã hội, thủ tục vay khắt khe, thời
gian trả nợ nghiêm ngặt, mức lãi suất cao.
n Nguồn vốn tín dụng của các ngân hàng
thương mại sử dụng để đáp ứng nhu cầu
xuất nhập khẩu, trong ngắn hạn.
n


Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
n
n
n

n
n
n
n
n
n
n
n
n

Việc tiếp nhận nguồn vốn này không phát sinh nợ cho nước tiếp
nhận vốn, tài nguyên kinh doanh được mang vào nước nhận vốn
Là nguồn bổ sung vốn quan trọng cho đầu tư phát triển
Bù đắp thâm hụt tài khoản vãng lai và cải thiện cán cân thanh toán
quốc tế.
Tiếp nhận được công nghệ, kỹ thuật hiện đại, trình độ quản lý tiên
tiến của nước ngoài
Nâng cao trình độ kỹ thuật ,NSLĐ...
Tác động đến tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Thúc đẩy phát triển ngành nghề mới, tác dụng tích cực với quá trình
công nghiệp hoá
Tiếp cận với thị trường thế giới
Đóng góp cho ngân sách nhà nước
Phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng
Hình thành được các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ
cao
Hình thành các khu dân cư mới, tạo việc làm


Thị trường vốn quốc tế

Thuận lợi

Những hạn chế

• Huy động vốn với khối lượng lớn
trong thời gian dài để đáp ứng nhu
cầu về vốn cho nền kinh tế mà
không bị ràng buộc bởi các điều
kiện về tín dụng
• Tiếp cận với thị trường vốn quốc tế
• Khả năng thanh toán cao, có thể
có mức lãi suất ưu đãi hơn so với
các hình thức vay nợ khác

• Hệ số tín nhiệm của Việt nam vẫn
còn rất thấp
• Việt nam vẫn còn quá ít kinh
nghiệm trong lĩnh vực này, thời
gian chuẩn bị còn tương đối dài.


Trên góc độ các doanh nghiệp
(vi mô)
Nguồn vốn bên trong
n Nguồn vốn bên ngoài
n


ĐIỀU KIỆN ĐỂ HUY ĐỘNG CÓ HIỆU

QUẢ CÁC NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ
n

Tạo lập và duy trì năng lực tăng trưởng
nhanh và bền vững cho nền kinh tế

n

Đảm bảo ổn định môi trường kinh tế vĩ mô

n

Xây dựng chính sách huy động các nguồn
vốn có hiệu quả


Tạo lập và duy trì năng lực tăng trưởng
nhanh và bền vững cho nền kinh tế
n

n
n

Tăng cường phát triển sản xuất kinh doanh và
thực hành tiết kiệm cả trong sản xuất và tiêu dùng
của toàn xã hội.
Sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư.
Tạo môi trường bình đẳng cho tất cả các nguồn
vốn