Bài giảng môn nhà nước và pháp luật

MÔN NHÀ NƯỚC
VÀ PHÁP LUẬT


NỘI DUNG
I- Khaùi quât về heô thoâng phaùp luaôt
II- Ngănh luật vă văn bản QPPL trong hệ thống
phâp luật
III- Đânh giâ, xđy dựng vă hoăn thiện hệ thống
phâp luật


I. KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG PHÁP LUẬT
1- Khái niệm hệ thống pháp luật
Có mối liên hệ nội tại
thống nhất bền vững
Hệ
Thống
Pháp
Luật

TỔNG
THỂ
CÁC
QPPL

Được phân định thành
Chế định PL và ngành luật
Được thể hiện trong
Các văn bản QPPL

2. HỆ THỐNG CẤU TRÚC
NGÀNH LUẬT

CHẾ ĐỊNH
PHÁP LUẬT
QPPL QPPL QPPL

CHẾ ĐỊNH
PHÁP LUẬT
QPPL QPPL QPPL

CHẾ ĐỊNH
PHÁP LUẬT
QPPL QPPL QPPL


3. HỆ THỐNG VĂN BẢN
QUY PHẠM PHÁP LUẬT

Hiến pháp

Các VB Luật
Các VB dưới luật


II- NGÀNH LUẬT VÀ VĂN BẢN QUY PHẠM
PHÁP LUẬT TRONG HỆ THỐNG PL VIỆT NAM

1- Ngành luật

a- Khái niệm ngành luật
b- Tiêu chí để xác định ngành luật:


ỐUQ T ẬUL

HT T ẬUL

S NÂD TT T ẬUL

Ì H TT T ẬUL

S HNÌ H T ẬUL

HN NÔH T ẬUL

NỘĐ OAL T ẬUL

ỰS NÂD T ẬUL

I AĐ T ẤĐ T ẬUL

NÍ HCI ÀT T ẬUL

C HNÀH T ẬUL

ÁHP NẾI H T ẬUL

I ẠƠM
ƯGN

c. CÁC NGÀNH LUẬT


1. KHÁI NIỆM HỆ THỐNG PHÁP LUẬT
1.1. HỆ THỐNG CẤU TRÚC CỦA PHÁP LUẬT

2- VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP


a- KHÁI NIỆM
VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT


b- CÁC LOẠI VĂN BẢN QPPL Ở VIỆT NAM
Lọai VB
VB
LUẬT

VĂN
BẢN
DƯỚI
LUẬT

CƠ QUAN BAN HÀNH

TÊN VĂN BẢN

Quốc hội

Hiến pháp;
Luật/Bộ luật; Nghịquyết

- Ủy ban Thường vụ Quốc hội
- Chủ tịch nước
- Chính phủ
- Thủ tướng Chính phủ
- Bộ trưởng, Thủ trưởng CQ ngang Bộ
- Hội đồng thẩm pháp TAND tối cao
-Chánh án TANDTC, Viện trưởng
VKSNDTC,
-Tổng Kiểm toán NN
-UBTVQQH hoặc CPhủ với CQTW của Tổ
chức Chinh trị - xã hội
- Chủ thể có thẩm quyền ban hành thông
tu phối hợp với nhau
- Hội đồng nhân dân

Pháp lệnh, Nghị quyết
Lệnh, Quyết định
Nghị định
Quyết định
Thông tư
Nghị quyết
Thông tư
Quyết định
Nghị quyết liên tịch
Thông tư liên tịch
Nghị quyết
Quyết định, Chỉ thị

c. HIỆU LỰC CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
HIỆU LỰC VBQPPL

HIỆU LỰC VỀ
THỜI GIAN

HIỆU LỰC VỀ
KHÔNG GIAN

HIỆU LỰC VỀ
ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG

TRƯỜNG HỢP NGƯNG HIỆU LỰC


c.1- Hiệu lực về thời gian:


* Thời điểm phát sinh hiệu lực:
Kể từ ngày công bố, thông qua, ký ban hành
VB của cấp
trung ương

Không sớm hơn 45 ngày

VB cấp tỉnh

Đăng báo chậm

nhất 5 ngày

Sau 10 ngày

VB cấp huyện

Niêm yết chậm
nhất 3 ngày

Sau 7 ngày

VB cấp xã

Niêm yết chậm
nhất 2 ngày

Sau 5 ngày


* Thời điểm chấm dứt hiệu lực:

• Hoặc được ghi trong văn bản;
• Hoặc do thay thế; bị hủy bỏ; bị bãi bỏ;


* Hiệu lực hồi tố
• Hồi tố?
• Loại VB nào có thể có hiệu lực hồi tố?
• Yêu cầu của hiệu lực hồi tố?

c.2- Hiệu lực về không gian
Ghi rõ trong VB

Không ghi rõ trong VB


c.3- Hiệu lực về đối tượng áp dụng
Trường hợp
thông thường

Trường hợp
đặc biệt


C4- Trường hợp ngưng hiệu lực của
VBQPPL
• Nguyên nhân: bị đình chỉ thi hành.
• Thời hạn: đến khi có quyết định của cơ quan
NN có thẩm quyền.


d- Nguyên tắc áp dụng
VBQPPL


đ- Các yêu cầu của VBQPPL
Đảm bảo ban hành đúng thẩm quyền:

Đảm bảo ban hành đúng trình tự:

đ- Các yêu cầu của VBQPPL
Đảm bảo các yêu cầu về nội dung:

Đảm bảo các yêu cầu về hình thức


III. HỆ THỐNG HĨA PHÁP LUẬT
VÀ ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG PHÁP LuẬT
Mục đích
1- Hệ
thống
hĩa
pháp
luật

Hoạt động
Tập hợp hĩa

Pháp điển hĩa


2- ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG PHÁP LUẬT
TÍNH TOÀN DIỆN
Tiêu
chí
đánh
giá
HTPL

TÍNH ĐỒNG BỘ
TÍNH PHÙ HỢP
TRÌNH ĐỘ KỸ THUẬT
PHÁP LÝ CAO