Xây dựng một số hình thức tổ chức tập luyện ngoại khóa nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn thể dục cho học sinh khối 11 trường THPT nghèn can lộc hà tĩnh luận văn tốt nghiệp đại học

1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

KHÓA LUẬN
TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Đề tài:

XÂY DỰNG MỘT SỐ HÌNH THỨC TỔ CHỨC
TẬP LUYỆN NGOẠI KHÓA NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ HỌC TẬP MÔN THỂ DỤC
CHO HỌC SINH KHỐI 11 TRƯỜNG THPT
NGHÈN – CAN LỘC – HÀ TĨNH

Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện

VINH – 2011

: ThS. Đậu Thị Bình Hương
: Nguyễn Nhất


2

Lêi c¶m ¬n
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới Th.S Đậu Thị Bình
Hương, người đã hướng dẫn giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện
nghiên cứu đề tài.
Qua đây tôi xin được bày tỏ sự biết ơn tới ban chủ nhiệm
khoa, Hội đồng khoa học khoa và các thầy cô giáo khoa Giáo Dục

Thể Chất đã giúp đỡ, góp ý chân tình để tôi hoàn thành khoá luận.
Tôi cũng bày tỏ sự biết ơn tới thầy cô giáo và học sinh Trường
THPT Nghèn đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình nghiên cứu
và bạn bè đã động viên khích lệ tôi.
Do điều kiện và thời gian nghiên cứu còn nhiều hạn chế nên
sẽ không tránh khỏi những sai sót.
Vậy tôi mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo
và bạn bè
Một lần nữa xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Nhất


3

DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN VĂN
Bảng 3.1 Kết quả phỏng vấn về khó khắn trong việc tập luyện ngoại khóa
Bảng 3.2: Thực trạng cơ sở vật chất
Bảng 3.3: Bảng kiểm thể lực của học sinh khối 11 trường THPT Nghèn
học kỳ I năm học 2010 - 2011 (theo tiêu chuẩn rèn luyện thân thể)
Bảng 3.4: Kết quả phỏng vấn về động cơ tập luyện ngoại khóa TDTT
của học sinh khối 11 trường THPT Nghèn
Bảng 3.5: Môn thể thao ưa thích của học sinh khối 11 trường THPT Nghèn
Bảng 3.6: Nguyện vọng tham gia hình thức tập luyện ngoại khóa của
học sinh lớp 11 trường THPT Nghèn
Bảng 3.7 : Kết quả phỏng vấn lựa chọn chọn hình thức tập luyện ngoại
khóa (n = 15)
Bảng 3.8: Kết quả phỏng vấn test kiểm tra thể lực cho học sinh khối 11
Trường THPT Nghèn
Bảng 3.9: Kết quả phỏng vấn về thời gian tập luyện ngoại khóa TDTT

cho học sinh khối 11 Trường THPT Nghèn
Bảng 3.10 Kết quả kiểm tra thể lực trước khi tập luyện ngoại khóa
Bảng 3.11: Kết quả kiểm tra thể lực sau khi tập luyện ngoại khóa
Bảng 3.12 Bảng điểm thi học kỳ môn thể dục khối 11 của 3 nhóm


4

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TDTT: Thể dục thể thao
THPT: Trung học phổ thông
GDTC: Giáo dục thể chất
Test : Bài tập kiểm tra
TN : Thực nghiệm
ĐC : Đối chứng
XHCN : Xã hội chủ nghĩa


5

MỤC LỤC
Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………….1
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU................4
1.1. Khái niệm về ngoại khóa

.............................................................4

1.2. Các hình thức tập luyện ngoại khóa.................................................4

1.2.1. Các hình thức tập luyện theo Câu lạc bộ......................................4
1.2.2. Các hình thức tập luyện ngoại khóa theo chủ đề..........................5
1.2.3. Các hình thức ngoại khóa xã hội...................................................5
CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............6

2.1. Đối tượng………………………………………………………….6
2.2. Phương pháp nghiên cứu

.............................................................6

2.2.1. Phương pháp đọc và phân tích tài liệu..........................................6
2.2.2. Phương pháp quan sát sư phạm ....................................................6
2.2.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm .............................................6
2.2.4. Phương pháp phỏng vấn…………………………………………7
2.2.5. Phương pháp toán học thống kê ...................................................7
2.2.6.

Phương

pháp

sử

dụng

bài

thử

8

2.3. Địa điểm nghiên cứu……. …….....................................................8
2.4. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………..8
2.5. Thời gian nghiên cứu……………...................................................9


6

CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN…….......10
3.1. Thực trạng tập luyện ngoại khóa ở trường THPT Nghèn………..10
3.1.1. Hoạt động ngoại khóa chung của trường THPT Nghèn………..10
3.1.2. Thực trạng tập luyện ngoại khóa TDTT ở trường THPT
Nghèn………………………………………………………………………..11
3.2. Xây dựng một số hình thức tập luyện ngoại khóa nhằm nâng cao
hiểu quả học tập môn thể dục cho học sinh khối 11 trường THPT Nghèn
……………………………………………………………………………….14
3.2.1. Đánh giá chất lượng học tập môn thể dục của học sinh lớp 11 trường THPT
Nghèn …………………………………………………………………......................14
3.2.2. Xây dựng một số hình thức tập luyện ngoại khóa môn thể dục
cho học sinh khối 11 trường THPT Nghèn …………………………………17
3.2.3 Hiệu quả của việc tập luyện ngoại khóa TDTT cho học sinh khối
11 trường THPT Nghèn……………………………………………………...24
KẾT LUẬN …………………………………………………………..30
KIẾN NGHỊ ………………………………………………………….31
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………….32
PHỤ LỤC……………………………………………………………..33


7

ĐẶT VẤN ĐỀ

Hệ thống GDTC là một bộ phận quan trọng của nền giáo dục XHCN.
Trong quá trình hình thành và phát triển của mình, hệ thống GDTC đã thể
hiện được vai trò đặc biệt quan trọng của mình, bởi vì nó đảm bảo cho con
người phát triển và hoàn thiện về mặt thể chất, chuẩn bị cho người tập bước
vào cuộc sống, học tập, lao động và bảo vệ tổ quốc đạt hiểu cao.
Giáo dục thể chất không chỉ đơn thuần là phát triển thể chất còn mà còn
ảnh hưởng đến người tập về mặt giáo dục. GDTC góp phần giáo dục ý chí,
phẩm chất đạo đức, thẩm mỹ và tính sáng tạo của người tập.
Công tác phát triển TDTT nhằm góp phần tích cực, nâng cao sức khỏe
và thể lực, giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống lành mạnh, làm phong phú
đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, nâng cao sức lao động xã hội và sức
chiến đấu của lực lượng vũ trang.
Để xây dựng được phong trào TDTT lớn mạnh và phát triển trên phạm
vi cả nước. Với mục tiêu nhằm nâng cao sức khỏe cho học sinh THPT đòi hỏi
phong trào TDTT ở trường học, và các cơ sở có liên quan phải phát triển liên
tục, cân đối và khoa học. Là một trong những yếu tố đảm bảo cho sự phát
triển phong trào TDTT ở trường THPT.
Để thực hiện tốt công tác GDTC, có rất nhiều hình thức tập luyện để
đạt kết quả cao trong việc nâng cao sức khỏe. Trong bối cảnh hội nhập, giáo
dục học sinh có đầy đủ các tố chất: Đức, Trí, Thể, Mỹ là một yêu cầu mà các
nhà trường trung học phổ thông phải chú trọng. Bên cạnh tri thức được truyền
đạt trên lớp học, hoạt động ngoại khoá là một trong những phương thức giáo
dục cho học sinh kỹ năng sống, kỹ năng tổ chức, ứng dụng vào thực tiễn
những kiến thức đã học và phát triển năng khiếu. Hoạt động ngoài giờ lên lớp
là một hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn


8

diện, thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Chính từ những hoạt động

như: Lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt động xã hội đã góp phần rất lớn trong
việc hình thành nhân cách của học sinh. Giúp học sinh biết tự giáo dục, tự rèn
luyện, tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ
lên lớp là xây dựng cho học sinh mối quan hệ phong phú, đa dạng, một cách
có mục đích, có kế hoạch có nội dụng và phương pháp nhất định, gắn giáo
dục với cộng đồng, tạo sự thân thiện trong mọi tình huống. Biến nhu cầu
khách quan của xã hội thành nhu cầu học tập của bản thân học sinh.
Để bổ sung cho nội dung chương trình giảng dạy chính khóa còn hạn
chế về thời gian (2tiết/tuần). Để thực hiện và truyền đạt kiến thức cho học
sinh một cách tốt nhất khi mà nội dụng của một tiết học là 2-3 nội dung
học/tiết. Để nâng cao hiểu quả tiếp thu kiến thức và nâng cao sức khỏe cho
học sinh cần đề ra các giờ học ngoài giờ để bổ sung những kiến thức đã tiếp
thu trên lớp và nâng cao thể chất cho học sinh. Do vậy, các hoạt động ngoài
giờ học chính khóa đang đặt ra cho các nhà sư phạm Thể dục phải tổ chức các
hoạt động ngoại khóa đó làm sao để đạt kết quả cao. Xuất phát từ vấn đề trên
chúng tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Xây dựng một số hình thức tổ chức
tập luyện ngoại khóa nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn thể dục cho
học sinh khối 11 Trường THPT Nghèn – Can Lộc – Hà Tĩnh ”.
Với mục tiêu:
1: Đánh giá thực trạng về hình thức tổ chức tập luyện ngoại khóa ở
trường THPT Nghèn
2: Xây dựng và đánh giá hiệu quả của một số hình thức tập luyện ngoại
khóa đã lựa chọn .


9

Để giải quyết mục tiêu trên chúng tôi đặt ra các nhiệm vụ sau:
1: Đánh giá thực trạng tập luyện ngoại khóa ở trường THPT Nghèn.
2: Xây dựng một số hình thức tập luyện ngoại khóa nhằm nâng cao

hiểu quả học tập môn thể dục cho học sinh khối 11 trường THPT Nghèn.
3: Đánh giá hiểu quả một số hình thức tập luyện ngoại khóa đã chọn.


10

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Khái niệm về ngoại khóa
Hoạt động ngoại khóa hay còn gọi là hoạt động ngoài giờ lên lớp là một
trong những mảng hoạt động giáo dục quan trọng ở nhà trường phổ thông.
Hoạt động này có ý nghĩa hổ trợ cho hoạt động nội khóa, góp phần phát triển
và hoàn thành nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu, tài năng sánh tạo của học
sinh. Nội dung hoạt động ngoại khóa rất phong phú và đa dạng thể hiện qua
các hoạt động xã hội, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan, lao động, nghiên
cứu khoa học.... nhờ đó các kiến thức thu được trên lớp có cơ hội được áp
dụng, mở rộng thêm trên thực tế, đồng thời nâng cao hứng thú học tập nội
khóa. Giáo dục ngoại khóa có thể do giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm,
các tổ chức Đoàn đứng ra tổ chức thực hiện.
1.2. Các hình thức tập luyện ngoại khóa
Trong xu thế hội nhập và phát triển của đất nước hiện nay không ngừng
được nâng cao. Chính vì vậy các hình thức tập luyện ngoại khóa hiện nay rất
phong phú và đa dạng, bao gồm các hình thức như:
1.2.1. Các hình thức tập luyện theo Câu lạc bộ
Đây là hình thức tập luyện khá phổ biến. Ở hình thức tập luyện này các
Câu lạc bộ được hình thành dựa trên các thành viên có cùng một sở thích hoặc
yêu thích một môn nào đó, rồi thành lập các Câu lạc bộ ví dụ như: Câu lạc bộ
Bóng rổ, Câu lạc bộ Văn học dân gian, Câu lạc bộ Anh văn,... Các Câu lạc bộ
này có thể được hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp của một nhóm trưởng hay
đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của giáo viên phụ trách môn học đó... Các thành
viên trong Câu lạc bộ có thể cùng một lớp hay cùng một trường yêu thích

môn học đó. Ở hình thức tập luyện này các thành viên trong Câu lạc bộ được


11

giao lưu học hỏi kinh nghiệm của nhau và vận dụng những kiến thức đã học
vào trong các buổi sinh hoạt Câu lạc bộ.
1.2.2. Các hình thức tập luyện ngoại khóa theo chủ đề
Đây là hình thức hoạt động ngoại khóa theo chủ đề đã cho trước để tiến
hành các hoạt động ngoại khóa. Ở thức hoạt động thường được sử dụng cho
tất cả các trường THPT khác nhau. Như các hoạt động ngoại khóa theo tháng
với các chủ đè khác nhau, ví dụ hoạt động ngoài giờ lên lớp tháng 2: "Thanh
niên với lý tưởng Cách mạng". Ở các hình thức hoạt động này cách thức thực
hiện buổi hoạt động phải bám sát vào nội dung, chủ đề của buổi hoạt động đó.
Nhằm làm cho học sinh nắm bắt được cái cốt lõi của chủ đề hoạt động. Từ đó
học sinh có thể nhận thức được hành động và định hướng đi trong tương lai
của mình, khi đã nắm bắt được nội dung chính của chủ đề hoạt động.
1.2.3. Các hình thức ngoại khóa xã hội
Đây là hình thức hoạt động ngoại khóa thường được áp dụng rộng rãi
trong các trường học. Ở hình thức hoạt động ngoại khóa xã hội này đòi hỏi
tinh thần tự nguyện, tự giác cao của mỗi người tham gia hoạt động này thì
mới đạt được kết quả cao. Các hình thức hoạt động ngoại khóa xã hội bao
gồm: lao động vệ ssinh môi trường, tham quan, các hoạt động đền ơn đáp
nghĩa... khi tham gia hoạt động này tạo cho học sinh tính tự giác, tinh thần
đoàn kết, không ngại khó khăn gian khổ để hoàn tốt nhiệm vụ được giao. Khi
tham gia vào các hoạt động ngoại khóa xã hội này học sinh sẽ đạt được đó là
khả năng làm việc độc lập cũng như làm việc theo nhóm đạt hiệu quả cao.


12

CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng
Học sinh khối 11 trường THPT Nghèn – Can Lộc – Hà Tĩnh
Nghiên cứu được thực nghiệm trên 90 học sinh khối 11 trường THPT
Nghèn – Can Lộc – Hà Tĩnh với 3 nhóm: - 2 nhóm TN
- 1 nhóm ĐC
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Phương pháp đọc và phân tích tài liệu
Phương pháp này được sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục
đích tìm hiểu các cơ sở lý luận về hoạt động ngoại khóa và các hình thức tập
luyện ngoại khóa ở trường THPT Nghèn.
2.2.2. Phương pháp quan sát sư phạm
Phương pháp này được sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục
đích đánh giá về hình thức tập luyện ngoại khóa tại trường THPT Nghèn.
Thông qua quan sát đánh giá bên ngoài về nội dung tập luyện và điều kiện
dụng cụ sân bãi để tập luyện ngoại khóa.
2.2.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Phương pháp này được sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm đánh
giá hiệu quả của các hình thức tập luyện ngoại khóa ở trường THPT Nghèn.
Thông qua các bài kiểm tra thể lực giữa nhóm được tập luyện ngoại khóa và
nhóm không được tập luyện ngoại khóa từ đó đánh giá hiệu quả của các hình
thức tập luyện ngoại khóa đã được lựa chọn.


13

2.2.4. Phương pháp phỏng vấn
Phương pháp này được sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục
đích tìm ra các hình thức tập luyện ngoại khóa phù hợp và đạt hiểu quả cao.

Thông qua phỏng vấn giáo viên và học sinh tường THPT Nghèn. Với hai hình
thức phỏng vấn:
+ Phỏng vấn trực tiếp: Hình thức này được tiến hành bằng cách gặp gỡ
các giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy trong trường để tìm ra hình thức và
nội dung tập luyện ngoại khóa nào phù hợp và lôi cuốn học sinh tích cực tham
gia tập luyện.
+ Phỏng vấn gián tiếp: Hình thức này được tiến hành bằng phiếu điều
tra đã được chuẩn trước. Với mục đích, lựa chọn phương pháp tập luyện phù
hợp và đạt hiểu quả cao sau khi tập luyện.
2.2.5. Phương pháp toán học thống kê
Phương pháp này được sử dụng nhằm phân tích kết quả nghiên cứu.
Thông qua các đại lượng đặc trưng trong toán học thống kê.
- Công thức tính số trung bình
n

X=

∑ Xi
i =1

n

- Công thức tính phương sai
δ

2

∑ ( Xi − X )
=
n

2

( n ≥ 30 )


14

- Công thức so sánh hai số trung bình
t=

X1 − X 2

δ12 δ 22 ( n ≥ 30 )
+
n1 n2

2.2.6. Phương pháp sử dụng bài thử
Phương pháp này được sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục
đích kiểm tra, đánh giá thể lực của học sinh trước và sau thực nghiệm.
2.3. Địa điểm nghiên cứu
- Trường Đại học Vinh
- Trường THPT Nghèn – Can Lộc – Hà Tĩnh
2.4. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu được thực nghiệm trong thời gian 8 tuần. Với sơ đồ sau:
Trường THPT Nghèn

Nghiên cứu một số hình thực tập
luyện ngoại khóa.

Nghiên cứu các
hình thức tập
luyện

Đánh giá thực trạng về
hình thức tổ chức tập luyện
ngoại khóa ở trường THPT
Nghèn

Phỏng vấn, điều
tra.

Lựa chọn hình thức
tập luyện

Kiểm tra thể lực
trước TN

Kiểm tra thể lực
sau TN

Đánh giá hiểu quả của các hình thức
tập luyện ngoai khóa


15

2.5. Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 11/2010 đến tháng 05/2011 trong đó:
- Từ tháng 25/11/2010 đến tháng 04/12/2010: Viết đề cương thu thập

số liệu
- Từ tháng 01/2011 đến tháng 02/2011: giải quyết nhiệm vụ 1
-Từ tháng 03/2010 đến tháng 04/2011: giải quyết nhiệm vụ 2
-Từ tháng 04/2010 đến tháng 05/2011: Hoàn thành và nghiệm thu đề tài.


16

CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
3.1. Thực trạng tập luyện ngoại khóa ở trường THPT Nghèn
3.1.1. Hoạt động ngoại khóa chung của trường THPT Nghèn
Trường THPT Nghèn được thành lập năm 1988 và được tách ra từ
phân hiệu của trường THPT Đồng Lộc. Từ một ngôi trường xếp loại yếu vào
những năm 1988 - 1990 của Tỉnh Nghệ Tĩnh. Nhưng từ năm 1996 đến nay
trường luôn đạt tiên tiến và tiên tiến xuất sắc.
Các hình thức ngoại khóa của trường THPT Nghèn cũng đa dạng về
các hình thức tổ chức ngoại khóa: Từ các hình thức ngoại khóa theo chủ đề
hàng tháng, các hoạt động ngoại khóa xã hội, các hình thức Câu lạc bộ.
Hằng tháng trường THPT Nghèn tổ chức các buổi hoạt động ngoài giờ
lên lớp theo chủ đề của tháng đó, nhằm giúp học sinh định hướng đúng hướng
đi cho tương lai và tăng tính hoạt động và giúp học sinh mạnh dạn đưa ra ý
kiến của mình về vấn đề đang thảo luận và bảo vệ ý kiến đó của mình.
Trường THPT Nghèn cũng tổ chức các hoạt động ngoại khóa theo môn học
như ngoại khóa Văn học dân gian, hay ngoại khóa Vật lý, Hóa học. Ở hình
thức ngoại khóa này nhằm tạo cho học sinh tính tư duy sáng tạo và khả năng
hoạt động theo nhóm. Ngoài các hoạt động ngoại khóa kể trên trường THPT
Nghèn còn tổ chức các buổi lao động vệ môi trường, các hoạt động đền ơn
đáp nghĩa.... Từ các hoạt động này tạo cho học sinh tinh thần tự nguyện, tự
giác tích cực lao động, tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau trong lao động dể
hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

17

3.1.2. Thực trạng tập luyện ngoại khóa TDTT ở trường THPT
Nghèn
Trong công cuộc đổi mới về phương pháp giảng dạy với khẩu hiệu lấy
học sinh làm trung tâm. Được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường
cùng với sự đi lên phát triển về mọi mặt được nâng lên, phong trào tập luyện
TDTT không ngừng được nâng cao. Trong các cuộc thi hội khỏe Phù Đổng
trường THPT Nghèn luôn đạt được kết quả cao và giành được nhiều huy
chương về các môn Cầu lông, Bóng rổ, Đá cầu, Điền kinh. Tuy nhiên phong
trào tập luyện TDTT ngoài giờ lên lớp chưa cao, phần vì không có thời gian
tập luyện, phần vì không có dụng cụ sân bãu để tập luyện. Thể hiện qua kết
quả phỏng vấn sau:
Bảng 3.1 Kết quả phỏng vấn về khó khăn trong việc tập luyện
ngoại khóa ( n= 90)
TT

Khó khăn trong tập luyện

Số lượng

Tỉ lệ(%)

1

Vì không có thời gian

23

25.6

2

Vì gia đình không ủng hộ

2

2

3

Vì khó khăn về tài chính

7

7.8

4

Vì không đủ sân bãi tập luyện

46

51

Từ kết quả phỏng vấn trên cho thấy khó khăn khi tham gia hoạt động
ngoại khóa TDTT là vì không có thời gian để tham gia chiếm tỷ lệ 25.6%, vì
không đủ sân bãi tập luyện chiếm 51%, vì gia đình không ủng hộ chiếm 2%,

Vì khó khăn về tài chính chiếm 7.8%. như vậy từ kết quả phỏng vấn trên nhà
trường cần tạo những điều kiên tốt nhất về cơ sở vật chất để giúp các em có
đủ điền kiện để tham gia tạp luyện ngoại khóa thể dục thể thao. Và từ kết quả


18

phỏng vấn trên cho thấy gia đình luôn ủng hộ việc tập luyện TDTT ngoại
khóa của con em mình để phát triển thể chất một cách toàn diện.
Chính vì vậy thực trạng tập luyện TDTT ở trường THPT Nghèn còn
mang tính chất nhỏ lẻ, còn theo tư tưởng thích là tập. Chưa mang tính chất
của hoạt động ngoại khóa thật sự. Các hoạt động tập luyện của các em chỉ là
yêu thích một môn nào đó rồi cùng nhau tập luyện và không có sự tham gia
chỉ dẫn của giáo viên và phần lớn các hoạt động thể dục thể thao của các em
chỉ mang tính chất tự phát, theo tư tưởng vui chơi là chính.
Về đội ngũ giáo viên giảng dạy tại trường
Trường THPT Nghèn có tổng số 8 giáo viên tổ thể dục - quốc phòng
trong đó 7 giáo viên thể dục và 1 giáo viên quốc phòng được phân công giảng
dạy 43 lớp trong số đó giáo viên quốc phòng chỉ trực tiếp giảng dạy môn thể
dục là 2 lớp, còn lại như vậy mỗi giáo viên thể dục tham gia giảng dạy mỗi
người gần 6 lớp. Về trình độ của các giáo viên trong trường thì có 1 cao đẳng
còn lại là trình độ đại học nhưng tuổi nghề còn ít có 3 giáo viên mới được
phập công về giảng dạy tại trường.
Về điều kiện cơ sở vật chất phục vụ hoạt động ngoại khóa
Điều kiện cơ sở vật chất của trường vẫn còn rất nhiều thiếu thốn, được
thể hiện qua bảng sau:

Bảng 3.2: Thực trạng cơ sở vật chất

19

TT

Sân bãi

Số lượng

1

Bóng chuyền

2

2

Bóng đá

1

3

Cầu lông

3

4

Bóng rổ

0

5

Đường chạy

1

6

Hố nhảy cao

2

7

Hố nhảy xa

2

Qua bảng số liệu trên cho ta thấy cơ sở vật chất của trường hiện nay
vẫn đang còn ít, với số lượng học sinh đông như vậy, thì chưa đáp ứng được
nhu cầu tập luyện của học sinh trong các giờ học chính khóa với một tiết là từ
2-3 nội dung học như vậy.
Về mặt thời gian vì nhà trường tổ chức học 2 ca nên quỹ thời gian hoạt
động ngoại khóa còn gặp rất nhiều khó khăn. Nếu tổ chức hoạt động ngoại
khóa ở bên ngoài sẽ gây ồn ào cho học sinh học trong lớp nên rất khó để sắp
xếp thời gian hợp lý để tổ chức hoạt động ngoại khóa đạt kết quả cao mà
không ảnh hưởng tới những học sinh học trong lớp.

3.2. Xây dựng một số hình thức tập luyện ngoại khóa nhằm nâng
cao hiểu quả học tập môn thể dục cho học sinh khối 11 trường THPT
Nghèn


20

3.2.1. Đánh giá chất lượng học tập môn thể dục của học sinh lớp 11 trường
THPT Nghèn
Để nâng cao các giờ học thể dục điều quan trọng là phải tổ chức giờ
học bình thường, trên cơ sở khung chương trình chuẩn do Bộ giáo dục và đào
tạo quy định và ban hành. Việc đánh giá chất lượng học tập môn thể dục
chúng ta phải dựa vào thực tiễn phân bố chương trình môn học thể dục ở
trường THPT để kiểm tra kết hợp với kiểm tra các môn thể thao trong tiêu
chuẩn rèn luyện thân thể dành cho học sinh THPT (Bộ giáo dục và đào tạo
ban hành năm 1998).
Theo chương trình cải cách của Bộ giáo dục và đào tạo hiện nay thì nội
dung chương trình khối 11 gồm 9 nội dung cơ bản với tổng số 70 tiết được
chia làm 2 kỳ: kỳ 1: 36 tiết; kỳ 2: 34 tiết; mỗi tuần 2 tiết; mỗi tiết 45 phút. Với
thời gian dành cho giờ học nội khóa như vậy nhưng chương trình thể dục khối
11 lại rất nhiều nội dung: lý thuyết; thể dục nhịp điệu; chạy ngắn; chạy bền;
cầu lông; nhảy cao; đá cầu; thể thao tự chọn (bóng rổ, bóng chuyền, bóng đá,
đẩy tạ...); kiểm tra.
Trong mỗi tiết học với 45 phút nhưng phải học 2- 3 nội dung, cùng với
phương pháp tập luyện phân nhóm thì mỗi nội dung có quá ít thời gian để tập
luyện. Với lượng vận động một nội dụng quá ít như vậy học sinh chưa hình
thành được kỹ năng động tác đã phải chuyển qua nội dung khác để tập luyện.
Chình vì vậy để gây hứng thú và thu hút cho học sinh trong quá trình tập
luyện là rất khó nên sự tập trung chú ý của học sinh trong tập luyện là không
cao.

Trong quá trình giảng dạy trên lớp yếu tố cơ sở vật chất tác động rất lớn
thành tích học tập của học sinh, thu hút và tạo hứng thú học tập của học sinh
trong quá trình tập luyện TDTT. Đây là yếu tố ảnh hưởng trức tiếp đến công


21

tác giảng dạy, đặc biệt là phương tiện giúp học sinh nâng cao thể lực, trình độ
tiếp thu kỹ thuật, tạo cảm gác hưng phấn cho học sinh, nâng cao hiệu quả giờ
dạy. Nhưng hiện nay trường THPT Nghèn cơ sở vật chất phục vụ cho dạy và
học vẫn chưa đảm bảo, thiếu sân bãi, dụng cụ tập luyện vì vậy nhà trường cần
phải nâng cấp, cải tạo và bổ sung mới những dụng cụ tập luyện đảm bảo chất
chất lượng để phục vụ tốt hơn cho quá trình tập luyện của các em học sinh.
Để tìm hiểu chất lượng giờ học TDTT của học sinh lớp 11 trường
THPT Nghèn chúng tôi tiến hành lấy kết quả kiểm tra thành tích theo tiêu
chuẩn rèn luyện sức khỏe học kỳ I và thu được kết quả, thể hiện ở bảng sau:
Bảng 3.3: Bảng kiểm thể lực của học sinh khối 11 trường THPT Nghèn học kỳ
I năm học 2010 - 2011 (theo tiêu chuẩn rèn luyện thân thể) (n = 45)
TT

Nội dung kiểm tra

Thành tích kiểm
tra ( X )
Nam

Nữ

1

Chạy cự ly ngắn 100m (s)

12"5

14"6

2

Bật xa tại chổ (cm)

206

165

3

Chạy cự ly 1000m Nam, 500m Nữ (p/s)

4'1"

2'34"

4

Đẩy tạ (m)

6

4,2

Qua bảng trên ta thấy thành tích các môn được kiểm tra theo tiểu chuẩn
rèn luyện thân thể của học sinh khối 11 trường THPT Nghèn so với tiểu chuẩn
của Bộ Giáo dục và Đào tạo (năm 1998) là không cao, thành tích của học sinh
chỉ nằng trong khu vực giữa loại Đạt và Khá.
3.2.2. Xây dựng một số hình thức tập luyện ngoại khóa môn thể
dục cho học sinh khối 11 trường THPT Nghèn


22

Tổ chức các hình thức tập luyện ngoại khóa là nhằm bổ sung và củng
cố các kỹ năng cho các giờ học thể dục chính khóa. Do vậy tập luyện ngoại
khóa là nhằm nâng cao sức khỏe, phát triển thể lực và tăng cường thể chất cho
học sinh. Nhưng việc phát triển thể chất phải được tiến hành tập luyện thường
xuyên và liên tục thì mới có hiệu quả cao. Trong điều kiện học tập hiện nay
với 70 tiết/ 1 năm học thì thời gian tập luyện như vậy là còn ít. Việc học tập
trung giờ học chính khóa chỉ phát triển được thể lực của học sinh trong một
chừng mực nhất định, bởi vậy để tăng cường sức khỏe các em phải thường
xuyên tham gia tập luyện TDTT ngoài giờ lên lớp.
Tập luyện TDTT ngoài giờ học chính khóa là hình thức hoạt động tự
nguyện của mỗi người. Nếu nhận thức được vai trò, tác dụng của việc tập
luyện TDTT và thường xuyên tập luyện thì sẽ trở thành thói quen và là nhu
cầu không thể tách rời. Nhưng tổ chức các hoạt động TDTT ngoại khóa phải
phù hợp với nhu cầu tập luyện của học sinh và điều kiện cơ sở vật chất hiện
có của trường. Hoạt động ngoại khóa phải mang lại hiệu quả thiết thực cho
học sinh tham gia tập luyện, đó là phát triển thể chất và tăng cường thể lực
cho học sinh. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành xây dựng một số hình thức tập
luyện ngoại khóa môn thể dục cho học sinh khối 11 trường THPT Nghèn.

a. Động cơ tập luyện ngoại khóa TDTT của học sinh

Để xác định động cợ tập luyện ngoại khóa của học sinh chúng tôi để
tiến hành phỏng vấn bằng phiếu điều tra đối với học sinh khối 11 trường
THPT Nghèn về động cơ tập luyện ngoai khóa TDTT và thu được kết quả
như sau:


23

Bảng 3.4: Kết quả phỏng vấn về động cơ tập luyện ngoại khóa TDTT của
học sinh khối 11 trường THPT Nghèn (n=90)
Động cơ tập luyện ngoại khóa TDTT

TT

Số

Tỷ

lượng

(%)

lệ

1

Muốn được vận động vui chơi

44

48.9

2

Để trở thành vận động viên thể thao

1

1.1

3

Để có sức khỏe tốt

58

64.4

4

Phát triển cơ thể một cách toàn diện

54

60

Qua kết quả phỏng vấn trên cho chúng ta thấy được đa số học sinh đã
xác định được đúng động cơ tập luyện thể dục thể thao; được thể hiện qua kết
quả đó là có tới 58 học sinh đã xác định tập luyện TDTT là để có sức khỏe tốt,
54 em đã xác định được tập luyện TDTT góp phần phát triển cơ thể một cách

toàn diện. Bên cạnh nhưng học sinh đã xác được đúng động cơ tập luyện thì
vẫn có nhưng học sinh xem việc tập luyện TDTT là để vui chơi co tới 44 học
sinh, và chỉ có một học sinh xác định động cơ tập luyện của mình là để trở
thành Vận động viên thể thao.


24

b. Nhu cầu tập luyện ngoại khóa TDTT
Thể dục thể thao là một hoạt động của con người nhằm thỏa mãu nhu
cầu giải trí, nghỉ ngơi và rèn luyện thể chất con người. Tập luyện TDTT tạo
cho con người thoải mái hơn sau những giờ lao động mệt nhọc, tạo cảm hứng
trong lao động sản xuất góp phần phát triển đất nước. Chính vì vậy mà nhu
cầu tập luyện ngoại khóa TDTT trong học sinh là rất cao.
c. Lựa chọn môn thể thao trong tập luyện ngoại khóa TDTT
Tập luyện TDTT là nhu cầu của mỗi cá nhân học sinh để làm phong
phú hơn cuộc sống của mình, nhưng không phải học sinh nào cũng giống
nhau về lựa chọn môn thể thao để tập luyện. Chính vì vậy để xác định về các
môn thể thao ưa thích mà các em thường tập luyện, chúng tôi đã tiến hành
phỏng vấn bằng phiếu điều tra đối với 90 học sinh khối 11 trường THPT
Nghèn và thu được kết quả như sau:
Bảng 3.5: Môn thể thao ưa thích của học sinh khối 11 trường THPT
Nghèn (n=90)
TT
1
2
3
4
5
6

7
8
9

Môn thể thao
Bóng đá
Bóng chuyền
Bóng bàn
Cầu lông
Cờ vua
Đá cầu
Điền kinh
Bơi lội
Thể dục

Số lượng
34
50
10
66
2
30
6
8
20

Tỷ lệ %
37.8
55.6
11.1

73.3
2.2
33.3
6.7
8.9
22.2

Từ bảng phỏng vấn trên cho ta thấy sự tập luyện các môn thể thao
không giống nhau các môn: Bóng chuyền, Bóng đá, Cầu lông có số học sinh
yêu thích tập luyện nhiều nhất chiếm tỷ lệ từ 37.8 % đến 73.3 % . Điều đó


25

cũng dễ hiểu vì đây là 3 môn được phát triển rộng rãi trong quần chúng nhân
dân và trong các phong trào TDTT của học sinh trong nhà trường, vì đây là
những môn thể thao dễ tập, dụng cụ sân bãi đơn giản.
Các môn thể thao là các môn học như Điền kinh và Đá cầu là hai môn
học chính trong chương trình học nhưng tỷ lệ các học sinh tham gia tập luyện
ngoại khóa hai môn học này chưa cao: Điền kinh chiếm 6.7%, Đá cầu chiếm
33.3%. Bởi vì hai môn học này quá quen thuộc trong các buổi học đặc biệt là
môn Điền kinh chiếm khoảng hơn 1/2 khối lượng chương trình học của cả
năm.
Các môn học khác như Cờ vua, Bơi lội, Thể dục, Bóng bàn, chiếm tỷ lệ
từ 2.2% đến 22.2%. Riêng môn Thể dục đa phần là các bạn nữ có nhu cầu tập
luyện vì đây là môn thể thao tập luyện nhẹ nhàng, yêu cầu độ dẻo và khéo léo
phù hợp với các bạn nữ.
Căn cứ và điều kiện dụng cụ sân bãi, cơ sở vật chất hiện có của nhà
trường và qua kết quả phỏng vấn, dựa trên nhiệm vụ và công tác giáo dục thể
chất của nhà trường, dựa vào phân phối chương trình giáo dục của Bộ giáo

dục và đào tạo quy định. Việc lựa chọn tập môn luyện ngoại khóa phải thỏa
mãn các điều kiện sau:
- Phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất,dụng cụ sân bãi của nhà trường
hiện có.
- Hoạt động phải thu hút được học sinh tham gia tập luyện và phát triển
được thể chất và tăng cường sức khỏe của học sinh.
Để phù hợp với những yêu cầu trên, chúng tôi đã lựa chọn ra hai môn
học để tính hành các hoạt động ngoại khóa cho học sinh khối 11 trường THPT
Nghèn đó là hai môn có số học sinh yêu thích tập luyện nhiều nhất là hai môn,
Bóng chuyền và Cầu lông.