Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
PH N I.
TV N
Tr c ây, hình th c ki m tra ánh giá trong nhà tr ng ch y u là dùng câu h i t
lu n và ch ánh giá kh n ng bi t c a h c sinh. Nh ng xu th hi n nay khơng ch ịi h i
ng i h c s thông minh, sáng t o, nh i bén, linh ho t, tích c c…mà cịn bi t, hi u và
v n d ng t t c nh ng gì h c
c gi i thích, gi i quy t nh ng tình hu ng x y ra trong
th c t .
áp ng
c nhu c u thi t th c c a ng i h c, c a xã h i thì n n giáo d c
ph i i m i không ch v n i dung sách giáo khoa, ph ng pháp d y h c mà i m i c
v hình th c ki m tra ánh giá. Do ó, m t thách th c i v i ng i d y ch ng trình
sinh h c hi n nay là ph i theo h ng i m i ph ng pháp d y h c: t thông báo tri th c
ã có n vi c s n sàng t ch c các ho t ng h c t p, h c sinh t phát huy n i l c t
h c chi m l nh ki n th c m i.
n n a, i m i giáo d c chính là i m i ph ng pháp d y h c. Ph ng pháp d y
h c l i g n li n v i n i dung sách giáo khoa và cách ánh giá. Cho nên, m t khi i m i
n i dung sách giáo khoa và ph ng pháp d y h c thì t t y u ph i i m i cách ánh giá.
i m i ph ng pháp ánh giá t hình th c t lu n sang hình th c tr c nghi m khách
quan, t cách ánh giá sau m i ch ng sang ánh giá sau m i bài và trong su t quá trình
d y h c, t khâu giáo viên ánh giá h c sinh sang khâu h c sinh ánh giá l n nhau và t
ánh giá b n thân,
t ó ng i h c có th t
u ch nh vi c h c c a mình c ng nh
ng i d y c ng có th t nh n ra
m m nh,
m y u trong ho t ng d y r i có s
i u ch nh, hoàn thi n cho phù h p nâng cao ch t l ng, hi u qu d y h c.
V i yêu c u i m i giáo d c hi n nay, ịi h i các hình th c ánh giá ph i phong phú
nh bài ki m tra u gi , phát v n trong gi , ki m tra bài vi t v i nhi u th i l ng khác
nhau, th c hi n bài t p, ti u lu n và bài th c hành nhà. Tránh các hình th c ki m tra
Trung
tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
ki u tái hi n ki n th c, khơng ịi h i h c sinh ph i t duy sáng t o. Vì th , các hình th c
ánh giá hi n nay ph i m b o tính chính xác, có
tin c y. Khách quan và toàn di n
trong ki m tra ánh giá c n ph i s d ng ph i h p h p lí các lo i câu h i ki m tra khác
nhau nh câu t lu n, tr c nghi m khách quan, câu h i ki m tra có s d ng s
, hình
v ….
Th c t , n m nay c ng là n m u tiên ch ng trình sinh h c 11 m i chính th c d y
i trà. Tuy nhiên, ngân hàng câu h i tr c nghi m khách quan v n còn h n ch mà yêu
c u t ra cho ng i h c là ph i t
c trình , ki n th c, k n ng phù h p v i th i
i là h t s c c n thi t. Do v y, b sung cho ngân hàng , hoàn thi n d n cách ánh
giá cho ch ng trình sinh h c ph thơng chúng tơi quy t nh ch n tài: “Xây d ng
câu h i tr c nghi m khách quan ch ng trình sinh h c 11 - ph n th c v t ”. (Sinh
h c 11 nói v sinh h c c th g m c
ng v t và th c v t).
V i m c tiêu ra là t o
c ngân hàng tr c nghi m khách quan m b o tính
khoa h c và ng d ng
c trong th c ti n, tôi ã th c hi n tài lu n v n này v i m t
tinh th n khoa h c th c s nghiêm túc v i mong mu n tài có th góp ph n nh vào
vi c hoàn ch nh b câu h i tr c nghi m cho sách Sinh h c l p 11.
1
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
PH N II. L
C KH O TÀI LI U
t o
c ngân hàng câu h i tr c nghi m khách quan nh m c tiêu ã
ra là
m t vi c làm không ph i d . Nh D ng Thi u t ng ã t ng vi t: So n m t bài tr c
nghi m không ph i là công vi c l t nh ng trang sách giáo khoa r i l n l t bi n c i
nh ng ý t ng tình c b t g p trên trang gi y ra thành nh ng câu tr c nghi m. V y có
th xây d ng
c ngân hàng câu h i tr c nghi m mang tính khách quan, có
tin c y
cao, ánh giá úng th c l c c a h c sinh… ng i so n th o tr c h t c n ph i bi t
c:
d y h c là gì, ánh giá trong quá trình d y h c là nh th nào, m c ích c a vi c ánh
giá, quá trình ánh giá c n ph i m b o
c nh ng yêu c u nào m i th hi n úng vai
trị c a nó trong quá trình d y h c và r ng h n là trong giáo d c; Ti p theo là c n hi u rõ
s lí thuy t c a tr c nghi m khách quan là nh th nào.
1.CÁC CÁCH ÁNH GIÁ TRONG QUÁ TRÌNH D Y H C
1.1 Khái ni m
- D y h c là ph ng ti n trí d c quan tr ng nh t, c tr ng c a nhà tr ng, là q
trình c a nh ng hành ng trí tu và th l c c n thi t
th c hi n nhi m v trí d c.
ki m sốt q trình d y h c hay
ánh giá k t qu h c t p c a h c sinh có th thông
qua các bài ki m tra, thông qua quan sát hành ng c a chúng, c ng có th b ng con
ng ph ng v n trao i. Trong ó, ph ng pháp ph bi n
ánh giá trong d y h c
hi n nay là thông qua các bài ki m tra, bài thi. (Khuê, 2005). V y ánh giá trong d y h c
là gì?
- ánh giá trong d y h c bao g m vi c thu th p thông tin v m t l nh v c nào ó
trong d y h c; nh n xét và phán xét i t ng ó, trên c s
i chi u thông tin thu nh n
cv im
c tiêuliệu cĐH
xây dCần
ng ban
1995)
Trung tâm
Học
Thơu. (T
@ng,
Tài
liệu học tập và nghiên cứu
Deketele (1980) ã a ra khái ni m chung v ánh giá nh sau: “ ánh giá là
xem xét m c
phù h p gi a m t t p h p thông tin có giá tr , thích h p và áng tin c y
và m t t p h p các tiêu chí có giá tr , thích h p áng tin c y phù h p m c tiêu ra so
sánh ánh giá nh m a ra m t quy t nh.”
ánh giá k t qu nh m phát hi n k p th i nh ng sai sót
u ch nh có hi u qu .
Xác nh k t qu h c t p trên c s
i chi u v i yêu c u, m c ích ã
ra cho ho t
ng nh ng th i m nh t nh, t o u ki n thúc y, hoàn thi n ho t ng m t cách
tích c c, dành k t qu t i u.
Khi hịan t t q trình d y h c, h c sinh s
c ánh giá (hay o l ng). T i sao
c n ph i ánh giá? K t qu ánh giá nh m m c ích giúp giáo viên xác nh m c tiêu
nào ã t
c, m c tiêu nào ph i làm thêm. Trên c s ó giáo viên s có s
u ch nh
c n thi t trong vi c d y và c bi t là ánh giá chính xác t ng h c sinh c a mình, thành
l p k ho ch cho quá trình d y h c ti p theo. Bên c nh ó, thơng qua k t qu ki m tra
cịn giúp h c sinh t ánh giá mình các em t
u ch nh vi c h c cho phù h p.
1.2 M c ích ánh giá
- Vi c ánh giá ( G) h c sinh nh m các m c ích sau ây:
* V phía h c sinh:
+ Làm sáng t m c
t
c và ch a t
c i v i các m c tiêu d y h c
ng th i có th phát hi n nh ng nguyên nhân sai sót v ki n th c, k n ng, thái
c a
h c sinh…, giúp h c sinh u ch nh các ho t ng h c.
+ Cơng khai hóa các nh n nh v n ng l c và k t qu h c t p c a m i h c sinh và
c a t p th l p, t o c h i cho h c sinh phát tri n k n ng t ánh giá, giúp h c sinh nh n
ra s ti n b c a mình, t o ng l c m nh m thúc y vi c h c t p c a các em.
2
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
* V phía giáo viên:
+ Giúp giáo viên n m
c tình hình h c t p c a h c sinh.
+ Giúp giáo viên có c s th c t
nh n ra nh ng
m m nh
m yu c a
mình, t i u ch nh, t hồn thi n ho t ng d y, ph n u không ng ng nâng cao ch t
ng và hi u qu d y h c. (Hoành, 1996)
Nh v y, ngoài i u thông th ng mà ai c ng th y là G
bi t k t qu , tác gi
ã
c p nv n
ng l c ph n u c a h c sinh và v n
t
u ch nh c a giáo
viên và chính b n thân h c sinh.
u này c ng trùng h p v i s nhìn nh n ý ngh a c a
G
- N u theo Nguy n ình Chính, vi c G h c sinh nh m nh ng m c ích:
+ Phân lo i h c sinh, sàng l c h c sinh.
+ Có c n c quy t nh s thành công hay th t b i c a h c sinh.
+ Giúp giáo viên bi t
c k t qu d y h c c a mình.
+ T o u ki n t ng uy tín c a nhà tr ng.
+
b o v xã h i (xác nh n ng l c h c sinh, h ng nghi p cho h c sinh và
giúp các c quan s d ng ch n nhân viên, cán b c a mình phù h p v i cơng vi c)
M c ích cu i cùng c a Nguy n ình Chính ã nêu
c ánh giá cao và
c
quan tâm nhi u nh t.
Johnson, D.A. & Rising G.R (1967) ã a ra các ý ngh a chính c a vi c G h c
sinh nh sau:
+
giáo viên theo dõi th c tr ng h c t p c a m i h c sinh, s ti n b c a m i
cá nhân h c sinh, có th
u ch nh ph ng pháp d y h c.
+
h c sinh t
u ch nh các ho t ng h c t p c a mình.
+
c i ti n ch ng trình d y h c ( c p v mô).
ánh giá
cung
c p Cần
nh ng Thơ
t li u @
h uTài
ích cho
nghiên
u khoa h cứu
c.
Trung tâm+ Học
liệu
ĐH
liệucáchọcántập
vàcnghiên
(T p th tác gi khoa s ph m, 2005 )
Tuy nhiên, mu n nói n v n
G h c sinh, tr c h t ph i nói n m c tiêu d y
h c trong m i nhà tr ng. m i ch
, m i th i k , thì nhà tr ng u có s m ng
chung ó là áp ng v nhân l c cho xã h i trong th i k ó. Nhà tr ng XHCN c a
chúng ta c ng mang s m ng y trong th i i n n kinh t tri th c ngày nay. Ngu n nhân
l c mà chúng ta ào t o ra s là nh ng con ng i làm ch
t
c XHCN, s là nh ng
ng i lao ng trí óc n ng ng, sáng t o, có o c, có lịng u ngh , bi t t h c, t
nghiên c u. Cho nên vi c G h c sinh có r t nhi u m c ích khác nhau, tùy theo tiêu chí
cơng vi c c a nhà giáo d c. Và
ây tôi ch quan tâm n ch t l ng h c sinh cho nên
vi c G ch t p trung vào các y u t ch t l ng d y và h c.
Vì v y, có th quan ni m m c ích G trong d y h c nh sau:
ánh giá h c sinh nh m
bi t thái
và m c
hoàn thành nhi m v h c t p
c a h c sinh, phân lo i h c sinh, thông qua ó ng i th y có th
u ch nh n i dung,
ph ng pháp d y c a mình cho phù h p v i t ng i t ng h c sinh, nh m t o ng l c
cho h c sinh ph n u trong quá trình d y h c và
h c sinh có th t
u ch nh
ph ng pháp h c c a mình.
1.3. Yêu c u c a vi c ánh giá
- Tính qui chu n: G theo b t kì hình th c nào c ng u nh m m c tiêu phát tri n ho t
ng d y và h c, ng th i ph i m b o l i ích cho ng i
c G và phát tri n
c.
Vì v y G c n tuân theo nh ng chu n m c nh t nh:
+ M c tiêu G.
+ N i dung G.
+ Tiêu chu n, tiêu chí G.
3
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
+ ánh giá b ng ph ng pháp nào.
+ Ph ng ti n nào.
+ Ai G.
+ Th i m G.
+ Quy n l i và trách nhi m c a ng i
c G.
+ Tính pháp lí c a vi c G.
- Tính khách quan: K t qu là yêu c u
ng nhiên c a m i cu c G. N u vi c G
khách quan s có tác d ng kích thích ng c và tính tích c c h c t p c a ng i h c.
ng th i duy trì m i quan h thân thi n, oàn k t gi a các h c viên. Ng c l i n u G
thi u khách quan s d n y sinh các tác ng x u, tiêu c c n ho t ng c a ng i h c,
làm gi m hi u qu ích th c c a h c t p. Tính khách quan c a G ph thu c vào ph m
ch t, n ng l c nghi p v c a ng i G; ph thu c vào tính qui chu n c a vi c G và
ph thu c vào quan i m, ph ng pháp và ph ng ti n G.
- Tính xác nh n và tính phát tri n:
Tính xác nh n là vi c G ph i kh ng nh
c hi n tr ng c a n i dung
c G
so v i m c tiêu G (v m t nh tính và nh l ng) và nguyên nhân c a hi n tr ng ó,
d a trên nh ng t li u khoa h c chính xác và các l p lu n xác áng. Tuy nhiên G có
b n ch t nhân o và phát tri n nên vi c G c ng ph i mang b n ch t nhân o và phát
tri n. T c là ph i m b o ch c n ng phát tri n c a G giúp cho ng i
c G không
ch nh n ra hi n tr ng cái mà mình t
c mà cịn có ni m tin vào kh n ng c a mình
trong vi c ti p t c phát tri n ho c kh c ph c nh ng m không phù h p. Nói cách khác
G trong d y h c khơng n thu n là phán xét k t qu h c t p c a h c sinh mà th t s là
m t n i dung c a ho t ng d y h c. (Ngo, 2005)
1.4. Ý ngh a c a vi c ánh giá
i v Học
i h c sinh:
m tra
(KT)Thơ
và G@
cung
“m ihọc
liên htập
nghvà
ch trong”
(t c cứu
là
Trung- tâm
liệu Ki
ĐH
Cần
Tàic pliệu
nghiên
vi c h c sinh t ánh giá mình thơng qua k t qu ki m tra, t ki m tra
u ch nh vi c
h c c a các em à h c sinh thu th p) giúp :
+ KT và G giúp các em t
u ch nh ho t ng h c t p c a mình.
+ Thơng qua bài KT và G, h c sinh có c h i th hi n các ho t ng trí tu ã
c phát tri n trong quá trình d y h c m c
cao: nh , khái quát ki n th c, v n d ng
gi i quy t v n …
+ K t qu c a KT và G giúp h c sinh nâng cao tinh th n trách nhi m, t o ng
l c trong h c t p c g ng t k t qu cao h n.
i v i giáo viên: KT và G c ng cung c p “m i liên h ngh ch ngoài” (t c là m i
liên h ngh ch t n
i h c n ng i d y à giáo viên thu th p) nh k t qu KT và G
giúp :
+ Giáo viên i u ch nh vi c d y c a mình.
+ Giúp n m b t
c trình , thái
h c t p c a h c sinh
ng viên các em
h c t t h n.
+ Th y
c hi u qu c a vi c c i ti n n i dung, ph ng pháp, hình th c t ch c
h c t p c a mình.(T p th tác gi khoa s ph m, 2005)
1.5. M c tiêu ánh giá k t qu h c t p
Có nhi u cách G k t qu h c t p c a h c viên. Tuy nhiên hi n nay ph bi n h n
c là cách phân lo i c a B.S.Bloom, m c dù cách phân lo i này ra i t n m 1956 M .
Kh n ng nh n th c c a h c sinh
c Bloom qui thành 6 m c:
- Bi t: úng h n là kh n ng ghi nh và nh c l i nh ng gì ã ghi nh
c: Bi t
nh ng d ki n, bi t ph ng ti n s d ng các d li u, qui c, chi u h ng, chu i thao
tác…
4
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
- Thông hi u: chú tr ng h n t i các ho t ng trí tu : gi i thích, chuy n i v n
b ng cách khác, ngôn ng khác, di n t l i c u trúc tài li u b ng v t li u khác, di n t
theo m t quan m m i, cách hi u m i…, suy lu n t d ng này sang d ng khác.
- Áp d ng: là s d ng các ki n th c, ph ng ti n ã có
gi i quy t tình hu ng
khác.
- Phân tích: Có kh n ng phân chia, xác l p logic các ph n t , b ph n; so sánh
tìm s gi ng và khác nhau…
- T ng h p: T p h p, s d ng, ph i h p nh ng ki n th c và k n ng a d ng l i
v i nhau
hoàn thành m t nhi m v m i. m c này có kh n ng tóm t t, khái quát
hóa, l p lu n, s p x p, thi t k , gi i thích lí do v i các m c:
+ Hồn thành m t cơng vi c m i
+ Xây d ng m t k ho ch hành ng
+ Rút ra m i t ng quan tr u t ng
- ánh giá: Kh n ng phê phán, G, l p lu n thu n và ngh ch; kh n ng phê bình
trên c s d a vào nh ng tiêu chí bên trong và bên ngồi.
L i phân lo i c a B.Loom ngày nay ã tr thành quen thu c v i các nhà giáo d c trên th
gi i và c ng là kim ch nam cho các nhà so n th o tr c nghi m trong l p h c. Th c ra
các m c v m c tiêu nh n th c do B.Loom a ra th ng khơng có ranh gi i rõ ràng và
khơng hồn tồn theo tr t t nh trên. Vì v y gây khó kh n cho vi c ánh giá trên th c
t .
n gi n, ngày nay ng i ta th ng qui v ba m c
nh n th c: Bi t- Hi u- V n
d ng.
+ Bi t: Bao g m nh ng thơng tin có tính ch t chun bi t mà m t h c sinh có th
nh hay nh n ra khi
c a ra m t m t câu h i hay m t câu tr c nghi m thu c lo i
i n khuy t, úng- sai, hay nhi u l a ch n. ây là m c
thành qu th p nh t trong l nh
v ctâm
ki n thHọc
c, vìliệu
nó ch ĐH
ịi hCần
i s vThơ
n d ng@
trí Tài
nh mà
thơi.học
Ví dtập
: h và
c sinh
ch c n l cứu
p
Trung
liệu
nghiên
l i nh lu t 1 ( nh lu t ng tính ) mà ch a c n gi i thích hay s d ng nh lu t y.
+ Hi u bao g m c “Bi t” nh ng m c
cao h n. Nó có liên quan n các ý
ngh a và các m i liên h c a nh ng gì h c sinh ã bi t, ã h c. T c là khi m t h c sinh
l p l i úng m t khái ni m, m t nh lu t sinh h c ch ng h n thì h c sinh y ã bi t
nh ng khái ni m, nh lu t y nh ng
ch ng t s thông hi u h c sinh ph i gi i thích
c chúng.
M t bài tr c nghi m nh m o l ng s thông hi u khái ni m hay ý ngh a có th
g m có nh ng t , nh ng nhóm ch hay kí hi u mà h c sinh có th gi i thích b ng ‘‘ngơn
ng c a riêng mình”
ch ng t s thơng hi u. N u là bài tr c nghi m khách quan thì
các khái ni m ý ngh a y ph i
c di n t hay trình bày d i d ng khác v i nh ng gì ã
c vi t trong sách v
bu c h c sinh ph i v n d ng s hi u bi t c a mình mà l a
ch n l i phát bi u nào là úng và l i phát bi u nào là sai. Ngoài ra ng i h c c ng cịn
ph i a ra nh ng thí d , nh ng l i minh h a ch ng t s thơng hi u c a mình v khái
ni m.
S thơng hi u các ý t ng ph c t p bao g m các nguyên lí, các m i liên h , nh ng
i u khái quát hóa, tr u t ng hóa. Nh ng m c tiêu lo i này ịi h i q trình suy lu n
ph c t p. S thông hi u thu c lo i này có th
c ch ng t b ng kh n ng gi i thích các
m i liên h gi a các y u t th i gian, a lí, tốn h c…Nh ng câu tr c nghi m nh m
kh o sát m c tiêu lo i này òi h i h c sinh ph i gi i thích, phân bi t s ki n, l a ch n
thông tin c n thi t gi i quy t m t v n suy di n các s ki n ã cho.
+ V n d ng: kh n ng này òi h i ng i h c ph i bi t v n d ng ki n th c, bi t s
d ng ph ng pháp, nguyên lí hay ý t ng
gi i quy t m t v n
nào ó. Kh n ng
ng d ng
c o l ng khi m t tình hu ng m i
c trình bày ra và ng i h c ph i
5
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
quy t nh nguyên lí này c n
c áp d ng và áp d ng nh th nào trong tình hu ng nh
v y.
u này ịi h i ng i h c ph i chuy n di ki n th c t b i c nh quen thu c sang
m t hoàn c nh m i. Lo i m c tiêu này bao g m c k n ng có th o l ng
c qua m t
bài tr c nghi m. (T ng, 1995)
1.6. Các b c ánh giá: có 5 b c
- B c 1. Xác nh quy t nh G.
Nh ng câu h i c n ph i tr l i là: Có c n ph i G v n
ó khơng?, khi ra quy t
nh tri n khai G c n m b o tính qui chu n c a vi c G.
- B c 2. Xây d ng các tiêu chí G.
Trong giai o n này c n ch rõ m c tiêu G, các tình hu ng
c G và các bi n
s , các m c
t
c m c tiêu và m c dao ng c a các bi n s .
- B c 3. Thu th p thơng tin thích áng. Tùy quy t nh a ra và nh ng tiêu chí
ã
c cơng nh n xác nh nh ng thông tin c n thu th p, nh ng tình hu ng
G và
nh ng công c c n thi t.
- B c 4.
i chi u các tiêu chí ã
c th ng nh t v i các thông tin ã
c thu
th p.
- B c 5. Hình thành nh ng k t lu n cu i cùng m t cách th t chính xác tr c khi
quy t nh công b k t lu n G.(Ngo, 2005)
1.7. Phân lo i
- N u c n c vào m c tiêu, G có hai lo i: G ch ng trình d y h c và G h c sinh.
- N u c n c vào ngu n thông tin, G có hai lo i: G khách quan và G ch quan.
n c vào ph ng pháp ki m tra có ba nhóm: nhóm ki m tra nói, nhóm ki m tra vi t,
nhóm ki m tra b ng quan sát c a giáo viên và t ánh giá c a h c sinh.Trong nhóm ki m
tra vi t có hai lo i: tr c nghi m t lu n (g i t t là t lu n) và tr c nghi m khách quan (g i
t t là
tr c nghi
Trung
tâm
Họcm).
liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Trong quá trình d y h c ng i ta c n ph i s d ng lo i G khách quan. Dù là t
lu n hay tr c nghi m u có nh ng u nh c
m riêng c a nó. Hình th c t lu n m
b o m t s ki n th c quan tr ng c a ch ng trình h c, G s hi u bi t, k n ng vi t,
dùng t , l p lu n, chính t … nh ng d d n t i h c sinh h c t , tiêu c c trong thi c ,
trong G…Cịn hình th c tr c nghi m thì u i m h n, nó có kh n ng bao qt ch ng
trình n i dung mơn h c, tính khách quan cao, d ch m bài, có th áp d ng ph ng ti n k
thu t hi n i, G
c k t qu h c t p c a h c sinh theo m c tiêu: Bi t- Hi u- V n
d ng…nh ng tr c nghi m khó G chi u sâu trong nh n th c c a h c sinh, vi c so n câu
h i và hình thành bài tr c nghi m khó, t n nhi u th i gian, nhi u kinh phí.
- Tuy nói là G khách quan nh ng c ng ch a h n ã là khách quan. Vi c G có
khách quan hay khơng cịn tùy thu c r t nhi u vào ph m ch t, n ng l c c a nh ng ng i
tham gia vào q trình G. Tính khách quan c a ki u t lu n ph thu c r t nhi u vào
ph m ch t, n ng l c c a nh ng ng i ch m bài, cịn tính khách quan c a ki u tr c
nghi m thì l i ph thu c r t nhi u vào khâu làm và gác thi.
- M t trong nh ng nhi m v quan tr ng c a ng i so n tr c nghi m là G bài tr c
nghi m c a mình v : tính khách quan, tính áng tin c y và giá tr c a d ng c o l ng.
quá trình ki m tra G th hi n
c y
ý ngh a và m c ích c a nó yêu c u u
tiên c n ph i t
c là tính khách quan. Có ngh a là chúng ta ph i h n ch t i a tính
ch quan trong q trình KT và G.
- Tính khách quan: M t tr c nghi m hay thang o l ng
c g i là khách quan khi
i m s khơng thay i dù có nhi u ng i cùng ch m bài tr c nghi m hay thang y”
- Tính giá tr : M t bài tr c nghi m
c coi là có giá tr n u nó o l ng úng cái mà
nó mu n o l ng. M i d ng c o l ng u có m c ích riêng c a nó, m t bài tr c
6
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
nghi m có th r t có giá tr trong tr ng h p này nh ng l i vô giá tr trong tr ng h p
khác.(T ng, 2005)
- Tính tin c y: M t bài tr c nghi m
c coi là áng tin c y n u nó a ra nh ng k t
qu gi ng nhau khi ta th c hi n nh ng cu c o l ng liên ti p v i cùng các ch th và
trong nh ng u ki n gi ng nhau.
Tính tin c y, m t khác, liên quan n tính v ng ch i, tính nh t quán c a
ms .
M c d u vi c s d ng
thi chung, nh ng h i ng ch m thi và các giám kh o khơng
chung thì i m s các bài thi làm sao t
c tính nh t quán? V i
thi theo l i t lu n
thì làm sao t
c tính v ng chãi c a m s , ngh a là i m s không thay i t giám
kh o này n giám kh o khác, dù h ch m r t nghiêm túc? Cho dù có thang i m i
ch ng n a, ng i ta c ng không th nào tránh sai s . Ai c ng bi t r ng, trong m t k thi
tuy n sinh, s sai l ch ch 0,50 m c ng có th quy t nh “ v n m nh” c a thí sinh.
ki m ch ng u này chúng ta có th làm m t cu c thí nghi m nh v i m t s bài thi v
m t mơn h c nào ó v i hai hay ba giám kh o cùng ch m c l p, r i tính h s tin c y
c a ng i ch m, ta s th y sai s c a nó nh th nào. Hu ng chi trong các k thi tuy n
sinh, nh ng c p giám kh o là ng u nhiên, thì h s tin c y c a nó t ph i th p h n và sai
s c a nó c ng s l n h n nhi u. Nh v y, cho dù
thi chung, tính may r i v n cịn r t
l n i v i các thí sinh. (Ph ng, 2007)
Tính cơng b ng c a thi c b o m cho thí sinh khơng b thi t thịi, dù thi n i này
hay n i kia, vào lúc này hay lúc khác, do
thi khó d khác nhau.
u ó có l th c
hi n
c b ng cách s d ng
thi chung trên toàn qu c và theo ph ng pháp tr c
nghi m khách quan. Thêm vào ó, m c tiêu ào t o hi n nay là ào t o nh ng con ng i
ng ng, nh y bén…Nên tơi ngh r ng KT, G b ng hình th c tr c nghi m khách quan
là phù h p v i m c tiêu ó.
d cĐH
c a chúng
hi n nay
ang liệu
i m học
i c vtập
n i và
dungnghiên
l n ph ng
Trung tâmNgành
Họcgiáo
liệu
Cần taThơ
@ Tài
cứu
pháp d y h c và t t y u kéo theo vi c thay i c v hình th c G k t qu h c t p c a
h c sinh
ào t o ra nh ng con ng i phù h p v i th i i. B giáo d c thay i hình
th c KT và thi c theo ki u tr c nghi m khách quan là hoàn toàn phù h p v i xu th phát
tri n c a xã h i hi n nay. Nh ng làm th nào
có
cm t
thi tr c nghi m khách
quan ch t l ng? ó là i u không d dàng i v i nh ng ng i th y giáo, nh ng ng i
làm công tác ra . Tôi ngh r ng nh ng ng i làm cơng tác ra ph i có nh ng hi u bi t
nh t nh v tr c nghi m khách quan, ph i
c t p hu n trong công tác ra và ph i t o
c m t ngân hàng
ch t l ng. Nh v y, tr c nghi m khách quan là gì? Nó ra i t
khi nào ?
2. C
S
LÍ THUY T C A TR C NGHI M KHÁCH QUAN
2.1 Khái ni m
Tr c nghi m khách quan (TNKQ), th ng
c g i ng n là tr c nghi m, là d ng
KT trong ó m i câu h i có kèm theo nh ng câu tr l i s n. Lo i câu h i này cung c p
cho h c sinh m t ph n hay t t c nh ng thông tin c n thi t và òi h i h c sinh ph i ch n
m t câu
tr l i ho c ch c n
n thêm m t vài t . G i là TNKQ vì vi c ch m
m
m b o tính khách quan h n vi c cho m bài t lu n.
* M c ích c a vi c thi t k câu h i tr c nghi m khách quan:
- ánh giá m c nh n th c c a h c sinh.
- Xây d ng
c m t bài ki m tra khách quan, khoa h c, có
tin c y cao.
- Ki m tra
c m t l ng l n ki n th c c a h c sinh.
2.2 L c s tr c nghi m khách quan
- u th k th 19, tr c nghi m ã
c a vào s d ng M nh m phát hi n
ng khi u, xu h ng ngh nghi p c a h c sinh, nh ng mãi n u th k 20, tr c
7
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
nghi m m i
c s d ng
KT ki n th c h c sinh và ng i u tiên áp d ng ph ng
pháp này là E. Thodaic , ng i M , trong b mơn Tốn.
- T n m 1960 - 1961, nhi u h th ng tr c nghi m s d ng ph thông
c xu t
b n. Hai n m sau, 1963, ông Gheberich ã s d ng máy tính i n t
x lý k t qu tr c
nghi m. Trong giai
n này, tr c nghi m h u nh r t ph bi n các n c ph ng Tây
nh Anh, Pháp, Nga,… tr c nghi m
c xem là m t hình th c KT, G th t s .
- Tuy nhiên, vi c s d ng tr c nghi m không n gi n, xây d ng bài KT tr c
nghi m không d dàng, ng i s d ng tr c nghi m ph i bi t i sâu nghiên c u thì m i
t k t qu mong mu n. B c u s d ng tr c nghi m, các nhà s ph m ã có cái nhìn
q n gi n nên ã m c ph i nhi u sai l m khuy t
m nh ã sa vào quan i m hình
th c, máy móc,… chính nh ng sai l m này ã làm m t lòng tin vào ph ng pháp tr c
nghi m, nhi u ng i lên ti ng ph n i, c th , ngày 04-09-1936 Ban ch p hành Trung
ng CSLX ã chính th c phê phán ph ng pháp tr c nghi m. G n 30 n m nghiên
c u tìm tịi Liên Xô m i ph c h i
c vi c s d ng tr c nghi m. (Hoành, 1996)
- Tr c nghi m
c a vào s d ng n c ta vào nh ng n m 70 c a th k 20,
tuy nhiên vi c s d ng tr c nghi m không
c ph bi n r ng rãi, do nh h ng b i
nh ng y u t ch quan và khách quan:
+ Ch quan: giáo viên quen v i hình th c ki m tra truy n th ng.
+ Khách quan: Tài li u tham kh o v tr c nghi m cịn r t ít, h u h t là ti ng
c ngoài. Vi c phiên d ch t ti ng n c ngoài sang ti ng vi t g p nhi u khó kh n.
Ch a có máy móc hi n i
ph c v cho vi c in n và ch m
m… và nhi u lý do
khác n a.
- n n m 1994, n n giáo d c có nh ng b c chuy n bi n m nh m , v n
G
trong giáo d c, trong ó có tr c nghi m
c quan tâm c bi t.
- 1995,
ng Thi
T ng biên
so @
n quy
n: Tr
c nghi
và ovà
l nghiên
ng thành qucứu
Trung tâm
HọcD liệu
ĐHu Cần
Thơ
Tài
liệu
họcm tập
h c t p.
- 1996, Tr n Bá Hoành xu t b n quy n: ánh giá trong giáo d c và còn nhi u
quy n sách khác n a c ng l n l t
c xu t b n.
T tc
u nh m vào m c ích cung c p cho i ng giáo viên, cán b gi ng d y
nh ng c s ki n th c v tr c nghi m, t ó có cách nhìn xa h n, r ng h n, úng n
n v tr c nghi m nâng cao vi c s d ng tr c nghi m trong d y h c. Tr c nghi m tr
thành hình th c ki m tra quan tr ng mang l i hi u qu thi t th c mà a s giáo viên và
h c sinh u b t u a thích. Th t v y, v i ph ng pháp này h c sinh không c n h c
thu c lòng t t c nh ng ki n th c trong sách v , mà i u quan tr ng là yêu c u các em
hi u rõ v n , nhìn nh n phân bi t
c ki n th c nào úng sai, phát bi u nào chính xác
nh t, úng nh t, … và i u này c ng giúp cho ng i giáo viên hoàn thành
c nhi m
v c a mình trong th i i ngày nay là ào t o nh ng con ng i n ng ng h n, tích c c
n, nh y bén h n, vì ph ng pháp tr c nghi m cho phép ki m tra
c ki n th c bao
trùm, gi m thi u nh ng tiêu c c trong quá trình thi, ch m thi, m b o t t m c tiêu tuy n
ch n thí sinh. (Ph ng, 2007)
2.3. Các lo i câu tr c nghi m khách quan
Câu h i tr c nghi m (TN) có th
t d i nhi u hình th c khác nhau. Hình th c
nào c ng có u và khuy t
m c a nó, và v n
quan tr ng i v i ng i so n th o là
bi t công d ng c a m i lo i
l a ch n hình th c câu TN nào thích h p nh t cho vi c
kh o sát.
xây d ng m t bài TN t t, ng i làm
c n ph i bi t
c u nh c
m
và nh ng yêu c u c a t ng lo i câu TNKQ ph i h p làm sao t o ra TN phù h p v i
m c ích ban u
ra, t o ra nh ng câu TN phù h p v i n i dung và m c tiêu nh n
th c c n
c KT, G.
8
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
2. 3. 1. Lo i tr c nghi m úng - sai
ây là lo i câu kh ng nh ho c ph
nh v m t v n
nào ó. H c sinh ph i
h c, suy ngh và nh n nh l i kh ng nh ho c ph
nh ó là úng hay sai. Lo i câu h i
này r t thơng d ng vì nó có v nh d s d ng, nh ng c ng là lo i có nhi u khuy t
m.
* u i m:
- D xây d ng.
- ánh giá
c s nh y bén c ng nh tính “ h p t p” c a h c sinh.
bao ph ki n th c cao cho m t bài KT vì có th s d ng nhi u câu /S trong
m t bài KT, dù th i gian khơng nhi u.
- Có th s d ng t t cho G theo ki u các trò ch i, KT nhanh,
vui.
- Vi c G mang tính khách quan và
tin c y cao.(T p th tác gi khoa s ph m,
2005)
* Bên c nh ó lo i TN v i câu úng- sai c ng có nh ng khuy t m
- May r i 50% ch n câu úng theo l i ốn mị.
- Khơng thích h p v i vi c G các b c nh n th c c p cao.
- Th ng b chê là t m th ng, sáo ng n u ng i so n trích ngun v n nh ng
câu có s n trong sách giáo khoa làm câu TN.
- Có nh ng câu phát bi u tho t tiên trơng có v là úng ho c sai d i con m t c a
ng i so n nh ng khi em ra s d ng thì l i g p nh ng th c m c nhi u khi r t chính
áng c a h c sinh v tính cách úng hay sai c a câu phát bi u y. Nguyên nhân là do l i
n, l i dùng t không chính xác hay thi u m t s thơng tin ...
- M t nhà giáo d c cho r ng vi c s d ng nh ng câu phát bi u sai, mà l i
c
trình bày nh là úng có th gây hi u qu tiêu c c i v i h c sinh, khi n cho chúng có
khuynh h ng tin và nh nh ng câu phát bi u sai. Tuy nhiên nhi u cu c nghiên c u th c
nghitâm
m ãHọc
bác b liệu
khuyĐH
t m
này. Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Trung
Cần
* M t s yêu c u khi so n th o câu úng – sai:
- Ngơn ng rõ ràng, ng n g n, xúc tích.
- Câu tr l i ph i là các s ki n, ch không ph i là ý ki n. N u câu h i là quan h
nhân qu thì nên ch n quan h có m t nguyên nhân rõ ràng.
- Tránh dùng các câu ph
nh nh “không”, “không ph i” ho c các t “ ơi khi”,
“ln ln”, có th , vài ba, th ng th ng. Vì chúng d gây hi u l m cho h c sinh.
- B trí các câu úng và câu sai có d ng ý, nh m tránh s trùng l p các câu úng
ho c sai theo quy lu t.(T ng, 1995)
2. 3. 2. Lo i tr c nghi m nhi u l a ch n (TNNLC)
Lo i câu TN này r ng rãi n so v i câu TN úng- sai, nó g m 2 ph n: ph n g c
và ph n tr l i. Ph n g c là m t câu d n có th là câu h i hay m t câu b l ng (ch a
hoàn t t), c ng có th là hình v
th , t o c s cho s l a ch n. Ph n tr l i là các
ph ng án cho s n, trong ó có m t ph ng án là úng nh t theo n i dung c a ph n d n,
cịn các ph ng án khác có tác d ng gây nhi u. Trong m t câu h i l a ch n có t 3- 5
ph ng án l a ch n, nh ng t t nh t là 4 ph ng án l a ch n.
* u i m c a lo i TNNLC:
- Tránh
c vi c h c thu c lòng, h c t b i vì
KT ã dàn tr i ra h u h t các
v n mà h c sinh ph i h c ôn.
- Lo i TN này s d ng t t cho m i mơn h c, G
c tính chính xác, hi u k v n
c h i.
- Có th
c chu n hóa (l p ngân hàng ) và s d ng v i nhi u m c ích: ch n
oán ho c G n ng l c nh kì, G th ng xuyên, thi tuy n cho nhi u m c ích khác
nhau.
9
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
- Có th G h c sinh nhi u m c nh n th c khác nhau.
tin c y khá cao (n u s l ng câu TN l n).
th , bi u , hình v
u có th s d ng ra lo i thi này.
- H n ch t i a tiêu c c trong khi làm bài.
- D ch m bài (b ng tay ho c máy).
* Nh c m:
- Khó xây d ng .
- H c sinh có th tr l i úng ng u nhiên t vi c ốn mị. N u 5 câu tr l i thì
xác su t ốn mị là 1/5. Vì v y c n có nhi u câu TNNLC có th h th p t l may r i.
- Khó ánh giá kh n ng t duy sáng t o, kh n ng di n t ngôn ng .(T p th tác
gi khoa s ph m, 2005)
* M t s yêu c u khi so n câu TNNLC
- Ch n các ý t ng và vi t các câu TN sao cho có th t i a hóa kh n ng phân
bi t h c sinh gi i và h c sinh kém.
- Ph n g c và ph n l a ch n ph i trên cùng m t n i dung G. Ch ng ph i phù
h p v i ng t .
- Ph n g c c n t v n ng n g n, sáng s a.
- Các ph ng án l a ch n ph i t ng t nhau v
khó, dài c a câu.
- H n ch
n m c th p nh t ph ng án
c ch n có d ng: t t c nh ng cái ó,
ho c khơng có cái nào c .
n gi n vì nh ng ph ng án nh v y d làm h c sinh hi u
l m, coi ó nh là g i ý.
- Các câu l a ch n ph i h p lý,
nhi u ph i nh nhau.
- Ch nên có m t l a ch n úng. i u này t o thu n l i cho vi c ch m m.
- V trí c a ph ng án tr l i úng c n
c t ng u nhiên trong các ph ng án
khác.
Tránh
c liệu
nh mĐH
t v Cần
trí (A,Thơ
ho c C,
c Dliệu
ch nghọc
h n)tập
trongvà
cácnghiên
câu h i l cứu
a
Trung
tâm
Học
@hoTài
ch n.(T ng, 1995).
2. 3. 3. Lo i tr c nghi m i n khuy t (TN K)
ây là lo i câu h i trong ó có m t câu ho c m t
n v n có nhi u ch tr ng,
nhi m v c a h c viên là ph i b sung m t t , m t c m t , s li u hay kí hi u cịn thi u
hồn thành câu ho c
n v n ó.
* u i m c a lo i TN K:
- Vi c xây d ng lo i câu h i này khơng q khó kh n.
- Gi m
c xác su t h c sinh tr l i úng do ốn mị hay g p may so v i d ng
câu úng – sai, câu nhi u l a ch n, b i vì t
n khuy t là n nh t.
- Gây h ng thú và kích thích
c các ho t ng t duy c a h c sinh.
- Có th s d ng lo i TN K h c sinh th o lu n nhóm.
* Nh c m c a lo i TN K:
- Khó ki m tra các n ng l c nh n th c c p cao c a h c sinh.
- Khó xây d ng
c nh ng câu có t
n khuy t tuy t i n nh t, do v y vi c
ch m bài khó h n và
khách quan khi ch m gi m h n so v i các d ng câu khác.(T p
th tác gi khoa s ph m, 2005)
* M t s yêu c u khi so n lo i TN K:
- Nên h n ch s l ng ch tr ng trong câu (ch t i a 3- 4 ch ). Vì n u
nhi u
ch tr ng d làm nh h ng t i n i dung c a câu g c, làm r i h c sinh và t o
u ki n
cho h ốn mị.
- o n bài c a các ph n tr ng nên b ng nhau, tránh s hi u l m cho h c sinh.
- Ph n tr ng ch có m t l i gi i úng. ây là yêu c u khó i v i vi c so n th o
lo i câu h i này. Thông th ng các ph n
tr ng có th có m t s câu tr l i có giá tr
10
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
g n úng. H c sinh có th ch n m t trong s ó, nh ng không phù h p v i áp án.
Nh ng tr ng h p nh v y, ng i ch m s g p khó kh n.
kh c ph c, nên ch n các
câu có n i dung tri th c t ng i xác nh.
- T ph i
n th ng là danh t và nên là t có ngh a nh t trong câu.(T ng,
1995).
2. 3. 4. Lo i tr c nghi m ghép c t (TNGC)
ây là lo i câu h i có hai ph n: ph n d n và ph n tr l i. Ph n d n th ng bên
trái, là các câu, các m nh
nêu thu t ng , n i dung, nh ngh a… Ph n tr l i bên
ph i, c ng bao g m các câu, m nh … mà n u
c ghép úng vào m nh d n bên
trái s tr thành m t ph ng án úng, m t ý hoàn ch nh. Nhi m v c a h c sinh là ghép
m nh
có trong ph n tr l i vào m nh
t ng ng ph n d n.
t ng
khó c a
lo i câu này, s câu ph n tr l i th ng nhi u h n s câu ph n d n.
* u i m c a lo i TNGC:
- Kh n ng h c sinh tr l i úng ng u nhiên là không nhi u so v i lo i câu úngsai.
- Có th s d ng KT l ng ki n th c l n trong th i gian ng n.
- Khách quan và có
tin c y cao trong G.
* Nh c m c a lo i TNGC:
- Không hi u qu trong vi c G các b c n ng l c nh n th c c p cao nh phân
tích, t ng h p, ánh giá.
- Vi c thi t k câu h i không d dàng.(T p th tác gi khoa s ph m, 2005)
* Nh ng m c n chú ý khi so n câu TNGC:
a ra các ch d n rõ ràng v cách ghép hai m nh . C n nh , ph n d n th ng
bên trái còn ph n tr l i bên ph i; ghép ph i sang trái.
- CHọc
n s dliệu
ng thông
tin cùng
lo i @
cho Tài
t ng liệu
c t, cóhọc
m i tập
quan và
h gnghiên
n g i. N cứu
u
Trung tâm
ĐH Cần
Thơ
không, s khác bi t quá xa v ki n th c c a các câu h i s làm h c sinh d làm úng
ng u nhiên. Khi ó, câu TN khơng có giá tr .
- S l ng câu h i có th b ng ho c ít h n câu tr l i
t ng s cân nh c khi l a
ch n câu tr l i.
- Không nên a nhi u v n vào m t câu h i ho c m t câu tr l i khi n h c sinh
d nh m l n khi l a ch n.(T ng, 1995).
2.4. Cách xây d ng m t bài TN
Xây d ng m t bài TN thành qu h c t p là d ki n phân b h p lí các ph n t c a
bài TN theo m c tiêu và n i dung môn h c sao cho nó có th o l ng chính xác kh
ng mà ta có th o l ng.
hi u qu , ng i so n th o ph i a ra m t s quy t nh
tr c khi t bút vi t câu TN: c n ph i kh o sát nh ng gì h c sinh? t t m quan tr ng
vào ph n nào c a môn h c và vào m c tiêu nào? C n ph i trình bày các câu h i d i hình
th c nào cho có hi u qu nh t? M c
khó, d c a bài TN…So n m t bài TN không
ph i là công vi c l t nh ng trang sách giáo khoa r i l n l t bi n c i nh ng ý t ng tình
c b t g p trên trang gi y ra thành nh ng câu TN. So n TN c ng không ph i là công vi c
moi trong ký c nh ng gì ã gi ng d y trong l p h c r i c nh th mà t thành câu h i
không theo m t th t hay không nh m n m c ích nào rõ r t. N u khơng có m t d
ki n v m c ích, n i dung, hình th c c a s kh o sát, ta có th
t t m quan tr ng quá
áng v m t ph n nào ó c a ch ng trình trong khi coi nh nh ng ph n khác c ng quan
tr ng không kém. Ta c ng có th có khuynh h ng kh o sát nh ng gì m i d y trong khi
ó lãng qn nh ng gì ã d y t lâu nh ng c ng không kém ph n quan tr ng. T t c
nh ng khuy t m này s óng góp vào vi c làm h th p tính giá tr c a bài TN.
11
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
- Xác nh m c ích c a bài TN: m t bài TN có th ph c v cho nhi u m c ích
nh ng bài TN ích l i và hi u qu nh t khi nó
c so n th o
nh m ph c v cho m t
m c ích chun bi t nào ó. N u bài TN c a ta là m t bài thi cu i h c k , nh m cho
i m và x p h ng cho h c sinh thì các câu h i ph i
c so n th o làm sao
cho các
i ms
c phân tán khá r ng, nh v y m i phát hi n ra
c s khác bi t gi a các
h c sinh gi i và kém. Ng c l i, n u bài TN c a ta ch là m t bài KT thông th ng,
nh m KT nh ng hi u bi t t i thi u v m t ph n nào ó c a giáo trình thì ta s so n
nh ng câu h i sao cho h u h t h c sinh t
c i m t i a, n u chúng ã th c s ti p
thu
c bài h c, nh t là v c n b n, nh v y m i ch ng t s thành công c a ta trong
công vi c gi ng d y. Ngồi ra, ta c ng có th so n TN nh m m c ích chu n ốn, tìm ra
ch m nh ch y u c a h c sinh
giúp ta quy ho ch vi c gi ng d y c n thi t sao cho
hi u qu h n. V i lo i TN này, các câu TN ph i
c so n th o làm sao
t oc h i
cho h c sinh ph m t t c m i lo i sai l m có th có v môn h c, n u ch a h c k . Bên
c nh các lo i tr c nghi m nói trên, ta c ng có th dùng tr c nghi m nh m m c ích luy n
t p, giúp cho h c sinh hi u thêm bài h c và c ng có th làm quen v i l i thi TN. V i TN
lo i này, ta có th khơng c n ph i ghi m s c a h c sinh, nh v y s có hi u qu h n.
Tóm l i, TN có th ph c v cho nhi u m c ích và ng i so n TN ph i bi t rõ m c ích
c a mình thì m i so n th o
c bài TN giá tr , vì chính m c ích này chi ph i n i dung,
hình th c bài TN mình d
nh so n th o.
- Phân tích n i dung mơn h c: phân tích n i dung môn h c bao g m ch y u
công vi c xem xét và phân bi t b n lo i h c t p:
+ Nh ng thông tin mang tính ch t s ki n mà h c sinh ph i nh hay nh n ra.
+ Nh ng khái ni m và ý t ng mà chúng ph i gi i thích hay minh h a.
+ Nh ng ý t ng ph c t p c n
c gi i thích hay gi i ngh a.
Nh ng
thơng
ý t ng
và k@n Tài
ng c liệu
n
c ng tập
d ngvà
haynghiên
chuy n d ch
Trung tâm +Học
liệu
ĐHtin,Cần
Thơ
học
cứu
sang m t tình hu ng hay hồn c nh m i.
Nh ng trong vi c phân tích n i dung m t ph n nào ó c a môn h c (ch ng h n
m t vài ch ng trong sách giáo khoa), ta có th
o ng c l i th t các lo i h c t p nói
trên, ngh a là b t u b ng nh ng ý t ng ph c t p; tìm ra nh ng u khái qt hóa, các
m i liên h , các nguyên lý. Nh ng câu phát bi u thu c lo i này th ng là ý t ng c t lõi
c a môn h c và bao g m nh ng câu trúc c a mơn h c y, cịn ph n l n n i dung còn l i
ch là minh ho hay gi i thích cho các ý t ng này.
Phân tích n i dung môn h c g m b n b c:
+ B c th nh t c a vi c phân tích n i dung mơn h c là tìm ra nh ng ý t ng
chính y u c a môn h c y.C th h n là chúng ta ph i tìm
c ý t ng chính y u c a
t ng ch ng, t ng bài và t ng m c.
+ B c th hai c a vi c phân tích n i dung mơn h c là l a ch n nh ng t , nhóm
ch , và c nh ng ký hi u (n u có) mà h c sinh ph i gi i ngh a
c.
có th hi u rõ,
gi i thích, gi i ngh a
c.
có th hi u rõ, gi i thích, gi i ngh a nh ng ý t ng l n,
h c sinh c n ph i hi u rõ các khái ni m y và các m i liên h gi a các khái ni m. V y,
công vi c c a ng i so n th o TN là tìm ra nh ng khái ni m quan tr ng trong n i dung
môn h c
em ra kh o sát trong các câu TN.
+ B c th ba là phân lo i hai d ng thơng tin
c trình bày trong mơn h c
(trong t ng ch ng, t ng bài): (1) nh ng thơng tin nh m m c ích gi i ngh a hay minh
h a và (2) nh ng khái lu n quan tr ng c a môn h c. Ng i so n th o TN c n ph i bi t
phân bi t hai lo i thông tin y l a ch n nh ng u gì quan tr ng mà h c sinh c n ph i
nh .
12
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
+ B c th t là l a ch n m t s thông tin và ý t ng òi h i h c sinh ph i có kh
ng ng d ng nh ng
u ã bi t
gi i quy t v n
trong nh ng tình hu ng m i.
Nh ng thơng tin lo i này có th
c kh o sát b ng nhi u cách, ch ng h n nh
i chi u,
nêu ra nh ng s t ng ng và d bi t, hay t ra nh ng bài tốn, nh ng tình hu ng ịi
h i h c sinh ph i ng d ng các thông tin ã bi t tìm ra cách gi i quy t.
- Thi t l p dàn bài TN: Sau khi n m v ng m c ích và phân tích n i dung môn h c,
ng i so n th o ã có th s n sàng thi t l p m t dàn bài cho bài TN c a mình. M t trong
nh ng ph ng pháp thơng d ng là l p b ng c u trúc hai chi u v i m t chi u bi u th cho
n i dung và chi u kia bi u th cho quá trình t duy mà TN mu n kh o sát. (T ng, 1995)
2.5. Cách ánh giá câu h i TN
Vi c G hi u qu c a các câu h i có th d a vào vi c phân tích các câu tr l i c a
h c sinh. Vi c G câu h i nh m vào các i m chính sau:
+ Câu h i có “ho t ng” nh ã nh hay khơng.
+
khó c a câu h i có phù h p khơng.
+ Câu h i có sai sót gì làm h c sinh d dàng nh n ra câu tr l i không.
+ Các câu nhi u có hồn thành nhi m v khơng.
2.5.1. ánh giá câu h i TNNLC
Gi s trong m t k thi có 30 h c sinh tham gia. Sau khi ch m
m các bài thi
xong, chúng ta có 30 bài làm v i
m s tồn bài và các thơng tin tr l i c a t ng h c
sinh cho t ng câu h i. Ti n hành các b c sau:
+ S p x p th t bài làm c a h c sinh theo m s toàn bài t cao n th p.
+ Ch n 10 bài có i m cao nh t g i là “nhóm i m cao” và 10 bài có i m th p
nh t g i là “nhóm i m th p”.
u ý là t l
trên tùy theo tình hình: n u s h c sinh ít có th ch n m t n a s
bài tâm
làm cho
t ngliệu
nhóm,
n uCần
s h cThơ
sinh nhi
thì t liệu
l cóhọc
th làtập
25%và nghiên
u danh sách
Trung
Học
ĐH
@uTài
cứu
thu c v “nhóm m cao” (N C) và 25% cu i danh sách thu c v “nhóm i m th p”
(N T). Vi c G câu h i ch y u d a vào vi c phân tích câu tr l i c a h c sinh trong
hai nhóm trên.
i v i t ng câu h i, l p m t phi u câu h i trong ó m t m t ghi câu h i, m t cịn l i mơ
t câu tr l i c a h c sinh trong N C và N T c ng nh các ch s G (s nói n sau)
Tính ch s
khó c a câu h i:
khó c a câu h i
c xác nh b i t l h c sinh tr
l i úng câu h i ó. (Theo cách này thì ch s ó ph i
c g i là “ d ” m i úng).
Cơng th c tính
khó K nh sau:
D
K = x 100%
T
Trong ó: D là t ng s h c sinh trong hai nhóm tr l i úng
T là t ng s h c sinh trong hai nhóm
khó K có giá tr t 0% (q khó vì khơng h c sinh nào làm
c) n 100% (quá d
vì t t c h c sinh u làm
c)
Khi :
K t 10%-30% : câu h i khó.
K t trên 30%-70% : câu h i t ng i khó.
K t trên 70%-100% : câu h i d .
Tính ch s
phân bi t :
phân bi t th hi n tính hi u qu c a câu h i trong vi c phân
bi t
c h c sinh gi i và kém
P=
(D2 − D1)
0,5 T
13
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
Trong ó D2 là s h c sinh trong N C tr l i úng.
D1 là s h c sinh trong N T tr l i úng.
T là t ng s h c sinh trong hai nhóm.
phân bi t P có giá tr t -1 n 1. Giá tr P = 0 ng v i tr ng h p câu h i
không th phân bi t
c h c sinh gi i và h c sinh kém.
Nh ng câu h i có
phân bi t âm th ng là câu h i có v n
làm cho h c sinh
hi u l m và tr l i sai gi ng nhau. ơi khi do sai sót trong tài li u ho c trong bài gi ng
nh ng ch a
c phát hi n và i u ch nh.
Nh ng câu h i có
phân bi t b ng 0 là nh ng câu h i quá d (t t c h c sinh u
làm
c) ho c q khó (khơng h c sinh nào làm
c), tr ng h p này c n ki m tra,
s a i ho c thay th b ng câu h i khác.
Nh ng câu h i có phân bi t t t là nh ng câu h i có
khó 50%.
ánh giá câu nhi u : m t câu nhi u
c xem là t t n u nó " h p d n "
c nhi u
h c sinh t N T h n là t N C.(T p th tác gi khoa s ph m, 2005)
2. 5. 2. ánh giá toàn bài ki m tra
Khi ti n hành xác nh
giá tr c a m t bài KT, hai v n
ch y u c n
c chú ý
là:
- m c nào k t qu KT thu
c th hi n m c
nh n th c, n ng l c c a h c
sinh mà bài ki m tra h ng t i.
- m c nào k t qu KT thu
c không b nh h ng do sai s .
*
giá tr : xác nh xem bài KT th c hi n
c m c tiêu ki n th c m c
nào.
Th c ch t G
giá tr chính là xác nh xem li u nh ng câu h i
c s d ng trong bài
KT có i di n
c cho nh ng câu h i có th
c h i hay không.
*
tin c y: xác nh bài KT b nh h ng do sai s
m c
nào.
Có tâm
r t nhiHọc
u cáchliệu ĐH
G
tin c yThơ
c a m@
t bàiTài
KT liệu
tu theo
cáchtậpG.và cách
G theo
Trung
Cần
học
nghiên
cứu
ph ng pháp xác nh s nh t quán n i t i t c là ch s d ng m t l n KT. Có nhi u cách
tính
tin c y theo ph ng pháp này.
ây chúng ta s d ng công th c Kuder
Richandson:
M
M 1 −
K
K
1 − 2
R=
K −1
σ
Trong ó: K là s câu h i trong tồn bài KT.
M là trung bình c a m toàn bài c a h c sinh.
2
là ph ng sai c a m tồn bài.
R có giá tr t 0 (khơng có
tin c y) n 1 ( tin c y hồn h o). M t bài KT có R t
0.6 n 0.8 có th
c xem là có
tin c y ch p nh n
c.(T ng, 1995).
3. C
(CH
S LÝ THUY T LIÊN QUAN
NG TRÌNH SINH H C 11)
N KI N TH C TH C V T
3.1. Ch ng 1. Chuy n hoá v t ch t và n ng l ng
3.1.1. Bài 1, 2. Trao i n c th c v t
- Vùng lông hút : Trong vùng này t bào tr ng thành và bi t hoá, là n i có nhi u
lơng r nh nho ra t các t bài bi u bì, lơng dài ra và cu i cùng s r ng. T bào lông hút
là t bào s ng, m nh n nhi m v h p thu n c và mu i khoáng cho cây, ng hố các
ch t mà chúng h p thu; ngồi ra nh có lơng hút mà di n tích b m t h p thu trên r
c
gia t ng r t l n. (Ánh, 2005)
14
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
- Hi n t ng r nh a, gi t: N u c t ngang thân c a 1 cây non ph n g c còn l i
th ng ti t m t ch t nh a trong nhi u gi . Nguyên nhân là do áp su t r (áp su t thu
t nh d ng trong m ch g ). R h p thu nh ng ion t dung d ch t loãng và v n chuy n
chúng vào m ch g à gi m th n ng th m th u c a g à gi m th n ng n c trong g .
Vi c làm th p h n th n ng n c trong g t o nên 1 l c
u khi n cho s h p thu n c
à 1 áp su t thu t nh d ng trong g . Th c v t phát tri n áp su t r th ng bi u hi n s
ti t d ch l ng lá, 1 hi n t ng
c bi t nh là s
gi t. Áp su t d ng trong g gây ra
s r nh a g thông qua các thu kh ng. (Hoà, 2006)
- Các d ng n c trong t: có hai d ng n c trong t là n c t do (n c mao
d n, n c ng m) và n c liên k t (n c ng m trên b m t keo t và n c t m trong keo
t). R cây h p th
c d ng n c t do và m t ph n d ng n c liên k t (n c liên k t
không ch t) th l ng. (V , 2006)
- Dòng m ch g và dòng m ch rây: m ch g , c quan v n chuy n ng c chi u
tr ng l c, ph i có l c c n th p ( ng m ch g r ng). m ch rây, s v n chuy n xi
dịng theo chi u tr ng l c và thành ph n m ch rây không ch h ng xu ng r mà còn i
n các c quan d tr
phía trên nh h t, qu … Dịng m ch rây khơng di chuy n nhanh
nh dịng n c và các ion khoáng t r lên lá. i u ó khơng ịi h i m ch rây ph i là
ng r ng, t bào ch t nh tr ng h p c a m ch g . M ch rây g m các t bào s ng là ng
hình rây và t bào kèm. ( t, 2006)
- Thoát h i n c: V t li u xây d ng h p th nhi t làm cho nhi t
t ng cao cịn lá
cây thốt h i n c là h nhi t
môi tr ng xung quanh lá. Nh v y khơng khí d i
bóng cây vào nh ng ngày hè nóng b c mát h n so v i khơng khí d i máy che b ng v t
li u xây d ng. ( t, 2006)
- Quá trình thoát h i n c là “tai ho ” nh ng “c n thi t”. “Tai h a” là mu n nói
h n 99%
l liệu
ng n ĐH
c câyCần
l y vào
t @
t phTài
i thốt
ra ngồi
khí nghiên
qua lá. “C cứu
n
Trungntâm
Học
Thơ
liệu
học khơng
tập và
thi t” là mu n nói n ý ngh a c a q trình thốt h i n c. Thốt h i n c là ng l c
trên c a quá trình v n chuy n n c, thốt h i n c làm gi m nhi t
c a b m t lá, khi
thốt h i n c qua khí kh ng thì ng th i v i h i n c i ra, khí CO2 s i t khơng khí
vào lá qua khí kh ng n l c l p, m b o cho quá trình quang h p x y ra m t cách bình
th ng. (V , 2006)
3.1.2. Bài 3, 4, 5. Trao i khoáng và nit
th c v t
- Gi i thích thí nghi m ch ng minh quá tình hút bám trao i c a r : Khi ta ngâm
b r vào dung d ch xanh mêtilen, các phân t xanh mêtilen hút bám trên b m t r và ch
d ng l i
ó, khơng i
c vào trong t bào, vì xanh mêtilen khơng c n thi t i v i t
bào.Tính th m ch n l c c a màng sinh ch t không cho xanh mêtilen i qua. Khi ta nhúng
b r vào dung d ch CaCl2 thì các ion Ca2+ và Cl- s b hút vào r và y các phân t xanh
mêtilen hút bám trên b m t r vào dung d ch, làm cho dung d ch có màu xanh. Màu
xanh ó chính là màu c a xanh mêtilen. (V , 2006)
- m là c c u c a protein. Trong t nhiên m 2 d ng: th khí t do trong khí
quy n chi m kho ng 78%. D ng này cây khơng th h p th
c. Cây có th s d ng
c nh ng d ng m h u c và vô c trong t. Các d ng m này có ngu n g c r t
khác nhau nh t xác b
ng v t và th c v t ch t, t n c m a, t các vi sinh v t t...
Ngu n m ch y u cung c p cho cây v n là m vô c . m vô c th ng 2 d ng :
c cây h p th
NH4+ và NO3-. Hai d ng này có th bi n i l n nhau.... NH4+ có th
nhanh vào trong t bào nên t
ng làm cho pH trong t bào t ng nhanh, trong khi t bào
s d ng ch m, l ng th a NH4+ tích lu trong cây có th gây c. Tuy nhiên s h p thu
NH4+ c ng thay i tu theo loài th c v t. Vi c cung c p NH4+ cho cây c ng c n l u ý
n tính ch t c a phân. Ví d khi bón (NH4)2SO4 cây h p th NH4+ r t nhanh, còn SO4215
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
không vào trong t bào nên môi tr ng tr nên axit h n... Tri u ch ng thi u m : s
sinh tr ng c a cây b ch m l i, di p l c t khó thành l p nên lá th ng b vàng úa, cây
cịi c c, lùn, lá h p, trí mau chín, n ng su t kém ; th ng xu t hi n lá già, các lá này
chuy n sang màu vàng, trong khi các lá non bên trên v n còn xanh. Lân trong t hi n
di n 2 d ng : vô c và h u c . Tri u ch ng thi u P m t s cây tr ng : lá có màu nâu
s m, xu t hi n lá già. Kali là m t ch t ho t hoá c a nhi u enzim c n thi t cho s quang
t ng h p và hơ h p, và nó c ng ho t hoá các enzim c n t o ra tinh b t và protein. Kali
th ng tích t
các lá non h n là cu ng lá. Tri u ch ng thi u Kali : xu t hi n tr c
tiên các lá già, ph n chu vi c a lá có nhi u m tr ng sau ó lan d n vào bên trong,
cu i cùng lá b khô r i ch t ; các nhóm cây cho c thì r khơng thành c
c ; các nhóm
cây h
u, cà, thân có lóng ng n,
ng kính thân r ng. Tri u ch ng thi u Magiê : lá
vàng úa, quang h p x y ra r t kém. Magiê còn giúp ch t lân di ng d dàng. (Hồ,
2004)
- Q trình kh nitrat : D ng nit cây h p th t môi tr ng vào g m 2 d ng :
+
NH4 và NO3 -. Trong ó nit trong NO3- d ng oxi hoá. Nit trong các h p ch t h u c
trong c th th c v t t n t i d ng kh nh NH, NH2. Do v y, c n ph i có q trình
chuy n nit
d ng oxi hoá thành d ng kh , ngh a là ph i có q trình kh nitrat. ( t,
2006)
3.1.3. Bài 7. Quang h p
- Quang h p là m t quá trình mà s c t th c v t h p th và bi n i quang n ng
vùng b c x nhìn th y (400- 700nm) thành d ng hố n ng tích lu trong các liên k t hoá
h c c a các h p ch t t ng h p
c t các nguyên li u vô c . C quan quang h p th c
hi n t t c các ph n xanh c a cây, nh ng c quan ch a nhi u di p l c t nh t chính là
lá. Do ó, lá là c quan quang h p, lá có c u t o g m phi n lá và gân lá. (Hoa, 2004)
- C Học
u t o cliệu
a phiĐH
n lá Cần
c t ngang
g m@
có: Tài
l p t liệu
bào bihọc
u bì tập
trên, bao
trên cùng
Trung tâm
Thơ
và ph
nghiên
cứu
là l p cutin m ng và trong su t, k
n là l p mô hàng rào (mô gi u) dày ch á nhi u l c
l p x p khít nhau thành l p nh m h p thu
c nhi u n ng l ng ánh sáng, bên d i mô
gi u là l p mơ x p có các kho ng gian bào l n, là n i ch a CO2 cung c p cho quang h p,
ti p n là h th ng m ch dày c và cu i cùng là l p bi u bì d i v i nhi u khí kh u
(kh ng) hi n di n. (Hồ, 2004)
- i m n i b c nh t v c u trúc c a l c l p là h th ng m r ng c a các màng n i
bào g i là thylakoid. T t c di p l c t
c ch a ng trong h th ng màng này, là v trí
c a các ph n ng ánh sáng c a s quang h p. Các ph n ng cacbon, mà chúng
c xúc
tác b i các enzim tan trong n c, di n ra trong stroma, là vùng l c l p bên ngoài
thylakoid. H u h t thylakoid d ng nh
c liên k t r t ch t ch v i nhau. Các màng
c x p ch ng lên nhau này g i là grana lamellae, trong khi các màng ph i ra mà
ó
khơng có các ch ng
c g i là stroma lamellae. (Hoà, 2004)
- Ta bi t r ng trong dãy b c x m t tr i ch có 1 vùng ánh sáng t 400- 700nm
chúng ta có th nhìn th y
c g i là ánh sáng tr ng và ch có vùng ánh sáng này m i có
tác d ng quang h p. Khi ánh sáng tr ng chi u qua lá, cây h p th vùng
và vùng xanh
tím,
l i hồn tồn vùng l c và vì v y khi nhìn vào lá cây, chúng ta th y lá cây có màu
l c. (V , 2006)
3.1.4. Bài 8. Quang h p các nhóm th c v t
- Nhóm th c v t C3 quang h p trong
u ki n ánh sáng, nhi t , n ng
CO2,
O2 bình th ng. Nhóm th c v t C4 quang h p trong u ki n ánh sáng cao, nhi t
cao,
n ng
O2 cao, trong khi ó n ng CO2 l i th p vùng nhi t i nóng m kéo dài, nên
ph i có q trình c
nh CO2 2 l n. Nhóm th c v t CAM s ng trong
u ki n sa m c
16
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
ho c bán sa m c, ph i ti t ki m n c n m c t i a b ng cách óng khí kh ng vào ban
ngày. Vì v y nhóm th c v t này nh n và c nh CO2 vào ban êm. (V , 2006)
- Chu i d n truy n n t th c ch t là chu i ph n ng oxi hoá kh . (Hoa, 2004)
- Ngày nay chúng ta bi t r ng trong vùng
c a quang ph , m t trong nh ng
ph n ng quang, g i là h th ng quang I (PS I), h p thu u tiên ánh sáng
xa c a các
c sóng l n h n 680nm, trong khi ph n ng th hai g i là h th ng quang II (PS II),
h p thu ánh sáng
c a 680nm và
c v n hành r t y u b i ánh sáng
xa. S ph
thu c b c sóng này gi i thích cho hi u ng khu ch i. M t s khác nhau n a gi a 2 h
th ng quang là h th ng quang I t o ra m t ch t kh m nh và m t ch t oxi hố y u. H
th ng quang hai hình thành m t ch t oxi hoá r t m nh và m t ch t kh y u h n c a h
th ng quang I. Ch t kh này kh ch t oxi hoá do h th ng quang I t o ra, mà nó gi i
thích cho hi u ng i kháng. (Hồ, 2004)
- S quang hơ h p
c kích thích b i ba nhân t ngồi m c
ánh sáng cao: m c
O2 cao, m c CO2 th p và nhi t
cao…. S quang hô h p gián ti p làm ch m quá trình
sinh tr ng cây C3 nh ng không làm ch m cây C4. (Hoà, 2004)
3.1.4. Bài 10. Quang h p và n ng su t cây tr ng
- N ng su t sinh h c là t ng l ng ch t khô tích lu
c trong m i ngày trên 1
hecta gieo tr ng trong su t th i gian sinh tr ng.
- N ng su t kinh t ch là m t ph n c a n ng su t sinh h c ch a trong các c quan
có giá tr kinh t nh h t, c , qu , lá… tu vào m c ích i v i t ng lo i cây tr ng.( t,
2006)
3.1.5. Bài 11. Hô h p th c v t
- S hô h p hi u khí là q trình sinh h c mà qua ó các h p ch t h u c b kh
c huy ng và sau ó b oxi hố trong m t ph ng cách có ki m sốt.
- S Họcng
phânĐH
(có ngh
a làThơ
s phân
ng) làhọc
m t lo
t các
n ng
c
Trung tâm
liệu
Cần
@hoá
Tài liệu
tập
vàphnghiên
cứu
th c hi n b i m t nhóm các enzim hoà tan nh v trong t bào ch t. (Hoà, 2004)
- Khi thi u oxi, r không hô h p
c nên khơng cung c p
n ng l ng cho q
trình sinh tr ng c a r d n n lông hút ch t nên cây m t cân b ng n c và b ch t. Ví
d khi cây b ng p úng. ( t, 2006)
- M i quan h gi a quang h p và hô h p: Quang h p là quá trình t o v t ch t h u
kh i nguyên cho m i quá trình d hố gi i phóng và tái tích lu n ng l ng c n cho
m i ho t ng s ng k c q trình ng hố th c p x y ra trong m i c th . Q trình
quang h p x y ra
c ph i có b máy quang h p. V t ch t c u thành b máy quang h p
c t ng h p nên t các s n ph m tr c ti p xu t phát t hô h p. Ngu n n ng l ng c n
cho các quá trình t ng h p v t ch t ó chính là do hô h p cung c p. Nh ng ch t tr c ti p
tham gia vào các ph n ng sáng và ph n ng t i trong quang h p là s n ph m c a hô
h p. ( t, 2006)
3.1.6. Bài 12. nh h ng c a các nhân t môi tr ng n hô h p
- S hô h p gây ra m t ch t khô và tr ng l ng, t ng
ng v i m t ti n, vì v y
gi cho c ng
hô h p th p sau thu ho ch là m i quan tâm chính c a các nhà sinh lí
sau thu ho ch. (Hồ, 2004)
- Khơng
rau, qu
ng n á t l nh vì nhi t
d i 0 oC s làm n c trong qu
ông l i thành á, phá v h t các t bào c a rau, qu . (V , 2006)
- B o qu n nông s n v i m c ích là gi ch t l ng và kh i l ng nông ph m
b ng cách ng n ch n nh ng nhân t có l i cho ho t ng hơ h p, c th : làm gi m hàm
ng n c (ph i khô, s y khô), gi m nhi t
( nông ph m trong mát, b o qu n trong
t l nh), t ng hàm l ng CO2 (b m CO2 vào bu ng b o qu n). ( t, 2006)
17
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
3.2. Ch ng 2. C m ng
3.2.1. Bài 23. H ng ng
- C ch h ng ng m c t bào là s sinh tr ng không ng u c a các t
bào t i 2 phía i di n nhau c a c quan (thân, r , bao lá m m): Các t bào t i phía khơng
c kích thích c a thân và bao lá m m hoà th o, sinh tr ng nhanh h n phía
c kích
thích, làm thân u n cong h ng v phía có ngu n kích thích. Ngun nhân là do
hoocmon auxin di chuy n t phía b kích thích n phía khơng b kích thích và k t qu là
t i phía khơng b kích thích có n ng
auxin cao h n nên kích thích t bào sinh tr ng
nhanh h n.
- H ng sáng: t bào r phía khơng
c kích thích b auxin c ch , sinh tr ng
ch m h n so v i t bào phía
c kích thích và r u n cong theo h ng tránh xa ngu n
kích thích.
- H ng tr ng l c: trong thân hay bao lá m m v trí n m ngang, hàm l ng
auxin phía d i cao h n so v i phía trên. ( t, 2006)
- Gi i thích tính h ng t, do s phân b
n tích khơng ng u: m t d i c a
r mang n tích d ng cịn m t trên mang i n tích âm, t o s sai bi t v hi u
n th
làm r quay xu ng. ch i có s phân b auxin m t d i nhi u h n nên ch i quay lên.
Tính h ng t cịn
c gi i thích b ng vai trị c a h t tinh b t luôn d n v phía áy
m i t bào, s c tr ng n c l n khi n kh i l ng m t d i m i t bào n ng h n làm r
âm th ng xu ng. (V , 2006)
- a h ng ng: N u t m t cây n m ngang th ng góc v i tr c trái t. Sau
m t th i gian th y cây s h ng lên trên và r m c xu ng d i. Hi n t ng mà r luôn
cong xu ng d i g i là a h ng ng. S u n cong c a r và thân là do s phát tri n
c a hai nhóm t bào thân và r n i u n cong không gi ng nhau. ph n u n cong các t
bàotâm
dãn dài
nhi uliệu
làm ĐH
cho mCần
t cân Thơ
iv @
m t Tài
c u t liệu
o d nhọc
n thân
n cong
lên và cứu
r
Trung
Học
tậpu và
nghiên
u n cong xu ng.
gi i thích hi n t ng này có nhi u gi thuy t khác nhau. Gi thuy t
d a trên c s auxin cho r ng khi t cây n m ngang l ng auxin n m tích phía d i
nhi u h n phía trên s kích thích ho c c ch pha dãn dài t bào. thân, l ng auxin
kích thích cho t bào bên d i dãn dài trong khi r l ng auxin c ch s phát tri n
c a các t bào bên d i nh ng l i kích thích s phát tri n c a các t bào bên trên. N ng
kích thích ho c c ch cuae auxin thây i tu theo t ng c quan. (Hoà, 2004)
3.2.3. Bài 24. ng ng
- ng ng là hình th c v n ng l p i l p l i theo m t th i gian nh t nh t a
nh th i gian quay vòng c a chi c ng h sinh h c. ây là lo i ng h c a các ho t
ng s ng (g i là ng h sinh h c)
c kh i ng và i u ch nh b ng hoocmon th c
v t u ch nh theo s chi u sáng.
- Ánh sáng có c ng
chi u sáng khác nhau, nhi t
sai khác nhau làm cho hoa
n . T ó ch n các lồi hoa n vào các gi khác nhau ó
l p m t ng h hoa. (V ,
2006)
- S miên tr ng c a h t là c p n các y u t ng n c n s n y m m. Trong th c
t r t khó xác nh s miên tr ng c a h t là do i u ki n nào quy t nh. S miên tr ng
c a h t là k t qu c a nhi u y u t khác nhau: v h t không th m n c, v h t quá c ng
ch c, v h t không cho oxi i qua, phôi ch a phát tri n, các ch t c ch n y m m.
- Trong th i gian n y m m, h t hô h p r t nhi u, q trình này ịi h i nhi u oxi.
H t t sâu d i t r t khó n y m m vì oxi khu ch tán ch m n h t.
18
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
3.3. Ch ng 3. Sinh tr ng và phát tri n
3.3.1. Bài 34. Sinh tr ng th c v t
- Sinh tr ng th c p: Quan sát hình 34.4 sách giáo khoa ta th y: Cây thân g hai
m tu i và già h n t trong l p t bào nhu mô t o nên v c a thân cây m t n m tu i (t
sinh tr ng s c p) và xu t hi n t ng phát sinh b n. Ho t ng nguyên phân c a t ng
phát sinh b n t o ra b n (l p ngoài cùng c a thân cây), l p này s bong ra kh i thân theo
m c
l n lên c a thân. Nh v y, v c a cây hai lá m m, c bi t v trong thân cây g ,
g m m ch rây th c p áp sát bên ngoài c a t ng sinh m ch, t ng sinh b n bao quanh bên
ngoài c a l p m ch rây th c p và b n (l p ngoài cùng nh t c a thân do t ng sinh b n t o
nên). Vì v y, v c a cây lâu n m không nh n. Các nhà phân lo i g d a vào vòng n m
phân lo i g ( i v i g khô không còn lá và r ).
- Cây
trong t i th ng m c v ng lên, nguyên nhân là do trong t i l ng ch t
kích thích sinh tr ng (auxin) nhi u h n ch t c ch sinh tr ng (axit abxixic) nên cây
trong t i sinh tr ng m nh h n. H n n a, trong t i cây ít b m t n c h n. ( t, 2006)
- H u h t thân n t di p khơng có c c u th c p và khơng bao gi có t ng
t ng libe g trong thân, nh ng thân n t di p c ng to ra và s t ng d y này x y ra b ng
nhi u cách:
+ Các t bào nhu mô phù to ra nh ng s t bào không t ng, tr ng h p này g p
cau b ng.
+ Nhi u cây h D a, thân lúc cịn non thì nh , sau ó thân to ra và n m c nào
ó thì
ng kính thân khơng t ng n a. S gia t ng này là do các lá cho vào thân các bó
m ch g và chính s gia t ng các bó m ch g làm cho thân to ra. (Ánh, 2005)
3.3.2. Bài 35. Hoocmon th c v t
- Sinh tr ng
c xem là s t ng lên v m t kích th c, v m t tr ng l ng và s
Trung ng.
tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
- Trung tâm t ng h p c a các auxin là các mô phân sinh, lá non, m m hoa h t
ang phát tri n, m t l ng r t ít auxin
c di chuy n n các c quan. R t ít th y auxin
v n chuy n theo chi u t d i lên và theo chi u ngang mà ch di chuy n t trên xu ng.
- N i t ng h p giberelin (GA) là r , lá và h t non. Ch c n ng c a GA: kích thích
s phân chia và kéo dài t bào, hình thành m m non c a nh ng cây ngày dài tr ng trong
i u ki n ngày ng n, có tác d ng lên aloron c a phơi nh kích thích s t o ra enzim
amylase c n thi t cho s n y m m c a h t.
- V trí sinh t ng h p c a cytokinin th ng trong các mơ có ho t ng phân sinh
m nh, nh t ng t ng mô g , nh sinh tr ng dinh d ng và lá non. Ch c n ng chính
c a cytokinin là kích thích s phân bào. Ngồi ra, cytokinin cịn kích thích pha dãn dài
l n pha chuy n hóa. Khi có tác d ng c a auxin các m c khác nhau, i v i các t bào
tách r i (nuôi c y mô) s cân i gi a auxin và cytokinin s kích thích s thành l p
Callus, r , ch i. Cytokinin còn có tác d ng làm lá tr lâu (trì hỗn s già c i). Cytokinin
là ch m quá trình phân hu di p l c t . (Hoà, 2004)
- 2, 4- D là m t ch t g n gi ng auxin,
c t ng h p và s d ng r ng rãi
di t
c lá r ng trong các ng c . Cây song t di p th ng nh y c m v i ch t này h n nh ng
cây n t di p, do ó v i m t n ng
tháp c a 2, 4- D có th di t c d i song t di p
mà không nh h ng n cây n t di p. (Ánh, 1999)
- Các t bi n lùn
u, ngơ… có chi u cao ch b ng 20% chi u cao cây bình
th ng, là các t bi n do thi u m t vài gen ch u trách nhi m t ng h p giberelin, do ó
các lồi cây này hàm l ng giberelin r t ít hay khơng có. B sung l ng Giberelin c n
thi t làm cho cây phát tri n có cao bình th ng. (V , 2006)
19
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
- Auxin kích thích sinh tr ng dãn dài c a t bào (tác ng sinh lí m c t bào)
ó làm t ng kích th c c a qu dâu tây (tác ng sinh lí m c c th ).
- Khi
qu cà chua chín vào khai có ch a qu cà chua xanh có tác d ng: etilen
do qu cà chua chín gi i phóng ra kích thích t ng q trình chín c a các qu cà chua xanh
c x p chung v i nó. ( t, 2006)
3.3.3. Bài 36. Phát tri n th c v t có hoa
- Q trình phát tri n là s bi u hi n v m t c u trúc, hình thái, ch t l ng. Sinh
tr ng và phát tri n là hai q trình có liên h v i nhau r t m t thi t. N u khơng có s
bi u hi n v m t hình thái thì khơng có s sinh tr ng và ng c l i s gia t ng v m t
kích th c và tr ng l ng c ng d n n s bi n i v hình thái và c u trúc.
- M i quan h sinh tr ng và phát tri n: Theo nh ngh a v sinh tr ng, lá cà
chua ã sinh tr ng ( ã t ng kích th c) t 9 lá thành cây cao l n 14 lá.
ng th i theo
nh ngh a v phát tri n thì i v i cây cà chua v a xét, quá trình sinh tr ng c a cây cà
chua (qua s t ng kích th c) cùng v i s hình thành các lá m i và hoa (do k t qu c a
s phân hố t bào và phát sinh hình thái) là thu c khái ni m phát tri n. ( t, 2006)
- Cây ngày dài là nh ng cây mà th i gian chi u sáng trong ngày dài h n
dài t i
h n
cây ra hoa. Cây ngày ng n là nh ng cây mà th i gian chi u sáng trong ngày ng n
n
dài t i h n
cây ra hoa. Cây trung tính là nh ng cây ra hoa khơng nh h ng
b i quang kì. (Hồ, 2004)
- P h p thu tia
(660nm) thành P660 và P háp thu tia cu i
(730nm) thành P730.
Khi P660
c chi u sáng b i tia 660nm thì P660 t t bi n i thành P730 và khi P730
c
chi u sáng b i tia 730nm thì P730 t t bi n i thành P660. P730 là d ng có ho t tính kích
thích s ra hoa c a cây ngày dài và ki m hãm s ra hoa c a cây ngày ng n. (Hoà, 2004)
3.4. Ch ng 4. Sinh s n
3.4.1.
Bài Học
41. Sinh
s nĐH
vơ tính
th Thơ
c v t @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Trung
tâm
liệu
Cần
- C s sinh h c và l i th c a nhân gi ng sinh d ng so v i cây m c t h t là:
+ Gi nguyên
c tính tr ng di truy n mà con ng i mong mu n nh c ch
nguyên phân.
+ Rút ng n
c r t nhi u th i gian phát tri n c a cây, s m cho thu ho ch nông
ph m.
- Khi ghép cành ph i c t b h t lá cành ghép là
gi m m t n c qua con
ng thoát h i n c nh m t p trung n c nuôi các t bào cành ghép, nh t là các t bào
mô phân sinh
c b o m. L u ý, khi ghép cành ph i bu c ch t m t ghép c ng nh
cành ghép vào g c ghép
mô d n (m ch g ) nhanh ch ng n i li n nhau m b o thơng
su t cho dịng n c và các ch t dinh d ng t g c ghép n
c các t bào c a cành
ghép ho c m t ghép
c d dàng.
- So v i cây m c t h t, cành chi t và cành giâm có nh ng u i m sau:
+ Gi nguyên
c tính tr ng t t mà ta mong mu n.
+ Th i gian cho thu ho ch s n ph m ng n vì cây t cành chi t và cành giâm s m
ra hoa, k t trái.
- B ng ph ng pháp nuôi c y mô và t bào th c v t, ng i ta có th s n xu t
gi ng cây s ch b nh b ng nuôi c y các t bào phân sinh nh thân, cành; ph c ch gi ng
cây quí, h giá thành cây con nh gi m m t b ng s n xu t… ( t, 2006)
- Cu i cùng, m t cây hình th c sinh s n vơ tính có th t n d ng và ph kín di n
tích tr ng tr t, nh t là tr ng b ng
n c th (gi m cành, m t ph n c , r ), di n tích cây
tr ng nhanh
c t n d ng h n nhi u cây khác. Các
n c th , c bi t khi ang ti p
xúc v i cây m chúng d ng thân bò hay thân r , không ch bao ph nhanh t tr ng mà
còn m p, s ng kho h n. Tuy nhiên, xét v ph ng di n ti n hoá sinh s n vơ tính ch là
nh
20
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
phiên b n, t o các cá th gi ng h t nhau khơng có tính a d ng nên khơng thích nghi v i
i u ki n mơi tr ng thay i hay t khó ch ng l i b nh t t, nên có nguy c tuy t ch ng.
(V , 2006)
- Thí d m ng c u ghép lên g c bình bát thì l i d ng kh n ng s ng
c c a bình
bát mơi tr ng t phèn. Hay d a h u ghép lên g c b u là vì b u t ng tr ng nhanh…
Ch t l ng c a qu
c xác nh b i ki u gen c a cành ghép, không b ki u gen c a g c
ghép làm gi m i. Tuy nhiên trong nhi u tr ng h p c a g c ghép có th làmbi n i c
i m c a cành ghép, nh d a h u ghép lên g c b u cho qu to nh ng th ng không
ngon. (Ánh, 1999)
3.4.2. Bài 42. Sinh s n h u tính th c v t
- S phát sinh giao t
c: Khi h t ph n r i trên n m nhu cái do hi n t ng th
ph n, ng ph n m c dài ra do nhân sinh d ng
u khi n, nhân sinh d c s phân chia
nguyên nhi m t o hai tinh trùng hay giao t
c (n).
- S th ph n: Màu s c, hình d ng c a hoa, th i gian n hoa, mùi th m hay hôi
c a hoa… c tr ng cho t ng ki u th ph n. Ví d th ph n nh gí là hoa phong mơi,
hoa này có nh ng c tính sau: hoa th ng nh , t p h p thành phát hoa rát nhi u hoa, ch
ti u nh dài lung lay trong gió, h t ph n hoa th ng
c t o thành r t nhi u, m i h t
ph n th ng nh , nh , láng và khơ
gió mang i xa, n m th ng to hay có ch t tr nh
hay có nhi u long giúp cho n m d h ng l y h t ph n. Thông th ng, các b ph n trong
hoa không tr ng thành và chín cùng m t lúc nên hi n t ng t th ph n trong hoa b
ng n c n, và s th ph n chéo là hi n t ng ph bi n có ngh a là h t ph n t hoa này s
i trên n m nhu cái c a hoa khác trong cùng m t lồi. (Ánh, 1999)
- S hình thành h t ph n: T m t t bào m (2n) trong bao ph n c a nh hoa qua
gi m phân hình thành 4 t bào con. Các t bào con này ch a ph i là giao t
c mà là các
ti utâm
bào t Học
n b liệu
i (bàoĐH
t
c). Ti pThơ
theo, @
m i Tài
t bàoliệu
(n) làhọc
ti u bào
b i ti n hành
Trung
Cần
tậpt vàn nghiên
cứu
1 l n nguyên phân
hình thành nên c u t o a bào n b i g i là h t ph n (th giao t
c).
- S hình thành túi phơi: T m t t bào m (2n) c a noãn trong b u nhu qua gi m
phân hình thành nên 4 t bào con (n) x p ch ng lên nhau. Các t bào con này ch a ph i là
giao t cái mà là các bào t
n b i cái (còn g i là i bào t
n b i). Trong 4 i bào
t
n b ó, 3 t bào x p phía d i tiêu bi n, ch cịn 1 t bào s ng sót. T bào s ng sót
này sinh tr ng dài ra thành hình qu tr ng, th c hi n 3 l n nhuyên phân t o nên c u trúc
g m 8 t bào v i 8 nhân g i là túi phôi (th giao t cái). ( t, 2006)
4. TI N ÍCH C A CH
TH O TR C NGHI M
NG TRÌNH TR C NGHI M VÀ SO N
4.1. Ph n m m tr c nghi m c a Ph m V n Trung
* Tr c nghi m tr c ti p trên máy vi tính
+ o ng u nhiên ngân hàng câu h i.
+ S d ng cho các môn k c các môn khoa h c
+ Cho s d ng t i a n sáu câu tr l i .
+ Giao di n hồn tồn b ng ti ng Vi t.
+ Có th s d ng máy tính trong q trình tr c nghi m.
* So n th o ngân hàng câu h i
+ H tr so n ngân hàng câu h i tr c nghi m thi tr c nghi m.
+ H tr chèn cơng th c tốn, V t lý, Hóa h c.
+ Tùy ch n hai (2) n sáu (6) ch n l a.
+ Xem và ch nh s a các n i dung tr l i m t cách d dàng.
21
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
+ Có th so n tr c ti p n i dung câu h i( úng quy nh) trong các trình so n th o
n b n khác : Ms.Word, WordPad... chèn vào.
+ L y câu h i trong ngân hàng câu h i tr c nghi m so n
thi tr c nghi m trên
gi y v i u m có th
o và cho ra các b
khác nhau.
Chú ý: Tuy t i khi so n th o khơng
c s d ng các nhóm ký t "**", "##", "*#*"
hay "8##8#" b i h th ng ã dùng quy c h th ng phân cách câu h i.
* So n th o theo m c
+ Ti n ích này thu n ti n cho các môn ngo i ng , V n h c ...
+ M i m c có th là m t bài v n, bài c hi u hay m t
n n t hay m t ph n
tr c nghi m thông th ng.
+ H tr so n ngân hàng câu h i tr c nghi m theo m c
t o
tr c nghi m trên
gi y.
+ H tr chèn cơng th c tốn, V t lý, Hóa h c.
+ Tùy ch n o câu trong m c hay không o câu, dùng trong t o
tr c nghi m
i n t và phân hóa ki n th c theo m c h c sinh.
* So n th o theo phân lo i ki n th c :
+ Ti n ích này áp d ng cho các mơn mu n ánh giá theo phân hóa ki n th c h c
sinh.
+ H tr so n ngân hàng câu h i tr c nghi m phân lo i l c h c c a h c sinh t o
tr c nghi m trên gi y.
+ Ch ng trình cho phân hóa d a trên 5 m c .
+ ánh giá bài ki m tra theo t l m c
c a
+ H tr so n ngân hàng nh trên.
* So n b n in-Thi tr c nghi m trên gi y
u có liệu
ngân hàng
h i,Thơ
b n có@
th Tài
s d liệu
ng biên
n và
in trên
gi y. cứu
Trung tâm+ NHọc
ĐH câu
Cần
họcsotập
nghiên
+ H th ng o ng u nhiên v trí câu h i, v trí áp án.
+ Trích xu t tr c ti p ra Ms.Word hay file Rich Text
thu n ti n trong vi c in
n.
+ T o b ng tr c nghi m và b ng áp án
công vi c ch p d dàng. H th ng su t
tr c ti p ra Ms.Word ng i dùng d dàng ch nh s a và in n.
Chú ý khi so n th o in
:
N u quá kh i t o b n in b l i th ng do quá trình so n th o không úng quy c
c a h th ng (Các c p d u **, ## sau ó ph i có xu ng dịng) ho c do t c
máy không
nh n h t
c t t c ngân hàng . Do ó khi tr i khi kh i t o b n in c n ki m tra file
ngu n b ng cách :
+ M file ngu n trong ch ng trình so n th o, ki m tra l i thơng qua các phím t t:
- F5- ánh xu ng dòng n u sau ##, ** là kho ng tr ng;
- F6-N u sau ## là m t ký t b t khì mà khơng ph i là kho ng tr ng s báo v trí
l i t ng ng
- F7-N u sau ** là m t ký t b t khì mà khơng ph i là kho ng tr ng s báo v trí
l i t ng ng
+ N u do t c máy thì b n ph i so n ít câu h i và ít b n in.(Trung, 2006)
4.2. Ph n m m tr c nghi m c a Nguy n Tâm Ph c
Th i gian th c t p s ph m quá g p rút nên tơi ch a tìm
c ph n m m tr c
nghi m m i nào ngoài ph n m m tr c nghi m c a ông Ph m V n Trung. Ph n m m này
m i th nghi m m i l n ch ti n hành tr n
c 20 câu h i nhi u l a ch n, nên sau này
khi có th i gian tơi ã lên internet và tìm
c ph n m m tr c nghi m m i c a Nguy n
Tâm Ph c.
i v i ph n m m m i này có u i m n i tr i h n ph n m m tr c nghi m
22
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
c a Ph m V n Trung là s l ng câu h i
c tr n lên n 100 câu, có th tr n c câu
úng – sai, ghép c t và nhi u l a ch n. C th nh sau:
* Thông s :
S câu t i a:
100
S
:
100
S m c:
20
S câu t i a m i m c:
50
S câu t ng c ng các m c:100
S câu t i a:
50
S câu ghép ôi:
10 câu, m i câu t i a 6 áp án
S câu a tuy n
50 ( câu úng sai, ghép ôi, a tuy n)
S áp án câu a tuy n:
T 2 n 6 áp án. úng là A
So n phân hóa ki n th c: 5 m c
thơng th ng, hình h c - i s , câu úng sai - ghép ôi - a tuy n.
Không phân bi t th t câu, áp án (t B n E) khi so n , ch ánh th t
d dàng khi so n
* So n g m toàn câu a tuy n
- M c nh TN100 luôn c p nh p th t các m c sau khi nh n phím Enter
chuy n sang câu khác ho c áp án khác. B n c vi c nh p theo th t nó là
c.
- L u ý: TN100 không phân bi t s th t câu. ây ch là hình th c d dàng
trong vi c so n th o. Do ó, b n hồn tồn có th s d ng v n b n ã so n tr c ây
trong m i c a mình:
- Nh ng ch c n ng mà TN100 s d ng
c hi n th thanh tr ng thái. B n có
th th c hi n theo nh ng phím t t ó. Thí d : F4: chèn cơng th c Tốn, F5: B t u o
F7: B Học
t t t chliệu
c n ng
t Cần
ánh th Thơ
t
…
Trung. tâm
ĐH
@ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Nh n :
- i v i tiêu . M c nh khi b n thay i thì TN100 s t
ng l u l i
- M c nh TN100 khơng h tr so n phân hóa h c sinh: Y u, gi i, TB, Khá,…
- B n có th s d ng ch c n ng phân hóa b ng cách ch n các ch s
m cm c
. T ng ng t d
n khó.
- Có th t 1 n 5 m c .
- L u ý m c nào khơng s d ng s có giá tr b ng 0. TN100 s
ngh các ch
s này khi b n ch n.
* So n có m c
ng t so n có m c.
kích ho t ch c n ng so n có m c t c a s
chính.
- Xóa c m t [CAU1]. Nh n F3: chèn m c và b t u so n n i dung t ng
ng.
- N u ch c n ng t
ng ánh th t
c m . Thì sau khi nh n Enter TN100 s
ánh th t cho m c ang so n.
chèn m c m i. Không nh n Enter khi k t thúc mà
nh n F3. TN100 s b t u t o ra m c m i.
- L u ý i v i b mơn Anh V n, có th so n d ng m c n t . Nh ng
nh ng kho ng n t thì s nh p vào (…) (Ba ch m gi a hai d u ngo c báo cho
TN100 bi t m c này là d ng n t .
* So n tr c nghi m g m: Câu úng sai, ghép ôi câu và a tuy n
s d ng ch c n ng này. T c a s chính c a TN100 nh n F9 kích ho t.
- M c nh l n u tiên so n b t u so n câu úng sai tr c.
+B n khơng c n ghi l i gi i thích cho lo i câu này. TN100 s
a ra l i yêu
23
Lu n v n t t nghi p
Nguy n Th M ng Tuy n
c u.
+
so n câu úng nh n Enter, so n câu sai nh n F3.
u ý: TN100 không phân bi t s th t câu h i. Do ó b n có quy n s d ng
nh ng câu h i c a
ã so n tr c.
so n câu ghép ơi. B n kích h at vào c m t câu ghép ôi trên thanh công
c .B ns
c c a s tr ng. i v i m c này. TN100 khơng ghi l i gi i thích, b n ph i
t ghi l y.
+ i v i câu ghép ôi b n ch
c phép s d ng 2 câu và m i câu 6 áp án
u ý: TN100 không phân bi t th t câu và các áp án. Ch s d ng d so n
mà thôi.
- i v i câu a tuy n thì b n so n bình th ng 4 áp án.
nh n t TN100 b n nh n F5.
- T ng t nh
thông th ng, TN100 có h tr so n phân hóa ki n th c i v i
các nhóm h c sinh. M c câu h i úng sai có 5 m c . M c nh khơng có. T ng t
i
i câu a tuy n.
R S d ng tài nguyên t TN100
TN100 cho phép b n s d ng tài nguyên tr c nghi m c a Ph m V n Trung - Bình
ng. T c là ngồi cách tr n theo h ng d n trên ta cịn có th so n, tr n t ng
t nh ph n m m tr c nghi m c a Ph m V n Trung. (Ph c,2007)
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
24
Lu n v n t t nghi p
PH N III. PH
1. PH
Nguy n Th M ng Tuy n
NG PHÁP VÀ PH
NG TI N
NG PHÁP NGHIÊN C U
- T ng h p lí thuy t v c s thi t k câu h i. C s lí thuy t sinh h c 11- ph n
th c v t.
- Xác nh m c tiêu cho t ng bài.
- Tìm và tham kh o tài li u có liên quan n lí thuy t sinh h c 11- ph n th c
v t.
- Thi t k ngân hàng câu h i: so n câu h i và câu tr l i .
- Thi t l p n i dung các ki m tra.
- Th c nghi m tr ng THPT.
- X lý s li u.
- Phân tích k t qu th c nghi m.
- ánh giá ch t l ng qua k t qu ki m tra trong h c sinh.
- Tìm hi u m t s ph n m m ng d ng liên quan n t ng h p , có l p trình
ki m tra và ch m m b ng máy.
2. PH
NG TI N
- Sách giáo khoa sinh h c l p 11 chu n và nâng cao.
- Sách giáo viên sinh h c l p 11 chu n và nâng cao.
- T ng h p sách v c s lí thuy t tr c nghi m khách quan.
- T ng h p sách liên quan n th c v t.
- Máy vi tính
- Internet
- Ph n m m tr c nghi m
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
25