Bài tập điều kiện môn những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa mác lênin

Bài tập điều kiện môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa MácLênin

Nội dung các câu hỏi lựa chọn:
Câu1: Nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của nguyên lý về sự phát
triển.
Câu2: Nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của quy luật thống nhất và
đấu tranh của
các mặt đối lập.
Câu3: Nêu và phân tích sứ mạnh lịch sử của giai cấp công nhân


Bài làm
Câu 1:
Khái niệm: Đó không phải là sự biến đổi tăng lên hay giảm đi đơn thuần
về lượng hay biến đổi tuần hoàn lặp đi lặp lại ở chất cũ mà là sự biến đổi về
chất theo hướng ngày càng hoàn thiện của sự vật ở những trình độ ngày càng
cao hơn.
Phát triển cũng là quá trình phát sinh và giải quyết mâu thuẫn khách quan
vốn có của sự vật,hiện tượng,là quá trình thống nhất giữa phủ định các nhân
tố tiêu cực và kế thừa,nâng cao nhân tố tích cực từ sự vật, hiện tượng cũ
trong hình thái của sự vật hiện tượng mới.
Các tính chất của sự phát triển
-

Tính khách quan của sự phát triển biểu hiện trong nguồn gốc

của sự vận động và phát triển.Đó là quá trình bắt nguồn từ bản than sự
vật hiện tượng,là quá trình giải quyết mâu thuẫn của sự vật hiện
tượng. Vì vậy phát triển là thuaacj tính tất yếu,khách quan,không phụ
thuộc vào ý thức của con người
-

Tính phổ biến của sự phát triển được thể hiện ở các quá trình

phát triển diễn ra trong mọi lĩnh vực tự nhiên,xã hội và tư duy.
-

Tính đa dạng, phong phú của sự phát triển được thể hiện ở chỗ

phát triển là khuynh hướng chung của mọi sự vật hiện tượng mỗi lĩnh
vực có quá trình phát triển không hoàn toàn giống nhau.
Ý nghĩa phương pháp luận:
-

Nguyên lý về sự phát triển là cơ sở lý luận khoa học để định hướng

nhận thức thế giới và cải tạo thế giới.
-

Quan điểm phát triển đòi hỏi phải khác phục tư tưởng bảo thủ,trì trệ,

định kiến,đối lập với sự phát triển


-

Theo quan điểm phát triển,để nhận thức và giải quyết bất cứ vấn đề

gì trong thực tiễn,một mặt cần phải đặt sự vật theo khuynh hướng đi lên của
nó vì vậy đòi hỏi phải nhận thức được tính quanh co,phức tạp của sự vật
,hiện tượng trong quá trình phát triển của nó.

-

Như vậy với tư cách là khoa học về mối quan hệ phổ biến và sự phát

triển,phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mac-Leenin giữ 1 vai trò đặc
biệt quan trọng trong nhận thức và thực tiễn.Khẳng định vai trò của phép
biện chứng duy vật.
Phép biện chứng là phương pháp mà điều căn bản là nó xem xét những sự
vật và những phản ánh của chúng trong tư tưởng trong mối liên hệ qua lại
lẫn nhau của chúng,trong sự rang buộc,sự vận động,sự phát sinh,sự tiêu
vong của chúng
Câu 2:
Nội dung của quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là:
Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là hạt nhân của phép
biện chứng
Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là quy luật về nguồn
gốc,động lực cơ bản,phổ biến của mọi quá trình vận động và phát triển.Theo
quy luật này nguồ gốc và động lực cơ bản phổ biến của mọi quá trình vận
động,phát triển chính là mâu thuẫn khách quan,vốn có của sự vật hiện tượng.
Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập có 2 nội dung chính:
-

Khái niệm về mâu thuẫn và các tính chất chung của mâu thuẫn.

+ Khái niệm mâu thuẫn : dùng để chỉ mối lien hệ thống nhất,đấu tranh
và chuyển hóa giữa các mặt đối lập của mỗi sự vật,hiện tượng hoặc giữa các
sự vật hiện tượng với nhau.


Nhân tố tạo thành mâu thuẫn là mặt đối lập

+ Các tính chất chung của mâu thuẫn
Mâu thuẫn có tính khách quan và phổ biến.như vậy sự sống cũng là mâu
thuẫn tồn tại trong bản than các sự vật và các quá trình,mâu thuẫn thường
xuyên nảy sinh và tự giải quyết, và khi mâu thuẫn chấm rứt thì sự sống xẽ
không còn nữa.
Mâu thuẫn không những có tính khách quan,phổ biến mà còn đa
dạng,phong phú.Tính đa dạng của mâu thuẫn biểu hiện ở chỗ:mỗi sự vật
hiện tượng,quá trình đều có thể bao hàm nhiều loại mâu thuẫn khác
nhau,biểu hiện khác nhau trong những điều kiện lịch sử cụ thể khác
nhau,chúng giứ vị trí vai trò khác nhau đối với sự tồn tại,vận động và phát
triển của sự vật.Đó là mâu thuẫn bên trong và bên ngoài cơ bản và không cơ
bản,chủ yếu và thứ yếu.
-

Quá trình vận động của mâu thuẫn:Trong mâu thuẫn các mặt

đối lập vừa thống nhất với nhau,vừa đấu tranh với nhau
Khái niệm thống nhất của các mặt đối lập dùng để chỉ sự liên hệ,rang buộc
không tách rời nhau,quy định lẫn nhau của các mặt đối lập,mặt này lấy mặt
kia làm tiền đề tồn tại.
Đấu tranh của các mặt đối lập dùng để chỉ khuynh hướng tác động qua
lại,bài trừ phủ định nhau giữa các mặt đối lập.hình thức đấu tranh giữa các
mặt đối lập rất phong phú,đa dạng,tùy thuộc vào tính chất,mối quan hệ và
điều kiện cụ thể cúa sự vật hiện tượng.Quá trình thống nhất và đấu tranh
giữa các mặt đối lập tất yếu dẫn đến sự chuyển hóa giữa chúng
Trong sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập,sự đấu tranh giữa
chúng là tuyệt đối,còn sự thống nhất giữa chúng là tương đối,có điều kiện
tạm thời,trong sự thống nhất đã có sự đấu tranh,đấu tranh trong tính thống
nhất của chúng.

Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật thống nhất và đấu tranh của
các mặt đối lập.
- Mâu thuẫn có tính khách quan,tính phổ biến và là nguồn gốc,động lực của
sự vận động,phát triển, do vậy trong nhận thức và thực tiễn cần phải tôn
trọng mâu thuẫn, phát hiện mâu thuẫn,phân tích đầy đủ các mặt đối lập,nắm
được bản chất nguồn gốc,khuynh hướng của sự vận động và phát triển.
- Mâu thuẫn có tính đa dạng phong phú do vậy trong việc nhận thức và
giải quyết mâu thuẫn cần phải có quan điểm lịch sử cụ thể,tức là biết phân
tích cụ thể từng loại mâu thuẫn và có phương pháp giải quyết phù hợp.
Câu 3: Nêu và phân tích sứ mạnh lịch sử của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền công nghiệp hiện đại,lực lượng đại
biểu cho sự phát triển của lực lượng sản xuất tiến bộ ,cho xu hướng phát
triển của phương thức sản xuất tương lai do vậy,về mặt khách quan nó là
giai cấp có sứ mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dân lao động lãnh đạo đấu tranh
xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa,xóa bỏ mọi chế độ áp bức bóc lột và xây
dựng xã hội mới – xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa
Theo quan điểm của C Mac và Ph.AWnggen việc thực hiện sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân cần phải trải qua 2 bước
Bước 1: giai cấp vô sản biến thành giai cấp thống trị và giai cấp vô sản
chiếm lấy chính quyền nhà nước
Bước 2: giai cấp vô sản dùng sự thống trị của mình để từng bước đoạt lấy
toàn bộ tư sản để tập chung tất cả các công cụ sản xuất vào trong tay nhà
nước,tiến hành tổ chức xây dựng xã hội mới xã hội chủ nghĩa
Hai bước này quan hệ chặt chẽ với nhau, giai cấp công nhân không thực hiện
được bước thứ nhất thì cũng không thực hiện được bước thứ 2, nhưng bươc


thứ 2 là quan trọng nhất để giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử
của mình.

Để hoàn thành được sứ mệnh lịch sử của mình,giai cấp công nhân nhất định
phải tập hợp được các tầng lớp nhân dân lao động sung quanh nó,tiến hành
cuộc đấu tranh cách mạng xóa bỏ xã hội cũ và xây dựng xã hội mới về mọi
mặt kinh tế chính trị và văn hóa,tư tưởng.đó là quá trình lịch sử hết sức lâu
dài và khó khăn.