Đánh giá hiệu quả đầu tư của hạng mục nâng cấp các công trình thủy lợi trong tiểu dự án nâng cấp các công trình thủy lợi và giao thông nông thôn huyện lạc sơn, tỉnh hòa bình

L I CAM OAN
Tôi Nguy n Ph

ng Th o ậ tác gi lu n v n nƠy xin cam đoan r ng công

trình này là do tôi th c hi n d
trình nƠy ch a đ

is h

ng d n c a TS. D

ng

c Ti n, công

c công b l n nào. Tôi xin ch u trách nhi m v n i dung và

l i cam đoan nƠy.

Hà N i, ngày 06 tháng 5 n m 2015
Tác gi c a lu n v n

Nguy n Ph

ng Th o


L IC M

N

Trong quá trình tham gia l p h c Th c s chuyên ngành Qu n lý xây
d ng t i tr

ng

i h c Th y l i Hà N i, tôi đư đ

c các th y cô quan tâm

giúp đ r t t n tình trong vi c truy n đ t ki n th c và kinh nghi m ngh nghi p,
giúp tôi b sung và nâng cao ki n th c chuyên môn, t ng thêm n ng l c đ
tham gia vào công tác qu n lỦ trong t

ng lai.

Xu t phát t nhu c u công tác t i đ n v , v i kinh nghi m và ki n th c
đ

c h c và qua tìm hi u, nghiên c u các tài li u, v n b n quy đ nh c a pháp

lu t, NhƠ n

c, tôi đư l a ch n đ tài lu n v n t t nghi p th c s v i tiêu đ :

“ ánh giá hi u qu đ u t c a h ng m c nâng c p các công trình th y l i
trong ti u d án nâng c p các công trình th y l i và giao thông nông thôn
huy n L c S n, t nh Hòa Bình”
Quá trình h c t p và làm Lu n v n t t nghi p, tôi đư nh n đ
tơm, giúp đ t n tình c a các th y, cô giáo Khoa Công trình tr

Th y l i và cán b h

c s quan
ng

ih c

ng d n. V i s n l c c a b n thân tôi đư hoƠn thƠnh

Lu n v n v i đ tài nói trên. Tuy nhiên, v n đ nghiên c u r ng và ph c t p
trong khi th i gian nghiên c u không nhi u và s hi u bi t c a b n thân còn
h n ch , nên Lu n v n c a tôi không th tránh kh i nh ng thi u sót, r t mong
nh n đ

c s góp ý c a các th y cô giáo và nh ng ng

i quan tơm đ n n i

dung c a đ tài nghiên c u đ tôi có đi u ki n hoàn thi n h n trong quá trình
công tác và nghiên c u ti p theo.
Tác gi c a Lu n v n xin bƠy t lòng bi t n đ i v i NhƠ tr
th y, cô giáo, cán b h

ng, các

ng d n vƠ c quan đư t n tình giúp đ tác gi hoàn

thành Lu n v n nƠy.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày tháng 4 n m 2015

Tác gi c a lu n v n


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 3.1: N ng su t, s n l

ng, c c u cây tr ng khi ch a có d án.............48

B ng 3.2: N ng su t, s n l

ng, c c u cây tr ng khi có d án.....................48

B ng 3.3: Th ng kê hi n tr ng công trình th y l i huy n L c S n................49
B ng 3.4: Giá th tr

ng đ u vƠo, đ u ra c a các y u t s n xu t nông

nghi p......... ....................................................................................................53
B ng 3.5: Thông tin kinh t -xã h i các d án.................................................54
B ng 3.6: Th ng kê t l đói nghèo vƠ c n nghèo trong các xã khu v c xây
d ng công trình............................................................................................ 55
B ng 3.7: T ng m c đ u t c a d án............................................................60
B ng 3.8: B ng t ng h p chi phí c a d án....................................................61
B ng 3.9: S n l

ng d ki n t ng thêm khi có d án ....................................62

B ng 3.10: Chi phí và thu nh p thu n túy 1ha lúa đông xuơn .......................62
B ng 3.11: Giá tr thu nh p thu n túy 1ha lúa hè thu............. .......................63
B ng 3.12: Thu nh p thu n túy t ng thêm c a d án............. .......................64

B ng 3.13: Ch tiêu hi u qu tài chính c a d án.................. .......................64
B ng 3.14: Chi phí kinh t c a d án..................................... .......................66
B ng 3.15: Giá phân Kali t i vùng d án............................... .......................67
B ng 3.16: Giá tr thu nh p thu n túy 1ha lúa đông xuơn...... .......................67
B ng 3.17: Giá tr thu nh p thu n túy 1ha lúa hè thu............ .......................68
B ng 3.18: Thu nh p thu n túy t ng thêm c a d án............. .......................69
B ng 3.19: K t qu tính toán các ch tiêu kinh t .................. .......................69
B ng 3.20: K t qu phơn tích đ nh y c a d án.................. .......................71


M CL C
L I CAM OAN ............................................................................................. 1
L I C M N ................................................................................................... 2
DANH M C CÁC B NG BI U ..................................................................... 3
M C L C ......................................................................................................... 4
M

U ........................................................................................................... 1

CH

NG I: T NG QUAN V V N

1.1

NGHIÊN C U ............................. 4

T ng quan v d án đ u t : ................................................................ 4

1.1.1. Khái ni m v d án đ u t xơy d ng công trình: ........................... 4

1.1.2. Phân lo i d án đ u t xơy d ng công trình .................................. 5
1.1.3. Yêu c u đ i v i d án đ u t xơy d ng công trình:..................... 6
1.1.4. N i dung c a d án đ u t xơy d ng công trình: ........................... 7
1.2. T ng quan v đánh giá d án đ u t ................................................. 7
1.2.1. Khái ni m v phơn tích, đánh giá d án đ u t : ............................ 7
1.2.2. M c đích phơn tích, đánh giá d án đ u t : ................................... 8
1.2.3. ụ ngh a phơn tích d án đ u t ...................................................... 8
1.3. T ng quan v phân tích, đánh giá hi u qu tài chính c a d án đ u
t ….. .............................................................................................................. 8
1.3.1. Khái ni m, m c đích, n i dung c a phơn tích tƠi chính ................. 9
1.3.2. Xác đ nh các y u t lƠm c n c phơn tích, tính toán tƠi chính c a
d án:ầ..................................................................................................... 10
1.3.3. Phơn tích, đánh giá hi u qu tƠi chính c a d án ......................... 12


1.4. T ng quan v phân tích đánh giá hi u qu kinh t -xã h i c a d án
đ u t ........................................................................................................... 16
1.4.1. Nh ng khái ni m và các v n đ chung ........................................ 16
1.4.2. Giá kinh t và t su t chi t kh u xã h i: ...................................... 19
1.4.3. Phơn tích, đánh giá hi u qu kinh t -xã h i ................................. 20
K T LU N CH
CH
D

NG I ................................................................................ 22

NG II: C S LÝ LU N ÁNH GIÁ HI U QU

UT

C A

ÁN ............................................................................................................ 23
2.1. Các ch tiêu s d ng đ đánh giá hi u qu đ u t c a d án: ....... 23
2.1.1. Nhóm các ch tiêu hi u qu tài chính: .......................................... 23
2.1.2. Các ch tiêu hi u qu kinh t - xã h i:.......................................... 27
2.2. Trình t và ph

ng pháp phân tích, đánh giá hi u qu đ u t xây

d ng các công trình th y l i ph c v t
2.2.1.

i tiêu : ....................................... 30

i u tra, thu th p tài li u, s li u............................................... 30

2.2.2. Xác đ nh ngu n v n đ u t c a d án: ...................................... 31
2.2.3.

ánh giá hi u tài chính c a d án.............................................. 32

2.2.4.

ánh giá hi u qu kinh t -xã h i c a d án ................................. 37

2.3. Th c tr ng hi u qu đ u t c a các công trình th y l i trên đ a bàn
t nh Hòa Bình .............................................................................................. 43
K T LU N CH
CH

NG II ............................................................................... 46

NG III: ÁNH GIÁ HI U QU

UT

C AD

CÁC CÔNG TRÌNH TH Y L I TRONG TI U D

ÁN NÂNG C P

ÁN NÂNG C P CÁC

CÔNG TRÌNH TH Y L I VÀ GIAO THÔNG NÔNG THÔN HUY N
L C S N, T NH HÒA BÌNH ........................................................................ 47


3.1. Gi i thi u v d án nâng c p các công trình th y l i ..................... 47
3.1.1. Mô t v d án nâng c p các công trình th y l i ......................... 47
3.1.2. C quan ch qu n/ ch đ u t / đ n v qu n lý chuyên ngành ..... 55
3.1.3. T ng chi phí ................................................................................. 55
3.1.4. Th i gian th c hi n ...................................................................... 55
3.2. Quan đi m và m c đích đánh giá hi u qu đ u t c a d án nói
chung và d án nâng c p các công trình th y l i nói chung:.................. 56
3.2.1. Quan đi m và m c đích đánh giá hi u qu đ u t c a d án th y l i
nói chung:.................................................................................................. 56
3.2.2. Yêu c u và m c đích đánh giá hi u qu đ u t c a H ng m c nâng
c p các công trình th y l i:....................................................................... 56

3.3. Ngu n v n đ u t c a Ti u d án .................................................... 57
3.4.

ánh giá hi u qu đ u t c a h ng m c Nâng c p các công trình

th y l i trong ti u d án Nâng c p các công trình th y l i và giao thông
nông thôn huy n L c S n, t nh Hòa Bình: ............................................... 58
3.4.1. Gi i thi u chung: .......................................................................... 58
3.4.2.

ánh giá hi u qu tài chính c a d án ......................................... 59

3.4.3.

ánh giá hi u qu kinh t -xã h i c a d án ................................. 64

3.5. M t s gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t c a d án:.................. 72
K T LU N CH

NG III.............................................................................. 75

K T LU N CHUNG ...................................................................................... 76
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................... 78
CÁC PH L C ............................................................................................... 79



1

M

1. Tính c p thi t c a

U

tài:

Hòa Bình là t nh mi n núi, t tr ng nông nghi p chi m t l 50%. Do
đ c thù đ a hình đ i núi nên vi c s n xu t g p r t nhi u khó kh n, d n đ n tình
tr ng đói nghèo t ng cao. M c tiêu chính c a y Ban nhân dân t nh Hòa Bình
hi n nay là t ng b

c kh c ph c nh ng khó kh n nh h

đ ng s n su t c a ng
Hai xư Phú L

ng tr c ti p t i lao

i dân.
ng vƠ xư Phúc Tuy thu c huy n L c S n lƠ vùng đ ng

bào dân t c thi u s , đ i s ng r t khó kh n, t l h nghèo cao trung bình
80,72%. Dân s c a 02 xã vùng Ti u d án đ i s ng d
11,93% , dân s còn l i có thu nh p x p x ng
khó kh n nên ch a có các d án đ
Thu nh p ch y u c a ng

i m c nghèo kho ng

ng nghèo. Do đi u ki n kinh t

c th c hi n tri n khai trên đ a bàn 2 xã này.

i dơn n i đơy ch y u là tr ng lúa, tr ng r ng, ch n

nuôi gia súc và các s n ph m làng ngh truy n th ng; nh ng do kênh b s t l ,
b i l p, đ

ng xá trên đ a bàn ti u d án ch a đ

nên không đ m b o c p n

ct

cđ ut k tc um tđ

i k p th i theo mùa v , nh h

ng

ng đ n n ng

su t cây tr ng, gi m giá tr các s n ph m nông nghi p, t ng giá thƠnh v n
chuy n các s n ph m nông nghi p đ n các ch đ u m i, đ i s ng c a ng

i

dân g p r t nhi u khó kh n. S li u th ng kê chính th c cho th y thu nh p bình
quơn đ u ng

i trung bình kho ng 6,5 - 7,5 tri u đ ng/ng

i/n m, tuy nhiên

con s nƠy không đ u. Nh ng h có thu nh p trung bình tr lên là nh ng h
ngoài tr ng lúa, mƠu còn có ch n nuôi bò, tr ng cơy n qu , tr ng mía gi ng
m i và thâm canh t t; nh ng h nghèo đói ch y u là các h đ c canh cơy l
th c ho c lƠm n
l

ng

ng r y tr ng cây công nghi p, cây ngô, s n đ gi i quy t

ng th c, ch a có v n nuôi bò, gia đình neo đ n giƠ y u đau m b nh t t,

đi u ki n đ t đai, giao thông không thu n l i nên không th tr ng cây giá tr
cao.


2

T nh ng đi u ki n nêu trên vi c tri n khai ti u d án là h t s c c n thi t
đ i v i đ i s ng c a ng

i dơn n i đơy. Vi c đánh giá hi u qu tài chính và

kinh t -xã h i c a Ti u d án gi m t vai trò r t quan tr ng trong quy t đ nh
đ u t c a các c p có th m quy n, quy t đ nh s thành b i c a d án vƠ c ng
nh m đ nh h

ng th c hi n các ch tiêu tƠi chính huy đ ng các ngu n tài tr

cho d án trong su t th i gian ti n hành xây d ng và khi thác d án. Tuy nhiên
, công tác này hi n nay

Hòa Bình v n cón b xem nh d n đ n nhi u công

trình đ t yêu c v k thu t nh ng không đ t hi u qu đ u t v n đ
khai xây d ng gây lãng phí ngân sách nhƠ n

c.

c tri n

kh ng đ nh tính kh thi c a

d án h c viên ch n đ tài “ ánh giá hi u qu đ u t c a H ng m c nâng
c p các công trình th y l i trong ti u d án Nâng c p các công trình th y l i
và giao thông nông thôn huy n L c S n, t nh Hòa Bình” lƠm đ tài lu n v n
cao h c cho mình.
2. M c đích c a

tài:

- H th ng hóa nh ng lý lu n v phân tích hi u qu kinh t -xã h i, hi u
qu tài chính c a d án nói chung và các d án th y l i ph c v t

i tiêu nói

riêng;
- Phơn tích vƠ đánh giá c th hi u qu đ u t d án Nâng c p các công
trình th y l i trong ti u d án Nâng c p các công trình th y l i và giao thông
nông thôn huy n L c S n, t nh Hòa Bình. T đó đ a ra m t s ki n ngh và
gi i pháp trong vi c nâng cao hi u qu đ u t c a d án.
it

3.
-

it

ng và ph m vi nghiên c u:

ng nghiên c u: Các công trình th y l i thu c xư Phú L

ng vƠ

xã Phúc Tuy thu c huy n L c S n, t nh Hòa Bình.
- Ph m vi nghiên c u: hi u qu đ u t c a các công trình th y l i t i xã
Phú L

ng vƠ xư Phúc Tuy thu c huy n L c S n, t nh Hòa Bình t lúc b t đ u


3

th c hi n d án tháng 8/2011 đ n tháng 12/2039 (tính cho vòng đ i kinh t c a
d án lƠ 25 n m).
4. Cách ti p c n và ph

- Ph

ng pháp nghiên c u:

ng pháp thu th p d li u: t ng h p các ngu n thông tin, d li u qua

các ngu n khác nhau đ phân tích, s d ng trong đ tài.
- Ph

ng pháp x lý thông tin: S d ng ph n m m Microsoft excel

- Ph

ng pháp phơn tích chi phí ậ l i ích: đ đánh giá hi u qu tài chính,

hi u qu kinh t -xã h i c a d án


4

N I DUNG
CH

NG I: T NG QUAN V V N

NGHIểN C U

1.1. T ng quan v d án đ u t :
1.1.1. Khái ni m v d án đ u t xây d ng công trình:
Theo Lu t Xây d ng “D án đ u t xơy d ng công trình là t p h p các

đ xu t có liên quan đ n vi c b v n đ xây d ng m i, m r ng ho c c i t o
nh ng công trình xây d ng nh m m c đích phát tri n, duy trì, nâng cao ch t
l

ng công trình ho c s n ph m, d ch v trong th i h n nh t đ nh. D án đ u

t xây d ng công trình bao g m ph n thuy t minh và ph n thi t k c s ”.
Nh v y có th hi u d án đ u t xơy d ng công trình có hai n i dung là
đ u t vƠ ho t đ ng xây d ng. Nh ng do đ c đi m c a các d án xây d ng bao
gi c ng yêu c u m t di n tích nh t đ nh ,
đ t, kho ng không, m t n

m t đ a đi m nh t đ nh (bao g m

c, m t bi n và th m l c đ a) do đó ta có th

th y

m t d án đ u t xơy d ng bao g m các v n đ sau:
1. K ho ch: đ
đích nƠy ph i đ

c th hi n rõ qua các m c đích đ

c xác đ nh, các m c

c c th hóa thành các m c tiêu và d án ch đ

khi các m c tiêu c th đ t đ

c hoàn thành

c.

2. Ti n v n: Chính là s b v n đ xây d ng công trình. Ti n v n đ

c

coi là ph n v t ch t có tính quy t đ nh s thành công c a d án.
3. Th i gian: Là m t đ c đi m r t quan tr ng c n đ

c quan tâm b i th i

gian
4.

t:

t c ng lƠ m t y u t v t ch t h t s c quan tr ng.

giá tr v đ a ch t, còn có giá tr v v trí, đ a lý, kinh t , môi tr

t ngoài các

ng, xã h iầVì

v y, quy ho ch, khai thác và s d ng đ t cho các d án xây d ng có nh ng đ c
đi m và yêu c u riêng, c n h t s c l u Ủ khi th c hi n d án xây d ng.
5. Công trình xây d ng: là s n ph m c a d án đ u t xơy d ng, đ
t o thành b i s c lao đ ng c a con ng

c

i, v t li u xây d ng, thi t b l p đ t vào


5

công trình, đ

c liên k t đ nh v v i đ t, có th bao g m ph n d

ph n trên m t đ t, ph n d

im tn

c và ph n trên m t n

c, đ

i m t đ t,
c xây d ng

theo thi t k . Công trình xây d ng bao g m: công trình xây d ng công c ng,
nhà , công trình giao thông, th y l i, n ng l

ng, công nghi p và các công

trình khác.
1.1.2. Phân lo i d án đ u t xây d ng công trình

- Phân lo i theo quy mô, tính ch t:
+ D án quan tr ng qu c gia
+ D án nhóm A
+ D án nhóm B
+ D án nhóm C
- Phân lo i theo ngƠnh vƠ l nh v c:
+ D án đ u t xơy d ng công trình công nghi p
+ D án đ u t xơy d ng công trình giao thông
+ D án đ u t xơy d ng công trình th y l i
+ D án đ u t xơy d ng công trình dân d ng
+ D án đ u t xây d ng công trình khác
- Phân lo i theo ngu n v n đ u t xơy d ng công trình
+ D án s d ng v n ngơn sách nhƠ n
c a ngơn sách NhƠ n
trong chi n l
th

ng đ

c cho đ u t .

c:

ơy chính lƠ ngu n chi

ó lƠ m t ngu n v n đ u t quan tr ng

c phát tri n kinh t - xã h i c a m i qu c gia. Ngu n v n này

c s d ng cho các d án k t c u kinh t - xã h i, qu c phòng, an

ninh, h tr cho các d án c a doanh nghi p đ u t vƠo l nh v c c n s tham
gia c a NhƠ n

c, chi cho các công tác l p và th c hi n các quy ho ch t ng th

phát tri n kinh t - xã h i vùng, lãnh th , quy ho ch xây d ng đô th và nông
thôn


6

+ D án s d ng v n tín d ng do NhƠ n

c b o lưnh, v n tín d ng

đ u t phát tri n c a NhƠ n

c: Cùng v i quá trình đ i m i vƠ m c a, tín d ng

đ u t phát tri n c a NhƠ n

c ngƠy cƠng đóng vai trò đáng k trong chi n l

c

phát tri n kinh t - xư h i. Ngu n v n tín d ng đ u t phát tri n c a NhƠ n

c

có tác d ng tích c c trong vi c gi m đáng k vi c bao c p v n tr c ti p c a
NhƠ n

c. V i c ch tín d ng, các đ n v s d ng ngu n v n nƠy ph i đ m

b o nguyên t c hoƠn tr v n vay. Ch đ u t lƠ ng

i vay v n ph i tính k hi u

qu đ u t , s d ng v n ti t ki m h n. V n tín d ng đ u t phát tri n c a NhƠ
n
ph

c lƠ m t hình th c quá đ chuy n t hình th c c p phát ngơn sách sang
ng th c tín d ng đ i v i các d án có kh n ng thu h i v n tr c ti p.
+ D án s d ng v n đ u t phát tri n c a doanh nghi p nhƠ n

c:

c xác đ nh lƠ thƠnh ph n ch đ o trong n n kinh t , các doanh nghi p NhƠ
n

c v n n m gi m t kh i l

ng v n khá l n. M c dù v n còn m t s h n ch

nh ng đánh giá m t cách công b ng thì khu v c thì khu v c kinh t NhƠ n
v i s tham gia c a các doanh nghi p NhƠ n

c v n đóng m t vai trò ch đ o

trong n n kinh t nhi u thƠnh ph n.V i ch tr
nghi p NhƠ n

c

ng ti p t c đ i m i doanh

c, hi u qu ho t đ ng c a khu v c kinh t nƠy ngƠy cƠng đ

kh ng đ nh, tích lu c a các doanh nghi p NhƠ n

c

c ngƠy cƠng gia t ng vƠ

đóng góp đáng k vƠo t ng quy mô v n đ u t c a toƠn xư h i.
+ D án s d ng v n khác bao g m c v n t nhơn ho c s d ng h n
h p nhi u ngu n v n.
1.1.3. Yêu c u đ i v i d án đ u t xây d ng công trình:
- D án đ u t xơy d ng không phân bi t các lo i ngu n v n s d ng
ph i đáp ng các yêu c u sau:
- Phù h p v i quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i, quy ho ch
phát tri n ngành, quy ho ch xây d ng, quy ho ch và k ho ch s d ng đ t t i
đ a ph

ng n i có d án đ u t xơy d ng.


7

- Có ph

ng án công ngh vƠ ph

- B o đ m ch t l

ng án thi t k xây d ng phù h p.

ng, an toàn trong xây d ng, v n hành, khai thác, s

d ng công trình, phòng, ch ng cháy, n và b o v môi tr

ng, ng phó v i bi n

đ i khí h u.
- B o đ m c p đ v n đúng ti n đ c a d án, hi u qu tài chính, hi u
qu kinh t - xã h i c a d án.
- Tuân th quy đ nh khác c a pháp lu t có liên quan.
1.1.4. N i dung c a d án đ u t xây d ng công trình:
- Ph n thuy t minh đ

c l p tu theo lo i d án đ u t xơy d ng công

trình, bao g m các n i dung ch y u sau: m c tiêu, đ a đi m, quy mô, công
su t, công ngh , các gi i pháp kinh t - k thu t, ngu n v n vƠ t ng m c đ u
t , ch đ u t vƠ hình th c qu n lỦ d án, hình th c đ u t , th i gian, hi u qu ,
phòng, ch ng cháy, n , đánh giá tác đ ng môi tr
- Ph n thi t k c s đ

ng;

c l p ph i phù h p v i t ng d án đ u t xơy

d ng công trình, bao g m thuy t minh vƠ các b n v th hi n đ
pháp v ki n trúc; kích th

c các gi i

c, k t c u chính; m t b ng, m t c t, m t đ ng; các

gi i pháp k thu t, gi i pháp v xơy d ng; công ngh , trang thi t b công trình,
ch ng lo i v t li u xơy d ng ch y u đ

c s d ng đ xơy d ng công trình.

1.2. T ng quan v đánh giá d án đ u t
1.2.1. Khái ni m v phân tích, đánh giá d án đ u t :
Phơn tích đánh giá d án đ u t lƠ vi c t ch c xem xét m t cách khách
quan, có khoa h c và toàn di n các n i dung c b n nh h

ng tr c ti p t i tính

kh thi c a m t d án, đ ra các quy t đ nh đ u t vƠ cho phép đ u t
Phân tích d án đ u t lƠ m t vi c quan tr ng trong ho t đ ng qu n tr
d án nói chung. Vi c phân tích d án đ u t đ

c ti n hành trên t t c các m t

ho t đ ng c a d án. N i dung phân tích trong d án là các v n đ liên quan,

8

tác đ ng đ n d án k t khi d án hình thƠnh cho đ n khi d án k t thúc quá
trình v n hƠnh khai thác, ngh a lƠ c chu trình t n t i c a d án nói chung.
N i dung phân tích d án đ u t bao g m:
- Phân tích t ng quan kinh t - xã h i liên quan đ n vi c hình thành d án
đ ut
- Phân tích các y u t v s n ph m và th tr

ng s n ph m c a d án;

- Phân tích các y u t k thu t - công ngh liên quan d án;
- Phân tích tài chính và hi u qu kinh t - tài chính d án đ u t .
1.2.2. M c đích phân tích, đánh giá d án đ u t :
- Giúp cho Ch đ u t l a ch n ph

ng án t t nh t đ đ u t

- Giúp cho các c quan h u quan c a NhƠ n

c đánh giá đ

c tính phù

h p c a d án đ i v i quy ho ch phát tri n chung c a ngƠnh, đ a ph
c ac n

ng vƠ

c trên các m t, các m c tiêu, quy mô, quy ho ch và hi u qu .

- Thông qua đánh giá, nhƠ đ u t xác đ nh tính l i h i c a d án khi cho
phép đi vƠo ho t đ ng trên c s các khía c nh: Công ngh , v n, ô nhi m môi
tr

ng và các l i ích kinh t khác.
- Giúp các nhà tài chính ra quy t đ nh chính xác v cho vay ho c tài tr

cho các d án đ u t .
1.2.3. Ý ngh a phân tích d án đ u t
- ánh giá hi u qu kinh t - xã h i c a d án

t m v mô c a n n kinh

t qu c dơn đúng vƠ đ .
- B o v các l i ích kinh t xã h i c a qu c gia.
- Phơn tích đúng vƠ đ l i ích và chi phí kinh t c a d án trên c s giá
tr xã h i th c t c a chúng, nh m đi u ti t các chính sách kinh t v mô, c ng
nh chi n l

c và chính sách kinh doanh c a doanh nghi p.

1.3. T ng quan v phơn tích, đánh giá hi u qu tƠi chính c a d án đ u t


9

1.3.1. Khái ni m, m c đích, n i dung c a phân tích tài chính

1.3.1.1. Khái ni m
TƠi chính đ

c đ c tr ng b ng s v n đ ng đ c l p t

v i ch c n ng lƠm ph

ng ti n thanh toán vƠ ph

ng đ i c a ti n t

ng ti n c t tr trong quá

trình t o l p hay s d ng qu ti n t đ i di n cho s c mua c a các ch th kinh
t -xư h i. TƠi chính ph n ánh t ng th các m i quan h kinh t trong phơn ph i
các qu ti n t nh m đáp ng yêu c u tích l y hay tiêu dùng c a các ch th
trong xư h i.
M t trong nh ng vai trò c a tƠi chính lƠ khai thác, thu hút các ngu n tƠi
chính nh m đ m b o cho nhu c u đ u t phát tri n c a doanh nghi p nói riêng
vƠ toƠn xư h i nói chung. Do đó tƠi chính lƠ m t trong nh ng đi u ki n tiên
quy t s thƠnh công c a m i d án. Th c t cho th y có nhi u d án không đ
v n không th th c hi n đ

c , mƠ thông th

ng ngu n v n cho m t d án có

t nhi u n i ho c t chính ph , t vi n tr ho c huy đ ng các c đôngầcho
nên tƠi chính ph i phát huy vai trò tìm ngu n v n vƠ huy đ ng ngu n v n cho
m t d án.

Phân tích tƠi chính c a m t d án đ u t lƠ m t ti n trình ch n l c, tìm
hi u v t

ng quan c a các ch tiêu tƠi chính vƠ đánh giá tình hình tƠi chính v

m t d án đ u t nh m giúp nhƠ đ u t đ a ra các quy t đ nh đ u t có hi u
qu .
1.3.1.2. M c đích c a vi c phơn tích tài chính
Các nhƠ đ u t luôn mong mu n d án thƠnh công, phơn tích tƠi chính
s giúp h th y đ

c các b

c ti n tri n c a d án đ h đ a ra các bi n pháp

thích h p b ng cách d tính tr
án c th cho d án c a mình.

c các ph

ng án khác nhau vƠ l a ch n ph

ng


10

Phân tích tài chính s giúp các nhƠ đ u t th y đ

c hi u qu d án thông

qua vi c so sánh gi a m i ngu n thu c a d án v i t ng chi phí h p lỦ c a d
án(c chi phí đ t xu t).
Phơn tích tƠi chính luôn di n ra t b

c l p Báo cáo đ u t xơy d ng

công trình cho đ n khi đ a công trình vƠo v n hƠnh, nên phơn tích tƠi chính s
giúp nhƠ đ u t d tính đ

c cho t

ng lai khi có s thay đ i v thu nh p vƠ

chi phí đ k p th i đi u ch nh vƠ rút kinh nghi m.
Phơn tích tƠi chính lƠ k ho ch đ tr n , b i nó đ a ra các tiêu chu n v
ho t đ ng vƠ nh ng cam k t v nh ng ho t đ ng c a mình. Ng

i tƠi tr c n

c vƠo k t qu phơn tích tƠi chính đ đ a ra các quy t đ nh tƠi tr ti n(đ u t
v n ti p hay không). N u vay vƠ tr n đúng th i h n cam k t thì l n sau vay
s d dƠng h n ch ng t s thƠnh công c a d án.
1.3.1.3. Nh ng n i dung c b n c a phơn tích tƠi chính
Trong phơn tích tƠi chính c n xác đ nh rõ các v n đ sau:
- Xác đ nh t ng m c đ u t , c c u các ngu n v n vƠ lo i v n c a
d án.
- Xác đ nh các dòng thu chi c a d án
- Xác đ nh các ch tiêu hi u qu vƠ l a ch n ph

ng án

- Phơn tích đ an toƠn v m t tƠi chính
Phơn tích tƠi chính lƠ m t n i dung kinh t quan tr ng c a d án. Nó cho
bi t quy mô đ u t , hi u qu đ u t vƠ an toƠn v đ u t , giúp cho nhƠ đ u t
quy t đ nh có đ u t hay không, hi u qu đ n đơu, đ ng th i c ng giúp cho các
c quan th m đ nh bi t đ

c tính th c thi c a d án v ph

ng di n tƠi chính.

1.3.2. Xác đ nh các y u t làm c n c phân tích, tính toán tài chính
c a d án:
Phơn tích đánh giá tƠi chính các d án đ u t tr

c h t ph i d a vƠo các

Báo cáo tƠi chính c a d án. Do đó ph i đ a vƠo các Báo cáo tƠi chính các y u


11

t kinh t , k thu t, xư h i, qu c phòng, phù h p v i yêu c u c a nhi m v đ t
ra. Báo cáo tƠi chính th hi n dòng cơn đ i thu chi ph n ánh l

ng ti n t có

m i th i đi m trong th i gian ho t đ ng c a d án. Nh v y, các báo cáo tƠi
chính c a d án ph n ánh k t qu tƠi chính c a d án t i m i th i đi m trong

quá trình th c hi n vƠ v n hƠnh c a d án.
1.3.2.1.

T ng m c đ u t : LƠ m t ch tiêu kinh t -k thu t t ng h p

quan tr ng, lƠ c n c đ l p k ho ch vƠ qu n lỦ v n đ u t , xác đ nh hi u qu
đ u t c a d án.
1.3.2.2.

L p k ho ch đ u t : Trên c s các gi i pháp k thu t, k t

qu nghiên c u th tr

ng ầ ta ti n hƠnh l p k ho ch đ u t . K ho ch đ u t

là danh m c các kho n chi phí c n thi t cho vi c th c hi n d án k t khi b t
đ u cho đ n khi d án hoƠn thƠnh đi vƠo ho t đ ng. Nói khác đi, k ho ch đ u
t lƠ k ho ch b v n theo th i gian c a d án.
1.3.2.3.

L p k ho ch ho t đ ng: K ho ch ho t đ ng c a d án th

hi n vi c d ki n m c huy đ ng công su t /n ng l c ph c v hƠng n m c a d
án vƠ k ho ch s n xu t, khai thác, cung ng d ch v , c th các y u t s n
l

ng, s l

ng, ch ng lo i s n ph m, d ch v t i m i th i đi m ho t đ ng. K

ho ch s n xu t, tiêu th s n ph m có liên quan m t thi t v i vi c xác đ nh nhu
c u v n l u đ ng vƠ các k ho ch khác nh v n t i, cung ng v t t , v t li uầ
K ho ch ho t đ ng lƠ c s đ tính toán l i ích thu đ

c t vi c khai thác, v n

hƠnh d án c ng nh các chi phí c n thi t cho quá trình nƠy. Trên c s các ch
tiêu thu (l i ích), chi (chi phí) có th phơn tích, đánh giá l a ch n ph

ng án

đ quy t đ nh đ u t .
1.3.2.4.

K ho ch kh u hao vƠ x lỦ các kho n thu h i: V nguyên

t c, m i kho n chi phí đ u t cho d án c n đ

c thu h i đ hoƠn v n. Tuy

nhiên, m i kho n chi phí có cách th c thu h i riêng. Các chi phí t o ra tƠi s n
c đ nh c u d án đ

c thu h i d

i hình th c kh u hao, t c lƠ kho n ti n kh u


12

tr hƠng n m theo m c đ s d ng c a tƠi s n.
v n NhƠ n

i v i d án s d ng ngu n

c thì t l trích kh u hao áp d ng theo quy đ nh c a NhƠ n

ch đ qu n lỦ, s d ng vƠ trích kh u hao tƠi s n c đ nh.

cv

i v i các d án

khác thì t l vƠ hình th c trích kh u hao do Ch đ u t quy t đ nh.
1.3.2.5.

V n l u đ ng: V n l u đ ng lƠ kho n ti n c n thi t hƠng

n m đ đ m b o cho ho t đ ng c a d án. V n l u đ ng bao g m các kho n
chi ch y u sau: Ti n m t, hƠng t n kho, chênh l ch gi a kho n ph i thu chi vƠ
kho n ph i tr . V n l u đ ng đ

c xác đ nh c n c vƠo nhu c u chi phí hƠng

n m vƠ th i gian d tr phù h p v i nhu c u s n xu t.
1.3.2.6.

K ho ch tr n : K ho ch tr n đ

c xơy d ng trên c s

k ho ch vay n vƠ các đi u ki n tƠi tr c a t ng ngu n vay. Tuy nhiên, trong
giai đo n l p d án nhi u đi u ki n vay, tr c th ch a đ

c kh ng đ nh mƠ

ch y u d a vƠo các đi u ki n thông l nh ng ngu n d đ nh vay. Vì v y, k
ho ch tr n th
Ng

ng lƠ nh ng d tính mang tính ch quan.

c l i, k ho ch tr n c ng cho th y đi u ki n tƠi chính c n đ m

b o đ d án kh thi. Nh ng d tính tr

c trong k ho ch tr n cho phép ch

đ u t xem xét các ngu n tƠi tr thích h p ho c đi u ki n c n ph i đ t đ

c khi

đƠm phán H p đ ng cho vay c th .
1.3.3. Phân tích, đánh giá hi u qu tài chính c a d án: Bao g m các
b

c sau:
- Xác đ nh chi phí tài chính c a d án
- Xác đ nh l i ích tài chính c a d án
- Tính toán các ch tiêu hi u qu tài chính;

- Phơn tích, đánh giá hi u qu tài chính c a d án.
1.3.3.1.

Xác đ nh chi phí tài chính c a d án: Các kho n chi bao

g m toàn b chi phí trong quá trình th c hi n đ u t vƠ các ho t đ ng c a d
án.

i v i d án th l i ph c v t

i tiêu thì các kho n chi phí tài chính c a


13

d án bao g m: V n đ u t ban đ u c a d án, chi phí qu n lỦ v n hƠnh hƠng
n m, chi phí thay th trong vòng đ i c a d án .
- V n đ u t ban đ u c a d án: T ng v n đ u t d án là khái toán
chi phí c a d án bao g m t ng chi phí xây d ng công trình (chi phí xây d ng,
chi phí thi t b , chi phí qu n lý d án và chi khác, chi phí d phòng) và chi phí
đ n bù gi i phóng m t b ng tái đ nh c . Ph

ng pháp tính toán theo h

ng d n

t i c a c quan có th m quy n (hi n t i tính theo Thông t s 04/2005/TT-BXD
ngày 1/4/2005 c a B Xây D ng).
- Chi phí qu n lỦ v n hƠnh hƠng n m: Chi phí qu n lý v n hành
công trình hƠng n m bao g m các kho n chính nh : Chi phí l

tính theo l

ng vƠ các kho n

ng c a cán b và công nhân qu n lý v n hành công trình; nguyên

nhiên v t li u, n ng l

ng; chi phí s a ch a th

ng xuyên tài s n c đ nh; chi

phí qu n lý doanh nghi p và các kho n chi phí khác. Chi phí qu n lý v n hành
công trình hƠng n m có th tính b ng t l % so v i t ng v n đ u t xơy d ng
công trình. Theo th ng k và kinh nghi m, CQLVH có th l y b ng 3  5% t ng
v n đ u t xơy d ng công trình đ i v i các h th ng t
b ng t 1,5



3% đ i v i d án h ch a, t

i tiêu b ng đ ng l c và

i t ch y.Ngoài ra có th l y chi

phí ho t đ ng th c t bình quơn trên 1 ha (trong n m 5 n m g n nh t) c a m t
h th ng t
n m.

ng t trong vùng đ

c tính chi phí v n hành b o d

ng hàng

i v i các d án v a xây d ng, v a khai thác s d ng t ng ph n khi d

án ch a hoƠn thƠnh thì chi phí qu n lý v n hƠnh hƠng n m tính theo quy đ nh
trên nhân v i t l % s di n tích hƠng n m đ

ct

i tiêu.

- Chi phí thay th là chi phí s a ch a l n ho c thay th hoàn toàn
thi t b nên ph i đ a vƠo dòng chi phí c a d án và ch tính đ i v i các d án
là tr m b m t

i, tiêu. Sau khi d án hoƠn thƠnh đ a vƠo khai thác s d ng, c

5 n m đ a vƠo dòng chi phí c a d án m t kho n chi phí thay th . Theo kinh


14

nghi m l y trong kho ng 10 ậ 15 % v n đ u t thi t b ban đ u đ i v i thi t b
n i và 7  10% đ i v i thi t b nh p ngo i.
Xác đ nh l i ích tài chính c a d án: Bao g m doanh thu,

1.3.3.2.

m c thay đ i c a tài kho n thu, giá tr còn l i
1.3.3.3.

Tính toán các ch tiêu hi u qu tài chính:

- Giá tr thu nh p ròng (NPV cho bi t l i ích kinh t ròng c a d án,
ch tiêu nƠy đ

c đo b ng hi u gi a t ng l i ích kinh t v i t ng chi phí kinh

t c a d án. Do đó, yêu c u c a ch tiêu này là NPV > 0 và NPV càng l n thì
hi u qu kinh t c a d án càng cao.
- Bi u th c xác đ nh giá tr c a NPV:
NPV =
Trong đó:

≥0

-

Bt : Thu nh p t ng thêm nh có d án
Ct : Chi phí c a d án

(1.1)

n m th t

n m th t

n : Th i k tính toán
r : T l chi t kh u (còn g i là lãi su t chi t kh u)
Giá tr c a NPV 0 thì d án m i có hi u qu kinh t vƠ NPV cƠng l n
thì hi u qu c a d án cƠng cao. N u NPV  0 thì d án không đ t hi u qu
kinh t .
- Su t thu l i n i t i (IRR%)
N u NPV là ch tiêu tuy t đ i thì IRR là ch tiêu t

ng đ i bi u th đ y

đ h n tính hi u qu v m t kinh t c a d án. Giá tr c a IRR nh h n ho c
b ng chi phí c h i c a v n thì d án không đ t hi u qu kinh t . IRR càng l n
h n thì hi u qu kinh t c a d án càng cao.
IRR th
đ nh, thông th

ng đ

c so sánh v i m t m c lãi su t gi i h n do nhƠ n

ng IRR  12 %.

tiêu đ u t , đ i t

ng h

i v i các d án t

c quy

i tiêu, c n c vào m c

ng l i vƠ các tác đ ng c a d án đ i v i phát tri n


15

kinh t - xã h i, môi tr
thi u ph i đ t đ

ng, an ninh qu c phòng.v.v đ quy đ nh tr s IRR t i

c theo t ng vùng mi n khác nhau.

Su t thu l i n i t i là m c lãi su t mà n u dùng nó làm su t chi t kh u
đ quy đ i các dòng ti n t c a ph

ng án thì giá tr hi n t i c a hi u s thu chi

NPV = 0. Hay nói cách khác IRR là nghi m c a ph
NPV =

ng trình:

-

=0

(1.2)

- T s thu nh p/chi phí (B/C) : cho bi t t l gi a t ng l i ích kinh
t và t ng chi phí kinh t c a d án. Do đó, d án có EBCR l n h n 1 m i đ

c

coi là có hi u qu kinh t và EBCR càng l n h n 1 thì hi u qu kinh t c a d
án càng l n. N u B/C  1 thì d án không đ t hi u qu kinh t .
T s thu nh p/chi phí đ

c tính theo công th c:
≥ 1

(1.3)

- Th i gian hoàn v n n i b : Là th i gian c n thi t đ d án ho t
đ ng thu h i đ s v n đ u t đư b ra. Th i gian hoàn v n n i b đ

c tính

theo công th c:
NPV =

Tth
t=o

- H s đ m b o kh n ng tr n K: Là t s gi a ngu n đ m b o
tr n

t i m t th i đi m và s n đ n h n ph i tr t i th i di m đó. K đ

tính theo công th c sau:
K=

đ

đ

đ

Ch tiêu này ph n ánh m c đ đ m b o tr n t các ngu n thu c a d
án. Nói chung vào các th i đi m tr n h s K ≥ 1 đ
n ng tr n , tuy nhiên h s này càng cao càng t t.

c xem là b o đ m kh

c


16

T ng quan v phơn tích đánh giá hi u qu kinh t -xã h i c a d án

1.4.
đ ut

1.4.1. Nh ng khái ni m và các v n đ chung
1.4.1.1.

ụ ngh a c a phân tích hi u qu kinh t -xã h i:

Phân tích hi u qu kinh t - xã h i các d án đ u t lƠ công vi c khó kh n
và ph c t p xu t phát t nhi u đi m: Th nh t, c ng nh xác đ nh hi u qu tài
chính, xác đ nh hi u qu kinh t - xã h i c a m t d án đ u t đ u có tính d
báo trong m t t

ng lai có nhi u r i ro không l

ng h t đ

c.

Th hai, tính ph c t p c a phân tích hi u qu kinh tê - xã h i c a m t d
án đ u t t ng lên so v i phân tích hi u qu tƠi chính do tính đa m c tiêu trong
vi c phân tích. Các d án đ

c l a ch n không ph i theo m t tiêu chu n mà

theo nhi u tiêu chu n khác nhau. Ra quy t đ nh theo m t tiêu chu n đ n gi n
nhi u h n so v i ra quy t đ nh theo nhi u tiêu chu n khác nhau. Tính đa m c
tiêu trong vi c phân tích hi u qu kinh t - xã h i đòi h i ph i thu th p và x lý
m t kh i l
h i.

ng thông tin l n vƠ liên quan đ n nhi u l nh v c c a đ i s ng xã

phơn tích đ

c hi u qu kinh t - xã h i, không nh ng c n cung c p

nh ng thông tin v kinh t mà còn thông tin v xã h i, nh ng thông tin trong
n

c mà c nh ng thông tin qu c t , nh ng thông tin liên quan tr c ti p đ n d

án mà còn c nh ng thông tin liên quan gián ti p... Nh ng thông tin này không
ph i bao gi c ng có.
Th ba, nhi m v c a phân tích hi u qu kinh t - xã h i đòi h i ph i s
d ng nh ng ph
th c v nh ng ph
nhà kinh t .
đ

ng pháp phơn tích hoƠn toƠn không đ n gi n. Nh ng ki n
ng pháp nƠy thu c lo i nh ng ki n th c c p cao c a nh ng

i u đó có ngh a lƠ không ph i ai c ng có th hi u và v n d ng

c nh ng ki n th c đó vƠo th c ti n đánh giá d án.

i v i Vi t Nam, tính

khó kh n trong vi c phân tích hi u qu kinh t - xã h i còn t ng lên nhi u l n
b i vì t t c là m i m , t khái ni m, ph

ng pháp, thông tin vƠ con ng

i.

17

Nhi m v c a phân tích hi u qu kinh t - xã h i r t ph c t p đòi h i nhi u
thông tin, nhi u ki n th c nh ng bù l i Ủ ngh a c a nó th t l n lao. Vi c xác
đ nh đúng đ n hi u qu kinh t - xã h i c a các d án đ u t giúp cho các nhƠ
qu n lỦ v mô l a ch n đ
chi n l

c nh ng ph

c kinh t - xã h i c a đ t n

ng ti n h u hi u nh t đ th c hi n
c trong m i giai đo n phát tri n nh t

đ nh. Vì v y, hi u qu kinh t - xã h i lƠ c n c ch y u đ NhƠ n

c xem xét

và cho phép th c hi n các d án đ u t . Nó c ng lƠ c n c ch y u đ xác đ nh
ch tài chính qu c t ADB, IMF, WB... tài tr .
Các nhà l p d án không ch lu n ch ng đ
m t d án đ u t đ

c tính hi u qu tài chính c a

c so n th o, mà quan tr ng h n lƠ th o lu n ch ng đ

c

hi u qu kinh t - xã h i mà d án mang l i. N u không, c n ph i đi u ch nh
ho c ph i đi tìm nh ng d án khác.
Phân tích hi u qu kinh t - xã h i đ

c ti n hành không ch

cu i cùng c a quá trình l p d án đ u t mƠ đ

c ti n hành

giai đo n

t t c các giai

đo n c a quá trình này.
1.4.1.2.

S khác nhau gi a phân tích tài chính và phân tích kinh t -

xã h i:
- M c tiêu c a s phân tích hi u qu tƠi chính lƠ đánh giá k t qu
tài chính th c c a d án, trong khi đó phơn tích hi u qu kinh t - xã h i ch ra
đóng góp th c s c a d án vào t t c các m c tiêu phát tri n (kinh t và không
kinh t ) c a đ t n

c, vào l i ích chung c a toàn xã h i. Phân tích hi u qu tài

chính ch xét trên t m vi mô còn phân tích kinh t - xã h i ph i xét trên t m v
mô.
- Phân tích hi u qu tài chính ch xét l i ích vƠ chi phí trên góc đ

c a nhƠ đ u t còn phơn tích kinh t - xã h i xem xét l i ích và chi phí trên góc
đ toàn xã h i. L i ích và chi phí trong phân tích hi u qu tài chính là l i ích
và chi c c b còn l i ích và chi phí trong phân tích hi u qu kinh t - xã h i là


18

l i ích và chi phí toàn b , t ng th .Vì v y ch tiêu ch y u trong phân tích hi u
qu tài chính là l i nhu n còn trong phân tích hi u qu kinh - xã h i là giá tr
gia t ng. Ch tiêu giá tr gia t ng cho phép lo i tr nh ng kho n thanh toán
chuy n giao ra kh i chi phí tính toán l i ích kinh t - xã h i. Nh ng kho n m c
này trong phân tích tài chính là chi phí còn trong phân tích kinh t - xã h i đ

c

coi là thu nh p (l i ích):
+ Thu : là m t kho n chi đ i v i ch đ u t , nh ng nó lƠ m t kho n thu
nh p đ i v i ngân sách qu c gia. S mi n gi m thu đ

u đưi, khuy n khích

nhƠ đ u t l i là m t s hy sinh c a xã h i, m t kho n chi phí mà xã h i ph i
gánh ch u.
+L

ng: lƠ m t kho n thu c chi phí s n xu t, nh ng trong phơn tích

kinh t - xã h i l

ng lƠ m t kho n thu nh p đ i v i xã h i.

+ Các kho n lãi vay: C ng lƠ m t kho n m c thanh toán chuy n giao,
trong phơn tích tƠi chinh nó đ

c coi nh lƠ m t kho n chi phí đ

c tính trong

giá thành s n ph m, nh ng trong phơn tích kinh t - xã h i nó ph i đ

c c ng

vào.
+ Tr giá bù giá: trong phân tích tài chính là thu nh p nh ng trong phơn
tích kinh t - xã h i là chi phí.
- Vi c phân tích hi u qu tài chính ch tính toán nh ng hi u qu
tr c ti p b ng ti n. Phân tích hi u qu kinh t - xã h i còn đ
qu gián ti p bao g m hi u qu có th đo đ

c và không đo đ

c xem c hi u
c. Vi c phân

tích hi u qu tƠi chính giúp cho các nhƠ đ u t tìm đ n nh ng d án đ u t cho
phép t i đa hoá l i nhu n, còn phân tích hi u qu kinh t - xã h i giúp cho các
nhà qu n lý vi mô và qu n lỦ v mô, chúng th ng nh t trong m t d án lƠ đi u
lỦ t

ng, nh ng trong th c ti n không ph i lúc nƠo c ng đ t đ

ph i tìm đ n m t s h p lý nh t đ nh.

c đi u đó, c n