Bài giảng cộng nghệ sinh học và một số ứng dụng

CÔNG NGHỆ SINH HỌC
VÀ MỘT SỐ ỨNG DỤNG


Công nghệ sinh học
CNSH hiện đại bao gồm các lĩnh vực :
- Công nghệ di truyền (Genetic engineering).
- Công nghệ tế bào (Cell engineering).
- Công nghệ vi sinh vật/Công nghệ lên men (Microbial
engineering/Fermentation engineering).
- Công nghệ enzym/protein (Enzym/Protein
engineering).
- CNSH môi trường (Environmental biotechnology)


Cụng ngh gen
- Công nghệ di truyền cũng gọi là CN

gen, Kỹ thuật tái tổ hợp ADN (DNA
recombination ) thực hiện việc chuyển
gen để tạo ra các tế bào hoc có thể
mang các gen mới nhm tạo ra
nhng vật chất cần thiết.


Công nghệ gen

Sơ đồ công nghệ cấy truyền gen hay
kỹ thuật tái tổ hợp gen

Công nghệ gen
Kỹ thuật di truyền bao gồm các thao tác:
- Xác dịnh các gen có lợi trên các tế bào sinh
vật khác nhau.
- Sử dụng enzim đặc hiệu để cắt lấy đoạn gen
đó.
- Cắt DNA vòng của vi khuẩn (plasmid)
- Nối đoạn gen cần thiết với DNA của vi khuẩn
 thu được DNA tái tổ hợp.


Công nghệ gen
• DNA tái tổ hợp được cấy trở lại vi khuẩn.
• Vi khuẩn được nuôi cấy trong môi trường thích hợp để
nhân lên nhanh chóng
• Sử dụng kỹ thuật tách chiết tinh chế để thu lấy các chế
phẩm cần thiết.


Công nghệ gen
Vi khuẩn sử dụng để ghép nối gen thường dùng là
E.Coli. E.Coli mang một số đặc điểm rất thuận lợi cho
việc cấy truyền gen:
-E.Coli mang DNA dạng vòng
-E.Coli sinh sản rất nhanh nhờ vậy gen tái tổ hợp được
nhân bản rất nhanh chóng với số lượng lớn.


Một số ứng dụng của công nghệ gen
Công nghệ gen được ứng dụng rất nhiều như

chế tạo insulin


Một số ứng dụng của công nghệ gen
 c¸c lo¹i vaccin t¸i tæ hîp ( phòng chống
viêm gan B, viêm não Nhật Bản, dịch tả,
sởi,
bại liệt, dại, sốt rét, lở mồm long móng...)
CN gen tạo cơ sở điều trị các bệnh di
truyền mà trước đây hoàn toàn chịu bó
tay: bệnh nhiễm sắc thể thường, bệnh
NST giới tính, hội chứng đa bội thể, bệnh
đa gen, bệnh phân tử, một số bệnh ung
thư...


Một số ứng dụng của công nghệ gen
 CN gen hỗ trợ hữu hiệu cho việc chọn
giống cây trồng: chọn giống đơn bội,
chọn giống đa bội, tạo dưa hấu không
hạt, chọn giống có hiệu suất quang hợp
cao, chọn giống mang gen cố định đạm
(không cần phân đạm), chọn giống mang
gen diệt sâu hại ( hạn chế sử dụng thuốc
trừ sâu), chọn giống kháng virus, chọn
giống giàu dinh dưỡng, chọn giống đề
kháng thuốc trừ cỏ...

Một số thành tựu về công nghệ sinh học ở Việt nam
•Nâng cao sản lượng lúa nhờ thành tựu của công nghệ gen.( Viện
Di truyền nông nghiệp)
•Công nghệ cấy truyền phôi động vật
•Sản xuất vắc xin thú y bằng công nghệ gen
•Tạo giống lúa kháng sâu bệnh bằng công nghệ gen.
•…..


CÔNG NGHỆ SINH HỌC
VÀ MỘT SỐ ỨNG DỤNG