Bài giảng luật hình sự việt nam chương 7 ths trần đức thìn

MỤC TIÊU
BÀI HỌC

Cung cấp một trong những
công cụ để xem xét vấn đề
TNHS của người phạm tội


4. Chủ thể
đặc biệt của
tội phạm
1. Khái niệm
về chủ thể
của tội phạm

5. Vấn đề
về nhân thân
người
phạm tội

2. Năng lực
TNHS

3. Tuổi
chịu TNHS


1. KHÁI NIỆM
CON
NGƯỜI

CT CỦA TP

NL
TNHS
TUỔI
TNHS
qua


Ấn Độ: khởi tố con khỉ ăn cắp kính
(Dân trí) Mấy ngày nay, mọi ngõ ngách
thành phố Varanasi như thể bị xới tung
khi cảnh sát ráo riết truy lùng một con
khỉ bị khởi kiện với tội danh ăn cắp.
Kim Dang Hoon - một khách du lịch
người Hàn Quốc đã chính thức đâm đơn
kiện lên tòa án thành phố hôm 12/7/2007
sau khi có kết luận chắc chắn từ thanh tra Govind Singh, rằng con khỉ
ranh mãnh đã lẻn vào phòng ông ở khách sạn và lấy đi cặp kính lão.
Nằm cách thủ phủ Lucknow của bang Uttar Pradesh 300 km về phía
đông nam, thành phố du lịch sặc mùi tín ngưỡng Varanasi nhiều khi
như “loạn” bởi nạn khỉ hoang hoành hành. Trong đơn kiện của mình,
Kim kể khi ông mở cửa sổ để đón gió trời, con khỉ đã nhân cơ hội tót
vào phòng, “nó tiến thẳng đến bàn, quắp lấy cái kính và vù đi mất,
nhanh như lúc nó xuất hiện vậy”.
/>

2. NĂNG LỰC TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ (NLTNHS)

NLTNHS

KHẢ NĂNG
NHẬN THỨC
HÀNH VI

KHẢ NĂNG
ĐIỀU KHIỂN
HÀNH VI

NĂNG LỰC VỐN CÓ CỦA CON NGƯỜI,
VÀ SẼ HOÀN THIỆN DẦN QUA QUÁ
TRÌNH GIÁO DỤC VÀ TỰ GIÁO DỤC


CHỦ THỂ MẮC BỆNH

TÌNH TRẠNG KHÔNG CÓ NLTNHS

KHÔNG
Khả năng
nhận thức
hành vi

Tâm
thần
HOẶC

Bệnh
khác

Làm mất

HOẶC
Khả năng
điều khiển
hành vi

CÓ
NĂNG
LỰC
TRÁCH
NHIỆM
HÌNH
SỰ


CĂN
CỨ
ĐÁNH
GIÁ
TÌNH
TRẠNG
KHÔNG
CÓ
NĂNG
LỰC
TNHS

DẤU
HIỆU

Y
HỌC

DẤU
HIỆU
TÂM
LÝ

BỆNH
TÂM THẦN

Các bệnh
rối loạn
hoạt động
của não

BỆNH
KHÁC

Các bệnh về
thể chất gây
tổn hại
về TT

MẤT KHẢ NĂNG NT

MẤT K.NĂNG ĐKHV

T
N

H
S


Đánh chết con vì tưởng là... ma
Tưởng con mình là... ma, Hoàng Văn Chánh (SN 1974) đã dùng
gậy đánh nhiều nhát vào đầu, vào người con mình là Hoàng Văn
Ngôn (SN 1999), khiến Ngôn bị chết trên đường đi cấp cứu.

Ngày 18/7/2007, Trưởng phòng PC14 CA tỉnh Lạng Sơn
cho biết: Do bị bệnh tâm thần, hoang tưởng ngỡ con mình là
“con ma” nên vào hồi 10 giờ ngày 27/6, Hoàng Văn Chánh
(SN 1974) trú quán tại xã Hải Yến, huyện Cao Lộc, tỉnh
Lạng Sơn đã dùng gậy đánh nhiều nhát vào đầu, vào người
Hoàng Văn Ngôn (SN 1999), khiến Ngôn bị thương nặng và
đã chết trên đường đi BV.
Trong nhà tạm giam CA tỉnh LS, Chánh vẫn có những biểu
hiện ăn nói lảm nhảm, nhiều đêm thức trắng. CA Lạng Sơn
chuẩn bị đưa Chánh đi chữa bệnh và hoàn tất hồ sơ vụ án.
/>

VẤN ĐỀ TÌNH TRẠNG NLTN HS HẠN CHẾ
KHẢ
NĂNG
NHẬN
THỨC

SUY
GIẢM

NLTNHS
HẠN CHẾ

CÓ LỖI
NHƯNG
MỨC ĐỘ
HẠN CHẾ

NHƯNG
KHÔNG
MẤT
KHẢ NĂNG
ĐIỀU
KHIỂN HV

HẲN

TTGN
TNHS


VẤN ĐỀ NLTNHS CỦA NGƯỜI TRONG TÌNH TRẠNG SAY
DO DÙNG RƯỢU HOẶC CHẤT KÍCH THÍCH MẠNH KHÁC

Năng lực
nhận thức
và
năng lực
điều khiển
hành vi

Có thể bị
suy giảm
Có thể bị
loại trừ

Vẫn
phải
chịu
TNHS
(Đ.14)


PHẢI
CHỊU
TRÁCH
NHIỆM
HÌNH
SỰ VÌ:

KHÔNG
CÓ LỖI
ĐỐI VỚI
TT SAY

CÓ LỖI
VÌ TỰ ĐẶT
MÌNH VÀO
TÌNH TRẠNG
SAY

CÓ LỖI
VÌ THỰC
HIỆN HV
PT

SAY
ĐẾN
MỨC

TỰ TƯỚC BỎ
KHẢ NĂNG
NHẬN THỨC
TỰ TƯỚC BỎ
KHẢ NĂNG
ĐIỀU KHIỂN HV

MẤT KHẢ NĂNG
NHẬN THỨC
MẤT KHẢ NĂNG
Đ/KH HV

KHÔNG
CÓ
NL
TNHS


Tình trạng không có NL
TNHS; NL TNHS hạn
chế và vấn đề NL TNHS

trong tình trạng say do
dùng rượu hoặc chất
kích thích mạnh khác


Kiểm tra

5

10

15

20

Khẳng định nào đúng? Hãy giải thích
1. Người mắc bệnh tâm thần thì không phải chịu
trách nhiệm hình sự
2. Nếu một người có khả năng nhận thức nhưng
mất khả năng điều khiển hành vi khi thực hiện
hành vi nguy hiểm cho XH thì không phải chịu
TNHS.
3. Tiêu chuẩn y học quyết định tiêu chuẩn pháp lý
nhưng để xác định TNHS thì phải căn cứ vào tiêu
chuẩn pháp lý


3. TUỔI CHỊU TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ

ĐIỀU 12

BLHS99

TỪ 14
TRÒN
ĐẾN
DƯỚI 16
TUỔI
TỪ 16
TUỔI
TRÒN
TRỞ
LÊN

PHẢI
CHỊU
TRÁCH
NHIỆM
HÌNH
SỰ

VỀ TỘI
RẤT NGHIÊM
TRỌNG DO
CỐ Ý
HOẶC ĐẶC
BIỆT NGHIÊM
TRỌNG

VỀ MỌI
TỘI PHẠM

Ghi nhớ:
Độ tuổi chịu trách nhiệm
hình sự theo quy định tại
Điều 12 BLHS 1999


Kiểm tra
5

10

15

20

Xử lý người phạm tội
Vũ N. 15 tuổi, thực hiện hành vi trộm
cắp tài sản của K. Tội mà N đã phạm
quy định tại khoản 3 Điều 138 BLHS
1999. Hỏi: N đã đủ tuổi chịu TNHS
theo quy định tại Khoản 3 Điều 138
BLHS 1999 hay chưa? Tại sao?


4. CHỦ THỂ ĐẶC BIỆT CỦA TỘI PHẠM
CHỨC VỤ
QUYỀN HẠN

CÓ
NLTNHS
CHỦ
THỂ
THƯỜNG
ĐỦ TUỔI
CHỊU TNHS

GIỚI TÍNH
NHỮNG
DẤU
HIỆU
KHÁC
LIÊN
QUAN:

NGHỀ,
CÔNG VIỆC
NGHĨA
VỤ
ĐỘ
TUỔI
QUAN HỆ
GIA ĐÌNH...

CHỦ
THỂ
ĐẶC
BIỆT
CỦA

TP




Tuổi chịu TNHS

Chủ thể
của
tội phạm

Các đặc điểm TL, XH

Nhân thân
người
phạm tội

Giới

Thái độ

Tiền sự

Lối sống

NLTNHS

Người PT

Tuổi

Nghề nghiệp

Ý THỨC PL Tiền án


6. Ý NGHĨA CỦA NHÂN THÂN NGƯỜI PHẠM TỘI
LÀ TÌNH
TIẾT ĐỊNH
TỘI HOẶC
ĐỊNH
KHUNG HP

TRONG VIỆC
QUYẾT ĐỊNH
HP

GIÚP CHO CÔNG TÁC
LÀM
SÁNG TỎ ĐIỀU TRA TIẾN HÀNH
MỘT SỐ
NHANH CHÓNG,
TÌNH TIẾT
ĐÚNG HƯỚNG
CỦA
VỤ ÁN