bài 23. ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT

Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Quan sát hiện tượng thì chỉ trong một thời gian ngắn
sáp đã nóng chảy. Trong trường hợp này nước đã
truyền nhiệt bằng cách nào?
Hình 23.1


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đặt một gói nhỏ
đựng các hạt
thuốc tím vào
đáy của một cốc
thuỷ tinh đựng
nước rồi dùng
đèn cồn đun
nóng cốc nước ở
phía có đặt thuốc
tím.
1. Thí nghiệm
Quan sát hiện tượng xảy ra.


Bài 23:

ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
C1 Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên
rồi từ trên xuống hay di chuyển hổn độn theo mọi
phương?
1.Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên
rồi từ trên xuống.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
1.Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
C2 Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên
phía trên, còn lớp nước lạnh ở phía trên lại đi xuống
dưới?
Lớp nước ở dưới nóng lên trước, nở ra, trọng lượng
riêng của nó giảm nên nhỏ hơn trọng lượng riêng
của lớp nước lạnh phía trên. Do đó lớp nước nóng
nỗi lên còn lớp nước lạnh chìm xuống dưới.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT

I. ĐỐI LƯU
1.Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
C3 Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên.
Nhờ lực kế mà ta biết được nước trong cốc đã nóng lên.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
1.Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
Sự truyền nhiệt năng nhờ tạo thành các dòng như thí nghiệm
trên gọi là sự đối lưu. Sự đối lưu cũng xãy ra trong chất khí.
Kết luận


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
1.Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
3.Vận dụng
C4 Trong thí nghiệm hình 23.3, khi
đốt nến và hương ta thấy dòng khói
hương đi từ trên xuống vòng qua khe
hở giữa miếng bìa ngăn và dáy cốc
rồi đi lên phía ngọn nến.

Phần không khí bên ngọn nến nóng lên, nở ra, trọng lượng riêng
giảm nên nên bay lên phía trên. Do đó không khí bên ngọn nến ít
đi và hút không khí lạnh bên khói hương sang, làm cho khói
hương đi theo xuống dưới và hoà cùng không khí nóng bay lên.
Hãy giải thích hiện tượng trên.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
1.Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
3.Vận dụng
C5 Tại sao muốn đun chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới?
Để phần phía dưới nóng lên trước, đi lên tạo ra dòng đối
lưu và phần trên đi xuống dưới thì chất được đun nóng mới
đều.
C6 Trong chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không? Tại
sao?
Trong chân không và trong chất rắn không xảy ra hiện
tượng đối lưu. Vì trong chân không cũng như trong chất rắn
không thể tạo ra các dòng ra đối lưu.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
II. BỨC XẠ NHIỆT
Ngoài lớp khí quyển bao xung quanh Trái Đất, khoảng không

gian còn lại giữa Trái Đất và Mặt Trời là khoảng chân không.
Trong khoảng chân không này không có sự dẫn nhiệt và đối lưu.
Vậy năng lượng của Mặt Trời đã truyền xuống Trái Đất bằng
cách nào?


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
II. BỨC XẠ NHIỆT
Một bình cầu đã phủ muội đen, trên
nút có gắn một ống thuỷ tinh, trong
ống thuỷ tinh có một giọt nước
màu, được đạt gần một nguồn nhiệt
như ngọn lửa đèn cồn.
1. Thí nghiệm
Lấy miếng gỗ chắn giữa nguồn
nhiệt và bình cầu
Quan sát và mô tả hiện tượng
xảy ra đối với giọt nước màu.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
C7 Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì?
2.Trả lời câu hỏi
Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ không khí

trong bình nóng lên và nở ra.
C8 Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì? Miếng
gỗ đã có tác dụng gì?
Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ không
khí trong bình đã lạnh đi. Miếng gỗ đã ngăn không cho
nhiệt truyền từ đèn sang bình. Điều này chứng tỏ nhiệt đã
truyền từ đèn sang bình bằng đường thẳng.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó
chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
C9 Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình cầu có phải là dẫn nhiệt và đốí
lưu không? Tại sao?
2.Trả lời câu hỏi
Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình cầu không phải là dẫn nhiệt
vì chất khí dẫn nhiệt kém, cũng không phải là đối lưu vì nhiệt được
truyền theo đường thẳng.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó

chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
Trong thí nghiệm trên, nhiệt được truyền bằng các tia nhiệt đi thẳng.
Hình thức truyền nhiệt này gọi là bức xạ nhiệt. Bức xạ nhiệt có thể xảy
ra ngay cả trong chân không.
2.Trả lời câu hỏi
Thí nghiệm cho thấy khả năng hấp thị nhiệt của một vật phụ thuộc
vào tính chất của bề mặt. Vật có bề mặt càng xù xì và màu càng sẫm
thì thì hấp thụ các tia nhiệt càng nhiều.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó
chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ
nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không.
III. VẬN DỤNG
C10 Tại sao trong thí nghiệm hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ
muội đen?
Trong thí nghiệm hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ muội
đen để tăng khả năng hấp thụ các tia nhiệt.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT

ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó
chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ
nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không.
III. VẬN DỤNG
C11 Tại sao vào mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo
màu đen?
Vào mùa hè ta thường mặc áo màu trắng để giảm sự hấp thụ các tia
nhiệt.


Bài 23:
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó
chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ
nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không.
III. VẬN DỤNG
C12 Hãy chọn từ thích hợp cho các ô trống ở bảng 32.1
Ch tấ
Rắn Lỏng Khí Chân không
Hình th c truy n ứ ề
nhi t ch y uệ ủ ế
Dẫn nhiệt

Đối lưu
Bức xạ nhiệtĐối lưu
Tài liệu tham khảo:
/> />