i
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QTKD
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHO VAY VỐN ĐỐI VỚI
NÔNG HỘ TRỒNG QUÝT TẠI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH HUYỆN LAI VUNG TỈNH
ĐỒNG THÁP
Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện
TS:LÊ KHƯƠNG NINH HÀ THỊ MINH THƯ
Mssv: 40 54287
Lớp: KTNN 1-K31
Năm 2009
ii
LỜI CẢM TẠ
Được sự phân công của quý thầy cô khoa Kinh Tế và QTKD trường Đại
học Cần Thơ, sau thời gian thực tập, em đã hoàn thành xong luận văn tốt nghiệp
Để hoàn thiện luận văn tốt nghiệp của mình, ngoài sự nỗ lực học hỏi của bản thân
còn có sự hướng dẫn tận tình của các thầy cô và các anh chị trong ngân hàng.
Em vô cùng biết ơn quý Thầy Cô của khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh
trường Đại học Cần Thơ đã tận tình truyền đạt những kiến thức cơ bản cho chúng
em trong 4 năm vừa qua. Đặc biệt là Thầy Lê Khương Ninh đã giúp em hoàn
thành tốt Luận văn tốt nghiệp cuối khóa này.
Em xin chân thành cám ơn Ban lãnh đạo Ngân Hàng Nông Nghiệp và
Phát Triển Nông Thôn chi nhánh Huyện Lai Vung đã tạo cơ hội cho em được
tiếp xúc với môi trường làm việc tại Ngân hàng. Em cũng xin chân thành cám ơn
các anh chị, đặc biệt là các cô, chú, anh, chị Phòng kế hoạch - kinh doanh đã giúp
em hiểu biết thêm về các công việc thực tế trong Ngân hàng.
Kính chúc quý thầy cô luôn dồi dào sức khỏe và công tác tốt!
Kính chúc Ban Giám đốc, các anh chị trong Ngân hàng luôn hoàn thành
tốt công tác và những lời chúc tốt đẹp nhất!
Trân trọng!
Sinh viên thực hiện
Hà Thị Minh Thư
iii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề
tài nghiên cứu khoa học nào.
Ngày …. tháng …. năm ……..
Sinh viên thực hiện
Hà Thị Minh Thư
iv
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Ngày …. tháng …. năm …
Giám đốc chi nhánh
v
BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Họ và tên người hướng dẫn: ..................................................................................
Học vị: ..................................................................................................................
Chuyên ngành: ......................................................................................................
Cơ quan công tác: .................................................................................................
Tên học viên: ........................................................................................................
Mã số sinh viên: ....................................................................................................
Chuyên ngành: ......................................................................................................
Tên đề tài: .............................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
2. Về hình thức:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu,…)
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các
yêu cầu chỉnh sửa,…)
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày……. tháng ……năm 200….
NGƯỜI NHẬN XÉT
vi
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Ngày …… tháng …… năm ……
Giáo viên phản biện
vii
MỤC LỤC
Trang
Chương 1: GIỚI THIỆU................................................................................. 1
1.1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu chung ..................................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................... 2
1.3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 3
1.4. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................. 3
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..4
2.1. Phương pháp luận....................................................................................... 4
2.1.1 Hộ sản xuất và sự cân thiết phát triển kinh tế hộ gia đình .................... 4
2.1.2 Khái niệm tín dụng .............................................................................. 4
2.1.3. Vai trò của tín dụng ............................................................................. 5
2.1.4. Chức năng tín dụng ............................................................................. 7
2.1.5. THời hạn của tín dụng ......................................................................... 7
2.1.6 Nguyên tắc của tín dụng ...................................................................... 8
2.1.7 Đảm bảo tín dụng ................................................................................ 9
2.1.8. Rủi ro của tín dụng .............................................................................. 9
2.1.9 Lãi suất của tín dụng........................................................................... 10
2.1.10 Một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng ..................................... 11
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 14
2. 2.1 PP thu thập số liệu ............................................................................. 14
2.2.2. PP phân tích số liệu ........................................................................... 14
Chương 3: GIỚI THIỆU VỀ NHNo & PTNT CN HUYỆN LAI VUNG.... 15
3.1. Lịch sử hình thành .................................................................................... 15
3.2.1. Khái quát tình hình kinh tế xã hội Huyện Lai Vung ........................... 15
3.3.2. Lịch sử hình thành và phát triển của NHNo&PTNT Huyện Lai Vung. 17
3.2. Cơ cấu tổ chức và điều hành ..................................................................... 18
3.2.1. Cơ cấu tổ chức .................................................................................... 18
3.2.2. Chức năng các phòng ban ................................................................... 19
viii
3.2.3. Qui trình cho vay tại NHNo&PTNT CN H.Lai Vung.......................... 21
3.3. Tình hình kinh doanh của NHNo&PTNT CN Huyện Lai vung từ năm 2006-
2008 ............................................................................................................... 22
3.3.1. Hoạt động kinh doanh từ năm 2006-2008 ........................................... 22
3.3.2. Kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2006-2008 ............................... 31
3.3.3. Thuận lợi và khó khăn ........................................................................ 36
3.4. Phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch kinh doanh của NH năm 2009
........................................................................................................................ 38
3.4.1. Mục tiêu hoạt động ............................................................................. 38
3.4.2. Định hướng phát triển của Ngân hàng................................................. 38
Chương 4: TÌNH HÌNH CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ TRỒNG QUÝT CỦA
NHNo&PTNT CN H.LAI VUNG TỪ NĂM 2006-2008 .............................. 40
4.1. Nhu cầu vay vốn của hộ trồng Quýt.......................................................... 40
4.2. Phân tích tình hình cho vay đối với hộ trồng Quýt .................................... 42
4.3. Phân tích tình hình cho vay đối với hộ trồng Quýt theo thời gian.............. 45
4.3.1. Phân tích doanh số cho vay ................................................................. 45
4.3.2. Phân tích doanh số thu nợ ................................................................... 46
4.3.3. Tình hình dư nợ .................................................................................. 48
4.3.4. Phân tích tình hình nợ quá hạn ............................................................ 50
4.4. Các chỉ tiêu đánh giá tình hình cho vay đối với hộ trồng Quýt.................. 52
Chương 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ TRỒNG QUÝT TẠI NHNo&PTNT CN HUYỆN
LAI VUNG ....................................................................................................54
5.1. Hiệu quả sử dụng vốn của hộ trồng quýt ................................................... 54
5.2. Những thuận lợi và khó khăn.................................................................... 57
5.2.1. Đối với Ngân hàng ................................................................................ 57
5.2.2. Đối với hộ trồng Quýt............................................................................ 58
5.3. Một số biện pháp nâng cao hiểu quả cho vay đối với hộ trồng quýt .......... 59
5.3.1. Đối với Ngân hàng ................................................................................ 59
5.3.2. Đối với hộ trồng Quýt............................................................................ 59
5.4 Một số biện pháp nâng cao hiểu quả hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT
CN Huyện Lai vung ........................................................................................ 59
ix
5.2.1. Nâng cao nguồn vốn huy động .............................................................. 59
5.2.2. Nâng cao hoạt động cho vay .................................................................. 60
5.2.2. Một số biện pháp khác ........................................................................... 61
Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................... 64
6.1. Kết luận.................................................................................................... 64
6.2. Kiến nghị.................................................................................................. 65
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 10 -
DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang
Bảng 3.1 Tổng hợp nguồn vốn của NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm
2006-2008 ......................................................................................................22
Bảng 3.2 Tình hình huy động vốn của NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm
2006-2008).................................................................................................... 24
Bảng 3.3 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình huy động vốn của NHNo&TPNT CN
Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 ..............................................................26
Bảng 3.4 Tình hình cho vay của NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-
2008 ...............................................................................................................28
Bảng 3.5 Tổng hợp kết quả kinh doanh của NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ
năm 2006-2008 .............................................................................................32
Bảng 4.1 Diện tích đất trồng Quýt của Huyện Lai Vung năm 2008 ................40
Bảng 4.2 Nhu cầu vốn của hộ trồng Quýt và khả năng đáp ứng vay vốn của
NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 .................................41
Bảng 4.3 Tình hình chung của hoạt động cho vay của NHNo&TPNTCN H. Lai
Vung đối với hộ trồng Quýt từ năm 2006-2008 .............................................43
Bảng 4.4 Doanh số cho vay đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của
NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 ................................45
Bảng 4.5 Doanh số thu nợ đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của NHNo&TPNT
CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 .........................................................47
Bảng 4.6 Dư nợ đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của NHNo&TPNT CN
Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 ...............................................................49
Bảng 4.7 Nợ quá hạn đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của NHNo&TPNT CN
Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 ..............................................................50
Bảng 4.8 Đánh giá tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của
NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 .................................52
Bảng 5.1 Qui mô sản xuất của hộ trồng Quýt ở Lai Vung ..............................54
Bảng 5.2 Hiểu quả đầu tư vốn / 1000m2 đất trồng Quýt ở H.Lai Vung ..........56
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 11 -
DANH MỤC HÌNH Trang
Hình 3.1 Biểu đồ :Tổng hợp nguồn vốn của NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ
năm 2006-2008 .............................................................................................23
Hình 3.2 Biểu đồ: Tổng hợp kết quả kinh doanh của NHNo&TPNT CN Huyện Lai
Vung từ năm 2006-2008.................................................................................32
Hình 3.3 Biểu đồ: Tỷ trọng các nguồn thu nhập của NHNo&TPNT CN Huyện Lai
Vung từ năm 2006-2008 ................................................................................33
Hình 3.4 Biểu đồ: Lợi nhuận của NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm
2006-2008 ......................................................................................................35
Hình 4.1 Biểu đồ: so sánh nhu cầu vốn và doanh số cho vay .........................41
Hình 4.2 Biểu đồ: Tình hình cho hộ trồng Quýt vay của NHNo&TPNT CN Huyện
Lai Vung từ năm 2006-2008...........................................................................43
Hình 4.3 Biểu đồ: Doanh số cho vay đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của
NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 .................................45
Hình 4.4 Biểu đồ: Doanh số thu nợ đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của
NHNo&TPNT CN Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 .................................47
Hình 4.5 Dư nợ đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của NHNo&TPNT CN
Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 ...............................................................49
Hình 4.6 Nợ quá hạn đối với hộ trồng Quýt theo thời gian của NHNo&TPNT CN
Huyện Lai Vung từ năm 2006-2008 ...............................................................51
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 12 -
DANH S ÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
NHNo & TPNT CN : Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh
HĐ : huy động
ĐH : điều hòa
TCKT : tổ chức kinh tế
TCTD : tổ chức tín dụng
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 13 -
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Để tạo thêm cơ hội cho hộ nông dân tiếp cận nhiều hơn với dịch vụ tài chính
chính thức, giảm việc đi vay từ nguồn phi chính thức đắt đỏ, cải thiện điều kiện
sống tại khu vực nông thôn, khuyến khích đầu tư của khu vực tư nhân, Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn là tổ chức trung gian tài chính góp phần thực
hiện những chức năng trên. Ngoài chức năng của một ngân hàng thương mại, Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn được xác định thêm nhiệm vụ đầu tư
phát triển đối với khu vực nông thôn thông qua việc mở rộng đầu tư vốn trung, dài
hạn để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy hải
sản góp phần thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông
nghiệp nông thôn. Tiếp tục giữ vai trò chủ đạo, chủ lực trên thị trường tài chính
nông thôn, luôn là người bạn đồng hành tin cậy cuả hộ gia đình, giải quyết triệt để
vấn đề nợ xấu, đạt hệ số an toàn vốn theo tiêu chuẩn quốc tế, phát triển hệ thống
công nghệ thông tin, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, chuẩn bị
nguồn nhân lực chất lượng cao, đảm bảo các lợi ích của người lao động.
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chi nhánh Huyện Lai vung
đã có nhiều đóng góp tích cực vào việc đầu tư phát triển nền kinh tế nông nghiệp-
nông thôn địa phương. Trong những năm gần đây, Ngân hàng góp phần thay đổi
quy mô và cơ cấu sản xuất kinh doanh, đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất của người
dân. Vốn đầu tư tăng lên giúp người dân mở rộng sản xuất kinh doanh những
ngành nghề có thu nhập cao, tạo điều kiện giúp nông dân chuyển đổi cơ cấu cây
trồng vật nuôi. Thu nhập của nông dân tăng lên và đa dạng hóa hơn, nghèo đòi
giảm đáng kể. Ngoài việc tăng cường năng lực sản xuất kinh doanh, hộ vay vốn đã
được nâng cao nhận thức và các năng lực hoạt động xã hội khác: việc tham gia vay
vốn, hoạt động theo hộ vay vốn như thế nào cho hiệu quả nhất, trả nợ ra sao, đã
giúp nông hộ mạnh dạn hơn, học hành của trẻ em trong gia đình được quan tâm
hơn.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 14 -
Lai Vung nổi tiếng với nghề trồng Quýt, với khoảng 1.100 ha đang cho trái,
sản lượng hàng năm cung cấp cho thị trường hàng chục ngàn tấn đóng góp một
phần đáng kể vào tăng trưởng kinh tế địa phương. Hàng năm, nông dân trồng Quýt
cần có vốn để đầu tư chăm sóc, cải tạo vườn, nguồn vốn tự có thường không đủ vì
đa số nông dân còn nghèo. NHNo-PTNT CN Huyện Lai Vung là tổ chức trung
gian tài chính chính thức góp phần hỗ trợ người dân nói chung và người trồng Quýt
nói riêng có vốn đầu tư sản xuất. Để tìm hiểu thực tế việc cho vay vốn của NHNo
& PTNT CN Huyện Lai Vung giúp nông dân làm giàu, Huyện Lai Vung phát
triển loại trái cây đặc sản có giá trị kinh tế cao nên đề tài "Phân tích tình hình
cho vay vốn đối với nông hộ trồng Quýt tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát
Triển Nông Thôn chi nhánh Huyện Lai Vung từ năm 2006 -2008 " được chọn
làm đề tài tốt nghiệp.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Bài viết phân tích tình hình cho vay vốn đối với nông hộ trồng Quýt giai
đoạn 2005 – 2008, qua đó đề suất một số giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay vốn
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chi nhánh Huyện Lai Vung
Tỉnh Đồng Tháp
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng.
- Phân tích tình hình cho vay, thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn đối với nông hộ
trồng Quýt.
- Hộ trồng quýt sử dụng vốn vay của Ngân hàng để phát triển kinh tế gia đình
góp phần phát huy tiềm năng phát triển kinh tế của Huyên Lai Vung.
- Đề suất một số giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay đối với nông hộ trồng
Quýt.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 15 -
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Về không gian: luận văn được thực hiện trên số liệu tại Ngân hàng Nông
Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn chi nhánh Huyện Lai Vung
Về thời gian: thu thập và xử lý số liệu từ 2006-2008, thời gian thực hiện đề tài
từ 02/02/2009 đến 27/04/2009.
1.4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu là những báo cáo có liên quan đến hoạt động tín dụng
ngắn hạn, trung hạn của NHNo & PTNT, những số liệu của Phòng Nông Nghiệp
Huyện Lai Vung, thông tin từ hộ trồng Quýt.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 16 -
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CÚU
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Hộ sản xuất và sự cần thiết phải phát triển kinh tế hộ gia đình
- Khái niệm hộ sản xuất: Hộ sản xuất là một đơn vị kinh tế tự chủ, trực tiếp
hoạt động sản xuất kinh doanh là chủ thể cho mọi quan hệ sản xuất. Hộ sản xuất ở
nước ta giữ vị trí quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp.
- Sự cần thiết phải phát triển kinh tế hộ: Việc phát triển kinh tế hộ sản xuất
không chỉ có hiệu quả đối với sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn mà còn
tác động mạnh mẽ đến toàn bộ đời sống xã hội cũng như sự phát triển chung của
đất nước.
Thực vậy, kể từ khi công cuộc đổi mới được tiến hành một cách toàn diện
vào năm 1988, ruộng đất được giao cho các hộ nông dân canh tác, công việc sản
xuất kinh doanh hoàn toàn do các hộ tự chịu trách nhiệm, kinh tế hộ đã trở thành
đơn vị kinh tế độc lập và ngày càng đạt hiệu quả, các hợp tác xã chỉ còn chức năng
cung cấp các dịch vụ nông nghiệp.
Điều đó cho thấy kinh tế hộ sản xuất vừa tạo ra những biến đổi to lớn trên
bình diện sản xuất vừa đạt hiệu quả cao trong thu nhập và quản lý kinh tế nông
nghiệp nông thôn. Chính vì thế, trong điều kiện hiện nay cần phải tập trung phát
triển kinh tế hộ là điều tất yếu.
2.1.2 Khái niệm tín dụng
Tín dụng: là quan hệ kinh tế được biểu hiện dưới hình thái tiền tệ hay hiện
vật, trong đó người đi vay phải trả cho người cho vay cả gốc và lãi sau một thời
gian nhất định. Như vậy, một hoạt động được gọi là tín dụng thì phải có các điều
kiện sau:
Thứ nhất, có sự chuyển giao tạm thời (có thời hạn).
Thứ hai, là sự chuyển giao một lượng giá trị dưới dạng hàng hóa hay tiền tệ.
Thứ ba, có sự hoàn trả và giá trị hoàn trả phải lớn hơn giá trị ban đầu.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 17 -
Nếu thiếu một trong ba điều kiện trên thì không còn phạm trù tín dụng nữa.
2.1.3 Vai trò của tín dụng
Trong điều kiện nền kinh tế nước ta hiện nay, tín dụng có các vai trò sau:
- Đáp ứng nhu cầu vốn để duy trì quá trình sản xuất được liên tục đồng thời
góp phần đầu tư phát triển kinh tế.
- Thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất.
- Tín dụng là công cụ tài trợ cho các ngành kinh tế kém phát triển và ngành
mũi nhọn.
- Góp phần tác động đến việc tăng cường chế độ hạch toán kinh tế của các
doanh nghiệp nhà nước.
- Tạo điều kiện để phát triển quan hệ kinh tế với nước ngoài.
Vai trò của tín dụng trong việc phát triển nông nghiệp nông thôn
* Cung cấp vốn, hạn chế cho vay nặng lãi ở nông thôn:
+ Cung cấp vốn: Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã đề ra “…Đa
dạng hóa các hình thức huy động vốn, cho vay, cung ứng các dịch vụ và tiện ích
Ngân hàng, thuận lợi và thông thoáng đến mọi doanh nghiệp và dân cư, đáp ứng
kịp thời các nhu cầu vốn tính dụng cho sản xuất kinh doanh và đời sống, chú trọng
khu vực nông nghiệp, nông thôn…”. Qua từng thời kỳ phát triển, Ngân hàng No-
PTNT có nhiều văn bản hướng dẫn đầu tư cho nông nghiệp nông thôn, đã tạo ra
môi trường pháp lý để mở rộng cho vay. Do đó, doanh số cho vay mà đối tượng là
các tổ chức, các thành phần kinh tế nông thôn, nhất là hộ sản xuất nông nghiệp
ngày càng tăng dư nợ ngày càng nhiều. Số vốn đó đã làm thay đổi bộ mặt nông
thôn, thay đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, cải thiện nâng cao đời sống hộ sản xuất
nông nghiệp.
+ Hạn chế cho vay nặng lãi ở nông thôn: Trong những năm gần đây cùng với
công cuộc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng khối lượng tính dụng cho kinh tế nông
nghiệp – nông thôn theo hướng cơ chế thị trường, đã góp phần làm giảm bớt tình
trạng cho vay nặng lãi ở nông thôn. Từ đó tạo cơ hội làm ăn tốt hơn cho hộ sản
xuất nông nghiệp góp phần phát triển nông nghiệp nông thôn.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 18 -
* Đưa khoa học kỹ thuật vào đồng ruộng :
Hiện nay đất canh tác đang bị thu hẹp, bình quân đất nông nghiệp trên đầu
người giảm. Nguồn vốn từ Ngân hàng giúp người nông dân kiến tạo một cơ sở vật
chất kỹ thuật, công nghệ hiện đại, có khả năng chống thiên tai dịch hại, đưa sản
xuất nông nghiệp thoát khỏi sự lệ thuộc vào thiên nhiên. Để đáp ứng nhu cầu lương
thực, thực phẩm trong tương lai, để nông nghiệp phát triển ổn định việc sử dụng
đất đai đầy đủ, hợp lý vấn đền cơ bản là phải có khoa học kỹ thuật và vốn tín dụng
đóng vai trò rất lớn trong việc giải quyết vấn đề này.
* Khuyến khích nông dân làm ăn có hiệu quả:
Từ khi Đảng, nhà nước ta tiến hành chuyển đổi nền kinh tế từ cơ chế bao cấp
sang cơ chế thị trường, sang kinh tế hộ gia đình nhất là hộ sản xuất nông nghiệp
giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế, các hộ gia đình phải tự chủ về sản xuất và
kết quả kinh doanh của mình. Chính vì những điều đó đa phần nông dân đã tự ý
thức được nhà nước không còn bao cấp nên việc sử dụng vật tư, tiền vốn, đặc biệt
là vốn vay Ngân hàng tốt hơn, có hiệu quả hơn, vay trả sòng phẳng hơn, từng bước
đã thích nghi dần với cơ chế.
Mặt khác cho nông dân vay với lãi suất thị trường, người nông dân không ỷ
lại sự chiếu cố của nhà nước. Với lãi suất thị trường như vậy buộc họ phải suy nghĩ
cách làm ăn để sau một chu kỳ sản xuất, họ phải có thu nhập sao cho lợi nhuận vừa
trả được nợ cho Ngân hàng đồng thời còn dư ra để cải thiện đời sống. Chính vì vậy
sẽ làm cho sức mạnh sản xuất tăng thêm, từ đó đồng vốn cho vay có hiệu quả hơn.
Thành tích đó đã được khẳng định trong những năm qua, nông nghiệp và đặc biệt
là sản xuất lương thực đã có những bước tiến vượt bậc.
* Xóa đói giảm nghèo, đưa nông thôn ngày càng giàu đẹp:
Trong những năm gần đây đối với cộng đồng người nghèo được Đảng và nhà
nước rất quan tâm, đã ban hành nhiều chính sách hổ trợ người nghèo. Vốn đầu tư
của Ngân hàng tạo điều kiện cho nông dân khai hoang, tăng vụ, làm các công trình
tưới tiêu, tạo điều kiện cho nông dân có thu nhập cao hơn, là tiền đề cho sự đóng
góp cho ngân sách nhà nước, đóng góp vào quỹ phúc lợi địa phương xây dựng cơ
sở vật chất đưa nông thôn ngày thêm đổi mới.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 19 -
2.1.4 Chức năng của tín dụng
* Chức năng phân phối lại tài nguyên:
Phân phối tín dụng được thực hiện bằng hai cách:
- Phân phối trực tiếp: Là việc phân phối vốn từ chủ thể có vốn tạm thời chưa
sử dụng sang chủ thể trực tiếp sử dụng vốn đó cho kinh doanh và tiêu dùng.
Phương pháp phân phối này được thực hiện trong quan hệ tín dụng thương mại và
việc phát hành trái phiếu của các công ty.
- Phân phối gián tiếp: Là việc phân phối được thực hiện thông qua các tổ
chức trung gian như: Ngân hàng, hợp tác xã tín dụng, công ty tài chính.
* Chức năng thúc đẩy lưu thông hàng hóa và phát triển sản xuất:
Tín dụng tạo ra nguồn vốn hỗ trợ trong quá trình sản xuất kinh doanh được
thực hiện bình thường, liên tục và phát triển.
Tín dụng tạo nguồn vốn để đầu tư mở rộng phạm vi và quy mô sản xuất.
Tín dụng tạo điều kiện đẩy nhanh tốc độ thanh toán góp phần thúc đẩy lưu
thông hàng hóa bằng việc tạo ra tín tệ và bút tệ.
2.1.5 Thời hạn tín dụng
Tín dụng được chia ra 3 loại:
- Tín dụng ngắn hạn: Là loại tín dụng có thời hạn dưới một năm và thường
được sử dụng để cho vay bổ sung thiếu hụt tạm thời vốn lưu động và phục vụ cho
nhu cầu sinh hoạt của cá nhân.
- Tín dụng trung hạn: Là tín dụng từ 1-5 năm, được cung cấp để mua sắm tài
sản cố định, cải tiến và đổi mới kỹ thuật, mở rộng và xây dựng các công trình nhỏ
có thời gian thu hồi vốn nhanh.
- Tín dụng dài hạn: là loại tín dụng có thời hạn trên 5 năm, loại tín dụng này
được sử dụng để cấp vốn cho xây dựng cơ bản, cải tiến và mở rộng sản xuất có quy
mô lớn.
Tín dụng trung hạn và dài hạn được đầu tư để hình thành vốn cố định và
một phần tối thiểu cho hoạt động sản xuất.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 20 -
2.1.6.Nguyên tắc của tín dụng
- Nguồn vốn luôn được đảm bảo bằng các nguồn vốn tương đương:
Nguyên tắc này xuất phát từ quy luật lưu thông tiền tệ nhằm làm cho sự vận động
của tiền tệ gắn liền với sự vận động của vật tư hàng hóa giữ vững sức mua của tiền.
Thực hiện nguyên tắc này đòi hỏi ngay khi nhận tiền vay và trong suốt quá trình sử
dụng vốn vay, người vay vốn phải có một số hành hóa vật tư tương đương làm đảm
bảo cho khoảng vay đó. Nó còn bảo đảm hiệu quả của vốn vay tạo điều kiện thực
hiện việc hoàn trả nợ vay Ngân hàng của khách hàng.
- Vốn vay phải được sử dụng đúng mục đích đã cam kết: Hộ sản xuất phải
có trách nhiệm sử dụng vốn vay đúng mục đích đã cam kết, trong qúa trình kiểm
tra mục đích sử dụng vốn của hộ sản xuất nếu Ngân hàng phát hiện hộ sản xuất sử
dụng vốn sai mục đích thì Ngân hàng tiến hành thu hồi vốn trước thời hạn.
- Vốn vay phải được hoàn trả đầy đủ cả gốc lẫn lãi: Đây là nguyên tắc
quan trọng của tín dụng. Nó đươc đặt trên các cơ sở sau.
Xuất phát từ đặc điểm tạm thời nhàn rỗi của tín dụng và tổ chức tín dụng chỉ
là trung gian huy động vốn để cho vay. Cho nên, khi sử dụng vốn một thời gian
nhất định đơn vị phải hoàn trả lại cho tổ chức tín dụng, đẻ hoàn trả lại cho người sở
hữu nó.
Trong nền kinh tế thị trường tín dụng hoạt động dựa trên cơ sở kinh doanh,
nên ngoài việc hoàn trả vốn vay, đơn vị vay phải hoàn trả một số tiền ứng với lãi
suất vay.
Tuy nhiên trên thực tế do tác động của nhiều nguyên nhân khiến cho đơn vị
vay vốn không trả được nợ vay. Để đảm bảo nguyên tắc này, tổ chức tín dụng buộc
đơn vị phải thế chấp tài sản và tiến hành phát mãi tài sản thế chấp để thu hồi vốn
trong trường hợp đơn vị vay không trả được nợ vay. Đối với Ngân hàng Nông
nghiệp tài sản thế chấp thường là quyền sử dụng đất mà hộ sản xuất đang canh tác.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 21 -
2.1.7 Đảm bảo tín dụng
Đảm bảo tín dụng là phương tiện đảm bảo cho Ngân hàng sẽ có một nguồn
vốn khác để hoàn trả vốn vay cho Ngân hàng nếu như mục đích vay bị phá sản.
Đảm bảo tín dụng là thiết lập những ràng buộc pháp lý của khoản vay với
những tài sản của người vay hay người thứ ba (bên bảo lãnh), khi không thu được
nợ có thể dựa vào việc bán tài sản để thu hồi nợ. Đó là cách để không bị ràng buộc
với rủi ro kinh doanh của khách hàng bằng cách thiết lập nguồn thu nợ thứ hai.
Nguồn thu nợ thứ nhất là doanh thu vốn lưu động đối với vay ngắn hạn, là nguồn
khấu hao và lợi nhuận đối với các khoản vay trung và dài hạn. Trong cho vay tiêu
dùng, nguồn thu nợ thứ nhất của Ngân hàng là thu nhập cá nhân như: Tiền lương
các khoản thu nhập từ cổ tức, tiền cho thuê nhà và các khoản thu nhập khác.
Các hình thức đảm bảo tín dụng:
- Đảm bảo đối vật.
- Đảm bảo đối nhân.
2.1.8 Rủi ro tín dụng:
Rủi ro tín dụng là sự xuất hiện những biến cố không lường trước được do
nguyên nhân khách quan hay chủ quan mà khách hàng không trả được nợ cho
Ngân hàng một cách đầy đủ khi đến hạn, từ đó tác động xấu đến hoạt động của
Ngân hàng và có thể làm cho Ngân hàng phá sản.
Một số nguyên nhân phát sinh rủi ro
Ngân hàng thiếu tiền chi trả cho khách hàng, lợi nhuận ngày càng giảm dẫn
đến hoạt động kinh doanh bị thua lỗ và mất khả năng thanh toán.
Đánh giá không chính xác giá trị tài sản thế chấp
Nền kinh tế suy thoái, những doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ và phá sản,
các khoản vay của Ngân hàng không trả được hoặc lạm phát ngày càng gia tăng
cũng có thể dẫn đến rủi ro tín dụng.
Điều kiện tự nhiên biến động như: Lũ lụt, hạn hán, dịch bệnh…xảy ra sẽ tác
động đến hiệu quả kinh doanh của khách hàng vay vốn. Khách hàng vay vốn sử
dụng vốn không đúng mục đích…
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 22 -
* Thiệt hại do rủi ro tín dụng gây ra:
Sự tổn thất của Ngân hàng khi xảy ra rủi ro có thể là các thiệt hại về vật chất
hoặc uy tín của Ngân hàng.
Rủi ro tín dụng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động của Ngân hàng như thiếu
tiền chi trả cho khách hàng, vì phần lớn nguồn vốn hoạt động của Ngân hàng là
nguồn vốn huy động. Khi Ngân hàng không thu hồi được nợ gốc và lãi trong lúc
cho vay thì khả năng thanh toán của Ngân hàng dẫn đến tình trạng thiếu hụt. Như
vậy rủi ro tín dụng sẽ làm cho Ngân hàng mất cân đối trong việc thanh toán, dần
dần làm cho Ngân hàng lỗ lã và có nguy cơ phá sản.
Đối với nền kinh tế xã hội, hoạt động của Ngân hàng có liên quan đến hoạt
động của toàn bộ nền kinh tế, đến tất cả các doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ, đến
toàn bộ tầng lớp dân cư. Vì vậy, rủi ro tín dụng gây ra có thể làm phá sản một vài
Ngân hàng, khi đó nó có khả năng phát sinh lây lan các Ngân hàng khác và tạo cho
dân chúng một tâm lý sợ hãi. Khi đó dân chúng sẽ đua nhau đến Ngân hàng rút tiền
trước thời hạn. Điều đó cũng có thể đưa đến việc các Ngân hàng bị phá sản, tác
động đến toàn bộ nền kinh tế.
2.1.9 Lãi suất tín dụng:
* Lãi suất cho vay:
Lãi suất cho vay là tỷ lệ phần trăm giữa lợi tức thu được trong kỳ so với vốn
vay phát ra trong một thời kỳ nhất định. Thông thường lãi suất tính theo năm, quý,
tháng.
Tùy theo phương thức cho vay và cách trả lãi, Ngân hàng có thể sử dụng hai
cách tính lãi: lãi tính độc lập không nhập vào vốn gốc mà chỉ tính một lần vào cuối
kỳ hạn được gọi là tính lãi đơn và lãi tính theo lối nhập vào vốn gốc từng kỳ để
tăng vốn gọi là tính lãi kép.
* Tác dụng của lãi suất:
Lãi suất là công cụ quản lý kinh tế vĩ mô có tác dụng rất lớn đến sản xuất
kinh doanh. Chế độ lãi suất thích hợp sẽ thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển,
ngược lại sẽ làm trì trệ và đình đốn hoạt động sản xuất kinh doanh. Lãi suất luôn có
tác dụng hai mặt:
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 23 -
- Khuyến khích tiết kiệm, người ta có xu hướng gởi tiền vào Ngân hàng hơn
là đầu tư sản xuất kinh doanh.
- Hạn chế dùng vốn tín dụng đầu tư vào sản xuất kinh doanh, từ đó làm cho
hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn do áp lực lãi suất quá cao vì tình trạng
tài nguyên bị khiếm dụng.
Lãi suất thích hợp có tác dụng mở rộng đầu tư vốn vào sản xuất kinh doanh
và thu hút được tiết kiệm.
2.1.10 Một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng:
Phân tích cơ cấu nguồn vốn: Chỉ số này giúp ta biết được cơ cấu nguồn
vốn của Ngân hàng. Mỗi một khoản nguồn vốn có yêu cầu khác nhau về chi phí,
tính thanh khoản, thời hạn hoàn trả khác nhau… Do đó Ngân hàng cần quan sát,
đánh giá chính xác từng loại nguồn vốn để kịp thời có chiến lược huy động tốt nhất
trong từng thời kỳ nhất định phục vụ công tác đầu tư tín dụng của Ngân hàng.
Số dư từng khoản mục nguồn vốn
Tỷ trọng (% ) = x 100%
từng khoản nguồn vồn Tổng nguồn vốn
Vốn điều hòa: là vốn được chuyển từ Ngân hàng cấp trên xuống chi
nhánh nhằm đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng.
Vốn huy động: là nguồn vốn chủ yếu chiếm tỷ trọng rất lớn trong các Ngân
hàng, gồm:
+ Vốn tiền gửi từ các tổ chức kinh tế, vốn nhàn rỗi của dân cư…
+ Vốn huy động qua các chứng từ có giá: kỳ phiếu, trái phiếu.
+ Vốn từ Ngân hàng Trung Ương, các tổ chức tín dụng khác.
Doanh số cho vay: Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân hàng
cho khách hàng vay trong một thời gian nhất định bao gồm vốn đã thu hồi hay chưa thu
hồi.
Doanh số thu nợ: là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân
hàng thu về được khi đáo hạn vào một thời điểm nhất định nào đó.
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 24 -
Dư nợ: Là chỉ tiêu phản ánh số nợ mà Ngân hàng đã cho vay và chưa thu
được vào một thời điểm nhất định.
DN cuối kỳ = DN cuối kỳ + DSCV trong kỳ - Thu nợ trong kỳ
Để xác định được dư nợ, Ngân hàng sẽ so sánh giữa hai chỉ tiêu doanh số cho vay và
doanh số thu nợ.
Nợ quá hạn: Là chỉ tiêu phản ánh các khoản nợ đến hạn mà khách hàng không
có khả năng trả nợ cho Ngân hàng và không có lý do chính đáng. Khi đó Ngân hàng sẽ
chuyển từ tài khoản dư nợ sang tài khoản khác gọi là tài khoản nợ quá hạn.
Hệ số thu nợ: Chỉ tiêu này đánh giá hiệu quả tín dụng trong việc thu nợ của
Ngân hàng. Nó phản ánh trong một thời kỳ nào đó với doanh số cho vay nhất định, Ngân
hàng sẽ thu được bao nhiêu đồng vốn. Hệ số này càng cao được đánh giá càng tốt.
Doanh số thu nợ
Hệ số thu nợ (%) = x 100%
Doanh số cho vay
Hệ số rủi ro: Chỉ tiêu này cho biết tỷ trọng đầu tư vào cho vay của Ngân
hàng so với tổng nguồn vốn, hay dư nợ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng
nguồn vốn sử dụng của Ngân hàng. Đây là chỉ số tính toán hiệu quả tín dụng của
một đồng tài sản. Tỷ lệ này quá cao hay quá thấp đều không tốt. Nếu quá cao,
Ngân hàng gặp rủi ro thì ảnh hưởng đến doanh thu, còn quá thấp thì chưa thể hiện
tốt vai trò của mình. Ngoài ra hệ số này còn giúp xác định qui mô hoạt động kinh
doanh của Ngân hàng.
Tổng dư nợ
Hệ số rủi ro (%) = x 100%
Tổng nguồn vốn
Dư nợ trên vốn huy động: Chỉ tiêu này xác định hiệu quả đầu tư của một đồng
vốn huy động, so sánh được khả năng cho vay của Ngân hàng với nguồn vốn huy động.
Tổng dư nợ
Dư nợ trên vốn huy động (%) = x 100%
Phân tích tình hình cho vay vốn đối với hộ trồng Quýt tại NHNo&PTNT CN Huyện Lai Vung
GVHD:TS Lê Khương Ninh SVTH: Hà Thị Minh Thư
- 25 -
Vốn huy động
Vòng quay tín dụng: Chỉ tiêu này đo lường tốc độ luân chuyển vốn tín dụng
của Ngân hàng, phản ánh số vốn đầu tư được quay vòng nhanh hay chậm. Nếu số lần
vòng quay vốn tín dụng càng cao thì đồng vốn của Ngân hàng quay càng nhanh, luân
chuyển liên tục đạt hiệu quả cao.
Doanh số thu nợ
Vòng quay vốn tín dụng (vòng) =
Dư nợ bình quân
Trong đó dư nợ bình quân được tính
Dư nợ đầu kỳ + Dư nợ cuối kỳ
Dư nợ bình quân =
2
Nợ quá hạn trên tổng dư nợ: Chỉ tiêu này phản ánh kết quả hoạt động tín dụng
của Ngân hàng, nó cho thấy khả năng trả nợ của khách hàng cao hay thấp. Chỉ tiêu này
càng thấp càng tốt.
Nợ quá hạn
Nợ quá hạn trên tổng dư nợ (% ) = x 100%
Tổng dư nợ
Chỉ tiêu lợi nhuận: Chỉ tiêu này đánh giá hoạt động của Ngân hàng thể
hiện ở kết quả kinh doanh lãi hay lỗ.
Lợi nhuận = Tổng thu nhập – Tổng chi phí
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu
Số liệu thứ cấp
- Số liệu được thu thập trực tiếp từ phòng Tín dụng tại Ngân hàng Nông
Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn chi nhánh Huyện Lai Vung qua các năm 2006,
2007,2008.