SKKN một số biện pháp nâng cao hiệu quả lớp chủ nhiệm

PHẦN I: LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Xã hội ngày càng phát triển càng yêu cầu cao về sự toàn diện của con
người cả về tài lẫn đức. Lịch sử đã chứng minh tầm quan trọng của hai yếu
tố tài và đức trong việc hình thành nhân cách con người. Đặc biệt là trong xã
hội hiện nay để hình thành và phát triển phẩm chất đạo đức, lối sống cho các
em học sinh sự thì đòi hỏi phải có sự kết hợp hài hòa giữa nhà trường, gia
đình và xã hội. Trong mối quan hệ đó thì nhà trường được xem là trung tâm,
chủ động, định hướng trong việc phối hợp với gia đình và xã hội. Nhà
trường là môi trường giáo dục toàn diện nhất, là cơ quan nhà nước thực hiện
chức năng giáo dục chuyên nghiệp nhất nên nhà trường là lực lượng giáo
dục có hiệu quả nhất, hội tụ đủ những yếu tố cần thiết để có thể huy động
sức mạnh giáo dục từ phía gia đình và xã hội. Làm nên môi trường giáo dục
đó phải kể đến vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm
thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo
đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo
dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người chịu trách nhiệm thực hiện mọi
quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với các em học sinh trong lớp. Giáo
viên chủ nhiệm lớp là người vạch kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện
các chủ đề theo kế hoạch và theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các em
học sinh. Điều đó đặt ra yêu câu giáo viên chủ nhiệm phải biết phối hợp với
các giáo viên bộ môn, các đoàn thể nhà trường, chỉ huy quản lý học sinh
trong lớp học tập, rèn luyện, lao động... để làm tốt công tác dạy - học - giáo
dục học sinh trong lớp phụ trách.
Hơn nữa, học sinh của Trường PTDT Nội trú THCS&THPT Bắc Hà,
là con em các dân tộc của Huyện Bắc Hà về đây học tập. Xa gia đình, xa bố
mẹ từ khi mới tròn 10 tuổi đầu, chính vì vậy các thầy cô giáo, đặc biệt là


giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò là người mẹ, người chị thứ hai của các
em, thay cha mẹ chăm sóc cho các em từ bữa ăn, giấc ngủ đến cách làm vệ

sinh, cách sống trong tập thể cũng như cách học tập. Một tập thể lớp có vững
mạnh hay không phụ thuộc vào cách thức tổ chức, quản lí các hoạt động của
giáo viên chủ nhiệm. Người giáo viên chủ nhiệm là người vạch ra kế hoạch
hoạt động cụ thể cho lớp mình về học tập, lao động vệ sinh, ăn ở, nội vụ kí
túc xá ... bám sát theo kế hoạch chung của nhà trường. Trực tiếp tổ chức, đôn
đốc, nhắc nhở, động viên, kiểm tra và giám sát các hoạt động đó. Bởi vậy,
không thể phủ nhận vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm đối với công
tác giáo dục toàn diện học sinh ở trường dân tộc nội trú Bắc Hà.
Nhận thấy vị trí quan trọng đó, sau nhiều năm tham gia công tác chủ
nhiệm lớp và luôn mong muốn nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chủ
nhiệm lớp, năm học 2013-2014 này bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số
biện pháp nhằm: "Nâng cao kết quả công tác chủ nhiệm lớp ở trường
PTDT Nội trú THCS&THPT Bắc Hà".

PHẦN II. NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
Nếu như trong một trường học, người Hiệu trưởng được coi là có vị
trí quan trọng trong việc quy tụ mối đoàn kết thống nhất để phát huy sức
mạnh của đội ngũ CBGV nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ giáo dục
của nhà trường thì người GVCN lớp có vai trò hết sức quan trọng trong một
lớp học, là người quyết định mọi sự phát triển và tiến bộ của lớp, là người
chịu ảnh hưởng nhiều nhất về mọi hoạt động của học sinh trong lớp chủ
nhiệm.
Thầy giáo là một chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng văn hoá,
có nhiệm vụ bồi dưỡng và rèn luyện phẩm chất của một con người mới, bên


cạnh truyền thụ những kiến thức trong sách giáo khoa, người giáo viên còn
có một nhiệm vụ hết sức quan trọng, đó là thực hiện công tác chủ nhiệm lớp,
biết dìu dắt, hướng dẫn học sinh rèn luyện về mặt học tập cũng như rèn

luyện đạo đức. Do vậy trình độ tổ chức và điều khiển quá trình dạy học và
giáo dục phải phù hợp với lứa tuổi và đặc điểm tâm sinh lý đối tượng.
Đội ngũ GVCN là lực lượng hỗ trợ đắc lực cho Hiệu trưởng trong
việc chỉ đạo tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường, là cánh tay nối
dài của Hiệu trưởng, là cầu nối giữa Hiệu trưởng nhà trường với học sinh,
cha mẹ các em và đoàn thể mà các em sinh hoạt.
Kết quả học tập của cả trường, thương hiệu của nhà trường được xây
dựng và giữ gìn không phải do một hai cá nhân CBGV hay do một nhóm
học sinh, một hai lớp học, mà là do sự nỗ lực của từng thành viên và toàn thể
CBGV- HS nhà trường qua các thế hệ.
Công tác chủ nhiệm muốn thành công, hoạt động của người thầy giáo
phải mang tính nghệ thuật, phải có tính sáng tạo, khéo léo với từng học sinh,
từng hoàn cảnh, phong cách giáo viên khi trình bày một vấn đề phải có tính
khoa học và sư phạm tạo được sự thu hút và thuyết phục. Muốn học sinh trở
thành học sinh ngoan, và có tinh thần học tập thì trước hết người giáo viên
phải đưa tập thể lớp mình thành một lớp tiên tiến, một chi đội vững mạnh,
một tập thể gồm những thành viên giàu lòng nhân ái, biết yêu thương giúp
đỡ lẫn nhau, có tinh thần tự quản tốt.
II. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp ở Trường PTDT Nội trú
THCS&THPT Bắc Hà.
Lý luận và thực tiễn đã chứng tỏ vai trò quan trọng của người giáo
viên chủ nhiệm đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách của mỗi
học sinh; Nhận thức rõ vai trò quan trọng của gáo viên chủ nhiệm lớp trong
tổ chức, phối hợp giáo dục toàn diện học sinh, tại hướng dẫn số 5289/ BGD


ĐT - GDTrH ngày 16 tháng 8 năm 2012 của Bộ giáo dục và đào tạo; hướng
dẫn số 1834/ SGD & ĐT – GDTrH ngày 22 tháng 8 năm 2012 của Sở GD
& ĐT Thái Nguyên về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2012 –
2013 nêu rõ: “Tích cực triển khai công tác bồi dưỡng thường xuyên cho giáo

viên trung học; chú trọng bồi dưỡng năng lực giáo dục đạo đức, đổi mới
phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá; phát triển đội ngũ giáo
viên cốt cán các bộ môn; tăng cường vai trò và các hoạt động của tổ bộ
môn; nâng cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc tổ chức, phối
hợp giáo dục toàn diện quản lý học sinh”.
1. Đối với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm
Với vị trí quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp, trong những năm
học qua BGH Trường PTDT Nội trú THCS&THPT Bắc Hà rất chú trọng tới
nội dung này. Ngay từ đầu năm học BGH đã họp thống nhất với các tổ
chuyên môn để lựa chọn và giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp một cách cụ thể
cho từng giáo viên. Chính vì vậy, công tác chủ nhiệm của nhà trường về cơ
bản ổn định, không có học sinh vi phạm đạo đức lớn.
Năm học 2012-2013, nhà trường có 14 lớp với hai cấp học
THCS&THPT, trong đó có 4 đạt lớp tiên tiến theo thứ tự là: 9B, 8A, 11B,
6B do cô giáo Lý Thị Gánh, Hoàng Thị Thêm, Nguyễn Hải Yến và Vũ Thị
Khanh chủ nhiệm.
Năm học 2013-2014, nhà trường tiếp tục duy trì 14 lớp trên và đặt ra
mục tiêu:
- Về hạnh kiểm: phấn đấu có 100 % học sinh xếp đạo đức loại khá và
tốt.
- Về học lực: 100% từ TB trở lên trong đó Giỏi đạt 3,5 %, khá chiếm
50%. Trong đó tỷ lệ lên lớp đạt 100%; tỷ lệ thi tốt nghiệp THPT = 100%; tỷ


lệ tuyển sinh: 100% HS vào học THPT (trong đó có 35 HS được tuyển vào
học các trường PTDT nội trú THPT), tuyển sinh đại học có 30% HS đỗ đại
học (20 học sinh) điểm bình quân tăng lên 13 điểm.
Với những mục tiêu đã đề ra trên, sự đóng góp của giáo viên chủ
nhiệm là không hề nhỏ. Đặc biệt đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong trường
đa số là những giáo viên nhiệt tình trong công tác, quan tâm gần gũi, sát xao

với các hoạt động của lớp... Nhiều thuận lợi song bên cạnh đó, đa số giáo
viên chủ nhiệm của nhà trường là những cô giáo tuổi đời còn rất trẻ, tuổi
đời, tuổi nghề và kinh nghiệm đều còn nhiều hạn chế nên gặp không ít khó
khăn trong công tác. Vẫn còn một số giáo viên chủ nhiệm còn thụ động,
chưa nhiệt tình với công việc, chưa thật yêu nghề, gắn bó với học sinh... nên
kết quả thi đua chung của các lớp chưa đều giữa các tuần, các tháng; vẫn còn
tình trạng học sinh vi phạm đạo đức, vi phạm nội quy kí túc xá.
2. Đối với học sinh
Trên 99% học sinh trong trường là con em các dân tộc ít người trên
địa bàn nên có nhiều thuận lợi cho công tác chủ nhiệm của chúng tôi là: Đa
số các em đều rất ngoan và chấp hành rất nghiêm túc nội quy trường lớp, kí
túc xá; đoàn kết chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau. Nhiều em có nhận thức rất tốt về
vai trò quan trọng của việc học tập và rèn luyện nên đạt kết quả học tập cao
trong các năm học, các kì thi học sinh giỏi các cấp, thi đỗ vào lớp 10 các
Trường THPT Nội trú của tỉnh và huyện (học sinh THCS) cũng như các
trường Cao dẳng đại học (học sinh lớp 12).
Song bên cạnh đó cũng còn những khó khăn mà đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm gặp phải về phía học sinh. Đó là, các em còn thụ động trong học tập,
hạn chế về các kĩ năng sống, còn rất rụt rè, xấu hổ khi tiếp xúc với các bạn,
với giáo viên. Còn nhiều em có biểu hiện đạo đức xấu, thường xuyên vi


phạm nội quy trường, lớp, kí túc xá; không tích cực trong học tập và rèn
luyện; tự ý bỏ về nhà không xin phép giáo viên chủ nhiệm, Ban giám hiệu
nhà trường.
III. Một số biện pháp áp dụng trong công tác chủ nhiệm lớp
Trong hai năm học 2012-2013 và 2013-2014, tôi được nhà trường
giao cho nhiệm vụ là chủ nhiệm lớp 9B. Đối tượng học sinh lớp 8, 9 là các
em đang ở tuổi dạy thì, người lớn chưa phải, trẻ con cũng không còn. Vì vậy,
diễn biến tâm lí của các em chưa ổn định, các em thích khẳng định mình,

thích được quan tâm nhưng cũng rất nhạy cảm khi bị mắng, bị thầy cô, cha
mẹ nhắc nhở nhiều. Nói chung, các em đang ở độ tuổi rất nhạy cảm mà đòi
hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải hết sức khéo léo, đặc biệt là giáo viên
chủ nhiệm của trường nội trú.
Trong quá trình chủ nhiệm, tôi đã áp dụng một số biện pháp cụ thể
như sau:
1. Giáo viên chủ nhiệm thực sự là người mẹ, người chị thứ hai của các
em.
Với đặc thù học sinh của trường và lớp tôi chủ nhiệm là các em ăn ở
tập trung, sống xa gia đình, không nhận được sự quan tâm dạy dỗ trực tiếp
từ bố mẹ, nên vai trò của giáo viên chủ nhiệm ở trường Nội trú là cực kì
quan trọng. Vì hơn ai hết, giáo viên chủ nhiệm là người có điều kiện được
gần gũi, làm việc, trao đổi với các em học sinh nhiều hơn cả.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp tôi nhận thấy trách nhiệm của mình
hết sức quan trọng nhằm góp phần giúp nhà trường thực hiện tốt công tác
giáo dục học sinh. Thông thường giáo viên chủ nhiệm chỉ có một vài buổi
trong tuần có tiết dạy ở lớp của mình chủ nhiệm cho nên với số ít buổi đó thì
giáo viên sẽ khó khăn để nắm bắt được tình hình của học sinh lớp mình vì
vậy giáo viên cần phải sắp xếp để có nhiều thời gian hơn nữa gặp gỡ, trao


đổi với lớp chủ nhiệm để nắm bắt tình hình học sinh của lớp từ đó sẽ có
những thông tin về việc nghỉ học, bỏ học của học sinh để có thể tìm biện
pháp kịp thời ngăn chặn việc bỏ học của các em.
Một đặc điểm hạn chế của học sinh dân tộc thiểu số là đa số các em
đều rất nhút nhát, rụt rè, ngại bộc lộ. Chính vì vậy, muốn nắm bắt tâm tư
nguyện vọng của các em không phải là dễ. Để khuyến khích các em chia sẻ,
tâm sự tôi đã sử dụng biện pháp là cho các em viết thư cho giáo viên chủ
nhiệm. Đầu năm tôi chia sẻ với các em: có việc gì đó khó nói, khó giải
quyết, không muốn cho nhiều bạn biết mà muốn hỏi cô nhưng ngại thì có thể

viết ra giấy cho cô. Sau khi nhận được những lá thư ngắn đó, tôi sẽ gặp riêng
em học sinh này để trao đổi hoặc tôi sẽ viết và gửi lại cho các em ý kiến, lời
khuyên của mình; và tất nhiên đây là bí mật giữa cô và trò. Với cách này, tôi
đã nhận được khá nhiều sự chia sẻ của các em và khuyến khích được nhiều
hơn ở các em tinh thần trao đổi, bộc lộ tâm tư tình cảm.
Sự quan tâm thường xuyên của giáo viên chủ nhiệm không phải chỉ
tạo sự gần gũi, thân thiện với các em mà còn tạo nên một nền nết chung về
kỉ luật. Quan tâm, gần gũi nhưng cũng phải thật nghiêm khắc. Vì vậy ngay
từ đầu năm tôi đã cùng với cán sự lớp và tập thể lớp xây dựng thống nhất
nghị quyết lớp với những nội quy cụ thể về khen thưởng, kỉ luật đối với từng
thành viên. Trên cơ sở đó, trong quá trình năm học, những em nào mắc phải
các lỗi vi phạm đều phải nghiêm túc thực hiện phạt theo nghị quyết lớp đã
đề ra từ đầu năm.
2. Điều tra nắm bắt hoàn cảnh của từng học sinh ngay từ đầu năm học.
- Trước hết tôi khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo
viên chủ nhiệm cũ và qua học sinh trong lớp.


- Sau đó tôi cho học sinh làm lý lịch, ghi rõ họ tên, nghề nghiệp của
cha mẹ, hoàn cảnh sống của gia đình, gia đình có mấy anh chị em đang học
tập, đồng thời điều tra nắm chất lượng học tập và hạnh kiểm ở năm trước.
- Bám vào kết quả năm học cũ và kết quả khảo sát đầu năm tôi tiến
hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ
thể:
+ Học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn.
+ Học sinh các biệt về đạo đức.
+ Học sinh yếu về học tập (Năm học 2012-2013 lớp tôi có 1 em; năm
học 2013-2014 có 02 em).
+ Học sinh có những năng lực đặc biệt.
- Đối với mỗi đối tượng này, tôi tiến hành tìm hiểu rõ nguyên nhân và

tìm các biện pháp hợp lí nhất để tác động. Dùng phương pháp tác động tình
cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không cứng nhắc. Tuyệt đối
không sử dụng phương pháp trách phạt, chú ý gần gũi các em và thường
xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Giao cho các em đó một chức
vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước điều chỉnh
mình.
3. Xây dựng đội ngũ ban cán sự lớp - Đội ngũ giúp việc đắc lực cho
GVCN.
Là trường Nội trú, mọi hoạt động học tập, vui chơi, sinh hoạt ăn, ở
đều tập trung ở trường nên công tác tự quản của lớp là rất cần thiết và quan
trọng. Giáo viên chủ nhiệm nào xây dựng được đội ngũ ban cán sự lớp tự
quan tốt là một việc làm góp phần làm nên thành quả thi đua lớn của lớp chủ
nhiệm.
Vì vậy, để lớp được đi vào nề nếp sớm thì ngay từ đầu năm, tôi đã xây
dựng một đội ngũ cán bộ lớp là những em có học lực khá trở lên, đầy đủ uy


tín, gương mẫu do chính các em bầu ra. Sau đó tôi phân công cụ thể với
trách nhiệm rõ ràng, người nào việc đó.
- Lớp trưởng phải chịu mọi mặt của lớp, phụ trách phong trào chung.
- Lớp phó học tập chịu trách nhiệm quán xuyến về mảng học tập, đôn
đốc các tổ trưởng, nhóm trưởng kiểm tra tinh hình học bài và làm bài tập.
- Lớp phó văn thể mỹ phụ trách các phong trào văn nghệ và các hoạt
động phong trào.
- Lớp phó lao động quản lý lớp khi lớp thực hiện nhiệm vụ lao động
vệ sinh trường lớp (công việc trực tuần, làm vệ sinh chuyên, làm vệ sinh nhà
vệ sinh khu lớp học) cũng như phân công của Ban lao động nhà trường.
Ngoài ra tôi còn bầu Ban cán sự bộ môn của lớp để giải quyết những
vấn đề khó trong các môn học. Thêm vào đó tôi còn chọn một em theo dõi
các hoạt động của các bạn trong lớp để báo cáo riêng cho mình. Vì tôi nghĩ ở

lứa tuổi này các em đang phát triển sang lứa tuổi trưởng thành, có một số em
còn bao che thậm chí không dám phê bình trước lớp. Do đó, chính ban cán
sự lớp nắm bắt rất rõ về tình hình những mặt của lớp mình.
Để theo dõi và nắm tình hình của lớp tôi thường xuyên trao đổi với
ban cán sự lớp để kịp thời nắm bắt thông tin cũng như những thay đổi của
lớp để đề ra biện pháp xử lý kịp thời.
4. Nâng cao ý thức tự giác của học sinh trong học tập và rèn luyện
(Đây là nội dung quan trọng mà tôi giành nhiều thời gian nhất đối với
công tác chủ nhiệm lớp)
Một học sinh chấp hành tốt nội quy nhà trường, lớp học có quan hệ
hòa nhã với bạn bè... hay không theo tôi trước hết đó phải là học sinh có ý
thức tốt trong học tập. Đúng như phương châm "Dạy chữ để dạy người", tôi
tâm niệm học sinh học khá giỏi trước hết là học sinh ngoan.


Để đạt được kết quả các giờ học chính khóa cao thì ý thức tự giác
trong các giờ tự học là rất cần thiết. Đặc biệt với mô hình nhà trường, các em
ăn ở nội trú, không có hoặc rất ít có được sự nhắc nhở, quán xuyến thường
xuyên của cha mẹ, chủ yếu là thầy cô giảng dạy giờ chính khóa trên lớp vào
buổi sáng và một số buổi chiều dạy thêm buổi hai, nên giờ tự học, ý thức tự
học của học sinh là điều cốt yếu nhất giúp các em có thể học tập tốt. Chính
vì vậy, để nâng cao hiệu quả các giờ tự học tôi đã áp dụng một số bước:
a, Phân công cán sự bộ môn (đối với 8 môn cơ bản)
Năm học 2012-2013, cán sự các môn của lớp 9B gồm các em:
STT
Bộ môn
Họ và tên học sinh
1 Toán
Bàn Văn Giang
2 Lý

Lâm Thị Thương
3 Hóa
Lý Seo Sà
4 Sinh
Lù Thị Yến
5 Văn
Nùng Thị Vinh
6 Sử
Bàn Văn Giang
7 Địa
Ma Seo Nhà
8 Ngoại ngữ
Lý Thị Hoa
Năm học 2013-2014 này, tôi cũng xây dựng đội ngũ cán sự các môn
của lớp 9B gồm các em:
STT
Bộ môn
Họ và tên học sinh
1 Toán
Vàng Thị Nguyệt
2 Lý
Nguyễn Xuân Quyền
3 Hóa
Ly Thị Pằng
4 Sinh
Phàn Văn Lợi
5 Văn
Vàng Thị Hiền
6 Sử
Giàng Seo Hồ

7 Địa
Triệu Xuân Vười
8 Ngoại ngữ
Vàng Thị Hiền
Đội ngũ cán sự các môn trên phải nắm chắc nội dung yêu cầu học tập
của môn mình phụ trách để nhắc nhở các bạn trong lớp học bài, làm các bài
tập và chuẩn bị bài mới theo yêu cầu định hướng của giáo viên bộ môn.


Ngoài ra, cán sự môn còn chịu trách nhiệm ghi chép những vướng mắc, băn
khoăn của các bạn trong lớp về môn học để báo cáo, trao đổi với giáo viên
bộ môn đó sau đó về giải đáp cho các bạn trong lớp.
Cuối giờ tự học buổi tối, cán sự môn phối hợp với nhóm trưởng các
nhóm kiểm tra nội dung học bài, làm bài tập và chuẩn bị bài của các bạn
trong từng nhóm cũng như cả lớp.
b, Lập thời gian biểu cụ thể cho từng ngày (vào các giờ tự học
buổi chiều và buổi tối)
Công việc này tôi giao cho lớp trưởng, lớp phó học tập và cán sự các
môn lập bám sát theo thời khóa biểu chính khóa của buổi học hôm sau. (Phụ
lục 4+5)
Thời gian biểu lập nên tương ứng với thời gian biểu của buổi học
ngày hôm sau và có sự thay đổi, bổ sung phù hợp với thời khóa biểu nhà
trường. Việc lập thời gian biểu cụ thể như vậy có nhiều ưu điểm là cùng lúc
các em trong lớp đều học cùng một môn thì có thể cùng trao đổi để tìm ra
phương án giải bài tập hay, nhanh và kiểm tra chéo nhau về việc làm bài tập
cũng như học bài. Mặt khác, việc yêu cầu các em học theo thời gian biểu
cũng giúp cho giáo viên có thể kểm soát được một cách dễ dàng tình trạng
một số học sinh làm việc riêng trong giờ tự học. Tuy nhiên tôi cũng thường
xuyên nhắc nhở các em tránh trường hợp sao chép bài của nhau vì có những
học sinh lười học, lười làm bài tập nên sẽ tranh thủ lúc các bạn làm mà chép

bài tập các bạn để rồi không hiểu gì dù là có đủ bài tập cô giao.
c, Chia nhóm nhỏ trong học tập
Để thuận lợi cho việc kiểm tra và giám sát các học sinh học tập một
cách hiệu quả, tôi chia lớp thành 6 nhóm nhỏ, mỗi nhóm cử một trưởng
nhóm giúp việc cho cán sự môn học cũng như lớp phó học tập.


Cuối giờ tự học của mỗi buổi và vào giờ truy bài buổi sáng, nhóm
trưởng sẽ chịu trách nhiệm phối hợp với cán sự môn học và lớp phó học tập
kiểm tra việc học bài, làm bài tập và chuẩn bị bài của các bạn trong lớp.
Hoặc có thể linh hoạt, lớp phó học tập sẽ nắm bắt tình hình học tập của các
thành viên trong lớp thông qua sự báo cáo của nhóm trưởng.
5. Đổi mới giờ sinh hoạt lớp và các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Thực hiện theo sự chỉ đạo chung của ngành giáo dục, trong tiết sinh
hoạt lớp cuối tuần, tôi định hướng cho ban cán sự lớp (lớp trưởng) chuẩn bị
nội dung và phân tích kỹ những mặt ưu và cũng rất nghiêm khắc với những
vi phạm nội quy của nhà trường, luôn luôn biểu dương các em học yếu có
tiến bộ, các em đã khắc phục được những khuyết điểm để vươn lên và để
động viên khích lệ.
Tôi không nặng nề về vấn đề trách phạt, mà chủ yếu rèn cho các em
sự tự tin, thái độ tích cực trong các hoạt động tập thể. Vì vậy, giờ sinh hoạt
lớp không phải là giờ để giáo viên chủ nhiệm chửi, mắng những học sinh vi
phạm; mà đó là giờ để các em tự nhận thức được những ưu điểm, tồn tại của
cá nhân qua nội dung tổng hợp đánh giá chi tiết của lớp trưởng theo tuần,
tháng với mỗi tổ, nhóm và cả tập thể.


Lồng ghép vào các giờ sinh hoạt lớp, tôi cùng với ban cán sự lớp xây
dựng kế hoạch tổ chức các trò chơi vui vẻ, tặng quà sinh nhật tháng cho các
em có sinh nhật theo từng tháng. Với việc làm này các em trong lớp chủ

nhiệm của tôi rất ủng hộ. Có em đã xúc động tâm sự: "Ở nhà bố mẹ em chưa
lần nào tặng quà sinh nhật cho em cả." Điều đó cho thấy, đây là việc làm
cần thiết và cần phát huy để các em có cảm giác, lớp, trường thực sự là ngôi
nhà thứ hai của các em như khẩu hiệu: "Trường là nhà, thầy cô là cha mẹ,
bạn bè là anh em".


6. Biện pháp phối hợp
Bên cạnh các biện pháp trên thì công tác phối kết hợp là một trong
những biện pháp rất quan trọng để góp phần tạo nên nền nếp chung của lớp
chủ nhiệm. Ngay từ đầu năm tôi luôn chú trọng tới công tác này:
Phối kết hợp với BGH nhà trường, các đoàn thể (Đoàn trường, Liên
đội...) trong việc xây dựng và triển khai các kế hoạch.
Phối hợp với GVBM để nắm bắt tình hình học tập của học sinh.
Phối hợp với Ban quản lí kí túc xá, Ban lao động, nhà bếp ... để nắm
bắt kịp thời những thay đổi cũng như những vi phạm của học sinh, qua đó
điều chỉnh kịp thời.
Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh các xã và cha mẹ học sinh
để cùng giáo dục học sinh. Công tác phối hợp này, tôi thực hiện tốt với một
số phụ huynh học sinh, tuy nhiên với một số phụ huynh khác trong lớp thì
gặp nhiều khó khăn do phần lớn phụ huynh ở xa trung tâm, hạn chế về nói
tiếng phổ thông. Bên cạnh đó, còn có không ít phụ huynh rất ít hoặc không


quan tâm tới tình hình học tập và rèn luyện của con, khoán trắng cho cô chủ
nhiệm và nhà trường.
Ngoài ra tôi còn chú ý tới việc thăm nắm tình hình của lớp chủ nhiệm
thông qua những học sinh của các lớp khác như các em ở lớp cùng cấp hoặc
lớp cấp trên và lớp dưới mà ở cùng thôn, xã với các em học sinh lớp chủ
nhiệm của mình. Bằng cách này giáo viên chủ nhiệm có thể nắm bắt một

cách tổng thể, bao quát và khách quan hơn về học sinh để từ đó có biện pháp
phù hợp với từng em. Nhờ đó những biện pháp, cách thức xử lí học sinh vi
phạm của giáo viên đối với các em cũng sẽ hiệu quả hơn.
IV. Hiệu quả đạt được từ việc áp dụng những biện pháp trên
Qua việc áp dụng những biện pháp trên, kết quả công tác chủ nhiệm
của bản thân tôi đạt được trong những năm học qua rất khả quan.
Cụ thể là:
- Năm học: 2012-2013, Tập thể lớp 9B đạt lớp tiên tiến, xếp thứ 1/14
lớp của nhà trường. Có 22/34 em xếp loại học lực khá giỏi, 31/34 em xếp
loại hạnh kiểm tốt và 1 em được tuyển thẳng vào Trường PTDT Nội trú tỉnh
Lào Cai, 21 em thi đỗ vào lớp 10 PTDT Nội trú tỉnh Lào Cai và huyện Bắc
Hà. (Phụ lục 1)
- Năm học 2013-2014: Tôi được phân công chủ nhiệm lớp 9B (chính
là lớp 8B trong năm học 2012-2103), tiếp tục áp dụng có điều chỉnh, bổ sung
những biện pháp trên lớp chủ nhiệm của tôi cũng đạt được kết quả rất khả
quan. Cụ thể có thể so sánh ở hai bảng sau:
1. Bảng tổng hợp kết quả hai mặt giáo dục học sinh lớp 8B
Năm học 2012-2013
Kết quả
Hạnh kiểm

Xếp loại
Tốt
Khá

Số lượng
23
9

Tỉ lệ

72%
28%


Thi đua

Trung bình
Giỏi
Khá

0
1
10

0
3,1%
31,3%

Trung bình
Yếu

19
2

59,4%
6,2%

Lớp xếp thứ 12/14 lớp của trường.

2 học sinh thi lại: Vàng Văn Lưởng và Giàng Thị Lam

2. Bảng tổng hợp kết quả hai mặt giáo dục học sinh lớp 9B
Năm học 2013-2014
Kết quả
Hạnh kiểm

Thi đua

Xếp loại
Tốt
Khá

Số lượng
25
7

Tỉ lệ
78,1%
28,9%

Trung bình
Giỏi
Khá

0
2
21

0
6,2%
65,6%

Trung bình
Yếu

9
0

28,2%
0

Lớp xếp thứ 7/14 lớp của trường.

Nhìn vào hai bảng trên có thể thấy, những biện pháp tôi áp dụng trong
công tác chủ nhiệm của mình là hiệu quả. Đặc biệt là lớp 9B năm học 20132014 đã có sự tiến bộ vượt bậc. Số lượng học sinh khá giỏi tăng từ 11 em
(34,4%) năm học lớp 8 lên con số 23 em (71,8%) trong năm học lớp 9. Một
số em có sự chuyển biến rõ rệt về học tập cũng như rèn luyện đạo đức so với
năm học lớp 8 như em: Phàn Văn Lợi, Triệu Xuân Vười, Phạm Đức Vinh,
Nguyễn Như Quyền, Vàng Văn Lưởng... Đặc biệt 2 em học sinh thi lại là em
Vàng Văn Lưởng và Giàng Thị Lam đã vươn lên đạt học lực trung bình, số
môn học dưới 5,0 đã giảm (Phụ lục 2 + 3).
Với kết quả đạt được như trên, bản thân tôi mong muốn sẽ tiếp tục gặt
hái được những thành tích tốt đẹp hơn nữa trong những năm học tiếp theo về


công tác chủ nhiệm. Đặc biệt hơn là kết quả của các em lớp chủ nhiệm vào
kì thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT DTNT sắp tới.
PHẦN III. KẾT LUẬN
I. Ý nghĩa của sáng kiến
Sáng kiến "Nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở Trường PTDT
Nội trú THCS&THPT Bắc Hà" có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác chủ

nhiệm, giúp cho kết quả công tác lớp chủ nhiệm hoàn thiện hơn, hình thành
cho học sinh năng lực tự quản, tự đánh giá và tích cực trong học tập, giúp
tập thể lớp đoàn kết và phát triển, góp phần nâng cao kết quả giáo dục toàn
diện của nhà trường.
Với một số những biện pháp mà cá nhân tôi đã vận dụng vào công tác
chủ nhiệm của mình, mặc dù kết quả lớp chủ nhiệm chưa phải là tuyệt đối
song đã có những chuyển biến tích cực. Có thể nói nâng cao hiệu quả công
tác chủ nhiệm sẽ góp phần rất quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả chất
lượng giáo dục của nhà trường.
Từ việc áp dụng tại một lớp, những giải pháp này có thể áp dụng cho
tất cả các khối lớp của trung học cơ sở và trên cơ sở bổ sung, điều chỉnh cho
phù hợp với đối tượng học sinh thì cũng nên vận dụng cho các khối lớp của
cấp trung học phổ thông trong trường.
II. Bài học kinh nghiệm
Sáng kiến kinh nghiệm(SKKN) này, qua trải nghiệm thực tế, tôi nhận
thấy rằng công tác chủ nhiệm lớp thành công hay thất bại còn phụ thuộc vào
yếu tố khác nữa. Chúng ta không nên áp dụng rập khuôn máy móc bất kỳ
một phương pháp giáo dục nào bởi lẽ sản phẩm của chúng ta ở đây chính là
“con người”.


Để đạt được mục đích giáo dục, ta cần phải biết chọn điểm xuất phát
thích hợp với đặc điểm riêng của từng trường, từng lớp, từng cá nhân học
sinh…
Muốn duy trì tốt thành quả giáo dục cần có sự phối hợp chặt chẽ với
các phong trào khác, những hoạt động khác, và đặc biệt cần phối hợp chặt
chẽ giữa nhà trường với Ban đại diện cha mẹ học sinh, được sự quan tâm
lãnh đạo của cấp uỷ, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân địa phương để
tạo sức mạnh đồng bộ, toàn xã hội cùng giáo dục thế hệ trẻ đồng thời giữ
vững được hướng đi đúng.

Để đạt được sự thành công trong công tác chủ nhiệm lớp, một nhân tố
quan trọng mà chúng ta nên thận trọng cân nhắc khi quyết định, đó chính là
lựa chọn em “lớp truởng”. Lớp trưởng sẽ là người thay giáo viên chủ nhiệm
đôn đốc, nhắc nhở các hoạt động của lớp trong thời gian giáo viên chủ
nhiệm không có mặt ở lớp. Chính vì vậy, lựa chọn được một em lớp trưởng
năng nổ, nhiệt tình và quán xuyến tốt cac shoatj động chung của lớp là giáo
viên đã thành công rất nhiều trong công việc của mình. Đặc biệt với môi
trường nội trú, học sinh lớp trưởng lại càng quan trọng. Và muốn làm tốt
được những điều trên đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người
có uy tín, toàn diện, có năng lực thực sự để chỉ đạo, dám nghĩ, dám làm đi
trước, đề xuất được các vấn đề giá trị, tập hợp được sức mạnh tổng hợp, tạo
nên sự thành công trong công tác của mình.
III. Những đề xuất và kiến nghị
1. Đối với giáo viên chủ nhiệm
Để công tác chủ nhiệm thực hiện được tốt thì nên có nhiều buổi học
hỏi kinh nghiệm của những giáo viên chủ nhiệm giỏi.
Người giáo viên làm công tác chủ nhiệm phải luôn xác định được vai
trò, nhiệm vụ của mình để không ngừng tăng cường học hỏi, kinh nghiệm


chủ nhiệm, chú trọng tập trung tìm hiểu đặc điểm lứa tuổi, đặc điểm học sinh
của lớp chủ nhiệm từ đó nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp.
2. Đối với BGH nhà trường và các cấp quản lí GD
- Xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có năng lực và nhiệt tình, có
trách nhiệm, nhất là giáo viên có kinh nghiệm giáo dục để quản lí các hoạt
động của tập thể lớp một cách có hiệu quả.
- Tăng tiết được tính cho giáo viên làm công tác chủ nhiệm, đặc biệt là
giáo viên chủ nhiệm ở các trường PTDTNT.
- Tăng cường bồi dưỡng năng lực nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên
chủ nhiệm.

IV. Kết luận
Trên đây là những suy nghĩ và việc làm cụ thể của cá nhân tôi trong
công tác chủ nhiệm. Vì năng lực có giới hạn, kinh nghiệm chủ nhiệm chưa
nhiều nên kết quả công tác chủ nhệm chưa thật cao và sẽ không tránh khỏi
những sai xót trong quá trình viết sáng kiến kinh nghiệm. Rất mong nhận
được sự góp ý kiến hội đồng khoa học và các đồng nghiệp để công tác chủ
nhiệm của tôi ngày càng hoàn thiện, góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng
hai mặt giáo dục học sinh của lớp chủ nhiệm nói riêng và toàn trường nói
chung.
Tôi xin trân thành cảm ơn.
Bắc Hà, ngày 20/05/2014
Người viết

Lý Thị Gánh
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Wedsite :


Trang Wed: tailieu.vn; tulieu.violet.vn...
2. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục - Hà Nội 1996 - PTS. Phạm
Viết Vượng.
3. Tâm lí học đại cương - Hà Nội 1995 - PGS. Nguyễn Quang Uẩn(chủ
biên).
4. Giáo dục học đại cương II - Hà Nội 1996 - GS. Đặng Vũ Hoạt.
5. Luật GD 2005 - Bộ GD & ĐT.

PHỤ LỤC
1. Phụ lục 1: Bảng tổng hợp kết quả xếp loại hai mặt giáo dục học sinh lớp
9B
Năm học 2012-2013
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

Họ và tên
Hảng Thị Cá
Sùng Thị Cánh
Giàng Seo Cổ
Giàng Seo Cù

Thào Seo Chớ
Ngải Seo Chinh
Triệu Thị Chỉn
Giàng Trạch Dân
Vàng Thị Dung
Bàn Văn Giang
Ma Thị Giống
Phàn Thị Hằng
Lò Văn Hùng
Lý Thị Hoa
Giàng Seo Hòa
Phàn Thị Linh
Vàng Seo Lù
Vàng Thị Lưu
Thào Thị Ly

Học lực

Xếp loại
Hạnh kiểm

Khá
Khá
Khá
Khá
Khá
TB
Khá
Khá
Khá

Khá
Khá
TB
TB
Khá
Yếu
Khá
TB
TB
TB

Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt

DHTĐ
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT


20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33

34

Phàn Seo Minh
Sùng Seo Nội
Ma Seo Nhà
Sùng Seo Nhè
Vàng Thị Nhung
Tráng Khánh Phương
Lý Seo Sà
Giàng Chử Séng
Lâm Thị Thương
Giàng Seo Tráng
Vàng Thị Ưởng
Sùng Thị Váng
Nùng Thị Vinh
Chảo Thị Yên
Lù Thị Yến

Cộng

TB
Khá
Khá
Khá
Khá
TB
Khá
TB
Khá
TB

Khá
Khá
Giỏi
TB
Khá
Giỏi = 1
Khá = 21
TB = 11
Yếu = 1

Khá
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt = 31
Khá = 3

HSTT
HSTT

HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSG
HSTT
HSG = 1
HSTT = 21

2. Phụ lục 2: Bảng tổng hợp kết quả hai mặt giáo dục học sinh - Lớp 8B,
Năm học 2012-2013
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

Họ và tên
Lèng Thị Coi

Lừu Seo Chính
Liều Văn Dân
Sùng Seo Dế
Giàng Thị Dung
Giàng Seo Giống
Lù Thị Hà
Bàn Thị Hiền
Vàng Thị Hiền
Giàng Seo Hồ
Giàng Thị Huế
Sin Văn Hưng
Giàng Thị Lam

Học lực

Xếp loại
Hạnh kiểm

TB
TB
TB
Khá
Khá
TB
Khá
TB
Khá
Khá
TB
TB

Yếu

Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Khá

DHTĐ
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT


14

15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32

Phàn Thị Loan
Phàn Văn Lợi
Vàng Văn Lưởng
Thèn Thị Mai
Lù Thị Mai
Vàng Thị Nguyệt
Lù Thị Nhung
Ly Thị Pằng
Hoàng Sơn Phú
Triệu Đình Phương
Nguyễn Như Quyền

Sùng Seo Sếnh
Ly Thị Tuyết Sinh
Vàng Thị Tấu
Đặng Thị Thanh
Vàng A Thành
Phạm Đức Vinh
Triệu Xuân Vười
Lừu Thị Xuân

Cộng

TB
Khá
Yếu
TB
TB
Giỏi
TB
Khá
TB
TB
TB
TB
TB
TB
Khá
Khá
TB
Khá
TB

Giỏi = 1
Khá = 10
TB = 19
Yếu = 2

Tốt
Khá
Khá
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Khá
Tốt
Tốt = 23
Khá = 9

HSTT
HSTT

HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSG
HSG = 1
HSTT = 10

3. Phụ lục 3: Bảng tổng hợp kết quả hai mặt giáo dục học sinh lớp 9B
Năm học 2013-2014
STT

1
2
3
4
5
6
7

Họ tên

Vàng Thị Nguyệt
Giàng Seo Hồ
Vàng Thị Hiền
Ly Thị Pằng

Phàn Văn Lợi
Sùng Seo Dế
Lừu Seo Chính

Xếp loại

Giỏi
Giỏi
Khá
Khá
Khá
Khá
Khá

Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt

HSG
HSG
HSG
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT

8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32

Bàn Thị Hiền
Giàng Thi Dung
Đặng Thị Thanh

Lù Thị Hà
Triệu Xuân Vười
Lừu Thị Xuân
Phàn Thi Loan
Lù Thị Nhung
Vàng A Thành
Nguyễn Như Quyền
Lù Thị Mai
Liều Văn Dân
Ly Thị Tuyết Sinh
Phạm Đức Vinh
Hoàng Sơn Phú
Triệu Đình Phương
Giàng Seo Giống
Sùng Seo Sếnh
Lèng Thi Coi
Thèn Thị Mai
Vàng Thị Tấu
Giàng Thị Huế
Sin Văn Hưng
Vàng Văn Lưởng
Giàng Thị Lam
Cộng

Khá
Khá
Khá
Khá
Khá
Khá

Khá
Khá
Khá
Khá
TB
Khá
Khá
Khá
Khá
TB
Khá
Khá
TB
TB
TB
TB
TB
TB
TB
Giỏi = 2
Khá = 21
TB = 9

Tốt
Tốt
Tốt
Khá
Tốt
Tốt
Tốt

Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
T.bình
Tốt
Tốt
T.bình
Tốt = 25
Khá = 7
TB = 0

HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT
HSTT

HSTT
HSTT

HSG = 2
HSTT = 21

4. Phụ lục 4: Thời khóa biểu chính khóa - Lớp 9B (Năm học 2013-2014)
Thứ

Thứ hai

Thứ 3

Thứ 4

Thứ 5

Thứ 6

Thứ 7

Chào cờ
Toán
Văn

Toán
GDCD
Sinh

Toán
Anh
Tin

Sử
Lí
Địa

Toán
Mỹ thuật
Văn

TD
Sinh
Sử

Tiết
1
2
3


4
5

Hóa
Lý

Ngoại ngữ
Tin

Văn
Văn

Thể dục
C. nghệ

Văn
Hóa

Toán(BS)
SHL

5. Phụ lục 5: Thời gian biểu lớp 9B (Năm học 2013-2014)
Thứ

Thời gian cụ thể cho từng môn
Buổi chiều
Buổi tối
Thời gian

CN

Môn

Nghỉ - HS tự học ở phòng

13h30-16h
Học buổi 2
theo TKB

2

3

13h3014h15
14h15-15h

15h-16h30

13h30-16h
4

Ghi chú

Thời gian
(Tiết)
19h-19h45
19h45-20h30

Môn

20h30-21h
21h-21h30

Hóa
Lý

Toán
Văn

21h30-21h45
19h-19h45

Kiểm tra
Toán

19h45-20h15

GDCD

20h15-20h45

Sinh

20h45-21h15

NN

21h15-21h30

Tin

21h30-21h45

Kiểm tra

Toán

19h-19h45

Toán

Văn

19h45-20h30

Anh

Văn

20h30-21h

Tin

Lao động
21h-21h30
(KH Ban LĐ)
21h30-21h45
Học buổi 2
theo TKB

19h-19h45
19h45-20h30

Văn
Kiểm tra
Sử
Lí

20h30-21h
21h-21h30

Địa
C. nghệ

21h30-21h45

Kiểm tra

- Bạn nào làm
xong trước các
bài tập, học và
chuẩn bị xong
môn 1 có thể
chuyển sang môn
2 sớm hơn.
- Thời gian còn
lại của mỗi buổi
học: Lớp phó học
tập, tổ trưởng,
nhóm trưởng, cán
sự môn kiểm tra
việc làm bài tập,
học tập của các
thành viên.
- Lớp phó học tập
phân công kiểm
tra chéo theo
ngày.