BÀI 23 ĐỐI LƯU BƯC XẠ NHIỆT

Kiểm tra
tra bài cũ
cũ
Dẫn nhiệt là gì ? So sánh tính dẫn nhiệt của: chất
rắn, chất lỏng, chất khí?
Trả lời
* Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác
của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức
dẫn nhiệt.
* Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Chất lỏng và chất khí dẫn
nhiệt kém.


KIỂM TRA BÀI CŨ
Nhắc lại công thức tính khối lượng riêng và trọng
lượng riêng của các chất đã học ở lớp 6?

Trả lời
• Khối lượng riêng : D =m/V ,trong đó D là khối
lượng riêng(kg/ m3),m là khối lượng (kg), V là thể
tích (m3)
• Trọng lượng riêng : d= P\V ,trong đó d là trọng
lượng riêng (N/m3), V là thể tích (m3), P là trọng
lượng (N)


N­íc ë miÖng èng s«i nh­ng
côc s¸p kh«ng tan.

Miếng sáp

Play

Hình 22.3


Chỉ trong thời
Nước đã truyền
gian ngắn cục sáp
nhiệt bằng
đã nóng chảy.
cách nào ?

Ming sỏp

Play

Hỡnh 23.1


TiÕt 28 – Bµi 23
®èi l­u – bøc x¹ nhiÖt


Bµi 23. §èi l­u – bøc x¹ nhiÖt
I. §èi l­u
1. ThÝ nghiÖm
H·y ®äc th«ng tin trong SGK vµ
cho biÕt dông cô ®Ó lµm TN.
Dụng cụ dùng làm TN :Cốc nước,

gói thuốc tím, đèn cồn,giá đỡ,nhiệt
kế
Hãy đề xuất các bước tiến
hành thí nghiệm?
-Đặt gói thuốc tím vào đáy ống nghiệm đựng nước.
-Dùng đèn cồn đun nóng cốc nước ở phía có gói thuốc
tím.
-Quan sát hiện tượng và ghi nhiệt độ nước trước và sau
TN


QUAN SÁT HIỆN TƯỢNG TỪ THÍ
NGHIỆM VÀ HOẠT ÑỘNG NHÓM
TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI
C1,C2,C3?


1. Thí nghiệm (SGK/Tr 80)

Nhiệt kế

C1. Nước màu tím di chuyển
thành dòng từ dưới lên rồi từ trên
xuống hay di chuyển hỗn độn theo
mọi phương ?
Thuốc tím

C2. Tại sao lớp nước ở dưới được
đun nóng lại đi lên phía trên, còn lớp
nước lạnh ở phía trên lại đi xuống dư

ới ?

C3. Tại sao biết được nước trong
cốc đã nóng lên ?

Play

Hỡnh 23.2


1. Thí nghiệm (SGK/Tr 80)
2. Trả lời câu hỏi

Nhiệt kế

C1. Nước màu tím di chuyển
thành dòng từ dưới lên rồi từ trên
xuống hay di chuyển hỗn độn theo
mọi phương ?

Thuốc tím

Trả lời: Nước màu tím di
chuyển thành dòng từ dưới lên,
rồi từ trên xuống.

Play

Hỡnh 23.2

1. Thí nghiệm (SGK/Tr 80)
2. Trả lời câu hỏi
C2. Tại sao lớp nước ở dưới được

Nhiệt kế

đun nóng lại đi lên phía trên, còn
lớp nước lạnh ở phía trên lại đi
xuống dưới ?
Trả lời : Lớp nước ở dưới nóng
lên trước, nở ra, trọng lượng
riêng của nó trở nên nhỏ hơn
trọng lượng riêng của lớp nước
lạnh ở trên. Do đó lớp nước nóng
nổi lên còn lớp nước lạnh chìm
xuống tạo thành dòng đối lưu.

Thuốc tím

Play

Hỡnh 23.2


1. ThÝ nghiÖm (SGK/Tr 80)
2. Tr¶ lêi c©u hái

NhiÖt kÕ

C3. T¹i sao biÕt ®­îc n­íc trong
cèc ®· nãng lªn ?
Thuèc tÝm

Tr¶ lêi: Nhê nhiÖt kÕ.

Play

Hình 23.2


Kết luận
Sự truyền nhiệt năng nhờ tạo thành các dòng đối lưu
gọi là sự đối lưu.


N­íc ®· truyÒn
nhiÖt b»ng
c¸ch nµo ?

Miếng sáp

Play

Hình 23.1


3. Vận dụng:Hóy quan sỏt TN hỡnh
23.3,tr li cỏc cõu hi C4,C5,C6?
Hương

C4. Hãy giải thích hiện
tượng trên?

Bìa

Trả lời: Khi đốt nến, không khí
ở quanh ngọn nến nóng lên, nở
ra, di chuyển lên trên. Dòng
không khí lạnh ở bên kia tấm bìa
di chuyển xuống dưới vòng qua
khe hở sang phía ngọn nến rồi đi
lên.

Nn

Play

Hỡnh 23.3


C5. Tại sao muốn đun nóng
chất lỏng và chất khí phải
đun từ phía dưới?

C6. Trong chân không và
trong chất rắn có xảy ra đối
lưu không? Tại sao?

C5. Để phần ở dưới nóng lên trước

đi lên, phần ở trên chưa được đun
nóng đi xuống dưới tạo thành dòng
đối lưu.
C6. Không, vì trong chân không
cũng như trong chất rắn không
thể tạo thành các dòng đối lưu.


KÕt luËn
- §èi l­u lµ sù truyÒn nhiÖt b»ng c¸c dßng chÊt láng
hoÆc chÊt khÝ.
- §èi l­u lµ h×nh thøc truyÒn nhiÖt chñ yÕu cña chÊt
láng vµ chÊt khÝ.


II/BỨC XẠ NHIỆT

1. ThÝ nghiÖm Hãy quan sát hiện tượng xảy ra trong thí
nghiệm và hoạt động nhóm trả lời câu
hỏi C7,C8,C9?
A

Kh«ng khÝ

TÊm gç

B×nh trßn
§Ìn cån

Play

B

Hình 23.4


1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi
C7. Giọt nước màu dịch
chuyển về đầu B chứng tỏ
điều gì?

Trả lời: Không khí trong bình
đã nóng lên và nở ra.
A

B

Không khí
Bình tròn
Đèn cồn
Play

Hỡnh 23.4


1. Thí nghiệm
2. Trả lời câu hỏi

Trả lời. Không khí trong bình

đã lạnh đi. Miếng gỗ đã ngăn
C8. Giọt nước màu dịch chuyển không cho nhiệt truyền từ đèn
trở lại đầu A chứng tỏ điều gì? sang bình. Điều này chứng tỏ
nhiệt được truyền từ đèn đến
Miếng gỗ đã có tác dụng gì?
bình theo đường thẳng.
A

B

Không khí
Bình tròn
Đèn cồn
Play

Hỡnh 23.4


1. ThÝ nghiÖm
2. Tr¶ lêi c©u hái
C9. Sù truyÒn nhiÖt tõ nguån
nhiÖt tíi b×nh cã ph¶i lµ dÉn
nhiÖt vµ ®èi l­u kh«ng? T¹i sao ?
Tr¶ lêi : Kh«ng ph¶i lµ dÉn
nhiÖt v× kh«ng khÝ dÉn nhiÖt
kÐm. Còng kh«ng ph¶i lµ ®èi l­
u v× nhiÖt ®­îc truyÒn theo ®­
êng th¼ng.

A

B

Kh«ng khÝ
B×nh trßn
§Ìn cån
Play

Hình 23.4


Kết luận
- Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng.
- Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không.


ghi nhớ
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng
hoặc chất khí, đó là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của
chất lỏng và chất khí.
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi
thẳng. Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không


C10. Tại sao trong TN ở hình
23.4 bình chứa không khí lại đư
ợc phủ muội đèn?
C11. Tại sao về mùa hè ta thư
ờng mặc áo màu trắng mà
không mặc áo màu đen?

C10. Để tăng khả năng hấp
thụ tia nhiệt

C11. Để giảm sự hấp thụ
các tia nhiệt

C12. Hãy chọn từ thích hợp cho các ô trống ở bảng 23.1
Chất
Hình thức
truyền nhiệt
chủ yếu

Rắn

Lỏng

khí

Dẫn nhiệt

Đối lưu

Đối lưu

Bảng 23.1

Chân
không
Bức xạ

nhiệt


CÓ
THỂ
EM
CHƯA
BIẾT

Hình 23.6