Nghiên cứu giải pháp nâng cao khả năng cấp nước phục vụ đa mục tiêu của hệ thống thủy lợi nam thái bình dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
NG

I H C THU L I

Bùi Th Ninh

NGHIÊN C U GI I PHÁP NÂNG CAO KH N NG C P N
PH C V
BÌNH D

C

A M C TIÊU C A H TH NG TH Y L I NAM THÁI
I NH H

NG C A BI N

I KHÍ H U VÀ N

BI N DÂNG
Chuyên ngành: K thu t tài nguyên n
Mã s : 00580212

LU N V N TH C S
Ng

ih

ng d n khoa h c:

PGS.TS.Ph m Vi t Hòa

Hà n i–N m 2014

c

C


L IC M

N

Lu n v n th c s k thu t:“ Nghiên c u gi i pháp nâng cao kh n ng c p
n

c ph c v đa m c tiêu c a h th ng th y l i Nam Thái Bình d

Bi n đ i khí h u và n
n

c thu c tr

ng

c bi n dâng” đ

i nh h

ng c a

c hoàn thành t i khoa K thu t tài nguyên

i h c Th y l i tháng 12 n m 2014, d

is h

ng d n tr c

ti p c a PGS.TS. Ph m Vi t Hòa.
Tác gi xin trân tr ng c m n PGS.TS.Ph m Vi t Hòa đã t n tình h

ng d n

tác gi trong su t quá trình nghiên c u lu n v n.
Tác gi xin g i l i c m n sâu s c t i các Th y, Cô giáo trong khoa K thu t
tài nguyên n

c đã giúp đ , t o đi u ki n t t cho tác gi trong quá trình h c t p,

nghiên c u.
Cu i cùng tác gi xin g i l i c m n t i gia đình và b n bè đã giúp đ , đ ng
viên tác gi r t nhi u trong su t quá trình h c t p và th c hi n lu n v n.
Do th i gian và kinh nghi m còn h n ch nên lu n v n không tranh kh i
nh ng thi u sót. Vì v y, tác gi r t mong nh n đ

c nh ng đóng góp quý báu t

th y cô và nh ng đ c gi quan tâm.
TÁC GI


B N CAM K T
Tên tác gi
Ng

: Bùi Th Ninh
ih

ng d n khoa h c : PGS. TS Ph m Vi t Hòa

Tên đ tài Lu n v n “Nghiên c u gi i pháp nâng cao kh n ng c p n
ph c v đa m c tiêu c a h th ng th y l i Nam Thái Bình d
đ i khí h u và n

thu th p t ngu n th c t , các t li u đ
c, đ

ng c a Bi n

c bi n dâng”.

Tác gi xin cam đoan Lu n v n đ
Nhà n

i nh h

c

c hoàn thành d a trên các s li u đ

c

c công b trên báo cáo c a các c quan

c đ ng t i trên các t p chí chuyên ngành, sách, báo...

Tác gi không sao chép b t k m t Lu n v n ho c m t đ tài nghiên c u nào
tr

c đó.

Hà N i, ngày 04 tháng 12 n m 2014
Tác gi

Bùi Th Ninh


M CL C
M

U ....................................................................................................................1

CH

NG 1 T NG QUAN .....................................................................................5

1.1. T ng quan tình hình nghiên c u trên th gi i ..................................................5
1.1.1. Tác đ ng c a Bi n đ i khí h u t i Tài nguyên n
1.1.2. Tác đ ng t i qu n lý ngu n n

c ....................................7

c. ................................................................7

1.1.3. Tác đ ng đ n thiên tai ...................................................................................8
1.2. Tình hình nghiên c u
1.3. Bi n đ i khí h u

trong n

c ..................................................................9

đ ng b ng B c B và tác đ ng c a chúng đ n vi c c p

c cho h th ng ....................................................................................................11

n

1.3.1. T ng quan v đ ng b ng B c B . ...............................................................11
1.3.2. Bi n đ i khí h u

đ ng b ng B c B ........................................................11

1.3.3. Bi n đ i v ch đ th y v n .......................................................................14
1.3.4. Tác đ ng c a bi n đ i khí h u t i v n hành c p n

c c a h th ng th y l i

...................................................................................................................................19
1.4. T ng quan v h th ng th y l i Nam Thái Bình .............................................22
1.4.1. i u ki n t nhiên vùng nghiên c u ...........................................................22
1.4.2. Hi n tr ng dân sinh, kinh t - xã h i trong h th ng ..................................27
1.5. Công trình và hi n tr ng c p n
1.5.1. Công trình ph c v l y n
1.5.2. Hi n tr ng c p n
1.6. Gi i pháp c p n

c trong h th ng th y l i Nam Thái Bình 35
ct

i. ..............................................................35

c trong h th ng th y l i Nam Thái Bình ....................39

c vùng nh h

ng c a th y tri u. .....................................41

1.6.1. Khái quát chung. .........................................................................................41
1.6.2. Gi i pháp c p n
CH

NG 2 C

NÂNG CAO KH

S

c. ....................................................................................41
KHOA H C TH C TI N

N NG C P N

C PH C V

TH NG TH Y L I NAM THÁI BÌNH D
I KHÍ H U VÀ N

I

XU T GI I PHÁP
A M C TIÊU C A H

NH H

NG C A BI N

C BI N DÂNG .............................................................43


i trong h th ng ........................................................................43

2.1. Phân vùng t

2.1.1. C s và nguyên t c phân vùng. .................................................................43
2.1.2. K t qu phân vùng t

2.2. Nhu c u n

i...............................................................................44

c c a các đ i t

ng dùng n

c trong h th ng Nam Thái Bình

...................................................................................................................................48
2.2.1. Nhu c u n

c trong nông nghi p................................................................48

2.2.2. C p n

c sinh ho t cho đô th và nông thôn trong h th ng ......................65

2.2.3. C p n

c cho khu công nghi p t p trung ...................................................69

2.2.4. Nhu c u n
2.2.5. N

c cho r a m n ........................................................................73

c duy trì cho dòng ch y môi tr

2.2.6. T ng nhu c u n
2.3. Ngu n n

c c a các đ i t

ng.....................................................74
ng dùng n

c ......................................75

c cung c p cho h th ng. ...............................................................77

2.3.1. Khái quát chung ..........................................................................................77
2.3.2. Ngu n c p n
2.4.

nh h

c cho h th ng th y l i Nam Thái Bình. ...............................80

ng c a bi n đ i khí h u và n

c bi n dâng đ n c p n

cc ah

th ng th y l i Nam Thái Bình. ...............................................................................83
2.4.1. nh h

ng c a bi n đ i khí h u. ................................................................83

2.4.2. nh h

ng c a n

CH

NG 3

N NG C P N

c bi n dâng. .................................................................85

PHÂN TÍCH, L A CH N GI I PHÁP NÂNG CAO KH
C PH C V

NAM THÁI BÌNH D

I

A M C TIÊU C A H TH NG TH Y L I
NH H

NG C A BI N

I KHÍ H U VÀ

C BI N DÂNG ...............................................................................................88

N

3.1. Nhi m v c p n
3.2.

c c a các vùng t

xu t các gi i pháp c p n

i trong h th ng ...................................88

c ph c v đa m c tiêu cho h th ng ..............90

3.2.1. C s đ xu t gi i pháp c p n

c ...............................................................90

3.2.2. Gi i pháp công trình. ..................................................................................92
3.2.3. Gi i pháp phi công trình .............................................................................94
3.2.4. Gi i pháp c p n

c cho các đ i t

ng dùng n

c khác .................................95


3.3. Tính toán kh n ng c p n
h u và n

c c a h th ng d

i nh h

ng c a bi n đ i khí

c bi n dâng. ............................................................................................97

3.3.1. Vài nét gi i thi u mô hình ..........................................................................98
3.3.2. S đ tính toán và tài li u c b n ...............................................................98
3.3.3. Hi u ch nh và ki m đ nh mô hình.............................................................100
3.3.4. K t qu tính toán .......................................................................................103
3.4. L a ch n gi i pháp c p n

c. .......................................................................106

3.4.1.

i v i các gi i pháp phi công trình ........................................................106

3.4.2.

i v i các gi i pháp công trình khác .....................................................106

3.4.3. Gi i pháp trên tr c chính sông H ng và sông Trà Lý..............................106
K T LU N VÀ KI N NGH ..............................................................................118
1. K t lu n ........................................................................................................118
2. Ki n ngh ......................................................................................................119
TÀI LI U THAM KH O ....................................................................................121
PH L C ................................................. ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

DANH M C HÌNH

Hình 1.1. B n đ hi n tr ng h th ng th y l i Nam Thái Bình ................................23
Hình 2.1: Phân vùng t

i h th ng th y l i Nam Thái Bình ....................................49

Hình 3.1: S đ th y l c h th ng th y l i Nam Thái Bình .....................................99
Hình 3.2: M c n

c th c đo và tính toán t i c u Phúc Khánh (a) Hi u ch nh mô

hình t 26/01 -14/02/2002; (b) ki m đ nh mô hình t 26/1-14/2/2000 ..................100
Hình 3.3: Thu t toán đ i v i công trình l y n
Hình 3.4: Mô ph ng c ng l y n
Hình 3.5:

c ...................................................101

c trên sông trong mô hình MIKE 11 ................102

m n trung bình m t c t tính toán trên sông H ng(a) và sông Trà Lý(b)

.................................................................................................................................103


DANH M C B NG BI U
B ng 1.1: Thông báo Qu c gia v Bi n đ i khí h u

Vi t Nam (so v i n m 1990) 9

B ng 1.2: K ch b n B KH các vùng c a Vi t Nam ...................................................9
B ng 1.3: K ch b n n

c bi n dâng

Vi t Nam so v i n m 1990 (cm) ..................10

B ng 1.4: Nhi t đ trung bình n m c a m t s tr m khí t
B ng 1.5:

c tr ng đ

ng................................12

m trung bình tháng c a t ng th p k t i tr m Láng .........12

B ng 1.6: Phân b s l n bão đ b vào Vi t Nam theo t ng tháng ........................13
B ng 1.7: L

ng m a trung bình qua t ng th i k t i tr m Thái Bình ....................14

B ng 1.8: M c n

c báo đ ng và th i gian duy trì t i m t s v trí đi n hình

h

l u sông H ng ...........................................................................................................18
B ng 1.9: Kho ng cách xâm nh p m n trên m t s sông .........................................19
B ng 1.10: M c t ng nhi t đ trung bình n m (oC) so v i th i k 1980-1999 theo
k ch b n phát th i trung bình (B2)
B ng 1.11: M c thay đ i c a l

t nh Thái Bình .................................................20
ng m a n m (%) so v i th i k 1980-1999 theo

k ch b n phát th i trung bình(B2)

Thái Bình .........................................................20

B ng 1.12: Các k ch b n v m c n

c bi n dâng (cm) cho khu v c bi n t Hòn D u

đ n èo Ngang ..........................................................................................................21
B ng 1.13: Phân lo i đ t theo đ chua pH c a h th ng ..........................................29
B ng 1.14: Dinh d

ng trong đ t............................................................................. 30

B ng 1.15: Dân s và c c u dân s .........................................................................28
B ng1.16: Di n tích m t s lo i cây tr ng trong h th ng Nam Thái Bình .............29
B ng 1.17: S l

ng các lo i v t nuôi trong h th ng Nam Thái Bình ....................30

B ng 1.18: Di n tích nuôi tr ng th y s n trong h th ng Nam Thái Bình ...............31

B ng 1.19: Di n tích các khu công nghi p và làng ngh đang ho t đ ng, đã có quy
ho ch trên h th ng th y nông Nam Thái Bình ........................................................32


B ng 1.20: Th ng kê sông tr c c p I trên h th ng Nam Thái Bình ........................46
B ng 2.1: D báo s bi n đ i di n tích cây tr ng chính ...........................................65
B ng 2.2: S li u khí t

ng n m 2012 các tr m Thái Bình ......................................57

B ng 2.3: Mô hình m a t

i tr m Thái bình trong khi v c tính toán ......................57

B ng 2.4: S thay đ i l

ng m a ng v i t n su t đ m b o 75% ...........................59

B ng 2.5: S thay đ i l

ng m a ng v i t n su t đ m b o 85% ...........................59

B ng 2.6: D báo m c t

i t i m t ru ng cho các n m k ch b n .............................57

B ng 2.7: D báo nhu c u n
B ng 2.8: D báo ngu n n

c t i m t ru ng cho tr ng tr t các n m k ch b n.....57

c l y vào t i đ u m i công trình ................................58

B ng 2.9: D báo phát tri n ngành ch n nuôi trong vùng .......................................64
B ng 2.10: D báo nhu c u n

c cho ch n nuôi .....................................................65

B ng 2.11: D báo di n tích nuôi tr ng th y s n cho các n m 2030, 2050 ............66
B ng 2.12: Nhu c u n

c cho th y s n ...................................................................69

B ng 2.13: T ng nhu c u n

c cho nông nghi p ....................................................65

B ng 2.14: D báo dân s c a các huy n trong khu v c .........................................71
B ng 2.15: D báo dân s nông thôn, thành th trong khu v c ...............................71
B ng 2.16: Nhu c u n

c sinh ho t cho đô th , nông thôn trong h th ng .............68

B ng 2.17: D báo nhu c u n

c cho các d ch v công c ng .................................68

B ng 2.18: Di n tích các khu công nghi p và làng ngh đang ho t đ ng, đã có quy
ho ch và d ki n đ n n m 2020 trên h th ng th y nông Nam Thái Bình ..............76
B ng 2.19: D báo nhu c u n

c cho các khu công nghi p t p chung ....................77

B ng 2.20: T ng h p d báo yêu c u n
B ng 2.21: K t qu cân b ng n

c ..............................................................80

c s b - l u v c sông H ng- Thái Bình......85

B ng 2.22: K t qu tính cân b ng giai đo n 2020 - khu v c đ ng b ng………86
B ng 2.23: K t qu tính cân b ng s b - khu v c đ ng b ng sông H ng.......86
B ng 1.24: Tr l

ng n

cd

i đ t khu v c Thái Bình .........................................87


B ng 2.25: So sánh nhu c u n

c c a các lo i cây tr ng trong n m hi n t i và n m

2030, n m 2050. ........................................................................................................89
B ng 2.26: L u l
B ng 2.27:

ng mùa ki t t i Hà N i...............................................................84

m n t i m t s c ng l y n

B ng 3.1: Nhi m v c p n

ct

c trong h th ng Nam Thái Bình. .......90

i phân theo vùng t

B ng 3.2: Tính toán n ng l c c p n

i ..........................................93

c c a h th ng công trình theo vùng c p n

c

.................................................................................................................................103
B ng 3.3: N ng l c c p n

c c a h th ng công trình cho các vùng t

i khi gi i

pháp 1 th c hi n ........................................................ Error! Bookmark not defined.
B ng 3.4: B ng t ng h p các c ng l y n

cđ

c c i t o, nâng c p trong h th ng

.................................................................................................................................114
B ng 3.5: T ng l

ng n

c l y qua các c ng đ u m i trong mùa ki t đã đ

cc i

t o nâng c p c a h th ng (106 m3) .........................................................................115
B ng 3.6: D ki n ti n đ th c hi n gi i pháp .......................................................116


KÝ HI U VI T T T
B KH

Bi n đ i khí h u

NBD

N

c bi n dâng

BBB

ng b ng B c B

BSH

ng b ng Sông H ng

BSCL

ng b ng sông C u Long

IPCC

Ban Liên Chính ph v bi n đ i khí h u

UNDP

Ch

GDP

T ng s n ph m qu c n i

WB

Ngân hàng Th gi i

ng trình phát tri n Liên Hi p qu c


1

M

A. TÍNH C P THI T C A

U

TÀI NGHIÊN C U

Vi t Nam là m t trong các qu c gia trên th gi i b tác đ ng nhi u nh t c a hi n
t

ng bi n đ i khí h u mà c th là hi n t

ng n

c bi n dâng cao, h u qu t ng

nhi t đ làm b m t trái đ t nóng lên do phát th i khí nhà kính (KNK). Trong
kho ng th i gian 70 n m g n đây (1931-2000), nhi t đ trung bình

Vi t Nam t ng

lên 0,7 0C, s đ t không khí l nh gi m h n, trong khi đó s c n bão m nh đang có
xu h

ng gia t ng và di n bi n h t s c b t th

trung bình m i n m n

ng. Trong th p niên 1971-1980

c ta đón nh n 29 đ t không khí l nh thì đ n giai đo n 1994-

2007 đã gi m xu ng ch còn 16 đ t m i n m. Mùa bão k t thúc mu n d n, qu đ o
c a bão b t th

ng, khu v c Nam Trung B và Nam B ph i ch u nh h

c n bão hình thành ngoài bi n ông.

ng nhi u

mi n B c, t n m 1961 đ n 1970 trung bình

m i n m có 30 ngày m a phùn, t n m 1991 đ n 2000 gi m xu ng còn 15 ngày.
M cn

c bi n đã dâng lên kho ng 20 cm so v i cách đây 10 n m.
Trên t ng đ a đi m, xu th bi n đ i c a l

ng m a trung bình n m trong 9

th p k v a qua (1911-2000) không rõ r t theo các th i k và trên các vùng khác
nhau: có giai đo n t ng lên và có giai đo n gi m xu ng. L
các vùng khí h u phía B c và t ng
trong c n

c, l

các vùng khí h u phía Nam. Tính trung bình

ng m a n m trong 50 n m qua (1958-2007) đã gi m kho ng 2%.

Vi c khai thác s d ng ngu n n
kho ng 90 t m3 n
n

ng m a n m gi m

c hàng n m

c, chi m trên 11% t ng l

ng n

Vi t Nam hi n nay đã đ t
c, d báo, nhu c u dùng

c hàng n m t ng kho ng 3,5%, ngh a là trong kho ng 30 n m t i, nhu c u n

c

s t ng g p đôi so v i hi n nay. Trong khi đó, do bi n đ i khí h u và khai thác, s
d ng n

c

các n

c láng gi ng bi n đ ng m nh ngu n n

7,5% trong 30 n m t i. S thi u h t ngu n n

c s gi m kho ng

c là hi n h u và khó tránh kh i. Bên

c nh đó do nhu c u phát tri n đô th và công nghi p đang gây ô nhi m t i các ngu n
n

c hi n có (c n

c m t, n

đ v s ô nhi m đã nh h

c bi n và n

c ng m), nhi u con sông đã báo đ ng

ng tr c ti p t i s n xu t và s c kh e c ng đ ng.


2

T i l u v c h th ng th y l i Nam Thái Bình, nhu c u n
t

ng dùng n

c ph thu c tr c ti p t l u l

ng và m c n

c c a các đ i

c c a sông H ng và

sông Trà Lý (m t phân l u c a h th ng sông H ng – sông Thái Bình). Trong
nh ng n m g n đây, dân s t ng lên nhanh, đô th không ng ng đ
tri n.

i kèm v i s phát tri n đó, nhu c u n

c m r ng, phát

c cho các ngành công nghi p, nông

nghi p, d ch v , th y s n, du l ch… đang t ng lên mà kh n ng c p n
khó kh n, h n ch do h th ng th y l i m i ch h

c còn nhi u

ng vào m c tiêu ch y u là đ m

b o yêu c u cho nông nghi p, ch a chú tr ng đ n yêu c u c p thoát n

c c a các

khu v c đô th , công nghi p và nuôi tr ng th y s n,…
Ngoài v n đ v s phát tri n kinh t trên l u v c thì h th ng công trình c p
n

c và d n n

c nđ

c c a h th ng qua 20-30 n m ho t đ ng đã b xu ng c p, b i l ng

c tính toán đánh giá l i đ xác đ nh nhi m v và tu b , nâng c p, m r ng…
Hi n nay, m c n

qua các c ng l y n
h th ng h th

c và l u l

ng c p cho h th ng th y l i Nam Thái Bình

c t sông H ng và sông Trà Lý đã n đ nh do có s đi u hòa

ng ngu n, nh ng nhu c u s d ng ngu n n

c do h th ng c p l i

không ng ng thay đ i. Do v y vi c qu n lý, s d ng ngu n n

c h p lý trong h

th ng đang là bài toán khó kh n cho các nhà qu n lý.
Do nh ng v n đ nêu trên vi c “ Nghiên c u gi i pháp nâng cao kh n ng c p
n

c ph c v đa m c tiêu c a h th ng th y l i Nam Thái Bình d

Bi n đ i khí h u và n
yêu c u n

c và hoàn thi n h th ng th y l i Nam Thái Bình ph c v s phát tri n
ng lâu dài c a h th ng.

M C TIÊU NGHIÊN C U
xu t đ

c gi i pháp (gi i pháp công trình ho c phi công trình) nh m nâng

cao kh n ng c p n
d

ng c a

c bi n dâng” là h t s c c n thi t và c p bách đ đáp ng

kinh t - xã h i hi n t i và đ nh h
I.

i nh h

i nh h
IT

II.

-

c ph c v đa m c tiêu c a h th ng th y l i Nam Thái Bình

ng c a Bi n đ i khí h u và n

c bi n dâng.

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

i t ng nghiên c u: H th ng th y l i Nam Thái Bình t nh Thái Bình


3

- Ph m vi nghiên c u: T p chung nghiên c u, đánh giá hi n tr ng c a h th ng
th y l i Nam Thái Bình, tính toán Nhu c u n
nh h

ng c a bi n đ i khí h u và n

nh m nâng cao kh n ng c p n

c cho các đ i t

ng dùng n

cd

i

c bi n dâng qua đó đ xu t các gi i pháp

c ph c v đa m c tiêu.

III. CÁCH TI P C N VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

3.1 Cách ti p c n
- Ti p c n l ch s , k th a có b sung: Ti p c n l ch s là cách ti p c n
truy n th ng c a h u h t các ngành khoa h c. M t ph n ý ngh a c a cách ti p c n
này là nhìn vào quá kh , đ d báo t
h

ng lai qua đó xác đ nh đ

c các m c tiêu c n

ng t i trong nghiên c u khoa h c.
- Ti p c n theo h

xét các đ i t

ng đa ngành, đa m c tiêu: H

ng nghiên c u này xem

ng nghiên c u trong m t h th ng quan h ph c t p vì th đ c p đ n

r t nhi u đ i t

ng khác nhau nh nông nghi p, th y s n, du l ch, tr ng tr t, v.v.

- Ti p c n đáp ng nhu c u: Là cách ti p c n d a trên nhu c u s d ng n
ho c đ nh m c s d ng n
gi i pháp c p n

c c a các đ i t

c t i u cho các đ i t

ng dùng n

ng dùng n

- Ti p c n b n v ng: Là cách ti p c n h
các đ i t

ng dùng n

c

c, qua đó xây d ng các

c.

ng t i s phát tri n hài hòa gi a

c d a trên quy ho ch phát tri n, s bình đ ng, s tôn tr ng

nh ng giá tr l ch s , truy n th ng c a các đ i t

ng dùng n

c trong cùng m t h

th ng.
3.2 Ph

ng pháp nghiên c u
Lu n v n s d ng các ph
1) Ph

ng pháp sau:

ng pháp k th a

Nghiên c u ti p thu và s d ng có ch n l c k t qu nghiên c u và thành t u
khoa h c công ngh c a các tác gi trong và ngoài n

c đã nghiên c u v nh ng

v n đ có liên quan đ n đ tài.
2) Ph

ng pháp đi u tra thu th p và đánh giá

i u tra thu th p tài li u v hi n tr ng các công trình th y l i thông qua các
tài li u th ng kê, các niên giám th ng kê…, kh o sát và nghiên c u th c t , phân

4

tích đánh giá và t ng h p tài li u đ t đó rút ra các c s khoa h c và kh n ng ng
d ng vào th c ti n.
3) Ph

ng pháp phân tích, th ng kê, t ng h p

xác đ nh các nhu c u v n
ra các gi i pháp s d ng và c p n
Thái Bình d

i nh h

c và kh n ng c p n

c c a vùng t đó đ a

c trong mùa ki t cho h th ng thu l i Nam

ng c a Bi n đ i khí h u và n

c bi n dâng. Vì v y, vi c

phân tích t ng h p là c n thi t đ i v i nghiên c u này
4) Ph

ng pháp s d ng mô hình toán th y v n, th y l c.

ph c v cho tính toán th y l c h th ng, trên c s phân tích u, nh

c

đi m và các th m nh c a các mô hình th y l c, đ gi i quy t bài toán c p n

c

trong nghiên c u đã ch n mô hình thu đ ng l c MIKE 11 s d ng đ tính toán.
5) Ph

ng pháp chuyên gia.

6) Ph

ng pháp th ng kê xác xu t


5

Ch ng 1
T NG QUAN
1.1. T ng quan tình hình nghiên c u trên th gi i
Các công trình nghiên c u quy mô toàn c u v hi n t
(B KH) đã đ

ng bi n đ i khí h u

c các nhà khoa h c n i ti ng trên th gi i ti n hành t đ u th p k

90 c a th k tr

c. H i ngh qu c t do Liên hi p qu c tri u t p t i Rio de Janeiro

n m 1992 đã thông qua Hi p đ nh khung và Ch

ng trình hành đ ng qu c t nh m

c u vãn tình tr ng “x u đi” nhanh chóng c a b u khí quy n trái đ t. T đó T ch c
liên Chính ph v bi n đ i khí h u c a Liên hi p qu c (IPCC) đã đ

c thành l p,

thu hút s tham gia c a hàng ngàn nhà khoa h c qu c t .
Theo k t qu nghiên c u m i nh t c a IPCC trình lên H i đ ng b o an Liên
h p qu c, nguyên nhân c a hi n t

ng B KH do con ng

i gây ra chi m 90 %, do

t nhiên gây ra chi m 10 %. C ng theo báo cáo c a IPCC, trong vòng 85 n m (t
1920 đ n 2005) nhi t đ trung bình trên b m t trái đ t đã m lên g n 10C và t ng
r t nhanh trong kho ng 25 n m nay (t 1980 đ n 2005) và đ a ra d báo: đ n cu i
th k XXI, nhi t đ b m t Trái đ t s t ng thêm t 1,40C đ n 40C, m c n

c bi n

s dâng thêm kho ng 28 cm đ n 43 cm, t i đa có th lên t i 81 cm.

Báo cáo phát tri n con ng

i 2007/2008 c a ch

ng trình phát tri n Liên

Hi p qu c (UNDP) c nh báo r ng n u nhi t đ t ng lên t 30C đ n 40C, các qu c
đ o nh và các n

c đang phát tri n s b

nh h

ng nghiêm tr ng. Khi m c n

bi n dâng lên kho ng 1,0 m, Vi t Nam s có kho ng 22 tri u ng
vùng tr ng Ai C p có kho ng 6 tri u ng

c

i b m t nhà c a;

i m t nhà c a và 4.500 km2 đ t ng p l t;

Bangladesh có kho ng 18 % di n tích đ t ng p úng, tác đ ng t i 70 tri u dân,...
M t khác, bi n đ i khí h u s làm cho n ng su t nông nghi p gi m, th i ti t c c
đoan t ng, thi u n

c ng t tr m tr ng trên toàn th gi i, h sinh thái tan v và b nh

t t gia t ng... Nh ng n
nh h

c nh Vi t Nam, Bangladesh, Myanmar, Ai C p... s b

ng nhi u nh t. Nguy c bão l t, thiên tai s làm cho nh ng n

kh n đ phát tri n kinh t , đ y lùi đói nghèo.

c này r t khó


6

Theo “Báo cáo Stern”, n u chúng ta không hành đ ng, t ng chi phí và r i ro
do B KH gây ra, t

ng đ

ng v i thi t h i m i n m ít ra là 5% GDP toàn c u k

t nay tr đi. N u xét đ n r i ro và tác đ ng v i biên đ r ng h n thì thi t h i (hàng
n m) đ

c

c tính vào kho ng 20% GDP ho c l n h n. Ng

c l i, chi phí cho

hành đ ng gi m phát th i khí nhà kính, nh m tránh nh ng tác đ ng x u nh t c a
B KH, có th ch gi i h n trong ph m vi 1% GDP hàng n m.
Tr

c nguy c nói trên, Liên H p Qu c đã kêu g i t t c các qu c gia trên

th gi i đ ng tâm nh t trí đ gi i quy t v n đ này. Theo các nhà khoa h c, các gi i
pháp h n ch tình tr ng bi n đ i khí h u toàn c u c n đi theo hai h

ng sau: th

nh t là làm gi m tác đ ng c a B KH và th hai là thích ng v i B KH.
Nh t B n là qu c gia có h th ng công trình phòng ch ng thiên tai kiên c
nh t th gi i. D

i tác đ ng c a B KH B Môi tr

ng Nh t B n đã đ xu t v i

Chính ph kho n ngân sách trên 64,5 t USD đ đ i phó v i m c n
cao do b ng tan

hai c c. Các nhà khoa h c Nh t B n

t ng thêm 1 mét thì s có kho ng 90 % s bãi bi n c a n
s nl

c tính n u m c n

c bi n

c này s b “nu t ch ng”,

ng lúa s gi m 50 % ... Các ngu n tin c ng cho bi t Trung Qu c đang xem

xét vi c xây d ng h th ng đê kiên c d c su t b bi n c a n
đ

c bi n dâng

c coi là xây d ng m t “V n lý tr
N

c này, m t k ho ch

ng thành” m i.

c Anh v i h th ng công trình ch ng l có kh n ng ch ng l 100 n m

và l 200 n m nh ng v i di n bi n c a bi n đ i khí h u và n
th ng này không có kh n ng ki m soát. Tr
Anh Gordon Brown cam k t đ n tr

c bi n dâng thì h

c tình hình đó, n m 2007, Th t

ng

c n m 2050 s c t gi m m c khí th i CO2

kho ng 60% đ giúp x lý tình tr ng trái đ t nóng lên và Anh Qu c đã tr thành
n

c đ u tiên trên th gi i đ a ra lu t pháp nh m c t gi m khí th i đ đ i phó v i

tình tr ng thay đ i khí h u.
Bangladesh, Chính ph có ch

ng trình đ u t 6,5 tri u USD đ đ i phó

v i các vùng đ t ven bi n ngày càng b nhi m m n. Chính ph c ng đ xu t d án
nâng cao 800 km đ
ng p do n

ng b lên t 0,5 m đ n 1,0 m so v i m c hi n t i đ tránh b

c bi n dâng v i chi phí đ u t kho ng 128 t USD.


7

Vì v y vi c xây d ng m t "Ch
B KH và n

ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i

c bi n dâng" là v n đ h t s c c p thi t, mà các qu c gia, trong đó có

Vi t Nam ph i chung tay ng phó.

1.1.1. Tác đ ng c a Bi n đ i khí h u t i Tài nguyên n

c

M a l n và tuy t r i x y ra th

ng xuyên h n t i các vùng v đ cao và

trung bình t i b c Bán c u trong khi l

ng m a gi m xu ng t i vùng nhi t đ i và

bán nhi t đ i. T i nhi u vùng c a Châu Âu, mi n Trung Canada, bang California
đ nh l chuy n t mùa xuân sang mùa hè do giáng th y chuy n ch y u t tuy t r i
sang m a. T i Châu Phi, các l u v c sông l n nh sông Nile, h Chad và Senegal,
l

ng n

c có th khai thác gi m kho ng 40-60%.

Thay đ i v phân b m a trong n m s
khai thác đ
n

nh h

c. M a l n t p trung s làm t ng l

c ng m xu ng các t ng ch a n

mùa m a và thi u n

cd

i đ t.

c vào mùa khô, tr l

ng đ n l

ng n

c có th

ng dòng ch y m t, gi m l

ng

i u này làm gia t ng l l t vào

ng n

c ng m s suy gi m.

Ch đ th y v n t i các vùng khí h u khô hanh s nh y c m h n so v i các
vùng m

t. T i các vung khô hanh, m t s thay đ i nh c a nhi t đ và l

ng

m a s gây ra bi n đ ng l n v ch đ dòng ch y sông su i. Các vùng khô h n và
bán khô h n t i Trung á,
đ ng c a l
l

a Trung H i, Nam Phi và Châu

ng s ch u tác

ng m a gi m và b c h i t ng. Nh ng vùng có cao đ m t đ t l n s có

ng dòng ch y m t t ng lên do l
M cn

ho t đ ng đ

ng m a t ng.

c bi n dâng lên làm vi c c p n

h n. Các t ng n
b nh h

iD

c vùng duyên h i tr lên khó kh n

c ng m b xâm nh p m n khi n nhi u gi ng khai thác n

c không

c. Vi c xâm nh p m n sâu vào c a sông làm nhi u công trình th y l i

ng.

1.1.2. Tác đ ng t i qu n lý ngu n n
B KH s làm ngu n n
đ i c v ch t và l

c.

c m t và n

ng theo nh ng h

c ng m t i nh ng vùng khác nhau thay

ng khác nhau. B ng và tuy t tan s làm

dòng ch y l t i nh ng l u v c vùng ôn đ i x y ra s m h n và v i c
h n, gây nh h

ng đ l n

ng t i kho ng 1/6 dân s th gi i. Cho đ n 2050, s có thêm 260


8

đ n 980 tri u dân ch u tác đ ng c a khan hi m n
đ ng này lên t i t 4,3 đ n 4,9 t ng

i. Ng

ch u tác đ ng c a úng ng p do l th

ng l u và n

c làm cho t ng s dân ch u tác

c l i, kho ng 20 % dân s th gi i s
c bi n dâng mà đ c bi t là t i

đ ng b ng các sông Nile, sông H ng và sông Mê Kông. Ngoài ra, nh ng thi t h i
do ngu n n

c gây ra còn th hi n

nh ng thay đ i v ch t l

ng n

c nh xâm

nh p m n, ô nhi m lý hoá tính, ô nhi m nhi t.
1.1.3. Tác đ ng đ n thiên tai
Bi n đ i khí h u s d n đ n các hi n t
các đ t n ng nóng gay g t gây nh h

ng c c h n v th i ti t, đ c bi t là

ng đ n s c kh e con ng

i c ng nh cây

tr ng và v t nuôi.
Cùng v i l l t, m a l n s làm gia t ng xói mòn, tr
L

ng dòng ch y l t ng lên s làm gi m l

và các ngành dùng n

ng n

t l đ t, l bùn cát.

c có th khai thác cho t

i tiêu

c khác. M t đ dông, bão t i các vùng nhi t đ i s t ng lên,

đe d a t i tính m ng và sinh ho t c a con ng

i, c s h t ng, các ho t đ ng s n

xu t, phá h y các h sinh thái.

B KH toàn c u đã và đang tác đ ng tr c ti p đ n đ i s ng c a ng

i dân

m i n i trên th gi i đi n hình nh :
-

mi n Nam châu Âu, B KH s d n đ n đi u ki n s ng t i t h n

khu v c v n đã d b t n th

ng v i bi n đ i khí h u. Gi m ngu n n

m t

c, ti m n ng

thu đi n, du l ch mùa hè nói chung và n ng su t cây tr ng.
b ng đ

vùng M Latin vi c thay đ i ch đ m a và s bi n m t c a các sông
c d

báo s

nh h

ng đáng k đ n ngu n cung c p n

nghi p, tiêu th và tái t o n ng l

-

vùng B c M s

c cho nông

ng.

m lên

vùng núi phía Tây đ

c d báo s làm gi m

l p b ng tuy t, l l t mùa đông nhi u h n và gi m dòng ch y mùa hè, làm tr m
tr ng thêm s c nh tranh v tài nguyên n
-

c.

n gi a th k , bi n đ i khí h u s làm gi m tài nguyên n

đ o nh , ví d nh trong Ca-ri-bê và Thái Bình D
đ đáp ng nhu c u trong th i gian ít m a.

c

nhi u hòn

ng, đ n m c tr nên không đ

9

1.2. Tình hình nghiên c u

trong n

c

Vi t Nam là m t trong nh ng qu c gia trên th gi i b tác đ ng nhi u nh t
c a hi n t

ng B KH mà c th là hi n t

ng n

c bi n dâng cao - h u qu t ng

nhi t đ làm b m t trái đ t nóng lên do phát th i khí nhà kính (KNK).
Theo b n báo cáo v phát tri n con ng

i 2007-2008 c a UNDP, n u nhi t

đ trên trái đ t t ng thêm 2 0C, thì có kho ng 22 tri u ng
c a và 45% di n tích đ t nông nghi p
chìm trong n

i

vùng đ ng b ng sông C u Long s ng p

c bi n.

Theo c nh báo c a IPCC, đ n n m 2100, n u m c n
1 mét s

Vi t Nam s m t nhà

nh h

c bi n dâng cao thêm

ng đ n 5 % đ t đai, 10 % dân s , tác đ ng đ n 7 % s n xu t nông

nghi p, làm gi m 10 % GDP c a Vi t Nam (ngu n: Dagupta.et.al.2007), riêng s n
xu t kinh t bi n s suy gi m ít nh t 1/3 so v i hi n nay (ngu n UNDP).
Nhà khoa h c Nguy n Kh c Hi u - Phó tr

ng ban ch đ o Công

c khí

h u và Ngh đ nh th Kyoto, thành viên c a đoàn Vi t Nam t i h i ngh Bali đã
trình bày tóm t t m t s phác th o k ch b n B KH

Vi t Nam đ

c trình bày

trong các b ng 1.1, 1.2 và 1.3.
B ng 1.1: Thông báo Qu c gia v B KH

Vi t Nam (so v i n m 1990)

N m

Nhi t đ t ng thêm (0C)

2010

0,3 - 0,5

9

2050

1,1 - 1,8

33

2100

1,5 - 2,5

45

M cn

c bi n t ng thêm (cm)

B ng 1.2: K ch b n B KH các vùng c a Vi t Nam
(nhi t đ t ng thêm 0C so v i n m 1990)
N m

Tây
B c

ông
B c

ng
b ng BB

B c
Trung B

Nam
Trung B

Tây
nguyên

Nam
B

2050

1,41

1,66

1,44

1,68

1,13

1,01

1,21

2100

3,49

4,38

3,71

3,88

2,77

2,39

2,80


10

B ng 1.3: K ch b n n

c bi n dâng

N m

Vi t Nam so v i n m 1990 (cm)
2050

2100

A1F1

13,7

39,7

A2

12,5

33,1

A1B

13,3

31,5

B2

12,8

28,8

A1T

12,7

27,9

B1

13,4

26,9

K ch b n

Ngày 9/9/2009 B Tài Nguyên và Môi tr
b n B KH và n

ng đã chính th c công b ba k ch

c bi n dâng cho Vi t Nam trong th k XXI theo các tr

phát th i trung bình, th p và cao.

n n m 2012 B Tài Nguyên và Môi tr

ra xây d ng k ch b n bi n đ i khí h u và n
k th a các nghiên c u tr

ng h p
ng đã

c bi n dâng cho Vi t Nam trên c s

c.

Nhi t đ : Trong 50 n m qua (1958 – 2007), nhi t đ trung bình

Vi t Nam

t ng lên kho ng 0,50C đ n 0,70C. Nhi t đ mùa đông t ng nhanh h n nhi t đ mùa
hè và nhi t đ
L

các vùng khí h u phía B c t ng nhanh h n

các vùng phía Nam.

ng m a: Trên t ng đ a đi m, xu th bi n đ i c a l

ng m a trung bình

n m trong 9 th p k v a qua (1911 - 2000) không rõ r t theo các th i k và trên các
vùng khác nhau: có giai đo n t ng lên và có giai đo n gi m xu ng. L
gi m

các vùng khí h u phía B c và t ng

ng m a n m

các vùng khí h u phía Nam. Tính trung

bình trong c n

c, l

ng m a n m trong 50 n m qua (1958 - 2007) đã gi m

kho ng 2% (Ch

ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i bi n đ i khí h u, B

TNMT, 2008).
M cn

c bi n: S li u quan tr c t i các tr m h i v n d c ven bi n Vi t Nam

cho th y t c đ dâng lên c a m c n

c bi n trung bình

kho ng 3mm/n m (giai đo n 1993 - 2010), t

ng đ

trên th gi i. Trong kho ng 50 n m qua, m c n

Vi t Nam hi n nay là

ng v i t c đ t ng trung bình

c bi n t i Tr m h i v n Hòn D u


11

dâng lên kho ng 20cm (Ch

ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i bi n đ i khí

h u, B TNMT, 2008).
1.3. Bi n đ i khí h u
n

đ ng b ng B c B và tác đ ng c a chúng đ n vi c c p

c cho h th ng

1.3.1. T ng quan v đ ng b ng B c B .
Vùng đ ng b ng B c B ( BBB) (còn g i là vùng đ ng b ng sông H ng)
nhìn t ng th có d ng tam giác v i đ nh là thành ph Vi t Trì t nh Phú Th còn đáy
là đ

ng b bi n kéo dài t thành ph H Long t nh Qu ng Ninh đ n c c nam

huy n Kim S n t nh Ninh Bình đ

c t o thành do quá trình b i t phù sa c a h

th ng sông H ng và sông Thái Bình. Ph n l n vùng đ ng b ng có cao đ t 0,4 m
đ n 12,0 m trong đó d

i 4,0 m chi m t i 55,8% (xem b ng 1.1 ph l c 2).

Tr i qua nhi u th k ch ng ch i v i thiên nhiên, nhân dân vùng đ ng b ng
đã xây d ng đ

c h th ng đê đi u và b vùng nhân t o d y đ c cùng hàng ngàn

công trình th y l i ph c v yêu c u ch ng l , t
vùng

i, tiêu, c i t o đ t…. Hi n nay

BBB đã hình thành 22 vùng th y l i có quy mô r t khác nhau. H th ng

th y nông Nam Thái Bình là m t trong s 22 vùng th y l i c a

BBB. Do quá

trình c i t o nâng c p c ng nh qu n lý khai thác mà ph n l n các công trình trong
h th ng th y l i không ho t đ ng đ c l p mà gi a chúng đ u có các m i quan h
qua l i, liên thông và nh h
rõ ràng l u v c c p n

ng l n nhau. Th c t h u nh không có s phân chia

c c a các công trình đ u m i (c ng l y n

c ng nh c a các kênh và công trình trên h th ng c p n
1.3.2. Bi n đ i khí h u
1.3.2.1. M ng l

c.

đ ng b ng B c B

i tr m quan tr c khí t

Các tr m đo khí t
đ u. M t s tr m đ

c và tr m b m)

ng

ng và đo m a

ng b ng B c B phân b t

c thi t l p t r t s m nh Láng (1886), S n Tây (1933), Hà

ông (1936), Thái Bình (1933).... Sau hòa bình l p l i các tr m đo khí t
m ađ
khí t

ng đ i
ng và đo

c quan tr c khá đ y đ và liên t c t 1956 t i nay. V trí các tr m quan tr c
ng xem hình 1.1 ph l c 2.

1.3.2.2. Bi n đ i v nhi t đ


12

Ch trong vòng g n n a th k , t n m 1960 đ n nay, nhi t đ trung bình
n m c a toàn vùng

ng b ng B c B đã t ng t 0,4 0C đ n 0,6 0C, s đ t không

khí l nh gi m h n t trung bình m i n m đón nh n 29 đ t không khí l nh trong th p
niên 1971-1990 xu ng còn 24 đ t m i n m trong th p k 1991-2000, đ c bi t trong
các n m t 1994 - 2010 ch còn 15 đ t đ n 16 đ t rét m i n m.
B ng 1.4: Nhi t đ trung bình n m c a m t s tr m khí t

Nhi t đ trung bình n m theo th i k (oC)

Tr m đo

TT

ng

1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2010

1

Láng (Hà N i)

23,5

23,5

23,6

24,1

24,4

2

Nam

nh

23,4

23,4

23,4

24,0

24,0

3

Thái Bình

23,3

23,3

23,2

23,3

23,5

1.3.2.3. Bi n đ i v đ

m

K t qu nghiên c u cho th y đ
th p k g n đây có xu h

ng đ i trung bình tháng trong các

mt

ng th p d n. Ví d t i tr m Láng đ

m trung bình n m

th i k 2001-2010 đ t 79 % th p 2 % so v i trung bình nhi u n m. Xu th bi n đ i
đ

mt

ng đ i trung bình t i tr m Láng đ

B ng 1.5:

c tr ng đ

c th hi n trong hình 1.3 ph l c 2.

m trung bình tháng c a t ng th p k t i tr m Láng
m trung bình tháng (%)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

TB
n m

Trung bình

80

83

85

85

81

81

81

83

82

79

78

77

81

1961-1970

80

85

87

88

82

83

82

85

84

82

82

81

83

1971-1980

82

82

86

86

82

82

83

85

83

81

77

78

82

1981-1990

81

86

85

86

82

81

81

83

81

82

79

76

82

1991-2000

79

80

85

84

81

79

80

82

80

76

75

74

80

2001-2010

77

82

83

82

79

78

79

82

79

76

74

75

79

Th i k

1.3.2.4. Bi n đ i v l

ng b c h i


13

K t qu nghiên c u cho th y l

ng b c h i trung bình tháng cao nh t x y ra

vào các tháng 6, tháng 7 dao đ ng t 90 mm - 130 mm, th p nh t vào tháng 3 khi có
m a phùn m

t. Xu th bi n đ ng c a l

V n Lý và t ng

tr m Thái Bình đ

ng b c h i Piche gi m

các tr m Láng,

c th hi n trong b ng 1.2 và hình 1.4, hình 1.5

ph l c 2 lu n v n.
1.3.2.5. Bi n đ i s gi n ng
T ng s gi n ng trong vùng nghiên c u dao đ ng t 1600 gi đ n 1690 gi ,
tháng 7 có s gi n ng cao nh t, đ t 190 gi đ n 200 gi , tháng 2 có gi n ng th p
nh t, ch đ t 42 gi đ n 46 gi . Bi n đ i v s gi n ng không rõ ràng: So v i trung
bình nhi u n m, trong ba th p k t 1961-1990 s gi n ng có xu th t ng nh ng t
2001 đ n nay l i có xu h

ng gi m th hi n trong b ng 1.3, hình 1.6, hình 1.7 ph

l c 2 lu n v n.
1.3.2.6. Bi n đ i ch đ gió, bão
Theo s li u th ng kê c a T ng c c khí t

ng th y v n, trong 94 n m có 403

l n bão đ b vào Vi t Nam, trung bình m i n m có t 4 đ n 5 l n.
B ng 1.6: Phân b s l n bão đ b vào Vi t Nam theo t ng tháng
Tháng

1-5

6

7

8

9

10

11

12

T ng c ng

S l n

8

23

54

56

115

94

44

9

403

T l %

2

6

13

14

29

23

11

2

100

n

c ta trong 2 th p k g n đây (t 1991-2010) mùa bão k t thúc mu n

d n, qu đ o c a bão r t b t th

ng, s tr n b o xu t hi n vào tháng 7 ít h n và s

tr n bão xu t hi n s m vào tháng 5, 6 có xu h
tr

ng nhi u h n so v i các th p k

c nh ng s tr n bão xu t hi n mu n và r t mu n l i có xu h

hi n

ng gia t ng th

b ng 1.4, b ng 1.5 ph l c 2.

1.3.2.7. Bi n đ i v l
Vùng

ng m a và phân b m a n m

ng b ng B c B có l

ng m a n m t

ng đ i phong phú: khu v c

phía nam đ ng b ng và ven bi n đ t 1.750 mm – 1.850 mm, khu v c trung tâm và
phía b c c a vùng đ ng b ng 1.450 mm – 1.550mm. K t qu nghiên c u cho th y
trong vài th p k g n đây s bi n đ ng v t ng l

ng m a n m không rõ nét, l

ng


14

m a trung bình các tháng mùa khô gi m nhi u, l
có xu h

ng gia t ng.
B ng 1.7: L

Th i k
TB

ng m a các tháng mùa m a l i

ng m a trung bình qua t ng th i k t i tr m Thái Bình
L

1

2

3

4

ng m a trung bình tháng (mm)
5

6

7

8

9

TB

10

23,8 26,9 45,6 77,2 165,9 187,0 226,6 302,4 328,9 205,5

11

12 n m

67,9 25,6 1683

1961-1970 28,3 28,1 46,0 97,5 126,9 263,1 182,8 274,6 362,8 234,2 120,5 26,1 1791
1971-1980 29,6 25,9 40,5 99,3 177,2 212,3 277,5 434,7 381,7 200,5

41,4 30,1 1950

1981-1990 21,5 34,1 44,5 68,0 175,6 153,8 160,6 234,9 256,0 354,9

58,8 17,1 1580

1991-2000 23,2 18,7 56,7 71,8 169,2 172,7 207,9 249,4 274,7

97,3

38,3 24,3 1404

2001-2010 16,8 31,1 36,1 43,6 192,3 120,3 287,1 340,7 330,9 127,2

86,8 36,3 1649

1.3.3. Bi n đ i v ch đ th y v n
1.3.3.1. Sông ngòi

đ ng b ng B c B

Bao trùm toàn b vùng đ ng b ng B c B là ph n h l u c a h th ng sông
H ng và sông Thái Bình. Dòng chính c a sông H ng đ

c t o thành b i sông

à,

sông Thao, sông Lô, sông Gâm, sông Phó áy và 6 phân l u là các sông: sông áy,
sông u ng, sông Lu c, sông Trà Lý, sông Nam

nh và sông Ninh C .

Dòng chính sông Thái Bình do 3 sông chính là sông C u, sông Th

ng và

sông L c Nam h p l u t i Ph L i mà t o thành. T Ph L i tr xu ng là vùng h
l u sông Thái Bình. Sông Thái Bình có hai phân l u chính là sông Kinh Th y và
sông V n Úc.
đ ng b ng B c B , h th ng sông H ng và sông Thái Bình liên thông v i

nhau b i m ng l

i sông khá d y đ c. H th ng sông H ng – sông Thái Bình có r t

nhi u c a sông trong đó quan tr ng nh t là c a B ch

ng, L ch Tray, V n Úc,

Thái Bình, Trà Lý, Ba L t, L ch Giang và C a áy.
H th ng sông H ng và sông Thái Bình có t ng di n tích l u v c kho ng
169.000 km2 trong đó h n m t n a (kho ng 87.400 km2 k c đ ng b ng sông
H ng) đ u n m trên đ t Vi t Nam. Dòng ch y hàng n m c a sông H ng vào