Thông tin cập nhật về sibutramin rosiglitazon

Thông tin cập nhật
vể sibutramin
& rosiglítazon
Nguyễn Mai Hoa, Nguyễn Hoàng Anh,
Nguyễn Đăng Hòa

Sibutramin
Ngày 15/04/2011, Cục Quản lý Dược đã ban hành
công văn yêu cẩu các đơn vị sản xuất kinh doanh,
nhập khẩu, phân phối tiến hành thu hồi các chê'
phẩm có chứa sibutramin, yêu cắu các bệnh viện và
cơ sở điểu trị ngừng kê đơn, sử dụng các thuốc này
và trả lại thuốc cho các cơ sở phân phối, cung ứng;
Sở Y tế các tỉnh, Thành phố cẩn kiểm tra giám sát
các đơn vị thực hiện việc thu hổi này. Trước đó, ngày
08/06/2010, Cục Quản lý Dược đã ban hành công
văn số 5678/QLD-KD thông báo ngừng nhập khẩu,
đăng ký mới, đăng ký lại các thuốc thành phẩm chứa
sibutramin, đổng thời bổ sung các chống chỉ định
đối với các bệnh nhân có tiển sử bệnh tim mạch.
Trong quá trình cập nhật thông tin vể an toàn
thuốc và cảnh giác dược, Trung tâm Quốc gia về
Thông tin thuốc và Theo dõi các phản ứng có hại của
thuốc đã ghi nhận thêm các thông tin vể quyết định
rút số đăng ký các thuốc có chứa sibutramin từ m ột
số Cơ quan Quản lý Dược phẩm trên thê giới, cụ thể
nhưsau:
Tại Châu Âu, sau khi xem xét lại kết quả nghiên cứu
từ thử nghiệm lâm sàng về hậu quả của sibutramin
trên tim
mạch (Sibutramine Cardiovascular

Outcomes - SCOUT trial), m ột số nghiên cứu khác vể
hiệu quả giảm cân của sibutramin và tham khảo ý
kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực điều trị các
bệnh do chuyển hóa, ủy ban thuốc sử dụng trên
người (Agency's Committee for Medicinal Products
for Human Use - CHMP) thuộc Cơ quan Quản lý Dược
phẩm Châu Âu (European Medicines A g en cỵ- EMEA)
đã kết luận lợi ích do sibutramin đem lại không vượt
quá nguy cơ do nó gây ra, và quyết định ngừng cấp
phép lưu hành tất cả các thuốc có chứa sibutramin
trên toàn trên toàn Châu Âu từ 06/08/2010. EMEA
cũng khuyến cáo các bác sĩ ngừng kê đơn, cấp phát
các thuốc có chứa sibutramin cho bệnh nhân béo phì
hoặc thừa cân. Những bệnh nhân đang sử dụng các
thuốc này cẩn trao đổi lại với bác sĩ để tìm liệu pháp
giảm cân thay thế và bệnh nhân cũng có thể ngừng

28 Nghỉén cứu dượcThóng tln thuốc ì Sỗ 1/2011

dùng thuốc bất cứ lúc nào trước khi gặp bác sĩ.
ở Mỹ, với những kết quả mới từ thử nghiệm
SCOUT, trong đó, sibutramin làm tăng 16% nguy
cơ các biến cố có hại trên tim mạch ở nhóm điểu
trị bằng sibutramin so với nhóm sử dụng placebo,
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa kỳ
(Food Drug Adm inistration - FDA) đâ kết luận rủi ro
do sibutramin gây ra đã vượt quá lợi ích giảm cân
mà thuốc đem lại. Vì vậy, ngày 08/10/2010, PDA
đả ra văn bản yêu cầu A b bo tt - hãng sản xuất biệt
dược gốc Meridia tự nguyện rút các chế phẩm này

khỏi th ị trường. A bbott đâ chấp thuận ngừng kinh
doanh Meridia trên thị trường Mỹ. Đồng thời, PDA
khuyến cáo các cán bộ y tế ngừng kê đơn, cấp phát
sibutramin; thầy thuốc cắn cảnh báo bệnh nhân về
nguy cơ trên tim mạch liên quan đến sibutramin và
tiếp tục báo cáo các phản ứng có hại liên quan đến
sibutramin. PDA cũng khuyến cáo các bệnh nhân
đang sử dụng thuốc này dừng dùng thuốc, trao
đổi với thầy thuốc để tìm liệu pháp thay th ế và báo
ngay cho thấy thuốc khi có biểu hiện đau ngực, đánh
trống ngực, nhịp tim bất thường và các triệu chứng
khác bao gồm cả hoa mắt chóng mặt.
Cũng theo động thái này của PDA, ngày
08/10/2010, A bbott đã thảo luận cùng Cơ quan
Quản lý Dược phẩm úc (Therapeutic Goods
Adminsistration - TGA) và ngừng lưu hành chê'
phẩm này trên th ị trường úc. Cùng ngày, tại Canada,
A bbott đã tự nguyện rút sibutramin khỏi thị trường.
Ngày 13/10/2010, Cơ quản Quản lý Y tế Canada
(Health Canada), ra quyết định rút sibutramin của
các nhà sản xuất khác (Apotex Inc., Teva Canada...).
M ột số quốc gia khác trên thế giới như: Armenia,
Belraus, Ai Cập, Ả Rập Saudi, Sudan cũng đã ngừng
cấp phép lưu hành các thuốc có chứa sibutramin
trên thị trường.

Rosiglitazon
Ngày 22/03/2011, Cục Quản lý Dược đã ban hành
công văn số 3886/QLD-KD thông báo ngừng nhập
khẩu, đăng ký mới, đăng ký lại các thuốc thành phẩm

chứa rosiglitazon; đối với các thuốc thành phẩm có
chứa rosiglitazon hiện đang lưu hành, cẩn phải bổ
sung cảnh báo/thận trọng vể nguy cơ trên tim mạch
(bao gồm cả cơn đau thắt ngực) trên nhân và tờ rời
hướng dẫn sử dụng. Trước đó, ngày 01 /10/2010, Cục
Quản lý Dược đã ban hành công văn số 11816/QLDTT thông báo vể các phản ứng có hại và khuyến cáo
vể việc sử dụng thuốc có chứa rosiglitazon.
Trong quá trình cập nhậtthông tin vềan toàn thuốc
và cảnh giác dược, Trung tâm Quốc gia vể Thông tin


thuốc và Theo dõi các phản ứng có hại của thuốc đã
ghi nhận thêm thông tin: tại Mỹ, ngày 15/5/2011, Cơ
quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa kỳ (Food
Drug Administration - PDA) đã giới hạn chỉ định việc
sử dụng rosiglitazon chỉ ở những bệnh nhân đang
điểu trị thành công bằng thuốc này; những bệnh nhân
mà không thể kiểm soát đường huyết bằng các thuốc
điểu trị đái tháo đường khác, sau khi tham khảo ý kiến
của thấy thuốc và không khuyến khích bệnh nhân sử
dụng thuốc pioglitazon. Các cán bộ y tế và bệnh nhân
sử dụng rosiglitazon được tập hợp vào m ột chương
trình giám sát việc kê đơn và sử dụng thuốc (AvandiaRosiglitazone Medicines Access Program). Tới ngày
18/11/2011, rosiglitazon sẽ không còn được bán lẻ
tại hiệu thuốc tại Mỹ. Như vậy, ngoài việc giới hạn
chỉ định rosiglitazon, PDA cũng khuyến cáo các thầy
thuốc không nên khuyến khích bệnh nhân sử dụng
pioglitazon thay thế.
Ngày 09/11/2010, tại Canada, theo sự thỏa
thuận của công ty GlaxoSmithKline (GSK) - nhà

sản xuất Avandia và Cơ quản Quản lý Y tế Canada
(HealthCanada), các chế phẩm chứa rosiglitazon

(Avandia/Avandamet/Avandaryl) được bổ sung
thêm các giới hạn chỉ định chặt chẽ hơn. Cụ thể:
chỉ chỉ định thuốc này cho các bệnh nhân đái tháo
đường typ 2 mà việc sử dụng các thuốc điểu trị đái
tháo đường khác, đơn lẻ hoặc phổi hợp không đem
lại hiệu quả giảm mức đường huyết, hoặc ở bệnh
nhân không dung nạp hoặc chống chỉ định với các
thuốc đó. Đổng thời, khuyến cáo thẩy tliu ố c cân
nhắc kỹ lưỡng trước khi kê đơn các thuốc này cho
bệnh nhân, và khi kê đơn bác sĩ cẩn lưu ý; ghi lại lý do
sử dụng rosiglitazon phù hợp với giới hạn chỉ định
ở trên, thảo luận với bệnh nhân về lợi ích và nguy
cơ của việc sử dụng Avandia/Avandamet/Avandaryl
bao gốm cả nguy cơ trên tim mạch; lưu giữxác nhận
của bệnh nhận đổng ý sử dụng thuốc.
Cơ quản Quản lý Dược phẩm New Zealand (New
Zealand Medicines and Medical Devices Safety
Authority - Medsafe) cũng đã tuyên bổ ngừng cấp
phép lưu hành các chế phẩm có chứa rosiglitazon
từ ngày 29/04/2011. Bệnh nhân đang sử dụng
rosiglitazon không nên tự ngừng thuốc, và cẩn trao
đổi thêm với bác sĩ để tìm thuốc thay thế.

Dextropropoxyphen:

Những nghiên cứu móFi kh|ng
^nh về nguy cơ tim machi

N

hững dữ liệu lâm sàng mới ở Mỹ đã chỉ ra rằng
dextropropoxyphen có những ảnh hưởng
nghiêm trọng đến điện thế hoạt động của tim
(gây kéo dài khoảng P-R và Q-T, giãn rộng phức bộ
QRS), thậm chí ở liều điéu trị thông thường. Theo đó,
những sản phẩm chứa hoạt chất này, kể cả dạng m ột
thành phẩn và dạng phối hợp với acetaminophen
(paracetamol), đang phải rút khỏi th ị trường Hoa Kỳ.
Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ
(FDA) cũng đang đưa ra khuyến cáo đối với cán bộ
y tê' vể việc ngừng chỉ định dextropropoxyphen cho
bệnh nhân của họ.
Tại Anh, dextropropoxyphen và paracetamol
được đăng ký ở dạng thuốc giảm đau phối hợp dưới
tên gọi co-proxamol. Tuy nhiên, sau khi ban chuyên
gia tư vấn đưa ra khuyến cáo vào tháng 01/2005,
tất cả các sản phẩm đã đăng ký đểu bị rút khỏi thị
trường vào cuối năm 2007, Người ta ước tính rằng
việc rút co-proxamol khỏi thị trường Anh đã giúp
cho khoảng 300-400 người mỗi năm tránh khỏi tình
trạng ngộ độc, và khoảng m ột phẩn năm trong số

Trần Thu Thủy (dịch)

Nguồn: Drug Safety Update, 2011 4(6): HI
các trường hợp này là không cố ý.
Hơn nữa, kết luận tổng hợp của FDA về sự không

cân bằng giữa nguy cơ và lợi ích của thuốc này cũng
phù hợp với quyết định của ủy ban châu Âu vào
tháng 6 năm 2010 trong đó đưa ra yêu cẩu tất cả các
sản phẩm chứa dextropropoxyphen không được
phép lưu hành trên thị trường châu Âu nữa.
(Xem tiếp tra n g 32)


Cập nhật thông tin vể hiệu quả của
Glucosamin và Chondroitin
Nguyễn Mai Hoa, Nguyễn Hoàng Anh

rong những năm gần đây, các thành phần sụn
cá mập như glucosamin và chondroitin được
khuyến cáo trong nhiều hướng dẫn điểu trị,
được kê đơn bởi các bác sĩ cũng nhưsửdụng rộng rãi
dưới dạng thuốc không cẩn kê đơn cho bệnh nhân.
Các thành phẩn sụn cá mập khi sử dụng qua đường
uống ởbệnh nhân viêm xương khớp có tácdụng góp
phẩn bù lại sự mất sụn ở các khớp bị ảnh hưởng. Tuy
nhiên, các chỉ định như giảm nguy cơ viêm xương

T

khớp, giảm nguy cơ thoái hóa khớp, giảm đau trong

viêm xương khớp đểu không được Cơ quan Quản lý
Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ FDA phê duyệt, ở
Úc, glucosamin được đăng ký dưới dạng thực phẩm
chức năng. Còn Cơ quan Quản lý Dược phẩm Châu

Âu chỉ phê duyệt chỉ định giảm triệu chứng đau
khớp gối vừa và nhẹ của glucosamin.
Ngày 16 tháng 9 năm 2010, tạp chí British Medical
Journal (BMJ) công bỗ m ột nghiên cứu vể tác dụng
của glucosamin, chondroitin so với placebo trong
điểu trị viêm khớp háng hoặc đẩu gối. Đây là m ột
phân tích gộp gồm 10 thử nghiệm lâm sàng với
3803 bệnh nhân. Đánh giá cường độ đau và sự thay
đổi trong khoảng cách tối thiểu giữa hai khớp được
báo cáo trong các thử nghiệm lâm sàng. Khi so sánh
giữa chế phẩm có chứa hoạt chất và placebo, sự khác
nhau tối thiểu vể cường độ đau có ý nghĩa trên lâm
sàng là -0,9 cm trên thước đo 10 cm quan sát bằng
mắt thường. Kết quả cho thấy, trên thước đo 10 cm,
sự khác nhau vể cường độ đau của glucosamin so
với placebo là -0,4 cm {khoảng tin cậy 95% là -0,7 cm
tới -0,1 cm), của chondroitin là -0,3 cm (khoảng tin

Những nghiên cứu mới...
(Tiếp theo trang 29)

Từ năm 2005, hầu hết bệnh nhân đểu đã lựa
chọn được biện pháp điều trị thích hợp thay thế cho
co-proxamol, sau khi tham khảo lời khuyên của cán
bộ ỵ tế. Nhóm chuyên gia nhận thấy rằng chỉ có m ột
nhóm nhỏ bệnh nhân gặp khó khăn khi chọn thuốc
thay thế cho co-proxamol do không hiệu quả hoặc
không phù hợp. Trong trường hợp này, như bất kỳ
m ột thuốc không đăng ký nào, các bác sỹ phải chịu
trách nhiệm vể việc kê đơn co-proxamol không đăng

ký và phải đánh giá cũng như tư vấn cho bệnh nhân

32 Nghiên Cứu duọcThóngtlnthuỡc i Số 1/2011

cậy 95% là -0,7 cm tới 0,0 cm), của chế phẩm phối
hợp glucosamin và chondroitin là -0,5 cm (khoảng
tin cậy 95% là -0,9 cm tới 0,0 cm). Không có tỷ lệ ước
đoán nào trong khoảng tin cậy 95% vượt qua ranh
giới tối thiểu để đạt ngưỡng khác nhau có ý nghĩa
lâm sàng. Sự thay đổi trong khoảng cách giữa các
khớp là rất nhỏ, khoảng tin cậy 95% gần với 0. Như
vậy glucosamin, chondroitin hoặc chế phẩm phối
hợp hai hoạt chất trên không có tác dụng giảm đau
khớp và làm nhỏ khoảng cách khớp. Các tác giả bài
báo khuyến cáo các cơ quan quản lý y tế và bảo hiểm
không nên chi trả bảo hiểm cho các chế phẩm này,
đồng thời, không khuyến khích các bác sĩ kê thuốc
này cho các bệnh nhân mới điểu trị.
(Nguồn: BMJ 2010;341:c4675'doi:W.1136/bmj.
C4675)

về lợi ích và nguy cơ của thuốc. Trong khi đánh giá,
các bác sỹ cẩn phải lưu ý tới những bằng chứng mới
nhất vể độc tính trên tim của thuốc.

Lòi khuyên dành cho cán bộ y tế
+ Các cán bộ y tế cẩn đánh giá tương quan giưa lợi
ích và nguy cơtrên từng bệnh nhân cụ thể nếu tiếp tục
điểu trị với co-proxamol, lưu ý tới các thuốc sử dụng
đồng thời và các bệnh mắc kèm của từng bệnh nhân,

tham khảo những dữ liệu nghiên cứu mới từ Hoa Kỳ.
+ Không chỉ định điều trị bằng co-proxamol cho
bệnh nhân mới (Cơquan quản lý Dược phẩm của Anh
đã có thư gửi cho cán bộ y tế vào ngày 31/01/2005).