TÍCH TỤ VÀ TẬP TRUNG TƯ BẢN & VẤN ĐỀ CỔ PHẦN HÓA CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

-----š›&š›-----

BÀI TIỂU LUẬN
Đề tài:

TÍCH TỤ VÀ TẬP TRUNG TƯ BẢN
&

VẤN ĐỀ CỔ PHẦN HÓA CÁC DOANH NGHIỆP
NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Hà Nội, 11/2011


Tiểu luận Kinh tế chính trị

MC LC
LI NểI U..................................................................................................2
I. MT S VN Lí LUN CHUNG V C PHN HO DOANH
NGHIP NH NC ...................................................................................2
1. Quy lut chung v tớch t v tp trung t bn.....................................3
2. Khỏi nim c phn húa........................................................................3
3. S cn thit phi C phn hoỏ 1 b phn Doanh nghip Nh nc....3
3.1 C phn hoỏ l xu hng chung nhiu nc..................................4
3.2 Xut phỏt t thc trng hot ng kộm hiu qu doanh nghip Nh
nc4
3.3. Xut phỏt t s thay i nhn thc v vai trũ ch o kinh t Nh
nc ..................................................................................................................5

3.4. C phn hoỏ l s la chn cỏc doanh nghip Nh nc ............6
II. THC TRNG C PHN HO DOANH NGHIP NH NC VIT
NAM .................................................................................................................7
1. Tin trỡnh C phn hoỏ doanh nghip Nh nc nc ta................7
2. Thnh tu, hn ch v nguyờn nhõn ca hn ch sau gn 20 nm C
phn hoỏ doanh nghip Nh nc Vit Nam ..............................................11
2.1. Thnh Tu......................................................................................11
2.2. Hn ch...........................................................................................12
2.3. Nguyờn nhõn .................................................................................13
III. PHNG HNG V CC GII PHP Y MNH C PHN
HO MT B PHN DOANH NGHIP NH NC TRONG THI
GIAN TI......................................................................................................14
1. Phng hng ..................................................................................14
2. Gii phỏp...........................................................................................15
KT LUN....................................................................................................16
TI LIU THAM KHO.............................................................................17

SV Trần Thị Oanh Yến

2

Lớp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

LỜI NÓI ĐẦU
Trên cơ sở đổi mới tư duy kinh tế, những năm gần đây nền kinh tế kế
hoạch hoá tập trung ở nước ta đã từng bước chuyển sang kinh tế thị trường như
một đòi hỏi tất yếu của sự phát triển. Trong điều kiện cơ chế quản lí thay đổi,

khi hiệu quả sản xuất kinh doanh trở thành yếu tố sống còn của mỗi doanh
nghiệp thì các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế nhà nước đã bộc lộ đầy đủ
những yếu kém và lâm vào tình trạng sa sút, khủng hoảng trầm trọng.
Làm thế nào để lập lại cấu trúc sở hữu nhà nước và cải cách khu vực kinh
tế nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả,vai trò của nó theo tinh thần các Nghị
quyết Đại hội lần thứ VI, VII của Đảng: ”Chuyển một số doanh nghiệp quốc
doanh có điều kiện thành công ty cổ phần và thành lập một số công ty quốc
doanh cổ phần mới, phải làm thí điểm chỉ đạo chặt chẽ ,rút kinh nghiệm chu đáo
trước khi mở rộng phạm vi thích hợp “?
Một trong những giải pháp có tính chiến lược để giải quyết những vấn đề
cấp thiết này là tiến hành cổ phần hoá một số doanh nghiệp nhà nước nhằm đa
dạng hoá sở hữu, đưa các yếu tố cạnh tranh lên làm động lực để tăng hiệu quả
kinh doanh và xác lập một mô hình doanh nghiệp hữu hiệu trong nền kinh tế thị
trường.
Quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước được thực hiện từ năm
1992, trải qua gần 20 năm mở rộng và phát triển đã thu được những thành tựu
đáng kể nhưng cũng không ít vướng mắc cần những biện pháp khắc phục kịp
thời để tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hóa một bộ phận doanh nghiệp nhà nước ở
Việt Nam hiện nay.

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

3

Líp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

NI DUNG

I. MT S VN Lí LUN CHUNG V C PHN HO DOANH
NGHIP NH NC
1. Quy lut chung v tớch t v tp trung t bn:
Trong quỏ trỡnh tỏi sn xut t bn ch ngha, quy mụ ca t bn tng lờn
thụng qua quỏ trỡnh tớch t v tp trung t bn. Tớch t v tp trung t bn cú
quan h mt thit vi nhau, to tin cho nhay phỏt trin. Nu nh Tớch t t
bn gia tng quy mụ v sc mnh ca t bn cỏ bit bng cỏch t bn húa giỏ tr
thng d ngay trong chớnh phm vi ca giỏ tr t bn y thỡ tp trung t bn gia
tng quy mụ ca t bn cỏ bit bng cỏch liờn kt hoc sỏt nhp cỏc t bn cỏ
bit cú sn trong xó hi vi nhau. nh hng qua li ca hai quỏ trỡnh ny lm
ti a húa tc cnh tranh, dn n s tp trung hay sỏt nhp ca cỏc t bn cỏ
bit din ra nhanh hn.
2. Khỏi nim c phn hoỏ:
tỡm hiu khỏi nim C phn hoỏ, trc ht cn phõn bit hai khỏi nim
riờng r l C phn hoỏ v T nhõn hoỏ.
T nhõn hoỏ "l s bin i tng quan gia Nh nc v th trng
trong i sng kinh t ca mt nc theo hng u tiờn th trng", c th l
quỏ trỡnh chuyn i hỡnh thc s hu t Nh nc sang t nhõn ng thi
chuyn cỏc lnh vc kinh doanh sn xut t Nh nc c quyn sang cho t
nhõn m nhim theo nguyờn tc th trng .
Nh vy, C phn hoỏ l mt khỏi nim hp hn t nhõn hoỏ, l mt
trong nhiu cỏch t nhõn hoỏ mt phn ti sn ca Doanh nghip Nh nc.

SV Trần Thị Oanh Yến

4

Lớp Anh 28

Tiểu luận Kinh tế chính trị

V hỡnh thc: C phn hoỏ l vic Nh nc bỏn mt phn v ton b giỏ
tr c phn hoỏ ca mỡnh trong cỏc xớ nghip cho cỏc i tng t chc v t
nhõn trong v ngoi nc hoc cho cỏc b qun lý, cụng xng ca xớ nghip
bng u giỏ cụng khai v thụng qua th trng chng khoỏn thnh cụng ty
TNHH v cụng ty c phn.
V thc cht: C phn hoỏ l phng thc thc hin xó hi hoỏ s hu,
ca hỡnh thc kinh doanh mt ch vi s hu Nh nc trong doanh nghip
thnh cụng ty c phn, vi nhiu ch s hu to mụ hỡnh doanh nghip phự
hp vi nn kinh t th trng, u t, yờu cu ca nn kinh doanh hin i.
3. S cn thit phi C phn hoỏ mt b phn Doanh nghip Nh nc:
3.1. C phn hoỏ l xu hng chung nhiu nc:
Trong nhng nm 1980, quỏ trỡnh chuyn i s hu Nh nc ó tr
thnh hin tng kinh t ch yu trờn ton th gii. Ch tớnh t nm 1984 - 1991,
trờn th gii ó cú 250 t USD ti sn Nh nc em bỏn. Ln súng C phn
hoỏ c khi u t Vng quc Anh cui nhng nm 1970 vi hng chc xớ
nghip quc doanh c C phn hoỏ n nm 1991 Nh nc thu c 34 t
bng. Quỏ trỡnh ny ó ln lt chuyn ra cỏc nc cụng nghip phỏt trin n
cỏc nc ang phỏt trin vi nhiu hỡnh thc phong phỳ. Hin nay, C phn hoỏ
c la chn nhiu nht v tr thnh hin tng ph bin trờn ton th gii.
Vic Doanh nghip Nh nc nc ta C phn hoỏ chng t ang hi
nhp cựng vi nn kinh t th gii v C phn hoỏ l mt ũi hi khỏch quan khi
Vit Nam chuyn sang nn kinh t th trng cú s iu tit ca Nh nc v
vn theo con ng xó hi ch ngha.

SV Trần Thị Oanh Yến

5

Lớp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

3.2. Xut phỏt t thc trng hot ng kộm hiu qu ca Doanh nghip
Nh nc
Cỏc Doanh nghip Nh nc c hỡnh thnh trong c ch tp trung quan
liờu bao cp kộo di hng chc nm, trờn c s ngun vn cp phỏt ca ngõn
sỏch Nh nc v do ú tt c hot ng u chu s kim soỏt v chi phi trc
tip ca Nh nc. Khi chuyn sang nn kinh t th trng, thỡ c mt khu vc
kinh t Nh nc s, cng knh bc l tt c nhng yu kộm v hiu qu hot
ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, chp vỏ, khụng ng b v x cng
trong vic thớch ng vi c ch mi.
Cỏc Doanh nghip Nh nc t lõu ó khụng c t trong mụi trng
cnh tranh, do ú chm i mi cụng ngh v nõng cao cht lng sn phm.
Ch bao cp bự l trn lan lm cho hch toỏn kinh t trong cỏc doanh nghip
Nh nc ch l gi to, sn xut khụng tớnh chi phớ, nh hin tng lói gi, l
tht li ht sc ph bin.
T chc b mỏy trong cỏc doanh nghip Nh nc v s hu trong doanh
nghip khụng rừ rng, vic phõn phi v tớnh cht khụng da trờn nguyờn tc
phõn phi theo lao ng m mang nng tớnh bỡnh quõn, ngoi ra i ng cỏn b
vi kin thc v trỡnh qun lý khụng phự hp, thiu nng ng.
Nh vy tỡnh trng kộm hiu qu ca cỏc doanh nghip Nh nc lm cho
nn kinh t khụng th phỏt trin c, ch quan liờu bao cp kỡm hóm s phỏt
trin lc lng sn xut, y nn kinh t vo khng hong. Do ú khi sang nn
kinh t th trng, phỏt trin Nh nc kinh t hng hoỏ nhiu thnh phn thỡ
vic C phn hoỏ mt b doanh nghip Nh nc l cn thit v cp thit.

SV Trần Thị Oanh Yến

6

Lớp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

3.3. Xuất phát từ sự thay đổi nhận thức về vai trò chủ đạo của kinh tế
Nhà nước
Hội nghị TW Đảng lần thức VI tháng 3/1989 đã nêu rõ vai trò chủ đạo
của kinh tế Nhà nước không phải có mặt với tỷ trọng lớn ở tất cả mọi ngành mà
chỉ chiếm giữa những vị trí then chốt trong nền kinh tế giải pháp được đặt ra để
phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được đưa ra là: tập
trung nguồn lực phát triển có hiệu quả kinh tế Nhà nước trong những lĩnh vực
doanh nghiệp Nhà nước, thực hiện tốt chủ trương Cổ phần hoá và đa dạng hoá
sở hữu đối với những doanh nghiệp mà Nhà nước không cần n/giữ 100% vốn.
3.4. Cổ phần hoá là sự lựa chọn tốt nhất của các Doanh nghiệp
* Chế độ Cổ phần là sản phẩm tất yếu của xã hội hoá sản xuất và của nền
kinh tế thị trường. Là một hình thức quyền tư sản, chế độ cổ phần là biểu hiện
hình thức vận hành ở góc độ quan hệ sản xuất của sự xã hội hoá sản xuất, theo
cách nói của Mác nó là "tư bản xã hội", tư bản tự nó vốn dựa trên phương thức
sản xuất xã hội và đòi hỏi phải có sự tập trung xã hội về tư liệu sản xuất và sức
lao động, ở đây trực tiếp mang hình thái tư bản xã hội (tư bản của những cá nhân
trực tiếp liên hiệp lại với nhau), Mác coi đó là "hình thái quá độ từ phương thức
sản xuất tư bản chủ nghĩa sang phương thức sản xuất tập thể" là "sự phủ định",
là hình thức phủ định cao nhất" đối với tư bản tư nhân.
* Doanh nghiệp Nhà nước áp dụng chế độ cổ phần hoá sẽ có lợi cho giải
phóng và thuận lợi sản xuất được thể hiện.
Phân định ranh giới rành mạch về quan hệ về quyền tư sản tức là quyền sở

hữu cuối cùng. Như vậy doanh nghiệp sẽ thực sự là sản xuất kinh doanh.

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

7

Líp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

Th hin s thng nht v vai trũ song trựng va l ngi lao ng va l
ngi s hu. Khi ú quyn li ca cụng nhõn s gn cht vi vn mnh ca
cụng ty. Vỡ vy giỳp cho cụng nhõn v cụng ty tr thnh mt khi vng chc,
on kt.
Tỏch quyn s hu ra khi quyn kinh t. Nú cho phộp chuyờn mụn hoỏ
cỏc chc nng qun lý, s dng cỏc nh qun lý chuyờn nghip, nõng cao sc
cnh tranh ca Doanh nghip ng thi to c ch phõn b ri ro c thự.
C phn hoỏ giỳp cho vic khi thụng ngun vn xuyờn khu vc kt hp
cỏc yu t sn xut xuyờn khu vc vỡ vy m gn cht vic xõy dng v m rng
th trng vn.
Ngoi ra C phn hoỏ giỳp ớch cho vic m ca th trng v thu hỳt
ngun vn nc ngoi.
T kinh nghim ca nhiu nc v phõn tớch trờn cho thy C phn hoỏ
Doanh nghip Nh nc l quỏ trỡnh phỏt trin tin lờn phự hp vi quy lut ca
thi i, cú li cho vic phỏt trin lc lng sn xut xó hi hoỏ hin i hoỏ
phự hp vi trỡnh phỏt trin ca lc lng sn xut. Bi vy m C phn hoỏ
l b phn Doanh nghip Nh nc nc ta l cn thit, to tin cho s phỏt
trin t nc thnh mt trong nhng quc gia cú nn kinh t phỏt trin hin i.
II. THC TRNG C PHN HO DOANH NGHIP NH NC

VIT NAM
1. Tin trỡnh C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc nc ta
C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc nc ta tri qua mt quy trỡnh
bn bc, c quy nh theo Ngh nh s 44/1998/N-CP ngy 29/6/1998 v
chuyn Doanh nghip Nh nc sang Cụng ty c phn.

SV Trần Thị Oanh Yến

8

Lớp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

Bước 1: Chuẩn bị Cổ phần hoá.
Bước 2: Xây dựng phương án Cổ phần hoá.
Bước 3: Duyệt và triển khai thực hiện phương án Cổ phần hoá.
Bước 4: Công ty cổ phần đăng ký kinh doanh với sở kế hoạch và đầu tư
cấp tỉnh và làm lễ ra mắt.
Cổ phần hoá Doanh nghiệp Nhà nước ở nước ta được bắt đầu từ những
năm 90, đã trải qua các thời kỳ thí điểm đến thời kỳ mở rộng cổ phần hóa và đa
dạng hoá các hình thức sở hữu, mô hình tổ chức quản lý của các doanh nghiệp
nhà nước .
1.1. Thời kỳ thứ nhất - bước đầu thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp
nhà nước
Thời kỳ này, thực hiện quyết định số 202/CT của Thủ tướng Chính phủ,
các bộ, các ngành đã hướng dẫn doanh nghiệp nhà nước đăng ký thực hiện thí
điểm chuyển sang Công ty cổ phần. Trên cơ sở số lượng doanh nghiệp nhà nước
đã đăng ký, chủ tịch Hội đồng bộ trưởng đã ra quyết định số 203/CT ngày 8-61992 chọn 7 doanh nghiệp nhà nước do Chính phủ chỉ đạo thí điểm chuyển

thành Công ty cổ phần:
- Nhà máy xà bông (Thuộc liên hiệp Công ty bột giặt miền Nam, Tổng
Công hoá chất II, Bộ công nghiệp nặng).
- Nhà máy diêm Thống Nhất (thuộc liên hiệp sản xuất – xuất nhập khẩu
giấy gỗ diêm, Bộ công nghiệp nhẹ).
- Xí nghiệp nguyên liệu chế biến thức ăn gia súc (thuộc Công ty chăn nuôi
và thức ăn gia súc I, Bộ Nông nghiệp và công nghệ thực phẩm).

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

9

Líp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

- Xí nghiệp chế biến gỗ Long Bình (thuộc Tổng Công ty dịch vụ, sản xuất
và xuất nhập khẩu lâm sản 3, Bộ lâm nghiệp).
- Công ty vật tư tổng hợp Hải Hưng (thuộc Tổng Công ty kinh doanh và
chế biến lương thực Hà Nội, ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội).
- Xí nghiệp may mặc (thuộc Công ty dệt – da – may Legamex, UBND TP.
Hồ Chí Minh).
Tuy nhiên sau thời gian làm thử, 7 doanh nghiệp Nhà nước Chính phủ
chọn thí điểm đều xin rút lui hoặc không đủ điều kiện để tiến hành cổ phần
hóa.
Trong số hơn 30 doanh nghiệp nhà nước đăng ký với Bộ Tài chính để
thực hiện cổ phần hóa thì sau hơn bốn năm thực hiện Quyết định số 202/CT
có năm doanh nghiệp nhà nước chuyển thành Công ty cổ phần là:
-

Công ty cổ phần đại lý liên hiệp vận chuyển (Bộ giao thông vận tải).

-

Công ty cổ phần cơ điện lạnh (TP. Hồ Chí Minh)

-

Công ty cổ phần giầy Hiệp An (Bộ công nghiệp).

-

Công ty cổ phần chế biến hàng xuất khẩu Long An (tỉnh Long An).

-

Công ty cổ phần chế biến thức ăn gia súc (Bộ Nông nghiệp).

1.2. Thời kỳ thứ hai - mở rộng thí điểm cổ phần hóa doanh nghiệp nhà
nước (1996 -2000)
Ngày 7/5/1996 chính phủ đã ban hành nghị định số 28/CP “về việc
chuyển một số doanh nghiệp nhà nước thành Công ty cổ phần”, thay thế cho
quyết định số 202/CT với những quy định cụ thể rõ ràng hơn.

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

10

Líp Anh 28

Tiểu luận Kinh tế chính trị

Thc hin ngh nh s: 28/CP, cụng tỏc c phn húa doanh nghip nh
nc ó c quan tõm hn c th: cú 30 tnh, thnh ph, B, ngnh v cỏc tng
cụng ty ó ng ký thc hin c phn húa, hn 200 doanh nghip nh nc,
nhng n u nm 1998 mi cú 18 doanh nghip nh nc thc hin c phn
húa, chuyn sang hot ng theo lut Cụng ty vi tng s vn l:
121384.000.000.
Trong s 18 cụng ty c phn cú 1 cụng ty c phn nh nc khụng nm
gi c phn, 17 cụng ty cũn li nh nc nm gi c phn ớt nht l 18%, cao
nht l 51%, c phn cũn li do c ụng ngoi xó hi chim gi.
So vi yờu cu ci cỏch doanh doanh nghip nh nc v s lng doanh
nghip nh nc trong din c phn húa thỡ kt qu t c trong cỏc nm
1992 1998 l quỏ ớt, tc c phn hoỏ rt chm.
T nm 1998 n nay l giai on thc hin bỡnh thng v ph bin i
vi tt c cỏc doanh nghip nh nc tthuc danh sỏch cn phi c phn húa.
C phn húa doanh nghip nh nc cú chuyn bin rừ rt v ỏng khớch l t
khi cú ngh nh s 44/N-CP ngy 29/6/1998 ca Chớnh ph v vic chuyn
doanh nghip nh nc thnh Cụng ty c phn. Riờng 6 thỏng cui nm 1998
ó c phn hoỏ c 90 doanh nghip nh nc . Nm 1999 c c phn húa
c 250 doanh nghip nh nc , gp 7 ln so vi 6 nm trc ú (1992
1997) cng li. n u nm 2000 c nc ó c phn húa c 370 doanh
nghip nh nc , v n cui nm 2000 c nc ó cú 523 doanh nghip nh
nc chuyn thnh Cụn ty c phn chim 8,5% tng s doanh nghip nh nc
hin cú. Tớnh n thỏng 9/2001 thỡ c nc ó cú khong 700 doanh nghip nh
nc c c phn húa . Con s ny qu l ỏng khớch l. Tc thc hin c
phn húa mt b phn doanh nghip nh nc nc ta gn õy ang gia tng.

SV Trần Thị Oanh Yến

11

Lớp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

nhưng so với kế hoạch được duyệt từ 150 – 200 doanh nghiệp được cổ phần hóa
trong năm 1998; 400 – 500 doanh nghiệp trong năm 1999 là 1000 doanh nghiệp
cho năm 2000 thì tốc độ cổ phần hóa hiện nay vẫn còn quá chậm.
2. Thành tựu, hạn chế và nguyên nhân hạn chế sau gần 20 năm Cổ
phần hoá Doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam:
2.1. Thành tựu
Thực hiện Cổ phần hoá Doanh nghiệp Nhà nước từ 1992, đến nay đã gần
20 năm, chúng ta đã đạt được một số thành tựu đáng kể.
Cổ phần hoá được hơn 2900 Doanh nghiệp Nhà nước. Đại đa số Doanh
nghiệp Cổ phần hoá đều cho rằng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và tình
hình tài chính được cải thiện đáng kể so với trước đổi khi còn là Doanh nghiệp
Nhà nước. Các chỉ tiêu như doanh thu, lợi nhuận, giá trị gia tăng, thu nhập người
lao động… đều tăng với các số liệu. Tính bình quân doanh thu tăng 13,4%/năm,
lợi nhuận trước thuế tăng trên 9,4%/năm, năng suất lao động tăng 18,3%/năm,
đầu tư tài sản cố định tăng 18,3%/năm, lương bình quân tăng 11,4%/năm, giá trị
tuyệt đối phần vốn Nhà nước tại các công ty cổ phần không những được đảm
bảo mà còn tăng thêm 46,3%.
Việc Cổ phần hoá không những đã thu hút nhiều vốn từ xã hội mà còn tạo
điều kiện đổi mới công nghệ, tương đối tổ chức quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt
động của các công ty cổ phần. Sau Cổ phần hoá, tổ chức và điều hành ở công ty
cổ phần đã nhận được những tác động tích cực có sự tách biệt rõ chủ doanh

nghiệp với Doanh nghiệp, giữa sở hữu và điều hành hoạt động kinh doanh giữa
điều hành và kiểm tra kiểm soát. Tổ chức của công ty được bố trí hợp lý và tính
giản giản hơn. Người lao động trở thành cổ đông nền quyền lợi ở họ đối với

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

12

Líp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

cụng ty va l ngi ch va l ngi lao ng. Theo s liu thỡ ln hn 90%
Doanh nghip c hi u khng nh tớnh t ch trong iu hnh qun lý, tinh
thn trỏch nhim ca cỏn b qun lý, ý thc lm vic ca ngi lao ng.
2.2. Hn ch
Bờn cnh nhn thnh tu t c thỡ vic C phn hoỏ cng cú nhng
hn ch.
Tc tin hnh C phn hoỏ hoỏ cũn chm. Tc v quy mụ tin hnh
C phn hoỏ khụng ng u gia cỏc ngnh v cỏc a phng. Cỏc mc tiờu
C phn hoỏ cha t c nh mong mun. Nm 2003 ch t 63% k hoch
C phn hoỏ, 6 thỏng u nm 2004 t 20% mc tiờu ra.
Mc tiờu l huy ng vn ca ton xó hi phỏt trin Doanh nghip
nhng vn cha thu hỳt c ụng o cỏc nh u t. Trong s cỏc Doanh
nghip ó C phn hoỏ cú khong 40%, s Doanh nghip khụng cú c ụng l
ngi ngoi Doanh nghip. Tớnh bỡnh quõn ch cú 8% c ụng ngoi Doanh
nghip. Cỏn b cụng nhõn viờn chc doanh nghip chim 54%, Nh nc
chim 38%.
Thc cht vn l C phn hoỏ khộp kớn, cha thu hỳt c cỏc nh u t

chin lc. C phn hoỏ cũn mang tớnh cht chia phn hoỏ, cha thay i c
c bn phng thc qun tr, iu hnh doanh nghip.
S lng doanh nghip cú vn Nh nc di 10% c C phn hoỏ
nm 2003 ti 84% phn ln cỏc doanh nghip Nh nc C phn hoỏ u cú
quy mụ nh.
Tỡnh hỡnh Doanh nghip sau C phn hoỏ cũn gp vng mc v t cỏch
phỏp nhõn trong vn vay vn, c ch qun lý i vi Doanh nghip vn

SV Trần Thị Oanh Yến

13

Lớp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

khụng thc s c ci thin, 2 c ch phõn phi li ớch vn cũn ph thuc vo
quyt nh ca cụng ty c phn, vai trũ ca Nh nc v cỏc on th b buụng
lng. Vic nh giỏ Doanh nghip cũn gp nhiu khú khn. Nhiu Doanh nghip
sau khi C phn hoỏ cha niờm yt c phiu trờn cỏc trung tõm giao dch chng
khoỏn.
2.3. Nguyờn nhõn:
Nguyờn nhõn ca nhng hn ch ó c nờu ra trờn nc ta tin hnh
C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc trong bi cnh nn kinh t ang trong thi
k quỏ t sn xut nh lờn sn xut ln, trong quỏ trỡnh chuyn i t kinh t
k hoch tp trung sang nn kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha.
- Vỡ vy, cỏc c quan qun lý cũn ớt nhiu lỳng tỳng trong quỏ trỡnh iu
hnh v mụ nn kinh t.
- Trỡnh xó hi hoỏ cũn tht chớn mui.

- Cỏc loi th trng cũn cha phỏt trin ng b.
- Trỡnh dõn trớ v yu t xó hi cng l nhõn t khỏch quan lm cn tr
tin trỡnh C phn hoỏ.
- S thn trng v hoi nghi ca cỏc nh u t trong v ngoi nc.
- Cụng tỏc tuyờn truyn ph bin c ch chớnh sỏch v C phn hoỏ
Doanh nghip Nh nc lm cha tt dn n trỡnh nhn thc ca Doanh
nghip Nh nc, c quan ch qun, cỏ nhõn ngi lao ng cha sõu.
- Do thúi quen da dn vo c ch bao cp ca Nh nc, Cỏc nh qun
lý v lónh o cỏc Doanh nghip to ra lc cn cho quỏ trỡnh C phn hoỏ
- Ch chớnh sỏch i vi Doanh nghip v ngi lao ng v Doanh
nghip trong cỏc Doanh nghip C phn hoỏ chm c ban hnh v cha

SV Trần Thị Oanh Yến

14

Lớp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

sc hp dn, cha tho ỏng. C ch chớnh sỏch cha phự hp. Cỏc vn bn
phỏp lý va thiu va chng chộo.
Nh vy, qua gn 20 nm C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc, mc dự
ó t nhng thnh tu ht sc kh quan nhng bờn cnh ú vn cũn nhiu hn
ch, vng mc cn tr vic C phn hoỏ, cn tr tin trỡnh phỏt trin kinh t
ca t nc. Qua vic a ra nhng nguyờn nhõn ch yu ca nhng hn ch
trờn, mt s gii phỏp xin c nờu ra di õy y nhanh mnh v sõu hn
na vic C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc gúp phn a t nn nc ta
phỏt trin hn, hi nhp nhanh hn vo nn kinh t ca th gii.

III. PHNG HNG V CC GII PHP Y MNH C PHN
HO MT B PHN DOANH NGHIP NH NC TRONG THI
GIAN TI
1. Phng hng
Trong thi gian tip theo, vic y nhanh C phn hoỏ mt b phn
Doanh nghip Nh nc vn tuõn theo mc tiờu ca vic chuyn Doanh nghip
Nh nc sang Cụng ty c phn (c quy nh trong Ngh nh s
64/2002/N-CP ca Chớnh ph) ú l:
- Gúp phn quan trng nõng cao hiu qu sc cnh tranh ca Doanh
nghip
- Huy ng vn ca ca ton xó
- Phỏt huy vai trũ lm ch thc s ca ngi lao ng, ca cỏc c ụng.
Bờn cnh ú, tip tc m rng din C phn hoỏ Doanh nghip k c tng
cụng ty Nh nc. Nh nc ch gi c phn chi phi trong cỏc Tng cụng ty,
cụng ty c phn hot ng trong nhng ngnh, nhng lnh vc bo m din tit

SV Trần Thị Oanh Yến

15

Lớp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

v mụ v nhng cõn i ln trong nn kinh t, ch gi 100% vn cỏc doanh
nghip hot ng bo m an ninh, quc phũng, sn xut, cung ng dch v
cụng ớch thit yu m cha c c phn hoỏ.
2. Gii phỏp
thc hin c cỏc phng hng ra y mnh C phn hoỏ mt

b phn Doanh nghip mt s bin phỏp a ra l:
- Nõng cao hn na nhn thc ca cỏn b ng viờn v s cn thit C
phn hoỏ Doanh nghip Nh nc v vai trũ quyt nh ca ch s hu.
- Kiờn quyt bng cỏc phng thc th trng thc hin xỏc nh giỏ
Doanh nghip v bỏn c phn.
- Tng cng ch o C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc
- Sa i, b sung c ch, chớnh sỏch i vi C phn hoỏ Doanh nghip
Nh nc.
- Phi hỡnh thnh cỏc Doanh nghip ln, cỏc tp on kinh t ln, a
nũng ct l s hu Nh nc.
- Tin hnh nhanh chúng C phn hoỏ cỏc ngõn hng thng mi Nh
nc.

SV Trần Thị Oanh Yến

16

Lớp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

KẾT LUẬN
Doanh nghiệp Nhà nước là một bộ phận quan trọng có vai trò nòng cốt
trong hệ thống kinh tế Nhà nước trong nền kinh tế nhiều thành phần. Tuy nhiên
trong nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, nhiều doanh nghiệp
Nhà nước với hình thức cũ đã không còn phù hợp, hoạt động sản xuất kinh
doanh chậm chạp, trì trệ, kém hiệu quả. Cổ phần hóa một bộ phận doanh nghiệp
nhà nước là một trong những biện pháp có tầm chiến lược, là một trong những
hướng đi quan trọng của quá trình cải cách doanh nghiệp nhà nước. Cổ phần hóa

nhằm thúc đẩy đổi mới cơ chế quản lý và đổi mới cơ cấu hệ thống doanh nghiệp
nhà nước. Cổ phần hóa còn là biện pháp quan trọng tách Nhà nước ra khỏi
doanh nghiệp, làm cho sản xuất kinh doanh ngày càng phát triển, có hiệu
quả,góp phần thực hiện nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Cổ
phần hóa là một vấn đề lớn của Đảng và Nhà nước ta,nhưng đây cũng là một
vấn đề phức tạp, nó động chạm đến tình cảm rất thiêng liêng của con người Việt
Nam chúng ta đã gắn với các doanh nghiệp nhà nước trong mấy chục năm
qua,cho nên chuyển đổi được một hình thức kinh tế,cũng là một quá trình
chuyển đổi về ý thức, nhận thức của con người. Do đó phải tiến hành từng bước
chắc chắn,có sức thuyết phục. Xử lý vấn đề này,đòi hỏi phải có nhận thức sâu
sắc,có trách nhiệm cao và có trình độ tổ chức thực hiện tốt. Báo chí có vai trò
quan trọng trong việc tuyên truyền và hướng dẫn dư luận nâng cao nhận thức
cho cán bộ,nhân dân hiểu rõ về Cổ phần hóa doanh nghiệp và tích cực ủng
hộ,thực hiện thành công quá trình này. ”Làm sao để Cổ phần hóa thực sự đem
lại sức mạnh mới cho các doanh nghiệp nhà nước ?” - Đó là điều mà toàn dân
mong muốn và chờ đợi.

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

17

Líp Anh 28


Tiểu luận Kinh tế chính trị

TI LIU THAM KHO
1. Giỏo trỡnh Nhng nguyờn lý c bn ca ch ngha Mỏc-Lờnin
NXB Chớnh tr quc gia (H Ni - 2010)
2. H thng vn bn hng dn thc hin C phn hoỏ Doanh nghip v

i mi ton din Doanh nghip.
NXB Ti chớnh (H Ni 10/2003)
3. C phn hoỏ Doanh nghip Nh nc c s lý lun v kinh nghim
thc tin.
NXB KHXH (H Ni 1996)
4. Lut Doanh nghip 1999
5. Cỏc bỏo, tp chớ:
Tp chớ "Phỏt trin kinh t" thỏng 4-2004
Tp chớ "Nghiờn cu Kinh t" s 333 thỏng 2/2006
Th trng ti chớnh tin t, Ti chớnh, phỏt trin kinh t, chng khoỏn
Vit Nam.
6. Trang web
http://www acbs.com.vn
http://www vis.com.vn
http://www nscerd.org.vn
http://www uneconomy.com.vn
/>
SV Trần Thị Oanh Yến

18

Lớp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

19

Líp Anh 28


TiÓu luËn Kinh tÕ chÝnh trÞ

SV TrÇn ThÞ Oanh YÕn

20

Líp Anh 28