ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
–––––––––––––––––––––
TRẦN THỊ YẾN
HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ
VIỆC LÀM ĐỐI VỚI CÁN BỘ PHÒNG, BAN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG
TỈNH PHÚ THỌ
THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
–––––––––––––––––––––
TRẦN THỊ YẾN
HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ
VIỆC LÀM ĐỐI VỚI CÁN BỘ PHÒNG, BAN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG
TỈNH PHÚ THỌ
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Văn Sơn
THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
LỜI CAM ĐOAN
với đề tài:
“Hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng, ban ở Trƣờng
Đại học Hùng Vƣơng” là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân, đƣợc
thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn dƣới sự hƣớng dẫn
khoa học của PGS.TS. Phạm Văn Sơn.
Các kết quả trong Luận văn tốt nghiệp là trung thực, không sao chép của
bất kỳ công trình nào khác.
.
4 năm 2015
Học viên
Trần Thị Yến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
LỜI CẢM ƠN
, tôi
phạm -
,
nghiên cứu.
.TS. Phạm Văn Sơn ngƣời thầy
đã rất tận tình hƣớng dẫn và động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận
văn. Nhờ sự quan tâm chỉ bảo và những ý kiến đóng góp quý báu của thầy, tôi
mới có thể hoàn thành luận văn.
, nghiên cứu và
hoàn thành luận văn.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, ngƣời thân đã hết lòng giúp
đỡ, hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần giúp tôi yên tâm học tập, nghiên cứu và
hoàn thành luận văn.
.
4 năm 2015
Học viên
Trần Thị Yến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
MỤC LỤC
Lời cam đoan ........................................................................................................ i
Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................... iii
Danh mục chữ viết tắt ......................................................................................... iv
Danh mục các bảng.............................................................................................. v
Danh mục sơ đồ, bảng biểu ................................................................................ vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do lựa chọn đề tài ....................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài ....................................................................... 3
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
7. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu ...................................................................... 5
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN XÁC ĐỊNH VỊ
TRÍ VIỆC LÀM CỦA CÁN BỘ PHÒNG BAN TRƢỜNG ĐẠI HỌC
CÔNG LẬP ........................................................................................................ 6
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu....................................................................... 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 8
1.2.1. Xác định, xác định đề án ........................................................................... 8
1.2.2. Việc làm, vị trí việc làm và vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp
công lập ............................................................................................................... 9
1.2.3. Xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng ban trƣờng đại học công lập ...... 11
1.3. Đặc điểm, vai trò của đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng,
ban trƣờng đại học công lập .............................................................................. 12
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
1.3.1. Đặc điểm của đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng, ban
trƣờng đại học .................................................................................................... 12
1.3.2. Vai trò của đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng, ban
trƣờng đại học .................................................................................................... 13
1.4. Nội dung hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng
ban trƣờng đại học ............................................................................................. 13
1.4.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện hoàn thiện đề án xác định vị trí việc
làm của cán bộ phòng ban trƣờng đại học ........................................................ 13
1.4.2. Lựa chọn các nội dung của hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm cần
hoàn thiện ........................................................................................................... 14
1.4.3. Chuẩn bị đội ngũ thực hiện hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm .... 14
1.4.4. Xây dựng quy trình hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm ................ 15
1.4.5. Khai thác và sử dụng các nguồn lực để hoàn thiện đề án xác định vị
trí việc làm của cán bộ các phòng, ban .............................................................. 17
1.4.6. Kiểm tra đánh giá việc hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm của
cán bộ các phòng, ban........................................................................................ 17
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm ......... 18
1.5.1. Yếu tố từ chủ thể quản lý......................................................................... 18
1.5.2. Yếu tố từ khách thể quản lý ..................................................................... 18
1.5.3. Các yếu tố khác........................................................................................ 19
1.6. Kinh nghiệm về xây dựng đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng,
ban trƣờng đại học của các trƣờng đại học trong nƣớc và trên thế giới.................. 19
Kết luận chƣơng 1.............................................................................................. 21
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VỀ HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN XÁC ĐỊNH VỊ
TRÍ VIỆC LÀM CỦA CÁN BỘ PHÒNG, BAN TRƢỜNG ĐẠI HỌC
HÙNG VƢƠNG ................................................................................................ 22
2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy, hoạt động đào tạo của Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.... 22
2.1.1. Tình hình cơ cấu tổ chức, bộ máy của trƣờng Đại học Hùng Vƣơng ..... 22
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
2.1.2. Tình hình hoạt động đào tạo của trƣờng Đại học Hùng Vƣơng .............. 26
2.2. Tổ chức khảo sát ......................................................................................... 27
2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 27
2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 27
2.2.3. Đối tƣợng và phƣơng pháp khảo sát ........................................................ 28
2.2.4. Xử lý số liệu khảo sát .............................................................................. 28
2.3. Thực trạng đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng, ban trƣờng
Đại học Hùng Vƣơng......................................................................................... 29
2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, viên chức về sự cần thiết phải xây
dựng đề án xác định vị trí việc làm ................................................................... 29
2.3.2. Thực trạng về công tác tuyên truyền cho cán bộ phòng ban về đề án
vị trí việc làm ..................................................................................................... 30
2.3.3. Thực trạng kế hoạch xây dựng đề án vị trí việc làm cho cán bộ phòng
ban Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng ..................................................................... 36
2.3.4. Thực trạng tổ chức thực hiện đề án vị trí việc làm .................................. 38
2.3.5. Kết quả đạt đƣợc và tồn tại ...................................................................... 40
2.4. Thực trạng về hoàn thiện Đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ các
phòng ban trƣờng Đại học Hùng Vƣơng ........................................................... 41
2.4.1. Quản lý kế hoạch hoàn thiện đề án vị trí việc làm .................................. 42
2.4.2. Tổ chức hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm .................................. 44
2.4.3. Quy trình tổ chức thực hiện đề án ........................................................... 45
2.4.4. Khai thác sử dụng các nguồn lực đảm bảo cho hoàn thiện đề án xác
định vị trí việc làm cán bộ phòng ban ............................................................... 46
2.4.5. Phối hợp với các sở ban ngành liên quan tổ chức hoàn thiện đề án
xác định vị trí việc làm ...................................................................................... 48
2.4.6. Kiểm tra đánh giá kết quả hoàn thiện đề án vị trí việc làm ..................... 49
2.5. Đánh giá chung về hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ
các phòng, ban trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.................................................... 50
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
2.5.1. Thuận lợi .................................................................................................. 50
2.5.2. Khó khăn .................................................................................................. 50
2.5.3. Nguyên nhân của thành công và hạn chế ................................................ 51
2.5.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm...... 51
Kết luận chƣơng 2.............................................................................................. 53
Chƣơng 3:
2020 ............................ 54
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 54
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu............................................................................. 54
3.1.2. Đảm bảo tính khoa học và thực tiễn ........................................................ 54
3.1.3. Nguyên tắc tính kế thừa và tính hệ thống ................................................ 54
3.1.4. Nguyên tắc tính khả thi và hiệu quả ........................................................ 55
3.2. Đề xuất các biện pháp hoàn thiện Đề án xác định vị trí việc làm .............. 55
3.2.1. Nâng cao nhận thức về vai trò và sự cần thiết của công tác hoàn thiện
Đề án xác định vị trí việc làm đối với cán bộ viên chức các phòng ban
trƣờng Đại học Hùng Vƣơng ............................................................................. 55
3.2.2. Xây dựng kế hoạch hoàn thiện Đề án xác định vị trí việc làm của cán
bộ viên chức phòng, ban .................................................................................... 58
3.2.3. Xây dựng quy trình hoàn thiện Đề án xác định vị trí việc làm ............... 59
3.2.4. Bồi dƣỡng năng lực quản lý việc hoàn thiện Đề án xác định vị trí
việc làm của cán bộ viên chức phòng, ban cho cán bộ tổ chức nhân sự ........... 62
3.2.5. Xác định danh mục vị trí việc làm, hệ thống tiêu chuẩn của cán bộ,
viên chức phòng, ban của trƣờng ...................................................................... 63
3.2.6. Đổi mới công tác đánh giá cán bộ, viên chức theo chuẩn nghề nghiệp
và yêu cầu của đề án xác định VTVL................................................................ 65
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
3.2.7. Tăng cƣờng đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện hoàn
thiện đề án xác định vị trí việc làm đối với cán bộ phòng ban trƣờng
Đại học Hùng Vƣơng ....................................................................................... 67
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 67
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp ....................... 68
.......................................... 69
3.
............................................. 72
3.4.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ......... 73
Kết luận chƣơng 3.............................................................................................. 75
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 76
1. Kết luận .......................................................................................................... 76
2. Kiến nghị ....................................................................................................... 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 79
PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
VTVL
: Vị trí việc làm
BP
:
CB
: C
VC
: Viên chức
CBQL
:
CBVC
: Cán bộ viên chức
ĐVSNCL
: Đơn vị sự nghiệp công lập
TCCB
: Tổ chức cán bộ
UBND
: Ủy ban nhân dân
TB
: Trung bình
BCĐ
: Ban chỉ đạo
BTC
: Ban tổ chức
BTK
: Ban thƣ ký
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Cơ cấu trình độ, giới tính cán bộ quản lý.......................................... 25
Bảng 2.2: Cơ cấu, trình độ đội ngũ các đơn vị phòng, ban, trung tâm trực
thuộc trƣờng ...................................................................................... 25
Bảng 2.3: Tổng hợp kết quả đào tạo từ năm học 2010-2011 đến năm học
2014-2015 .......................................................................................... 27
Bảng 2.4: Nhận thức của cán bộ, viên chức phòng ban về tầm quan trọng
của vị trí việc làm .............................................................................. 29
Bảng 2.5: Mức độ cần thiết thực hiện công tác tuyên truyền về đề án vị trí
việc làm cho cán bộ phòng ban ......................................................... 31
Bảng 2.6: Mức độ thực hiện công tác tuyên truyền về vị trí việc làm .............. 32
Bảng 2.7: Kết quả thực hiện công tác tuyên truyền cho cán bộ quản lý, vị trí
khối phòng ban về đề án xác định vị trí việc làm.............................. 34
Bảng 2.8: Thực trạng xây dựng kế hoạch thực hiện đề án xác định vị trí
việc làm ............................................................................................. 36
Bảng 2.9: Thực trạng tổ chức thực hiện đề án vị trí việc làm ........................... 39
Bảng 2.10: Thực trạng quản lý kế hoạch hoàn thiện đề án vị trí việc làm
của cán bộ phòng, ban ....................................................................... 42
Bảng 2.11: Thực trạng tổ chức hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm của
cán bộ phòng ban trƣờng Đại học Hùng Vƣơng ............................... 44
Bảng 2.12: Thực trạng quy trình tổ chức thực hiện đề án vị trí việc làm cho
cán bộ phòng ban trƣờng đại học Hùng Vƣơng ................................ 45
Bảng 2.13: Mức độ thực hiện khai thác sử dụng nguồn lực đảm bảo cho
hoàn thiện đề án vị trí việc làm cho cán bộ phòng ban ..................... 47
Bảng 2.14: Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá kết quả hoàn thiện đề án
vị trí việc làm ..................................................................................... 49
.......................................... 69
............................................. 72
Bảng 3.4: Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi ................................ 73
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ bộ máy cơ cấu tổ chức của trƣờng Đại học Hùng Vƣơng ..... 24
Biểu đồ 2.1: Tƣơng quan giữa mức độ cần thiết và mức độ thực hiện công
tác tuyên truyền về đề án vị trí việc làm ........................................... 33
Biểu đồ 2.2: Mức độ nhận thức của cán bộ quản lý và cán bộ phòng ban về
đề án xác định vị trí việc làm ............................................................ 36
Biểu đồ 2.3: Biểu đồ thực trạng xây dựng kế hoạch triển khai đề án vị trí
việc làm ............................................................................................. 38
Biểu đồ 2.4: Thực trạng tổ chức thực hiện đề án xác định vị trí việc làm ........ 40
Biểu đồ 2.5: Thực trạng quản lý kế hoạch hoàn thiện đề án vị trí việc làm
cho cán bộ phòng ban ........................................................................ 43
Biểu đồ 2.6: Thực trạng tổ chức hoàn thiện đề án vị trí việc làm cho cán bộ
phòng ban trƣờng đại học Hùng Vƣơng............................................ 45
Biểu đồ 2.7: Mức độ thực hiện quy trình tổ chức thực hiện hoàn thiện đề án
vị trí việc làm ..................................................................................... 46
Biểu đồ 2.8: Mức độ thực hiện khai thác sử dụng nguồn lực đảm bảo cho
hoàn thiện đề án vị trí việc làm của cán bộ phòng ban ..................... 48
Biểu đồ 3.1: Mối tƣơng quan về tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề xuất....................................................................................... 74
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Theo Luật Viên chức thì vị trí việc làm là công việc hoặc nhiệm vụ gắn
với chức danh nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lý tƣơng ứng, là căn cứ xác định
số lƣợng ngƣời làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện việc tuyển dụng, bố trí,
sử dụng và quản lý viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập.
Nhƣ vậy VTVL có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với hoạt động của
một đơn vị sự nghiệp công lập. VTVL là căn cứ đầu tiên để xác định biên chế
công chức, viên chức, xác định số ngƣời làm việc trong các đơn vị sự nghiệp.
VTVL giúp cho đơn vị sự nghiệp trong công tác tuyển dụng, bố trí, sử dụng,
xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng và quản lý công chức, viên chức theo vị
trí việc làm.
VTVL trong một cơ quan, tổ chức bao gồm các vị trí lãnh đạo, quản lý;
các vị trí thừa hành, thực thi. Mỗi VTVL nhất định bao giờ cũng có bản mô tả
công việc với các yêu cầu về phẩm chất, trình độ, năng lực và hiểu biết tƣơng
ứng với một ngạch công chức, viên chức cụ thể. Trong đó, một số VTVL giữ
các cƣơng vị lãnh đạo, quản lý; còn lại là các VTVL mang tính thực thi, thừa
hành. Số lƣợng các vị trí thực thi, thừa hành bao giờ cũng phải nhiều hơn các vị
trí lãnh đạo, quản lý [1]. Có loại vị trí là "lãnh đạo, quản lý cấp phòng" nhƣng
vì gắn với yếu tố "chức vụ" nên có thể có vị trí là "trƣởng phòng", có thể có vị
trí là "phó phòng". Cùng một vị trí nhƣng do gắn với yếu tố "công việc" nên sẽ
có nhiều VTVL khác nhau nhƣ: Trƣởng phòng kế toán, phó phòng kế toán;
trƣởng phòng hành chính, phó phòng hành chính… Đồng thời, tổ chức Nhà
nƣớc mang tính cấp bậc giữa các cơ quan từ trung ƣơng tới địa phƣơng nên vị
trí ở đây cũng chính là vị trí theo cấp bậc giữa các cơ quan. Do đó, có thể có
cùng một vị trí lãnh đạo, quản lý; cùng một loại công việc nào đó nhƣng ở các
cấp khác nhau cũng sẽ khác nhau về vị trí việc làm. Ví dụ nhƣ một ngƣời đứng
đầu, phụ trách về công tác hành chính của một cơ quan cấp huyện sẽ có VTVL
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
khác với một ngƣời đứng đầu, phụ trách về công tác hành chính của cơ quan
cấp tỉnh.
Nhƣ vậy, bản chất của việc xác định VTVL là xem xét trong cơ quan,
đơn vị có bao nhiêu VTVL và cần bao nhiêu ngƣời để hoàn thành chức năng,
nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị đó. Điều này sẽ giúp tuyển đúng ngƣời sắp xếp
đúng công việc, giúp cho công chức, viên chức có khả năng phát huy tối đa
năng lực của bản thân.
Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng đƣợc thành lập theo Quyết định số 81/QĐTTg ngày 28/4/2003 của Thủ tƣởng Chính phủ trên cơ sở Trƣờng Cao đẳng Sƣ
phạm Phú Thọ. Với hơn 50 năm xây dựng và phát triển, Nhà trƣờng luôn là cơ
sở đào tạo có uy tín, chất lƣợng cung cấp nguồn nhân lực cho tỉnh Phú Thọ và
các tỉnh lân cận. Hiện nay, trƣờng Đại học Hùng Vƣơng có tổng số cán bộ, viên
chức là 467 ngƣời. Trong đó, số cán bộ tham gia giảng dạy là 293 ngƣời, cán
bộ làm công tác ở các phòng, ban, trung tâm phục vụ gián tiếp cho hoạt động
đào tạo của trƣờng là 120 ngƣời. Trong đó bao gồm nhiều vị trí công việc khác
nhau nhƣ: công tác tổ chức cán bộ, công tác hành chính, công tác văn thƣ, công
tác quản lý sinh viên, công tác chính trị.... Trong đó, có rất nhiều các vị trí công
việc đƣợc mô tả rõ ràng nhƣng cũng có những VTVL chƣa đƣợc mô tả rõ ràng,
rành mạch. Sự phát triển của nhà trƣờng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó
gián tiếp có sự tác động của hiệu quả làm việc của các cán bộ khối phòng, ban
trong công tác quản lý đào tạo, quản lý nhân sự, quản lý sinh viên ... và nhiều đầu
mối công việc khác, đòi hỏi phải có bảng mô tả công việc chi tiết cho từng
mảng công việc cụ thể, theo từng cấp độ, từng phòng, từng khoa trong toàn
trƣờng.
Xác định VTVL tại Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng là một việc làm mới,
đòi hỏi phải có quyết tâm cao từ Đảng ủy trƣờng, Ban giám hiệu cũng nhƣ các
phòng ban chức năng khác trong Trƣờng xác định VTVL sẽ là cơ sở và căn cứ
để thay đổi cơ chế quản lý đội ngũ công chức, viên chức. Tuy nhiên vấn đề này
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
còn gặp nhiều khó khăn vì nhiều ngƣời vẫn tƣ duy theo lối cũ, không muốn đổi
mới, đặc biệt là những đối tƣợng thực hiện cung cấp thông tin. Xây dựng đề án
VTVL là cơ hội giúp Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng tiến hành rà soát lại tổ chức
bộ máy, đội ngũ công chức, viên chức và xác định từng vị trí trong tổ chức gắn
với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị [11]. Công việc này còn
giúp đơn vị tránh tình trạng định sẵn nhân sự rồi mới tạo ra công việc và tránh
sự chồng chéo khi phân công, giao việc nhờ đó khắc phục tình trạng vừa thừa,
vừa thiếu nhân lực. Mặt khác, xác định VTVL giúp cho công chức, viên chức
thấy đƣợc vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình trong tổ chức, không thể đùn
đẩy, thoái thác công việc. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài: “Hoàn thiện đề án xác
định VTVL đối với cán bộ phòng, ban ở trƣờng Đại học Hùng Vƣơng tỉnh
Phú Thọ” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Đề xuất các biện pháp, cách thức xây dựng và hoàn thiện đề án xác định
VTVL đối với cán bộ khối phòng, ban Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng trên cơ sở
đó là tiền đề hoàn thiện đề án xác định VTVL cho cán bộ phòng ban.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác hoàn thiện đề án Xác định VTVL
của cán bộ phòng, ban ở Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu: Biện pháp hoàn thiện đề án Xác định VTVL
của cán bộ phòng, ban ở Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Xác định cơ sở lý luận về xây dựng đề án Xác định VTVL trong các
đơn vị sự nghiệp công lập.
4.2. Điều tra, khảo sát làm rõ thực trạng đề án xác định VTVL và hoàn
thiện đề án xác định VTVL của cán bộ khối phòng, ban ở Trƣờng Đại học
Hùng Vƣơng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
4.3. Đề xuất các biện pháp hoàn thiện Đề án xác định VTVL của cán bộ
phòng, ban ở Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
5. Giả thuyết khoa học
Đề án vị trí việc làm ở trƣờng Đại học Hùng Vƣơng đã đƣợc xây dựng
và đƣa vào triển khai, đạt đƣợc những kết quả nhất định. Tuy nhiên vẫn còn
gặp khó khăn, bất cập và hiệu quả quản lý chƣa cao trong quá trình tổ chức
thực hiện do các nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân đề án xác
định VTVL chƣa đƣợc hoàn thiện nên công tác tổ chức, bố trí và quản lý nhân
sự chƣa hiệu quả. Nếu đề xuất các biện pháp cho hoàn thiện đề án xác định
VTVL thì chất lƣợng và hiệu quả làm việc của cán bộ phòng, ban của trƣờng sẽ
đƣợc nâng cao.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp, khái quát các vấn đề lý luận có liên quan đến xác định
VTVL tại các Trƣờng Đại học.
6.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
6.2.1. Phƣơng pháp điều tra.
- Sử dụng bảng hỏi để lấy ý kiến của cán bộ quản lý, chuyên viên các phòng
ban và các giảng viên trƣờng Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng về biện pháp hoàn
thiện đề án xác định VTVL ở trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
- Số lƣợng khách thể điều tra: 120.
- Cách xử lý phiếu hỏi:
a. Với các phiếu hỏi mở chúng tôi tính theo con số phần trăm (%)
b. Với các câu hỏi có 3 mức độ đƣợc tính theo hệ số:
* Đối với ý kiến cá nhân
Trong phụ lục 1:
- Hệ số 3: Cần thiết/ Tốt/ Hiểu đầy đủ
- Hệ số 2: Bình thƣờng/ Trung bình/ Hiểu ít
- Hệ số 1: Không cần thiết/ Chƣa tốt/ Chƣa hiểu.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
Trong phụ lục 2:
- Hệ số 3: Rất cần thiết/ Rất khả thi
- Hệ số 2: Cần thiết/ Khả thi
- Hệ số 1: Không cần thiết/ Không khả thi.
6.2.2. Phƣơng pháp quan sát.
6.2.3. Phƣơng pháp chuyên gia.
Xin ý kiến chuyên gia về mức độ cần thiết và tính khả thi của biện pháp hoàn
thiện đề án xác định VTVL
6.2.4. Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm
Phân tích những nguyên nhân thành công và hạn chế của các biện pháp mà các
trƣờng Đại học đã áp dụng cho xác định VTVL, từ đó rút ra bài học kinh
nghiệm để vận dụng vào Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
6.3. Nhóm phƣơng pháp xử lý số liệu
Sử dụng các công thức thống kê để xử lý kết quả nghiên cứu nhằm rút ra kết
luận khoa học khách quan.
7. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
- Phạm vi đối tƣợng và thời gian: Do điều kiện thời gian có hạn nên tác
giả luận văn chỉ khảo sát vị trí công việc đối với các cán bộ, viên chức là giảng
viên đang làm việc tại các phòng ban là đơn vị trực thuộc trƣờng Đại học Hùng
Vƣơng đến năm 2015.
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu các biện pháp hoàn thiện đề án VTVL
của cán bộ phòng, ban Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng tỉnh Phú Thọ.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục.
Nội dung chính của luận văn gồm 3 chƣơng:
Chương 1: Cơ sở lí luận về hoàn thiện đề án xác định VTVL của cán bộ
phòng, ban trƣờng đại học công lập.
Chương 2: Thực trạng về hoàn thiện đề án xác định VTVL của cán bộ
phòng, ban Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
Chương 3: Đề xuất các biện pháp hoàn thiện Đề án xác định VTVL của
cán bộ phòng, ban Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ VIỆC LÀM
CỦA CÁN BỘ PHÒNG BAN TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
VTVL là một mô hình quản lý, sử dụng nguồn nhân lực đã đƣợc áp dụng
từ lâu ở các nƣớc tiên tiến. Tuy nhiên, đối với nƣớc ta, quản lý công chức, viên
chức theo mô hình VTVL chỉ mới đƣợc triển khai trong những năm trở gần
đây. Khái niệm VTVL lần đầu tiên đƣợc đề cập đến trong Luật cán bộ, công
chức năm 2008, sau đó là Luật Viên chức năm 2010, mặc dù đƣợc nhắc đến
nhiều trong Chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020
(Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011), nhƣng phải đến năm 2012,
VTVL mới thực sự đƣợc đƣa vào triển khai qua các văn bản: Nghị định số
41/2012, Nghị định số 36/2012/NĐ-CP, Thông tƣ số 14/2012/TT-BNV....
Trong quản lý công chức, viên chức, đề án xác định VTVL đóng vai trò
then chốt hƣớng đến nền công vụ ngày càng hoàn thiện và phát triển, vì vậy xác
định VTVL là một vấn đề quan trọng đối với hệ thống công vụ của toàn xã hội.
Hiện nay, chƣa có nhiều tài liệu, đề tài khoa học nghiên cứu về vấn đề này, đến
nay chỉ ghi nhận các đề tài nghiên cứu về chế độ công vụ công chức, viên chức.
Đề tài này mới nhắc đến việc xác định VTVL là biện pháp hoàn thiện chế độ
công vụ, công chức, có thể kể đến một số bài báo tiêu biểu đăng trên wedsite
caicachcongvu.gov.vn, Viện Khoa học tổ chức nhà nƣớc, Tạp chí Tổ chức nhà
nƣớc, Tạp chí Nhà nƣớc và pháp luật. Ngoài ra, có thể kể đến một số công trình
nghiên cứu liên quan đến VTVL là: Đề tài độc lập cấp nhà nƣớc “Nghiên cứu
cơ sở khoa học hoàn thiện chế độ công vụ ở Việt Nam” do tác giả Nguyễn
Trọng Điều làm chủ nhiệm, thực hiện xong năm 2006 và Luận án tiến sĩ kinh tế
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
“Hoàn thiện thể chế quản lý công chức ở Việt Nam trong điều kiện phát triển
và hội nhập quốc tế” của tác giả Trần Anh Tuấn bảo vệ năm 2007.
Hiện nay trên thế giới, theo thống kê có trên 15 phƣơng pháp theo các
trƣờng phái khác nhau đƣợc sử dụng để xác định vị trí việc có thể kể đến một
số trƣờng phái nhƣ:
Theo Trƣờng phái của F.W.Taylor thì nói chung con ngƣời quan tâm
nhiều hơn đến lợi ích mà họ thu đƣợc so với việc họ làm; mặt khác, đa phần họ
làm việc theo thói quen, kinh nghiệm hơn là thích sáng tạo, độc lập. Do vậy,
nhà quản lý ngoài việc kiểm tra, giám sát chặt chẽ, thƣờng xuyên còn phải phân
chia công việc thành các công đoạn, với quy trình thực hiện tƣơng ứng do vậy
quản lý nhân lực cần tập chung vào: thống nhất chỉ huy và điều khiển; phân
công lao động và chuyên môn hóa các chức năng; tiêu chuẩn hóa và thống nhất
các thủ tục v.v..[7]
Theo Elton Mayo, con ngƣời muốn các nhà quản lý tôn trọng lao động
của họ vì lao động đó đƣa lại lợi ích cho nhà quản lý và cho xã hội, do vậy họ
đề xƣớng việc cần tạo ra bầu không khí tốt, dân chủ, thông tin đa chiều và lắng
nghe nhiều hơn ý kiến của ngƣời lao động. [7]
Trƣờng phái coi trọng tiềm năng con ngƣời. Theo trƣờng phái này thì
không phải là con ngƣời không muốn làm việc, không muốn độc lập, sáng tạo
mà là vì không có điều kiện, cơ hội để thực hiện việc đó, theo đó, cần tạo các
điều kiện để phát huy tính chủ động, sáng tạo của nguồn nhân lực. Yếu tố hợp
lý, gắn với vị trí việc làm của thuyết tiềm năng con ngƣời là ở chỗ, điều kiện
làm việc là một trong những nội dung không thể thiếu của “chân dung công
việc” theo vị trí việc làm. [7]
Mỗi thuyết đều có những ƣu điểm và nhƣợc điểm riêng, tuy nhiên hiện
nay xu thế vần lựa chọn đi theo thuyết cổ điển mà Taylor là đại diện.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
Nhìn chung các tác giả đã đề cao vai trò của VTVL trong quá trình cải
cách công vụ, công chức, khẳng định sự cần thiết phải chuyển dần từ nền công
vụ chức nghiệp sang nền công vụ việc làm ở các cơ quan quản lý nhà nƣớc, các
đơn vị sự nghiệp. Trên cơ sở VTVL đƣợc xác định, cơ quan đơn vị sẽ sắp xếp
lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; phát hiện những chồng chéo về chức
năng, nhiệm vụ của các vị trí việc làm, các cơ quan, tổ chức; phục vụ hiệu quả
cho hoạt động tuyển dụng, bố trí sử dụng, đào tạo bồi dƣỡng công chức, đánh
giá quy hoạch cán bộ và cải cách tiền lƣơng công chức, viên chức hiệu quả.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Xác định, xác định đề án
Trên thế giới hiện nay có hai mô hình cơ bản về tổ chức công vụ là mô
hình chức nghiệp hay còn gọi là mô hình ngạch, bậc và mô hình việc làm hay
còn gọi là vị trí công việc. Ngày nay trong xu thế cải cách công vụ, đang có sự
dịch chuyển từ nền công vụ chức nghiệp sang nền công vụ việc làm với các
mức độ khác nhau.
Ở Việt Nam, các văn bản luật mới ban hành về công chức, viên chức
cũng tạo điều kiện cho việc quản lý công chức, viên chức theo VTVL và chức
danh nghề nghiệp. Để hiểu rõ thêm về vấn đề này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm
hiểu một số khái niệm cơ bản.
Cụm từ “xác định” theo từ điển Wikytionary thì “xác định” đƣợc hiểu là
sự ấn định một cách chắc chắn. Xác định thể hiện sự chắc chắn sẽ thực hiện
trong việc làm của một cá nhân. [16]
“Xác định đề án” đƣợc hiểu là: Xác định rằng đề án sẽ đƣợc thực hiện
một cách chắc chắn. Nhƣ vậy, xác định đề án là sự ấn định một cách chắc chắn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
về một đề án sẽ đƣợc đƣa vào thực thi trong hiện tại và tiếp tục đƣợc triển khai
trong tƣơng lai. [16]
1.2.2. Việc làm, vị trí việc làm và vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập
Khái niệm việc làm
Dƣới mỗi góc độ khác nhau, có những cách hiểu khác nhau về việc làm.
Nếu xem xét dƣới góc độ kinh tế - xã hội và góc độ pháp lí thì ta có thể tóm tắt
khái niệm việc làm nhƣ sau:
Dƣới góc độ kinh tế - xã hội: Việc làm là các hoạt động tạo ra, đem lại
lợi ích, thu nhập cho ngƣời lao động đƣợc xã hội thừa nhận.
Dƣới góc độ pháp lý: Việc làm là mọi hoạt động lao động tạo ra nguồn
thu nhập không bị pháp luật cấm.
Nếu nhƣ trƣớc đây, trong các văn bản pháp luật vấn đề việc làm chủ yếu
đƣợc đề cập ở góc độ cơ chế, chính sách bảo đảm việc làm cho ngƣời lao động
thì đây là lần đầu tiên khái niệm việc làm đƣợc ghi nhận trong văn bản pháp
luật quan trọng của Nhà nƣớc. Bộ luật Lao động năm 2012, tại Điều 9 định
nghĩa việc làm đƣợc hiểu nhƣ sau: Việc làm là hoạt động lao động tạo ra thu
nhập mà không bị pháp luật cấm. [10]
Khái niệm vị trí việc làm
Cũng giống nhƣ các khái niệm khác VTVL đƣợc tiếp cận nghiên cứu từ
nhiều khía cạnh khác nhau, với các cấp độ khác nhau theo đó có những nhận
thức tƣơng ứng:
VTVL là một chế độ công vụ (chế độ công vụ việc làm - Job System).
Trên thế giới cho đến nay đã có các chế độ công vụ khác nhau nhƣ: nha lại,
chức nghiệp, cán bộ, việc làm, phối hợp. Theo đó chế độ công vụ việc làm
không thuần túy chỉ là các quy định mà là một chỉnh thể với nhiều nội dung từ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
quy định đến thực tế quản lý, sử dụng, đào tạo, đánh giá, đãi ngộ… Sự khác
biệt cơ bản giữa chế độ công vụ việc làm với các chế độ công vụ khác thể hiện
ở chỗ đòi hỏi ngƣời làm việc phải có các năng lực thực tế để đảm nhận đƣợc
VTVL mà họ đảm nhiệm theo khung năng lực chung của VTVL đó; không bắt
buộc ngƣời làm việc phải gắn với công việc mà họ đảm nhiệm nhƣ một chức
nghiệp - cả đời làm công chức và cũng vì điều này mà chế độ VTVL còn đƣợc
gọi là chế độ công vụ mở để phân biệt với chế độ chức nghiệp, cán bộ. Tính mở
của chế độ công vụ này còn thể hiện ở việc ngƣời làm việc có thể thi tuyển
ngay vào vị trí lãnh đạo, quản lý với điều kiện họ đạt đƣợc yêu cầu về trình độ,
năng lực, kỹ năng và thể chất để đảm nhiệm VTVL và cơ quan, tổ chức có nhu
cầu tuyển dụng đối với vị trí đó.
VTVL là một trong số các nguyên tắc của pháp luật công chức, công
vụ. Với ý nghĩa nhƣ vậy VTVL thể hiện trong các quy định chung của pháp
luật công chức, công vụ với nội hàm và ý nghĩa là cơ sở để quản lý, sử dụng
công chức.
VTVL là một quy phạm pháp luật, điều này đƣợc thể hiện trong khoản 3
Điều 7 Luật Cán bộ, công chức và Điều 7 Luật Viên chức. Theo đó VTVL là
công việc gắn với chức vụ, chức danh để thực hiện quản lý, sử dụng công chức,
viên chức. [9]
Định nghĩa về vị trí việc làm: Là công việc gắn với chức danh, chức vụ,
cơ cấu và ngạch công chức để xác định biên chế và bố trí công chức trong cơ
quan, tổ chức, đơn vị từ việc tuyển dụng, bố trí sử dụng, nâng ngạch, đề bạt, bổ
nhiệm, quy hoạch, đào tạo, bồi dƣỡng, đánh giá... [1]
Tại luật Viên chức năm 2010 thì VTVL đƣợc hiểu là: “Công việc hoặc
nhiệm vụ gắn với chức danh nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lý tƣơng ứng; là
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
căn cứ xác định số lƣợng ngƣời làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện tuyển
dụng, sử dụng và quản lý viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập”. [9]
Trong phạm vi của luận văn này, nghiên cứu xác định đề án VTVL đối
với cán bộ phòng ban Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng tôi xin đƣợc đi theo hƣớng
khái niệm VTVL trong luật Viên chức: VTVL là công việc hoặc nhiệm vụ gắn
với chức danh nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lý tƣơng ứng; là căn cứ xác định
số lƣợng ngƣời làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện tuyển dụng, bố trí sử
dụng và quản lý viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập.[9]
1.2.3. Xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng ban trường đại học công lập
Xác định VTVL là xác định xem VTVL hiện có phù hợp với đối tƣợng
nào, trình độ đào tạo nào, qua đó ngƣời đảm nhận VTVL đó sẽ phát huy đƣợc
năng lực sở trƣờng của bản thân, nâng cao hiệu quả công việc.
Hoàn thiện đề án xác định VTVL là xây dựng, bổ sung cho đề án đƣợc
hoàn chỉnh nhằm giúp cho đề án đạt kết quả và mục tiêu đã để ra là giúp cho bộ
máy hành chính hoạt động hiệu quả hơn.
VTVL ở các trƣờng đại học công lập là công việc hoặc nhiệm vụ gắn với
chức danh nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lý tƣơng ứng, là căn cứ xác định số
lƣợng ngƣời, cơ cấu trong hệ thống các phòng ban để thực hiện việc tuyển
dụng, sử dụng và quản lý các viên chức làm việc tại phòng ban trong các
trƣờng đại học công lập.[1]
Nhận thấy ý nghĩa và tầm quan trọng của xác định VTVL trong nền công
vụ, Đảng và Nhà nƣớc ta rất quan tâm đến vấn đề này đối với các cơ quan hành
chính nhà nƣớc cung nhƣ các đơn vị sự nghiệp, đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm
chủ yếu trong công cuộc đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, viên chức của
chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
Xác định VTVL có ý nghĩa rất to lớn đối với các trƣờng đại học, đây là
cơ sở xác định đƣợc số lƣợng, cơ cấu, chất lƣợng nhân lực đảm bảo cho việc
thực hiện các nhiệm vụ của một trƣờng đại học. Đội ngũ cán bộ phòng ban tuy
không trực tiếp đứng lớp giảng dạy, tạo ra các sản phẩm giáo dục, nhƣng đây là
đội ngũ phục vụ cho hoạt động đào tạo trong các trƣờng đại học giúp cho hoạt
động này đƣợc diễn ra suôn sẻ, theo chƣơng trình kế hoạch đào tạo đã đề ra.
Trên cơ sở đó, đơn vị có cơ hội sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, viên chức phòng
ban; phát hiện những chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ của các vị trí việc
làm, nâng cao hiệu quả làm việc của bộ máy hành chính.
1.3. Đặc điểm, vai trò của đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng,
ban trƣờng đại học công lập
1.3.1. Đặc điểm của đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng, ban
trường đại học
Đề án xác định VTVL của cán bộ phòng ban trƣờng đại học công lập có
các đặc điểm sau:
- Đề án xác định VTVL xem xét xem trong hệ thống khối phòng, ban có
bao nhiêu VTVL và cần bao nhiêu ngƣời để hoàn thành chức năng, nhiệm vụ
của khối phòng, ban đó.
- Là cơ sở xây dựng kế hoạch phân bổ, điều chỉnh, bổ sung nguồn nhân
lực, bố trí biên chế phù hợp với từng đối tƣợng gắn với vị trí việc làm, chức
danh nghề nghiệp viên chức cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức
của một nhà trƣờng đại học công lập.
- Là cơ sở đổi mới khâu tuyển dụng viên chức, chỉ tuyển dụng đúng
VTVL còn thiếu và đảm bảo ngƣời đƣợc tuyển dụng phải đáp ứng đƣợc năng
lực của VTVL đó.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
- Là cơ sở quan trọng trong công tác quản lý đánh giá viên chức trên
từng lĩnh vực cụ thể, đảm bảo tính khoa học, hiệu quả, công khai, minh bạch,
phát huy năng lực, khả năng công tác của các cán bộ, viên chức ở từng đơn
vị trong trƣờng.
1.3.2. Vai trò của đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng, ban
trường đại học
- Xác định VTVL đóng vai trò quan trọng trong công tác rà soát lại toàn
bộ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phòng ban hiện có của một trƣờng đại
học công lập để từ đó có kế hoạch phân bổ, điều chỉnh, bổ sung nguồn nhân
lực, bố trí biên chế phù hợp.
- Là căn cứ xác định số lƣợng ngƣời làm việc, cơ cấu viên chức để thực
hiện tuyển dụng, bố trí sử dụng và quản lý công chức, viên chức trong đơn vị
sự nghiệp công lập.
- Có vai trò trong công tác đổi mới đánh giá cán bộ, công chức, viên
chức trên từng lĩnh vực cụ thể, đảm bảo tính khoa học, hiệu quả, công khai,
minh bạch, phát huy năng lực, khả năng làm việc của các cán bộ, công chức,
viên chức ở từng đơn vị trƣờng đại học.
, phải tự đổi mới, gƣơng mẫu
đi đầu trong việc đổi mới tƣ duy, phong cách, lề lối làm việc, tăng cƣờng học
tập chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
đƣợc giao.
1.4. Nội dung hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm của cán bộ phòng
ban trƣờng đại học
1.4.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện hoàn thiện đề án xác định vị trí việc làm
của cán bộ phòng ban trường đại học
Trƣớc mắt để có thể thực hiện đƣợc đề án VTVL bất cứ một trƣờng Đại
học nào cũng cần xây dựng đƣợc kế hoạch xác định VTVL của nhà trƣờng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>