L IC M
Sau m t th i gian th c hi n, d
đ
cs
N
is h
ng d n t n tình c a TS. Lê V n Chín,
ng h đ ng viên c a gia đình, b n bè, đ ng nghi p, cùng s n l c ph n đ u
c a b n thân, tác gi đã hoàn thành lu n v n th c s k thu t chuyên ngành K thu t
Tài nguyên n
c đúng th i h n và nhi m v v i đ tài: “
ánh giá nh h
bi n đ i khí h u và phát tri n kinh t đ n kh n ng c p n
Tr , huy n Chí Linh, t nh H i D
ng c a
c c a h ch a Lãng
ng’’
Tuy nhiên do th i gian có h n, trình đ cịn h n ch ch c ch n khơng th tránh
kh i nh ng thi u sót. Do đó, tác gi r t mong nh n đ
c s ch b o giúp đ c a các
th y cô giáo c ng nh nh ng ý ki n đóng góp c a b n bè và đ ng nghi p.
Qua đây tác gi xin bày t lịng kính tr ng và bi t n sâu s c t i TS. Lê V n
Chín, ng
i đã tr c ti p t n tình h
ng d n, giúp đ và cung c p nh ng tài li u, nh ng
thông tin c n thi t cho tác gi hoàn thành lu n v n này.
Tác gi xin chân thành c m n Tr
Khoa K thu t tài nguyên n
ng
i h c Th y L i, các th y cô giáo
c, các th y cô giáo b môn đã truy n đ t nh ng ki n
th c chuyên môn trong su t quá trình h c t p và th c hi n lu n v n.
Tác gi c ng xin trân tr ng c m n các c quan, đ n v đã nhi t tình giúp đ
tác gi trong quá trình đi u tra thu th p tài li u cho Lu n v n này.
Cu i cùng, tác gi xin g i l i c m n sâu s c t i gia đình, c quan, b n bè và
đ ng nghi p đã đ ng viên, giúp đ , t o đi u ki n và khích l tác gi trong su t quá
trình h c t p và hoàn thành lu n v n.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày tháng 12 n m 2014
Tác gi
Kim Th Chúc Mai
L I CAM K T
Tên tác gi : Kim Th Chúc Mai
H c viên cao h c : CH21Q11
Ng
ih
ng d n : TS Lê V n Chín
Tên đ tài lu n v n : ’’
ánh giá nh h
tri n kinh t đ n kh n ng c p n
H iD
ng c a bi n đ i khí h u và phát
c c a h ch a Lãng Tr , huy n Chí Linh, t nh
ng ’’
Tác gi xin cam đoan đ tài lu n v n đ
c làm d a trên các s li u, t li u
đ
c thu th p t ngu n th c t , đ
c công b trên báo cáo c a các c quan nhà
n
c.Trong q trình làm tơi có tham kh o các tài li u liên quan nh m kh ng đ nh
thêm s tin c y và c p thi t c a đ tài. Các tài li u trích d n rõ ngu n g c và các tài
li u tham kh o đ
c th ng kê chi ti t. Nh ng n i dung và k t qu trình bày trong
Lu n v n là trung th c, n u vi ph m tơi xin hồn tồn ch u trách nhi m.
Hà N i ,ngày
tháng 11 n m 2014
Tác gi
Kim Th Chúc Mai
M CL C
M
U ....................................................................................................................1
1. TÍNH C P THI T C A
TÀI: ......................................................................1
2. M C ÍCH VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A
TÀI: ...............................2
2.1 M c đích: ............................................................................................................2
2.2 Ph m vi nghiên c u: ...........................................................................................2
3. CÁCH TI P C N VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U: .................................3
3.1. Cách ti p c n: ....................................................................................................3
3.2. Theo ph
CH
ng pháp nghiên c u: .........................................................................3
NG I T NG QUAN .....................................................................................4
1.1. T NG QUAN V BI N
I KHÍ H U .........................................................4
1.1.1 Quan ni m v bi n đ i khí h u .....................................................................4
1.1.2 Các nguyên nhân chính gây ra B KH .........................................................4
1.1.3 Tình hình bi n đ i khí h u trên th gi i .......................................................5
1.1.4. Tình hình bi n đ i khí h u t i Vi t Nam......................................................6
1.2. CÁC NGHIÊN C U V BI N
I KHÍ H U ............................................16
1.2.1 Trong n
c .................................................................................................16
1.2.2 Ngồi n
c .................................................................................................17
CH
NG 2 HI N TR NG CƠNG TRÌNH VÀ KH
C AH
N NG C P N
C
CH A LÃNG TR ................................................................................22
2.1. HI N TR NG H
TH NG CƠNG TRÌNH TH Y L I H
HUY N CHÍ LINH, T NH H I D
LÃNG TR ,
NG ............................................................22
2.1.1. V trí cơng trình và các thơng s k thu t .................................................22
2.1.2. Tóm t t các đ c tr ng thi t k ...................................................................24
2.1.3. Nhi m v cơng trình ..................................................................................26
2.1.4.
c đi m đ a hình......................................................................................26
2.1.5.Các y u t khí t
ng th y v n ....................................................................26
2.2. TÍNH TỐN CÁC Y U T KHÍ T
2.3 TÍNH TỐN NHU C U N
NG TH Y V N .............................32
C C A CÁC
IT
NG DÙNG N
C
TRONG H TH NG
HI N T I .......................................................................36
2.3.1. Ý ngh a tính tốn nhu c u n
c .................................................................36
2.3.2. C s tính tốn ch đ t
i cho lúa chiêm ................................................37
2.3.3. C s tính tốn ch đ t
i cho lúa mùa ..................................................41
2.3.4. C s tính tốn ch đ t
i cho cây tr ng c n .........................................42
2.3.5. Tài li u v th i v , cây tr ng .....................................................................43
2.3.6.Nhu c u n
c cho cây tr ng th i k n n 1980-1999 .................................49
2.3.7. Tính tốn nhu c u n
2.4 TÍNH TỐN S
C PN
CH
B
c cho th i k hi n t i 2000-2012...........................60
CÂN B NG N
C VÀ
ÁNH GIÁ KH
N NG
C C A H CH A LÃNG TR TRONG I U KI N HI N T I ....69
NG 3
ÁNH GIÁ
KH N NG C P N
NH H
CC AH
3.1. TÍNH NHU C U N
NG C A BI N
I KHÍ H U
N
CH A LÃNG TR ...................................70
C THEO CÁC K CH B N B KH C A B
TM&MT N M 2012..............................................................................................70
3.1.1. L a ch n k ch b n B KH .........................................................................70
3.1.2. Tính tốn u c u dùng n
3.2. TÍNH TỐN NGU N N
c c a tồn h th ng trong t
C
ng lai .............73
N VÀ I U TI T H ............................84
3.2.1. M c đích, ý ngh a tính tốn .......................................................................84
3.2.2. Các h ng m c tính tốn .............................................................................85
3.2.3. Tính tốn dịng ch y n m và phân ph i dòng ch y n m thi t k cho l u
v c h Láng Tr ...................................................................................................85
3.2.4. Tính tốn l
ng b c h i thi t k ................................................................94
3.2.5 Xác đ nh dung tích ch t c a h ch a .........................................................97
3.2.6. Xác đ nh dung tích hi u d ng v i u c u c p n
3.3. TÍNH TỐN CÂN B NG N
3.4.
ÁNH GIÁ
NH H
c c đ nh ..................101
C THEO CÁC K CH B N B KH .........110
NG C A B KH
N KH
N NG C P N
C
C A H TH NG H CH A LÃNG TR . .......................................................111
3.5.
H
XU T GI I PHÁP CƠNG TRÌNH PHÙ H P
NG PHĨ V I
NH
NG C A B KH..........................................................................................112
3.6.
H
XU T GI I PHÁP PHI CƠNG TRÌNH H P LÝ
NG PHÓ V I
NH
NG C A B KH..........................................................................................113
K T LU N, KI N NGH ....................................................................................115
I. K T LU N .......................................................................................................115
II. KI N NGH .....................................................................................................116
TÀI LI U THAM KH O ....................................................................................117
PH L C ...............................................................................................................118
DANH M C HÌNH
Hình 2.1: V trí h ch a n
c Láng Tr - Th Xã Chí Linh- H i D
Hình 2.2. B ng nh p d li u khí t
ng .................24
ng và k t qu tính tốn ET0 ............................49
Hình 2.3. B ng nh p d li u và k t qu tính tốn m a hi u qu lúa v chiêm ........50
Hình 2.4. B ng nh p d li u v cây lúa chiêm ........................................................51
Hình 2.5. B ng d li u v đ t v Chiêm ...................................................................51
Hình 2.6: B ng k t qu tính ch đ t
i cho lúa v chiêm 1980-1999 ....................52
Hình 2.7. Nh p d li u v cây lúa mùa 1980-1999 .................................................53
Hình 2.8. K t qu tính m c t
i cho lúa mùa1980-1999 .........................................54
Hình 2.9: Nh p d li u v đ u t
Hình 2.10: K t qu tính m c t
ng 1980-1999 ...................................................55
i cho đ u t
ng .....................................................55
Hình 2.11: Nh p d li u v ngơ ...............................................................................56
Hình 2.12: K t qu tính m c t
i cho ngơ ...............................................................56
Hình 2.13: Nh p d li u cho khoai tây .....................................................................57
Hình 2.14: K t qu tính m c t
i cho khoai tây.......................................................58
Hình 2.15: B ng nh p d li u và k t qu tính tốn m a hi u qu 2000-2012 .........60
Hình 2.16: K t qu tính m c t
i lúa v chiêm........................................................61
Hình 2.17: K t qu tính m c t
i cho lúa v mùa 2000-2012 ................................62
Hình 2.18: K t qu tính m c t
i cho đ u t
Hình 2.19: K t qu tính m c t
i cho ngơ 2000-2012 .............................................64
Hình 2.20: K t qu tính m c t
i cho khoai tây 2000-2012 ....................................65
ng 2000-2012 ..................................63
Hình3.1 : Mơ hình phân ph i dịng ch y n m thi t k ..............................................93
Hình 3.2. Các m c n
Hình 3.4 Bi u đ đ
c đ c tr ng và thành ph n dung tích h ch a ......................97
ng quan h W~ Z ~ F............................................................104
DANH M C B NG
B ng 1-1: M c thay đ i k ch b n v nhi t đ và l
ng m a theo k ch b n B2 .......20
B ng 1-2: M c t ng nhi t đ trung bình n m (0C)...................................................20
B ng 2.1. Thơng s h ch a n
c.............................................................................25
B ng 2.2. Nhi t đ trung bình tháng và n m các tr m trong và lân c n t nh H i
D
ng ........................................................................................................................27
B ng 2.3.
B ng 2.4 L
mt
ng đ i trung bình t i khu v c nghiên c u................................28
ng m a trung bình n m t i khu v c nghiên c u ................................28
B ng 2.5 S gi n ng trung bình n m t i khu v c nghiên c u ................................29
B ng 2.6 B c h i trung bình tháng ..........................................................................29
B ng 2.8: S c n bão đ b vào các đo n b và s l n xu t hi n các c p n
c dâng .31
B ng2-9: K t qu tính tốn các thơng s th ng kê Xtb;Cs; Cv ................................33
B ng 2-10: B ng th ng kê ch n mô hình m a đ i di n ng v i t ng th i v .........33
B ng 2-11: Mơ hình m a v chiêm ng v i t n su t thi t k P=85% ......................34
B ng 2.12: Mơ hình m a v mùa ng v i t n su t thi t k P=85% .........................34
B ng 2-13: Mơ hình m a v đông ng v i t n su t thi t k P=85%........................34
B ng 2-14: Mơ hình m a phân ph i l i ng v i t n su t thi t k P=85%................34
B ng 2-15: K t qu tính tốn các thơng s th ng kê Xtb;Cs; Cv .............................35
B ng 2-16: B ng th ng kê ch n mơ hình m a đ i di n ng v i t ng th i v .........35
B ng 2-17: Mơ hình m a v chiêm ng v i t n su t thi t k P=85% ......................35
B ng 2-18: Mơ hình m a v mùa ng v i t n su t thi t k P=85% .........................35
B ng 2-19: Mơ hình m a v đơng ng v i t n su t thi t k P=85%........................36
B ng 2-20: Mơ hình m a phân ph i l i ng v i t n su t thi t k P=85%................36
B ng 2.22:. Di n tích ph c v c a H ......................................................................44
B ng 2.23: Th i k sinh tr
ng và h s cây tr ng c a lúa .....................................44
B ng 2.26: Ch tiêu c lý c a đ t ..............................................................................46
B ng 2.27: T ng h p m c t
i cho lúa v chiêm 1980-1999 ..................................52
B ng 2.28: T ng h p m c t
i cho lúa v mùa 1980-1999 .....................................54
B ng 2.29: T ng h p m c t
i cho đ u t
ng .........................................................56
B ng 2.31: T ng h p m c t
i cho khoai tây ..........................................................58
B ng2.32: T ng h p k t qu tính tốn nhu c u n
B ng 2.33: T ng m c t
c ...............................................58
i cho cây tr ng vùng nghiên c u th i k n n ..................59
B ng 2.34: T ng h p m c t
i cho lúa v chiêm 2000-2012 ..................................61
B ng 2.35: T ng h p m c t
i cho lúa v mùa 2000-2012 .....................................62
B ng 2.36: T ng h p m c t
i cho đ u t
ng 2000-2012 .......................................63
B ng 2.37: T ng m c t
i cho ngô 2000-2012 ........................................................64
B ng 2.38 : T ng m c t
i cho khoai tây 2000-2012 ..............................................65
B ng 2.39: T ng h p k t qu tính tốn nhu c u n
c ..............................................65
B ng 2.41 : B ng k t qu yêu c u n
c dùng cho sinh ho t (103m3) .....................67
B ng 2.42 : B ng k t qu yêu c u n
c dùng cho ngành du l ch (103m3) ............68
B ng 2.43 : B ng k t qu yêu c u n
c dùng cho công nghi p (103m3) ..............68
B ng 2.44: T ng h p nhu c u n
c dùng toàn h th ng (103m3) ...........................68
B ng 3.1: M c t ng nhi t đ trung bình ( 0C ) so v i các th i k 1980-1999
các
vùng khí h u c a Vi t Nam theo các k ch b n phát th i trung bình B2 ...................70
B ng 3.2: Nhi t đ
h Lãng Tr các n m trong t
ng lai theo k ch b n phát th i
o
trung bình ( C ) ..........................................................................................................71
B ng 3.3: M c thay đ i l
ng m a (%) so v i th i k 1980- 1999
các vùng khí
h u c a Vi t Nam theo các k ch b n phát th i trung bình (B2) ................................72
B ng 3.4: L
ng m a trong t
ng lai l u v c h Lãng Tr theo k ch b n phát th i
trung bình (B2) ..........................................................................................................72
B ng 3.5: T ng l
ng dòng ch y đ n h Lãng Tr các n m trong t
ng lai k ch b n
phát th i trung bình(B2). ...........................................................................................73
B ng 3.6: C c u cây tr ng giai đo n 2020 và 2050 ................................................74
B ng 3.7: T ng h p k t qu tính tốn nhu c u n
B ng 3.8: T ng m c t
c cho cây tr ng th i k 2020 ....74
i cho cây tr ng th i k 2020 ..............................................75
B ng 3.9: T ng h p k t qu tính tốn nhu c u n
c cho cây tr ng th i k 2050 ....75
B ng 3.10: T ng m c t
i cho cây tr ng th i k 2050 ............................................76
B ng 3.11: T ng m c t
i cho cây tr ng th i k 2020 khi di n tích thay đ i .........76
B ng 3.12: T ng m c t
i cho cây tr ng th i k 2050 khi di n tích thay đ i .........77
B ng 3.13: B ng yêu c u n
c cho sinh ho t th i k 2020 (10 3 m3 ) ......................78
B ng 3.14: B ng yêu c u n
c cho ngành du l cht th i k 2020 (10 3 m3 ) ..............78
B ng 3.15: B ng yêu c u n
c cho sinh ho t th i k 2050 (10 3 m3 ) .......................78
B ng 3.16: B ng yêu c u n
c cho ngành du l ch th i k 2050 (10 3 m3 ) ................79
B ng 3.17: B ng yêu c u n
c cho công nghi p th i k 2020 (10 3 m3 ) ..................79
B ng 3.18: B ng yêu c u n
c cho công nghi p th i k 2050 (10 3 m3 ) ..................79
B ng3.19: B ng k t qu t ng h p yêu c u dùng n
c toàn h th ng th i k 2020 .80
B ng 3.20: B ng k t qu t ng h p yêu c u dùng n
c toàn h th ng th i k 2050 80
B ng 3.21: B ng k t qu t ng h p yêu c u dùng n
c toàn h th ng th i k 2020 81
B ng 3.22: B ng k t qu t ng h p yêu c u dùng n
c toàn h th ng th i k 2050 81
B ng 3-23: B ng so sánh nhu c u n
c các lo i cây tr ng trong t
ng lai so v i th i
k n n có k đ n bi n đ i khí h u và phát tri n kinh t ............................................82
B ng 3-24: B ng so sánh nhu c u n
c c a toàn h th ng trong t
ng lai so v i th i
k n n có k đ n bi n đ i khí h u và phát tri n kinh t ............................................83
B ng 3-25: B ng so sánh nhu c u n
c các ngành trong t
ng lai có k đ n bi n
đ i khí h u và phát tri n kinh t ................................................................................84
B ng3.26 : T ng h p các thơng s dịng ch y n m l u v c h ch a n
c Láng Tr
...................................................................................................................................89
B ng3.27. Phân ph i dòng ch y mùa l , mùa gi i h n, mùa chuy n ti p ...............93
B ng 3.28: Phân ph i b c h i m t n
c h ch a n
c Láng Tr ............................95
B ng3.29: B ng phân ph i b c h i ph thêm theo tháng khi có h ch a ................96
B ng 3.31 – Xác đ nh dung tích hi u d ng Vhd khi ch a tính t n th t..................105
B ng3.32– Xác đ nh t n th t do th m và b c h i ...................................................107
B ng 3.33: Xác đ nh dung tích hi u d ng Vhd khi tính đ n t n th t .....................108
B ng 3.35: So sánh các thông s k thu t c a h Lãng Tr ...................................110
B ng 3.36: So sánh các thông s k thu t c a h Lãng Tr
n
th i k n n và nhu c u
c th i k 2020-2050 ..........................................................................................110
B ng 3.37: So sánh nhu c u t ng c ng c a h th ng và l
nh h
ng n
c đ n khi k đ n
ng c a B KH và phát tri n kinh t xã h i .................................................110
1
M
1. TÍNH C P THI T C A
U
TÀI:
Bi n đ i khí h u (B KH), mà tr
c h t là s nóng lên tồn c u và m c n
c
bi n dâng, là m t trong nh ng thách th c l n nh t đ i v i nhân lo i trong th k 21.
Vi t Nam, trong kho ng 50 n m qua, nhi t đ trung bình n m đã t ng
kho ng 0,70C, m c n
c bi n đã dâng kho ng 20 cm. Hi n t
ng El-Nino, La-Nina
ngày càng tác đ ng m nh m đ n Vi t Nam. B KH th c s đã làm cho các thiên
tai, đ c bi t là bão, l , h n hán ngày càng ác li t. Theo tính tốn, nhi t đ trung bình
Vi t Nam có th t ng lên 3oC và m c n
N um cn
c bi n có th dâng 1,0m vào n m 2100.
c bi n dâng 1 m, kho ng 40 nghìn km2 đ ng b ng ven bi n Vi t Nam
s b ng p hàng n m, trong đó 90% di n tích thu c các t nh
ng b ng sông C u
Long b ng p h u nh hoàn toàn (B TNMT, 2003).
H u qu c a B KH đ i v i Vi t Nam là nghiêm tr ng và là m t nguy c
hi n h u cho m c tiêu xố đói gi m nghèo, cho vi c th c hi n các m c tiêu thiên
niên k và s phát tri n b n v ng c a đ t n
d b t n th
nguyên n
c. Các l nh v c, ngành, đ a ph
ng
ng và ch u tác đ ng m nh m nh t c a bi n đ i khí h u là: tài
c, nơng nghi p và an ninh l
ng th c, s c kho ; các vùng đ ng b ng
và d i ven bi n.
Hi n nay, có r t ít nghiên c u chi ti t v
thu l i nói chung và h th ng t
nh h
ng c a B KH t i h th ng
i nói riêng, đ c bi t là khu v c t nh H i D
ng -
m t t nh có n n s n xu t nơng nghi p là ch y u thì ch a có m t nghiên c u nào v
nh h
ng c a bi n đ i khí h u đ n h th ng t
T nh H i D
i và đ c bi t là h th ng h ch a.
ng là m t trong nh ng t nh mi n B c n
thiên tai. Vào mùa h th
c ta b nh h
ng b h n hán, d n đ n tình tr ng thi u n
sinh ho t và s n xu t nông nghi p. Mùa m a th
ng xuyên uy hi p các
huy n th g n sông và ng p úng vùng n i đ ng, h du các h ch a n
tri n kinh t - xã h i và đ i s ng dân sinh.
c ng t cho
ng xu t hi n l l n kéo dài, gây
ng p l t nghiêm tr ng. Hàng n m bão, áp th p nhi t đ i th
Lãng Tr , áp Khê… gây thi t h i n ng n v ng
ng b i
i và tài s n, nh h
c l n nh
ng đ n phát
2
H th ng t
i h Lãng Tr huy n Chí Linh, t nh H i D
ng là m t trong s
nh ng h có dung tích khá l n, quan tr ng và là h th ng đi n hình c a t nh H i
D
ng. Cơng trình th y l i H ch a n
c Láng Tr n m trên đ a bàn ph
Hồng Ti n, Th xã Chí Linh – t nh H i D
ng. Cơng trình đ
xây d ng n m 1961 v i nhi m v thi t k : Cung c p n
ct
c nhà n
ng
cđ ut
i cho 170ha di n tích
đ t canh tác c a xã Hồng Ti n, thu c cơng trình c p III. H th ng h Lãng Tr có
t m quan tr ng h t s c to l n t i vi c phát tri n kinh t xã h i c a t nh H i D
nói chung và th xã Chí Linh nói riêng. Tuy nhiên h đ
ng
c xây d ng đã lâu, nay b
suy y u, có v n đ s t l , rị r , thêm vào đó là vi c khai thác lịng h m t cách quá
m c, h n n a tr
c đây khi quy ho ch xây d ng h ch a đ c p đ n nh h
B KH, phát tri n kinh t - xã h i và các khu công nghi p trong t
nhu c u n
c cho khu v c dùng n
v n đ ph c t p, c n đ
Tr
ng c a
ng lai, do đó
c t h Lãng Tr cho các giai đo n sau này là
c gi i quy t.
c nh ng th c tr ng và bi n đ ng th i ti t nh hi n nay, v n đ đ t ra là
ph i đánh giá đ
c nh ng nh h
ng c a B KH, đ ng th i ph i có bi n pháp, k
ho ch dài h n nh m phòng ng a, gi m thi u các thiên tai, l l t sau đó là có bi n
pháp ng phó k p th i và kh c ph c các nh h
ng c a B KH.
Xu t phát t nh ng v n đ trên, tôi th y r ng vi c nghiên c u: “ ánh giá nh
h
ng c a bi n đ i khí h u (B KH) và phát tri n kinh t đ n kh n ng c p n
c a h ch a Lãng Tr , huy n Chí Linh, t nh H i D
c
ng” là h t s c c n thi t.
2. M C ÍCH VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A
TÀI:
2.1 M c đích:
- Phân tích và đánh giá các nhân t
nh h
ng c a B KH và phát tri n kinh
t - xã h i t i h th ng h ch a Lãng Tr , huy n Chí Linh, t nh H i D
n
ánh giá m c đ
c và kh n ng c p n
-
nh h
ng.
ng c a B KH và phát tri n kinh t đ n nhu c u
c c a h Láng Tr , huy n Chí Linh, t nh H i D
ng;
a ra m t s gi i pháp phù h p nh m nâng cao hi u qu qu n lý v n hành
h nh m ng phó v i các k ch b n B KH trong t
2.2 Ph m vi nghiên c u:
Huy n Chí Linh, t nh H i D
ng
ng lai.
3
3. CÁCH TI P C N VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U:
3.1. Cách ti p c n:
- Theo quan đi m h th ng.
- Theo quan đi m th c ti n và t ng h p đa m c tiêu.
- Theo quan đi m b n v ng.
- Theo s tham gia c a ng
3.2. Theo ph
ih
ng l i.
ng pháp nghiên c u:
- Ph
ng pháp đi u tra, thu th p phân tích, x lý, t ng h p s li u.
- Ph
ng pháp k th a có ch n l c.
- Ph
ng pháp chuyên gia.
- Ph
ng pháp phân tích h th ng, ph
- Ph
ng pháp đi u tra xã h i h c.
- Ph
ng pháp mơ hình tốn, th y v n, th y l c.
4. K T QU
T
- Phân tích đ
t nh H i D
ng pháp th ng kê xác xu t.
C
c hi n tr ng công trình th y l i h Lãng Tr , huy n Chí Linh,
ng
- Tính tốn nhu c u n
c c a các đ i t
ng dùng n
c trong h th ng
hi n
t i và các k ch b n B KH
- Tính tốn ngu n n
c đ n và đi u ti t h
- Tính tốn cân b ng n
c c a h ch a Lãng Tr trong đi u ki n hi n t i và
theo các k ch b n B KH
-
ánh giá nh h
ng c a B KH đ n kh n ng c p n
c c a h th ng h
ch a Lãng Tr
h
xu t gi i pháp cơng trình và phi cơng trình phù h p ng phó v i nh
ng c a B KH
4
CH
NG I
T NG QUAN
1.1. T NG QUAN V BI N
I KHÍ H U
1.1.1 Quan ni m v bi n đ i khí h u
Bi n đ i khí h u là s thay đ i tr ng thái khí h u có th nh n bi t đ
c thơng
qua s thay đ i giá tr trung bình ho c s bi n thiên các đ c tính c a nó, và duy trì
trong các th i đo n kéo dài, theo tiêu chu n th
ng là hàng th p niên ho c dài h n
(UNIPCC,2007).
Bi n đ i khí h u nh m ch nh ng thay đ i có xu th dài h n so v i giá tr
trung bình. S thay đ i các hình th th i ti t hi n t i có liên quan ch t ch v i các
nh h
ng do ho t đ ng c a con ng
i làm thay đ i thành ph n c a khí quy n hay
trong khai thác s d ng đ t.
1.1.2 Các nguyên nhân chính gây ra B KH
1.1.2.1 Nguyên nhân do con ng
i
M t s ho t đ ng c a con ng
thêm hi n t
iđ
c coi là nguyên nhân làm tr m tr ng
ng B KH. Trong đó đ c bi t là vi c đ t cháy các nhiên li u hóa
th ch, thay đ i m c đích s
d ng đ t và phá r ng làm t ng thêm l
ng khí
cacbonic.
t cháy các nhiên li u hóa th ch: nh d u m , khí gas và than đá s n sinh
ra nhi u khí cacbonic. Vi c s d ng các nhiên li u hóa th ch đóng góp 80-85%
l
ng khí cacbonic t ng thêm vào b u khí quy n. Vì v y, h n ch vi c s d ng các
nhiên li u hóa th ch là c n thi t n u v lâu dài mu n gi m s nóng lên tồn c u.
Thay đ i m c đích s d ng đ t và phá r ng: có th d n đ n vi c gia t ng
phát khí cacbonic. Cây c i h p th khí cacbonic và th i ra khí oxi. Khi càng nhi u
r ng b phá, l
ng khí cacbonic s gia t ng. H n n a khi th c v t b phân h y ho c
b đ t cháy đ canh tác, nó gi i phóng khí cacbonic. Hi n nay, vi c thay đ i m c
đích s d ng đ t đóng góp 15-20% l
ng khí th i cacbonic.
5
1.1.2.2 Nguyên nhân t nhiên
S bi n đ ng c a n ng l
ng m t tr i: m t tr i cung c p n ng l
ng nhi t
cho trái đ t, do đó s bi n đ ng c a ho t đ ng m t tr i có th gây ra vi c tồn c u
nóng lên ho c l nh đi.
S bi n đ ng qu đ o trái đ t: Trái đ t quay xung quanh m t tr i theo qu
đ o hình elip, đóng vai trị quan tr ng trong vi c phân b l
ng ánh sáng m t tr i
đ n b m t trái đ t, gây tác đ ng tr c ti p đ n ho t đ ng b ng tuy t và t o ra s
thay đ i theo mùa.
Ki n t o đ a t ng: Các l c đ a trên hành tinh đ
c c u t o b i các m ng ki n
t o đ a t ng d ch chuy n v g n nhau ho c trôi d t ra xa nhau.
i u này d n đ n
vi c thay đ i v trí c a các châu l c, nâng lên ho c h xu ng c a nh ng ng n núi,
l u tr cacbon v i quy mô l n và gia t ng đóng b ng.
Ho t đ ng c a núi l a: trong quá trình núi l a ho t đ ng, do h i nóng và áp
l cđ
c t o ra bên trong d n đ n v t li u t lõi trái đ t và l p v đ
b m t. Các hi n t
các h t n
ng gi ng nh phun trào núi l a và các m ch n
c vào b u khí quy n c a trái đ t có th
nh h
c đ a lên kh i
c nóng phun
ng đ n khí h u.
1.1.3 Tình hình bi n đ i khí h u trên th gi i
S nóng lên tồn c u là r t rõ ràng v i nh ng bi u hi n c a s t ng nhi t đ
khơng khí và đ i d
t ng nhi u h n
ng. Các quan tr c cho th y r ng, nhi t đ t ng trên toàn c u và
các v đ c c B c. Trong 100 n m qua (1906-2005), nhi t đ
trung bình tồn c u đã t ng kho ng 0.74C, t c đ t ng c a nhi t đ trong 50 n m
g n đây g n g p đôi so v i 50 n m tr
c đó.
Theo báo cáo g n đây c a WMO, n m 2010 là n m nóng nh t trong l ch s ,
v im cđ t
ng t nh các n m 1998 và n m 2005. Ngồi ra, trong 10 n m qua
tính t n m 2001, nhi t đ trung bình tồn c u đã cao h n n a đ so v i giai đo n
1961-1990, trung bình tồn c u m c cao nh t t ng đ
c ghi nh n đ i v i b t k
m t giai đo n 10 n m nào k t khi b t đ u quan tr c khí h u b ng thi t b đo đ c
(Michel Jarraud, 2011). Theo s li u c a NOAA (Hoa K ) tháng 6 n m 2010 đ
c
ghi nh n là tháng nóng nh t trên th gi i k t nh ng n m 1880, khi các quan tr c
khí t
ng đ
c th c hi n m t cách t
ng đ i h th ng.
6
Trên ph m vi toàn c u, l
k 1901-2005 và gi m đi
nhi t đ i, m a gi m đi
1901-2005.
ng m a t ng lên
các đ i phía b c v đ 30B th i
các v đ nhi t đ i k t nh ng n m 1970.
khu v c
Nam Á và Tây Phi v i tr s xu th là 7,5% cho c th i k
đ i v đ trung bình và v đ cao, l
ng m a t ng lên rõ r t
mi n
Trung B c M , ông B c M , B c Âu, B c Á và Trung Á. T n s m a l n t ng lên
trên nhi u khu v c, k c nh ng n i l
ng m a có xu th gi m đi.
1.1.4. Tình hình bi n đ i khí h u t i Vi t Nam
Vi t Nam, trong kho ng 50 n m qua, nhi t đ trung bình n m đã t ng
kho ng 0,70C, m c n
c bi n đã dâng kho ng 20 cm. Hi n t
ng El-Nino, La-Nina
ngày càng tác đ ng m nh m đ n Vi t Nam. B KH th c s đã làm cho các thiên
tai, đ c bi t là bão, l , h n hán ngày càng ác li t. Theo tính tốn, nhi t đ trung bình
Vi t Nam có th t ng lên 3oC và m c n
N um cn
c bi n có th dâng 1,0m vào n m 2100.
c bi n dâng 1 m, kho ng 40 nghìn km2 đ ng b ng ven bi n Vi t Nam
s b ng p hàng n m, trong đó 90% di n tích thu c các t nh
ng b ng sông C u
Long b ng p h u nh hoàn toàn (B TNMT, 2003).
H u qu c a B KH đ i v i Vi t Nam là nghiêm tr ng và là m t nguy c hi n
h u cho m c tiêu xoá đói gi m nghèo, cho vi c th c hi n các m c tiêu thiên niên k
và s phát tri n b n v ng c a đ t n
th
c. Các l nh v c, ngành, đ a ph
ng d b t n
ng và ch u tác đ ng m nh m nh t c a bi n đ i khí h u là: tài nguyên n
nghi p và an ninh l
ng th c, s c kho ; các vùng đ ng b ng và d i ven bi n.
1.1.4.1. Xu th bi n đ i khí h u
a. Dâng m c n
M cn
Vi t Nam
c bi n trung bình
c bi n dâng đã đ
c quan tr c trong nh ng th p niên qua d c theo
b bi n c a Vi t Nam. S dâng m c n
nh h
c, nơng
c bi n trung bình ngày càng nhanh và s
ng đ n đ ng b ng sông C u Long và thành ph H Chí Minh, các vùng
thu c đ ng b ng sông H ng và c ng nh các d i ven bi n quan tr ng, bao g m các
c a sơng nh .
D đốn chính th c c a Vi t Nam v m c t ng t i đa m c n
c bi n trung
bình là 75cm (d a trên các k ch b n phát th i trung bình B2) vào n m 2100. Tuy
7
nhiên, tham s k ho ch riêng c a Vi t Nam là m c n
c bi n trung bình dâng m t
mét vào n m 2100. S li u này phù h p v i d đoán theo k ch b n phát th i cao A2
do s giãn n nhi t c a vùng n
đ
c s d ng trong Ch
c bi n m h n có k đ n s b ng tan. Con s này
ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i B KH. M c n
c
bi n trung bình t ng 1 m vào n m 2100 là có kh n ng. Theo m t s d li u đ
c
công b sau Báo cáo đánh giá l n th t c a IPCC, m c n
c bi n trung bình có th
t ng đ n 1,5 m vào cu i th k này.
N u khơng có nh ng bi n pháp b o v nh c ng c h th ng đê đi u và c i
thi n h th ng thoát n
c, m c t ng m c n
c a Vi t Nam s gây ng p 17.423 km2, t
c bi n trung bình 1m d c theo b bi n
ng đ
ng v i 5,3% t ng di n tích đ t
c a Vi t Nam. Trong đó, 82% di n tích đ ng b ng sơng C u Long s b ng p, 9%
di n tích đ ng b ng sông H ng s b ng p và h n 4% di n tích khu v c B c Trung
B và khu v c
ông Nam B s b ng p. Khu v c
ông Nam B bao g m thành
ph H Chí Minh và vùng đ t d c sơng Sài Gòn/Nhà Bè.
b. Thay đ i l
ng m a
B KH s làm t ng t ng l
Tuy nhiên, s thay đ i l
ng m a n m
t t c các vùng c a Vi t Nam.
ng m a r t ph c t p tùy theo mùa và khu v c c th . Xác
su t xu t hi n c a các tr n m a c c đoan và l l t c ng s t ng, đ c bi t là
vùng phía B c bao g m Hà N i, và t ng r i ro s t l đ t
ng
i ta cho r ng l
vùng núi. Tuy nhiên,
ng m a s ch t ng trong nh ng tháng mùa m a th m chí v i
m c đ nhi u h n hi n nay, trong nh ng tháng mùa khô (tháng m
n m), l
các
i hai – tháng
ng m a trung bình s gi m kho ng 20% làm cho h n hán tr nên tr m
tr ng h n, đ c bi t là s
nh h
sông C u Long. Vi c gi m l
ng đ n khu v c phía Nam bao g m c đ ng b ng
ng m a trong các tháng mùa khô s kéo theo s gia
t ng các r i ro h n hán đ ng th i c ng làm t ng l
ng b c h i do nhi t đ cao.
c. Nhi t đ trung bình gia t ng
Theo k ch b n phát th i B2, nhi t đ trung bình n m
Vi t Nam t ng
kho ng 2,30C vào cu i th k 21 so v i nh ng th p niên cu i th k 20 (trong
nh ng tháng mùa m a 2009). S gia t ng nhi t đ s đ
c c m nh n rõ
phía B c.
8
Tuy nhiên, các s li u khoa h c g n đây cho th y r ng th gi i v n cịn trong q
trình phát th i cao. Theo k ch b n phát th i cao A2, đ n n m 2100, nhi t đ trung
bình hàng n m s t ng 3,60C
bình gia t ng s làm t ng s l
nhi t đ t ng là 100C, s l
l
vùng ven bi n trung tâm phía b c. Nhi t đ trung
ng các đ t nóng và gi m s l
ng các đ t l nh. N u
ng sóng nhi t s t ng t 100 đ n 180%, trong khi s
ng các đ t l nh gi m t 20 đ n 40%.
đ ng b ng sông H ng, n i nhi t đ mùa
hè n m 2100 d ki n t ng 1,60C theo k ch b n phát th i trung bình B2 và t ng 2,40C
theo k ch b n phát th i cao A2, s l
ng sóng nhi t t
ng ng s t ng g p đôi và
g p ba l n (MoNRE 2010).
d. Gia t ng l l t
Thi t h i l l t d ki n s tr m tr ng h n do l
ng m a ngày s t ng kho ng
12-19% vào n m 2070 t i m t s khu v c, tác đ ng đ n c l u l
ng đ nh l và t n
su t xu t hi n m a l (MoNRE 2003). R i ro l l t c ng có kh n ng gia t ng b i
nh ng thay đ i v t n s và c
ng đ m a l n , m a n i đ ng kèm theo n
c dâng
do bão vùng b bi n.
e. Thay đ i hình th bão
R t khó d ki n v t n su t xu t hi n c a bão trong th k t i. Hàng n m
Vi t Nam ph i ch u nh ng c n áp th p nhi t đ i và bão nhi t đ i (UNEP 2007).
Trong nh ng n m ElNino, bão xu t hi n th
ng xuyên h n, m nh h n và bao ph
m t khu v c r ng l n h n trên đ t li n.
Các quan sát trong quá kh ch a ch ng t đ
hình th hay c
ng đ bão
B KH, nh ng đã quan sát đ
i Tây D
n ng t ng c
c s thay đ i v c c u các
khu v c Tây Thái Bình D
c s t ng s l
ng/
ơng Nam Á là do
ng các c n bão
khu v c phía Nam
ng/ Caribê. Tuy nhiên, theo Báo cáo đánh giá th t c a IPCC, có kh
ng d n d n s l
ng các c n bão nhi t đ i (Markku et al. 2010). Ví
d , có th là do s gia t ng nhi t đ , mi n B c bão s xu t hi n nhi u h n và c
đ c a bão s t ng lên, d n đ n t c đ gió l n nh t t ng và m a v i c
ng
ng đ cao
h n. Vùng ven bi n s ch u nhi u tr n bão l n, đe do h n t i cu c s ng, sinh k
c a ng
i dân, c s h t ng và s n xu t nông nghi p. C ng đ ng mi n núi s ph i
9
đ i m t v i s gia t ng nguy c l quét và s t l đ t do m a l n. H n n a, thi t h i
ti m tàng t các c n bão nhi t đ i s gia t ng do m t đ dân s sinh s ng
khu v c
d x y ra bão gia t ng và xu t hi n nhi u c s h t ng có giá tr kinh t cao t i các
khu v c này.
Ngoài ra B KH có tác đ ng khác nh làm t ng kh n ng s t l đ t. Các đ t
nóng và l nh c ng nh l c xốy c ng có th x y ra, m c dù khó có th
đ
c tính
c m c đ tác đ ng c a các s ki n này (World Bank 2011).
f. Xâm nh p m n và thi u n
c ng t
Theo các quan sát và d báo, các vùng ven bi n mi n Trung và đ ng b ng
sông C u Long ( BSCL) s là khu v c b tác h i n ng n nh t tình tr ng xâm nh p
m n và thi u n
c ng t cho s n xu t và sinh ho t đã và đang x y ra nghiêm tr ng.
Trong các tháng mùa khô, nhi u t nh vùng ven bi n mi n Trung và BSCL đang b
n
c bi n xâm nh p m n sâu làm thi t h i cho s n xu t nông nghi p, và nhi u khu
v c đã thi u n
c ng t ph c v s n xu t và sinh h at. Theo k ch b n bi n đ i khí
h u c a th gi i và Vi t Nam, trong các th p k t i khi n
c bi n dâng cao, vùng
BSCL s ph i đ i m t v i tình tr ng xâm nh p m n và tình tr ng ng p l h l u
sông C u Long v i qui mô l n. H sinh thái r ng ng p m n c ng s ch u tác đ ng
x u khi ch đ n
nh p m n
c ng p sâu b thay đ i do n
c bi n dâng cao. Q trình xâm
m c đ cao có th h y di t th m th c v t và tính đa d ng sinh h c c a
h sinh thái r ng tràm
các t nh nh Cà Mau, Kiên Giang... An ninh l
qu c gia s b đe d a và đ i s ng nông dân nghèo trong khu v c s b
ng th c
nh h
ng
nghiêm tr ng.
1.1.4.2. Tác đ ng ti m tàng c a B KH
Vi t Nam
a. Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n đi u ki n t nhiên và tài nguyên thiên
nhiên
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n ch đ nhi t
Trong các k ch b n bi n đ i khí h u đã đ
c cơng b , nhi t đ trung bình
đ u t ng. So v i nhi t đ trung bình th i k 1980 – 1999, nhi t đ trung bình tồn
c u t ng 0,3 – 0,5 0C vào n m 2020; 0,9 – 1,50C vào n m 2050 và 2,0 – 2,8 0C vào
n m 2100.
10
Tác đ ng c a B KH bao trùm lên tồn b ch đ nhi t (tr s trung bình,
phân b theo không gian, th i gian c a các tr s đó)
Vào cu i th k 20, nhi t đ trung bình n m ph bi n t 14 đ n 260C.
N m 2050 s khơng cịn nh ng khu v c d
i 140C, xu t hi n nh ng khu v c
nhi t đ n m trên 280C
- Tác đ ng c a B KH đ n ch đ m a.
So v i l
ng m a trung bình th i k 1980 – 1999, l
ng m a các vùng t ng lên
0,3 – 1,6 % vào n m 2020; 0,7 – 4,1 % vào n m 2050 và 1,4 – 7,9 % vào n m 2100
Theo k ch b n phát th i trung bình, vào gi a đ n cu i th k 21, phân b
l
ng m a n m trên c n
c khơng có nhi u thay đ i, các trung tâm m a l n và các
trung tâm m a bé v n t n t i trên các vùng khí h u c a B c B , Trung B c ng nh
Nam B .
Xu th và m c đ thay đ i l
ng m a vào các mùa khác nhau trên các vùng
khí h u khơng hồn tồn nh nhau, phân b l
ng m a các mùa trong n a cu i th
k 21 có m t s đ c đi m khác v i hi n t i
- Tác đ ng c a B KH đ n ch đ b c h i
M c t ng l
ng b c h i trên các vùng là 13 – 19 mm vào n m 2020, Mi n
Nam t ng nhi u h n Mi n B c và mi n đ ng b ng t ng nhi u h n mi n núi; vào
n m 2050 t ng kho ng 35 – 55 mm và vào n m 2100 kho ng 71 – 103 mm. T su t
t ng l
ng b c h i trên các vùng l i gi m d n t B c vào Nam.
Vào n m 2020, l
10 – 15 %
ng b c h i t ng x p x 2 %
các vùng khí h u phía B c;
các vùng khí h u phía Nam.
Vào n m 2050, l
B c; 2,8 – 3,6 %
ng b c h i t ng 9,8 – 12,7 %
các - vùng khí h u phía
các vùng khí h u phía Nam.
- Tác đ ng c a B KH đ n ch s
m
t
Có th đánh giá tác đ ng c a B KH đ n các ch s
thay đ i c a l
các vùng - khí h u phía
các vùng khí h u phía Nam.
Vào n m 2100, l
B c; 5,7 – 7,1 %
ng b c h i t ng 4,4 – 6,5 %
m
ng m a theo k ch b n B KH và m c t ng c a l
t thông qua m c
ng b c h i
11
Phân b ch s
m
t trên lãnh th Vi t Nam trong các th p k s p t i v c
b n không sai khác nhi u v i th i k 1980 – 1999 ch s
d
m
t ph bi n là 1 – 5,
i 1 trên m t s trung tâm m a bé và t 5 tr lên trên m t s trung tâm m a l n.
b. Tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên đ t
- Ng p l t do n
c bi n dâng
Vi t Nam, theo k ch b n phát th i cao hay k ch b n phát th i trung bình
vào nh ng n m đ u c a n a th p k 2040 – 2045, n
c bi n dâng
di n tích ng p trên 6.230 km2 (1,9 % di n tích, 2,4 % dân s b
nh h
m c 0,25m,
ng); n
c
bi n dâng t i m c 0,50 m, di n tích b ng p lên đ n 14.034km2 (chi m 4,2 % di n
tích, nh h
ng đ n 5,2 % dân s ).
V im cn
Vi t Nam b
c bi n dâng 1m, 9,1 % di n tích n
nh h
k ch b n cao đã đ
ng.
c ta b ng p và 16 % dân s
ó chính là tác đ ng c a B KH vào n m 2100 ng v i
c công b .
- Tác đ ng c a B KH đ n ch t l
ng đ t
Quá trình ơ xy hóa gây thối hóa đ t do nhi t đ t ng lên - và h n hán gia
t ng trong mùa khơ
Q trình m n hóa do n
c bi n dâng cao và b c h i - m nh h n
Q trình xói mịn r a trôi theo n
mùa m a t ng lên, nh t là
c do l
ng m a và - c
ng đ m a trong
nh ng vùng l p ph th c v t b tàn phá.
Q trình xâm th c xói l b sông do mùa khô và h n - hán làm lịng sơng b
nâng cao, t ng c
ho c l ng đ ng d
ng q trình xói mịn, r a trôi đ a v t li u thô l p d n lịng sơng
i đáy sơng d n đ n thay đ i quy lu t lịng sơng, gia t ng q
trình xâm th c, xói l b sơng.
Q trình phong thành cát bay, cát ch y do bão t nhi u - h n, t n s và t c
đ gió bão đ u t ng lên đáng k , gió to cùng v i m a l n mài mòn các s
n đ t,
b c h i t ng lên làm gia t ng quá trình hoang m c đá; gia t ng quá trình cát bay, cát
ch y vào đ t li n, ru ng đ ng và khu v c dân c ven bi n.
12
c. Tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên n
Bi n đ i khí h u nh h
n
c. Ngu n n
c (TNN)
ng tr c ti p và gián ti p đ n ngu n tài nguyên
c m t khan hi m trong mùa khô gây h n hán, và quá d th a trong
mùa m a gây l l t. Ngu n n
c ng m b suy gi m do thi u ngu n b sung.
S gia t ng nhanh chóng di n tích hoang m c
h n, k c m t s vùng m
các vùng khô h n, bán khơ
t do khí h u và B KH. T i các t nh mi n núi phía
B c, n i còn nhi u vùng đ i núi tr c đang b m a l làm l đ t, xói mịn và suy
thối đ n khơ c n hoang m c.
cho vi c s d ng đ t c a n
c ta hi n nay.
S thay đ i v ngu n n
v i các n
c mà
ây là nh ng v n đ đáng lo ng i, là thách th c l n
c và ch t l
đó, tài nguyên n
ng n
c c ng là m i quan tâm l n đ i
c đã và đang b th thách.
Theo các nhà khoa h c, d báo, đ n n m 2050, kho ng 81.110ha thu c các
l u v c sông Mã, sông C , sông Gianh, sông Nh t L , sông B n H i, Th ch Hãn, Ô
Lâu, sông H
ng và các vùng ph c n s b n
c bi n xâm m n. V mùa khô, dịng
ch y trên các nhánh sơng, su i s b suy gi m t 5% đ n 17%; kho ng 3.000 h đ p
nh s có kh n ng đi u ti t kém, nh h
ng đ n ngu n n
c s n xu t và sinh ho t;
t n su t các c n bão c ng nhi u h n, nhi u vùng ph i chuy n sang tiêu n
c b ng
đ ng l c.
Bi n đ i khí h u s làm cho dịng ch y sơng ngòi thay đ i v l
ng và s
phân b theo th i gian, vùng lãnh th .
- Dòng ch y n m
Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n dịng ch y n m r t khác nhau gi a các
vùng/ h th ng sông trên lãnh th Vi t Nam. Theo k ch b n bi n đ i khí h u trung
bình B2, dịng ch y n m trên các sơng
có xu h
ng t ng ph bi n d
B c B , ph n phía b c c a B c Trung B
i 2% vào th i k 2040 - 2059 và lên t i 2% đ n 4%
vào th i k 2080 - 2099.
Trái l i, t ph n phía nam B c Trung B đ n ph n phía b c c a Nam Trung
B và
th
ông Nam B (h th ng sơng
ng d
i 2%
ng Nai), dịng ch y n m l i có xu thê gi m,
sơng Thu B n, Ngàn Sâu, nh ng gi m m nh
h th ng sông
13
ng Nai, sông Bé t 4% đ n 7% vào th i k 2040 - 2059 và 7% đ n 9% vào th i
k 2080 - 2099
Theo k t qu nghiên c u c a U h i sông Mê Cơng, dịng ch y n m trên
sơng Mê Cơng, t i Kratie, ngu n c p n
c ch y u cho đ ng b ng sơng C u Long,
trung bình th i k 2010 - 2050 so v i th i k 1985 - 2000 t ng kho ng 4% - 6%
k ch b n B2.
- Dòng ch y mùa l
Dòng ch y mùa l c a h u h t các sơng có xu th t ng so v i hi n nay, song
v i m c đ khác nhau, ph bi n t ng t 2% đ n 4% vào th i k 2040 - 2059 và t
5% - 7% vào th i k 2080 - 2099. Riêng sông Thu B n, sông Ngàn Sâu ch t ng
d
i 2% vào th i k 2040 - 2059 và d
i 3% vào th i k 2080 - 2099
Trong khi đó, dịng ch y mùa l c a các sơng trên h th ng sông
ng Nai,
sông Bé l i gi m kho ng t 2,5% đ n 6% và t 4% đ n 8% vào hai th i k nói trên.
i v i sông Mê Công, so v i th i k 1985 - 2000, dòng ch y mùa l t i
Kratie trung bình th i k 2010 - 2050 t ng kho ng 5% đ n 7%.
- Dòng ch y mùa c n
Bi n đ i khí h u có xu h
ng làm suy gi m dòng ch y mùa c n, so v i hi n
t i dòng ch y mùa c n ph bi n gi m t 2% đ n 9% vào th i k 2040 - 2059 và t
4% đ n 12% vào th i k 2080 - 2099
Tuy nhiên, dòng ch y mùa c n không th hi n xu th t ng ho c gi m rõ ràng
sông Mê Công t i Kratie và Tân Châu.
- Tác đ ng đ n n
c ng m
Giai đo n sau n m 2020, m c n
h
c ng m có th gi m đáng k do ch u nh
ng c a ho t đ ng khai thác và suy gi m l
ng n
c cung c p cho dòng ch y
ng m trong mùa khô. T i vùng đ ng b ng Nam B , n u l
gi m kho ng 15% đ n 20% thì m c n
hi n t i. M c n
h th p h n.
c t i các vùng khơng b
ng dịng ch y mùa khơ
c ng m có thê h th p kho ng 11m v i
nh h
ng c a thu tri u có xu h
ng
14
d. Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n các l nh v c kinh t - xã h i
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n nông nghi p
nh h
ng nghiêm tr ng đ n đ t s d ng cho nông nghi p.
M t di n tích do n
c bi n dâng;
B t n th t do các tác đ ng tr c ti p và gián ti p khác c a B KH: h n hán,
l l t, s t l , hoang m c hóa…
B KH làm thay đ i tính thích h p c a n n s n xu t nông - nghi p v i c c u
khí h u.
S gi m d n c
ng đ l nh trong mùa đơng, t ng c
ng th i gian n ng nóng
d n đ n tình tr ng m t d n ho c tri t tiêu tính phù h p gi a các t p đoàn cây, con
trên các vùng sinh thái.
Làm ch m đi quá trình phát tri n n n nông nghi p hi n đ i s n xu t hàng hóa
và đa d ng hóa c ng nh làm bi n d ng n n nông nghi p c truy n.
m c đ nh t
đ nh, B KH làm m t đi m t s đ c đi m quan tr ng c a các vùng nông nghi p
phía B c.
Do tác đ ng c a B KH, thiên tai ngày càng nh h
ng nhi u h n đ n s n
xu t nông nghi p
Thiên tai ch y u đ i v i s n xu t nông nghi p ngày càng gia t ng trong b i
c nh B KH.
H n hán song hành v i xâm nh p m n trên các sông l n và v a.
- B KH gây nhi u khó kh n cho công tác th y l i:
Kh n ng tiêu thoát n
c ra bi n gi m đi rõ r t, m c n
đ nh l t ng thêm, uy hi p các tuy n đê sông
c các sơng dâng lên,
các t nh phía B c, đê bao và b bao
các t nh phía Nam.
Di n tích ng p úng m r ng, th i gian ng p úng kéo dài.
Nhu c u tiêu n
c và c p n
c gia t ng v
t kh n ngđáp ng c a nhi u h
th ng th y l i. M t khác, dịng ch y l gia t ng có kh n ng v
t quá các thông s
thi t k h , đ p, tác đ ng t i an toàn h đ p và qu n lý tài nguyên n
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n lâm nghi p
Bi n đ i khí h u làm suy gi m qu đ t r ng và di n tích r ng:
c…
15
B KH làm thay đ i c c u t ch c r ng, làm suy gi m ch t l
ng r ng, gia
t ng nguy c cháy r ng, gây khó kh n cho cơng tác b o t n đa d ng sinh h c r ng
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n th y s n
B KH nh h
tr
ng đ n môi tr
ng th y sinh trên bi n, tác đ ng đ n môi
ng th y s n nuôi tr ng và kinh t th y s n
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n công nghi p
B KH nh h
h
ng đ n c c u công nghi p theo ngành, theo lãnh th và nh
ng đ n m t s ngành công nghi p tr ng đi m
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n n ng l
ng
B KH có th tác đ ng tiêu c c đ n tài nguyên n ng l
nghi p khai thác nguyên li u, đ n cung ng và nhu c u n ng l
ng tái t o, đ n công
ng
- Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n giao thơng v n t i
B KH nh h
ng x u đ n c s h t ng giao thông v n t i, tác đ ng tiêu
c c đ n ho t đ ng giao thông v n t i
e. Tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n cu c s ng và s c kh e c ng đ ng
- B KH d n đ n h th p ch s phát tri n con ng
Do B KH, t c đ t ng tr
i (HDI)
ng GDP không n đ nh, c ng đ ng ng
i nghèo
khơng có đi u ki n thu n l i nâng cao ch s giáo d c và tu i th bình quân c ng b
nh h
ng. K t qu là HDI khơng có s t ng ti n phù h p v i nh ng c g ng trong
quá trình phát tri n kinh t xã h i c a đ t n
c.
- B KH ch a đ ng nhi u y u t tiêu c c đ i v i sinh lý c th
Kéo dài th i gian duy trì th i ti t b t l i trong đ i s ng hàng ngày, gây nhi u
khó kh n cho q trình trao đ i nhi t gi a c th ng
i và môi tr
ng sinh ho t,
đ c bi t là lao đ ng n ng, ho t đ ng th thao, luy n t p quân s ,…
Th i ti t c c đoan gia t ng d n đ n nhi u nguy c đ t bi n đ i v i ng
nhi u tu i, ng
i già, ng
i m c b nh tim m ch, ng
i
i m c b nh th n kinh,…
- B KH làm gia t ng b nh t t và các v t ch truy n b nh
Theo T ch c Y t Th gi i (WHO), B KH góp ph n gia t ng 11 b nh
truy n nhi m quan tr ng, trong đó có s t xu t huy t, viêm não Nh t B n,…