skkn PHƯƠNG PHáP TíCH hợp GIáO dục bảo vệ môi trường trong giảng dạy vật lí

Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Y BAN NHN DN HUYN CAO LNH
TRNG :THCS BèNH THNH
T: TON - LI
--- ---

SNG KIN KINH NGHIM
PHƯƠNG PHáP TíCH HợP GIáO DụC bảo vệ
MÔI trờng trong giảng dạy vật lí

H V TấN GIO VIấN

: NGUYN NGC THANH

Bỡnh Thnh, thang 2 nm 2012

Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

1


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

SáNG KIếN KINH NGHIệM

PHƯƠNG PHáP TíCH HợP GIáO DụC bảo vệ
MÔI trờng trong giảng dạy vật lí
A. phần mở đầu
I. Lí do chọn đề tài:
Không ai có thể phủ nhận vai trò đặc biệt quan trọng của môi trờng đối
với đời sống con ngời. Bởi môi trờng không chỉ là nơi tồn tại, sinh trởng và
phát triển mà còn là nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên, các chất thải của đời
sống và sản xuất, đồng thời là nơi lu trữ và cung cấp thông tin cho con ngời.
Nhng môi trờng hiện nay đang xuống cấp, nhiều nơi bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Vì vậy, môi trờng cần đợc bảo vệ, bảo vệ môi trờng hiện nay đang là vấn đề
mang tính toàn cầu. ở nớc ta, đó cũng là vấn đề đợc quan tâm sâu sắc của tất
cả các ngành, các cấp. Năm 2005, ngành giáo dục đã có Chỉ thị về việc tăng cờng giáo dục bảo vệ môi trờng, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là trang bị cho
học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trờng và bảo vệ môi trờng bằng nhiều hình
thức phù hợp nh thông qua các môn học và hoạt động ngoại khoá...
Vì vậy, để đáp ứng những yêu cầu đề ra, cùng với các môn học khác,
trong quá trình giảng dạy Vật lí việc lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục bảo
vệ môi trờng là vấn đề không thể thiếu.
II. Mục đích v phơng pháp nghiên cứu:
1. Mục đích nghiên cứu:
Việc giáo dục bảo vệ môi trờng trong giảng dạy Vật lí nhằm mục đích để
tất cả các em hiểu đợc bản chất của các vấn đề về môi trờng nh tính phức tạp,
quan hệ nhiều mặt, tính hữu hạn của tài nguyên, thiên nhiên và khả năng chịu
tải của môi trờng, quan hệ chặt chẽ giữa môi trờng và phát triển. Bên cạnh đó
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

2


Trng THCS Bỡnh Thnh

nghiờm

Sỏng kin kinh

nhận thức đợc ý nghĩa và tầm quan trọng của các vấn đề về môi trờng nh một
nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển. Từ đó có thái độ, có ý thức
trách nhiệm, cách ứng xử đúng đắn trớc các vấn đề môi trờng.
4. Phơng pháp nghiên cứu:
- Dựa vào thực tế giảng dạy, dự giờ, trao đổi kinh nghiệm của các đồng nghiệp,
thông qua tham khảo sách báo, các thông tin đại chúng:
- Dựa vào công tác điều tra, khảo sát, tham quan, nghiên cứu tình hình môi trờng ở địa phơng, thảo luận phơng án xử lí.
- Phơng pháp khai thác kinh nghiệm thực tế để giáo dục: Dựa vào kinh nghiệm
thực tế, các hoạt động thực tiễn, từ đó phân tích, tổng hợp để đa ra các giải
pháp giáo dục bảo vệ môi trờng.
- Phơng pháp tiếp cận kĩ năng sống bảo vệ môi trờng: là khả năng ứng xử một
cách tích cực đối với các vấn đề của môi trờng.
III. Giới hạn đề tài
Đề tài Phơng pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng đối với bộ môn
Vật lí đợc nghiên cứu và viết dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của các đối tợng
học sinh các khối lớp 8, 9 THCS và dựa vào hoạt động dạy của thầy và học của
học sinh THCS đợc áp dụng cho học sinh các khối lớp 8,9.

IV Kế hoạch thực hiện
Sáng kiến đợc ứng dụng trong quá trình giảng dạy ở học kì II năm học 20102011 môn vật lý 8 và học kì I năm học 2011-2012 môn vật lý 9.
Trong quá trình thực hiện việc tích hợp bảo vệ môi trờng sẽ đợc tiến hành
theo các bớc nh sau:
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

3

Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

1. Chuẩn bị nội dung trớc mỗi bài dạy.
2. Thu thập thông tin và hình ảnh trên mạng internet
3. Lựa chọn thời điểm thích hợp trong tiến trình giảng dạy để tích hợp

B. NộI DUNG Đề TàI: PHƯƠNG PHáP TíCH HợP GIáO DụC

bảo vệ MÔI trờng trong giảng dạy vật Lý
I. Cơ sở lí luận:
Sự phát triển nhanh chóng về Kinh tế- xã hội trong những năm qua đã
làm đổi mới XHVN, chỉ số kinh tế không ngừng nâng cao. Tuy nhiên sự phát
triển kinh tế cha đảm bảo cân bằng với việc bảo vệ môi trờng, những hiểm họa
suy thoái môi trờng ngày càng đe dọa cuộc sống của loài ngời. Chính vì vậy
bảo vệ môi trờng là vấn đề sống còn của nhân loại và của mỗi quốc gia. Việc
tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trờng đối với bộ môn Vật lí là việc làm
cần thiết giúp học sinh hiểu biết đợc mối quan hệ giữa môi trờng tự nhiên, môi
trờng xã hội và vai trò của con ngời trong đó. Từ đó sẽ có thái độ thân thiện với
môi trờng, yêu quý tôn trọng thiên nhiên, tôn trọng di sản văn hóa và ý thức đợc hành động trớc vấn đề môi trờng nảy sinh.
II. Cơ sở thực tiễn:
Hiện nay con ngời đã khai thác quá mức và sử dụng không hợp lí các
nguồn tài nguyên, dẫn đến mất cân bằng sinh thái, môi trờng sống bị ô nhiễm
nghiêm trọng và đang đe dọa đến cuộc sống con ngời nh: Ô nhiễm không khí,
hiệu ứng nhà kính, nguồn nớc bị ô nhiễm, rừng bị suy giảm. Vì thế, việc lựa
chọn địa chỉ, nội dung, để tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng trong giảng dạy
Vật lí là vấn đề quan trọng và cần thiết nhằm trang bị cho học sinh một hệ

thống kiến thức đầy đủ về môi trờng và kĩ năng bảo vệ môi trờng phù hợp với
tâm lí lứa tuổi. Bên cạnh đó tuyên truyền giáo dục nâng cao ý thức và trách
nhiệm bảo vệ môi trờng.
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

4


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

III. Thực trạng và những mâu thuẩn của đề tài
1. Thực trạng của đề tài nghiên cứu:
Bảo vệ môi trờng hiện nay đang là nhiệm vụ của toàn xã hội, trong đó có
học sinh. Tuy nhiên, rất nhiều học sinh không mấy quan tâm, thậm chí thờ ơ
đối với việc bảo vệ môi trờng. Vì vậy, trong quá trình dạy học giáo viên cần
giáo dục học sinh biết cách bảo vệ môi trờng, trớc hết là môi trờng sống xung
quanh các em.
Trong quá trình dạy học Vật lí, tôi chắc rằng các giáo viên đã đề cập đến
các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trờng. Tuy nhiên việc làm này còn cha thờng xuyên, đôi khi còn mang tính sách vở, thiếu sự gần gũi với đời sống thực tế
học sinh. Trong khi đó, Vật lí là môn khoa học mang tính thực tiễn cao, chúng
ta hoàn toàn có thể vừa đa ra các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trờng liên
quan đến từng nội dung trong các bài học cụ thể lại vừa gần gũi với sự hiểu biết
của học sinh. Chính điều này sẽ có tác dụng kích thích óc tò mò, sáng tạo,
hứng thú học tập, mở rộng sự hiểu biết của học sinh, đặc biệt là hớng sự quan
tâm của các em tới môi trờng để từ đó biết cách bảo vệ môi trờng.
2. Những mâu thuẩn của đề tài
- Thời lợng của một tiết học còn hạn chế (45ph) do đó giáo viên giảng dạy

ngại đi sâu vào việc tích hợp nội dung bảo vệ môi trờng.
- Do điều kiện phục vụ dạy học, cơ sở vật chất trang thiết bị còn thiếu, tài
liệu, sách báo cho GV và HS tham khảo cha đợc phong phú, cha đáp ứng đợc
nhu cầu và hấp dẫn học sinh.
- Kĩ năng sử dụng các phơng tiện phục vụ việc dạy học hiện đại của giáo
viên còn hạn chế. Nh việc sử dụng máy vi tính để chuẩn bị bài, cập nhật lu trữ

Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

5


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

thông tin; sử dụng máy chiếu projecter để giảng dạy, su tầm các t liệu điện tử,
tranh ảnh, phim liên quan đến môi trờng ...

IV. Giải pháp chủ yếu để tích hợp giáo dục bảo vệ môi tr ờng trong giảng
dạy Vật lí.
1. Cơ sở đề xuất giải pháp:
Hiện nay chúng ta đang đứng trớc tình trạng môi trờng bị suy thoái nghiêm
trọng. Nguyên nhân do sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp đã
thải ra môi trờng một lợng khí thải rất lớn, làm ô nhiễm nghiêm trọng đến môi
trờng sống. Tuy nhiên việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng nh trên sẽ
không đem lại hiệu quả, học sinh sẽ không hiểu biết về tác động của môi trờng
đối với loài ngời, nh thế sẽ làm môi trờng ngày càng mất cân bằng về sinh thái,
đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống con ngời. Để cho nội dung tích hợp giáo

dục bảo vệ môi trờng có hiệu quả tôi mạnh dạn trình bày một số phơng pháp
tích hợp.
2. Các giải pháp chủ yếu:
2.1. Xây dựng nội dung tích hợp phù hợp với nội dung bài học
Để học sinh nhận thức đúng về vai trò của môi trờng đối với cuộc sống,
từ đó có những hành động cụ thể phù hợp thì trớc hết cần đa học sinh đến
những vấn đề gần gũi hoặc phù hợp với nhận thức của các em. Đối với bộ môn
Vật lí, việc giáo dục bảo vệ môi trờng cho học sinh cần thông qua các nội dung
của từng bài học cụ thể trong chơng trình học.
2.2. Thu thập tài liệu sinh động và có sức thuyết phục.
- Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, việc tìm
kiếm bất cứ t liệu nào trên mạng internet cũng trở nên dễ dàng. Đây là một
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

6


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

điều kiện thuận lợi cho việc đổi mới phơng pháp dạy học nói chung và việc tích
hợp bảo vệ môi trờng nói riêng.
- Sau khi xây dựng đợc nội dung tích hợp giáo viên tìm và lựa chọn
những hình ảnh sinh động, ấn tợng phù hợp với yêu cầu để đa vào bài giảng.
2.3. Sử dụng máy chiếu projecter để dạy nội dung tích hợp.
Việc sử dụng máy vi tính kết hợp với máy chiếu để dạy học sẽ phát huy
cao tính trực quan của bài dạy. Đặc biệt phần tích hợp bảo vệ môi trờng đòi hỏi
không chỉ cung cấp kiến thức, kĩ năng mà quan trọng là hình thành ở học sinh

thái độ trớc các vấn đề về môi trờng, điều này sẽ đạt đợc hiệu quả cao khi các
em đợc chứng kiến những hình ảnh về thực trạng cũng nh hậu quả của ô nhiễm
môi trờng.
3. Tổ chức triển khai thực hiện:
3.1. Chuẩn bị nội dung trớc mỗi bài dạy
Trớc hết giáo viên tìm hiểu vấn đề cần tích hợp, chọn lựa chủ đề thật gần
gũi, thiết thực và sát với nội dung bài học.
Ví dụ: Trong bài Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu - Vật lí 8. Giáo viên
chọn chủ đề khai thác, sử dụng nguồn nhiên liệu hoá thạch dẫn đến những
thảm hoạ về môi trờng và những biện pháp khắc phục.
* Đối với mỗi nội dung cần tích hợp, giáo viên có thể yêu cầu học sinh:
Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trờng.
Học sinh tự đa ra biện pháp bảo vệ môi trờng hoặc giáo viên đa ra
để học sinh tìm hiểu.
Giải thích một số hiện tợng thờng gặp trong cuộc sống của các
em.

Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

7


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

3.2. Thu thập thông tin và hình ảnh trên mạng internet
Cách thông dụng nhất để tìm kiếm hình ảnh trên mạng là vào trang web
www.google.com.vn , gõ từ khoá liên quan đến chủ đề ta đang cần tìm.

Khi chọn đợc hình ảnh thích hợp nên lu lại trong một tập tin với định
dạng cỡ ảnh to nhất (khi đa vào giáo án điện tử hình ảnh sẽ đạt chất lợng cao
hơn).

3.3. Lựa chọn thời điểm thích hợp trong tiến trình giảng dạy để tích hợp
Việc lựa chọn thời điểm và nội dung để tích hợp hết sức quan trọng. Một
mặt nó làm cho bài dạy trở nên sinh động và có ý nghĩa, mặt khác nếu lựa chọn
không phù hợp sẽ làm cho bài dạy bị đứt quãng và xa rời trọng tâm kiến thức.
ý thức đợc điều này giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ lỡng các phơng án tích
hợp để vừa đảm bảo dạy đúng, dạy đủ vừa đạt đợc mục tiêu giáo dục bảo vệ
môi trờng.
* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 20:

Nguyên tử, phân tử chuyển động hay

đứng yên? - Vật lí 8
Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh nắm đợc khái niệm hiện tợng khuếch
tán.
Hiện tợng khuếch tán là hiện tợng các chất tự hoà lẫn vào nhau. Hiện
tợng khuếch tán có thể xảy ra ở chất lỏng, chất khí, giữa chất lỏng và chất
khí, thậm chí còn xảy ra ở chất rắn.
Mặc dù không khí nhẹ hơn nớc biển nhng ở trong nớc biển vẫn có
không khí. Nếu thiếu không khí, các loài sinh vật trong lòng đại dơng
không thể sống đợc.
Có nhiều tàu chở dầu bị tai nạn làm dầu loang rộng trên mặt biển (Chẳng
hạn: Tàu Prestige chở hơn 77000 tấn dầu chìm ngoài khơi vùng biển Tây Ban
Nha làm tràn dầu trên biển trở thành sự cố tràn dầu nguy hại nhất từ trớc đến
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

8

Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

nay; Tàu chở cần trục đâm phải tàu chở dầu ngoài khơi phía Tây Hàn Quốc
khiến 66000 thùng dầu thô bị tràn ra biển...) làm cho không khí không thể
khuếch tán vào nớc làm chết rất nhiều sinh vật sống trong lòng đại dơng, đồng
thời cũng ảnh hởng đến nhiều loài sinh vật biển khác nữa.
* Biện pháp khắc phục: Các ngành chức năng cần kiểm tra tàu chở dầu trớc khi lu thông trên biển và cần đảm bảo các quy tắc an toàn trong suốt quá
trình lu thông. Các tàu thờng xuyên liên lạc với trung tâm cũng nh với các tàu
khác trong khu vực lu thông, tránh các vụ tai nạn đáng tiếc xảy ra, không
những gây thiệt hại cho ngời và tài sản mà còn làm ô nhiễm môi trờng, rất lâu
sau mới có thể khắc phục đợc.

Vệt dầu loang để lại trên biển sau vụ va chạm ở Hàn Quốc
* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 21:

Đối lu - Bức xạ nhiệt

Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh đã làm các bài tập vận dụng phần đối lu
* Đối lu là sự truyền nhiệt năng bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí.
Đó là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng và chất khí.
Trong phòng ngủ kín không có đối lu không khí sẽ rất ngột ngạt, khó
chịu. Biện pháp khắc phục: Nên mở cửa sổ trớc khi đi ngủ khoảng 15
phút để không khí lu thông dễ dàng, giúp giấc ngủ ngon hơn, sâu hơn.
Trong bếp lò hay các lò cao ở các xí nghiệp, nhà máy khi không khí
trong lò bị đốt nóng sẽ rất ngột ngạt.

*Biện pháp khắc phục: Ngời ta dùng những ống khói rất cao để thông gió
(tạo ra lực hút khí) khi đó không khí trong lò bị đốt nóng theo ống khói bay lên
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

9


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

đồng thời không khí lạnh ở bên ngoài lùa vào cửa lò. Nhờ đó luôn có đủ không
khí để đốt cháy nhiên liệu. Mặt khác ống khói cao làm cho khói thải ra bay lên
cao, chống ô nhiễm môi trờng.
Khi dùng rơm, trấu, mạt ca để nấu bếp, ta thấy có rất nhiều bụi làm
không gian bếp ngột ngạt.
*Biện pháp khắc phục: Ngời ta đã chế tạo loại bếp có ống khói để khói bụi có
thể thoát lên cao.
* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 26:

Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu

Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh đã tìm hiểu nhiên liệu là gì và lấy các ví
dụ về nhiên liệu thờng gặp.
Hiện nay, than đá, dầu mỏ, khí đốt đang là các nhiên liệu chủ yếu của con ngời. Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng các nhiên liệu này đã và đang gây
những hậu quả vô cùng nghiêm trọng ảnh hởng đến môi trờng sống của con
ngời: Hạn hán, lũ lụt, bão, sóng thần, khí thải từ nhà máy, xe cộ làm ô nhiễm
không khí, nguồn nớc, đất gây ma axít, thủng tầng ôzôn...

Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

10


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Hậu quả của việc khai thác và sử dụng năng lợng hoá thạch
Vậy con ngời cần làm gì để bảo vệ môi trờng?
Chúng ta biết rằng, các nguồn năng lợng nói trên không phải vô tận mà
chỉ trong vòng khoảng năm mơi năm nữa các nguồn nhiên liệu này sẽ cạn kiệt.
Vì vậy, một trong những nhiệm vụ vô cùng cấp bách của con ngời là phải tiết
kiệm các nhiên liệu sẵn có, đồng thời phải nghiên cứu tìm ra các nhiên liệu
mới thay thế.
Hiện nay con ngời đã tìm ra nhiều nguồn năng lợng sạch, dồi dào phục
vụ cho sản xuất và cuộc sống:
Năng lợng từ đại dơng (nớc biển): phong phú nhất là các quốc gia có
biển lớn. Sóng và thuỷ triều làm quay tuabin máy phát điện.
Năng lợng Mặt Trời: Dùng chạy pin Mặt Trời
Bắt chớc quá trình quang hợp của thực vật, hiện nay các nhà khoa học
đang nghiên cứu tìm cách biến đổi năng lợng của ánh nắng (nguồn nguyên liệu
vô tận) thành nguồn nhiên liệu sạch và thân thiện với môi trờng.
Năng lợng gió: Sử dụng sức gió để quay tuabin máy phát điện. Đây là
nguồn năng lợng dồi dào, có ở mọi nơi.
Dầu thực vật dùng để chạy xe, chẳng hạn cải dầu.
Năng lợng từ sự lên men sinh học: Đợc tạo từ sự lên men sinh học của
đồ phế thải sinh hoạt nhằm tạo khí mêtan.

* Một trong những nhiên liệu có triển vọng thay thế cho dầu và khí đốt
là hiđrô, vì:
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

11


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

- Hiđrô có năng suất tỏa nhiệt cao hơn dầu và khí đốt. Đây là khí có
nhiệt cháy cao nhất trong tất cả các nhiên liệu có trong thiên nhiên, đã đợc sử
dụng làm nhiên liệu phóng các tàu vũ trụ.

- Hiđrô đợc điều chế bằng cách dùng năng lợng Mặt Trời để điện phân
nớc biển. Nh vậy, nguồn nguyên liệu để điều chế hiđrô có thể coi là vô tận.
- Hiđrô lỏng có thể vận chuyển dễ dàng bằng các bình chứa hoặc ống
dẫn.
- Hiđrô khi bị đốt cháy không toả ra các khí độc nh các nhiên liệu khác.
* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 28:

Động cơ nhiệt

Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh trả lời C5 phần vận dụng
Động cơ nhiệt đợc sử dụng rất rộng rãi trong cuộc sống. Tuy nhiên, động
cơ nhiệt lại gây ra những tác hại rất lớn đối với môi trờng sống của chúng ta:
- Gây ra tiếng ồn
- Xả vào môi trờng sống các khí độc sinh ra từ việc đốt cháy nhiên liệu.

*Biện pháp khắc phục:
Hạn chế sử dụng động cơ nhiệt.
Cải tiến động cơ nhiệt thân thiện với môi trờng.
Nghiên cứu, thử nghiệm để đa vào sử dụng rộng rãi loại xăng
ethanol, đây là loại nhiên liệu tiết kiệm và giảm bớt khí thải CO 2
ra môi trờng. Hiện ở Việt Nam mới thử nghiệm cho xe Taxi.
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

12


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Thay thế động cơ nhiệt bằng những động cơ khác không làm hoặc
ít làm ô nhiễm môi trờng: Vừa qua hãng GM và Segway đã phối
hợp sản xuất thành công loại ôtô 2 bánh đầu tiên trên thế giới với
2 chỗ ngồi. Loại xe này sử dụng một bộ pin để hoạt động, vì vậy
rất thân thiện với môi trờng. Loại xe này có thể chạy với vận tốc
56km/h. Chỉ cần mất vài phút cho một lần sạc pin, chiếc xe có thể
chạy đợc tới 56km.
* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 12:

Công suất điện

Vị trí tích hợp: sau khi học sinh trả lời xong câu C3
Khi sử dụng dụng cụ điện gia đình cần sử dụng đúng công suất định
mức. Để sử dụng đúng công suất điện mức thì ta cần sử dụng hiệu điện thế

đúng bằng với hiệu điện thế định mức.
- Vì một số đồ dùng khi sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế
định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng.
- Vì một số đồ dùng khi sử dụng hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế
định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng hoặc gây ra cháy nổ
*Biện pháp khắc phục:
Sử dụng ổn áp để bo vệ thiết bị và đồ dùng điện
Ta cần sử dụng đồ dùng điện đúng hiệu điện thế định mức của
chúng.
* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 19:

Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng

Vị trí tích hợp 1: sau khi học sinh nắm đợc cần phải thực hiện các biện pháp
đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là đối với mạng điện dân dụng vì mạng
điện này có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
* Sống gần dây điện cao áp rất nguy hiểm, ngời sống gần dây điện cao
áp thờng dễ bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễn điện do hởng ứng. Mặc dù ngày càng
đợc nâng cáp đôi lúc sự cố vẫn xảy ra nh là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đờng
dây, cháy nổ trạm biến áp, . . . .
*Biện pháp khắc phục:
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

13


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Để an toàn di dời hộ dân sống dới đờng dây cao áp và tuân thủ
các quy tác an toàn khi sử dụng điện.
Chuyển đờng dây điện cao áp xuống lòng đất
Vị trí tích hợp 2: Sau khi học sinh nắm đợc Cần lựa chọn sử dụng các dụng
cụ và thiết bị điện có công suất phù hợp và chỉ sử dụng chúng trong thời gian
cần thiết.
- Các bóng đèn sợi đốt thông thờng có hiệu quả phát quang rất thấp: 3%,
các bóng đèn neon có hiệu suất phát quang cao hơn:7%.
- Để tiết kiệm điện cần nâng cao hiệu suất phát quang của các bóng đèn
điện.
*Biện pháp khắc phục:
Thay các bóng đèn thông thờng bằng các bóng đèn tiết kiệm năng
lợng nh đèn compac,....
Chỉ sử dụng trong thời gian cần thiết.

V. Hiệu quả áp dụng
* Qua quá trình tổ chức triển khai thực hiện chuyên đề trên tôi nhận thấy rằng
học sinh yêu thích môn học hơn, chất lợng bộ môn tăng lên rõ rệt, số học sinh
khá giỏi tăng. Cụ thể học kì I năm học 2011-2012 chất lợng bộ môn Vật lí tăng
lên, học sinh yếu giảm, không có học sinh kém. Tuy nhiên việc quan trọng
nhất là hầu hết tất cả các học sinh đều có ý thức tự giác bảo vệ môi trờng xung
quanh, làm cho khuông viên trờng trở nên xanh, sạch, đẹp hơn.Thông qua kết
quả khảo sát nh sau:
Câu 1: Em thích học môn vật lí không?
Rất thích

Thích

Bình thờng Không thích

Câu 2: Môn vật lí có đợc ứng dụng nhiều trong cuộc sống không?
Nhiều

ít

Không

Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trờng xung quanh chúng ta không?
Nhiều

ít

Không biết

Câu 4: Môi trờng có cần đợc bảo vệ không?
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

14


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Rất cần

Cần

Không cần

Kết quả:
Trớc khi áp dụng đề tài: (tháng 2 năm 2011)
Học sinh lớp 8A1, 8A2, 8A3, A4 : 146 học sinh
Câu 1: Em thích học môn vật lí không?
Rất thích: 20

Thích: 52

Bình thờng: 50

Không thích:24

Câu 2: Môn vật lí có đợc ứng dụng nhiều trong cuộc sống không?
Nhiều: 35

ít: 85

Không: 26

Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trờng xung quanh chúng ta không?
Nhiều: 41

ít : 75

Không : 30

Câu 4: Môi trờng có cần đợc bảo vệ không?
Rất cần : 38

Cần: 87

Không cần: 21

áp dụng ở học kì II năm học 2010-2011 (tháng 5 năm 2011)
Học sinh lớp 8A1, 8A2, 8A3, 8A4 : 137 học sinh
Câu 1: Em thích học môn vật lí không?
Rất thích: 38

Thích : 65

Bình thờng: 30

Không thích: 4

Câu 2: Môn vật lí có đợc ứng dụng nhiều trong cuộc sống không?
Nhiều: 55

ít: 73

Không: 9

Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trờng xung quanh chúng ta không?
Nhiều: 62

ít: 68

Không: 7

Câu 4: Môi trờng có cần đợc bảo vệ không?
Rất cần: 60

Cần: 72

Không cần: 5

Sau khi áp dụng (tháng 01năm 2012)
Học sinh lớp 8A1, 8A2, 8A3, 8A4 đợc lên lớp 9A1, 9A2, 9A3, 9A4: 129 học sinh
Câu 1: Em thích học môn vật lí không?
Rất thích: 62

Thích: 42

Bình thờng: 25

Không thích: 0

Câu 2: Môn vật lí có đợc ứng dụng nhiều trong cuộc sống không?
Nhiều: 76
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

ít: 53

Không: 0
15


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trờng xung quanh chúng ta không?
Nhiều: 81

ít: 48

Không: 0

Câu 4: Môi trờng có cần đợc bảo vệ không?
Rất cần: 89

Cần: 40

Không cần: 0

C. KếT LUậN
I. ý nghĩa
Trong quá trình dạy học, tôi rất chú trọng tới việc giáo dục cho học sinh
các biện pháp bảo vệ môi trờng. Tôi nhận thấy, việc học sinh đợc tiếp cận với
những vấn đề hết sức gần gũi trong cuộc sống đã làm cho các em học tập sôi
nổi, chủ động và tích cực hơn. Các em rất hứng thú trong việc tìm hiểu, đa ra
nguyên nhân gây ô nhiễm môi trờng, đồng thời đa ra các biện pháp giáo dục
bảo vệ môi trờng và một điều quan trọng mà tôi nhận thấy là các em đã biết
quan tâm đến môi trờng nhiều hơn, có ý thức tham gia bảo vệ môi trờng tốt
hơn.
II. Khả năng áp dụng
Đề tài Phơng pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng đối với bộ môn
Vật lí đợc nghiên cứu và viết dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của các đối tợng

học sinh các khối lớp 6, 7, 8, 9 THCS và dựa vào hoạt động dạy của thầy và
học của học sinh THCS nên không những áp dụng cho học sinh các khối lớp
8,9 mà còn có thể áp dụng cho khối 6 và 7.
III. Bài học kinh nghiệm và hớng phát triển
Qua đề tài Phơng pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng đối với bộ
môn Vật lí sẽ giúp học sinh có ý thức tự giác, có tinh thần trách nhiệm, có kĩ
năng nhận thức, có cách ứng xử đúng đắn, tích cực với các vấn đề môi trờng
nảy sinh. Đồng thời sẽ có hành động cụ thể để bảo vệ môi trờng, tuyên truyền,
vận động bảo vệ môi trờng trong gia đình, nhà trờng và cộng đồng.
Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

16


Trng THCS Bỡnh Thnh
nghiờm

Sỏng kin kinh

Đề tài Phơng pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng đối với bộ môn
Vật lí không chỉ đợc ứng dụng trong bộ môn vật lí mà có thể ứng dụng cho
các bộ môn khác trong nhà trờng nh: sinh học, địa lý, văn học . . . .

V. Đề xuất và kiến nghị:
- Các cấp lãnh đạo có kế hoạch cấp thêm cho trờng đầu chiếu projecter
để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên giảng dạy bằng giáo án điện tử.
- Phòng Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức học tập chuyên đề Phơng pháp
tích hợp giáo dục bảo vệ môi trờng và nên tổ chức thêm chuyên đề Sử dụng
tiết kiệm năng lợng có hiệu quả đối với bộ môn Vật lí.
Bình Thạnh, ngày 10 tháng 2 năm 2012

Ngời viết

Nguy n Ngọc Thanh

Giỏo viờn: Nguyn Ngc Thanh

17


Trường THCS Bình Thạnh
nghiêm

Sáng kiến kinh

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục
( Nhà xuất bản giáo dục )
2. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dụcTHCS môn vật lí
(Nhà xuất bản giáo dục )
3. Phát huy tính tích cực hoạt động của học sinh
( Nhà xuất bản giáo dục )
4. Phương pháp dạy học vật lí
( Nhà xuất bản giáo dục )
5. Sách giáo khoa vât lí 8, 9THCS
( Nhà xuất bản giáo dục )
6. Giáo dục bảo vệ mơi trường trong mơn Vật lí THCS
( Nhà xuất bản giáo dục)

Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh

18


Trường THCS Bình Thạnh
nghiêm

Sáng kiến kinh

MỤC LỤC

Trang
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu
III. Giới hạn của đề tài
IV. Kế hoạch thực hiện
B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. Cơ sở lý luận
II. Cơ sở thực tiễn
III. Thực trạng và những mâu thuẩn của đề tài nghiên cứu
IV Các biện pháp giải quyết vấn đề
V. Hiệu quả áp dụng
C KẾT LUẬN
I. Ý nghĩa
II. Khà năng áp dụng của đề tài
III. Bài học kinh nghiệm và hướng phát triển
IV Đề xuất – kiến nghị
Tài liệu tham khảo
Mục lục

Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh

2
2+3
3
3+4
4
4
5
6 ->14
14->15
16
16
16
17
18
19

19


Trường THCS Bình Thạnh
nghiêm

Sáng kiến kinh

NhËn xÐt cña tæ chuyªn m«n
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------NhËn xÐt cña ban gi¸m hiÖu trêng
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------NhËn xÐt cña phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh

20