Tính chất của vật liệu sấy

Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 3


Khäúi hảt bao gäưm nhiãưu hảt tảo thnh. Do âọ, ngoi tênh cháút riãng l ca tỉìng
hảt thọc, and khäúi thọc cn nhỉỵng tênh cháút âàûc th m tỉìng hảt riãng l khäng cọ.
Củ thãø l tênh khäng âäưng âãưu vãư âäü áøm nhiãût âäü, cháút lỉåüng thọc nhỉ thọc chỉa
chên âãưu, thọc lẹp v tảp cháút láùn vo khi thu hoảch, cạc tênh cháút ny khäng êt khọ
khàn trong quạ trçnh sáúy do tênh khäng âäưng âãưu khäúi hảt (nháút l sỉû khäng âäưng
âãưu vãư âäü chên).
Vç váûy âãø quạ trçnh sáúy thọc âỉåüc hiãûu qu cao phi cọ biãûn phạp hỉỵu hiãûu lm
tàng sỉû âäưng âãưu ca khäúi hảt trỉåïc khi sáúy, gim täúi âa lỉåüng tảp cháút láùn trong
thọc.

1/ Tênh tan råìi ca khäúi thọc.
Khi âäø thọc tỉì trãn cao xúng, ta tháúy thọc tỉû dëch chuøn âãø cúi cng thnh
mäüt khäúi thọc hçnh chọp nọn phêa âạy räüng âënh nhn v khäng cọ hảt no dênh liãưn
hảt no âọ l âàûc tênh tan råìi ca thọc.
Âäü tan råìi phủ thüc vo 3 úu täú chênh sau:
+Kêch thỉåïc, hçnh dảng v trảng thại bãư ngoi ca hảt thọc củ thãø thọc di cọ
tênh tan råìi nh hån thọc ngàõn. Thọc cọ v tráúu nhàơn cọ âäü tan råìi hån thọc cọ v
tráúu x xç.
+Âäü áøm ca thọc: thọc cọ âäü áøm tháúp thç âäü tan råìi cng låïn v ngỉåüc lải
+Thọc cọ nhiãưu tảp cháút âäü tan råìi s nh hån thọc cọ êt tảp cháút
Dỉûa vo âäü tan råìi (gọc nghiãng α) ta biãút âỉåüc pháøm cháút ca thọc, ta âạnh
giạ qua gọc nghiãng ca thọc.
α

Gọc nghiãng tuy nhiãn α v âäü ta råìi cọ mäúi quan hãû chàût ch, gọc nghiãng

ny cng låïn thç âäü tan råìi cng nh.
2/ Tênh tỉû chia loải ca khäúi thọc.
Khäúi hảt âäi khi chãú tảo båíi nhiãưu thnh pháưn khäng âäưng cháút, chụng khạc
nhau vãư hçnh dảng, kêch thỉåïc, t trng...trong quạ trçnh âäø âọng do âàûc tênh tan råìi
â tảo nãn nhỉỵng khu vỉûc cọ chè säú cháút lỉåüng khạc nhau. Ngỉåìi ta gi tênh cháút ny
l tênh tỉû phán loải ca thọc.
α: Gọc nghiãng tỉû do ca thọc
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 4
Nhổợng haỷt thoùc chừc, haỷt nhoớ coù tyớ troỹng lồùn vaỡ taỷp chỏỳt nỷng nhổ õỏỳt õaù, caùt
saỷn thổồỡng nũm ồớ giổợa vaỡ ồớ dổồùi, nhổợng haỷt leùp coù hỗnh daỷng lồùn hồn, tyớ troỹng nhoớ
vaỡ caùc taỷp chỏỳt giọỳng nhổ trỏỳu, bọứi, haỷt coớ daỷi thổồỡng nũm phờa trón vaỡ rỗa õọỳng.
Ngổồỡi ta tióỳn haỡnh thờ nghióỷm õọứ mọỹt khọỳi thoùc hỗnh choùp noùn vaỡ tióỳn haỡnh
phỏn tờch ồớ nhổợng khu vổỷc khaùc nhau thỗ thu õổồỹc kóỳt quaớ sau:
Noùi chung tờnh tổ phỏn loaỷi cuớa thoùc gỏy mỷt haỷi nhióửu hồn mỷt lồỹi. Cuỷ thóứ
trong quaù trỗnh baớo quaớn, chỏỳt lổồỹng chỏỳt lổồỹng thoùc khọng õọửng õóửu trong kho, gỏy
aớnh hổồớng xỏỳu khi baớo quaớn lỏu daỡi. Trong quaù trỗnh sỏỳy thoùc cuợng vỏỷy, chỏỳt lổồỹng
thoùc sau khi sỏỳy khọng õọửng õóửu nguyón nhỏn do õọỹ ỏứm thoùc khi thu hoaỷch khọng
õọửng õóửu dỏựn õóỳn sổỷ chónh lóỷch tyớ troỹng thuỏỷn tióỷn cho vióỷc phỏn loaỷi cuớa khọỳi
thoùc. Vỗ vỏỷy trong thióỳt bở sỏỳy phaới coù bióỷn phaùp haỷn chóỳ tọỳi õa tờnh tổỷ phỏn loaỷi cuớa
khọỳi thoùc õóứ chỏỳt lổồỹng thoùc sau khi sỏỳy õổồỹc nỏng cao.
3/ ọỹ họứng cuớa khọỳi thoùc.
Trong khọỳi thoùc bao giồỡ cuợng coù khe hồớ giổợa caùc haỷt chổùa õỏửy khọng khờ õoù laỡ
õọỹ họứng cuớa thoùc. Ngổồỹc laỷi nóỳu õọỹ họứng laỡ phỏửn thóứ tờch haỷt chióỳm chọứ trong
khọng gian õoù laỡ õọỹ chỷt cuớa khọỳi thoùc.
ọỹ họứng õổồỹc tờnh bũng % thóứ tờch khoaớng khọng gian giổợa khe hồớ caùc haỷt vồùi
thóứ tờch toaỡn bọỹ khọỳi haỷt chióỳm chọự.
Trong quaù trỗnh baớo quaớn phaới õaớm baớo cho khọỳi thoùc coù õọỹ họứng cỏửn thióỳt vaỡ

luọn luọn thọng thoaùng õóứ taỷo õióửu kióỷn cho khọỳi thoùc truyóửn vaỡ trao õọứi nhióỷt ỏứm
vồùi mọi trổồỡng õổồỹc dóứ daỡng trong nhổợng trổồỡng hồỹp cỏửn thióỳt
4/ Tờnh dỏựn nhióỷt vaỡ truyóửn nhióỷt.
Quaù trỗnh dỏựn nhióỷt cuớa khọỳi thoùc thổỷc hióỷn theo hai phổồng thổùc chuớ yóỳu õoù laỡ
dỏựn nhióỷt vaỡ õọỳi lổu nhióỷt õọỹ, caớ hai phổồng thổùc naỡy õóửu tióỳn haỡnh song song vaỡ coù
lión quan chỷt cheợ vồùi nhau. aỷi lổồỹng õỷc trổng cho khaớ nang dỏựn nhióỷt cuớa thoùc laỡ
hóỷ sọỳ dỏựn nhióỷt, õoù laỡ lổồỹng nhióỷt truyóửn qua dióỷn tờch 1 m
2
bóử mỷt khọỳi thoùc coù õọỹ
daỡy 1m trong voỡng 1 giồỡ vaỡ gỏy ra õọỹ chónh lóỷch giổợa lồùp bóử mỷt vaỡ lồùp dổồùi 1 õọỹ C
Theo kóỳt quaớ nghión cổùu cuớa nhióửu taùc giaớ hóỷ sọỳ dỏựn nhióỷt cuớa thoùc vaỡo
khoaớng 0,12 ữ0,2 Kcal/m giồỡ
0
C. Nhổ vỏỷy thoùc coù õọỹ dỏựn nhióỷt keùm.
Do sổỷ chónh lóỷch nhióỷt õọỹ giổợa caùc vuỡng. Trong khọỳi thoùc taỷo thaỡnh nhổợng
vuỡng õọỳi lổu khọng khờ õóứ dỏựn nhióỷt, truyóửn nhióỷt vaỡ quaù trỗnh naỡy xaớy ra khọng
õọửng õóửu giổợa caùc vuỡng caùc õióứm trong khọỳi thoùc.
ỷc tờnh dỏựn, truyóửn nhióỷt keùm vaỡ khọng õọửng õóửu cuớa khọỳi thoùc cỏửn õổồỹc
khừc phuỷc vaỡ tỏỷn duỷng tọỳi õa trong cọng taùc baớo quaớn õóứ haỷn chóỳ hióỷn tổồỹng bọỳc hồi
ỏứm cuỷc bọ.

ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 5
5/ Tờnh hỏỳp thuỷ vaỡ nhaớ caùc chỏỳt khờ, hồi ỏứm.
Trong õióửu kióỷn nhỏỳt õởnh vóử nhióỷt õọỹ vaỡ aùp suỏỳt cuớa khọng khờ thoùc coù thóứ hỏỳp
phuỷ vaỡ nhaớ caùc chỏỳt khờ cuợng nhổ hồi ỏứm maỡ noù õaợ hỏỳp phuỷ tổỡ mọi trổồỡng vaỡo. Quaù
trỗnh naỡy thổồỡng laỡ hióỷn tổồỹng hỏỳp phuỷ bóử mỷt. Ngoaỡi ra caùc khờ coù hoaỷt tờnh hoùa
hoỹc cao coù thóứ phaớn ổùng vồùi cỏỳu truùc cuớa thoùc gaỷo laỡm giaớm giaù trở thổồng phỏứm cuớa

gaỷo.
Thuớy phỏửn cuớa thoùc gaỷo phuỷ thuọỹc chỷt cheợ vaỡo nhióỷt õọỹ vaỡ õọỹ ỏứm cuớa mọi
trổồỡng. Khi õọỹ ỏứm cuớa mọi trổồỡng tng thỗ noù huùt thóm ỏứm laỡm tng thuớy phỏửn lón
vaỡ ngổồỹc laỷi. mọựi mọỹt õióửu kióỷn cuớa mọi trổồỡng thoùc gaỷo coù mọỹt thuớy phỏửn xaùc
õởnh.
+ cuỡng nhióỷt õọỹ 30
0
C õọỹ ỏứm cuớa khọng khờ tng thỗ thuớy phỏửn cỏn bũng lồùn
vaỡ ngổồỹc laỷi(xem baớng 1.5).
+ cuỡng ỏứm õọỹ tổồng õọỳi cuớa khọng khờ nóỳu nhióỷt õọỹ tng thuớy phỏửn cỏn
bũng giaớm vaỡ ngổồỹc laỷi.Baớng 1.6 cho bióỳt sổỷ thay õọứi thuớy phỏửn cuớa thoùc ồớ caùc nhióỷt
õọỹ khaùc nhau ồớ cuỡng õọỹ ỏứm tổồng õọỳi cuớa khọng khờ laỡ 80%
Baớng 1.5 [I]
ọỹ ỏứm tổồng õọỳi cuớa khọng khờ (%)
33 42 49 60 70 80 90
Loaỷi thoùc
ọỹ ỏứm cỏn bũng cuớa thoùc (%)
Nọng nghióỷp 5 7,6 9,00 10,02 10,93 12,40 14,96 16,10
Muỡa nọng nghióỷp 8 7,40 8,90 10,30 11,60 13,30 14,90 16,82
Chióm nọng nghióỷp 8 7,84 8,54 10,80 11,80 13,64 15,08 17,50
Thoùc lỏứn 7,60 8,70 9,90 10,30 12,60 14,50 16,73
Nóỳp lai 6,82 8,04 9,13 10,01 12,20 12,99 12,88
Baớng 1.6 [I]
Nhióỷt õọỹ kióứm soaùt (
0
C)
0 20 30
ọỹ cỏn bũng cuớa thoùc
16,69 15,23 14,66

Toùm laỷi: vồùi nhổợng tờnh chỏỳt vỏỷt lyù cuớa thoùc nhổ trón, coù aớnh hổồớng trổỷc tióỳp
õóỳn nhổợng phỏứm chỏỳt cuớa thoùc trong quaù trỗnh sỏỳy vaỡ baớo quaớn. Mọựi tờnh chỏỳt õóửu
coù mỷt haỷi, õọửng thồỡi coù mỷt lồỹi. Trong cọng nghióỷp sỏỳy cỏửn phaới lồỹi duỷng trióỷt õóứ
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 6
màût låüi âäưng thåìi ngàn chàûn v hản chãú màût hải âãø náng cao cháút lỉåüng thọc sau khi
sáúy.
6/ Hä háúp thọc.
Màûc d â tạch khi cáy lụa, song nọ l mäüt váût thãø säúng v thỉåìng xun trao
âäøi cháút våïi mäi trỉåìng säúng xung quanh.
Hä háúp l quạ trçnh trao âäøi cháút quan trng ca thọc trong viãûc bo qun.
Trong quạ trçnh hä háúp cạc cháút dinh dỉåỵng ( hä háúp úm khê). Nọi chung trong quạ
trçnh hä háúp âãưu bë tiãu hao ch úu l gluxit âãø sinh ra nàng lỉåüng dỉåïi dảng nhiãût
v tảo thnh cạc sn pháøm khạc nhau ty theo âiãưu kiãûn hä háúp.

Trong quạ trçnh hä háúp hiãúu khê hảt sỉí dủng oxy trong khäng khê âãø oxy họa
gluxit qua nhiãưu giai âoản trng nhau v sn pháøm tảo thnh cúi cng l khê
cacbonnic v håi nỉåïc, âäưng thåìi sinh ra nhiãût v phán tạn cạc sn pháøm ny vo
khäng gian xung quanh khäúi thọc.
Quạ trçnh hä háúp cọ thãø biãøu diãùn bàòng phỉång trçnh täøng quạt nhỉ sau:
C
6
H
12
O
6
+ 6O
2

= H
2
O+ 6CO
2
+ Q (Kcal)
nhiãût lỉåüng sinh ra trong quạ trçnh hä háúp l 674(Kcal) cho mäüt phán tỉí gam
gluco v mäüt phán tỉí gam gluco bë phán hy khäúi thọc s thu âỉåüc khäng khê 134,4
lêt CO
2
v 108 gH
2
O.

Quạ trçnh hä háúp úm khê, cạc men trong cháút s tham gia oxy họa cháút dinh
dỉåỵng gluxit âãø sinh ra nàng lỉåüng. Quạ trçnh ny phỉïc tảp v tri qua nhiãưu giai
âoản trung gian, song phỉång trçnh täøng quạt ca nọ cọ thãø biãøu diãùn:
C
6
H
12
O
6
→ 2CO
2
+ 2C
2
H
5
OH + Q (Kcal)
Sn pháøm tảo thnh l CO

2
v rỉåüu etylic. Lỉåüng niãût sinh ra trong quạ trçnh
hä háúp úm khi nh hån nhiãưu so våïi lỉåüng nhiãût sinh ra trong quạ trçnh hiãúu khê.
Phán hy 1 phán tỉí gam gluco ta ra 28 Kcal, âäưng thåìi sinh ra 44,8 lêt cacbonnic
v 92 gam rỉåüu etylic.

Lm tàng âäü áøm ca thọc v tàng âäü áøm tỉång âäúi ca khäng khê xung quanh,
do trong quạ trçnh hä háúp hiãúu khê thọc s nh ra håi nỉåïc v khê cacbonnic, nỉåïc s
têch tủ trong thọc lm cho âäü áøm ca tỉång âäúi khäng khê xung quanh tàng lãn.
Lm tàng nhiãût âäü trong hảt, nàng lỉåüng nhiãût sinh ra trong quạ trçnh hä háúp
ca thọc chè sỉí dủng mäüt pháưn âãø duy trç sỉû säúng ca hảt, pháưn nhiãût nàng cn lải
thoạt ra ngoi v do tênh truưn dáùn nhiãût ca thọc kẹm nãn nhiãût lỉåüng thoạt ra bë
têch tủ lải v dáưn dáưn lm cho ton bäü khäúi thọc bë nọng lãn.
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 7
Ngoi hai kãút qu ca quạ trçnh hä háúp trãn cn cọ nhỉỵng kãút qu : Lm hao
hủt váût cháút v lm thay âäøi khạ låïn thnh pháưn khäúi khê trong khäúi thọc. Quạ trçnh
hä háúp ca thọc xy ra ráút mnh liãût våïi thọc tỉåi, chỉa phåi thọc cod âäü áøm cao.
7/ Nhỉỵng úu täú nh hỉåíng âãún cỉåìng âäü hä háúp:
−Âäü áøm ca thọc nh hỉåíng ráút låïn v trỉûc tiãúp tåïi cỉåìng âäü hä háúp. Âäü áøm
ca thọc cng låïn thç cỉåìng âäü hä háúp cng tàng, nháút l thọc måïi thu hoảch chỉa
këp phåi sáúy, âäü áøm ca thọc lục ny thỉåìng ráút cao. thỉûc nghiãm cho tháúy khi âäü
áøm ca thọc vỉåüt quạ giåïi hản âäü áøm cán bàòng åí mäüt nhiãût âäü xạc âënh thç cỉåìng âäü
hä háúp tàng ráút mảnh củ thãø khi âọ chè cáưn tàng 1% âäü áøm thç cỉåìng âäü hä háúp tàng
tåïi 10 láưn.
−Nhiãût âäü ca khäng khê xung quanh khäúi thọc cng nh hỉåíng låïn âãún
cỉåìng âäü hä háúp ca thọc, khi nhiãût âäü ca khäng khê v thọc tàng lãn thç cỉåìng âäü
hä háúp cng tàng theo. Song sỉû tàng ny khäng phi cng chiãưu vä hản.

−Âäü áøm tỉång âäúi cọ liãn quan chàût ch våïi âäü áøm ca thọc, do tênh hụt v
nh áøm ca thọc. Khi âäü áøm ca khäng khê cao lm cho âäü áøm ca thọc tàng, do âọ
cỉåìng âäü hä háúp ca thọc tàng.
−Mỉïc âäü thäng thoạng ca khäúi thọc cọ nh hỉåíng khạ r rãût âãún cỉåìng âäü hä
háúp ca thọc (nháút l thọc cọ âäü áøm cao). Nãúu khäúi thọc khäng âỉåüc thäng thoạng
do sỉû têch tủ CO
2
lm cho khäúi thọc nọng lãn büc thọc phi hä háúp úm khê nãn ráút
cọ hải.
Trong viãûc bo qun thọc tỉåi trỉåïc khi phåi sáúy, hản chãú täúi âa sỉû hä háúp ca
thọc bàòng cạch thäng thoạng, cáưn âo âãø gim nhiãût âäü têch tủ ca thọc.
8/ Quạ trçnh chên sau khi thu hoảch thọc:
Thọc måïi thu hoảch ngoi âäưng do cáúu tảo khäng âäưng âãưu nãn cọ hảt â chên
trỉåïc nãn khäng cọ sỉû âäưng âãưu vãư cháút lỉåüng, cho nãn mäüt thåìi gian nháút âënh sau
khi thu hoảch, dỉåïi tạc dủng ca cạc loải men hảt thọc tỉû tiãún hnh hon thiãûn cháút
lỉåüng. Âọ l quạ trçnh chên sau ca hảt thọc.
Thỉûc cháút quạ trçnh l lm gim cháút hỉỵu cå ha tan trong nỉåïc ca hảt thọc
lm tàng cạc cháút dinh dỉåỵng phỉïc tảp (lỉåüng axit amin gim âi âãø tàng lỉåüng
prätit, lỉåüng âỉåìng gim âi âãø tàng tinh bäüt...).Thåìi gian chên sau khi thu hoảch ca
thọc phủ thüc vo loải thọc, mỉïc âäü chên sau thu hoảch v âiãưu kiãûn nhiãût âäü, âäü
áøm ca khäng khê. Xẹt vãư màût cháút lỉåüng thç quạ trçnh chên sau thu hoảch ca thọc
l mäüt quạ trçnh ton cọ låüi. Vç váûy âãø tàng hiãûu qu sáúy thọc (thọc sau khi sáúy cọ
cháút lỉåüng cao khäng sản nỉït v trong quạ trçnh xay xạt tiãúp theo...) âiãưu cáưn thiãút l
phi cọ thåìi gian nháút âënh cho quạ trçnh chên sau trỉåïc lục phåi sáúy.
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 8
Tuy nhiãn khi thỉûc hiãûn quạ trçnh chên sau ca thọc phi cọ biãûn phạp co,
âo, thäng thoạng. Vç trong quạ trçnh ny thỉåìng gii phọng håi nỉåïc c nhiãût

lỉåüng.
9/ Thọc bë mc máưm.
Hảt thọc mc máưm cáưn phi âáưy â ba âiãưu kiãûn: Âäü áøm thêch håüp, â oxy v
mäüt lỉåüng nhiãût cáưn thiãút. Do ny máưm tạc dủng ca cạc men trong hảt âỉåüc tàng
cỉåìng ráút mảnh, quạ trçnh tan ca cạc cháút dinh dỉåỵng phỉïc tảp trong näüi nh thnh
cạc cháút âån gin âỉåüc tiãún hnh. Khi âọ tin bäüt chuøn thnh dextrin, manto, proti,
chuøn thnh axit amin, cháút bẹo chuøn thnh gluxerin v cạc axits bẹo.
Trong quạ trçnh ny máưm, lỉåüng cháút khä gim âi ráút nhiãưu sỉû hao hủt ny l
kãút qu mc máưm.
Nhỉ váûy quạ trçnh ny máưm l quạ trçnh hon ton trại ngỉåüc våïi quạ trçnh
chên sau khi thu hoảch. Xẹt vãư màût cháút lỉåüng thọc v trong viãûc bo qun thọc tỉåi
thç quạ trçnh mc máưm hon ton báút låüi ta phi tçm cạch ngàn chàûn.
Viãûc ngàn chàûn thọc tỉåi sau khi sáúy bë mc máưm cọ nhiãưu phỉång phạp song
hỉỵu hiãûu nháút l thäng giọ cho thọc, co, âo ln cho thọc cọ âäü áøm khä hån 30%
v nhiãût âäü âäúng hảt tháúp 40
0
C.

1/ Hiãûn tỉåüng hỉ hải thọc tỉåi trỉåïc khi sáúy.
 !
−Thỉåìng xy ra khi thọc thu hoảch ngáûp nỉåïc, thu hoảch vãư âãø quạ láu khäng
âỉåüc phåi sáúy hồûc thọc tỉåi âãø âọng, âäúng hảt bë âäút nọng nghiãm trng, xy ra
hiãûn tỉåüng däưn áøm lm cho thọc åí mäüt vi khu vỉûc âäúng hảt âäü áøm lãn tåïi28÷30%.
Thọc cọ âäü áøm cao, cäüng våïi tạc âäüng ca nhiãût âäü cao (do bn thán âäúng hảt sinh
ra lm cho hảt ny máưm ráút nhanh). Trong thỉûc tãú thu hoảch thọc cho tháúy khi thu
hoảch thọc bë mỉa thọc ỉåït v âäø âäúng cao 50cm tråí lãn thç sau thåìi gian 2÷3 ngy
t lãû hảt bë mäüng lãn tåïi 5÷30 säú hảt.
−Hảt ny máưm lm tàng ráút nhanh hoảt âäüng hä háúp ca hảt. Hảt â ny máưm
sau khi phåi sáúy s gim t trng âạng kãø v khi xay xạt thỉåìng bë nạt, t lãû thnh
gảo ngun ráút tháúp.

!
−Thọc tỉåi trỉåïc khi sáúy thỉåìng cọ âäü áøm ráút cao, nãn ráút thûn tiãûn cho náúm
mäúc phạt triãøn. Bàòng thê nghiãûm trong bo qun thọc cho tháúy khi âäü áøm ca khäng
khê bãư màût hảt âảt 90÷100% l mäüt mäi trỉåìng thûn låüi cho viãûc náúm mäúc phạt
triãøn. Âiãưu quan trng nháút l tảo cạc âäüc täú ca náúm mäúc trong khäúi thọc tỉåi.
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 9
−Khi bo qun thọc tỉåi mäüt säú chng loải Aspflavas cọ kh nàng sinh âäüc täú
afalatoxin (âäüc täú ny khi cå thãø nhiãùm mäüt hm lỉåüng låïn cọ thãø gáy tỉí vong).
Âiãưu kiãûn täúi thiãøu âãø cho náúm mäúc tảo afalatoxin l nhiãût âäü âäúng hảt låïn hån 30
0
C
v âäü áøm 18÷20%. Vç váûy nãúu chỉa këp phåi sáúy phi cọ biãûn phạp âãø gii phọng
lỉåüng nhiãût têch tủ trong âäúng âãø âm bo nhiãût âäü âäúng hảt an ton.
 "#!
Âäúi våïi thọc tỉåi chỉa phåi sáúy, hiãûn tỉåüng näüi nh bë biãún vng xy ra mnh
liãût v âäü áøm ca thọc ráút låïn hoảt âäüng sinh l trong hảt mảnh dáùn âãún kh nàng
bäúc nọng nhanh v nghiãm trng, nhiãût âäü âäúng hảt cọ thãø lãn tåïi 50
0
C thục âáøy
hiãûn tỉåüng tảo thnh melanoit. Màût khạc do náúm mäúc phạt triãøn v do hảt cọ âäü áøm
cao nãn enzim ca hảt v ca mäúc thục âáøy mảnh quạ trçnh phán hy protit v gluxit
thnh cạc axitamin tỉû do v âỉåìng âãø chụng phn ỉïng våïi nhau tảo thnh melanoit.
Ngun nhán do âäü áøm quạ cao, song quạ trçnh sáúy nãúu chn chãú âäü sáúy
khäng thêch håüp, lục ny t lãû thọc biãún vng cng ráút låïn.
Viãûc âạnh giạ v phán loải gảo ch úu dỉûa vo t lãû biãún vng vç cháút lỉåüng
gảo biãún vng ráút tháúp so våïi gảo tràõng.
2/ Cạch khàõc phủc hỉ hải thọc tỉåi.

Nhçn chung cạc hỉ hải thọc tỉåi l do âäü áøm ca thọc quạ cao, nhiãût âäü âäúng
hảt bë têch tủ khäng thoạt ra âỉåüc gáy bäúc nọng. Sau âáy l cạc biãûn phạp khàõc phủc
v hản chãú hỉ hải.
$%&!
Thọc tỉåi sau khi thu hoảch tri mng trãn sn nh, chiãưu dy låïp hảt khäng
qua 25cm. Lm nhỉ váûy hảt âỉåüc hong giọ tỉû nhiãn, nãúu nhiãût âäü khäng khê mäi
trỉåìng xung quang l 27
0
C, trong thỉûc tãú âo âảc cho tháúy våïi âäü dy låïp thọc ny
thç nhiãût âäü âäúng hảt khäng vỉåüt quạ 30
0
C.
'#()!
Hảt tỉåi âỉåüc phun axit propionic våïi hm lỉåüng tỉì 0,5÷5% cọ thãø bo qun
thọc tỉåi âỉåüc láu ngy hån m khäng bë mäúc, bäúc nọng, giạ trë dinh dỉåỵng khi sỉí
dủng phỉång phạp ny êt thay âäøi. Song bo qun bàòng propionic cọ nhỉåüc âiãøm
låïn hån l cọ mi vë chua v täún kẹm khạ låïn nãn êt âỉåüc sỉí dủng.
$%&!
Thäng giọ l mäüt biãûn phạp k thût âỉåüc nghiãn cỉïu v sỉí dủng räüng ri âãø
bo qun hảt tỉåi khi phåi sáúy, giỉỵ hảt an ton tỉì 5 ÷ 20 ngy, gçn giỉỵ täút nháút cháút
lỉåüng ca hảt âãø sau âọ âỉa hảt vo sáúy khä. Thäng giọ cọ tạc dủng gii phọng
nhanh chäúng nhiãût âäü âäúng hảt sinh ra, chäúng viãûc têch tủ nhiãût trong âäúng hảt, giỉỵ
nhiãût âäü âäúng hảt xáúp xé gáưn bàòng nhiãût âäü mäi trỉåìng. Do váûy thäng giọ cn cọ tạc
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 10
duỷng chọỳng mọỳc vỗ coù thóứ laỡm haỷt khọ haỷt trong phaỷm vi nhỏỳt õởnh, chuớ yóỳu laỡ se voớ
haỷt.
Evanhide khi nghión cổùu aớnh hổồớng cuớa thọng gioù õọỳi vồùi hióỷn tổồỹng mọỳc cuớa

thoùc õaợ nhỏỷn thỏỳy rũng: Sổỷ coù mỷt cuớa doỡng khọng khờ laỡm giaớm roợ róỷt sổỷ phaùt trióứn
cuớa nỏỳm mọỳc trón thoùc ngay caớ khi õọỹ ỏứm cuớa khọng khờ laỡ100%. Thọng gioù coỡn
laỡm khọ mọỹt phỏửn thoùc bở nhióựm nỷng (thu hoaỷch gỷp mổa).
Thồỡi gian baớo quaớn thoùc tổồi an toaỡn khọng laỡm giaớm phỏứm cỏỳp cuớa thoùc phuỷ
thuọỹc vaỡo 3 yóỳu tọỳ chờnh: ọỹ ỏứm ban õỏửu cuớa thoùc, nhióỷt õọỹ khọng khờ khi thọng gioù
vaỡ lổồỹng cung cỏỳp cho 1 tỏỳn thoùc.
Davit candout khi nghión cổùu baớo quaớn thoùc tổồi bũng thọng gioù vồùi lổồỹng
cung cỏỳp 19m
3
/TH cho thoùc coù õọỹ ỏứm 24%, 22% 20% khi nhióỷt õọỹ khọng khờ trung
bỗnh laỡ 22,8
0
C
.
Thoùc baớo quaớn õổồỹc giổợ chỏỳt lổồỹng tọỳt, phỏứm cỏỳp loaỷi 1 trong thồỡi
gain tổồng ổùng 4,5 vaỡ 7 ngaỡy. Khi nhióỷt õọỹ khọng khờ trung bỗnh laỡ 20
0
C thoùc coù õọỹ
ỏứm 24% duy trỗ õổồỹc phỏứm cỏỳp loaỷi I trong 21 ngaỡy.
Toùm laỷi: Khi tióỳn haỡnh thọng gioù cho thoùc tổồi thỗ lổồỹng gioù cung cỏỳp caỡng lồùn
thỗ thồỡi gian baớo quaớn an toaỡn caỡng lồùn, sọỳ lổồỹng haỷt nhióựm õọỹ caỡng nhoớ.
Baớng sọỳ lióỷu bổồùi õỏy õổồỹc thióỳt lỏỷp khi õo õaỷc trong thổỷc tóỳ thọng gioù baớo
quaớn thoùc thoùc tổồi:
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 11


Mún bo qun lỉång thỉûc hồûc chãú biãún sn pháøm cọ cháút lỉåüng cao, cạc loải

hảt cáưn âỉåüc sáúy khä âãún âäü áøm bo qun hồûc chãú biãún. Âäúi våïi cạc loải hảt khi
chn chãú âäü sáúy âàûc biãût phi chụ tåïi nhiãût âäü TNS , nhiãût âäü âun nọng hảt. Nhiãût
âäü âun nọng hảt cho phẹp phủ thüc vo tỉìng loải hảt mủc âêch sỉí dủng. âäü áøm
trỉåïc khi sáúy.
A. CÄNG NGHÃÛ SÁÚY HẢT.
1/ Âàûc âiãøm sáúy cạc loải hảt v nh hỉåíng ca nọ âãún mỉïc âäü v âäü tạc
dủng ca quạ trçnh sáúy:
%"#!
Hảt cọ cáúu trục váût thãø keo mao qun xäúp do âọ nọ cọ tênh cháút thu nháûn håi
v khê. Hiãûn tỉåüng ny âỉåüc gi l háúp thủ. Háúp thủ l quy lût phỉïc tảp ca nhiãưu
quạ trçnh riãng l: háúp thủ, háúp thủ, ngỉng tủ mao qun v háúp thủ họa hc.
Háúp thủ l sỉû tiãúp nháûn khê v håi åí bãư màût váût th ràõn. Nãúu sỉû háúp thủ xy ra
åí nhiãût âäü tháúp hån nhiãût âäü ngỉng tủ thç hiãûn tỉåüng ngỉng thnh nỉåïc ca khê hồûc
håi trãn bãư màût váût thãø, åí váût thãø cọ bãư màût phàóng ny khäng cọ läø nh thç quạ trçnh
xy ra ráút ngàõn. Nãúu váût thãø xäúp thç quạ trçnh xy ra ráút cháûm qua sỉû khúch tạn ca
khê v håi.
Khi sáúy cạc loải hảt bàòng häøn håüp khê v khäng khê åí nhỉỵng váût thãø xäúp ny.
Vç cháút lỉåüng ca hảt cọ thãø bë gim do nọ háúp thủ mi ca khọi, khọi ny do sỉû âäút
chạy khäng hon ton ca nhiãn liãûu trong l. Hiãûn tỉåüng ny cọ thãø xy ra kkhi
ngỉåìi ta sỉí dủng nhiãn liãûu chỉïa nhiãưu lỉu hunh ⇒ hảt s cọ mi lỉu hunh .ngán
ngỉìa quạ trçnh ny ⇒ cáưn kiãøm tra chàût ch.
Ngỉåìi ta gi háúp thủ l hiãûn tỉåüng tháúm sáu ca khê hồûc håi vo váût thãø bàòng
khuúch tạn vo trong läù nh ca váût thãø. Sỉû khuúch tạn ca khê hồûc håi xy ra
dỉåïi tạc dủng chãnh lãûch ca ạp sút hồûc ca håi trong khäng khê v khäng khê
trãn bãư màût ca hảt theo hỉåïng tỉì pha cọ ạp sút cao âãún pha cọ ạp sút tháúp hån.
Håi hồûc khê ngỉng tủ v tháúm sáu vo nhỉỵng thnh pháưn cå bn ca hảt nhỉ:
Protein, tinh bäüt,...
Ngỉng tủ mao qun l sỉû háúp thủ håi hồûc khê do sỉû liãn kãút ngỉng tủ trong
nhỉỵng äúng mao qun ca váût thãø. Sỉû ngỉng tủ håi trong cạc mao qun ca váût thãø do
sỉû gim ạp sút håi bo ha dỉåïi nh hỉåíng ca lỉûc mao qun trong cạc mao qun.

Háúp thủ họa hc l sỉû tiãúp nháûn håi hồûc khê ca váût thãø do thỉûc hiãûn cạc phn
ỉïng hồûc biãún âäøi họa hc ca cạc thnh pháưn họa hc trong váût thãø.
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 12
Hảt v khäúi hảt dãù dng háúp thủ håi hồûc khê, do kh nàng xám nháûp vo cạc
läù nh ca hảt. Hảt cọ cáúu tảo tãú bo v xen k båỵi nhỉỵng läù mao qun tảo thnh
mäüt hãû thäúng mao qun bẹ.
Håi v khê háúp thủ åí bãư màût hoảt âäüng ca cạc hảt v khäúi hảt ráút låïn. nãúu hảt
thọc cọ chiãưu dy 7mm v âỉåìng kênh 3mm thç bãư màût hảt thọc bàòng 0,8 mm
2
. Bãư
màût hoảt âäüng ca hảt thọc cọ cáúu tảo xäúp åí v ca nọ, do âọ håi v khê bë háúp thủ
khäng chè åí bãư màût ca hảt khi tiãúp xục m cn trong låïp sáu ca v hảt.
*+,-!
Nhỉỵng pháưn tỉí cháút lng âỉåüc sàõp xãúp linh âäüng nãn táút c cạc pháưn tỉí cọ tạc
dủng tỉång häø. Nghéa l lỉûc kãúo ca mäüt pháưn tỉí ny tạc dủng lãn mäüt pháưn tỉí khạc
v ngỉåüc lải åí trảng thại cán bàòng cạc lỉûc ny triãût tiãu láùn nhau.
Nhỉỵng pháưn tỉí åí bãư màût cháút lng khäng cán bàòng âỉåüc kẹo lải båíi nhỉỵng lỉûc
ca phán tỉí bãn trong nhỉỵng phán tỉí bãn trong ca nỉåïc cọ âäü låïn khong
14.800kg/ cm
2
.
Lỉûc kẹo bãn trong cọ xu hỉåïng kẹo vo âäúi våïi bãư màût cháút lng nh, lỉûc ny
gim âi våïi khäúi lỉåüng cháút lng låïn do trng lỉûc ca nọ.
Våïi khäúi lỉåüng nh, cháút lng nháûn mäüt hçnh dảng váût thãø våïi bãư màût nh nháút
nghéa l dảng hçnh cáưu.
Ngỉåìi ta gi sỉïc càng bãư màût nhỉ l mäüt lỉûc: T = P/L
Trong âọ:

P - Lỉûc tạc dủng lãn âån vë diãûn têch dyn
L - Chiãưu di ca âỉåìng thàóng tênh bàòng cm
./0"#!
Khäúi hảt âỉåüc bao quanh båíi khäng khê áøm bãn ngoi, khäng khê ny s xám
nháûp vo khong khäng giỉỵa cạc hảt.
Hiãûn tỉåüng ny âỉåüc biãøu thë nhỉ l sỉû khuúch tạn bãn ngoi, sỉû xám nháûm
ca håi nỉåïc tỉì cạc khong khäng vo cạc hảt ta gi l khuúch tạn bãn trong, sỉû
khuúch tạn bãn trong xy ra do sỉû háúp thủ v háúp thủ áøm ca hảt.
Håi nỉåïc dy âàûc trãn bãư màût hảt do ạp sút cao ca khê quøn s dáùn âãún
trảng thại bo ha nhiãût âäü ca hảt bàòng nhiãût âäü ngỉng tủ ca håi thç nọ s ngỉng
tủ trong nhỉỵng mao qun ca hảt.
Áøm xút hiãûn do háúp thủ v háúp thủ trong hảt nọ váûn chuøn dỉåïi tạc dủng ca
lỉûc khuúch tạn qua tỉìng tãú bạo nàòm bãn trong hảt v tảo thnh cháút liãn kãút våïi
cháút keo trong hảt.
Váûn täúc khuúch tạn bãn ngoi phủ thüc vo nhiãût âäü ca håi, ạp sút håi v
täúc âäü ca håi xung quanh hảt.
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 13
Váûn täúc khuúch tạn bãn trong phủ thüc vo nhiãût âäü ca håi, ạp sút håi,
thnh pháưn họa hc v cáúu trục ca hảt.
+1)/!
Cọ hai loải âäü áøm: Âäü áøm tåïi hản v âäü áøm thàng bàòng liãn quan âãún trảng thại
v quạ trçnh sáúy.
Âäü áøm tåïi hản ca hảt åí trảng thại cán bàòng våïi âäü áøm tỉång âäúi ca khäng
khê bàòng 100%.
Åí âäü áøm tåïi hản, thç ạp sút håi trãn bãư màût hảt åí nhiãût âäü â cho ca håi bo
ha tỉång ỉïng våïi ạp sút håi nỉåïc trãn bãư màût tỉû do. Nãúu âäü áøm ca hảt nh hån âäü
áøm tåïi hản thç ạp sút håi trãn bãư màût hảt åí nhiãût âäü â cho s nh hån ạp sút håi

trãn bãư màût tỉû do.
Giạ trë âäü áøm ca hảt phủ thüc vo tênh cháút ca hảt v dảng liãn kãút áøm.
Hảt âỉåüc sáúy khä chè âãún âäü áøm cán bàòng hồûc âäü áøm cúi tỉång ỉïng våïi âäü
áøm tỉång âäúi v nhiãût âäü ca tạc nhán sáúy.
Do âọ m áøm åí trong hảt âỉåüc chia lm hai loải: ÁØm cọ thãø tạch âỉåüc v áøm
khäng thãø tạch âỉåüc trong quạ trçnh sáúy.
Wcb Wth
ÁØm tạch âỉåüc
ÁØm khäng
tạch âỉåüc
Tåïi hản Tỉû do

Hçnh1.1
Hảt cọ kh nàng háúp thủ nhanh chọng häùn håüp håi nỉåïc khäng khê cho âãn khi
hảt âảt âỉåüc âäü áøm cán bàòng våïi âäü áøm tỉång âäúi ca khäng khê áøm bàòng 100%. Sỉû
háúp thủ tiãúp tủc áøm cn cọ thãø do trỉûc tiãúp tiãúp xục v hảt våïi nỉåïc.
Âäü áøm ca hảt vỉåüt khi âäü áøm tåïi hản âỉåüc coi nhỉ l áøm tỉû do hay l “áøm
trỉång nåí” trong hảt l kãút qu do sỉû khuúch tạn áøm, do tháúm qua thnh tãú bo
(Hiãûn tỉåüng tháøm tháúu) v do háúp phủ mao qun.
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 14
Nhỉỵng hảt måïi thu hoảch åí nhỉỵng vng cọ khê háûu áøm ỉåït (Âäü áøm ca khäng
khê gáưn nhỉ bo ha) thç hảt cọ âäü áøm tỉì 30 ÷35%.
Âäü áøm ca hảt cọ thãø vỉåüt quạ âäü áøm tåïi hản chè trong trỉåìng håüp hảt thu
hoảch hồûc váûn chuøn dỉåïi tråìi mỉa.
2./0)#!
Áøm táûp trung åí bãư màût hảt thỉåìng l áøm dênh ỉåït v áøm mao qun, bọ bọc håi
tỉång tỉû nhỉ sỉû bay håi ca nỉåïc åí bãư màût thoạng.

Sỉû bay håi ca áøm liãn kãút l họa hc (ÁØm tåïi hản ca hảt) ráút khọ khàn vç áøm
ny âỉåüc tảo thnh åí nhỉỵng låïp bãn trong ca hảt v ngỉåìi ta cáưn phi cỉåỵng bỉïc
váûn chuøn âãún bãư màût ca hảt trong quạ trçnh sáúy.
Sỉû váûn chuøn áøm hay sỉû thay âäøi áøm xy ra tỉì nåi cọ âäü áøm cao âãún nåi cọ
âäü áøm tháúp hån. Váûn täúc chuøn áøm phủ thüc vo âäü chãnh lãûch áøm v kh nàng
dáùn áøm ca hảt.
Áøm cọ thãø váûn chuøn åí dảng lng hồûc dảng håi. Âäúi våïi våïi hảt cọ âäü áøm
låïn thç áøm ch úu váûn chuøn åí dảng lng, våïi âäü áøm nh ch úu åí dảng håi.
Bãư màût bäúc håi áøm ca hảt khäng giäúng nhỉ bãư màût hçnh hc ca hảt. Bãư màût
bay håi bao gäưm áøm váûn chuøn tỉì cạc mao qun bãn trong hảt v tảo nãn nhỉỵng
“vng” bäúc håi khi âäü áøm cng tàng thç vng bäúc håi cng tàng.
Âãø tàng täúc âäü bäúp håi thç khäúi hảt âỉåüc âun nọng trong mạy sáúy âãún mäüt
nhiãût âäü nháút âënh. Viãûc âun nọng hảt âọng vai tr quan trng trong quạ trçnh váûn
chuøn áøm. ÁØm chuøn âäüng dỉåïi nh hỉåíng ca nhiãût âäü theo hỉåïng ca dng
nhiãût nghéa l tỉì nåi cọ nhiãût âäü cao âãún nåi cọ nhiãût âäü tháúp. Hiãûn tỉåüng váûn
chuøn áøm do tạc dủng nhiãût âỉåüc gi l khuúch tạn nhiãût.
Mäüt trong nhỉỵng ngun nhán ca chuøn âäüng áøm l sỉû chuøn âäüng phán tỉí
cháút lng nhỉ sỉû khuúch tạn nhiãût trong dung dëch.
Ngun nhán thỉï hai ca chuøn âäüng áøm trong hảt l sỉû gim båït lỉûc hụt giỉỵa
mao qun khi tàng nhiãût âäü åí vng cọ nhiãût âäü cao ⇒ lỉûc hụt mao qun nh. Do âọ
âäü áøm âỉåüc váûn chuøn âãún nåi cọ nhiãût âäü tháúp.
Ngun nhán thỉï ba: L chuøn âäüng áøm trong hảt l do sỉû täưn tải båíi khäng
khê bë nhäút trong nhỉỵng äúng mao qun.
Trãn cå såí phán têch trãn ngỉåìi ta cọ quạ trçnh sáúy hảt nhỉ sau:
Dỉåïi tạc dủng âun nọng hảt, áøm tỉû do (liãn kãút cå hc) bäúc håi, trong nhỉỵng
mao qun låïn áøm bäúc håi mnh liãût tỉång tỉû nhỉ sỉû bay håi åí bãư màût thoạng ca
nỉåïc xung quanh hảt tảo thnh mng bäúc håi tỉång ỉïng våïi giai âoản váû täúc sáúy
khäng âäøi. Sau khi âun nọng båíi håi bao quanh hảt bë “rạch” thç mng håi måïi xút
hiãûn åí bãn trong cạc mao qun nh v bàõt âáưu váûn täúc sáúy gim. Lỉåüng áøm âỉåüc
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng

SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 15
chuyóứn dồỡi tổỡ bón trong haỷt ra õóỳn bóử mỷt haỷt thổồỡng ồớ thóứ hồi, maỡ hồi naỡy õổồỹc taỷo
ra ồớ lồùp bay hồi hay coỡn goỹi laỡ maỡng sỏỳy ồớ sỏu bón trong haỷt vaỡ keỡm theo sổỷ
khuyóỳch taùn ồớ thóứ loớng.
Sổỷ bay hồi cuớa ỏứm cồ hoỹc ồớ bóử mỷt haỷt ngổồỡi ta goỹi laỡ khuyóỳch taùn ngoaỡi, coỡn
vióỷc vỏỷn chuyóứn vaỡ bọỳc hồi cuớa ỏứm trong haỷt goỹi laỡ khuyóỳch taùn bón trong. Vỏỷn tọỳc
bọỳc ỏứm lión kóỳt cồ hoỹc lồùn hồn vỏỷn tọỳc bọỳc ỏứm lión kóỳt lyù hoùa hoỹc.
B. CNG NGH SY THOẽC
!
Lồỹi duỷng nng lổồỹng mỷt trồỡi õóứ phồi thoùc laỡ kinh nghióỷm lỏu õồỡi cuớa nhỏn
dỏn ta. Phồi thoùc khọng chố laỡ õồn thuỏửn laỡ laỡm cho lổồỹng nổồùc tổỷ do trong thoùc bọỳc
õi õóứ õaỷt thuớy phỏửn cuớa thoùc õaùp ổùng cọng taùc dổỷ trổợ. Maỡ quaù trỗnh phồi thoùc phaới
õaùp ổùng 2 yóu cỏửu sau:
+Laỡm cho nổồùc tổỷ do trong thoùc bọỳc õi õóứ õaớm baớo yóu cỏửu dổỷ trổợ mọỹt caùch
an toaỡn.
+Giổợ õổồỹc chỏỳt lổồỹng vọỳn coù cuớa thoùc, haỷn chóỳ sổỷ tọứn thỏỳt hổ hoớng trong quaù
trỗnh phồi, nhũm phuỷc vuỷ tọỳt cho cọng vióỷc chóỳ bióỳn sau naỡy (traùnh hióỷn tổồỹng thoùc
bở bióỳn daỷng, haỷn chóỳ thoùc bở gaợy hay troùc voợ...).
Ngoaỡi vióỷc õaùp ổùng 2 yóu cỏửu trón, quaù trỗnh phồi cỏửn phaới õaỷt hióỷu suỏỳt cao,
vóử mỷt thồỡi gian phaới phỏửn hồỹp vồùi tióỳn õọỹ gỷt õỏỷp vaỡ quaù trỗnh thu hoaỷch.
1/ Nhổợng thuỏỷn lồỹi vaỡ ổu õióứm cuớa phổồng phaùp phồi thoùc.
Nổồùc ta hoaỡn toaỡn nũm trong vuỡng nọỹi chờ tuyóỳn vuỡng nhióỷt õồùi baùn cỏửu bừc.
Do õoù õọỹ cao mỷt trồỡi vaỡ õọỹ daỡi ban ngaỡy khọng bióỳn õọứi lồùn trong nm. Khióỳn trón
khừp vộ õọỹ tổỡ Bừc xuọỳng Nam õóửu coù khaớ nng tióỳp nhỏỷn mọỹt nhióỷt lổồỹng mỷt trồỡi
rỏỳt lồùn.
Vóử mỷt nhióỷt õọỹ :
+Coù sổỷ tng dỏửn nhióỷt õọỹ theo phổồng kinh tuyóỳn tổỡ nhổợng vở õọỹ cao õóỳn vở
õọỹ thỏỳp

+Nhióỷt õọỹ trong ngaỡy coù bióỳn thión tng dỏửn (bión õọỹ) theo khoaớng caùch vồùi
bồỡ bióứn. Caỡng caùch xa bồỡ bióứn thỗ bióỳn thión cuớa nhióỷt õọỹ trong ngaỡy caỡng lồùn
+Nhióỷt õọỹ giaớm dỏửn theo õọỹ cao cuớa mỷt nổồùc bióứn. Song nhỗn chung nhióỷt õọỹ
trong khọng khờ trong caớ vuỷ heỡ cuợng nhổng vuỷ õọng õóửu tổồng õọỳi cao nón coù thóứ
tióỳn haỡnh phồi thoùc khaù tọỳt.
Vóử mỷt õọỹ ỏứm:
+Tổồng õọỳi cao tuy nhión trong ngaỡy coù sổỷ bióỳn õọứi roợ róỷt vaỡo saùng sồùm õọỹ
ỏứm khoaớng 80ữ90% nhổng giổợa trổa giaớm xuọỳng trung bỗnh khoaớng 50ữ60% coù khi
xuọỳng 40%. Nhỗn chung õọỹ ỏứm tổồng õọỳi khọng thuỏỷn lồỹi nhổng cuỷ thóứ tổồng ổùng
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 16
thồỡi õióứm coù nhióỷt õọỹ cao, bổùc xaỷ lồùn thỗ õọỹ ỏứm tổồng õọỳi thỏỳp õoù laỡ mỷt khaù thuỏỷn
lồỹi.
Phồi thoùc bũng nng lổồỹng mỷt trồỡi kinh tóỳ hồn phổồng phaùp sỏỳy:
Trón thổỷc tóỳ 1 m
2
sỏn coù thóứ laỡm khọ 3ữ10Kg thoùc, 1 lao õọỹng coù thóứ phồi tổỡ
5ữ10 T/ngaỡy.
Coù nhióửu taùc duỷng khaùc
Ngoaỡi taùc duỷng laỡm khọ, nhồỡ bổùc xaỷ cuớa caùc tia, coỡn coù dióỷt cọn truỡng vaỡ loaỷi
trổỡ mỏửm moùng nỏỳm moùc.
2/ Nhổợng khoù khn vaỡ nhổồỹc õióứm cuớa phổồng phaùp phồi thoùc.
Mọỹt khoù khn vaỡ cuợng laỡ nhổồỹc õióứm cuớa phổồng phaùp phồi thoùc laỡm khọ thoùc
bũng nng lổồỹng mỷt trồỡi laỡ phuỷ thuọỹc vaỡo thión nhión. Maỡ thồỡi tióỳt trong thu hoaỷch
vuỷ chióm coù nừng to nhổng cuợng mổa nhióửu vaỡ õọỹt xuỏỳt coỡn thu hoaỷch vuỷ muỡa trong
luùc õọỹ ỏứm tổồng õọỳi cuớa khọng khờ thỏỳp laỷi gỷp phaới gioù muỡa ọng Bừc.
Hióỷn nay vióỷc phồi thoùc chuớ yóỳu tióỳn haỡnh bũng thuớ cọng nón chỏỳt lổồỹng hióỷu
suỏỳt cong thỏỳp chổa õaùp ổùng vóử mỷt kinh tóỳ vaỡ kyợ thuỏỷt.

3/ Cồ sồớ khoa hoỹc lión quan õóỳn quaù trỗnh phồi thoùc.
Bổùc xaỷ:
Laỡ yóỳu tọỳ õỷc trổng cho nguọửn nng lổồỹng mỷt trồỡi cuợng laỡ yóỳu tọỳ trổỷc tióỳp cuớa
quaù trỗnh phồi. Nguọửn nhióỷt cồ baớn laỡm cho nổồùc tổỷ do trong thoùc bọỳc ra laỡ do bổùc
xaỷ trổỷc tióỳp chióỳu tổỡ mỷt trồỡi vaỡo õoùng thoùc.
Nhióỷt õọỹ :Trong quaù trỗnh phồi nhióỷt õọỹ laỡ quan troỹng vaỡ trong thổỷc tóỳ sổỷ tng
giaớm cuớa nhióỷt õọỹ tyớ lóỷ thuỏỷn vồùi bổùc xaỷ. Nhióỷt õọỹ caỡng tng thỗ quaù trỗnh bọỳc hồi
nổồùc caỡng nhanh, nhổng nóỳu nhióỷt õọỹ trón 45
0
C maỡ thoùc phồi khọng õổồỹc caùo õaợo
thổồỡng xuyón thỗ gỏy nhióửu raỷn nổùt.
ọỹ ỏứm khọng khờ:Laỡ yóỳu tọỳ coù aớnh hổồớng trổỷc tióỳp õóỳn quaù trỗnh laỡm khọ thoùc
trong khi phồi. Nóỳu õọỹ ỏứm cuớa khọng khờ caỡng thỏỳp thỗ quaù trỗnh bọỳc hồi nổồùc caỡng
nhanh, noùi chung õọỹ ỏứm cuớa khọng khờ caỡng thỏỳp caỡng thuỏỷn lồỹi cho quaù trỗnh phồi
khọng laỡm tng õọỹ raỷn gaợy vaỡ chỏỳt lổồỹng cuớa thoùc khi phồi.
Gioù:Laỡ yóỳu tọỳ aớnh hổồớng trổỷc tióỳp õóỳn vióỷc laỡm khọ. Trón thổỷc tóỳ nóỳu gioù caỡng
maỷnh thỗ lổu lổồỹng khờ caỡng lồùn õoù laỡ khaớ nng mang ỏứm lồùn. nóỳu phồi thoùc trong
õióửu kióỷn coù nhióửu gioù thỗ thuớy phỏửn haỷ nhanh vaỡ hỏửu nhổ khọng aớnh hổồớng õóỳn chỏỳt
lổồỹng cuớa thoùc.
Sỏn phồi : ọỹ bay hồi nổồùc cuớa thoùc vaỡ õọỹ raỷn gaợy cuớa thoùc phuỷ thuọỹc khaù
chỷt cheợ vaỡo sỏn phồi. Coù 2 yóỳu tọỳ cuớa sỏn phồi aớnh hổồớng õóỳn phồi thoùc.
Vỏỷt lióỷu duỡng laỡm sỏn, tuỡy theo vn kióỷn duỡng laỡm sỏn maỡ khaớ nng truyóửn
dỏựn nhióỷt vaỡ truyóửn dỏựn ỏứm khaùc nhau.
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 17
Maỡu sừc sỏn phồi: do õọỹ hỏỳp thuỷ cuớa caùc maỡu khaùc nhau nón khaớ nng laỡm
khọ vaỡ õọỹ raỷn gaợy cuớa thoùc khaùc nhau.
Kyợ thuỏỷt phồi:

Laỡ yóỳu tọỳ rỏỳt roợ róỷt õóỳn quaù trỗnh phồi thoùc phuỷ thuọỹc vaỡo caùc yóỳu tọỳ sau:
+Caùo luọỳng phồi.
+ọỹ daỡy lồùp phồi.
+Sọỳ lỏửn õaợo xồùi.
"#$ $"#$
Trong õióửu kióỷn gieo trọửng ồớ Vióỷt Nam, thoùc khi thu hoaỷch coù thuớy phỏửn tổỡ
20ữ24%. Muọỳn baớo quaớn an toaỡn cỏửn laỡm khọ tồùi thuớy phỏửn dổồùi 12,5%. Vióỷc laỡm
khọ thoùc tồùi thuớy phỏửn an toaỡn khi baớo quaớn laỡ vỏỳn õóử quan troỹng nhỏỳt quyóỳt õởnh tồùi
khaớ nng baớo quaớn vaỡ chỏỳt lổồỹng baớo quaớn thoùc.Do õoù cọng nghóỷ sỏỳy õang õổồỹc
hỗnh thaỡnh vaỡ phaùt trióứn thay thóỳ phổồng phaùp phồi thuớ cọng.
"34
Quaù trỗnh taùch ỏứm tổỡ vỏỷt lióỷu do sổớ duỷng nhióỷt nng õóứ bọỳc hồi ỏứm vaỡ dỏựn hồi
ỏứm õổồỹc taỷo thaỡnh goỹi laỡ sỏỳy.
53"4
Khaùc vồùi caùc vỏỷt lióỷu vaỡ caùc haỷt cỏy trọửng khaùc sỏỳy thoùc õoỡi hoới caùc yóu cỏửu
chờnh sau:
Haỷt sỏỳy khọ ờt bở raỷn gaợy nhỏỳt, thoùc khi xay xaùt coù tyớ lóỷ haỷt nguyón cao.
Tọỳc õọỹ sỏỳy nhanh vaỡ nỏng cao nng suỏỳt cuớa maùy .
Tióu hao nhióỷt lióỷu ờt nhỏỳt trón 1 õồn vở vỏỷt lióỷu sỏỳy khọ.
5(64
Trong sỏỳy thoùc chóỳ õọỹ kyợ thuỏỷt seợ quyóỳt õởnh chỏỳt lổồỹng cuớa thoùc õaợ sỏỳy, quyóỳt
õởnh nng suỏỳt thồỡi gian sỏỳy vaỡ giaù thaỡnh trón 1 õồn vở saớn phỏứm.
Chóỳ õọỹ kyợ thuỏỷt sỏỳy gọửm caùc yóỳu tọỳ sau:
Nhióỷt õọỹ cuớa taùc nhỏn sỏỳy: Nhióỷt õọỹ õọỳt noùng cuớa haỷt.
Thồỡi gian vỏỷt lióỷu sỏỳy lổu laỷi trong maùy sỏỳy, sọỳ lỏửn vỏỷt lióỷu qua maùy sỏỳy, sỏỳy
lión tuỷc hay giaùn õoaỷn, coù uớ hay khọng coù uớ.
Thuớy phỏửn cuớa thoùc khi õổa vaỡo sỏỳy:
Trong caùc thióỳt bở sỏỳy haỷt phọứ bióỳn hióỷn nay, taùc nhỏn sỏỳy laỡ mọi trổồỡng õóứ
chuyóứn nhióỷt tổỡ nguọửn nhióỷt õóỳn saớn phỏứm sỏỳy, laỡm cho nổồùc bọỳc hồi tổỡ bóử mỷt saớn
phỏứm sỏỳy, õọửng thồỡi laỡm nhióỷm vuỷ chuyóứn hồi ỏứm bọỳc tổỡ vỏỷt lióỷu ra mọi trổồỡng bón

ngoaỡi khi nhióỷt õọỹ cuớa khọng khờ caỡng cao, õọỹ ỏứm cuớa khọng khờ caỡng thỏỳp. Hióỷu sọỳ
giổợa aùp suỏỳt hồi rióng phỏửn trón bóử mỷt cuớa haỷt vaỡ aùp suỏỳt hồi rióng phỏửn cuớa khọng
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 18
khờ caỡng lồùn thỗ tọỳc õọỹ bay hồi tổỡ bóử mỷt vỏỷt lióỷu caỡng lồùn. Do vỏỷy nhióỷt õọỹ cuớa
khọng khờ caỡng lồùn thỗ tọỳc õọỹ sỏỳy khọ caỡng nhanh nng suỏỳt cuớa thióỳt bở sỏỳy caỡng
tng.
Mỷt khaùc nhióỷt õọỹ cuớa khọng khờ caỡng cao laỡm cho nhióỷt õọỹ cuớa haỷt caỡng cao,
chónh lóỷch nhióỷt õọỹ giổợa lồùp bón ngoaỡi voợ haỷt vaỡ loợi haỷt caỡng lồùn seợ laỡm cho haỷt bở
raỷ gaợy. Do vỏỷy sỏỳy thoùc ồớ nhióỷt õọỹ cuớa khọng khờ noùng vaỡ nhióỷt õọỹ cuớa thoùc caỡng
thỏỳp thỗ haỷt caỡng ờt bở raỷn gaợy, khi xay xaùt õaỷt tyớ lóỷ gaỷo nguyón vaỡ tyớ lóỷ thaỡnh phỏứm
cao.
avit Canõồut (Myợ) õaợ nghión cổùu aớnh hổồớng cuớa chóỳ õọỹ sỏỳy tồùi tố lóỷ haỷt
nguyón khi xay xaùt thoùc vaỡ õóỳn thồỡi gian sỏỳy. Taùc giaợ õaợ nghión cổùu trón 3 loaỷi thoùc
Banla Patma, Nato vaỡ TP49 ồớ nhổợng nhióỷt õọỹ khọng khờ noùng vaỡ nhióỷt õọỹ õọỳt noùng
cuớa haỷt khaùc nhau, sọỳ lỏửn sỏỳy khaùc nhau mọựi lỏửn sỏỳy 15 phuùt giổợa 2 lỏửn sỏỳy coù uớ vaỡ
thọng gioù noùi chung thuyớ phỏửn giaớm tổỡ 20 xuọỳng 12,5 % sọỳ lióỷu thu õổồỹc ghi trong
baớng sau
Aớnh hổồớng cuớa nhióỷt õọỹ sỏỳy õóỳn toaỡn bọỹ thồỡi gian vaỡ chỏỳt lổồỹng cuớa haỷt

Giọỳng Nhióỷt õọỹ haỷt Tố lóỷ haỷt nguyón

Nhióỷt õọỹ
TNS
Lỏửn
sỏỳy
õỏửu
Lỏửn

sỏỳy
cuọỳi
Tọứng
TG
sỏỳy
Sọỳ
lỏửn
qua
sỏỳy
Mỏựu õọỳi
chổùng
(%)
Mỏựu
thoùc
sỏỳy
(% )
Chónh
lóỷch
(%)
Banla
Patma




TP49
43
54
62
64

73
78
43
54
62
64
73
78
36
39.5
40.5
41.6
44
45
29
33.5
34.5
37
39
41.5
41
46.6
46.1
47
50
48
39.4
39
41
43.3

43.3
44
84
68
55
65
52
50
84
64
60
64
49
45
5
4
3.5
4
3.5
3
5
4
4
4
3
3
46.5
45.2
44.8
49.5

50.6
55.7
56.5
55.7
56.8
55.8
56.8
55.1
46.4
45.9
45
45
47.4
49.8
55.7
55.7
55.7
55.7
52.9
53.5
-1
+0.7
+0.2
-0.7
-2.1
-0.8
0
-0.8
-1
-4.9

-3.9
-1.6

ọử aùn tọỳt nghióỷp Khoa CN Nhióỷt ióỷn Laỷnh -Trổồỡng H Baùch Khoa aỡ Nụng
SVTH: Dổồng Minh Tióỳn Lồùp 99N
2
Trang 19
Qua sọỳ lióỷu trón õỏy nhỏỷn thỏỳy, nóỳu nhióỷt õọỹ sỏỳy cuớa haỷt tng tổỡ 36
0
C ữ45
0
C
thỗ thồỡi gian sỏỳy giaớm 40 % hióỷu suỏỳt sỏỳy cuớa thoùc giaớm 0,6ữ0,7% tố lóỷ haỷt nguyón
giaớm 1,6%
Khi sỏỳy thoùc bũng khọng khờ noùng õóứ sỏỳy khọng bở gaợy cong phuỷ thuọỹc vaỡo
thồỡi gian lổu laỷi trong maùy. Nóỳu haỷt sỏỳy caỡng lỏu thỗ nhióỷt õọỹ cho pheùp cuớa TNS vaỡ
nhióỷt õọỹ õọỳt noùng cuớa haỷt caỡng phaới thỏỳp. Ngổồỹc laỷi, nóỳu thồỡi gian lổu laỷi trong maùy
sỏỳy ờt thỗ tng nhióỷt õọỹ sỏỳy lón.
Pedồsen nm 1962 õaợ xaùc õởnh mọỳi lión quan giổợa nhióỷt õọỹ cuớa khọng khờ
noùng vồùi thồỡi gian sỏỳy vaỡ thuớy phỏửn cuớa haỷt thóứ hióỷn sọỳ lióỷu trón baớng sau: [ I].
Thuớy phỏửn cuớa haỷt
15% 20% 25% 30%
Thồỡi gian õoùng
maùy
Nhióỷt õọỹ
0
C
15 59 55 52 50
30 56 52 49 47
60 53 49 46 44

126 50 46 43 -
480 44 40 - -
1140 39 - - -

Trong quaù trỗnh sỏỳy, nổồùc ồớ lồùp voợ trỏỳu vaỡ lồùp ngoaỡi cuớa haỷt bọỳc hồi nhanh hồn
lổồỹng nổồùc chuyóứn tổỡ nọỹi nhuớ cuớa haỷt ra bón ngoaỡi. Giai õoaỷn õỏửu khi nổồùc ồớ lồùp
bón ngoaỡi cuớa haỷt coỡn nhióửu tọỳc õọỹ sỏỳy nhanh vaỡ tọỳc õọỹ sỏỳy khọng õọứi. Tióỳp theo laỡ
lổồỹng nổồùc bón ngoaỡi khọ dỏửn õi tọỳc õọỹ sỏỳy giaớm dỏửn vỗ lổồỹng nổồùc chuyóứn tổỡ nọỹi
nhuớ ra lồùp ngoaỡi rỏỳt chỏỷm. Do vỏỷy nóỳu sỏỳy thoùc 1 lỏửn tổỡ ổồùt õóỳn khọ thỗ thồỡi gian sau
tọỳc õọỹ sỏỳy rỏỳt nhoớ, thồỡi gian sỏỳy seợ rỏỳt lỏu. ọửng thồỡi sọỳ lổồỹng haỷt bở gaợy tng lón rỏỳt
nhióửu. Ngổồỡi ta õaợ nghión cổùu vaỡ õi õóỳn kóỳt luỏỷn: Taỷi cuỡng mọỹt nhióỷt õọỹ õọỳt noùng
cuớa haỷt, tng sọỳ lỏửn sỏỳy cuớa haỷt vaỡ giổợa hai lỏửn sỏỳy coù giai õoaỷn uớ õóứ nổồùc tổỡ nọỹi nhuớ
chuyóứn ra lồùp ngoaỡi, thỗ seợ tng tyớ lóỷ haỷt nguyón khi xay xaùt, giaớm õổồỹc thồỡi gian
sỏỳy vaỡ nng suỏỳt sỏỳy cuớa maùy sỏỳy.
Khi sọỳ lỏửn sỏỳy khọng thay õọứi nhióỷt õọỹ sỏỳy tng lón thỗ thồỡi gian sỏỳy seợ giaớm
nhổng tyớ lóỷ haỷt nguyón giaớm.
Khi nhióỷt õọỹ sỏỳy khọng thay õọứi , sọỳ lỏửn sỏỳy tng lón thỗ thồỡi gian sỏỳy tng vaỡ
tố lóỷ haỷt nguyón cao
Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 20
−Kãút håüp mäüt cạch håüp l nhiãût âäü sáúy cao v säú láưn sáúy thêch håüp s cho kãút
qu thåìi gian sáúy ngàõn v tè lãû hảt ngun cao.
Nhỉng thỉûc tãú khäng thãø âỉa ra mäüt chãú âäü sáúy thêch håüp cho táút c cạc loải
mạy sáúy , vç thiãút kãú khạc nhau thç loải hçnh sáúy khạc. Do váûy âäúi våïi tỉìng loải mạy
sáúy, ta phi xạc âënh âỉåüc âiãưu kiãûn täút nháút, chãú âäü sáúy thêch håüp v phi xạc âënh
âỉåüc cạc thäng säú sau: nhiãût âäü âäút nọng ca khäng khê, nhiãût âäü khäng khê ra
khi mạy sáúy, thåìi gian thọc lỉu lải trong mạy sáúy, säú láưn thọc di qua mạy sáúy, nhiãût
âäü ca thọc âi ra khi mạy sáúy, lỉåüng thy pháưn ca thọc gim sau mäùi láưn sáúy.

Chãú âäü cäng nghãû sáúy thọc trãn mäüt säú mạy sáúy phäø biãún theo trçnh tỉû sau
âáy:
−Thọc cọ thy pháưn 20÷24% sáúy tải nhiãût âäü dỉåïi 40
0
C sáúy 3 láưn mäùi láưn
gim tỉì 2÷3% thy pháưn giỉỵa hai láưn sáúy thọc âỉåüc 4÷24 h thåìi gian sáúy mäùi láưn
tỉì 15÷30 phụt. Trong quạ trçnh kãút håüp våïi thäng giọ nhau cọ thãø lm khä thãm
thọc thy pháưn ca thọc gim 1 %
−Âãø gim thåìi gian lỉu lải trong mạy sáúy tỉì 25 phụt xúng 15 phụt v giỉỵ
ngun nhiãût âäü hảt thç tè lãû hảt ngun cao hån
−Khi tàng täúc âäü giọ v giỉỵ ngun nhiãût âäü v säú láưn sáúy thç täúc âäü sáúy tàng
50% v khäng nh hỉåíng gç âãún cháút lỉåüng hảt.
 " $"#$
1/ Phán têch tçnh hçnh sỉí dủng mạy sáúy thọc åí nỉåïc ta hiãûn nay .
Tênh âãún thåìi âiãøm ny viãûc sỉí dủng mạy sáúy thọc åí nỉåïc ta â cọ nhiãưu tiãún
bäü. Song nhçn chung täúc âäü trang bë cn tháúp mỉïc âäü cå giåïi họa chỉa cao. chỉa âạp
ỉïng âáưy â nhu cáưu lm khä thọc. Cäng tạc sáúy thọc â hçnh thnh 3 khu vỉûc khạ r
rng: sáúy trong dán, sáúy tải cạc âiãøm thu mua v sáúy tải cạc phán xỉåíng sn xút v
xút kháøu gảo.
−Âäúi våïi sáúy trong dán. Do âàûc âiãøm sn xút phán tạn nhu cáưu lm khä thoc
trong ma thỉåìng khong tỉì 2÷10 táún. ngỉåìi dán thỉåìng sỉí dủng cạc l sáúy th
cäng hồûc cạc mạy sáúy cọ cäng sút sáúy nh 200÷300 kg/ m âãún 2÷4 táún/m hồûc
vi táún/h. Nhiãn liãûu dng cáúp nhiãût cho cạc l sáúy thỉång l tráúu hồûc than ci. Cạc
la mạy sáúy ny sáúy giạn âoản, cọ cáúu tảo âån gin nhỉng hiãûu sút sáúy tháúp v âäút
nọng khäng âäưng âãưu. Tuy nhiãn våïi sn xút cạ thãø thç ngỉåìi dán cháúp nháûn âỉåüc
vç giạ thnh xáy dỉûng khäng cao lải âäü bãưn tỉång âäúi láu di.
−Âäúi våïi cạc âiãøm thu mua hồûc dëch vủ sáúy trong tải cạc thän x ngỉåìi ta
thỉång sỉí dủng cạc loải mạy sáúy di âäüng quy mä v nàng sút vỉìa khong 6÷8
táún/m hồûc 2÷8 táún/h. Loải mạy sáúy ny gäưm l sáúy v cạc thiãút bë chuøn tiv lọ
âäút dáưu âỉåüc âàût trãn råmoc. Mạy sáúy di âäüng cọ kãút cáúu khạ phỉïc tảp, giạ thnh

Âäư ạn täút nghiãûp Khoa CN Nhiãût Âiãûn Lảnh -Trỉåìng ÂH Bạch Khoa  Nàơng
SVTH: Dỉång Minh Tiãún Låïp 99N
2
Trang 21
sn xút cao. Tuy nhiãn do lm viãûc theo thåìi vủ v dãø dang ln chuøn tỉì âiãøm
ny sang âiãøm khạc nãn cng âỉåüc sỉí dủng.
−Âäúi våïi cạc nh mạy chãú biãún gảo xút kháøu. Dỉûa trãn quy mä, nàng sút v
cháút lỉåüng sn pháøm ngỉåìi ta thỉåìng sỉí dủng cạc loải mạy sáúy cọ cäng sút vỉìa v
låïn khong 8÷vi chủc táún/m hồûc trãn 10 táún/h. Trang bë cho cạc nh mạy sáúy
thỉåìng l cạc mạy sáúy thạp hồûc mạy sáúy thng quay. Ngoi ra hiãûn nay cn âỉa
vo cạc mạy sáúy táưng säi sáúy khê âäüng


2/ Chè tiãu vãư kinh tãú k thût ca mạy sáúy.
Våïi mäùi mäüt loải sn pháøm sáúy ngoi cạc chè tiãu vãư cäng nghãû ra cn phi
tênh âãún cạc chè tiãu khạc nhỉ: chi phê cho quạ trçnh sáúy, âiãưu kiãûn váûn hnh v bo
dỉåỵng thiãút bë, kh nàng thạo làõp tênh âa nàng, âäü bãưn v kh nàng tạc âäüng âãún mäi
trỉåìng ca hãû thäúng. Mäüt hãû thäúng sáúy ph håüp l hãû thäúng cọ chi phê váûn hnh håüp
l (thỉåìng khong 5÷6 % lỉåüng thọc âem sáúy), quy trçnh thao tạc âån gin ph håüp
våïi trçnh âäü ngỉåìi sỉí dủng, dãø dng thạo làõp bo dỉåỵng v sỉía chỉỵa, cọ tøi th tỉì
5÷7 nàm, cọ kh nàng sáúy âỉåüc åí cạc âiãưu kiãûn khạc nhau vãư âäü áøm khäng ä nhiãùm
âãún mäi trỉåìng
Âãø trang bë mạy sáúy, sáúy hảt trong thåìi vủ thu hoảch âi hi phi âáưu tỉ säú väún
ráút låïn. vç váûy åí cạc nỉåïc, ngỉåìi ta tçm cạch náng cao nàng lỉûc sáúy ca mạy âãø gim
båït säú lỉåüng mạy sáúy phi âáưu tỉ bàòng cạch:
+Dng thäng giọ âãø kẹo di thåìi gian bo qun thọc tỉåi tỉì 7÷20 ngy sau âọ
âỉa vo sáúy dáưn.
+Xáy dỉûng chãú âäü sáúy thêch håüp nháút tàng täúc âäü sáúy gim thåìi gian sáúy ( sáúy
nhiãưu láưn giỉỵa cạc láưn sáúy cọ . Kãút håüp thong giọ âãø táûn dủng nhiãût ca hảt lm bäúc
håi áøm thãm, sáúy åí nhiãût âäü cao gim thåìi gian lỉu lải trong mạy âãø tàng täúc âäü sáúy

m khäng lm gim cháút lỉåüng hảt. Sáúy hảt âãún 14÷16% sau âọ thäng giọ âãø tiãúp
tủc lm khä thu pháưn âãún 12%. Thỉûc hiãûn cå giåïi hoạ âäưng bäü 3 kháu nảp liãûu, sáúy
âỉa sn pháøm ra ngoi
3/ Giåïi thiãûu mäüt säú mä hçnh mạy sáúy hảt åí nỉåïc ta
Do hảt âa dảng vãư kêch thỉåïc, tênh cháút bãư màût, âäü áøm v nháút l u cáưu quy
trçnh chãú âäü sáúy v mủc âêch sỉí dủng ráút khạc nhau nãn cáưn cọ nhiãưu loải mạy sáúy
hảt khạc nhau. Ngoi ra do sỉû phạt triãøn k thût ca tỉìng nỉåïc trãn cå såí nhỉỵng
kinh nghiãûm riãng vãư tỉìng loải nhiãn liãûu củ thãø cng våïi kh nàng âáưu tỉ kinh tãú v
trang thiãút bë m cạc hãû thäúng sáúy thä så hồûc hiãûn âải cọ mỉïc cå giåïi cao v âỉåüc
tỉû âäüng họa hon ton. Trong lénh vỉûc sáúy thọc dỉûa vo kh nàng chuøn âäüng ca
hảt thọc m ta chia thnh hai loải mạy ch úu sau :