SKKN PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN kỹ THUẬT DI CHUYỂN CHO học SINH đội TUYỂN BÓNG CHUYỀN NAM TRƯỜNG THPT CHUYÊN lào CAI

Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ

Trang

1. Lý do chọn đề tài:...................................................................02
2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài:...........................................02
3. Giới hạn đối tượng nghiên cứu:..............................................03
4. Phương pháp nghiên cứu:.......................................................03
5. Thời gian – địa điểm................................................................03
B.NỘI DUNG:
Chương 1: Cơ sở lý luận..............................................................04
Chương 2: Thực trạng của học sinh đội tuyển.............................05
Chương 3: Giải quyết vấn đề ......................................................07
1. Cơ sở lý luận chung và phương pháp luyện tâp KT.......... 07
2. Phương pháp huấn luyện kỹ thuật di chuyển cho đội
tuyển bóng chuyền nam....................................................08
C. kẾT LUẬN:
1. Kết luận ....................................................................................13
2. Kiến nghị...................................................................................14
3. Các tài liệu tham khảo..............................................................14

1


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

Trường: THPT Chuyên Lào Cai
Họ và tên: Lương Thế Anh
Tổ: Giáo dục thể chất
Đề tài:

PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN KỸ THUẬT DI CHUYỂN
CHO HỌC SINH ĐỘI TUYỂN BÓNG CHUYỀN NAM
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÀO CAI
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu trong đó thể dục
cũng được coi là một môn học quan trọng trong công tác giáo dục con
người phát triển nhận cách một cách toàn diện. Cùng với sự phát triển của
xã hội bộ môn thể dục cũng có nhiều thay đổi trong phân phối chương
trìnhf giảng dạy đã có thêm nội dung thể thao tự chọn nhằm phát triển thể
chất toàn diện cho học sinh.Thể thao tự chọn là một nội dung học được
học sinh yêu thích và say mê tập luyện. Trong số các môn thể thao tự
chọn ( Bóng đá, Bóng chuyền, Cầu lông, … ) thì môn Bóng chuyền là
môn thể thao phù hợp nhất với điều kiện tập luyện của nhiều trường.
Bóng chuyền cũng như các môn thể thao khác khi luyện tập giúp củng cố
và nâng cao sức khoẻ, giáo dục cho con người những phẩm chất quý giá
như tính tập thể tinh thần đoàn kết, lòng dũng cảm và những phẩm chất ý
chí vững vàng tạo cho người tập có đủ năng lực trong cuộc sống và sự
nghiệp, góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Bóng chuyền còn là môn
thể thao có tính hấp dẫn cao dễ luyện tập thích hợp với mọi lứa tuổi có
tác dụng hồi phục sức khoẻ giúp tinh thần thoải mái để học tập và lao
động đạt hiệu quả tốt. Phong trào luyện tập bóng chuyền trong học sinh
trường THPT rất phát triển. Học sinh trong đội tuyển bóng chuyền nam

tham gia luyện tập rất hăng say nhưng đa số kết quả khi luyện tập đạt
được là không cao. Các em không biết cách di chuyển còn sai kỹ thuật cơ
bản khả năng ứng dụng vào thi đấu là không cao.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên để nâng cao hiệu quả trong
giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật di chuyển trong bóng chuyền cho học
sinh đội tuyển bóng chuyền nam. Tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài : “
Phương pháp huấn luyện kỹ thuật di chuyển cho học sinh đội tuyển bóng
chuyền nam trường THPT Chuyên Lào Cai.”
2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài:
Môn bóng chuyền được nhiều học sinh yêu thích và luyện tập song
để hoàn thiện và nâng cao các kỹ thuật áp dụng tốt các kỹ thuật đã học và
trong thi đấu bóng chuyền không phải là đơn giản. Nếu không xây dựng
được cho người tập những khái niệm đúng về kỹ thuật cơ bản thì ngươi

2


Trng THPT Chuyờn Lo Cai

Lng Th Anh

tp s hỡnh thnh cỏc thúi quen sai v rt khú sa. Vỡ th trong quỏ trỡnh
ging dy v quan sỏt thc t luyn tp ca cỏc hc sinh trong i tuyn.
Tụi ó nghiờn cu ti Phng phỏp hun luyn k thut di chuyn
cho hc sinh i tuyn búng chuyn nam trng THPT Chuyờn Lo Cai.
bc u nhm mc ớch ng dng mt s bi tp nhm gúp phn nõng
cao kh nng di chuyn trong luyn tp v thi u búng chuyn
ti ny gii quyt cỏc nhim v : xõy dng cỏc khỏi nim ỳng
v k thut di chuyn cỏc bi tp di chuyn phng phỏp di chuyn trong
thi u búng chuyn.

3 . Gii hn i tng nghiờn cu:
- Hc sinh trong i tuyn búng chuyn nam trng THPT Chuyờn Lo
Cai
- Phng phỏp hun luyn k thut di chuyn cho i tuyn búng chuyn
nam trng THPT Lo Cai.
4 . Phng phỏp nghiờn cu:
gii quyt nhng nhim v nghiờn cu trờn Tụi ó s dng
nhng phng phỏp nghiờn cu sau.
4.1. Phng phỏp tng hp v phõn tớch t liu khhoa hc:
Trong quỏ trỡnh nghiờn cu Tụi ó c nghiờn cu , tham kho ti
liu, phõn tớch tng hp cỏc ti liu cú liờn quan n ti.
4.2. Phng phỏp quan sỏt s phm:
Tụi ó quan sỏt cỏc bui hc, v luyn tp ca cỏc hc sinh trong
i tuyn búng chuyn.
4.3. Phng phỏp phng vn to m:
Chỳng Tụi kt hp phiu hi vi phng vn trc tip cỏc thy cụ
giỏo b mụn, a ra cỏc cõu hi vi hc sinh.
4.4. Phng phỏp thc nghim s phm:
Tụi ó tin hnh thc nghim ỏnh giỏ hiu qu ca cỏc bi tp
ng dng.
5 . Thi gian a im:
5.1 Thi gian:
- Nghiờn cu t thỏng 10 nm 2012.
5.2 a im:
- Trng THPT Chuyờn Lo Cai.

B. NI DUNG:
CHNG I: C S Lí LUN CA TI
Trong tp luyn v thi u th thao t thế chuẩn bị và di chuyển là
những biện pháp cơ bản, là cơ sở tiền đề để thực hiện tốt các kỹ thuật

động tác trong tập luyện và thi đấu bóng chuyền. Muốn thực hiện đợc các
kỹ thuật động tác đánh bóng trớc hết ngời tập phải thực hiện nhiều t thế
khác nhau và biết di chuyển trên sân.
3


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

- Di chuyển trong tập luyện và thi đấu bóng chuyền là phương pháp
di chuyển của đấu thủ từ vị trí này đến vị trí khác, là khâu trung gian nối
liền giữa tư thế chuẩn bị và tư thế đánh bóng. Di chuyển trong tập luyện
và thi đấu bóng chuyền có các cách sau:
+ Đi.
+ Chạy.
+ Nhảy.
+ Lăn ngã.
- Xu thế bóng chuyền hiện đại cho thấy: Khi vận động viên thực các
kỹ thuật thi đấu trên sân, yêu cầu vận động viên phải di chuyển nhanh,
linh hoạt, nhạy cảm, có sự phán đoán bóng tốt. Điều quan trọng hơn hết
khi thực hiện hoàn thiện động tác thì VĐV phải nắm vững kỹ thuật, biết
cảm giác dùng sức tốt, phán đoán chính xác đường bóng của đối phương
di chuyển tới.Trong suốt thời gian trận đấu VĐV phải thực hiện động tác
liên tục, lượng vận động rất lớn, nhịp độ trận đấu luôn tăng. Phán đoán
bóng nhanh và một vài yếu tô khác như diện tích sân không rộng, tốc độ
bóng đi quá nhanh. Các tình huống thi đấu thay đổi liên tục trên sân làm
cho trận đấu thực sự gay cấn, quyết liệt tạo cho VĐV tập trung chú ý cao
độ, hoạt động của thần kinh căng thẳng phải liên tục di chuyển. Từ những
đặc điểm trên đòi hỏi VĐV bóng chuyền phải có sự chuẩn bị toàn diện về

thể lực, hoàn thiện các kỹ thuật và biết cách di chuyển để thực hiện các
kỹ thuật động tác tâm lý tổng hợp. Sự di chuyển nhanh từ các tư thế xuất
phát khác nhau để thực hiện các kỹ thuật trong bóng chuyền. Quá trình
quyết định nhiệm vụ kỹ- chiến thuật liên quan chặt chẽ tới tốc độ và hoạt
động tư duy. Hoạt động và tư duy của vận động viên bao gồm:
Phân tích và đánh giá tình huống.
+ Xác định tình huống trận đấu.
+ Dự định phương án giải quyết.
+ Tôi ưu hóa.
+ Thông qua sự chỉ đạo thần kinh để quyết định.
+ Kiểm tra thực hiện các hoạt động của đồng đội và thống nhât giải
quyết liên quan đến các mặt khác nhau của hoạt động thi đấu.
- Trong quá trình giải quyết các nhiệm vụ huấn luyện viên, giáo
viên cần phải nắm được nguyên tắc hệ thống trong cơ sơ lựa chọn bài tập
và mối liên hệ tương hỗ giữa chúng khi tiến hành soạn thảo và đề ra các
bài tập với mục đích tạo ảnh hưởng đên sự phát triển các tố chất và khả
năng cần thiết của bài tập.
- Nguyên tắc hình thành kỹ xảo động tác, tính đặc thù của bóng
chuyền và tính logic của chu kỳ hóa quá trình giảng dạy, huấn luyện là
toàn bộ công việc đã được xây dựng theo một trình tự nhất định.
Giáo dục những tố chất và năng lực chuyên môn (phương tiện chuẩn bị
thể lực chuyên môn):

4


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

- Theo phương pháp thực hiện các bài tập đó có thể chia làm hai
dạng:
+ Bài tập không có dụng cụ.
+ Bài tập với dụng cụ ( bóng đặc, bóng nhồi, bóng đá, bóng rổ).
- Hình thức tiếp sức có ý nghĩa quan trọng, bởi vì luyện tập cho
VĐV di chuyển nhanh trong sự phối hợp sức nhanh phản ứng. Định
hướng và một số tố chất quan trọng khác đảm bảo sự di chuyển kịp thời
đến vị trí và đạt được hiệu qủa( đón đỡ bóng chính xác, chuẩn về kỹ thuật
và đúng thời điểm).
-Phát triển tố chất nhanh, mạnh, sức mạnh tốc độ là vấn đề quan
trọng trong huấn luyện thể lực chuyên môn cho VĐV bóng chuyền. Sức
nhanh là tố chất tổng hợp bao gồm: Sức nhanh, phản xạ, phản ứng tốc độ
của động tác, động tác độc lập, tần số động tác với đặc thù chức năng của
cầu thủ đón đỡ bóng cần giải quyết hai nhiệm vụ chủ yếu sau:
- Sử dụng các bài tập đòi hỏi phải thực hiện bằng những tín hiệu.
Điều đó liên quan đến sự thực hiện các động tác mô phỏng không có
dụng cụ.
- Chọn các bài tập sao cho khi hoạt động thực hiện ở tốc độ tới hạn
và gần tới hạn ( phụ thuộc vào đối tượng luyện tập). Các bài tập như:
Chạy tốc độ ở các tư thế khác nhau. Thay đổi đột ngột hướng di chuyển
kết hợp thực hiện động tác là rất cần thiết.
- Trong bóng chuyền tốc độ co cơ có ý nghĩa đặc biệt. Hiệu suất
thực hiện các động tác kỹ thuật phụ thuộc vào tốc độ co cơ ( bật cao tại
chỗ, di chuyển đón đỡ bóng nhanh, đúng thời điểm). Cần áp dụng tổ hợp
các bài tập hướng tới sự phát triển sức mạnh của cơ và tốc độ căng cơ.
- Các bài tập với vật nặng, các bài tập phát triển tĩnh lực, động lực, các
bài tập chuyên môn liên quan tới các động tác kỹ thuật chủ yếu. Bởi vì:
Tốc độ (sức nhanh) là một tố chất có tính tổng hợp cho nên các bài tập
tiếp sức có ý nghĩa lớn trong việc huấn luyện bóng chuyền.
- Các bài tập nhằm phát triển năng lực thể chất cho VĐV tập chuyền

bóng có thể chia làm các nhóm sau:
+ Các bài tập phát triển tôc độ di chuyển.
+ Các bài tập phát triển tốc độ trả lời.
- Phát triển thể lực toàn diện, đặc biệt là thể lực chuyên môn. Do vậy bài
tập lựa chọn phải được hệ thống hóa nhằm mục đích hoàn thiện kỹ thuật
và phát triển thể lực chuyên môn tối ưu cho học sinh.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CỦA HỌC SINH ĐỘI TUYỂN
Để đánh giá thực trạng mức độ nhận thức va khả năng thực hiện kỹ
thuật di chuyển trong bóng chuyền của học sinh THPT Chuyên Lào Cai
Tôi đã tiến hành phỏng vấn các thầy cô giáo giảng dạy thể dục và các
thầy cô khác bằng các phiếu hỏi.
5


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

Số phiếu phát ra 20 , số phiếu thu về kết quả thu được thể hiện ở
bảng 1:
Bảng 1.
STT Nguyên nhận
Ý kiến đánh giá
Đồng ý
Tỷ lệ %
1

Thể lực chung yếu, phản xạ chậm.

16

80

2

Tư thế chuẩn bị không đúng.

18

90

3
4
5
6
-

Động tác di chuyến không đúng kĩ
14
70
thuật
Khả năng phán đoán bóng đến chưa
9
50
chính xác.
Yếu tố tâm lý không ổn định. Thói
14
70
quen thi đấu không nghiêm túc
Cảm giác không gian kém, xác định

7
35
điểm rơi của bóng yếu.
Qua kết quả trên ta thấy các mục 1,2,3,5. được đồng ý với tỷ lện
cao.
Thông qua các quá trình giảng dạy và quan sát sư phạm các học
sinh trong đội tuyển bóng chuyên nam 2 lớp khối 11 và 12. Tôi đã
thống kê được những nguyên nhân yếu kém khi di chuyển thi đấu
trong bóng chuyền của học sinh.

Bảng 2:
STT Nguyên nhân
1
2

Thể lực chung yếu, phản xạ chậm.
Tư thế chuẩn bị không đúng

3

Số lượng
SV
14
14

Số SV
Tỷ lệ
mắc phải %
10
71%

11
78%

Động tác di chuyến không đúng kĩ 14
9
64%
thuật
4
Khả năng phán đoán bóng đến chưa 14
7
50%
chính xác.
5
Yếu tố tâm lý không ổn định. Thói 14
10
71%
quen thi đấu không nghiêm túc.
6
Cảm giác không gian kém, xác định 14
6
42%
điểm rơi của bóng yếu.
Qua kết quả bảng 2 cho thấy những mục 1,2,3,5, chiếm tỷ lệ cao
nhất so với các mục khác.
6


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

Dựa vào kết quả của phỏng vấn cà quan sát sư phạm Tôi nhận thấy
các mục 1,2,3,5 chiếm tỷ lện cao từ đó xác định được4 yếu tố ảnh hưởng
đến khả năng thực hiện kỹ thuật đệm bóng đó là.
+ Thể lực chung còn yếu, phản xạ phối hợp vận động chậm.
+ Chưa nắm vững kỹ thuật cơ sở.
+ Động tác di chuyển không đúng kĩ thuật
+ Yếu tố tâm lý không ổn định, thói quen thi đấu không nghiêm
túc.
Từ kết quả so sánh giữa 2 phương pháp trên chúng tôi thấy ở nội dung:
1, 3, 4, 5, đều chiếm tỷ lệ cao. Xuất phát từ cơ sở lý luận chuyên môn và
nghiên cứu thực tiễn, chúng tôi xác định được 4 nội dung cơ bản có ảnh
hưởng nhiều đến khả năng tiếp thu, hình thành kỹ thuật di chuyển của học
sinh đội tuyển bóng chuyền nam các khối lớp 11 và 12 từ đó đưa ra các
giải pháp để huấn luyện kỹ thuật đệm bóng cho đội tuyển bóng chuyền
nam THPT Chuyên Lào Cai.
CHƯƠNG III GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN KỸ THUẬT DI CHUYỂN CHO
HỌC SINH ĐỘI TUYỂN BÓNG CHUYỀN NAM TRƯỜNG THPT
CHUYÊN LÀO CAI.
1. Cơ sở lý luận chung về phương pháp luyện tập kỹ thuật.
Những kỹ thuật của môn bóng chuyền là một hoạt động có tính chu
kỳ, luôn thay đổi theo tình huống. Những kỹ thuật cơ bản xem ra có vẻ
đơn giản nhưng không thể thực hiện hoàn thiện ngay từ những lần tập đầu
tiên mà phải có những phương pháp để truyền thu kỹ thuật. Trong giảng
dạy bóng chuyền có nhiều phương pháp song cần chú ý 3 phương pháp
lớn đó là:
+ Phương pháp truyền thụ kiến thức:
- Trưyền thụ lý luận, kỹ thuật cơ sở, kỹ thuật cơ bản, lý luận chiến thuật..
- Phương pháp giảng giải;

- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp phân chia.
- Phương pháp hoàn chỉnh.
- Phương pháp đề phòng và sửa chữa sai lầm.
+ Phương pháp giáo dục.
- Phương pháp động viên thuyết phục: thông qua ngôn ngữ, động viên
biểu dương.
- Phương pháp đánh giá: Sau các giờ lên lớp cần phải có đánh giá nhận
xét, trong khi nhận xét cần chính xác và thể hiện thưởng phạt công minh.
+ Phương pháp tập luyện:
- Phương pháp lặp lại: lặp đi lặp lại trong cùng một giáo án, một chuỗi
giáo án, một giai đoạn , . Mục tiêu chính là hình thành động tác và hoàn
thiện động tác ở mức kỹ năng kỹ xảo.
7


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

- Phương pháp lặp lại biến đổi: quá trình hoạt động kỹ thuật thể thao đòi
hỏi kích thích - nâng cao - thích nghi rồi lại kích thích – nâng cao – thích
nghi, quá trình diễn ra liên tục.
- Phương pháp tập luyện vòng tròn.
- Phương pháp trò chơi.
- Phương pháp thi đấu.
Để huấn luyện tốt cần phải biết vận dụng khéo léo và hợp lý các
các phương pháp với nhau để học sinh có thể nắm được và vận dụng
được các kỹ thuật vào trong thi đấu để đạt kết quả thi đấu cao nhất.
2. Phương pháp huấn luyện kỹ thuật di chuyển trong bóng chuyền

cho học sinh trong đội tuyển.
Dựa trên những cơ sở lý luận chung, chuyên môn va phương pháp
giảng dạy bóng chuyền. Tôi lưa chọn các phương pháp để huấn luyện kỹ
thuật di chuyển cho học sinh.
• Xậy dựng khái niệm về kỹ thuật di chuyển: Bằng phương pháp
phân tích làm mẫu , kết hợp phân tích giảng giải để học sinh nắm
được cách thức thực hiện ky thuật di chuyển. Chia nhỏ kỹ thuật
động tác từ tư thế chuẩn bị - các bước di chuyển – di chuyển thực
hiện kỹ thuật – di chuyển trong thi đấu.
• Đưa ra các bài tập bổ trợ kỹ thuật:
1. Chạy bền.
2. Thực hiện chạy rể quạt. chạy 9-3-6-3-9.
3. Nhảy dây nhanh.
• Các bài tập kỹ thuật động tác:
1. Đứng tại chỗ tập tư thế chuẩn bị.
2. Từ tư thế chuẩn bị di chuyển thực hiện các kỹ thuật
3. Thực hiện nhiều bước di chuyển.
4. Tập chạy rồi dừng lại, chạy tiếp hoặc đổi hướng di động.
5. Tại chỗ thực hiện bật nhảy.
6. Tại chỗ thực hiện bước xoạc hoặc lăn ngã
7. Di động xoạc lăn ngã
Để xác định cơ sở thực tiễn và khách quan, khi đưa ra những bài
tập Tôi phỏng vấn kết hợp trao đổi trực tiếp với các giáo viên, huấn luyện
viên bóng chuyền để lấy ý kiến đánh giá lựa chọn các bài tập để nâng cao
hiệu quả kĩ thuật di chuyển cho đội tuyển.
Số phiếu phát ra: 20 phiếu; thu vào: 20phiếu.
Bảng 3:
Kết quả phỏng vấn các bài tập.
STT Số người
Tên bài tập

được hỏi
( 20 người)
BT bổ trợ BT kỹ thuật

8


Trường THPT Chuyên Lào Cai
1
1
2

Số người
đồng ý
Tỷ lệ %

2

Lương Thế Anh
3

1

2

3

4

5

6

7

15 19 16 20

17 19 15 15 8

19

75 95 8
0

85 95 75 75 4
0

95

10
0

Qua kết quả phỏng vấn trên tôi nhận thấy các bài tập được các nhà
chuyên môn quan tâm sử dụng nhiều hơn ở các phần trong giảng dạy,
huấn luyện kỹ thuật di chuyển đó là:
* Bài tập bổ trợ:
- Chạy rẻ quạt (chiếm 95%).
- Nhảy dây nhanh (chiếm 80 %).
* Bài tập kỹ thuật động tác.
- Tập tư thế chuẩn bi( 100%)

- Thực hiện nhiều bước di động (95%)
- Di động xoạc lăn ngã (95%)
- Phối hợp di chuyển với việc thực hiện các kỹ thuật (75%)
Như vậy, qua nghiên cứu lý luận và thực tiễn ở trên, chúng tôi
nhận thấy cần lựa chọn những bài tập hợp lý được nhiều người quan tâm,
sử dụng đã đưa vào qúa trình thực nghiệm cho học sinh đội tuyển nâng
cao hiệu quả kĩ thuật di chuyển cho học sinh đôi tuyển bóng chuyền.
2.1 - Yêu cầu đối với bài tập bổ trợ kỹ thuật:
- Bài tập 1: Chạy rẻ quạt.
+ Cách thực hiện: Chạy rẻ, quạt ở một bên sân, trên 2 vạch biên dọc, tính
từ biên ngang đặt các quả bóng rổ, mỗi quả cách nhau 3m. Vị trí xuất
phát ở điểm giữa của vạch biên ngang. Học sinh từ điểm xuất phát chạy
tới chạm tay vào quả bóng gần nhất phía phải, sau đó chạy sang trái chạm
tay vào bóng ở vị trí xuất phát, tiếp tục chạy sang trái chạm tay vào bóng
gần nhất. Bài tập được tiếp tục thực hiện như vậy với những vị trí đặt
bóng tiếp sau. Thực hiện theo trình tự từng người một.
+Yêu cầu: người tập phải chạy tích cực với tốc độ cao.
- Bài tập 2: Nhảy dây nhanh:
+ Cách thực hiện: Chia đội tuyển thành các nhóm thực hiện nhảy dây tại
chỗ yêu cầu tốc độ tăng dần và quy đinh định lượng( số lần và thời gian)
+Yêu cầu: người tập phải chạy tích cực với tốc độ cao.
2.2 - Yêu cầu đối với bài tập kỹ thuật động tác:
- Bài tập 1: các tư thế chuẩn bị
+ Cách thực hiện: Chia lớp ra thành hai hàng, thực hiện các tư thế chuẩn
bị cao và tư thế chuẩn bị thấp. Tư thế đứng chuẩn bi thấp Hai chân đứng
mở rộng hơn vai, hai gối khuỵu thấp, đùi và cẳng chân tạo góc nhỏ hơn
9


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

90o (tư thế ngồi xổm). Trọng lượng cơ thể dồn phần lớn lên chân sau
(chân trụ), bụng hóp lại. Tư thế đứng chuẩn bị cao: Hai chân mở rộng
bằng vai. Chân trước chân sau cách nhau khoảng nữa bước (chân nào
trước là tuỳ thuộc vào vị trí đứng trên sân). Đùi và cẳng chân tạo thành
góc khoảng 90o- 120o.
+Yêu cầu: người tập phải đứng đúng tư thế tập trung quan sát bóng và
sẵn sàng di chuyển hoặc thực hiện kỹ thuật.
- Bài tập 2: Thực hiện nhiều bước di động:
+ Cách thực hiện chia đội thành 4 nhóm đứng 2 bên sân. Thực hiện các
bước di động dó là bước thường bước lướt, bước nhảy và bước chéo,
bước xoạc. Bước thường quá trình thực hiện thân người gần giống như tư
thế đánh bóng, mắt theo dõi bóng, tay co tự nhiên ở thắt lưng. Kết thúc
giai đoạn di chuyển cũng là lúc tư thế đánh bóng được thực hiện. Bước
lướt là phương pháp di chuyển một hay nhiều bước liền nhau. Di chuyển
bằng bước lướt thì chân ở phía di chuyển về hướng cần thiết phải di động
ra trước, chân kia bước tiếp theo, duy trì tư thế cơ bản. Có thể thực hiện
nhiều bước liên tục chân nọ kế tiếp chân kia cho đến khi dừng lại trở về
tư thế đánh bóng. Quá trình thực hiện động tác không thay đổi độ cao
trọng tâm. Người ở tư thế tự nhiên, hai chân khuỵu, hai tay co tự nhiên,
mắt theo dõi bóng, không căng cơ.Bước nhảy là phương pháp di chuyển
có giai đoạn hai chân rời mặt đất, tuy là bước nhảy, nhưng trọng tâm cơ
thể chỉ nâng lên ở mức độ cần thiết đủ để tạo cho bước nhảy được dài
thêm. Khi thực hiện bước nhảy, chân bước trước co và nâng cao đùi, chân
bước sau đạp đất bật nhanh, khớp gối đẩy cơ thể chuyển động theo hướng
di chuyển hơi chếch lên cao. Lúc này chân bước trước duỗi vươn dài về
hướng cần tới, hai chân rời mặt đất. Đánh bóng xong, chân sau co tự
nhiên, chân trước chạm đất bằng mũi bàn chân, chân trước chạm đất chủ

yếu bằng gót chân. Khi hai chân chạm đất cũng là lúc tư thế đánh bóng
được thực hiện.Bước chéo là phương pháp di chuyển hai chân bước chéo
nhau. Muốn di chuyển sang trái thì chân phải bước qua chân trái rồi chân
trái bước tiếp, trọng tâm cơ thể chuyển nhanh sang chân vừa bước. Bước
xoạc dài hơn bước thường. Khi thực hiện, chân trước bước theo hướng
cần di chuyển, khi chân chạm đất thì khuỵu gối nhiều, chân còn lại duỗi
tự nhiên hoặc hơi gập một chút ở khớp gối, người ở tư thế sẵn sàng đánh
bóng.
+ Yêu cầu : Học sinh đội tuyển phải thực hiện thành thạo các bước di
chuyển và phối hợp các bước di chuyển với việc thực hiện các kĩ thuật
- Bài tập 3: Di động nhiều bước xoạc lăn ngã.
+ Cách thực hiện: Chia đội thành 2 nhóm 0 mỗi bên sân 1 nhóm phục vu
tung bóng và 1 nhóm xếp hàng ở số 1,6,5 di chuyển các bước xoạc lăn
ngã cứu bóng tung từ vị trí số 3.
+ Yêu cầu : Học sinh luyện tập nghiêm túc tập trung tránh chấn thương
khi lăn ngã cứu bóng.
10


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

- Bài tập 4: Phối hợp tư thế chuẩn bi di chuyển và thực hiện các kỹ
thuật.
+ Cách thực hiện: Bài tập nay được sử dụng trong việc huấn luyện các kỹ
thuật và phối hợp chiến thuật trong thi đấu. Học sinh quan sat bóng di
chuyển và thực hiện các kỹ thuật đầu tiên là các kỹ thuật phòng thủ - tấn
công- di chuyển chiến thuật.
+ Yêu cầu: Học sinh nắm vững các kỹ thuật di chuyển để phối hợp với

việc thực hiện các kỹ thuật tấn công và phòng thủ để đạt hiệu quả thi đấu
cao nhât.
2.3 Phương pháp tập luyện cho nhóm thực nghiệm:
Trong quá trình giảng dạy vì thời gian có hạn, chúng tôi chỉ thực hiện
10 giáo án. Nội dung giảng dạy mang tính chất lồng ghép trong suốt quá
trình thực hiện bài tập. Những giáo án kỹ thuật lúc đầu chúng tôi phân
tích từng yêu cầu yếu lĩnh kỹ thuật động tác sau đó mới kết hợp thành
những bài tập kỹ thuật nguyên vẹn để áp dụng cho nhóm thực nghiệm.
Đầu tiên chúng tôi áp dụng những bài tập bổ trợ kỹ thuật sau phần khởi
động chung và chuyên môn, nhằm tạo khả năng định hình kỹ thuật và
những bước di chuyển hợp lý của người học. Nhằm khắc phục những sai
lệch cơ bản về tư thế chuẩn bị các bước di động. Cảm giác đường bóng
trong không gian. Đồng thời ổn định tính nhịp điệu động tác việc phối
hợp các kĩ thuật với nhau. Chúng tôi áp dụng những bài tập bổ trợ với sự
lặp lại liên tục để sinh viên ổn định động tác những đường bóng cơ bản
khi thực hiện.
Đê tránh sự nhàm chán trong tập luyện, chúng tôi thay đổi bài tập bằng
cách ứng dụng các bài tập kỹ thuật vào buổi học trong các bài tập mà
chúng tôi đưa ra với sự thay đổi hợp lý trong từng giáo án nhằm tăng
cường tính hưng phấn cho học sinh đội tuyển.
Trong 10 giáo án mà chúng tôi áp dụng cho học sinh đội tuyển bóng
chuyền nam trường THPT Chuyên Lào Cai. Các bài tập kỹ thuật thực
hiện trong 10 giáo án để giúp học sinh đội tuyển hoàn thiện, thời gian
còn lại chúng tôi cho áp dụng thi đấu để nâng cao hiệu quả kỹ thuật và
tạo hưng phấn trong tiết tập luyện. Đồng thời tìm ra những kinh nghiệm
xử lý tình huống trong đấu tâp.
Khi lên lớp chúng tôi đặc biệt chú trọng việc sửa đổi động tác sai cho
sinh viên, đề ra yêu cầu cao trong việc hình thành những động tác nhằm
nâng cao hiệu quả kỹ thuật trong suốt quá trình ứng dụng bài tập cho
nhóm thực nghiệm.

Tiến trình giảng dạy cho nhóm thực nghiệm
Tuần
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
TT giáo án
1 2 3 4 5 5 7 8 9 10
Nội dung BT1 + +
+
+
+
11


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

Nội dung BT2 +
+
+
Nội dung BT3 + +
+
+
Nội dung BT4
+
+ + +
+
Nội dung BT5
+
+ +
Nội dung BT6

+
+
+
+ +
2.4 Đánh giá bài tập cho nhóm thực nghiệm.
- Để đánh giá một cách chính xác và khách quan cho kết quả kiểm
tra cuối cùng. Chúng tôi kiểm tra giai đoạn đầu. Thông qua số liệu thu
được xử lý, đánh giá trình độ khả năng của từng nhóm học sinh . Sau đó
chia thành 2 nhóm với trình độ tương đương nhau.
Nhóm A: là nhóm thực nghiệm gồm 10 Học sinh áp dụng bài tập được
lựa chọn tiến hành lồng ghép giảng dạy.
Nhóm B: là nhóm đối chiếu gồm 10 Học sinh học tập theo chương trình
quy định thuần túy , chơi bóng tự do.
+ Hình thức kiểm tra:
Để có hiệu quả trong các bài tập đã lựa chọn trong quá trình nghiên
cứu, chúng tôi tiến hành chọn 10 học sinh của đội tuyển bóng chuyền
nam khối 10 và 10 Học sinh tập bóng tự do ở các lớp chia làm 2 nhóm có
trình độ về chuyên môn tương đương nhau:
•
Mỗi Học sinh thực hiện kỹ thuật động tác di chuyển bắt bóng phát
số 6 vào ô số 3:10 quả.Tính số quả vào ô quy định mỗi quả được
tính 1 điểm.
•
Mỗi sinh viên thực hiện kỹ thuật động tác cứu bóng bỏ nhỏ từ ô số
6 vào ô số 3: 10 quả. Tính số quả vào ô quy định mỗi quả vào ô
được tính 1 điểm.
•
Bảng 5:
Kết quả kiểm tra ban đầu của 2 nhóm trước thực nghiệm ( n = 20 )
Thông số thống kê nội dung Nhóm thực nghiệm

Nhóm đối chiếu
kiểm tra
A(n=10)
B(n=10)
Đỡ bóng ô số 6 vào số 3
30 điểm
26 điểm
Đỡ bóng ô số 1 vào số 3
32 điểm
30 điểm
So sánh kết quả bảng trên ta thấy: Sự khác biệt giữa 2 nhóm trước khi áp
dụng các phương pháp huấn luyện là tương đương nhau.
+ Tiến trình thực nghiệm.
Tôi đã tiến hành thực nghiệm các bài tập ứng dụng cho 10 Học sinh đội
tuyển bóng chuyền khối 10. Kết quả thực nghiệm sau 10 giáo án giảng
dạy, chúng tôi tiến hành kiểm tra kết quả học tập 2 nhóm để lấy số liệu và
đánh giá kết quả của bài tập ứng dụng thực hiện trong 10 quả. tôi thu
được kết quả sau thực nghiệm bài tập ứng dụng.

12


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

Bảng 6:
Kết quả kiểm tra sau thực nghiệm của 2 nhóm.(n = 20)
Thông số thống kêNội
Nhóm thực nghiệmA Nhóm đối chiếuB

dung kiểm tra
(n=10) X
(n=10) X
Đỡ bóng ô số 6 vào ô số 3 68 điểm
38 điểm
Đỡ bóng ô số 1 vào ô số 3 60 điểm
40 điểm
+ So sánh kết quả trên ta thấy:
Sau khi áp dụng các bài tập đã lựa chọn cho nhóm thực nghiệm đạt
kết quả cao hơn so với nhóm đối chiếu.
Thông qua kết quả ở bảng 5 và bảng 6 chúng tôi tính hiệu quả chung về
giá trị trung bình của 2 nội dung nhóm A và B.
Bảng 7:
So sánh kết quả sau thực nghiệm.
(Giữa các nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng)
n=20
Nhóm

Đỡ bóng từ ô số 6 vào ô số 3 Cứu bóng từ ô số 6 vào ô số 3
Trước thực
nghiệm

Sau thực
nghiệm

Trước thực
nghiệm

Sau thực
nghiệm

A (n=10)

32 điểm

68 điểm

30 điểm

60 điểm

B (n=10)

30 điểm

38 điểm

26điểm

40 điểm

2điểm

30 điẻm

4điểm

20điểm

Chênh lệch

giữ 2 nhóm

Kết luận thực nghiệm
Việc đánh giá về thành tích và so sánh mức độ giữa 2 nhóm, ta thấy
nhóm thực nghiệm tốt hơn nhóm đối chiếu là do đã dựa vào giảng dạy
các bài tập và các kỹ thuật di chuyển hợp lý và có hiệu quả. Ngoài ra còn
có các ảnh hưởng tác động đến quá trình tập luyện như nhu cầu tiếp thu,
khả năng phối hợp vận động và thể lực. Nhưng nếu đầu tư nhiều thời gian
chúng tôi tin chắc rằng kết quả sẽ thu được cao hơn.
•

C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận: Từ kết quả nghiên cứu về lý luận và thực tiễn liên quan đến
đề tài, Tôi đã rút ra một số kết luận sau:
13


Trường THPT Chuyên Lào Cai

Lương Thế Anh

+ Đối với đội việc huấn luyện kỹ thuật di chuyển cho học sinh đội
tuyển bóng chuyền nam thì việc xác định đúng những yếu điểm cơ bản và
nguyên nhân ảnh hưởng đến khả năng thực hiện kỹ thuật đó là cơ sở quan
trọng để tìm ra các giải pháp nhằm huấn luyện và nâng cao hiệu quả của
việc thực hiện kỹ thuật di chuyển.
+ Việc xác định đúng các bài tập và ứng dụng các bài tập đó vào
trong giảng dạy và luyện tập có vai trò đặc biệt quan trọng nhằm giúp
người tập xây dựng được khái niệm kỹ thuật đúng, hoàn thiện và nâng
cao hiệu quả trong kỹ thuật di chuyển

2. Kiến nghị:
Qua kết quả nghiên cứu mong các đồng chí Giáo viên Giáo dục thể
chất tiếp tục đưa các bài tập vào trong quá trình giảng dạy để có thời gian
đúc rút kinh nghiệm và khẳng định điệu quả của phương pháp huấn
luyện.
Về phía các trường THPT cần có sự nghiên cứu trang bị thêm các
dụng cụ tập luyện các Giáo viên thường xuyên trao đổi kiến thức nâng
cao hiệu quả giảng dạy và huấn luyện.
Do thời gian nghiên cứu có hạn, và là nghiên cứu bước đầu kinh
nghiệm khả năng còn hạn chế nên tôi cũng mong nhận được sư cộng tác
góp ý của các thầy cô để bổ sung cho nghiên cứu hoàn thiện hơn.
Xin trân thành cảm ơn !
3. CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO:
TT Tên Sách
Tác giả
1
Sách bóng chuyền
Trường ĐHSP TDTT Hà
Nội
2
Lý luận chung về
Phạm Danh Tốn
phương pháp TDTT
3
SGV TD 10,11,12
Nhiều tác giả

Nhà xuất bản
TDTT
TDTT

GD

Ký duyệt của TCCM

Người làm đề tài

Nguyễn Trọng Thủy

Lương Thế Anh

14