Thời đại ngày nay và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
M U
S sp ủ ca ch ngha xó hi ụng u v Liờn Xụ lm cho h thng
xó hi ch ngha lõm vo khng hong nng n v mi mt. T s kin ủú ủó

OBO
OKS
.CO
M

din ra ln súng phn ủi ca cỏc phn t cc ủon ủũi xột li ch ngha Mỏc.
H cho rng hc thuyt Mỏc ủó li thi phi thay ủi trong nhng ủiu kin, tỡnh
hỡnh mi cho phự hp. S xuyờn tc ch ngha xó hi lm cho qun chỳng nhõn
dõn cũn thy hoang mang lo s v ngay c Vit Nam cng cú mt s t tng
hoi nghi, dao ủng trc lun ủim ca k thự. H khụng ủnh hng ủc cho
mỡnh phi theo h t tng no. T tng ny rt d b k thự li dng v rt cú
th s tr thnh tay sai ca k thự. Nhng t tng ny gõy nh hng nghiờm
trong cho s nghip xõy dng ch ngha xó hi nc ta. Vỡ vy, chỳng ta
mun xõy dng ch ngha xó hi thnh cụng phi cú ủnh hng t tng v
khng ủnh con ủng ủi lờn ch ngha xó hi l ủỳng ủn.

Mt khỏc, trong ủiu kin th gii cú nhiu thay ủi, s ủi trng gia ch
ngha xó hi v ch ngha t bn khụng cũn. Ch ngha xó hi lõm vo s khng
hong tm thi, trong khi ch ngha t bn chp ly thi c v thnh tu ca
khoa hc k thut nờn cú nhng bc phỏt trin mnh m c v kinh t, chớnh
tr, quõn s. Chớnh s phỏt trin ủú ủó buc ch ngha t bn phi cú nhng s
ủiu chnh nht ủnh ủ trỏnh khi nguy c dit vong. Ch ngha t bn ngy
cng phỏt trin cng th hin rừ bn cht búc lt rừ hn. Nhng khụng phi ai
cng nhn thy ủiu ủú vỡ ngay c hỡnh thc búc lt cng ngy cng ủc che
ủy tinh vi hn. Mc dự, hin nay chỳng khụng búc lt mt cỏch trng trn bng

vic kộo di thi gian lao ủng nhng di ỏp lc ca mỏy múc lm cho ngi

KI L

cụng nhõn b ỏp bc nng n hn v mt tinh thn trớ tu.
Khụng ch búc lt v mt tinh thn ca ngi lao ủng m chỳng cũn s
dng nhng phng tin truyn thụng ủi chỳng ủ m dõn, che ủy cho bn
cht xu xa ủú, tuyờn truyn t tng sõu vo trong qun chỳng. Nhng nguy
him hn, giai cp t sn cũn s dng chớnh sỏch lm cho trong ni b ca giai
cp cụng nhõn cú s phõn húa, khụng con gi ủc khi ủon kt nh trong thi
k trc na. Tỡnh hỡnh ủú lm cho giai cp cụng nhõn hin ủi khụng thit tha
vi vic ủu tranh na v t nguyn phc v cho giai cp t sn. Hin nay, giai



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
cp t sn cho cụng nhõn bỡnh thng cú quyn tham gia qun lý, ủúng gúp c
phn v xoa du mõu thun bng cỏch ủa ra mt s chớnh sỏch bo him xó hi,
tr cp tht nghip, phõn húa cụng nhõn thnh cụng nhõn c trng v cụng
nhõn c xanh nhng th ủon ca giai cp t sn cng ngy cng tinh vi nờn

OBO
OKS
.CO
M

ngi cụng nhõn b búc lt m khụng bit mỡnh b búc lt. Bờn cnh ủú, chỳng
cũn ủa ra khu hiu tuyờn truyn l ch ngha Mỏc-Lờnin li thikhụng cũn giỏ
tr na bi vỡ cụng nhõn cng cú quyn li v do ủú khụng cũn s ủi lp gia
cỏc giai cp khỏc nhau na. Chỳng ta phi xỏc ủnh nh th no cho con ủng

quỏ ủ ủi lờn ch ngha xó hi Vit Nam.

Nhng t tng sai lm ny khụng ch xut hin phng Tõy m cũn
ngay cỏc nc xó hi ch ngha biu hin mt s ngi Mỏcxớt, thm chớ
khụng cũn ủng vng trờn lp trhgf t tng ca ch ngha Mỏc-Lờnin. iu
kin th gii phc tp nh hng khụng nh ủn Vit Nam. Li dng c hi ủú
cỏc th lc phn ủng ủng lờn chng ủi li ủng li chớnh sỏch ca ng.
Bn chỳng s dng õm mu din bin hũa bỡnh ủỏnh nhng ủũn mm,
ngm v sõu vo ch ngha xó hi vi mc ủớch lm cho ch ngha xó hi
tan ró t bờn trong. Chỳng tuyờn truyn ph nhn s ủỳng ủn ca hc thuyt
Mỏc.

Xut phỏt t nhng lớ do trờn, tụi la chn ủ ti Thi ủi ngy nay v
con ủng quỏ ủ lờn ch ngha xó hi nc ta.
NI DUNG

1. Vit Nam ủang trong thi k quỏ ủ lờn ch ngha xó hi.

KI L

Trong bi cnh thi ủi cú nhiu thay ủi, ủõy l thi k quỏ ủ t ch
ngha t bn lờn ch ngha xó hi trờn phm vi ton th gii nờn cỏc dõn tc
khụng ủi tun t m cú th b qua. Quỏ ủ b qua trang lch s ủó cú nh mt
s nc cú th b qua mt hoc mt vi hỡnh thỏi kinh t xó hi. Trong ủiu kin
thc tin ngy nay cũn nhng nc ủang trong giai ủon kộm phỏt trin cng
tuyờn b b qua giai ủon phỏt trin t bn ch ngha, tiờn lờn ch ngha xó hi.
Nhng dự giai ủon no, quỏ ủ ủc ủa ra lm hai hỡnh thc; quỏ ủ
trc tip v quỏ ủ giỏn tip. Quỏ ủ trc tip l thi k quỏ ủ t xó hi t bn
2

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
lờn xó hi ch ngha mt s nc cú trỡnh ủ phỏt trin sn xut cao. Cũn hỡnh
thc quỏ d giỏn tip l hỡnh thc t cỏc xó hi tin t bn tin lờn ch ngha xó
hi, ph bin nhng nc cú trỡnh ủ phỏt trin kinh t thp.

OBO
OKS
.CO
M

Ngoi ra, cũn khỏi nim quỏ ủ lờn ch ngha xó hi b qua giai ủon
phỏt trin t bn ch ngha. Cm t ny ủc Lờnin s dng ủ núi v ủiu
kin mt s nc gia nhp Liờn Xụ v mt s nc Cchõu .
Trong ủiu kin cỏc nc ta hin nay cú quan ủim cho rng: chỳng ta
phỏt trin ủt nc theo ủnh hng xó hi ch ngha nhng quan ủim ny cũn
mp m nhng cm t ny cũn cú ngha ch ngha xó hi khụng phi l mc
tiờu trc tip m cũn xa. Cũn quỏ ủ lờn ch ngha xó hi thỡ mc tiờu gn hn,
trc tip hn. Vy xut phỏt t tỡnh hỡnh trờn cú hai vn ủ ủc ủt ra.
Th nht: Kh nng ủ quỏ ủ lờn ch ngha xó hi nc ta thỡ nhng
nhõn t tin ủ l gỡ, cho phộp chỳng ta thc hin ủc quỏ ủ (tc l ủiu kin
thc t l gỡ).

Th hai: thc hin con ủng quỏ ủ bng phng phỏp no.
Nc ta tin lờn ch ngha xó hi b qua ch ủ t bn ch ngha hay
b qua giai ủon phỏt trin t bn ch ngha? Chỳng ta phi hiu nh th no
cho ủỳng.

Theo quy lut khỏch quan ca mi nn kinh t, lý lun v hỡnh thỏi kinh t

KI L

thỡ xột ủn chớnh l s phự hp gia lc lng sn xut v quan h sn xut. Lc
lng sn xut quyt ủnh quan h sn xut phự hp vi nú, trong ủú quan h
sn xut l nn tng thuc cỏc quan h sn xut, kin trỳc thng tng. Nu xem
xột mt ny thỡ chỳng ta li lm hon ton ngc li; chỳng ta xõy dng kinh
t lc hu bt ủu t vic chỳng ta gii quyt nhng mõu thun ny bng cỏch
ci to quan h sn xut. Nh thuc thi k ủi mi chỳng ta s dng hai hỡnh
thc s hu l s hu Nh nc v s hu tp th, sau ủú chỳng ta li dựng
mong mun ch quan bt lc lng sn xut phi chy theo quan h sn xut.
3



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Theo ñúng quy luật thì với lực lượng sản xuất mà chúng ta ñang xây dựng thì
không thể có ngay quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ñược. Vậy hiểu theo quan
niệm: “Bỏ qua giai ñoạn phát triển tư bản” là nhận thức cũ còn tồn tại nhiều

OBO
OKS
.CO
M

khuyết ñiểm.
Theo quan ñiểm của Đảng ta hiện nay chúng ta “bỏ qua chế ñộ tư bản chủ
nghĩa là bỏ qua sự xác lập của kiến trúc thượng tầng tư bản; xóa bỏ cơ sở, cái
mà áp bức bóc lột, nô dịch quần chúng ñó là Nhà nước và quan hệ chiếm hữu tư
nhân về tư liệu sản xuất. Như vậy, tất cả những yếu tố nào gây ảnh hưởng ñến

lợi ích của nhân dân thì chúng ta kiên quyết xóa bỏ.

Tuy vậy, với cách nói cũ “bỏ qua giai ñoạn phát triển tư bản chủ nghĩa sẽ
dẫn ñến sự hiểu lầm, cứ những gì của tư bản thì chúng ta bỏ qua. Đây chính là
quan niệm phủ ñịnh sạch trơn. Tuy nhiên, trong ñiều kiện hiện nay, chúng ta
cũng nhìn nhận và ñánh giá lại cho ñúng ñắn. Chúng ta vừa bỏ qua nhưng cũng
vừa kế thừa tư bản nhất là những thành tựu trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật.
Bởi vì hầu hết những phát minh nổi tiếng ñều ra ñời từ các nước tư bản, ñó là
ñiều không thể phủ nhận ñược. Như Mác ñã nói “Trong hơn một trăm năm tồn
tại của mình chủ nghĩa tư bản ñã tạo ra một khối lượng của cái vật chất khổng lồ
bằng hai phần ba các thế hệ trước kia cộng lại. Bên cạnh ñó, phương pháp quản
lý, tác phong công nghiệp của những nước tư bản cũng là cái mà chúng ta học
hỏi và vận dụng vào ñiều kiện của nước ta.

KI L

Hiện nay, chúng ta lại quay trở về với quy luật khách quan, cùng với sự
tồn tại của lực lượng sản xuất này thì phải sử dụng nhiều quan hệ sản xuất, tức là
ña dạng các hỡnh thành sở hữu ñể ñảm bảo sự phù hợp của quy luật quan hệ sản
xuất với lực lượng sản xuất. Như vậy, thực chất của bỏ qua chế ñộ tư bản chủ
nghĩa như thế nào? Sự phát triển này ñược thực hiện một cách chủ ñạo theo sự
lãnh ñạo của giai cấp công nhân, chúng ta có nhà nước mang bản chất giai cấp
công nghiệp, có công cụ là luật pháp mang tính chất xã hội chủ nghĩa.
2. Thời ñại ngày nay.
4



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Chỳng ta ủi lờn ch ngha xó hi trong bi cnh thi ủi, nờn phi tỡm

hiu ủc ủim, ni dung ca thi ủi mi giỳp ta xỏc ủnh ủc nhim v nh
th no. Thi ủi ngy nay l thi ủi con ủng quỏ ủ lờn ch ngha xó hi.
Xung quanh mi quan h ny ny sinh nhiu vn ủ. Theo quan nim ca chỳng

OBO
OKS
.CO
M

ta t th k XX, thi ủi ngy nay l thi ủi quỏ ủ t ch ngha t bn ủi lờn
ch ngha xó hi trờn phm vi ton th gii. Nhn ủnh ny ủc nờu rừ trong
cỏc tuyờn b ca hi ngh ca ng Cng sn Matxcva 1957. Nu vy ct
ngha Vit Nam ủi lờn thi k quỏ ủ l rừ rng. Chỳng ta cng ủó tng bc h
lý lun hỡnh thỏi kinh t xó hi ca ch ngha Mỏc-Lờnin thỡ lch s xó hi ủi t
thp lờn cao trong nhng hon cnh ủc bit, cú th b qua mt hoc mt vi
hỡnh thỏi ủi lờn xó hi cao hn.

Nờn chỳng ta ct ngha Vit Nam b qua ch ngha t bn ủi lờn ch
ngha xó hi, vi nhng lý l ủú trong nhiu nm ủc nht trớ v thy logic cht
ch ca vn ủ l ch cui th k XX, ch ngha xó hi khng hong nghiờm
trng dn ủn cỏc nc xó hi ch ngha ụng u v Liờn Xụ sp ủ. Trong
khi ủú cỏch mng khoa hc cụng ngh lm cho cỏc nc t bn cú nhng thnh
tu tin b rt ln. T ủú nhiu ngi ủng trờn lp trng t sn cho rng: ủú
l bng chng ủ khng ủnh ch ngha xó hi l khụng tng. Ngay c trong
nhng ngi Mỏc xớt, ủng viờn ng Cng sn cng ủng trc mt thc t l:
cú phi thi ủi ngy nay l thi ủi quỏ ủ ủi lờn ch ngha xó hi cũn ủỳng
khụng hay l o tng.

KI L

nc ta hin nay cng cú ý kin cho rng: ni dung ca thi ủi l thi
k quỏ ủ ủi lờn ch ngha xó hi khụng cũn phự hp nhng cú vn ủ l: Trong
cỏc vn kin ca ng ủu xỏc ủnh mc ca cỏch mng thỏng Mi Nga l thi
k bt ủu ch ngha xó hi v lch s cú nhng bc quanh co tht lựi tm thi.
Nhng quy lut tt yu l ủi lờn ch ngha xó hi. hiu ủc vn ủ trờn phi
hiu thi ủi ngy nay l nh th no?
Khỏi nim thi ủi:
5



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Hiện nay, thuật ngữ thời ñại ñang ñược dùng khá rộng rãi nhưng dùng ở
nhiều lĩnh vực khác nhau như thời ñại ñồ ñá, thời ñại ñồ ñồng. Khái quát hơn
như thời ñại phong kiến, tư bản…

OBO
OKS
.CO
M

Trong từ ñiển tiếng Việt: Thời ñại là một khoảng thời gian lịch sử dài và
người ta phân chia nó theo những nét ñặc trưng chung. Nên chúng ta không bác
bỏ những người nghiên cứu thời ñại theo văn minh chung, tuy nhiên cách phân
biệt theo hình thái kinh tế là bao quát nhất.

Như vậy, chủ nghĩa xã hội ñã từng ước mơ, nguyện vọng, chủ nghĩa xã
hội từ không tưởng ñể hiện thực. Tuy nhiên, trong quá trình tồn tại chủ nghĩa xã
hội cũng có những bước khủng hoảng tạm thời. Khoảng 70 năm, trong thời gian
ngắn ngủi, chủ nghĩa xã hội ñang trong quá trình tìm tòi xây dựng ước mơ lý

tưởng của mình. Đặc ñiểm của chủ nghĩa xã hội khoa học là: “Các ông không
ñưa ra một mô hình ñể mọi người làm theo mà chỉ ñưa ra những nguyên tắc ñịnh
hướng”.

Mặc dù Chủ nghĩa xã hội ñang khủng hoảng, chủ nghĩa tư bản có những
bước ñiều chỉnh và phát triển nhưng xu hướng quá ñộ từ chủ nghĩa tư bản và
chủ nghĩa xã hội không mất ñi mà thậm chí còn ñược khẳng ñịnh rõ hơn. Do
vậy, chúng ta phải nhận thức về thời kỳ quá ñộ không phải như một cái gì mà
chủ nghĩa tư bản ñã chấm dứt mà thời ñại quá ñộ như một giai ñoạn gối ñầu.
Giai ñoạn gối ñầu của chủ nghĩa xã hội chính là giai ñoạn cuối của thời ñại tư

KI L

bản/giai ñoạn cuối của thời kỳ quá ñộ bằng giai ñoạn ñầu của chủ nghĩa xã hội.
Thời kỳ quá ñộ cũng là thời kỳ tồn tại nhiều năm thuần có sự ñấu tranh gay go,
quyết liệt.

6



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

MỤC LỤC

OBO
OKS
.CO
M

MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
NỘI DUNG ................................................................................................ 2
1. Việt Nam ñang trong thời kỳ quá ñộ lên chủ nghĩa xã hội. ................. 2
2. Thời ñại ngày nay. .............................................................................. 4

KI L

Khái niệm thời ñại: ............................................................................. 5

7