Bài giảng quy hoạch và quản lý đô thị chương 6

Chương VI
Các cách tiếp cận trong quy hoạch
đô thị


Top--down approach
Top



Bottom--up approach (participatory approach)
Bottom


So sánh 2 cách tiếp
cận trong quy
hoạch: Top-down
approach và
Bottom-up approach


So sánh các kiểu quy hoạch

Quy
Quy
Quy
hoạch
hoạch
hoạch cơ
thể chế tổng thể
cấu

Thham
am gia của
chính quyền
và các ban
ngành tương
đương

x

Coóù sự tham gia
của các
đoàn thể,
cộng đồng

-

x

Quy
hoạch
chiến
lược

x

x

Coóù ban
ngành
các cấp

Coóù ban
ngành
các cấp

Chhỉ
ỉ dừng Chhỉ
ỉ dừng
ở công ở công
bố quy
bố quy
hoạch
hoạch

Coóù sự
tham gia
…


Phươ
Ph
ương
ng pháp quy hoạch và quản lý đô
thị hiện tại:
• Nhằm phát triển đô thị bền vững
• Chuyển đổi nhiệm vụ:


từ quy hoạch sang quản lý



từ quy hoạch tổng thể sang quy hoạch và quản lý
chiến lư
lược



từ quy hoạch mang tính áp đặt sang quy hoạch có
sự tham gia


Quy hoạch đô thị có sự tham gia
Sự tham gia đư
được
ợc xuyên suốt trong quá trình quy hoạch

Ai tham gia?
Nhóm hưởng lợi

Đề xuất dự án

-Nhà chính trị

-Nhà quy hoạch/ nhà
đầu tư

-Tổ chức dân sự
-Nhóm lợi ích
-Nhóm áp lực

-Các nhóm ảnh hưởng
-Mỗi công dân

-Các tổ chức quốc tế
Cơ quan duyệt dự án
-Những người ra quyết
định


Các hình thức tham gia khác
 Công báo - Public announcement
 Thông tin đại chúng - Public informants
 Công bố - Public hearing
 Cùng tham gia - Public involvement
 Đóng góp ý kiến - Public consultation
 Cùng hợp tác - Public partnership


Các kiểu tham gia
Quần chúng:

- Bất kỳ ngư
người nào đư
được
ợc hư
hưởng quy hoạch

Ngư
Ng
ười hư

hưởng lợi

- Mọi cá nhân, tổ chức đư
được
ợc hư
hưởng từ quy
hoạch

Cùng tham gia

- Ng
Ngư
ười hư
hưởng lợi tham gia vào quá trình ra
quyết định

Cùng đóng góp

- Thông tin 2 chiều giữa nhà quy hoạch và
ngư
ng
ười hư
hưởng lợi

Cùng hợp tác

- Ng
Ngư
ười hư
hưởng lợi tham gia vào quá trình ra

quyết định và quản lý

Cộng đồng cùng tham gia – Cộng đồng hư
hưởng lợi tham gia việc
ra quyết định và quản lý


Cấp độ tham gia (Wilcox, 1994
1994))
Sự trợ giúp
(giúp người khác làm những gì họ muốn)
Cùng hành động
(cùng đưa ý tưởng hành động)
Cùng quyết định
(cùng lắng nghe và quyết định)
Đóng góp ý kiến
(Lựa chọn phương án và phản hồi thông tin)
Truyền đạt thông tin
Mức độ
(nói với mọi người về quy hoạch)
kiểm soát
Không có sự tham gia

Mức độ
tham gia


Các nội dung tham gia
hu
Th

u thập
thông tin
Bảng
• ảng

khảo

sát
ảng hỏi
• Bảng
Thực đòa
• hực
• hăm
Thăm dò ý
kiến
• hân
Phân tích sự
tham gia
• Đánh

giá
nhanh đô thò

Coông
âng bố
thông tin

L ắng nghe
người dân

nhóm
mục tiêu
Báo chí
• áo
• Ý kiến
Triển lãm
• riển
• ội
Hội thảo mở người dân
• Khảo sát
rộng
thực tế
Hội nghò
• ội
• ội
Hội thảo
• Radio &

TV

Chọn
• họn

ùng
Cu
øng làm
việc
•
•

•
•

•

Tư duy
Nhóm làm
việc
hảo luận
Thảo
Đồng tâm
nhất trí
ùng nhau
Cùng
thực hiện


Tại sao cần quy hoạch có sự tham gia
• Giúp cải thiện được chất lượng quy hoạch và việc ra
quyết định. Nhờ đó sẽ giúp giảm bớt rủi ro.
• Giải quyết các vấn đề bằng cách đưa ra nhiều giá trị
và quan điểm khác nhau.
• Mặc dù tốn nhiều thời gian hơn, nhưng lợi ích lâu dài
được quan tâm.
• Thiết lập mối quan hệ lâu dài giữa nhà quy hoạch/
nhà nghiên cứu phát triển và nhóm người được
hưởng lợi (stakeholders)


Lợi ích từ việc quy hoạch có sự tham gia

 Quan tâm đến việc thay đổi quan điểm và cách tiếp
cận trong quy hoạch
 Các vấn đề (Issues) của đô thị được xác định sớm và
đưa ra được giải pháp
 Tăng sự hiểu biết lẫn nhau từ nhiều quan điểm khác
nhau
 Thay đổi dần quá trình ra quyết định
 Giảm dần sự chống đối của công chúng và tăng
cường việc chia sẻ trách nhiệm
 Tăng nhận thức của địa phương và tinh thần cộng
đồng.


Giới hạn của sự tham gia trong quy hoạch
 Có tính tranh luận cao
 Khi được bày tỏ quan điểm, người dân có nhu cầu
được tham gia ra quyết định
 Dự án có khả năng bị tác động (cấp vùng hay cấp
quốc gia)
 Dự án có thể bị đe dọa bởi tính nhạy cảm với môi
trường.
 Một khi có sự quan tâm, nhu cầu về công bố càng
nhiều.
 Nên dừng ở mức dự án, không cần thiết đến mức quy
hoạch


Bài học từ quy hoạch có sự tham gia
 Quy hoạch và quản lý đô thị phải dựa trên nguyên tắc,
không chỉ trên quan điểm của những người tham gia

 Tuy nhiên, quy hoạch và quản lý đô thị nếu không
quan tâm đến sự tham gia của nhóm hưởng lợi có thể sẽ
thất bại
 Phương pháp tham gia thực hiện được ở cấp quy
hoạch dự án hay địa phương nhỏ, chưa thành công ở cấp
quy hoạch đô thị


Dự án khu bả
bảo tồ
tồn Hòn Mun – Nha Trang


Dự án thí điểm
KBTB Hòn Mun
được
đư
ợc Bộ Thuỷ sản,
UBND tỉnh Khánh
Hoà và IUCN thực
hiện từ nă
năm 2001 –
2005 do Quỹ MôI
trư
tr
ường toàn cầu tài
trợ thông qua Ngân
Hàng Thế giới, Cơ
Cơ
quan Phát triển

quốc tế Đan Mạch
đã thành lập Khu
bảo tồn biển vịnh
Nha Trang



Mức độ tham gia của người dân






Chương trình Cải thiện
Môi trường nước
TpHCM
Chương trình cải tạo
kênh Nhiêu Lộc – Thị
Nghè
Chương trình cải tạo
kênh Tân Hóa – Lò
Gốm



Dự án Khu đô thị mới
Phú Mỹ Hưng



Dự án phát triển khu
dân cư Him Lam – Q.
Q.88



Dự án nâng cao năng
lực phát triển cộng đồng
tỉnh Sóc Trăng